Download - Atradius Dutch State Business
Download - Atradius Dutch State Business
Download - Atradius Dutch State Business
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
Creditnotes<br />
dutch state business<br />
Nummer 5/2012 - oktober<br />
Creditnotes<br />
Informatiebulletin voor kapitaalgoederenexporteurs, banken, internationaal<br />
opererende aannemingsbedrijven en ingenieursbureaus<br />
Mozambique<br />
Versoepeling regels nationaal bestanddeel<br />
<strong>Atradius</strong> <strong>Dutch</strong> <strong>State</strong> <strong>Business</strong> verzekert transactie<br />
voor Damen Shipyards Group in Malawi<br />
Geslaagd seminar over zakendoen met Irak en de<br />
Golfstaten
Creditnotes<br />
Hoewel bij het redigeren van Creditnotes<br />
de grootst mogelijke zorgvuldigheid wordt<br />
betracht bestaat altijd de mogelijkheid dat<br />
bepaalde informatie na verloop van tijd<br />
verouderd of niet juist meer is. <strong>Atradius</strong> is dan<br />
ook niet aansprakelijk voor de gevolgen van<br />
activiteiten die worden ondernomen op basis<br />
van deze uitgave.<br />
Overname van artikelen is toegestaan,<br />
mits integraal en met<br />
bronvermelding ISSN 1386-7598.<br />
Nummer 5/2012 - oktober - pagina 2<br />
Inhoudsopgave<br />
Mozambique<br />
Versoepeling regels nationaal bestanddeel<br />
Introductieseminar middellange exportkredietverzekering<br />
<strong>Atradius</strong> <strong>Dutch</strong> <strong>State</strong> <strong>Business</strong> verzekert transactie voor Damen<br />
Shipyards Group in Malawi<br />
Geslaagd seminar over zakendoen met Irak en de Golfstaten<br />
Laatste nieuws<br />
Landenbeleid<br />
<strong>Atradius</strong>, David Ricardostraat 1, Postbus 8982, 1006 JD Amsterdam<br />
Tel.+31 (0)20 553 26 93, Fax +31 (0)20 553 20 87, www.atradiusdutchstatebusiness.nl, E-mail info.mtb@atradius.com
Creditnotes<br />
Mozambique<br />
Mozambique heeft een bloedige geschiedenis achter de rug. Sinds de jaren zestig voerde de communistische<br />
onafhankelijkheidsbeweging Frelimo een guerrillastrijd tegen de Portugese kolonisator.<br />
Na een strijd van 14 jaar werd Mozambique in 1975, als één van de laatste Afrikaanse landen,<br />
onafhankelijk. De Portugese minderheid, die het openbaar bestuur en de economie in handen had,<br />
verliet hals over kop het land. Kort hierna brak er een burgeroorlog uit tussen Frelimo en Renamo,<br />
een anti-communistische politieke organisatie die werd gesponsord door Rhodesië en Zuid-Afrika.<br />
Deze burgeroorlog duurde van 1977 tot 1992. Dertig jaar van oorlog en communistisch beleid<br />
heeft de infrastructuur en de instituties van Mozambique grondig verzwakt. Vanaf de laatste eeuwwisseling<br />
is er echter geleidelijk een kentering zichtbaar in de ontwikkeling van het land.<br />
De winnaar van de Mozambikaanse burgeroorlog, Frelimo,<br />
heeft een absolute meerderheid in het parlement en levert<br />
al sinds de onafhankelijkheid de regering. De officiële<br />
oppositie bestaat nog steeds uit Renamo, maar deze partij<br />
heeft slechts een kleine minderheid in het parlement en<br />
maakt geen realistische kans om op middellange termijn<br />
Frelimo te verslaan.<br />
De politieke situatie in het land is dus stabiel te noemen,<br />
maar deze stabiliteit heeft ook een keerzijde. Democratische<br />
controlemechanismen zijn er nauwelijks en het land<br />
kampt met corruptie. Frelimo heeft grotendeels afscheid<br />
genomen van haar communistische gedachtengoed. Verschillende<br />
staatsbedrijven zijn geprivatiseerd en de regering<br />
streeft naar een vrijemarkteconomie. Het investeringsklimaat<br />
in het land laat niettemin nog veel te wensen over. In<br />
de ranglijst van Doing <strong>Business</strong> scoort het land een povere<br />
139e positie. Vooral de elektriciteitsvoorziening, de weinig<br />
ontwikkelde bancaire sector en de bureaucratie met betrekking<br />
tot de registratie van eigendom zijn obstakels. De<br />
private sector in Mozambique is daarom nog maar weinig<br />
ontwikkeld.<br />
De huidige president van Mozambique is Armando Guebuza,<br />
voormalig communist, thans succesvol zakenman.<br />
Guebuza is al sinds de jaren zeventig een van de kopstukken<br />
van Frelimo en werd in 2004 gekozen tot president.<br />
Zijn termijn eindigt in 2014 en er is nog geen gedoodverfde<br />
opvolger. Er bestaat een risico dat er binnen Frelimo tweespalt<br />
zal ontstaan over zijn opvolging.<br />
In 2001 ontving Mozambique kwijtschelding in het kader<br />
van het HIPC -initiatief en daarna in 2006 nog een kwijtschelding<br />
dankzij MDRI. Beide schuldsaneringsinitiatieven<br />
werden gekoppeld aan IMF-programma’s die de economie<br />
hebben hervormd en de armoede hebben verminderd. Met<br />
