5 mei 2004 - Gemeente Noordwijk

NOTULEN GEMEENTERAAD NOORDWIJK dd 05052004
Notulen van de openbare vergadering van de raad der gemeente Noordwijk,
gehouden op woensdag 5 mei 2004, aanvang 14.30h; deze
vergadering is geheel gewijd aan het eindrapport van de
Onderzoekscommissie Financiën, getiteld ‘Recht door zee’, alsmede het
deelrapport ‘Gedane zaken nemen geen keer’, uitgebracht door twee
externe onderzoekers
Aanwezig:
Voorzitter: de heer H.H.M. Groen
Griffier: mevrouw E.W.A. Koek
Wethouders: de heer P.L. Barnhoorn
de heer P. van Bockhove
de heer G. van Duin
de heer G.C. Duijndam
De leden: mevrouw G.E. Admiraal (Noordwijk Totaal)
de heer L.J. van Ast (Noordwijk Totaal)
de heer R.P.M. Duijndam (Noordwijk Totaal)
de heer A.W.M. Eijs (De Progressieve Combinatie
PvdA/GL/D66, tot 00.05h)
de heer J.A. Elvader (Noordwijk Totaal)
de heer E. Hazenoot (Noordwijk Totaal)
de heer J.H.J. Heus (Noordwijk Totaal, v.a. 17.10h)
de heer A. Houwaart (ChristenUnie, tot 00.05h)
mevrouw M.O. van der Jagt (VVD)
de heer P.J.H. Koster (De Progressieve Combinatie
PvdA/GL/D66, tot 00.05h)
mevrouw T.J.M. Mornout - van Orsouw (CDA)
de heer H. van Nes (Noordwijk Totaal, tweede plv.
voorzitter)
de heer J.L. de Ridder (CDA)
de heer A.Th. van Rijnberk (De Progressieve Combinatie
PvdA/GL/D66, eerste plv. voorzitter, tot 00.05h)
de heer D. van Rooijen (CDA)
mevrouw C.M. Versteege - Wowijs (Noordwijk Totaal)
mevrouw C.J.G. Vliet Vlieland – de Wit (CDA, v.a.
20.00h)
mevrouw M.A. van der Vlugt (VVD)
de heer M. Wiersema (De Progressieve Combinatie
PvdA/GL/D66, tot 00.05h)
Verder is de extern onderzoeker, prof.dr.J.H.J. van den Heuvel, aanwezig.
Verslag: MatchWord Verslagbureau, Woerden
1

Agenda:
NOTULEN GEMEENTERAAD NOORDWIJK dd 05052004
01. Vaststellen van de agenda
02. Ingekomen stukken
03. Gelegenheid om informatieve vragen te stellen aan de
Onderzoekscommissie en de externe onderzoeker
04. Gelegenheid tot inspreken
05. Trekken van politieke conclusies
De Voorzitter opent de vergadering en spreekt de hoop uit dat aan het eind
van de vergadering het gevoel zal overheersen dat deze politiek bevrijdend
heeft gewerkt. Vervolgens deelt hij mede dat mevrouw Vliet Vlieland
alleen vanavond aanwezig kan zijn en dat mevrouw mr.M. Timmer, de
andere externe onderzoekster, vanwege een haar onverwacht overkomen
ongeluk vandaag helaas verstek moet laten gaan. Verder vraagt hij begrip
voor het feit dat de fractie van de ChristenUnie zowel lid van de commissie
is als misschien ook vragen wil stellen.
01. Vaststellen van de agenda
De voorlopige agenda wordt conform vastgesteld.
02. Ingekomen stukken
2 Gedane zaken nemen geen keer; rapport, uitgebracht door
prof.dr.J.H.J. van den Heuvel en mw. mr.M. Timmer
Professor Van den Heuvel laat weten met zijn instemming nadrukkelijk de
opdracht te hebben gekregen slechts feiten te onderzoeken om de
Onderzoekscommissie niet in de weg te lopen; alleen bleken niet alle feiten
te zijn gearchiveerd. Wel is kennisgenomen van de hoorzittingen, al was
dat niet altijd nodig.
4. Brief dd. 29 april 2004 van oud-Gedeputeerde T. Jansen
Professor Van den Heuvel plaatst bij de bij deze brief gevoegde z.i. cruciale
brief vol mystificaties van de heer Jansen uit januari 1996 de volgende
kanttekeningen:
- de brief, die zelf geen datum draagt, is gearchiveerd als ingekomen stuk;
- de handgeschreven datering onder de ondertekening moet gezien de
datum van ontvangst zijn: 18 januari 1996;
- de brief was een gevolg van een gesprek met wethouder Salman, maar
bood een opening buiten Bronsgeest te gaan bouwen, wat vervolgens als
argument is gebruikt kort voor de Statenverkiezingen met de omklap mee
te gaan;
- de brief anticipeert op een op 23 januari daaropvolgend genomen
2

NOTULEN GEMEENTERAAD NOORDWIJK dd 05052004
beslissing van GS;
- de brief is ingesproken op een taperecorder en zonder datum uitgetikt
noch in afwijking van wat gebruikelijk is, voorzien van een ambtelijk
nummer.
De fractie van Noordwijk Totaal wijst erop dat het alternatief pas in 1998
aan de orde is gekomen, en toen was de heer Salman inmiddels raadslid
geworden. Professor Van den Heuvel laat weten daar later op terug te
zullen komen. Vervolgens stelt de Voorzitter voor de heer Jansen een
verklaring onder ede te laten afleggen, waarna de fracties van Noordwijk
Totaal en de VVD laten weten hier later op terug te zullen komen.
6 Brief dd. 30 april 2004 van wethouder G.C. Duijndam
De Voorzitter herinnert de raad aan het collegevoorstel wethouder
Duijndam later vandaag gelegenheid te geven een verklaring af te leggen.
De fractie van De Progressieve Combinatie PvdA/GL/D66 stelt vervolgens
voor hem die gelegenheid nu te bieden zodat daar zo nodig nadere vragen
over kunnen worden gesteld. De Voorzitter stelt daarop voor halverwege
het middaggedeelte te bezien wanneer wethouder Duijndam het beste zijn
verklaring af kan leggen.
10 Brief dd. 3 mei 2004 van oud-wethouder en oud-raadslid Sweers
De heer Wiersema merkt op dat de bestemmingsreserves ultimo 2001 €
11,7 mln. en niet € 16 mln. bedroegen; ook toen briefschrijver wethouder
was, daalden dus al de reserves. De fractie van de VVD vindt het daarop
gevaarlijk slechts op één facet van deze brief in te gaan, waarna de
Voorzitter erop wijst dat deze brief in twee gedeelten uiteenvalt en dat
over het Bollenbad de raad later een beslissing moet nemen. De fractie van
de VVD laat hierna weten later toch op deze brief te zullen terugkomen.
03. Gelegenheid om informatieve vragen te stellen aan de Onderzoekscommissie
en de externe onderzoeker
Nadat zij heeft gevraagd op p.76 van het rapport te corrigeren dat de heer
Salman 12 jaar wethouder is geweest, vraagt de fractie van Noordwijk
Totaal allereerst nader de relatie tussen het laag houden van de OZB en de
Algemene uitkering toe te lichten. Verder hoort zij graag nader hoe de
commissie tot de conclusie is gekomen dat een meerderheid van de
raadsleden zich onvoldoende bewust is geweest van haar kritische taak,
en hoe het voorkomen van brede collegecoalities zich verhoudt tot een
zich naderhand voorgedaan feit dat opnieuw niet voor een
afspiegelingscollege is gekozen.
De fractie van het CDA vraagt het volgende dan wel merkt het volgende
op:
3

NOTULEN GEMEENTERAAD NOORDWIJK dd 05052004
- heeft de commissie een brief van oud-wethouder Salman aan de
commissie ABZ, waarin hij afzonderlijk van aan de raad gegeven uitleg
uitlegt dat hij alleen buiten Noordwijk werkzaam zal zijn voor zijn eigen
bedrijf, bij haar oordeel betrokken? De rapporteur geeft op dit punt blijk
van negatieve vooringenomenheid;
- deelt de commissie de conclusie dat een bouwer alleen in grond is
geïnteresseerd wanneer hij deze kan bebouwen? Zo ja, dan zou het
zakelijk bezien onverstandig zijn geweest van gemeentelijke zijde
interesse te tonen in het aankopen van grond; zo zou de kat het spek
worden opgebonden;
- weet de commissie dat VOF Meskers / Kijkduin in 1989 grond te koop
heeft aangeboden en dat het daarom niet verwonderlijk is dat een bouwer
gezien het Streekplan Zuid-Holland West 1978 geprobeerd heeft grond
aan te kopen? Heeft het vervolgens de commissie niet verbaasd dat
aannemer Swaak is uitgekomen bij architect Van Egmond en Ouwehand
Bouwprojecten? En is het in dit verband niet voorbarig architect Van
Egmond te betichten van voorkennis?
- zo ja, is dan de commissie bereid daar afstand van te nemen?
- waarom zijn het college en meerdere raadsleden niet gehoord betreffende
de omklap? Wordt daar de objectiviteit geen geweld door aangedaan?
- deelt de commissie de mening dat oud-wethouder Salman de schijn van
belangenverstrengeling op zich heeft geladen? Zo ja, waarop is deze dan
expliciet gebaseerd?
- betreffende de periode voor 1994 is geen adequaat feitenonderzoek
uitgevoerd; het deelrapport en de vervolgens daaruit getrokken conclusies
hadden daarom de periode 1994 – 2002 moeten omvatten;
- een uitspraak van de Raad van State laat achteraf zien dat de omklap
minder simpel lag dan de onderzoekers ons willen doen geloven; had
daarom die uitspraak niet in het rapport moeten worden opgenomen?
De fractie van De Progressieve Combinatie PvdA/GL/D66 vraagt allereerst
professor Van den Heuvel of bij de keuze voor Groot-Bronsgeest een alternatief
plan ruimtelijk bezien voldoende is afgewogen. Verder hoort zij
graag of er voldoende bewijs is voor de stelling dat ruimtelijke keuzes
voldoende op economische gronden konden worden gebaseerd, en waar
de omklap precies op was gebaseerd gezien het feit dat er voldoende
mogelijkheden waren om reeds met de bouw van Groot-Bronsgeest te beginnen,
en de ruimtelijke onderbouwing er reeds lag. Is anders gezegd niet
te gemakkelijk van het normale proces afgestapt?
De fractie van de VVD merkt het volgende op:
- wethouder Sweers werd pas in januari 2001 wethouder van Financiën;
uit het rapport wordt dit onvoldoende duidelijk;
- NUON-aandelen en winsten uit het Grondbedrijf zijn in tegenstelling tot
wat het rapport stelt, niet als dekkingsmiddel gebruikt voor een aantal,
4

