Van Aanraking tot Massage - Zomerhuis vzw

Van Aanraking tot Massage: een tweejarige
massageopleiding
2007 - 2009
Organisatie: Ronald Bertels
ZOMERHUIS cvoa
In september 2007 start de elfde editie van de tweejarige massageopleiding. Deze
opleiding biedt een degelijke basis voor wie zich intensief in massage wil verdiepen. Het
uitgangspunt hierbij is dat je eigen houding bepalend is voor de kwaliteit van je aanraking, en
voor het effect van de massage. Met ‘houding’ bedoelen we zowel je lichaamshouding als je
mentale, emotionele en spirituele ingesteldheid.
Massage is wellicht de oudste en eenvoudigste vorm van heling: de moeder die sussend een
pijnlijk gestoten kinderknie wrijft, de geliefde die met koele vingers het vermoeide voorhoofd van de
partner streelt of de therapeut die met geduldige toewijding een getraumatiseerd gewricht tot bewegen
uitnodigt. Het ene een louter intuïtief gebaar, het andere een techniek met gedegen achtergrond. Wat
hen bindt is de effectiviteit van bewuste aanraking.
In deze opleiding vertrouwen we in eerste instantie op het zelfhelende vermogen van lichaam en
geest en onderzoeken we hoe we dat vermogen door middel van aanraking kunnen ondersteunen.
Alhoewel een massagetechniek op zich geen ontspanning of heling kan garanderen, is het toch zinvol
om over een rijkdom aan handelingen te beschikken waaruit je kan putten. Het doel van deze
opleiding is je vertrouwd te maken met een grote verscheidenheid aan massagetechnieken.
Naast het aanleren van de afzonderlijke technieken wordt ook aandacht besteed aan hun onderlinge
verhouding en gezamenlijke toepasbaarheid. Het is de bedoeling dat je met vertrouwen in je eigen
deskundigheid een effectieve massage kan geven. We leggen hierbij de nadruk op ‘ont-moeting’. Hoe
minder er ‘moet’ gebeuren, hoe meer we met onszelf, met de ander en met de aangewende techniek
kunnen ontspannen.
‘Ontspanning gebeurt wanneer je ervaring van het leven samenvalt met je idee over het
leven.’
1

Vanaf 2007 bestaat de massageopleiding uit 3 delen :
1) Het inleidend traject waarin we de cursisten laten kennis maken en oefenen met onze bijzondere
‘Zomerhuisbenadering’ (zie verder). Dit traject bestaat uit 4 dagen die ofwel in 2 weekends kunnen
gevolgd worden ofwel in een interne zomer4daagse (te Zoerle-Parwijs).
Aan deze dagen kan ook los van de massageopleiding deelgenomen worden. Zij zijn zowel
interessant voor mensen die zich nog niet kunnen of willen engageren voor de tweejarige
massageopleiding als voor masseurs die op zoek zijn naar integratie en verdieping in hun werk.
Wanneer za 2, zo 3 juni en za 23, zo 24 juni, telkens van 10u tot 17u30 (weekends)
za 21 t/m di 24 juli (zomer4daagse)
(Deelnemers die zich in augustus of begin september aanmelden, kunnen alsnog
het traject volgen op za 15, zo 16 september en za 13 en zo 14 oktober)
Waar Zomerhuis te Ekeren-Donk (weekends)
De Lotus te Zoerle-Parwijs (zomer4daagse)
Begeleiding Ronald Bertels en Leen Huysman
Prijs zie pag 7
2) Het basisjaar waarin aan de hand van zeer uiteenlopende massagetechnieken een fysieke en
mentale basishouding wordt aangereikt. Dit cursusjaar bestaat uit 9 weekends (telkens zaterdag en
zondag van 10u tot 17u30) en vindt plaats in het Zomerhuis.
