'Veldheer' Peter Steenbergen: Voorjaar 2008: Interviews met ... - VOC

In memorIam
aad BaK
(1926-2009)
Ik zie hem nog lopen, komend vanaf het parkeerterrein aan de
Overschiese Kleiweg richting het clubhuis House of Lords. Licht voorovergebogen
met het hoofd naar beneden. Een kaki-kleurig zomerjack,
een overhemd, donkerblauwe terlenka broek en donkere schoenen.
Wat verder opvalt en overigens niet seizoensgebonden, een
dikke kop met haar, keurig gekamd en een zongebruind gezicht.
Eenmaal binnen zie ik hem aan de rood/zwarte bar grappen en grollen
met Corrie. Een van de gastvrouwen op die zondagochtenden.
Ook keurig gekapt en gekleed. En van dezelfde lengte. Zijn spelers
zag hij vaak wat later binnen komen. De afspraak van Aad om drie
kwartier voor aanvang van de wedstrijd om te kleden werd niet vaak
nagekomen. Eerst een kopje koffie, broodje kaas of iets anders om
te landen na een nachtje stappen. Later kon hij daar wel om lachen.
Naar buiten toe onverschillig als het om de mentaliteit van zijn spelers
ging, van binnen maakte het voor Aad wel degelijk verschil.
Discipline en inzet waren voor hem belangrijk en met die ogen keek
hij naar je. Geïrriteerd als je verzaakte, opgewekt als je je best deed.
En dat laatste vond ik bijzonder. Hij keek naar wat je kon, naar je kwaliteiten.
Afgezet tegen zijn status als een van de eerste Nederlandse
beroeps voetballers in begin jaren ’50, “linksbinnen” van Holland
Sport en later Feijenoord (de y kwam later omdat men in het buitenland
de ij niet kon uitspreken, maar dat terzijde) kon hij de verrichtingen
van zijn spelers relativeren. Bijzonder knap.
Een vermelding op Wikipedia illustreert zijn status als beroepsvoet-
baller:
“Adrianus Johannes (Aad) Bak (Rotterdam, 18 juni 1926 – Schiedam,
16 januari 2009 ) was een Nederlands voetballer. Bak speelde zowel
in de aanval als op het middenveld en kon met beide benen goed
uit de voeten.
Bak voetbalde in zijn jeugd voor Excelsior. Vervolgens kwam hij uit
voor Profclub Rotterdam en Holland Sport. Samen met Henk
Schouten en Tinus Osterholt verkaste Bak in 1955 van Holland Sport
naar Feijenoord. Hij speelde 156 officiële clubwedstrijden voor
Feijenoord en werd in 1961 en 1962 landskampioen.
Bak kwam eenmaal uit voor het Nederlands voetbalelftal. Op 6 juni
1956 stond hij opgesteld in een met 3-2 gewonnen wedstrijd tegen
Saarland. In 1962 stopte hij met betaald voetbal. Hij was vervolgens
trainer in het amateurvoetbal.
Ook in het nieuwsbericht van Feijenoord over zijn overlijden werd
hij geroemd om zijn kwaliteiten: “Aad Bak was een zeker voor zijn tijd
ongekend multifunctionele speler, die eigenlijk op alle posities in de
voorhoede en op het middenveld uit de voeten kon. De van origine
rechtsbenige Bak had zich al jong gerealiseerd dat tweebenigheid
hem ver kon brengen. Bij Feyenoord speelde Bak vooral linkshalf,
vóór Tinus Osterholt en achter Coen Moulijn. Bij Feyenoord verloor
hij zijn basisplek nadat de club in 1959 Jan Klaassens binnenhaalde.
Toch was hij nog een factor van belang in de twee landskampioenschappen
die de Rotterdammers begin jaren ‘60 veroverde”.
Niet alleen met Corrie ook met andere dames kon hij prettig omgaan
alsof hij op natuurlijke wijze met hen verbonden was. Met humor, een
stralende lach en pretoogjes wist hij makkelijk contact te leggen, de
aandacht op zich te vestigen. Tijdens de uitjes van toenmalig VOC 3
was dat mooi om te zien. Coen Moulijn zei in café Arnold destijds het
volgende over de charmes van Aad: “Als Aad in de buurt is dan moet
je oppassen”. Later op een ander moment in de bar van het sportcomplex
van de KNVB in Zeist had Aad het gezellig met een moeder van
een speelster van het Nederlandse waterpolo team. “Zij kende Aad
nog van vroeger”. (VOC 3 was daar omdat zij onder leiding van Aad
en Piet van Schooneveld de Fair Play Cub van Nederland hadden
gewonnen. De prijs was een weekend KNVB met uitreiking van de
beker door een aantal leden van het bestuur van de KNVB, een training
onder leiding van een prof trainer en een rood Lotto trainingspak).
Een van de spelers heeft er op de huispiano van VOC al improviserend
een VOC3-lied op gemaakt : “In een rood lotto trainingspak”.
Mooi was hoe hij genoot van de donderdagavonden. Gezamenlijk
eten, praatje maken, sigaretje, biertje en alvast de weg vragen voor
de komende uitwedstrijd. De blauwe hap was voor hem favoriet met
spiegelei en veel sambal. Tijdens deze avonden leerde ik Aad beter
kennen. Zijn jeugd in Kralingen waar hij samen met Henk Schouten
voetbalde aan de plas, zijn dansavonden met zijn vrouw, het werken
als kassier bij de bank, het werken als militair sportinstructeur in
Nederlands Indië midden-eind jaren ‘40 en natuurlijk zijn carrière als
beroepsvoetballer. Ik heb zijn fotoboeken geïllustreerd met artikelen
uit dagbladen mogen inzien en kunnen ervaren hoe prachtig het
voor Aad is geweest om deel uit te maken van het wereldje van het
topvoetbal.
Soms sprak hij op de trainingsavonden zijn ongenoegen uit over
onderwerpen die hem in relatie tot VOC raakten. Wat beter of anders
kon. Soms, want hij ging de discussie daarover liever uit de weg dan
dat hij daarin stelling nam. In gedachten daarover verzonken en zijn
wens om een goede sfeer te behouden was hij er op die momenten
even niet. Telefoontjes van onze kant bijvoorbeeld om hem er weer
bij te halen hielpen dan niet; hij kon als het ware een tijdje in zijn
“gelijk” blijven hangen. Hij had daarin zijn tijd nodig en vond dan zelf
een oplossing. Hij vond het goed zo.
Het trainingsprogamma was van Aad en bleef van Aad. Het kenmerkte
zich door het volgende patroon: loopoefeningen met de bekende
vierkante rondjes, individuele oefeningen met de bal, waaronder
afmaken op de goal en een partij. Hij deed daaraan zelf mee.
Ondanks zijn knieblessure en leeftijd liet hij zijn techniek en balans
zien. Op de plaats weliswaar maar een bal van dertig meter uit de
lucht op de voet dood leggen? Ik bedoel maar. Zijn outfit was vaak
ook hetzelfde: adidasjes, donkerblauw trainingspak en sokken over
de broek. Hij kleedde zich om in het scheidsrechtershok en kwam
daarna nog even bij het douchen enkelen van ons feliciteren. Daarbij
schudde hij niet je hand…
Ik zie hem ruim na het einde van de wedstrijd teruglopen naar het
parkeerterrein, de trotse schouders iets naar voren hangend alsof hij
nog altijd zijn voetbaltas met zich mee droeg, en wegrijden in zijn
donkerblauwe Fiat Uno.
gerBert aalBers
20 21