NOTULEN GEMEENTERAAD NOORDWIJK dd 05052004
onder hoofdstuk 4.8.2 genoemde projecten;
- de opmerking dat een flinke belastingverhoging aan de vooravond van
verkiezingen ongewenst was, is als suggestief ervaren, mede gezien het
feit dat één collegepartij belastingverlaging in haar vaandel droeg;
- bij het verdelen van de CAI-gelden is in tegenstelling tot wat het rapport
stelt, niemand buitenspel gezet;
Verder vraagt zij de commissie nader uit te leggen in welke mate de
reserves zijn afgeroomd.
De heer Van Ast (voorzitter van de Onderzoekscommissie) gaat als volgt
op de diverse vragen in:
- het ontbreken van grondexploitaties en een strategisch plan waar het met
het Kerkstraatgebied naartoe zou moeten, alsmede het feit dat raadsleden
ondanks het feit dat onduidelijkheden bleven bestaan, budgetten hebben
gevoteerd, hebben de commissie tot de vaststelling gebracht dat een
meerderheid van de raadsleden zich onvoldoende van haar kritische taak
bewust is geweest;
- in eerste instantie zijn de bestuurlijke hoofdrolspelers en betrokken
ambtenaren op directieniveau gehoord; wethouder Duijndam heeft echter
in tegenstelling tot anderen van de mogelijkheid zich te laten uitnodigen,
geen gebruikgemaakt; verder hebben de externe onderzoekers gekozen
voor een feitenonderzoek op basis van vele hen verschafte stukken, en is
wat wethouder Duijndam onlangs schriftelijk heeft laten weten, door de
Onderzoekscommissie in haar oordeel reeds meegewogen; alles
overziende bleek aan additionele informatie in de vorm van een
hoorzitting geen behoefte te bestaan, en onderschrijft de commissie niet
de conclusie dat haar verslaglegging onevenwichtig zou zijn;
- de uitspraak van de Raad van State kwam nadat al lang afscheid was
genomen van Bronsgeest-Noord en gekozen was voor de omklap; verder
stelde de provincie zich in de betreffende procedure heel low key op en
had alles overziende de Raad van State geen andere keus dan de
Werkgroep Behoud Van Berckel gelijk te geven.
De heer Wiersema (lid van de Onderzoekscommissie) voegt daaraan toe
dat een tussenzin halverwege p.40 beter kan worden geschrapt. Verder
verduidelijkt hij dat toen colleges op kleinere meerderheden werden
gebaseerd, het doorsijpelen van informatie moeilijker verliep met grotere
instabiliteit als gevolg. Daarnaast bevestigt hij het belang van het
beschikken over beheersplannen als instrument om zicht te houden op
toekomstige uitgaven, en verduidelijkt hij naar de fractie van de VVD toe
dat de commissie vooral het nog steeds ontbreken van een goed
wegenbeheersplan aan de kaak heeft willen stellen. Tenslotte erkent hij
dat oud-wethouder Sweers niet als portefeuillehouder verantwoordelijk
was voor de Begroting 2001, waar overigens de raad wel mee heeft
ingestemd, en geeft hij aan dat ook het hockeyproject en de tweede fase
5

NOTULEN GEMEENTERAAD NOORDWIJK dd 05052004
van het SJC-project een aanslag deden op het eigen gemeentelijke
vermogen, waarna in aansluiting hierop de heer Van Ast aangeeft dat de
gemeente door ontwikkelingen buiten haar vermogen is ingehaald, maar al
wel voorbereidingskosten had gemaakt ten laste van de gemeentelijke
reserves. Hierna verduidelijkt de heer Wiersema dat naast de VVD ook VN
aan de vooravond van gemeenteraadsverkiezingen tegen een verhoging
van de OZB was. De fractie van de VVD stelt daarop voor in dit verband te
spreken over de collegepartijen. Vervolgens licht de heer Wiersema mbt
het zich eventueel buitengeplaatst voelen bij de verdeling van de CAIgelden
toe dat reeds in februari 1997 in dit verband het Bollenbad naar
voren werd gebracht, terwijl pas een jaar later besluitvorming plaatsvond;
het was dus nog erger dan alleen buitenspel. De heer Van Ast voegt
hieraan toe dat ambtelijk werd ontraden te investeren in het Bollenbad.
Tenslotte deelt de heer Wiersema de vaststelling van de fractie van de
VVD dat vanaf 2001 de vrije en bestemmingsreserves sneller zijn
teruggelopen dan de jaren daarvoor; alleen daalden ook voor 2001 de
reserves al.
Professor Van den Heuvel vult op een en ander het volgende aan:
- de schijn van belangenverstrengeling – een met overtuiging
neergeschreven opvatting – ligt hem vooral in het feit dat
nevenbetrekkingen met een directe relatie tot de ambtsuitoefening
werden uitgeoefend; heden ten dage vergt zoiets, wijs geworden door de
nodige schandalen, de nodige uitleg omdat de publieke moraal dat niet
langer accepteert, en noodzaakt het de betreffende bekleder zijn ambt
neer te leggen; verder speelt in dit geval dat oud-wethouder Salman zich
op een zeer kwetsbaar moment zakelijk op hetzelfde terrein bewoog;
vooral nu wordt binnen het openbare bestuur ondanks soms goede
bedoelingen niemand meer op zijn blauwe ogen geloofd; bovendien
participeerde juist het CDA in een netwerk van op het terrein van bouwen
en wonen actieve professionals, waardoor mensen nog meer de schijn
tegen zich kregen; tenslotte is er de omstandigheid dat de raad het op het
punt van het bekleden van nevenfuncties enigszins heeft laten afweten;
dat alles overziende slechts sprake zou zijn van schijn zoals de fractie van
het CDA concludeert, is te kort door de bocht en moreel onzuiver; de
schijn van belangenverstrengeling is een feit, maar dat feit kan niet
worden bewezen; wel zijn er aanwijzingen dat iets niet koosjer is;
- door het college aangevoerde bezwaren tegen de omklap zijn feitelijk
nooit beantwoord dan wel ondergeschoffeld of weggewuifd; verder is
ambtelijk vertrouwelijk gewaarschuwd tegen de financiële risico’s, maar
zag anderzijds de juridisch adviseur de noodzaak van de omklap niet in, zij
het dat de gemeente wel meer tijd moest nemen voor het doorlopen van
alle procedures.
6

NOTULEN GEMEENTERAAD NOORDWIJK dd 05052004
Tweede termijn
De fractie van Noordwijk Totaal stelt de volgende vragen dan wel merkt
het volgende op:
- de commissie constateert slechts dat er ƒ 10 mln. op de reserves is
ingeteerd, en laat daarbij een bedrag van ƒ 1,1 mln. aan saldireserve
buiten beschouwing; verder gaat het bij de mutaties waar op p.24 over
wordt gesproken, eigenlijk om vermogensmutaties, omdat sommige
bestemmingsreserves ook daadwerkelijk zijn gebruikt; daarnaast wordt in
het overzicht op p.24 niet aangegeven wat Noordwijk voor sommige reserves
heeft teruggekregen, en is nagelaten te analyseren wat er met de
rest is gebeurd; juist de vraag waar een bedrag van ƒ 5 mln. aan is
besteed, had moeten worden beantwoord; op dit punt schiet het rapport
ernstig tekort;
- welke ad hoc besluiten hebben, bezien over meerdere jaren, nadelig
uitgewerkt op de reservepositie?
- waar is de conclusie halverwege p.24 op gebaseerd?
- welke investeringen zijn meerjarig ten laste van de reserves gekomen?
- de fractie deelt niet de conclusie dat het afromen van rente ten koste van
de bestemmingsreserves is gegaan; of zij waardevast zijn of mogen
groeien, bestemmingsreserves hebben een bepaald doel;
- de verklaring die op p.28 wordt gegeven voor het tekort dat op De Muze
is geleden, is niet correct; een gemeentelijke bijdrage staat namelijk als
reserve geboekt, die werkelijk nodig bleek te zijn, en verder worden er
twee zaken door elkaar gehaald;
- de ‘vondst’ waar op p.29 over wordt gesproken – overigens een minder
gelukkige term – is in werkelijkheid geen vondst, maar de uitkomst van
commissiediscussies; wat er staat, is dus onjuist;
- de laatste zin op p.29 gaat voorbij aan de updates, die regelmatig vanaf
1997 zijn gemaakt;
- alles overziende blijft kritiek op ‘Recht door zee’ mogelijk; verder bevat de
paragraaf over de OZB omissies zoals de vaststelling dat de gemeente
extra is gekort door de OZB niet te verhogen; ook elders komen echter
dergelijke omissies voor zoals de opmerking dat er voor het onderhoud
van De Muze geen geld is gereserveerd, of wordt voorbijgegaan aan
bestaand gemeentelijk beleid.
De heer Van Ast gaat als volgt op de diverse vragen in:
- de commissie heeft nooit gezegd dat er ƒ 10 mln. is verdwenen; wel zijn
soms reserves zonder bestemming hard teruggelopen en is ook de
Algemene reserve teruggelopen; zie het verloop rondom de podiumzaal,
waar met instemming van de raad het oorspronkelijk ingezette beleid is
overruled;
- de commissie beschikt over meer materiaal dan waar in het rapport over
wordt gesproken; nader onderzoek blijft dus mogelijk; wellicht wordt dan
het bedrag van ƒ 5 mln. alsnog getraceerd;
7

NOTULEN GEMEENTERAAD NOORDWIJK dd 05052004
- ad hoc besluiten waren vooral legitiem genomen besluiten, die
onvermijdelijk waren geworden, zoals rondom de Kerkstraatontwikkeling;
de les die daaruit moet worden getrokken, is dat er vooraf financiële
kaders moeten worden gesteld; (de fractie van Noordwijk Totaal blijft
betwijfelen of ad hoc besluiten de reserves hebben aangetast);
- de commissie blijft van mening dat voor toekomstige uitgaven geen
reserveringen zijn gevormd dan wel dat is nagelaten daar de belastingen
voor te verhogen; uiteindelijk is daar de Algemene reserve de dupe van
geworden; zie verder de opknapbeurt van het gemeentehuis, waar
onvoldoende geld voor was gereserveerd; (de heer Wiersema wijst op
het ontbreken van beheersplannen, die ad hoc besluitvorming hadden
moeten kanaliseren);
- soms bleek de inflatie hoger dan de 2%, waar bestemmingsreserves
jaarlijks mee mochten groeien; verder werd de begroting sluitend gemaakt
en werd de OZB laag gehouden met geld, dat van de
Volkshuisvestingsreserve werd afgeroomd, al lag daar wel legitieme
besluitvorming aan ten grondslag; daarnaast hield de jaarlijkse toevoeging
aan de Volkshuisvestingsreserve geen gelijke tred met prijsstijgingen op
woningbouwgebied;
- het tekort op De Muze is uiteindelijk opgevangen door de bouw van
appartementen; toch is de betreffende bestemmingsreserve geheel
gebruikt;
- de laatste zin op p.29 moet zo nodig worden gerectificeerd, wanneer
blijkt dat de raad het vastgestelde beleid naderhand heeft gewijzigd;
- veel problemen zijn ontstaan omdat voor onderhoud geen geld opzij was
gezet; (de heer Wiersema vult daarop aan dat ambities niet zijn aangepast
aan lagere reserves, die op zich goed zijn gebruikt; te vaak is legaal ten
koste van de toekomst en van de financiële positie op langere termijn
kortstondig geld gegenereerd).
Vervolgens vraagt de fractie van Noordwijk Totaal het volgende dan wel
merkt zij het volgende op:
- zijn de initiatiefnemers van de omklap bevraagd over hun motieven, waar
ook de commissie blijkbaar nieuwsgierig naar was?
- de fractie heeft nergens het gebruikelijke formulier kunnen vinden, waar
in 1998 gekozen raadsleden hun nevenactiviteiten op moeten vermelden;
hebben de onderzoekers het formulier van oud-raadslid Salman wel
ergens aangetroffen dan wel informatie in hoeverre deze binnen en buiten
Noordwijk werkzaam was?
- het is een gemiste kans dat de commissie toenmalig raadslid Duijndam
niet heeft gehoord om zo de precieze beweegredenen van de
initiatiefnemers van de omklap te achterhalen; verder had er meer inzicht
kunnen komen in de urgentie van de omklap;
- op p.44 van ‘Gedane zaken nemen geen keer’ moet ipv twee
fractievoorzitters over de twee initiatiefnemers worden gesproken.
8