Wanneer 2007 : 29 & 30 sep, 27 & 28 okt, 17 & 18 nov, 15 & 16 dec
2008 : 26 & 27 jan, 23 & 24 feb, 15 & 16 mrt, 19 & 20 apr, 24 & 25 mei
Waar Zomerhuis te Ekeren-Donk
Begeleiding Ronald Bertels, Leen Huysman, gastdocenten
Prijs zie pag 7
3) Het opleidingsjaar waarin we aan de hand van weer andere massagetechnieken onze aanraking
steeds meer gaan verfijnen om tot een gedegen ‘vakman/vrouwschap’ te komen. Dit cursusjaar
bestaat eveneens uit 9 weekends. Tijdens het laatste weekend is er gelegenheid om een eindproef af
te leggen en een diploma te behalen. Wie de eindproef (nog) niet wenst af te leggen maar wel alle
lessen volgde, krijgt een getuigschrift.
Wanneer de data worden medegedeeld in januari 2008
Waar Zomerhuis te Ekeren-Donk
Begeleiding Ronald Bertels, Leen Huysman, gastdocenten
Prijs zie pag 7
2

Samenvatting van de cursusinhoud :
Elk cursusblok heeft een eigen thema dat op verschillende, elkaar aanvullende manieren
benaderd wordt. Anatomie en massagetechnieken vormen steeds de basis, aangevuld met een
ontleding van psychologische achtergronden en functionele verbanden. Daarnaast blijft de houding en
instelling van de massagebeoefenaar een aandachtspunt.
In deelrondes wordt, uitgaande van het thema, aandacht besteed aan wat er op persoonlijk vlak bij de
deelnemers actueel is.
Het levende lichaam is het werkterrein van de masseur. We hebben er allemaal één maar
voor velen onder ons is dat lichaam een onbekende. Tijdens de opleiding worden eenvoudige en
praktische anatomie en fysiologie in de lessen geïntegreerd. Het is hier niet de bedoeling dat je elk
botje en spiertje met zijn juiste Latijnse naam kan benoemen maar wel dat je inzicht krijgt in het
functioneren van het menselijke lichaam.
Als deelnemer ontvang je een uitgebreide syllabus met naast een samenvatting van de
anatomielessen en een beschrijving van de massagetechnieken, ook citaten, beschouwingen en
praktische tips in verband met massage. Het aanvullen van de syllabus met eigen notities is
aangewezen.
Er wordt van de deelnemers verwacht dat zij aan de hand van de syllabus het thema van elk
blok voorbereiden. Tevens worden ‘huiswerkgroepjes’ gevormd die minimum één keer tussen de
verschillende blokken samenkomen om de geleerde technieken te oefenen.
3

De begeleiding:
Deze opleiding wordt begeleid door Ronald Bertels, Leen Huysman en Gery Barbier.
Voor bepaalde onderdelen kunnen ook gastdocenten uitgenodigd worden.
Ronald Bertels:
Naast mijn werk als scenograaf in de theater- en danswereld, interesseerde ik mij
in psychotherapie en lichaamswerk. Dit resulteerde in een aantal trainingen en
opleidingen waaronder de massageopleiding bij Benoît de Pierpont in Brussel, de
Rebalancing opleiding in Nederland en de Aqua-Wellness opleiding in Italië en
Zwitserland.
Sinds 1993 voer ik een zelfstandige praktijk in Rebalancing en Aqua-Wellness en
begeleid ik massage- en bewustzijnsworkshops. In 1997 startte ik met de begeleiding van de
massage jaartraining bij Natuurlijk Genezen vzw. (Vanaf 2005 wordt deze opleiding door Zomerhuis
vzw georganiseerd)
In mijn benadering van massage, lichaamswerk en het ondersteunen van veranderingsprocessen,
laat ik mij graag inspireren door de Indische mysticus Osho en diens uitlating dat het leven geen
probleem is om op te lossen maar een mysterie om te beleven. Deze visie opende voor mij de poort
tot een zich steeds vernieuwend avontuur.
Massage biedt mij de gelegenheid om via aanraking zowel mijn respect voor ieders eigenheid als mijn
liefde voor het leven uit te drukken.
In deze opleiding wil ik je uitnodigen om samen het gebied van aanraking en ondersteuning op een
lichte maar ook intense manier te onderzoeken.