betrekking tot structurele hervormingen heeft Mozambique<br />
echter nog een lange weg te gaan. Sinds de kwijtschelding<br />
is de solvabiliteit aanzienlijk verbeterd: de externe schuld<br />
bedraagt ongeveer 34% van het BBP en deze schuldquote<br />
loopt de laatste jaren verder terug.<br />
De economische groei is het laatste decennium fors. De gemiddelde<br />
groei op jaarbasis bedraagt sinds 2000 maar liefst<br />
8%. De economische groei is echter voor een aanzienlijk<br />
<strong>Atradius</strong>, David Ricardostraat 1, Postbus 8982, 1006 JD Amsterdam<br />
Tel.+31 (0)20 553 26 93, Fax +31 (0)20 553 20 87, www.atradiusdutchstatebusiness.nl, E-mail info.mtb@atradius.com<br />
deel toe te schrijven aan een aantal ‘mega-projecten’.<br />
Mozambique beschikt sinds 1998 over MOZAL, de op<br />
één na grootste aluminiumsmelterij van Afrika. Andere<br />
voorbeelden van dergelijke mega-projecten zijn de Moatize<br />
steenkoolmijn, het Temane gasproject en het Moma<br />
titaniumproject. Dit type projecten heeft het laatste<br />
decennium voor forse economische groei gezorgd en het<br />
zijn belangrijke bronnen van harde valuta. De keerzijde van<br />
deze projecten is echter dat zij relatief weinig werkgelegenheid<br />
scheppen. Een verdere ontwikkeling van de economie<br />
is daarom wenselijk. De verbetering van de infrastructuur<br />
en het investeringsklimaat en professionalisering van de<br />
landbouw is hiervoor noodzakelijk.<br />
Mozambique is een arm land: het inkomen per hoofd bedraagt<br />
slechts $ 400 en de levensverwachting maar 48 jaar.<br />
Een groot deel van de bevolking voorziet in zijn levensonderhoud<br />
door kleinschalige landbouw. De openbare financiën<br />
van Mozambique zijn zwak en dit geldt tevens voor<br />
de lopende rekening. Lage belastingopbrengsten en een<br />
smalle exportbasis zijn hiervan de oorzaken. De begrotingstekorten<br />
en lopende rekening tekorten worden gedeeltelijk<br />
gefinancierd door ontwikkelingshulp en concessionele<br />
leningen. De relatie met donoren is voor Mozambique<br />
daarom van groot belang. Naar verwachting zullen donoren<br />
hun hulp de komende jaren wat terugschroeven en<br />
Mozambique zal dus steeds meer op eigen benen moeten<br />
leren staan. De aanwezigheid van grondstoffen is daarom<br />
een welkom gegeven.<br />
De inflatie is in Mozambique erg volatiel en ligt op een<br />
hoog niveau. De inflatie wordt sterk beïnvloed door de<br />
prijs van levensmiddelen. Deze prijs is op zijn beurt weer<br />
afhankelijk van de weersomstandigheden. Met name<br />
overstromingen komen in Mozambique regelmatig voor en<br />
kunnen tot misoogsten leiden. Daarnaast wordt een kwart<br />
van het voedsel geïmporteerd. De recente stijging van de<br />
wereldvoedselprijzen (als gevolg van de misoogsten in de<br />
VS) kunnen ook zijn weerslag hebben op de inflatie in<br />
Mozambique. De afgelopen jaren was een sterke stijging<br />
van de voedselprijs een aantal keren aanleiding tot protesten<br />
onder de bevolking.<br />
Nummer 5/2012 - oktober - Pagina 3
Creditnotes<br />
Nummer 5/2012 - oktober - pagina 4<br />
<strong>Atradius</strong>, David Ricardostraat 1, Postbus 8982, 1006 JD Amsterdam<br />
Tel.+31 (0)20 553 26 93, Fax +31 (0)20 553 20 87, www.atradiusdutchstatebusiness.nl, E-mail info.mtb@atradius.com
Creditnotes<br />
Andere macro-economische cijfers van Mozambique zijn<br />
relatief robuust. De groeicijfers zijn goed. De investeringsquote<br />
is met 21% van het bruto buitenlands product (BBP)<br />
hoog. De buitenlandse deviezenvoorraden zijn voldoende:<br />
Mozambique heeft een invoerdekking van 4,5 maanden. De<br />
schuldendienstquote bedraagt slechts 2% BBP.<br />
Een duidelijke zwakte is het enorme tekort op de lopende<br />
rekening van maar liefst 21% BBP. Dit is echter voor een<br />
belangrijk deel toe te schrijven aan de hierboven genoemde<br />
mega-projecten. Wanneer deze projecten op stoom komen<br />
en gaan exporteren, zal het lopende rekening tekort afnemen.<br />
Grondstoffen zullen op de middellange termijn een belangrijke<br />
motor van de economie blijven. De al eerder genoemde<br />
MOZAL aluminiumsmelterij levert het belangrijkste<br />
exportproduct van Mozambique: aluminium. Mozambique<br />
beschikt verder over grote steenkoolreserves waarvan<br />
de winning kort geleden begonnen is. Tevens beschikt<br />
Mozambique over onlangs ontdekte enorme buitengaatse<br />
gasreserves. Deze hebben een omvang die groter is dan het<br />
Groningse gasveld bij Slochteren bij de ontdekking in 1959.<br />
Het zal nog zeker enige jaren duren voordat deze gasvelden<br />
productief worden, maar dan zullen zij een ongekende<br />
stimulans geven aan de Mozambicaanse economie.<br />
De keerzijde van deze grote afhankelijkheid van grondstoffenexport<br />