NOTULEN GEMEENTERAAD NOORDWIJK dd 05052004
De fractie van De Progressieve Combinatie PvdA/GL/D66 vraagt wat de
commissie vindt van het aanbod van 12 villakavels, dat graaf Van Limburg
Stirum begin 2000 is gedaan, terwijl de raad daar pas december 2000 iets
van hoorde, hoe evenwichtig professor Van den Heuvel de Notitie Groot
Bronsgeest vs. alternatieve locatie(s) Klein-Bronsgeest / Offem-Zuid vindt,
en of het voorbereidingstraject van de besluitvorming tot de omklap niet
verder zou moeten worden onderzocht.
De fractie van het CDA vindt dat het CDA onevenredig vaak in ‘Recht door
zee’ wordt genoemd, in welk verband zij opmerkt dat toenmalig wethouder
P.J. Barnhoorn lid van NB en niet van het CDA was. Verder heeft zij
moeite met de vermelding dat ambtenaar Korver (inmiddels overleden) deel
uitmaakte van een CDA-netwerk, terwijl zijn naasthogere collega, die
dezelfde nota heeft geparafeerd, lid was van de PvdA; zij vindt het
ongepast dat genoemde ambtenaar er ten opzichte van zijn collega’s nogal
slecht af komt, en hoort graag of de commissie deze mening deelt.
Daarnaast informeert zij of is meegewogen dat NB vanwege de grote extra
kosten, die dat teweeg zou brengen, naderhand is teruggekomen op het
besluit de Van Berckelweg om te leggen; zo ja, had dat dan niet tbv een zo
objectief mogelijke beeldvorming moeten worden medegedeeld en had het
college dan niet met een nieuw voorstel moeten komen?
Tenslotte vraagt de fractie van Noordwijk Totaal professor Van den Heuvel
hoe uitzonderlijk diens bevindingen mbt de Noordwijkse bestuurscultuur
zijn tov de toenmalige monistische bestuursstructuur. Verder vraagt zij
professor Van den Heuvel of deze ooit heeft gesuggereerd nog meer
mensen te horen, of hij gezien het feit dat de heer Salman ondanks voor
hem levende belangen deel is blijven nemen aan discussies, blijft bij zijn
vaststelling dat deze de schijn van belangenverstrengeling op zich geladen
heeft, en wie specifiek (de heer Boering of de heer Salman) de
Onderzoekscommissie nader heeft bevraagd. Daarnaast ontkent zij naar de
fractie van het CDA toe op de omlegging van de Van Berckelweg te zijn
teruggekomen; zij is daar altijd tegen geweest.
De fractie van de VVD bestrijdt dat de eerdergenoemde en door professor
Van den Heuvel toegelichte brief van oud-Gedeputeerde Jansen een
persoonlijke was, alleen al omdat GS die brief voor verzending hebben
bekrachtigd. Verder wijst zij erop dat in die brief niet over Offem-Zuid
wordt gesproken, en dat eerder genomen beslissingen intact blijven; alleen
wordt zonder dat daar sancties aan worden verbonden, in overweging
gegeven op zoek te gaan naar een alternatieve bouwlocatie. Daarnaast
worden er tav de heer Jansen irrelevante en ongebruikelijke insinuaties
gebruikt. Alles overziende wil zij daarom – zij kondigt op dit punt een
motie aan – dat storende fouten rondom deze kwestie worden hersteld.
Als eerste gaat de heer Van Ast als volgt op de diverse vragen en
9

NOTULEN GEMEENTERAAD NOORDWIJK dd 05052004
opmerkingen in:
- de commissie deelt de conclusie van de onderzoekers dat de in juni 2000
gemaakte keuze voor de omklap niet op beleidsnotities was gebaseerd en
dus eigenlijk ongerechtvaardigd was; dat de heer Duijndam daar niet
nader over is bevraagd, komt omdat alle feiten reeds bekend waren;
- dat er sneller gebouwd is gaan worden, trekt de commissie in twijfel, en
ook ambtelijk en door de juridisch adviseur werd daaraan getwijfeld;
- de wens van de provincie op zoek te gaan naar een alternatieve
bouwlocatie, is pas in 1998 opgepakt; overigens was op dit punt het
Pact van Teylingen maar een ondergeschikt punt en voor de gemeente
onbelangrijk;
- de verwervingseisen van graaf Van Limburg Stirum waren in januari 1999
al bekend, ook bij de collegeleden en de voorzitters van de
collegefracties; verder is daar alleen in beslotenheid over gesproken, dus
de eisen waren niet publiek bekend;
- alleen rondom de omklap is uitgebreider, maar consistent melding
gemaakt van de partijen, die de diverse bestuurders vertegenwoordigden;
- inderdaad was oud-wethouder P.J. Barnhoorn lid van NB; op dat punt
moet dus het onderzoeksrapport worden gerectificeerd; (de fractie van
het CDA blijft desondanks van mening dat het CDA relatief vaak wordt
genoemd, waarna de heer Van Ast verwijst naar het overzicht op p.97;
vervolgens vult de heer Wiersema hierop aan dat de commissie voor het
eerst op de heer Korver stuitte toen hem het betreffende dossier werd
ontnomen, en dat het daarna moeilijk bleek het juiste procesverloop te reconstrueren;
verder bleef de raad verstoken van waarschuwingen voor de
financiële risico’s, die de gemeente liep, en ontbraken er
exploitatieopzetten, een omissie waar de provincie de gemeente diverse
malen op heeft gewezen);
- in ‘Recht door zee’ wordt de heer Korver bewust niet genoemd; wel
wordt hij in een CDA-stuk als secretaris genoemd, maar dat kan niet de
Onderzoekscommissie worden verweten; met namen is in algemene zin
zorgvuldig omgegaan;
- over het vasthouden van de heer Jansen aan het Pact van Teylingen
heeft de commissie geen enkel waardeoordeel uitgesproken; meer is er
op dit punt niet.
Vervolgens vult professor Van den Heuvel daar het volgende op aan:
- het feit dat deze bijna twee jaar in de kast is blijven liggen, en de vraag
waarom hij vertrouwelijk moest zijn, maken nog afgezien van het
aanknopingspunt dat deze biedt om over een omklap te gaan nadenken,
de meergenoemde brief van de heer Jansen uit januari 1996 alleen maar
mysterieuzer; eigenlijk kan alles overziende de brief niet goed worden
geplaatst;
- het was moeilijk de feiten eind 1999, begin 2000, waar de fractie van De
Progressieve Combinatie PvdA/GL/D66 navraag naar heeft gedaan, op
10

NOTULEN GEMEENTERAAD NOORDWIJK dd 05052004
een rij te krijgen; verder viel op dat nooit gesproken is over de doeleinden
van de omklap; de echte agenda blijft dus duister, wat de
nieuwsgierigheid juist versterkt;
- het CDA-netwerk speelde in de praktijk een prominente rol en is daarom
in het rapport genoemd;
- of er aanvullend onderzoek moet komen, is ter beoordeling van de raad;
alleen moet wel glashelder zijn wat er moet worden onderzocht en wat
met de uitkomst van het onderzoek vervolgens wordt gedaan; zo’n
onderzoek moet niet zoals zoveel andere onderzoeken in de kast
verdwijnen;
- als raadslid werkte de heer Salman 40 uur voor zijn BV, maar de
onderzoekers hebben daar als feit kennis van genomen; een raadslid
wordt nu eenmaal anders beoordeeld als een wethouder; de schijn van
belangenverstrengeling tijdens zijn wethouderschap blijft echter overeind
staan;
- de onderzoekers hebben zich, omdat zij verre wilden blijven van het
uitspreken van oordelen en van het werk van de Onderzoekscommissie,
niet afgevraagd of nog meer personen moesten worden gehoord; er zijn
op dit punt dus ook geen suggesties gedaan;
- de brief van de heer Jansen, die de onderzoekers vertrouwelijk ter
beschikking is gesteld, had ook aan de raad ter inzage moeten worden
gegeven; dat dit niet is gebeurd, is merkwaardig;
- wat de onderzoekers is opgevallen, is dat onder de monistische
bestuursstructuur de oppositie feitelijk geheel werd genegeerd en dat aan
haar bevindingen volkomen voorbij werd gegaan; of dat erger was dan
elders, weten alleen de onderzoekers niet; wel werd daardoor aan het
wezen van de democratie voorbijgegaan; oud-burgemeester Van der
Sluijs had daar alert op moeten zijn en had te goeder trouw de oppositie
moeten informeren;
- de persoon die specifiek is bevraagd waarom niet de gemeente, maar
vooral andere partijen zoveel grond aankochten toen Bronsgeest-Zuid een
bouwlocatie werd, was de heer Boering.
Hierna krijgt wethouder Duijndam met stilzwijgende instemming van de
raad gelegenheid de raad nader te informeren over wat hem nog steeds
bezighoudt; aan deze bijdrage, die vooral bedoeld was feitelijkheden toe te
voegen aan wat inmiddels algemeen bekend is, en waar heel wat onrustige
nachten aan vooraf zijn gegaan, kan het volgende worden ontleend:
- het initiatief dat destijds is genomen, was in eerste instantie gericht op
het vinden van een alternatieve bouwlocatie;
- Bronsgeest-Noord is ruimtelijk bezien nooit een goede keus geweest;
- het eind 1998 aangekondigde initiatiefvoorstel de ijsbaan en SJC-velden
te verplaatsen naar Offem-Zuid, was bedoeld om over meer bouwgrond
de beschikking te krijgen en om de omgelegde Van Berckelweg, ook al
was dat toen niet meer mogelijk, op de Northgodreef te laten aansluiten;
11