Leen Huysman:
Sinds ’89 heb ik een praktijk in Antwerpen. Na al die jaren vind ik het nog altijd
heerlijk om met toewijding aan te raken en een vrouw of man op die manier te
eren. De massagetraining bij Benoît de Pierpont gaf mij hiervoor een stevige basis
die mij blijft voeden en inspireren.
Rebalancing brengt lichtheid, ruimte en therapeutische vaardigheden. Met veel
enthousiasme geef ik al jaren de les “Minimassages voor dagelijks gebruik”.
Verder heb ik mij verdiept in Avatar, Tantra en Tao van de Vrouw.
Momenteel richt ik mij in het bijzonder tot vrouwen. Ik inspireer hen graag op hun weg naar meer
eigenwaarde, zachtheid én kracht.
Zowel in individuele sessies als in workshops kies ik voor een lichte en zorgzame benadering met
eenvoudige oefeningen en vooral maatwerk.
Gery Barbier:
Ik ben arts en vanuit mijn opleiding sterk vertrouwd met het menselijk lichaam.
Vanuit mijn overtuiging dat we lichaam, ziel en geest zijn (en niet een lichaam, ziel
en geest hebben) zie ik het lichaam als de ingangspoort bij uitstek waarover ieder
van ons beschikt om thuis te komen bij zichzelf.
Steeds meer thuiskomen bij zichzelf betekent steeds voller leven waarbij leven en
ademen onlosmakelijk met elkaar verbonden zijn. Massage, waarbij bewustzijn
en aanwezigheid in de aanraking centraal staan zie ik als een ideaal
werkinstrument om hierin te groeien.
4

Enkele getuigenissen van deelnemers:
“Nog meer als tijdens de opleiding merk ik nu, dat de opleiding voor mij een grote waarde in
mijn leven heeft gekend. En dit op verschillende vlakken.
Het gaat om masseren en meer....
Door jullie professionaliteit voel ik mij in mijn werk zelfzeker en heb ik steeds de juiste handelingen
klaar. Mijn mogelijkheden zijn ruim en ook ruim toepasselijk. Maar het is ook de manier waarop en de
visie die jullie daarin hebben doorgegeven die maken dat het goed is en mooi. Het geeft me de
mogelijkheid om mijn eigen manier van werken uit te bouwen en dat is een mooi geschenk. Jullie
geven veel door, maar het blijft aan ieder van ons persoonlijk wat we er mee doen en er van maken. Ik
vind het een kunst om op deze manier les te geven. Ik ben jullie oprecht dankbaar om de
leermeesters die jullie geweest zijn en de wijsheid die jullie gedeeld hebben en dit alles op een warme
welkome manier, met de juiste grenzen en afstand. Het doet deugd te weten dat ook na de opleiding
vragen kunnen gesteld worden.”
Katrien
“Ik ben gegroeid door hetgeen ik kon en mocht oppikken in het Zomerhuis. Ik ben heel blij dat
ik een van jullie studenten was.”
Siggie
“Ik vind jullie aanpak enorm verrijkend en de volledigheid van de cursus
bewonderenswaardig.”
Liesje
“We komen een mooie cursus volgen, die met zorg uitgedacht en uitgevoerd is. Ik kijk altijd uit
naar de opleidingsweekends. Er is openheid, plaats voor opmerkingen en bedenkingen, respect voor
ieders visie en keuzes.”
Linda
"Deze twee jaren hebben me een nieuwe wereld doen ontdekken: die van het liefdevol, zacht
en zorgzaam omgaan met de andere, wie deze andere ook weze. Ze brachten ook nieuwe
betekenissen en een bijdrage bij het leren accepteren van mezelf, de anderen en de wereld zoals hij
is."
Nik
“Ik heb me altijd heel welkom gevoeld op het Zomerhuis, hoe ik er ook bij stond. Er mogen zijn
zoals je er op dat ogenblik bij bent, is een heel mooi cadeau.”
Sonja
Vervolgprogramma:
Als aanvulling op de opleiding is er een programma van korte workshops waarin een bepaalde
massagetechniek of benadering centraal gesteld wordt. Tevens is er ruimte om het reilen en zeilen in
de massagepraktijk te bespreken. Deze ‘inspiratiedagen’ worden begeleid door de opleidingsstaf of
ervaren gastdocenten.