is dat de economie kwetsbaar wordt voor externe<br />
schokken.<br />
Toerisme is nu al een belangrijke sector in Mozambique.<br />
Het land grenst aan het relatief welvarende Zuid-Afrika,<br />
waar een groot deel van de toeristen vandaan komt. Tevens<br />
zijn er veel Europese toeristen die Mozambique combineren<br />
met een reis door Zuid-Afrika. Mozambique heeft, in<br />
potentie, de toerist veel te bieden. Een kustlijn van 2500<br />
km met prachtige stranden en unieke koraalriffen, de historische<br />
hoofdstad Ilha de Moçambique en een aantal grote<br />
safariparken.<br />
Het schort het land echter nog aan goede infrastructuur<br />
(zowel wat betreft wegennet als accommodatie) en zowel<br />
cultureel als natuurlijk erfgoed zijn toe aan groot onderhoud.<br />
De agrarische sector is in Mozambique nog onderontwikkeld.<br />
Het land moet nu een kwart van het benodigde<br />
voedsel importeren, maar is in potentie een exporteur van<br />
voedsel. Er ligt 36 miljoen hectare vruchtbaar land braak.<br />
Slechts 16% van de potentiële landbouwgrond wordt thans<br />
daadwerkelijk aangewend voor de agrarische sector. De<br />
belangrijkste consumptiegewassen zijn maïs en cassave. De<br />
belangrijkste handelsgewassen zijn tabak, katoen en suikerriet.<br />
De productiviteit van de agrarische sector kan dus<br />
sterk worden verbeterd, maar verbetering van de infrastructuur<br />
(wegen, ontwatering) en de toepassing van moderne<br />
landbouwtechniek (kunstmest, gewasbeschermers) zijn<br />
hiervoor een vereiste.<br />
Mozambique heeft een relatief gunstige geografische<br />
<strong>Atradius</strong>, David Ricardostraat 1, Postbus 8982, 1006 JD Amsterdam<br />
Tel.+31 (0)20 553 26 93, Fax +31 (0)20 553 20 87, www.atradiusdutchstatebusiness.nl, E-mail info.mtb@atradius.com<br />
ligging in Afrika. De haven van de hoofdstad Maputo is<br />
vanouds (naast Durban) de poort naar de Zuid-Afrikaanse<br />
Gauteng- provincie (Johannesburg, Pretoria), terwijl de<br />
haven van Beira de buurlanden Zimbabwe, Malawi en<br />
Zambia bedient. Tevens beschikt Mozambique over een<br />
redelijk succesvolle (garnalen)visserij.<br />
Voor het Nederlandse bedrijfsleven bestaan er in<br />
Mozambique kansen. De overheid investeert in infrastructuur<br />
die tijdens de decennia van oorlog grotendeels is<br />
verwoest. Wegen, spoorlijnen, havenfaciliteiten, drinkwatervoorzieningen<br />
en ziekenhuizen moeten worden<br />
aangelegd of gemoderniseerd. De ontwikkeling van de<br />
landbouwsector en de aanleg van waterwerken bieden<br />
eveneens kansen voor de Nederlandse export. Tenslotte<br />
bestaan er mogelijkheden voor uitvoer en investeringen in<br />
de toeristische sector.<br />
<strong>Atradius</strong> heeft onlangs de dekkingsmogelijkheden op<br />
Mozambique verruimd.<br />
Het actuele landenbeleid op Mozambique is open met<br />
beperkingen.<br />
Het signaleringsplafond bedraagt € 100 miljoen.<br />
Voor meer informatie over de politieke of economische<br />
situatie in Mozambique kunt u contact opnemen met<br />
Marijn Kastelein, senior economist op tel nr 020 5532403,<br />
of per e-mail marijn.kastelein@atradius.com.<br />
Voor informatie over Mozambique in verband met een<br />
mogelijke transactie op het land, kunt u contact opnemen<br />
met Oscar Boot, underwriter/regional specialist op<br />
tel nr 020 5533189 of per e-mail oscar.boot@atradius.com.<br />
Nummer 5/2012 - oktober - Pagina 5
Creditnotes<br />
Versoepeling regels nationaal bestanddeel<br />
Nummer 5/2012 -oktober - pagina 6<br />
De regels ten aanzien van het maximale buitenlands bestanddeel van 50% zoals die tot nu toe van<br />
kracht zijn, zullen worden vervangen door regels voor een minimaal nationaal bestanddeel van 20%.<br />
Dit houdt een aanzienlijke versoepeling in.<br />
De exportkredietverzekering namens de Staat is er om een<br />
Nederlands belang te dienen. Dat heeft zich tot op heden<br />
geuit in de vereiste dat van de te exporteren goederen en/<br />
of diensten maximaal 50% uit het buitenland afkomstig<br />
mag zijn. Halffabrikaten en grondstoffen waren overigens<br />
van deze definitie uitgesloten.<br />
Steeds meer Nederlandse bedrijven zijn echter internationaal<br />
actief. Dat kan doordat ze onderdeel zijn van een<br />
groep van bedrijven waarvan groepsmaatschappijen in het<br />
buitenland gevestigd zijn, maar ook moeten bedrijven vaak<br />
onderdelen inkopen in landen waar beter of goedkoper<br />
geproduceerd kan worden. Deze bedrijven hebben vaak<br />
wel behoefte aan exportkredietverzekering, maar kunnen<br />
aanlopen tegen de vereisten ten aanzien van het buitenlands<br />
bestanddeel, hetzij omdat er veel in andere landen<br />
ingekocht moet worden, hetzij omdat zij grote contracten<br />