NOTULEN GEMEENTERAAD NOORDWIJK dd 05052004
alleen stond NB alleen in dit initiatief; vervolgens vroeg kort daarop de
heer Salman te bekijken of Offem-Zuid een alternatief voor Bronsgeest-
Noord kon worden;
- ruimtelijke ordening is in wezen een kwestie van beleving; vervolgens is
een goede ruimtelijke onderbouwing het belangrijkste, gevolgd door het
toetsen van de economische en maatschappelijke haalbaarheid;
- het Streekplan Zuid-Holland West 1996 bleef het de moeite waard vinden
te blijven omzien naar een geschikte alternatieve bouwlocatie voor
Bronsgeest, en bevatte dus niets nieuws;
- optreden wordt pas roekeloos wanneer onzorgvuldig met de ruimte wordt
omgegaan; Noordwijk binnenrijdend blijkt echter dat met de ruimte
zorgvuldig is omgegaan en dat met zichtlijnen rekening is gehouden;
- grondaankopen in Offem-Zuid zijn nodig om bouwclaims weg te kunnen
zetten, maar er gloort licht dat dit mogelijk zal zijn;
- tegen nog af te geven bouwvergunningen kan nog steeds bezwaar
worden gemaakt; daarom moet in algemene zin worden ontraden
hangende een procedure reeds met bouwen te beginnen;
- een advies van de Stichting Advisering Bestuursrechtspraak aan de Raad
van State gelezen hebbende lijkt de verwachting gerechtvaardigd dat
Leiden met de Grote Polder nog een groot probleem krijgt; nog steeds
wordt scherp naar bebouwingscontouren gekeken;
- 400 woningen, waarvan 30% sociaal, zijn onvoldoende om de omlegging
van de Van Berckelweg te financieren;
- wanneer een ambtelijk advies verkeerd uitpakt, moet de bestuurder zijn
biezen pakken, maar blijft de ambtenaar zitten;
- om aan te tonen naar eer en geweten te hebben gehandeld, mag de
Onderzoekscommissie de gehele zakelijke administratie van zowel spreker
als zijn vrouw inzien;
- ondanks de daaraan verbonden risico’s blijft de keuze die gemaakt is,
verantwoord;
- het debat vanavond moet vooral weloverwogen zijn.
Achtereenvolgens laat de heer Van Ast weten dat noch de
Onderzoekscommissie noch de externe onderzoekers ooit aan de integriteit
van wethouder Duijndam hebben getwijfeld, en geeft professor Van den
Heuvel aan met veel belangstelling naar wethouder Duijndam te hebben
geluisterd. Vervolgens merkt de heer Wiersema op niets te hebben
gehoord over het financiële risico, dat Noordwijk door de omklap zou
lopen.
Voordat hij de vergadering schorst, geeft de Voorzitter het volgende ter
overweging aan de raad mee:
- in tegenstelling tot een minister kan een wethouder nooit
verantwoordelijk worden gehouden voor iets, dat voor zijn tijd is gebeurd;
de raad bepaalt of een wethouder het vertrouwen houdt;
12

NOTULEN GEMEENTERAAD NOORDWIJK dd 05052004
- eventuele vervolgacties moeten in eerste instantie binnen het Wetboek
van Strafrecht worden gezocht; alleen moet dan wel expliciet worden
aangetoond dat gehandeld is in strijd met de ambtseed vanwege het
aannemen van giften of het opzettelijk schaden van gemeentelijke
belangen;
- de rapporten zijn een te smalle basis aangifte te doen conform de
Artikelen 355 en 380 van het WvS; wel kan de Officier van Justitie
worden gevraagd een vooronderzoek in te stellen.
[Om 17.30h wordt de vergadering tot 20.00h geschorst]
Nadat hij de vergadering heeft heropend, spreekt de Voorzitter nogmaals
de hoop uit dat door het voeren van een debat de raad zichzelf bevrijdt van
een verkeerd verleden; wat er is gebeurd, is niet goed te praten. Verder
laat hij weten dat zijn inbreng kort voor de schorsing allerminst sturend,
maar veeleer informatief en voorlichtend was bedoeld, en wijst hij als
ervaringsdeskundige de raad erop dat beeldvorming op feiten moet zijn
gebaseerd en dat onnodige stigmatisering moet worden voorkomen.
04. Gelegenheid tot inspreken
De heer Olsthoorn, volgens wie de bevolking niet is verteld dat deze door
haar bestuur onheus is behandeld, stelt vast dat gedurende de periode die
is onderzocht, de integriteit en het vertrouwen met voeten zijn getreden.
Verder steunt hij ondanks het risico dat de hoofdrolspelers elkaar de hand
boven het hoofd houden, de oproep van professor Van den Heuvel om
nader, maar goed geformuleerd onderzoek; de bevolking heeft recht op de
volledige waarheid. Daarnaast kondigt hij de opening van de site
www.mijnnoordwijk.nl aan, waarop als bijdrage aan de openbaarheid waar
de bevolking recht op heeft, positief en kritisch de handel en wandel van
Noordwijk kan worden gevolgd. Tenslotte roept hij de Voorzitter op door
hard en langdurig te vechten en diep te gaan voor een oprechte zaak een
aanzet te geven tot de noodzakelijke cultuurverandering.
Nadat de Voorzitter de heer Olsthoorn heeft bedankt voor het in hem
gestelde vertrouwen, laat de heer J. Parlevliet (bezitter van grond in
Offem-Zuid en schrijver van ingekomen stuk 11) weten blij te zijn met het
onderzoeksrapport. Verder hoopt hij op goede besluitvorming op basis van
door hem overgelegde stukken; hij blijft beschikbaar voor nadere
informatie.
Ter geruststelling laat de Voorzitter de heer Parlevliet weten dat de
stukken hun weg zullen vinden en dat zo nodig nader zal worden overlegd.
05. Trekken van politieke conclusies
13

NOTULEN GEMEENTERAAD NOORDWIJK dd 05052004
Nadat zij haar waardering heeft uitgesproken voor het werk van de
Onderzoekscommissie en de externe onderzoekers – er is veel inzet en
betrokkenheid aan de dag gelegd, er is soms wat te gekleurd, wat ten
koste ging van de neutraliteit, een bewonderenswaardige prestatie en
uitermate degelijk werk geleverd en terecht is er meer tijd voor
uitgetrokken – en er haar tevredenheid over heeft uitgesproken dat alle
fracties ‘Recht door zee’ steunen, laat de fractie van Noordwijk Totaal,
wier inzet gericht was en gericht blijft op het verbeteren van het lokale
bestuur, allereerst weten met sterk uiteenlopende gevoelens kennis te hebben
genomen van beide rapporten; er werd erkenning uitgesproken, er was
herkenning, er was teleurstelling en er waren mensen geschokt, maar
steeds stond iedereen voor ogen het bestuurlijke klimaat te verbeteren en
het voeren van een transparante politiek. Vervolgens wijst zij op de
openheid, die het zittende college heeft betracht bij het naar buiten
brengen van de zorgelijke financiële situatie van de gemeente, waarna de
raad unaniem instemde met het doen van nader onderzoek. Hierna gaat zij
eerst als volgt op enige thema’s in, die h.i. naar voren springen:
- de verslechterde financiële situatie moest eens tot een uitbarsting komen,
en het is goed dat het zittende college de handschoen heeft opgepakt; de
raad moet nu echter de discipline tonen om niet aan het inmiddels
geformuleerde lange termijnbeleid te tornen; anders gezegd: de
heroriëntatie moet worden doorgezet; verder moet met de aan het licht
gekomen bestuurscultuur worden gebroken;
- het achterhouden van informatie of het bestaan van achterstanden op dat
punt hebben terecht veel aandacht gekregen; in alle gevallen is dit onjuist
en onbehoorlijk, en daarom moet de raad voortaan over alle, soms
misschien met elkaar in strijd zijnde aspecten rondom een kwestie
worden geïnformeerd zodat deze uitgebalanceerd een beslissing kan
nemen; het terugkijken op dit aspect ervaart de fractie als uiterst pijnlijk;
voor Noordwijk Totaal in het bijzonder speelt hierbij een rol dat twee van
de drie partijen, waaruit deze partij is samengesmolten, destijds deel
uitmaakten van het college en de derde oppositie voerde; hoe de
bevolking denkt over het functioneren van de samengesmolten partijen,
zal blijken bij de volgende raadsverkiezingen;
- vooruitlopend op nog te stellen vragen en nog te maken opmerkingen
concludeert de fractie dat de keuze voor de omklap onordentelijk is
verlopen en dat de beslissing werd genomen zonder vast te houden aan
het tweesporenbeleid en zonder dat een compensatie van provinciewege
vaststond; de besluitvorming was weliswaar democratisch, maar niet
ordentelijk; verder rijst de vraag waarop de toenmalige initiatiefnemer
vandaag moet worden afgerekend, op het destijds indienen van het
initiatief of op het beheren van een portefeuille, waarbinnen in het
verleden veel mis is gegaan; misschien gaat in dit geval wel het gezegde
op dat je als kind stroeve tanden hebt, omdat je vader zoete druiven heeft
gegeten, maar wat ook opvalt, is dat een wethouder zich in een
14

NOTULEN GEMEENTERAAD NOORDWIJK dd 05052004
afhankelijkheidspositie bevindt en diens toenmalige collega-wethouder als
voorzitter van de fractie niet in zo’n positie verkeert; gezien de inzet van
het huidige college zijn voor de fractie alleen zwaarwegende argumenten
relevant;
- de fractie steunt het collegevoorstel het Bollenbad buiten het debat van
vanavond te houden;
- na afloop van dit debat wil de fractie graag nader bezien of na een brief
van het college en na een brief van de Onderzoekscommissie nu de raad
afsluitend een brief naar alle inwoners moet sturen.
Vervolgens merkt zij bij de rapporten het volgende op:
- het is jammer dat de discussie vanmiddag zich nogal toespitste op de
omklap en dat de oorzaken van de verslechterde financiële situatie minder
aandacht hebben gekregen; daardoor wordt hen, die vooral het financiële
gedeelte voor hun rekening hebben genomen, te weinig recht gedaan;
- bij volgende vergelijkbare onderzoeken moet vooraf een duidelijker
onderzoeksopdracht worden meegegeven; de Onderzoekscommissie
heeft hier en daar misschien een iets te ruime horizon genomen en
onderzoeken verricht, die buiten haar eigenlijke opdracht vielen;
- terugkijkend is het altijd gemakkelijk oordelen of veroordelen; de
besluitvorming was echter altijd democratisch, wat soms voor de
minderheid heel vervelend was; de raad moet daarom in de toekomst met
respect naar elkaar blijven handelen; alleen noopt de veranderde
economie om anders te gaan denken en professioneler te handelen en om
een andere financiële koers te volgen; het siert daarom het college dat
het vooruitlopend op de nu door de Onderzoekscommissie geschreven
geschiedenis de politieke moed heeft gehad een nieuwe financiële start te
maken;
- ‘Recht door zee’ zou aan kracht hebben gewonnen wanneer meer
destijds actieve raads- en commissieleden waren gehoord, maar ook hier
geldt dat gedane zaken geen keer nemen; (de heer Wiersema betreurt
deze vaststelling);
- het onderzoeksrapport mag niet in de kast verdwijnen; met de kennis van
nu moet eenieder gaan voor een goed financieel beleid; anders gezegd:
om in het leven te groeien, moet de mens leren van zijn fouten;
- onvoldoende kritische zin bij de raad is een wel erg zware vaststelling; de
collegepartijen hebben er destijds sterk op toegezien dat het
tweesporenbeleid werd voortgezet en dat de provincie voortdurend werd
bevraagd hoe het stond met de financiële compensatie; waar het wel aan
heeft ontbroken, is de raad tijdig cruciale financiële informatie te
verschaffen; evenzo geldt dat de overwegingen, die ten grondslag lagen
aan het versmallen van de Van Berckelweg, met als gevolg dat op grond
van onvoldoende informatie de raad een besluit heeft moeten nemen; in
de toekomst mag dat niet weer gebeuren;
Afsluitend spreekt een tweetal leden meer persoonlijk gerichte woorden;
mevrouw Admiraal bevestigt daarbij de in het onderzoeksrapport
15