Dit programma is enkel toegankelijk voor studenten en ex-studenten van de massageopleiding.
5

Programma van het basisjaar:
Weekend 1 : Vertrouwen.
Om de verbinding met de ander aan te gaan, om echt aan te raken, is er een
basis van vertrouwen nodig. Naast een algemene inleiding in de anatomie en
kennismaking met enkele massagetechnieken, ook oefeningen in ontmoeting en
contact.
Weekend 2 : Adem.
Ademen is de kern van het leven: een proces van in-nemen en loslaten.
Anatomie, fysiologie en de psychologische betekenis van de ademhaling.
Ondersteunende massagetechnieken en therapeutische benaderingen.
Weekend 3 : Contact.
Contact is een subtiel spel van wederzijdse aandacht.
Intuïtie en intentie leiden je aandacht naar het ‘ontmoetingspunt’.
Anatomie, fysiologie en de psychologische betekenis van het Cranio-Sacraal
Systeem.
Oefenen in ‘luisterende aanwezigheid’.
Weekend 4 : De rugkant.
‘Ruggengraat hebben’ duidt op stevigheid en ‘iets de rug toekeren’ wijst op
ontkenning en afwijzing; de dubbelzinnigheid van de rugkant. Rolfing, Tragering en
Feldenkrais technieken. Kennismaking met Body-reading; een vorm van diagnostiek
waarbij je je eigen lichaam als waarnemingsinstrument leert gebruiken.
Weekend 5 : Autonomie.
Op eigen benen staan. Je eigen weg gaan, zelfs al wijkt die af van het
algemeen aanvaarde. Anatomie en psychologische betekenis van de heupgordel, de
benen en de voeten.
Grondingoefeningen en aangepaste massagetechnieken.
Weekend 6 : Intimiteit.
Binnentreden in iemands meest kwetsbare ruimte is even spannend als
jezelf raakbaar tonen. Intimiteit is een subtiel evenwicht dat je samen in stand houdt.
Anatomie en psychologische betekenis van bekken en buik.
Diep aanraken en geraakt worden.
Weekend 7 : Uitreiken.
Het verlangen om aanvaard te worden door - of te versmelten met - de
ander, wordt uitgedrukt in het gebaar van uitreiken. Durven uitreiken is echter ook het
risico van afwijzing lopen. Anatomie en psychologische betekenis van de
schoudergordel, armen en handen. Aangepaste massagetechnieken.
Weekend 8 : Overgave.
‘Het hoofd boven water houden’ vergt een constante (in)spanning.
Anatomie en psychologische betekenis van hals, hoofd en aangezicht (de ‘façade’).
Aangepaste massagetechnieken. ‘Unwinding’
Weekend 9 : Integratie.
Het basisjaar sluit af met herhaling en integratie van de technieken. Verder
individuele ‘feed-back’ sessies en beknopte pathologie (indicaties en contraindicaties).
6

Programma van het 2 e jaar (o.v.v. aanpassingen in 2008 – 2009) :
Weekend 1 : Stroming.
‘Het lichaam is een uitvinding van het water om te kunnen rondlopen’ (Deane
Juhan in ‘Jobs Body’)
Anatomie en psychologische betekenis van de bloedsomloop en het lymfestelsel.
Drainerende massagetechnieken. Inleiding tot Manuele Lymfedrainage.
Weekend 2 : Stroming (vervolg).
Zet jij de stroom in beweging of drijf je op de stroom ?
Masseren als meditatie: Manuele Lymfedrainage.
Fysiologie van de bloedsomloop en het lymfestelsel.
Weekend 3 : Masseren met olie.
Inleiding tot de Californische Massage: effleurages
Kennismaking met de verschillende draag-oliën en etherische oliën (gastdocente).
Psychologische betekenis van geuren. Geurervaringen. Toepassing van essentiële
oliën bij massage.
Weekend 4 : Masseren met olie (vervolg).
Kennismaking met essentiële oliën en Aromatherapie (gastdocente).
Callifornische massage: pétrisage en frictie.
Communicatiesystemen in ons lichaam
Weekend 5 : Gronding en seksualiteit.