kunnen sluiten, waarvoor meerdere leveringen uit andere<br />
landen dan Nederland nodig zijn.<br />
Om te komen tot nieuw beleid op dit gebied heeft een<br />
werkgroep van medewerkers van het ministerie van Financiën<br />
en <strong>Atradius</strong> onderzoek gedaan naar de behoeften van<br />
bedrijven in Nederland met betrekking tot het buitenlands<br />
bestanddeel en naar de praktijk in de ons omringende landen.<br />
Uit het onderzoek onder bedrijven kwam naar voren<br />
dat, hoewel er vaak geen acuut probleem is, veel bedrijven<br />
in toenemende mate onderdelen in het buitenland inkopen.<br />
Ook zijn er bedrijven die hun positie kunnen versterken<br />
door de mogelijkheid een verzekerde financiering te kunnen<br />
aanbieden voor contracten waar tevens buitenlandse<br />
gelieerde bedrijven een aandeel aan leveren. De trend voor<br />
verruiming op dit gebied is ook waar te nemen bij andere<br />
landen. Veel exportkredietverzekeraars van kleine landen<br />
<strong>Atradius</strong>, David Ricardostraat 1, Postbus 8982, 1006 JD Amsterdam<br />
Tel.+31 (0)20 553 26 93, Fax +31 (0)20 553 20 87, www.atradiusdutchstatebusiness.nl, E-mail info.mtb@atradius.com
Creditnotes<br />
kennen veelal van oudsher slechts het nationaal belang als<br />
criterium en interpreteren dat ruim. Grotere landen verruimen<br />
thans vaak hun criteria voor nationaal bestanddeel.<br />
Bij de keuze voor nieuwe criteria is in eerste instantie<br />
aangesloten bij de behoefte van exporterende bedrijven.<br />
Ook moest een nieuw criterium eenvoudig te hanteren zijn,<br />
flexibiliteit opleveren en overeenkomen met de praktijk in<br />
andere landen. Tenslotte, maar daarom niet onbelangrijk,<br />
moet de nieuwe praktijk legitimiteit bezitten; het moet<br />
uitlegbaar zijn wat het nationale belang is dat op het spel<br />
staat en wat de reden is om als overheid (via <strong>Atradius</strong> <strong>Dutch</strong><br />
<strong>State</strong> <strong>Business</strong>) ondersteuning te bieden. Na verschillende<br />
scenario’s langs de meetlat van deze criteria gelegd te hebben,<br />
bleek een minimaal nationaal bestanddeel van 20%<br />
het beste te scoren. Bij alle bezochte bedrijven bleek het<br />
aan te sluiten bij hun behoefte en te voorzien in voldoende<br />
flexibiliteit. Het is een eenvoudig criterium dat het Nederlandse<br />
bedrijfsleven een goed internationaal speelveld<br />
biedt. Het komt overeen met de vereiste in Groot-Brittannië<br />
op dit gebied en is zelfs veel ruimer dan het criterium dat<br />
Duitsland en Frankrijk hanteren. Ten slotte onderscheidt<br />
het zich van de landen die slechts ‘nationaal belang’ als<br />
criterium hebben in het feit dat het zeer eenvoudig is vast<br />
te stellen. Dit is prettig voor bedrijven en positief vanuit<br />
een oogpunt van legitimiteit.<br />
De nieuwe regeling gaat in per 12 november 2012. Transacties<br />
die in aanmerking komen voor de exportkredietfaciliteit<br />
moeten een nationaal bestanddeel van 20% bevatten.<br />
Onder nationaal bestanddeel wordt dan verstaan: de contractprijs<br />
vermindert met alle buitenlandse toeleveranties,<br />
zodat het in de praktijk gaat om alle toegevoegde waarde<br />
in Nederland. Om aan dat minimum te komen, mogen leveranties<br />
door buitenlandse groepsmaatschappijen ook nog<br />
meetellen tot een maximum van 5% van de contractwaarde.<br />
Voorwaarde is dan wel dat de moedermaatschappij gevestigd<br />
is in Nederland. Om te bepalen of er sprake is van een<br />
moedermaatschappij zal er gekeken worden of de moeder<br />
een geconsolideerde balans heeft volgens IFRS normen,<br />
zij een meerderheidsbelang heeft, of er ander bewijs is van<br />
een effectieve beleidsbepalende invloed van de moeder op<br />
de groepsmaatschappijen.<br />
Om onnodig beslag op obligoruimte te voorkomen, zal door<br />
<strong>Atradius</strong> wel, in gevallen waarbij in het contract sprake is<br />
van aanzienlijke leveranties uit een bepaald land, geprobeerd<br />
worden om tot herverzekeringsafspraken te komen<br />
met de betreffende collega exportkredietverzekeraar.<br />
Met deze regeling beschikken Nederlandse bedrijven die<br />
gebruik maken van de exportkredietverzekeringfaciliteit<br />
over een regeling, die hun maximale flexibiliteit geeft voor<br />
de inkoop van goederen en/of diensten.<br />
Wilt u meer weten over dit onderwerp dan kunt u contact<br />
opnemen met Bert de Jongh, Senior International Relations<br />
& Insurance Advisor, op tel. nr. 020–553 20 84 of per e-mail<br />
bert.de.jongh@atradius.com<br />
<strong>Atradius</strong>, David Ricardostraat 1, Postbus 8982, 1006 JD Amsterdam<br />
Tel.+31 (0)20 553 26 93, Fax +31 (0)20 553 20 87, www.atradiusdutchstatebusiness.nl, E-mail info.mtb@atradius.com<br />
Introductieseminar<br />