NOTULEN GEMEENTERAAD NOORDWIJK dd 05052004
beschreven bestuurscultuur en laat weten zorgen over de voorgestelde
omklap te hebben uitgesproken, maar er werd niet naar haar geluisterd –
terugkijkend houdt zij een rotgevoel en heeft een en ander haar gesterkt
nog alerter te zijn op de financiële onderbouwing van voorstellen en op
breed gedragen besluitvorming – en de heer Duijndam spreekt grote
zorgen uit over de vaststelling van professor Van den Heuvel dat
Noordwijk onachtzaam is omgesprongen met de eisen van de
democratische rechtsstaat en vatbaar bleek voor belangenverstrengeling;
hij vindt dat elk raadslid zichzelf de maat moet nemen, en herhaalt met
verbijstering kennis te hebben genomen van de geschetste
bestuurscultuur, waar hij gezien de wijze waarop heden ten dage de
oppositie wordt geaccepteerd en serieus wordt genomen, echter gelukkig
weinig meer van terugziet.
motie A
De raad der gemeente Noordwijk in vergadering bijeen op 5 mei 2004,
gelezen hebbende de rapporten ‘Recht door zee’ en ‘Gedane zaken nemen
geen keer’ alsmede de collegereactie en de reactie van wethouder G.C.
Duijndam daarop,
overwegende dat
- in het rapport ‘Recht door zee’, opgesteld door de Onderzoekscommissie
Financiën, wordt geconstateerd dat met het kiezen voor de ‘omklap’
grote financiële risico’s zijn gelopen,
- in hetzelfde rapport wordt geconstateerd dat de argumentatie voor die
‘omklap’ op het belangrijkste argument, namelijk sneller tot bouwen
komen, niet is gehaald,
- mogelijke financiële risico’s voor het nemen van de beslissing niet
voldoende waren uitgekristalliseerd,
- de huidige portefeuillehouder Ruimtelijke Ontwikkeling een van de twee
initiatiefnemers was van het voorstel tot onderzoek naar een alternatieve
bouwlocatie, dat uiteindelijk heeft geleid tot de ‘omklap’
- de voorbereiding van die ‘omklap’ gepaard is gegaan met het
achterhouden van informatie,
- genoemde initiatiefnemer in commissieverband er wel op heeft
aangedrongen vast te houden aan het tweesporenbeleid alsmede
duidelijkheid te verkrijgen over de compensatie door de provincie en het
tegen een redelijke prijs kunnen verwerven van gronden in Offem-Zuid,
- niettemin besluitvorming heeft plaatsgevonden zonder deze zekerheden,
besluit
16

NOTULEN GEMEENTERAAD NOORDWIJK dd 05052004
- zijn afkeuring uit te spreken over de gang van zaken rond de
besluitvorming van de ‘omklap’, waarbij de huidige portefeuillehouder
Ruimtelijke Ontwikkeling als raadslid/initiatiefnemer zo’n grote rol heeft
gespeeld,
- de portefeuillehouder op te dragen alles in het werk te stellen de
financiële schade tot een minimum te beperken en de raad daarin
voortdurend inzicht te verschaffen,
en gaat over tot de orde van de dag.
w.g. H. van Nes en R.P.M. Duijndam
motie B
De raad der gemeente Noordwijk in vergadering bijeen op 5 mei 2004,
gelezen hebbende de rapporten ‘Recht door zee’ en ‘Gedane zaken nemen
geen keer’,
overwegende dat
- daarin staat dat het vermoeden is gerezen dat informele praktijken van
betekenis en invloed zijn geweest op kwaliteit en inhoud van formele
besluitvorming,
- één grondeigenaar in Bronsgeest-Noord geen uitnodiging kreeg van de
gemeente Noordwijk voor een oriënterend gesprek om grond aan te
kopen,
- de toenmalige portefeuillehouder Ruimtelijke Ontwikkeling en de directeur
van het Grondbedrijf daarover een uiteenlopende mening hadden,
- er blijkens bovengenoemde rapporten zodanig werd aangerommeld dat
elk overzicht en inzicht in de werkelijke situatie niet of slechts met de
grootste moeite kon worden verkregen,
- bovengenoemde zaken de suggestie impliceren dat er sprake zou zijn van
belangenverstrengeling,
- het de verantwoordelijkheid van de raad is om als vertegenwoordiger van
de gemeenschap eigener beweging of op aangeven van individuele
burgers eventuele actie te ondernemen,
besluit
- het college op te dragen een aanvullend onderzoek te doen verrichten
naar genoemde schijn van belangenverstrengeling,
- het college te verzoeken de raad hierover nader te informeren in een
besloten raadsvergadering voor het zomerreces,
17

NOTULEN GEMEENTERAAD NOORDWIJK dd 05052004
en gaat over tot de orde van de dag.
w.g. H. van Nes en R.P.M. Duijndam
motie C
De raad der gemeente Noordwijk in vergadering bijeen op 5 mei 2004,
overwegende dat
- de Onderzoekscommissie Financiën een indrukwekkend onderzoek heeft
verricht zoals neergelegd in het rapport ‘Recht door zee’,
- dit rapport aanbevelingen doet op het terrein van beleidsontwikkeling en
besluitvormingsprocessen,
- dit feit alleen al als een van de zeer waardevolle uitkomsten van het
onderzoek moet worden gezien,
- de behandeling van bovengenoemde aanbevelingen de volle aandacht
verdient,
- het risico bestaat dat dit tijdens dit raadsdebat onvoldoende uit de verf
komt, hoewel door het college al een aanzet is gegeven tot implementatie
van dit gedachtegoed,
besluit deze aanbevelingen nader te behandelen in de aangewezen
raadscommissies, opdat over de inbedding van deze aanbevelingen een
degelijke advisering kan plaatsvinden,
en gaat over tot de orde van de dag.
w.g. H. van Nes en R.P.M. Duijndam
De fractie van De Progressieve Combinatie PvdA/GL/D66, die voor alles
eerlijk en zakelijk lessen en consequenties wil trekken uit het verleden en
een nieuwe start wil maken en die zich volkomen terecht door de inwoners
op de vingers gekeken voelt, brengt allereerst de Onderzoekscommissie
hulde voor de serieuze wijze, waarop deze haar onderzoek heeft ingevuld;
de meerwaarde ziet zij, ondanks dat de rapporten hier en daar misschien
iets kunnen worden bijgesteld, vooral in de ordening van de feiten en het
benoemen van verbanden en structurele oorzaken, en de aandacht wil zij
nu vooral richten op het met wortel en tak uitroeien van oude en
ontoelaatbare bestuursculturen en bestuurspraktijken; vandaag moet
daadkrachtig besloten worden met nieuw elan van start te gaan. Nog meer
mensen horen vindt zij overbodig; de hoofdlijnen, die zij onderschrijft,
staan immers op dit moment vast; wel roept zij het college op de
conclusies alsnog geheel te onderschrijven. Vervolgens spreekt zij haar
voortgezette steun uit aan de in gang gezette heroriëntatie; alleen moet
18

NOTULEN GEMEENTERAAD NOORDWIJK dd 05052004
zorgvuldig worden geanalyseerd hoe op basis van wat de commissie op
dat punt aanbeveelt, de financiële controle nog verder kan worden
verbeterd. Hierna staat zij allereerst stil bij de bestuurscultuur, een cultuur
waarbinnen niet alleen de raad bij herhaling bewust informatie is
onthouden of bewust onjuist is geïnformeerd, maar die ook aanleiding
heeft gegeven tot het ontstaan van gevoelens van onveiligheid binnen de
eigen organisatie of tot het verstrengelen van belangen, wat ertoe leidde
dat de gemeente van buitenaf werd bestuurd. Binnen het college vonden
toen volstrekt ontoelaatbare zaken plaats, die een soms actief daarbij
betrokken raadsmeerderheid vervolgens afdekte. Een omslag in die cultuur
is daarom hoogst noodzakelijk en alle hens aan dek zijn nodig om het
vertrouwen van de inwoners terug te krijgen, maar om daartoe te komen
staat er maar één weg open: die van onkreukbaarheid, eerlijkheid,
transparantie en zorgvuldigheid en van bestuurders, die consequenties
willen trekken uit het verleden. De vraag of raads- en collegeleden hebben
zitten slapen, beantwoordt de fractie op basis van diverse voorbeelden
met neen, maar wat bij haar een bitter gevoel heeft achtergelaten, is het
feit dat andere fracties haar verketterden toen zij kritische vragen plaatste
bij aanwijzingen, dat oud-wethouder Salman de schijn van
belangenverstrengeling op zich laadde; vervolgens wees een
raadsmeerderheid verzoeken van de fractie en van die van de RPF/GPV, nu
ChristenUnie om kritische kanttekeningen bij de h.i. onjuiste gang van
zaken rond de omklap van een zelfde omvang als ‘Recht door zee’ ambtelijk
of extern te laten toetsen, af; de zorgvuldigheid waar de fractie van
Noordwijk Totaal vanavond over spreekt, was toen ver te zoeken, nog
afgezien van het feit dat aan door de collegepartijen zelf gestelde
randvoorwaarden uiteindelijk niet werd voldaan. Raadsvergaderingen
werden alles overziende een farce en kritische zin ontbrak ten enenmale.
Vervolgens beantwoordt zij ook de vraag of intussen al niet voldoende is
geleerd, met neen; de conclusie dat de cultuur ondanks dat deze is
verbeterd, inmiddels is veranderd, is voorbarig omdat in 1998 hetzelfde
werd geroepen en ‘Recht door zee’ die conclusie niet staaft. Even
voorbarig vindt zij het te stellen dat het zelfreinigend vermogen inmiddels
zijn werk heeft gedaan; besluiten zijn pas democratisch legitiem wanneer
deze gebaseerd zijn op alle benodigde informatie, maar het
tegenovergestelde was staand en breed aanvaard beleid, nog afgezien van
het feit dat sommige politici nog steeds zitting hebben in de raad. Het zelf
reinigen mag niet beperkt blijven tot de voorwas; het gaat om de
conclusies, die daaraan verbonden worden; de raad bewust informatie
onthouden is terecht een politieke doodzonde, omdat op die manier de
democratie de nek wordt omgedraaid. Het zelf reinigen moet daarom de
gehele hoofdwas, met een extra spoelbeurt, omvatten. De fractie sluit
haar bijdrage als volgt af:
- er moet een drastisch signaal worden afgegeven dat Noordwijk werkelijk
wil vernieuwen; de fractie vraagt zich daarom af hoe nog zittende
19