Seksuele energie is een basisenergie van het leven. In die zin zijn wij allen
seksuele wezens. Massage kan een veilige ruimte bieden om seksualiteit op een
onbevangen, heldere manier in kaart te brengen. Grondingoefeningen. Callifornische
Massage: verbindende strokes. ‘Hawaiaanse’ massage.
Weekend 6 : Massagepraktijk. Orgaan-massage.
Wat heb je nodig om een massagepraktijk op te zetten; praktische tips vanuit
een rijke ervaring.
Anatomie, fysiologie en psychologische betekenis van de organen.
Orgaan-massage. Energetische benadering van de organen. ‘Innerlijke Glimlach’.
Weekend 7 : Therapeutische communicatie.
Aanwezig zijn voor de ander impliceert dat jij jezelf blijft voelen. De aandacht
is dan niet meer gefocust ‘vanuit’ jou ‘naar’ die ander, maar wordt een
gemeenschappelijke ruimte waarin jij en de ander samen zijn.
Gesprekstechnieken, Voice-Dialogue, opvang van emotionele ontlading.
Weekend 8 : Bewustzijn.
Alleen op het moment dat je helemaal bereid bent te zijn wie je bent, kan je
echt ontspannen. Daarvoor is er een niet oordelende belangstelling nodig, een
ongelimiteerd bewustzijn. Begeleiden van ‘unwinding’-processen.
Masseren als meditatie: Fascia-release.
Weekend 9 : Integratie en evaluatie.
Herhaling van de technieken. Schriftelijk anatomie examen
De sessies voor de eindproef worden ontvangen en beoordeeld door mensen met
een rijke ervaring als masseur, therapeut en docent.
7

Nieuw in de massageopleiding 2007 – 2009:
• Het inleidend traject van 4 dagen dat aan de opleiding werd toegevoegd (zie pag 2), brengt
het totaal aantal cursusuren op 260.
• De uitgebreide syllabus met beschrijving en illustraties van de massagetechnieken en de
volledige anatomiecursus worden op USB stick geleverd (voor wie geen computer heeft, is de
papieren versie beschikbaar). Als oud student kan je de digitale versie steeds laten ‘updaten’.
• In het najaar van 2005 zijn we gestart met de ‘Inspiratiedagen’: een programma met
aanvullende thema’s en massagetechnieken en supervisie/intervisie bij de praktijkvoering.
Bedoeling is om elke trimester een inspiratiedag aan te bieden. Dit programma is
voorbehouden aan studenten en ex-studenten van de massageopleiding.
• Er wordt gewerkt aan een ‘bijscholingsprogramma’ waarin we gastdocenten uitnodigen om
aanvullende massagetechnieken en therapeutische vaardigheden voor te stellen.
• Sinds vorig jaar wordt er voor elke lunchpauze soep voorzien (evenals thee, koffie,
granenkoffie en water inbegrepen in de cursusprijs)
• We onderzoeken nog steeds of het voor de deelnemers opportuun is om met
opleidingscheques te werken. Dit is niet zo vanzelfsprekend omdat:
a) Er voor de organisatie (Zomerhuis) een prijskaartje (verschillende prijzen
naargelang het ‘Quality-label’) aan vast hangt dat uiteraard doorgerekend wordt in
de cursusprijs.
b) Niet iedereen dezelfde voordelen heeft aan opleidingscheques maar wel iedereen
zou moeten meebetalen aan de kosten eraan verbonden.
c) Het voordeel voor de werknemer beperkt blijft tot 125€ per jaar (wat al grotendeels
weer teniet gedaan wordt door de prijsstijging)
d) Voor zelfstandigen het voordeel teruggebracht is tot 30% van de kostprijs van de
cheques. Bij gebruik van opleidingscheques mag de cursus trouwens niet fiscaal
als kost ingebracht worden.