middellange exportkredietverzekering<br />
Op dinsdag 27 november a.s. organiseert <strong>Atradius</strong><br />
<strong>Dutch</strong> <strong>State</strong> <strong>Business</strong> een introductieseminar over<br />
middellange exportkredietverzekering.<br />
Dit seminar, dat plaats zal vinden op ons kantoor aan<br />
de David Ricardostraat 1 te Amsterdam, zal een hele<br />
dag beslaan en is bestemd voor (nieuwe) medewerkers<br />
van bestaande én nieuwe exporterende klanten, die via<br />
hun werk te maken hebben met middellange exportkredietverzekering.<br />
Tijdens deze dag zullen aspecten van het middellange<br />
kredietverzekeringsbedrijf, zoals onze producten,<br />
acceptatie van aanvragen, afhandeling van schade en<br />
het landenbeleid aan bod komen. Tevens wordt de<br />
praktijk van acceptatie toegelicht in de vorm van een<br />
case.<br />
Het seminar begint om 09.15 uur en eindigt omstreeks<br />
17.00 uur. Indien u zichzelf of collega’s wilt opgeven,<br />
dan kunt u een e-mail sturen naar onderstaand adres.<br />
Ongeveer een week voor aanvang ontvangt u een bevestiging<br />
met het programma en de routebeschrijving.<br />
Voor meer informatie kunt u contact opnemen met<br />
Monique Duns op telnr. 020 553 2329 of per e-mail:<br />
monique.duns@atradius.com<br />
Nummer 5/2012 - oktober - Pagina 7
Creditnotes<br />
<strong>Atradius</strong> <strong>Dutch</strong> <strong>State</strong> <strong>Business</strong> verzekert<br />
transactie voor Damen Shipyards Group<br />
in Malawi<br />
Nummer 3/2012 - juni - april - pagina 8<br />
Malawi Shipping Company voert al decennia lang de veerdiensten uit op het Malawimeer. Het huidige,<br />
verouderde, schip zal binnenkort worden vervangen door een Damen ‘Fast Crew Supply Vessel’<br />
3307 (FCS). Onlangs heeft <strong>Atradius</strong> <strong>Dutch</strong> <strong>State</strong> <strong>Business</strong> een polis afgegeven aan Damen Shipyards<br />
Group voor de bouw en levering van deze Damen FCS aan Malawi Shipping Company, te Malawi.<br />
De FCS 3307 is 33 meter lang en 7 meter breed. Het schip heeft aan de voorkant een ruime kajuit met<br />
80 zitplaatsen. Daarnaast is er voldoende ruimte om meer mensen onderdak te kunnen bieden. Op het<br />
achterdek is eveneens plaats voor passagiers en is er veel ruimte voor het vervoer van goederen (75 m²).<br />
<strong>Atradius</strong>, David Ricardostraat 1, Postbus 8982, 1006 JD Amsterdam<br />
Tel.+31 (0)20 553 26 93, Fax +31 (0)20 553 20 87, www.atradiusdutchstatebusiness.nl, E-mail info.mtb@atradius.com
Creditnotes<br />
De transactie met Malawi behelst<br />
enerzijds de bouw van het schip en<br />
anderzijds de nafinanciering. De bouw<br />
van het schip zal plaatsvinden in<br />
Malawi op de lokale werf van Malawi<br />
Shipping Company onder toezicht<br />
van Damen-personeel. Vanwege het<br />
feit dat het Malawimeer niet grenst<br />
een zee en omdat transport van<br />
een Damen FCS 3307 over de weg<br />
onmogelijk is, zal Damen het gehele<br />
transport van de onderdelen van het<br />
schip over land moeten uitvoeren. Het<br />
transport zal via de haven van Beira<br />
in Mozambique over de weg gaan<br />
naar Monkey Bay, alwaar de werf is<br />
gevestigd. De totale fabricatieperiode<br />
neemt ongeveer 24 maanden in<br />
beslag.<br />
Het schip dient als vervanger van<br />
het schip dat jarenlang dienst heeft<br />
gedaan als veerboot. Het oude schip<br />
stamt uit 1951 en is aan vervanging<br />
toe. Malawi Shipping Company heeft<br />
een 35-jarige concessie verkregen<br />
om de veerdienst uit te voeren. De<br />
concessieovereenkomst is ingegaan<br />
op 25 oktober 2010. Voor deze tijd<br />
werd de dienst uitgevoerd door<br />
<strong>Atradius</strong>, David Ricardostraat 1, Postbus 8982, 1006 JD Amsterdam<br />
Tel.+31 (0)20 553 26 93, Fax +31 (0)20 553 20 87, www.atradiusdutchstatebusiness.nl, E-mail info.mtb@atradius.com<br />
Malawi Lake Services Company<br />
(dit bedrijf is opgegaan in Malawi<br />
Shipping Company).<br />
Het bestaande schip vaart elke<br />
week van het zuiden van het<br />
Malawimeer, Monkey Bay, richting<br />
het noorden en legt een afstand<br />
van 480 kilometer af tot aan de<br />
grens van Tanzania. Onderweg<br />
legt het schip bij verschillende<br />
plaatsen langs de Malawiaanse kust<br />
en de Mozambikaanse kust aan.<br />
Ook worden de twee bewoonde<br />
eilanden van het meer (Likoma en<br />
Chizumulu) aangedaan. Het schip<br />
komt regelmatig met vertraging<br />
aan op locatie (soms wel 24 uur!).<br />
Vaak is deze vertraging te wijten aan<br />
technische mankementen van het<br />
schip. Het nieuwe schip zal goed<br />
in staat zijn om de diensten over<br />
te nemen en ook zal het minder<br />
vervuilend zijn dan het bestaande<br />