NOTULEN GEMEENTERAAD NOORDWIJK dd 05052004
raadsleden nog kunnen bijdragen aan de noodzakelijke open, eerlijke en
transparante bestuurscultuur; eigenlijk zouden deze, maar meer in het
bijzonder nog initiatiefnemers en/of woordvoerders in een van de meest
explosieve dossiers, zich kritisch op hun positie moeten bezinnen;
- de huidige wethouders van Noordwijk Totaal hebben deel uitgemaakt van
de aan de kaak gestelde bestuurscultuur en hebben dus de raad
informatie onthouden; het college noch wethouder Duijndam gaat hier
echter op in, terwijl wethouders eigenlijk de boegbeelden van de
gemeente zijn; zij moeten daarom onkreukbaar zijn; voor de fractie zijn
genoemde drie wethouders besmet;
- in plaats van met zijn beide collega’s zelf op te stappen, heeft wethouder
Duijndam laten weten nog steeds achter het initiatiefvoorstel tot de
omklap te staan, dat de gemeenschap inmiddels veel leed heeft bezorgd
en mogelijk nog gaat bezorgen, en houdt hij onverkort vast aan zijn eigen
plan, wat een diskwalificatie is van het werk van zowel de
Onderzoekscommissie als de externe onderzoekers; aan het eind van het
sprookje houdt hij staande dat de keizer kleren heeft, en toont hij niet van
zijn fouten te willen leren; van een beginnersfout waar hij vorig jaar over
sprak, lijkt geen sprake te zijn, en er lijkt, ondanks dat hij daarop afdingt,
toch sprake te zijn van roekeloze en ongewisse besluitvorming; kort
samengevat biedt hij geen vertrouwen voor hernieuwde samenwerking,
en daarom heeft de fractie een motie van wantrouwen voorbereid;
- de raad moet vanavond de vertrouwenskwestie durven uitspreken; pas
dan kan Noordwijk zich werkelijk bevrijden; de onderzochte praktijken
kunnen niet met ‘sorry’ worden afgedekt;
- de fractie vraagt hoofdelijke stemming over de beide door haar
voorbereide moties.
motie D
De raad der gemeente Noordwijk in vergadering bijeen op 5 mei 2004,
kennisgenomen hebbende van de rapporten ‘Recht door zee’ en ‘Gedane
zaken nemen geen keer’ en de daarin geschetste zorgvuldige en
diepgravende analyse,
overwegende dat
- de Onderzoekscommissie daarmee op voortreffelijke wijze invulling heeft
gegeven aan haar opdracht,
- de aanbevelingen in het rapport een snelle implementatie vragen,
besluit de beide rapporten en de daarin opgenomen conclusies en
aanbevelingen over te nemen en de Onderzoekscommissie onder
dankzegging décharge te verlenen,
20

NOTULEN GEMEENTERAAD NOORDWIJK dd 05052004
draagt het college op zo spoedig mogelijk, doch uiterlijk in september as.
een implementatieplan op te stellen w.b. de aanbevelingen, waarin
termijnen van invoering, benodigde middelen en modaliteiten worden
geschetst, en vraagt de commissie Bestuur en Middelen over dit plan in
september as. te adviseren,
en gaat over tot de orde van de dag.
w.g. A.W.M. Eijs, P.J.H. Koster, A.Th. van Rijnberk en M.U. Wiersema
motie E
De raad der gemeente Noordwijk in vergadering bijeen op 5 mei 2004,
overwegende dat
- de rapporten ‘Recht door zee’ en ‘Gedane zaken nemen geen keer’
beargumenteerd en analytisch het tav de woningbouwlocaties en m.n. de
omklap Bronsgeest-Noord vs. Offem-Zuid gevoerde beleid afkeuren,
- de Onderzoekscommissie de beslissing tot de omklap als roekeloos
kwalificeert en waarschuwt voor de enorme negatieve financiële risico’s
van de omklap,
- de externe onderzoekers vaststellen dat er geen sprake is geweest van
rechtvaardiging van de urgentie op basis van beleidsrijke informatie voor
de omklap en dat de raad een beslissing heeft genomen op onvolledige
informatie over beleid, dat geenszins was afgerond,
- wethouder Duijndam destijds met de heer Salman een van de
initiatiefnemers was van het omklapplan en als zodanig inhoudelijk
verantwoordelijk was voor het ingezette proces,
- er is geconstateerd dat hij actief in het besluitvormingsproces betrokken
is geweest bij het terzijde schuiven van ambtelijk advies, het herschrijven
van voor de omklapplannen negatieve conclusies en het daarmee de raad
onvolledig en onjuist informeren,
- wethouder Duijndam nu als wethouder politiek verantwoordelijk is voor
de woningbouwdossiers,
- wethouder Duijndam in zijn weerwoord dd. 30 april jl. de conclusies van
beide rapporten aanvecht, de Onderzoekscommissie en de externe
onderzoekers daarmee diskwalificeert en onvoldoende blijk geeft van
kritisch besef tav de politieke, bestuurlijke en inhoudelijke consequenties
van het mede door hem geïnitieerde plan en de conclusies van beide
rapporten,
- daarmee de basis voor vertrouwen in zijn verder functioneren als
wethouder, gericht op het beleidsmatig incorporeren van de conclusies in
het beleid, ontbreekt,
21

NOTULEN GEMEENTERAAD NOORDWIJK dd 05052004
besluit zijn afkeuring uit te spreken over het optreden van wethouder
Duijndam in bovengenoemd dossier en het vertrouwen in zijn politiek
functioneren op te zeggen,
en gaat over tot de orde van de dag.
w.g. A.W.M. Eijs, P.J.H. Koster, A.Th. van Rijnberk en M.U. Wiersema
Nadat zij na een dankwoord aan de Onderzoekscommissie heeft
aangegeven dat het roer vooruitlopend op de aanbevelingen van de
commissie al om is en dat het wijzigen van een ingezette koers tijd en geld
kost, factoren waar Noordwijk op dit moment nauwelijks over beschikt,
brengt de fractie van het CDA het volgende naar voren:
- een slecht functionerend ambtelijk apparaat met als gevolg het ontbreken
van goed onderbouwde adviezen is naast de relatief lage gemeentelijke
belastingen mede debet aan de problemen, waar Noordwijk zich op dit
moment in bevindt;
- er is niet doelbewust gemanipuleerd;
- het achterhouden van informatie aan de raad is verwerpelijk en mag nooit
gebeuren;
- Noordwijk moet zoals de rijksoverheid wil, integer worden bestuurd;
- van fouten moeten zowel mensen als organisaties leren;
- de fractie doet naar eer en geweten haar uiterste best in het belang van
alle Noordwijkers;
- de fractie legt de kritiek van de Onderzoekscommissie niet naast zich
neer en beschouwt het feit dat de commissie haar werk heeft kunnen
doen, als winst;
- de bijdrage van de oppositie wordt als zeer waardevol ervaren;
- de fractie voelt zich schuldig aan wat de Onderzoekscommissie heeft
gesignaleerd, zoals een onverantwoord financieel beleid en het
achterhouden van informatie; dit laatste mag nooit meer gebeuren;
- de fractie staat nog steeds achter het Collegebeleidsplan, waar veel
aanbevelingen al in waren opgenomen;
- zaken die goed zijn gelopen, blijven in ‘Recht door zee’ onderbelicht;
verder mag niet voorbij worden gegaan aan de soms moeilijke
omstandigheden, waaronder de eigen organisatie heeft moeten
functioneren; daarnaast moet ook de raad het zich aantrekken dat de
kwaliteit van die organisatie soms te wensen overliet en dat deze zowel
wethouders als raadsleden, die beiden toch toevallige passanten blijven,
soms niet altijd adequaat heeft geadviseerd; de fractie wil daarom graag
meewerken aan het structureel oplossen van deze problematiek;
- de provincie is inderdaad op het punt van het aanwijzen van een
bouwlocatie niet erg netjes en solidair met Noordwijk omgegaan; het
voortduren verkleinen van Bronsgeest-Noord is mede debet aan de
omklap; wat wel jammer is, is dat de afspraken met de provincie en met
22

NOTULEN GEMEENTERAAD NOORDWIJK dd 05052004
graaf Van Limburg Stirum niet schriftelijk zijn vastgelegd;
- de fractie wil de ingeslagen weg voortzetten, tenzij de provincie en graaf
Van Limburg Stirum geen begrip tonen voor de financiële gevolgen van
hun handelen;
- in de jaren die zijn onderzocht, was de Noordwijkse politiek sterk
verdeeld; iedereen wilde zich zo goed mogelijk profileren, wat ten koste
ging van de bestuurbaarheid, ook op financieel gebied; de
samenbundeling tot zowel Noordwijk Totaal als De Progressieve
Combinatie PvdA/GL/D66 heeft die bestuurbaarheid verbeterd;
- het college moet de financiële risico’s in kaart brengen, die Noordwijk
loopt bij het beheer, het onderhoud en het vervangen van openbare
gebouwen, sporthallen, De Wieken, Het Trefpunt en De Muze;
- het CDA wordt relatief vaak in het eindrapport genoemd; verder was
voormalig wethouder P.J. Barnhoorn lid van Noordwijks Belang en komt
de heer Korver, een ambtenaar die inmiddels is overleden, er ondanks de
woorden die de heer Van Ast hierover vanmiddag heeft gesproken, ten
opzichte van zijn collega’s nogal slecht van af; de Onderzoekscommissie
heeft op dit punt ongepast gehandeld; daarnaast spreekt de commissie
wel erg gemakkelijk over een CDA-netwerk; (de fractie van De Progressieve
Combinatie PvdA/GL/D66 vindt het juist een kernprobleem dat
het CDA zo vaak wordt genoemd, en de heer Van Ast wijst erop dat de
heer Korver slechts eenmaal in een voetnoot wordt genoemd en dat diens
betrokkenheid bij het CDA niet de commissie kan worden verweten);
- wanneer het zo is dat de oppositie zich binnen het monistische
bestuursbestel opzij geplaatst heeft gevoeld, dan moet dat ook de
toenmalige Voorzitter worden verweten; het is diens taak alle partijen
goed te informeren en aan bod te laten komen; doorgaans steunden
echter de collegepartijen het college;
- de Onderzoekscommissie heeft het beginsel van hoor en wederhoor
onvoldoende toegepast; niet alle toenmalige betrokkenen zijn gehoord,
waardoor onnodig veel conclusies soms op onvoldoende harde feiten zijn
gebaseerd en mensen in een kwaad daglicht worden gesteld; (de fractie
van de VVD vraagt om voorbeelden);
- terugkijkend wil de fractie vooral lering trekken uit het onderzoeksrapport
en doorgaan op de ingeslagen weg; verder kan zij zich goed vinden in de
collegereactie op het rapport;
- desgevraagd laat zij de heer Van Ast weten diens eerder vandaag
verspreide brief namens de Onderzoekscommissie nog niet te hebben
gelezen en daarover dus nog geen standpunt heeft kunnen bepalen.
Nadat ook zij haar waardering heeft uitgesproken voor het werk van de
Onderzoekscommissie en de externe onderzoekers, laat de fractie van de
VVD weten vooral lessen uit het onderzoek te willen trekken en
pragmatisch met de diverse aanbevelingen te zullen omgaan. Vervolgens
geeft zij aan geschokt kennis te hebben genomen van beide rapporten, al
23