Wij zien het voordeel van de werking met opleidingscheques meer in het feit dat dit een
erkenning als opleidingsinstituut door de Vlaamse Gemeenschap inhoudt, wat in de toekomst
misschien een invloed kan hebben op de waarde van het diploma. Ondertussen opteren we
voor een systeem van kortingen voor vroege betalers waar iedereen in dezelfde mate kan van
profiteren…
Prijs van de opleiding:
Het inleidend traject:
180,00 € voor 4 cursusdagen (26 lesuren) in de weekend formule
295,00 € voor de zomer4daagse, verblijf en maaltijden inbegrepen
Het basisjaar:
1090,00 € voor 18 cursusdagen (117 lesuren) in weekend formule
Inbegrepen zijn:
- de uitgebreide syllabus op USB stick (kleur) of papier (zwart-wit)
- verzekering
- soep & dranken
- feedbacksessie op het einde van het jaar
Kortingen: - betaald voor 1 augustus 2007: 100 € korting = 990€
- betaald voor 1 september 2007: 50 € korting = 1040€
Factuur op aanvraag
Spreiding van de betaling is mogelijk.
De kosten voor het 2 e jaar zijn dezelfde als voor het basisjaar, met dezelfde kortingen.
8

Het Diploma:
Erkenning van het beroep
De erkenning van het diploma hangt samen met de erkenning van massage als een apart beroep.
Momenteel is dit nog niet het geval; massage wordt beschouwd als deel uitmakend van ofwel de
fysiotherapie of van de schoonheidszorg.
Geen van deze twee toepassingen valt echter samen met onze benadering:
Bij fysiotherapie is de aanpak zuiver fysiek met de nadruk op genezingsprocessen en revalidatie
waarbij relaxatie een ondersteunende functie kan hebben.
Ook bij de schoonheidszorg staat het fysieke aspect centraal, relaxatie wordt hier gezien als een
bijdrage tot een algemeen gevoel van ‘wellness’.
Wat de schoonheidszorg betreft is er nu een nieuwe bepaling die de massagebekwaamheid van de
schoonheidspecialistes(n) regelt. Deze regeling is door De Federale Overheidsdienst Economie
uitgevaardigd en wordt vanaf 1 september 2007 van kracht. Zij verscheen in het Belgisch Staatsblad
en heeft nogal wat commotie in massageland veroorzaakt. Het leek er namelijk op dat vanaf
september enkel nog gediplomeerde schoonheidsspecialistes(n) zich professioneel met massage
zouden mogen bezig houden. Dit is niet zo!
Enkel de voorwaarden tot toepassing van massage in het kader van het beroep van
schoonheidsspecialistes(n) worden hiermee bepaald; bvb het aantal opleidingsuren dat aan massage
moet gewijd worden, namelijk 60u (vergelijk dit met de 260 lesuren in onze massageopleiding).
Bepaalde organisaties hebben handig gebruik gemaakt van de verwarring en laten uitschijnen dat
alleen zij een ‘geldig’ diploma kunnen afleveren.
Een erkenning van een opleidingsinstituut in het kader van het gebruik van opleidingscheques houdt
niet in dat het door dat instituut afgeleverde diploma ook erkend wordt! Het beroep
masseur/masseuse bestaat officieel nog steeds niet en er kan bijgevolg ook nog steeds geen officieel
diploma voor uitgereikt worden…
Een andere benadering
Zoals hierboven al aangehaald verschilt onze benadering van massage grondig van zowel de
fysiotherapie als van de schoonheidszorg.
Massage is voor ons in de eerste plaats een communicatiemiddel. Het is een middel om de
verschillende deelervaringen van het menselijk leven; het fysieke, het mentale, het emotionele
en het spirituele, tot een creatieve dialoog uit te nodigen.
Vandaar dat wij in onze aanpak een massagetechniek niet als een afgewerkt programma aanreiken
maar dat we eerder de toepasbaarheid op deze 4 gebieden gaan onderzoeken en kijken hoe we
technieken op een dynamische wijze kunnen combineren.
Wij zien relaxatie eerder als een gevolg van de harmonisatie van de 4 deelgebieden dan als een doel
op zich.
We streven naar een opbouwende bijdrage aan de totale levenskwaliteit van onze cliënten. We
beschouwen ook elke cliënt als een uniek veld van ervaringen en passen onze werkwijze niet alleen
aan de persoon aan maar ook aan het unieke moment in diens beleving.