schip.<br />
Damen heeft Malawi Shipping<br />
Company een leverancierskrediet<br />
aangeboden van 7 jaar. Voor de<br />
financiering zullen twee partijen<br />
garant staan door het ondertekenen<br />
van de wissels voor aval. Deze twee<br />
partijen zijn Mota-Engil Engenharia,<br />
Malawi en Mota-Engil Engenharia,<br />
Portugal. De levering van het schip<br />
staat gepland voor eind 2014.<br />
Wilt u meer weten over dit onderwerp<br />
dan kunt u contact opnemen met<br />
Rogier Lammers, Underwriter/<br />
Account Manager,<br />
op tel. nr. 020–553 25 60<br />
of rogier.lammers@atradius.com<br />
Fast Crew Supply Vessel 3307<br />
Nummer 5/2012 - oktober - Pagina 9
Creditnotes<br />
Geslaagd seminar over zakendoen met Irak<br />
en de Golfstaten<br />
Nummer 5/2012 - oktober - pagina 10<br />
Op 2 oktober jl. vond bij <strong>Atradius</strong> het seminar over zakendoen met Irak en de Golfstaten plaats.<br />
Dit seminar werd samen met het Nederlands Centrum voor Handelsbevordering (NCH) georganiseerd.<br />
Zowel Irak als de Golfstaten maken een economische groei door en bieden goede kansen voor<br />
Nederlandse exporteurs. Dit verklaart ook waarom de regio in de belangstelling staat. Met negentig<br />
deelnemers, onder wie de ambassadeurs van Irak en de Verenigde Arabische Emiraten, alsmede de<br />
Nederlandse ambassadeur in Irak, was de opkomst voor het seminar dan ook uitstekend.<br />
Johan Schrijver, algemeen directeur<br />
van <strong>Atradius</strong> <strong>Dutch</strong> <strong>State</strong> <strong>Business</strong>,<br />
meldde dat <strong>Atradius</strong> uitgebreide ervaring<br />
heeft met de regio, en ook ruime<br />
verzekeringscapaciteit beschikbaar<br />
heeft. Voor Irak bestaat sinds kort een<br />
speciale faciliteit voor verzekering van<br />
transacties met kortlopend krediet.<br />
Ehsan Turabaz, onder meer bestuurslid<br />
van de business council van de NCH<br />
voor het Midden-Oosten en Noord-<br />
Afrika, maakte gewag van de activiteiten<br />
van de NCH om bedrijven te<br />
steunen bij het zakendoen in de regio.<br />
Arnoud Kuis van Van Oord presenteerde<br />
enkele aansprekende voorbeelden<br />
van transacties die zij met verzekering<br />
van <strong>Atradius</strong> in de regio uitvoert. Het<br />
is hierbij van groot belang om als<br />
exporteur rekening te houden met<br />
de zakencultuur in deze contreien,<br />
bijvoorbeeld bij contractonderhandelingen.<br />
Arjan de Draaijer van KPMG ging<br />
vervolgens in op het duurzaam zakendoen<br />
in de regio.<br />
Tot slot sprak Nadia Rinawi over de<br />
voordelen van de vrijhandelszone van<br />
Ras al Khaima.<br />
Het seminar werd besloten met een<br />
geanimeerde netwerkborrel.<br />
Wilt u meer weten over verzekeren<br />
van export naar de Golfstaten en Irak,<br />
neem dan contact op met Danielle<br />
Keulen, underwriter/regional specialist<br />
op tel nr 020 553 2225 of per e-mail<br />
danielle.keulen@atradius.com.<br />
Khalifa Tower<br />
<strong>Atradius</strong>, David Ricardostraat 1, Postbus 8982, 1006 JD Amsterdam<br />
Tel.+31 (0)20 553 26 93, Fax +31 (0)20 553 20 87, www.atradiusdutchstatebusiness.nl, E-mail info.mtb@atradius.com
Creditnotes<br />
<strong>Atradius</strong>, David Ricardostraat 1, Postbus 8982, 1006 JD Amsterdam<br />
Tel.+31 (0)20 553 26 93, Fax +31 (0)20 553 20 87, www.atradiusdutchstatebusiness.nl, E-mail info.mtb@atradius.com<br />
Laatste nieuws<br />
Op dinsdag 6 november vindt de jaarlijkse<br />
exporteursborrel plaats bij <strong>Atradius</strong> <strong>Dutch</strong> <strong>State</strong><br />
<strong>Business</strong>. U vindt meer informatie op onze website<br />
www.atradiusdutchstatebusiness.nl.<br />
Nummer 5/2012 - oktober - Pagina 11
Landenbeleid voor ééntransactiepolissen ATRADIUS DUTCH STATE BUSINESS Situatie 1 oktober 2012<br />
<strong>Atradius</strong> <strong>Dutch</strong> <strong>State</strong> <strong>Business</strong> verzekert namens de Nederlandse Staat betalingsrisico’s<br />
verbonden aan transacties van ondernemingen met buitenlandse afnemers.<br />
Voor inlichtingen over het landenbeleid kunt u zich wenden tot Jan Hoens, Afdeling<br />
Economic Research, Postbus 8982, 1006 JD Amsterdam, telefoon 020 553 2709 of<br />
e-mail jan.hoens@atradius.com of tot uw account-manager. U kunt ook kijken op<br />
www.atradiusdutchstatebusiness.nl<br />
Deze informatie bevat slechts algemene richtlijnen over het <strong>Atradius</strong> <strong>Dutch</strong> <strong>State</strong><br />
<strong>Business</strong> landenbeleid in een gecomprimeerde vorm en is met de grootste zorgvuldigheid<br />
samengesteld. Het is mogelijk dat er veranderingen hebben plaatsgevonden<br />
na publicatie. <strong>Atradius</strong> <strong>Dutch</strong> <strong>State</strong> <strong>Business</strong> aanvaardt geen enkele aansprakelijkheid<br />