NOTULEN GEMEENTERAAD NOORDWIJK dd 05052004
zijn er ook zaken goed verlopen, en bepleit zij aan het eind van de
vergadering goed aan te geven welke aanpassingen alsnog in ‘Recht door
zee’ worden verwerkt, welke status en vorm het rapport krijgt en hoe
vervolgens over een en ander met de bevolking gecommuniceerd gaat
worden. Daarnaast deelt zij de conclusie dat niet altijd de juiste besluiten
zijn genomen, en erkent zij zelf misschien ook niet altijd goed met de
toenmalige, inderdaad soms nogal heftige bestuurscultuur te zijn omgegaan;
het boetekleed trekt zij dus zo nodig graag aan. Tenslotte wil zij het
Bollenbad buiten het debat van vanavond houden – die kwestie verdient
een afzonderlijke discussie –, stelt zij vast dat het college inmiddels
beterschap heeft getoond en dient zij de volgende motie in.
motie F
De raad der gemeente Noordwijk in vergadering bijeen op 5 mei 2004,
overwegende dat
- de brief van de provincie Zuid-Holland dd. 26 januari 1996, ondertekend
door Gedeputeerde Jansen, een rol heeft gespeeld bij het onderzoek,
- in de rapporten deze brief wordt aangemerkt dan wel de indruk wordt
gewekt een persoonlijke brief met een persoonlijk standpunt van
Gedeputeerde Jansen te zijn,
- uit deze brief ook conclusies worden getrokken zoals een voorkeur voor
Offem-Zuid,
- de stelling ‘persoonlijk’ niet houdbaar is, aangezien de brief volgens de
Besluitenlijst van GS van 23 januari 1996 is bekrachtigd,
- de verdediging door de Onderzoekscommissie dat de brief in de ‘ik’-vorm
is geschreven en dus een persoonlijke brief is, niet aan de orde is, omdat
dat gebruikelijk is,
besluit de Onderzoekscommissie Financiën uit te nodigen om daar waar de
naam van Gedeputeerde Jansen en/of de heer Jansen feitelijk dan wel in
een context van een persoonlijke brief en/of persoonlijk standpunt in
genoemde rapporten aan de orde komt, anders dan in citaten van anderen,
wordt vervangen door een brief van de provincie c.q. een standpunt van
de provincie,
en gaat over tot de orde van de dag.
w.g. M.A. van der Vlugt en M.O. van der Jagt
De fractie van de ChristenUnie, die gaandeweg het onderzoek soms
gevoelens van verbazing bekropen, sluit zich allereerst aan bij wat de
fractie van De Progressieve Combinatie PvdA/GL/D66 over de gang van
24

NOTULEN GEMEENTERAAD NOORDWIJK dd 05052004
zaken rond de omklap heeft opgemerkt, en betreurt in algemene zin
vanwege de financiële gevolgen daarvan het besluit tot de omklap.
Vervolgens stelt zij vast als eenmansfractie vaak op achterstand te zijn
gezet, en hoopt zij dat de fractie van de VVD alsnog haar woord houdt
wanneer de omklap toch nog wordt teruggedraaid. Verder legt zij een
bijzondere verantwoordelijkheid bij de diverse wethouders en memoreert zij
dat extra bijdragen aan het Bollenbad tot een bedrag van € 415.000,-
mede debet zijn geweest aan de verslechterde financiële positie van de
gemeente; wat haar daarbij in het bijzonder opviel, was dat de raad
gedurende meerdere jaren belangrijke informatie over het Bollenbad is
onthouden, dat de raad nog steeds niet beschikt over de jaarrapporten van
het bad en dat de gemeente 16 van de 18 gedurende meerdere jaren
gehouden bestuursvergaderingen niet heeft bezocht noch voor zover valt
na te gaan, ooit heeft gereageerd op haar toegezonden cijfers; verder is
laks op noodkreten van het bad gereageerd noch is ooit grondig
onderzocht hoe de financiële situatie van het Bollenbad zo kon
verslechteren. Alles overziende resteert het beeld dat ondanks bezwaren
van het bad daartegen veel te lage reguliere subsidies zijn afgesproken, dat
het ontoelaatbaar is geweest dat de raad informatie heeft moeten ontberen
en dat als gevolg daarvan het vertrouwen in wethouder Van Bockhove
moet worden opgezegd, al heeft de fractie daar best wel moeite mee.
motie G
De raad der gemeente Noordwijk in vergadering bijeen op 5 mei 2004,
overwegende dat
- wethouder Van Bockhove gedurende enige jaren politieke
verantwoordelijkheid droeg voor o.a. het Bollenbad en de sportsubsidies,
- het college een actieve informatieplicht heeft,
- door diverse fracties zeker vanaf 1999 informatie is gevraagd betreffende
o.a. de systematiek van de sportsubsidiëring, waartoe zelfs door de
fractie van De Progressieve Combinatie PvdA/GL/D66 op 2 november
2000 een motie werd ingediend, die vervolgens unaniem is aangenomen,
- vragen van de fractie van de ChristenUnie betreffende de verdeling van
genoemde subsidies in september 2003, die nodig waren voor de toen
voor de deur staande begrotingsbehandeling, onvoldoende zijn
beantwoord of zelfs onbeantwoord zijn gebleven,
- sedert september 1998 reeds een rapport bestond, samengesteld op
verzoek van de politiek en getiteld ‘Gemeentelijke sportaccommodaties’,
- op cruciale momenten, o.a. tijdens de begrotingsbehandeling, de raad die
informatie is onthouden,
- Sportfondsenbad Noordwijk NV, hierna te noemen ‘Het Bollenbad’, thans
in een financieel slechte situatie verkeert,
25

NOTULEN GEMEENTERAAD NOORDWIJK dd 05052004
- het college tussen 30 maart 1999 en oktober 2002 de raad niet heeft
geïnformeerd over het financiële wel en wee van Het Bollenbad,
- zelfs tot op de dag van vandaag de raad geen jaarrapporten betreffende
Het Bollenbad beschikbaar zijn gesteld teneinde uitbetaalde niet-reguliere
subsidies te kunnen beoordelen,
- de raad pas op 25 maart 2003 officieel op de hoogte is gesteld van de
werkelijke problemen, maar dat tot op heden de cijfers nooit officieel zijn
toegelicht,
- op 3 oktober 2001 al een aannemer/grondexploitant over Het Bollenbad
onderhandelde, waarbij ook een afgevaardigde namens het college
aanwezig was,
- de wethouder fors nalatig is geweest de bedingen in het contract met Het
Bollenbad na te komen c.q. na te laten komen,
- het college / de wethouder tussen januari 1997 en september 2000 16
van de 18 keer verstek heeft laten gaan een afgevaardigde naar
bestuursvergaderingen van Het Bollenbad af te vaardigen,
- de afgevaardigde namens het college reeds op 14 februari 2001 door Het
Bollenbad op de hoogte is gesteld van de slechte financiële positie,
- pas een jaar later, op 6 februari 2002, door het college daar zeer
gereserveerd op is gereageerd,
- een gedegen analyse van het gehele Bollenbaddossier wel is
aangekondigd, maar nog altijd niet is uitgevoerd, dus drieëneenhalf jaar te
laat komt,
- de huidige financiële positie van Het Bollenbad gezien de in 1999
contractueel vastgelegde, in de ogen van de fractie veel te lage reguliere
subsidies en mede gezien de ernstig tekortschietende aandacht, in grote
mate het college / de wethouder moet worden verweten,
zegt het vertrouwen in wethouder Van Bockhove op,
en gaat over tot de orde van de dag.
w.g. A. Houwaart
[Om 21.50h wordt de vergadering tot 23.00h geschorst]
Nadat hij de vergadering heeft heropend, gaat de Voorzitter als volgt in op
enige zaken, die aan de orde zijn gekomen, en op de eerder vandaag
beschikbaar gekomen brief van de Onderzoekscommissie:
- dat het college onvoldoende empathie met de aan de kaak gestelde
bestuurscultuur zou hebben getoond, moge juist zijn, maar het vond het
overbodig, en het voelde zich daarin gesteund door de commissie, zich
daar expliciet van te distantiëren; door eerdere uitspraken heeft het
college er reeds blijk van willen geven op geen enkele manier meer
geïdentificeerd te willen worden met eerdergenoemde bestuurscultuur,
26

NOTULEN GEMEENTERAAD NOORDWIJK dd 05052004
een ander beleid te willen inzetten en er recht op te hebben de raad te
laten weten reeds een ander beleid te hebben ingezet, dat gestoeld is op
een actieve informatieplicht;
- het zelfreinigend vermogen is vooral tot uiting gekomen in de moed en de
kracht, die de raad heeft getoond om het eigen falen aan te tonen en
daar consequenties aan te verbinden, die bepalend zijn voor zijn
toekomstig functioneren; de externe onderzoekers hebben slechts een
deelgebied onderzocht; toch moet er de komende tijd nog veel gebeuren
om andere opvattingen mbt de politieke cultuur en bestuurlijke mores
vast wortel te laten schieten; de raad moet overtuigd zijn van het
commitment van het college iets anders te willen neerzetten;
- het vormen van een cultuur is niet uitsluitend alleen een
collegeverantwoordelijkheid; zoiets is een gemeenschappelijke
verantwoordelijkheid, waarbij voor de Voorzitter een bijzondere taak is
weggelegd, en vergt daarom een andere insteek; wel blijven politieke
meerderheden uiteindelijk verantwoordelijk voor waartoe wordt besloten,
maar daarbij moet het gevoel bestaan dat een meerderheid van de
Noordwijkse bevolking voorgestelde besluiten draagt; anders blijft
besluitvorming gratuit; wel is daarbij belangrijk de Voorzitter alert te
houden bij het zoeken van het juiste evenwicht bij de loyaliteitsverdeling;
- wanneer dat evenwicht uitblijft, moet de Voorzitter daarop worden
aangesproken; de dubbele verantwoordelijkheid, die hij draagt, moet
worden genomen dan wel hij moet verantwoording afleggen voor het
geval dat niet gebeurt;
- het college distantieert zich van de opmerking dat het ambtelijk apparaat
slecht heeft gefunctioneerd; wanneer dat het geval is, moet het college
daarop worden aangesproken;
- voor de politieke cultuur en de bestuurlijke mores dragen ook
raadsfracties, die geen deel uitmaken van het college,
verantwoordelijkheid, maar een bijzondere verantwoordelijkheid ligt toch
bij de collegefracties; het college duldt evenwel op dit punt geen
compromissen en mag daarop worden afgerekend.
Vervolgens laat hij weten dat het college de moties A, B en C overneemt,
dat volgens het college motie D bij motie C kan worden meegenomen,
maar dat de aanbevelingen in eerste instantie conform wat de
Onderzoekscommissie voorstelt, worden overgenomen, en dat het college
adviseert motie G aan te houden totdat afzonderlijk, maar voor de
komende begrotingsbehandeling op basis van een nadere analyse over het
Bollenbad is gesproken en de raad een volledig beeld van het dossier heeft
gekregen.
Vervolgens merkt wethouder Duijndam bij motie E op zich de daaraan
onder woorden gebrachte ernstige waarschuwing zeer aan te trekken;
tegelijkertijd is hij er oprecht van overtuigd, omdat er uitzicht lijkt te
bestaan op een acceptabele oplossing, dat de geschetste risico’s zich niet
27