Toekomst
Wat is het nut van een diploma als dat diploma niet officieel erkend is en het beroep van masseur niet
eens bestaat ? Die vraag kan je je uiteraard stellen. Vooral wanneer je je voorbereidt op de eindproef
van de massageopleiding.
We gaan er van uit dat er vroeg of laat toch een erkenning van massage als beroep zal plaats vinden
met een mogelijke toetsing en homologatie van de bestaande diploma’s
Omdat zo’n erkenning altijd gepaard gaat met regelgeving en voorwaarden, trachten we deze aan de
hand van de huidige voorbeelden (zie : Sociaal Economische Raad van Vlaanderen:
www.serv.be/Publicaties/1008.pdf pag 36) in te schatten en ze op te nemen in onze basiscriteria.
Een diploma is het tastbare bewijs van je inzet, je kennis en je competentie (of het nu door de
overheid erkend wordt of niet). In die zin is de waarde van een diploma recht evenredig met wat men
moet weten, kunnen en doen om het te bekomen…
9

Data van het basisjaar 2007 – 2008
29 & 30 september 07 kennismaking & basis technieken
27 & 28 oktober 07 ademhaling
17 & 18 november 07 cranio
15 & 16 december 07 body-reading & rug
26 & 27 januari 08 benen
23 & 24 februari 08 bekken & buik
15 & 16 maart 08 schoudergordel
19 & 20 april 08 hals, hoofd & gezicht
24 & 25 mei 08 herhaling en feed-back sessies
Alle lessen gaan door in het Zomerhuis
Pastoor Goetschalckxstraat 48 te Ekeren Donk.
Het Zomerhuis is vlot bereikbaar zowel met openbaar vervoer als met de auto:
Wegbeschrijving met openbaar vervoer :
Vanaf het Centraal Station van Antwerpen loop je naar de Rooseveltplaats (ongeveer 10 min.
stappen). Op perron 35 neem je bus 650 of 670 tot halte EKEREN DONK KERK.
In het smalle straatje links (aan de verkeerslichten) net voorbij de kerk (Prinshoeveweg) neem je de
eerste links. Je bent in de Pastoor Goetschalckxstraat. Het Zomerhuis is aan je linkerkant ongeveer
halverwege de straat.
Wegbeschrijving met de auto :
UIT DE RICHTING GENT, BRUSSEL, TURNHOUT, HASSELT, EINDHOVEN
Volg de ring rond Antwerpen richting Breda (E19). Neem afrit 5 : KLEINE BAREEL (wit bord) of
BRASSCHAAT, EKEREN, KAPELLEN (blauw bord).
Onderaan de afrit rechts. Rij meteen op de linkerrijstrook om aan de verkeerslichten linksaf te slaan
richting KAPELLEN.
Hou op deze baan (Kapelsesteenweg) rechts. Je rijdt voorbij een verkeerslicht. 250 meter verder,
tegenover een bushalte, sla je linksaf in de Jos Claessenstraat. Op het einde ga rechtsaf (Karel
Seclefstraat) dan de eerste links (Oude Baan) en dan de eerste rechts: Pastoor Goetschalckxstraat
Het Zomerhuis is aan je rechterkant ongeveer halverwege de straat.
UIT DE RICHTNG BREDA
Afrit 5 KLEINE BAREEL (wit bord). Ga onderaan de afrit linksaf (Kapelsesteenweg) Aan het 3 e
verkeerslicht ga je links de Prinshoeveweg in. Verder zoals hierboven.
Extra parkeerruimte
Voor extra parkeerruimte neem je in de Prinshoeveweg de 2 de straat links (Baljuwlaan) en daarin de
eerste links. In de rechter hoek van het pleintje (naast het groene hekken) volg je het wandelpad dat,
schuin tegenover het Zomerhuis, in de Pastoor Goetschalckxstraat uitkomt.
Contactgegevens:
Zomerhuis cvoa
Pastoor Goetschalckxstraat 48
2180 Ekeren
03/646 99 54 (Ronald)
03/646 63 43 (Leen)
www.zomerhuis.be
ronald@zomerhuis.be
leen@zomerhuis.be
10