voor eventuele fouten. Onze aansprakelijkheid beperkt zich tot de verplichtingen<br />
die voortvloeien uit onze verzekeringspolissen.<br />
Legenda<br />
1. Open zonder beperkingen<br />
2. Open met beperkingen<br />
3. Geen dekking<br />
Definities<br />
Signaleringsplafonds<br />
Wanneer door de acceptatie van een zaak het signaleringsplafond * wordt overschreden zal het<br />
landenbeleid opnieuw worden bezien. De minister van Financiën besluit, na advisering van de<br />
Commissie Advisering Risicobeheer**, tegen welke voorwaarden resterende capaciteit kan<br />
worden geboden. In geval van aanhoudende grote politieke en/of economische risico’s kan<br />
worden besloten deze capaciteit niet te bieden. Andersom kan bij ongewijzigde of verbeterde<br />
omstandigheden capaciteit tegen de reeds geldende voorwaarden worden geboden.<br />
Dekkingsadviessituatie (da)<br />
Een dekkingsadviessituatie ontstaat door capaciteitsgebrek op een bepaald land. Een dekkingsadvies<br />
is geen verplichting voor de staat om een verzekering af te geven. Het is alleen een<br />
verzekeringstechnische beoordeling van een transactie. Indien op een later tijdstip weer ruimte<br />
ontstaat, zal de transactie opnieuw beoordeeld worden tegen de dan geldende voorwaarden,<br />
voordat eventueel een polis zal worden uitgereikt.<br />
Tekenclausule (tc)<br />
Een tekenclausule bij een nog niet getekend contract houdt in dat de verzekerde het contract<br />
niet mag tekenen voordat schriftelijke goedkeuring van <strong>Atradius</strong> <strong>Dutch</strong> <strong>State</strong> <strong>Business</strong> is verkregen.<br />
Een tekenclausule bij een getekend contract dat nog niet in werking is getreden en<br />
LAND beleid landen signalerings- benut DSA/DSF<br />
klasse plafond (mln euro)<br />
(mln euro) per 30-09-2012<br />
Nummer 5/2012 - oktober - Pagina 12<br />
Middellang landenbeleid<br />
Het beleid is van toepassing op namens de Nederlandse Staat verzekerde<br />
ééntransactiepolissen met een krediettermijn van langer dan 12 maanden, alsmede<br />
contante aannemingswerken met een uitvoeringsduur langer dan 12 maanden. In<br />
geval van verzekering van middellang krediet geldt een signaleringsplafond. Zodra<br />
het obligo op een land het signaleringsplafond bereikt, wordt samen met de<br />
Nederlandse Staat bezien of en hoe dit plafond kan worden aangepast of everschreden.<br />
Ook wordt aangegeven welk gedeelte van het plafond reeds benut is<br />
(exclusief in behandeling zijnde aanvragen). Tevens zijn de middellange landenklassen<br />
vermeld voor het politieke risico, van 0 (zeer goed) tot en met 7 (slecht). De landenklasse<br />
is medebepalend voor de hoogte van de middellange premie en de hoogte<br />
van het landenplafond. Op landen voorzien van een (*) is sinds de datum van de<br />
voorafgaande publicatie van dit overzicht het beleid opnieuw vastgesteld. Dit hoeft<br />
niet noodzakelijkerwijs te betekenen dat het beleid dan is gewijzigd.<br />
Nadere informatie en uitleg van begrippen kunt u vinden op<br />
www.atradiusdutchstatebusiness.nl<br />
waarvoor een handeling van de verzekerde noodzakelijk is, houdt in dat deze handeling niet<br />
mag worden verricht dan na schriftelijke goedkeuring van <strong>Atradius</strong> <strong>Dutch</strong> <strong>State</strong> <strong>Business</strong>.<br />
DSA/DSF<br />
Nederland onderschrijft de IMF/Wereldbank-uitgangspunten ten aanzien van de schuldhoudbaarheid<br />
van ontwikkelingslanden (Debt Sustainability Analysis, Debt Sustainability Framework).<br />
Dit betekent dat overheidskopers in deze landen slechts onder beperkende voorwaarden (de<br />
“concessionaliteitseis” en “goed bestuur”-toets) nieuwe schulden mogen aangaan. In de kolom<br />
DSA/DSF is aangegeven hoe groot deze concessionaliteit dient te zijn indien het niet-schenkingsdeel<br />
verzekerbaar is. Neem voor alle zaken waar de kolom DSA/DSF gevuld is contact op<br />
met uw accountmanager, want er zijn uitzonderingen op de concessionaliteitseis mogelijk.<br />
* Relevant voor het bepalen van de overschrijding is het maximale-schadebedrag, niet het contractbedrag<br />
** De leden van de deze commissie zijn vertegenwoordigers van het ministerie van Financiën, <strong>Atradius</strong> <strong>Dutch</strong> <strong>State</strong><br />
<strong>Business</strong>, het ministerie van Economische Zaken, Landbouw en Innovatie en het ministerie van Buitenlandse Zaken.<br />
Afghanistan 3 7<br />
Albanië 2 6 100 12<br />
Algerije 2 3 1150 0<br />
Andorra 2 0<br />
Angola 2 6 400 149<br />
Anguilla 2 6<br />
Antigua en Barbuda 2 6 30 5<br />
Argentinië 2 7 100 5<br />
Armenië 2 6 40 J, 30%<br />
Aruba 1 4 65 4<br />
Australië 1 0 1500 360<br />