NOTULEN GEMEENTERAAD NOORDWIJK dd 05052004
hoeven voor te doen; hij vraagt daarom zijn werk te mogen voortzetten.
Verder spreekt hij zijn afkeuring uit over de gang van zaken rondom de
besluitvorming tot de omklap.
Hierna ontraadt de heer Van Ast namens de Onderzoekscommissie onder
verwijzing naar de eerder op dat punt gegeven schriftelijke reactie motie F.
Tweede termijn
Na te hebben laten weten urenlang met elkaar over het als indringend
ervaren rapport ‘Recht door zee’ te hebben gesproken, laat de fractie van
Noordwijk Totaal de fractie van De Progressieve Combinatie PvdA/GL/D66
weten dat voor de nog zittende raadsleden één ding vaststond: wij gaan
het debat vandaag niet uit de weg en zullen ons de uitkomsten van dat
debat aantrekken. Verder noemt zij de inbreng van haar coalitiepartner in
eerste termijn in het licht van wat boven tafel is gekomen, volkomen onvoldoende,
alsof het verleden niet heeft bestaan; de fractie is dat in het
verkeerde keelgat geschoten, en de beide voorzitters moeten maar eens
een goed gesprek met elkaar hebben wanneer de rust enigszins is
weergekeerd om te bezien of de coalitie nog wel kan worden voortgezet;
deze kritiek betreft niet wethouder Barnhoorn, die uiterst hard en
voortvarend werkt. Daarnaast heeft zij aan de door haar ingediende
moties, die ook haarzelf aangaan, inhoudelijk niets meer toe te voegen.
De fractie van De Progressieve Combinatie PvdA/GL/D66, die zich iets te
veel in de watten gelegd voelt, wil, omdat de democratie in het geding is,
dat de raad conclusies trekt uit wat verkeerd is gegaan; een burger moet
namelijk kunnen vertrouwen op onkreukbare politici en bestuurders en dat
het openbaar bestuur de consequenties trekt uit de fouten, die gemaakt
zijn. Anders gezegd: vertrouwenskwesties moeten zichzelf oplossen.
Daarom vindt de fractie het jammer de vertrouwensvraag te moeten
stellen en houdt zij vast aan motie E. Zo’n rapport gaat nergens ongestraft
voorbij. Verder bekruipt haar het gevoel dat zelfreiniging het karakter van
witwassen van de eigen praktijken heeft gekregen – de inbreng van de
fractie van het CDA was daarom beschamend en de fractie van de VVD
beperkt zich te veel tot het rehabiliteren van oud-Gedeputeerde Jansen –
en vindt zij het te gek voor woorden dat een Onderzoekscommissie nodig
was om de risico’s rondom Offem-Zuid boven tafel te krijgen; alles
overziende is het daarom absoluut voorbarig te stellen dat de politiek
zichzelf inmiddels heeft gereinigd. Daarnaast beklemtoont zij als oppositie
de afgelopen acht jaar zeer zakelijk en zeer inhoudelijk te werk te zijn
gegaan, maar dat haar dat onmogelijk is gemaakt; zij blijft die lijn echter
volgen. Hierna merkt zij bij de diverse moties het volgende op:
- dat het college motie A overneemt, is gezien de afstand die wethouder
Duijndam vanmiddag nog nam tot ‘Recht door zee’ en gezien het feit dat
diens eigen partij in die motie haar afkeuring uitspreekt over de gang van
28

NOTULEN GEMEENTERAAD NOORDWIJK dd 05052004
zaken, merkwaardig en onlogisch; verder is er de overweging dat het niet
zozeer om gemaakte fouten gaat, maar om het vertrouwen in het
algemeen; anders gevraagd: is wethouder Duijndam nog geloofwaardig
en is hij op de juiste tijd de juiste man op de juiste plaats? De fractie twijfelt
daaraan, en betreurt dat omdat zij de intentie van motie A van harte
steunt;
- motie B kan de fractie steunen mits het initiatief tot een
vervolgonderzoek bij de raad wordt gelegd;
- motie C kan de fractie ook steunen, maar volstaan kan worden met de
commissie Bestuur en Middelen;
- motie D beoogt de raad een uitspraak te laten doen; verder moet de
Onderzoekscommissie gewoon worden gedechargeerd;
- de fractie steunt motie F niet;
- motie G moet in stemming worden gebracht en niet boven de markt
blijven hangen.
Tenslotte verduidelijkt zij naar de fractie van Noordwijk Totaal toe dat haar
oproep tot nog zittende raadsleden vooral was ingegeven door de
overweging dat praktijken op het punt van de informatievoorziening
gewoon moeten worden verworpen – die raadsleden moeten dus de
consequenties daaruit trekken – en dat de motie van wantrouwen, die
uitsluitend vanwege zijn eigen rol en verantwoordelijkheden specifiek
gericht is op wethouder Duijndam, in bredere zin ook nog zittende
raadsleden wil aanspreken en vooral is bedoeld de noodzakelijke omslag
naar een nieuwe cultuur te maken, waar de democratische rechtsstaat
centraal staat. De integriteit van wethouder Duijndam staat niet ter
discussie; het gaat de fractie om de vertrouwensvraag.
Na haar eerdere uitspraak dat het ambtelijk apparaat slecht heeft
gefunctioneerd, te hebben teruggenomen, en ermee te hebben ingestemd
motie G te betrekken bij een komende discussie over het Bollenbad,
beklemtoont de fractie van het CDA de aan de kaak gestelde
bestuurscultuur, die vanaf 1988 heeft bestaan, te veroordelen; de nieuwe
samenstelling van de fractie laat dat zien. Ook zij wil een nieuwe,
transparante cultuur. Verder ontkent zij door figuren op de achtergrond te
worden bestuurd en hoopt zij op duidelijkheid tijdens het door de fractie
van Noordwijk Totaal gewenste gesprek. Tenslotte sluit zij zich aan bij de
preadvisering door het college tav de verschillende moties, en neemt zij
afstand van gedragingen in het verleden, die volgens de Onderzoekscommissie
niet door de beugel konden.
De fractie van de VVD verduidelijkt mbt motie F zich niet voor enigerlei
karretje te hebben laten spannen. Verder hoort zij graag wanneer over het
Bollenbad gesproken gaat worden en welke aanpassingen er alsnog en op
welke manier in ‘Recht door zee’ worden verwerkt, welke status en vorm
het rapport krijgt en hoe vervolgens over een en ander met de bevolking
29

gecommuniceerd gaat worden.
NOTULEN GEMEENTERAAD NOORDWIJK dd 05052004
De Voorzitter stelt voor in de commissie Raadsaangelegenheden nader te
bespreken als raad en college samen met de Onderzoekscommissie een
gemeenschappelijke brief naar de bewoners te sturen, met de bedoeling
het verleden af te ronden en met een nieuwe cultuur van start te gaan.
De fractie van de ChristenUnie, die soms een gevoel bekruipt dat de ernst
van de zaak wordt onderschat, toont zich eveneens teleurgesteld over de
inbreng van de fractie van het CDA. Verder wijst zij er vooruitlopend op
een uitspraak of zij deze handhaaft, op dat motie G verder gaat dan alleen
het opzeggen van vertrouwen en ook de achterliggende cultuur aan de
kaak stelt.
[Van 23.40h – 23.55h wordt de vergadering op verzoek van de fracties
van De Progressieve Combinatie PvdA/GL/D66 en Noordwijk Totaal
geschorst]
De fractie van Noordwijk Totaal laat voorafgaand aan een hoofdelijke
stemming over motie E weten dat wethouder Duijndam moet kunnen
blijven beschikken over een vertrouwensbasis; de afkeuring die motie E
uitspreekt, gaat haar daarom eigenlijk te ver.
De fractie van de VVD spreekt zich voor motie E; de daarin opgesomde
feitelijkheden zijn h.i. juist.
Bij hoofdelijke stemming wordt motie E met 11 tegen acht stemmen
verworpen; de leden Van Ast, Eijs, Houwaart, Van der Jagt, Koster, Van
Rijnberk, Van der Vlugt en Wiersema stemmen voor de motie, de leden
Admiraal, Duijndam, Elvader, Hazenoot, Heus, Mornout – van Orsouw,
Van Nes, De Ridder, Van Rooijen, Versteege – Wowijs en Vliet Vlieland –
de Wit stemmen tegen.
[Om 00.00h wordt de vergadering, ondanks dat de Voorzitter daar moeite
mee heeft, op verzoek van de fractie van De Progressieve Combinatie
PvdA/GL/D66 voor enige minuten geschorst]
De fractie van De Progressieve Combinatie PvdA/GL/D66 stelt vast dat de
oude cultuur hardnekkiger is dan werd gehoopt, dat bestuurlijk Noordwijk
heeft verloren en dat de Noordwijkers buitenspel zijn gezet.
De Voorzitter betreurt daarop het aangekondigde vertrek uit de
vergadering; een vergadering verlaten is geen sterktebod, maar de fractie
maakt de keus. Dat de ernst van de situatie wordt onderschat zoals de
fractie van de ChristenUnie stelt, doet geen recht aan het debat, zoals dat
30

NOTULEN GEMEENTERAAD NOORDWIJK dd 05052004
vandaag is gevoerd. Vervolgens laat hij weten dat motie G wordt
teruggenomen.
[De fracties van De Progressieve Combinatie PvdA/GL/D66 en de
ChristenUnie verlaten uit protest de vergadering]
Nadat de Voorzitter heeft aangegeven dat het college de moties A, B en C
overneemt, stelt de fractie van Noordwijk Totaal voor motie D toch in
stemming te brengen.
Bij hoofdelijke stemming wordt motie D met algemene stemmen
aangenomen.
Mbt motie F laat de fractie van de VVD weten, nadat de Voorzitter erop
heeft gewezen dat de Onderzoekscommissie deze heeft ontraden, deze te
handhaven omdat onbeantwoord is gebleven wat de status van ‘Recht
door zee’ wordt en wat er gedaan wordt met wijzigingen. Zij vult daarop
aan dat de motie formeel het gelijk van de heer Jansen uitlegt, en dat
daarom beide leden voor de motie zullen stemmen.
Bij hoofdelijke stemming wordt motie F met twee tegen 12 stemmen
verworpen; de leden Van der Jagt en Van der Vlugt stemmen voor de
motie, de leden Admiraal, Van Ast, Duijndam, Elvader, Hazenoot, Heus,
Mornout – van Orsouw, Van Nes, De Ridder, Van Rooijen, Versteege –
Wowijs en Vliet Vlieland – de Wit stemmen tegen.
De Voorzitter sluit de vergadering; het was hem een voorrecht deze
zelfreflecterende beraadslagingen te mogen voorzitten.
Het is 00.10h.
Aldus vastgesteld door de raad der gemeente Noordwijk in zijn openbare
vergadering op 25 mei 2004,
de Voorzitter, de Griffier,
31

NOTULEN GEMEENTERAAD NOORDWIJK dd 05052004
Afspraak, gemaakt tijdens de raadsvergadering van 5 mei 2004
• In de commissie Raadsaangelegenheden wordt nader besproken als raad
en college samen met de Onderzoekscommissie een gemeenschappelijke
brief naar de bewoners te sturen.
32