Azerbeidzjan 2 5 250 44<br />
Azoren 1 0<br />
Bahama’s 1 3 125 108<br />
Bahrein 2 4 650 0<br />
Bangladesh 2 6 150 0 j, 35%<br />
Barbados 1 4 50 26<br />
België 1 0 1500 231<br />
Belize 2 6 30<br />
Benin 2 6 40 22 J, 35%<br />
Bermuda 2 2<br />
Bhoutan 2 6 100 0<br />
Boeroendi 3 7<br />
<strong>Atradius</strong>, David Ricardostraat 1, Postbus 8982, 1006 JD Amsterdam<br />
Tel.+31 (0)20 553 26 93, Fax +31 (0)20 553 20 87, www.atradiusdutchstatebusiness.nl, E-mail info.mtb@atradius.com
LAND beleid landen signalerings- benut DSA/DSF<br />
klasse plafond (mln euro)<br />
(mln euro) per 30-09-2012<br />
Bolivia 2 6<br />
Bosnië-Herzegowina 2 7 40 8<br />
Botswana 1 3 250 0<br />
Brazilië* 1 3 1500 79<br />
Brits Ter. Indische Oceaan 2 0<br />
Brunei 1 2 200 0<br />
Bulgarije 2 4 500 0<br />
Burkina Faso 2 7 40 0 J, 35%<br />
Cambodja 2 6 30 0<br />
Canada 1 0 1500 0<br />
Canarische Eilanden 1 0<br />
Centraal Afrikaanse Rep 3 7<br />
Chili 1 2 1500 2<br />
China 1 2 1500 291<br />
Christmas Eiland 1 1<br />
Cocos (Keeling) Eilanden 1 1<br />
Colombia 2 4 1150 28<br />
Comoro Eilanden 3 7<br />
Congo Kinshasa 3 7<br />
Congo Brazzaville 3 6<br />
Cook Eilanden 2 10 0<br />
Costa Rica 2 3 750 0<br />
Cuba 3 7<br />
Curaçao 1 75 0<br />
Cyprus* 2 0 500 334<br />
Denemarken 1 0 1500 0<br />
Djibouti 2 6 50 34 J, 35%<br />
Dominica 2 7 30 0<br />
Dominicaanse Republiek 2 5 150 7<br />
Duitsland 1 0 1500 0<br />
Ecuador 2 7 30 0<br />
Egypte 2 5 500 12<br />
El Salvador 2 4 400 41<br />
Equatoriaal Guinee 2 7 30 0<br />
Eritrea 2 7 40 0 J, 35%<br />
Estland 2 4 350 0<br />
Ethiopië 2 7 40 0 J, 35%<br />
Falkland Eilanden 2 3<br />
Faroër Eilanden 1 0<br />
Fidzji Eilanden 3 7<br />
Filippijnen 2 4 150 8<br />
Finland 1 0 1500 0<br />
Frankrijk 1 0 1500 6<br />
Frans Polynesië 2 1<br />
Gabon 2 6 100 0<br />
Gambia 3 7<br />
Georgië 2 6 100 18<br />
Ghana 2 5 400 294 J, 35%<br />
Gibraltar 2 1<br />
Goeam 1 0<br />
Grenada 2 6 40 1 J, 35%<br />
Griekenland 2 0 500 0<br />
Groenland 1 0<br />
Groot Brittannië 1 0 1500 20<br />
Guadeloupe 1 0<br />
Guatemala 2 5 200 0<br />
Guernsey 1 0<br />
Guinee 3 7<br />
Guinee Bissau 3 7<br />
Guyana 2 7 30 0<br />
Guyana Frans 1 0<br />
Haïti 3 7<br />
Honduras 2 6 100 87<br />
Hongarije 2 0 500 0<br />
Hongkong 1 1 1500 0<br />
Ierland 1 0 1500 0<br />
India 1 3 1500 541<br />
Indonesië 1,da 3 1500 842<br />
Irak 2 7 400 84<br />
Iran 3 7<br />
Israël 1 0 1500 6<br />
Italië 1 0 1500 12<br />
Ivoorkust 3 7<br />
Jamaica 3 7<br />
Japan 1 0 1500 0<br />
Jemen 3 7<br />
Jersey 1 0<br />
Jordanië 2 0 750 0<br />
Kaaiman Eilanden 2 2<br />
Kaap Verdië* 2 5 50 4<br />
Kameroen 2 6 40 8 J, 35%<br />
<strong>Atradius</strong>, David Ricardostraat 1, Postbus 8982, 1006 JD Amsterdam<br />
Tel.+31 (0)20 553 26 93, Fax +31 (0)20 553 20 87, www.atradiusdutchstatebusiness.nl, E-mail info.mtb@atradius.com Nummer 5/2012 - oktober - Pagina 13
Landenbeleid voor ééntransactiepolissen ATRADIUS DUTCH STATE BUSINESS Situatie 1 oktober 2012<br />
Legenda<br />
1. Open zonder beperkingen<br />
2. Open met beperkingen<br />
3. Geen dekking<br />
LAND beleid landen signalerings- benut DSA/DSF<br />
klasse plafond (mln euro)<br />
(mln euro) per 30-09-2012<br />
Kazachstan 2 5 750 8<br />
Kenia 2 6 200 J, 35%<br />
Kirgizië 3 7<br />
Kiribati 2 10 0<br />
Koeweit 1 2 1500 8<br />
Kosovo 2 7 30 0<br />
Kroatië 2 5 500 0<br />
Laos 2 7 30 0<br />
Lesotho 2 5 50 0 J, 35%<br />
Letland 2 4 350 0<br />
Libanon 2 7 150 0<br />
Liberia 3 7<br />
Libië 3 7<br />
Liechtenstein 2 0 6<br />
Litouwen 2 3 350 0<br />
Luxemburg 1 0 1500 29<br />
Maagden Eilanden (Brits) 2 2 37,5 29<br />
Maagden Eilanden (U.S.A.) 2 0<br />
Macau 1 2 150 0<br />
Macedonië (fyrom) 2 5 150 18<br />
Madagascar 3 7<br />
Madeira 1 0<br />
Malawi 2 7 40 0 J, 35%<br />
Malediven 3 7<br />
Maleisië 1 2 1500 380<br />
Mali opgeschort 6<br />
Malta 1 0 450 0<br />
Man 1 0<br />
Marokko 1 3 1150 849<br />
Marokko Spaans (Ceuta/Melilla) 1 0<br />
Marshall Eilanden 2 10 0 J, 35%<br />
Martinique 1 0<br />
Mauretanië 2 7 30 2<br />
Mauritius 1 3 300 0<br />
Mayotte 2 1<br />
Mexico* 1 3 1500 520<br />
Micronesië 2 10 0<br />
Moldavië 2 7 40 0 J, 35%<br />
Monaco 2 0<br />
Mongolië 2 5 50 0 J, 35%<br />
Montenegro 2 6 40 0<br />
Montserrat 2 7 30 0<br />
Mozambique* 2 6 100 0 J, 35%<br />
Myanmar (Birma) 3 7<br />
Namibië 1 3 150 0<br />
Nauru 2 10 0<br />
Nepal 2 7 30 0<br />
Nicaragua 2 7 40 0 J, 35%<br />
Nieuw Caledonië 2 1<br />
Nieuw Zeeland 1 0 1500 0<br />
Niger 2 7 40 10 J, 35%<br />
Nigeria 2 6 200 14<br />
Niue 2 10 0<br />
Noord-Korea 3 7<br />
Noordelijke Marianen 2 0<br />
Noorwegen 1 0 1500 0<br />
Nummer 5/2012 - oktober - Pagina 14<br />
<strong>Atradius</strong>, David Ricardostraat 1, Postbus 8982, 1006 JD Amsterdam<br />
Tel.+31 (0)20 553 26 93, Fax +31 (0)20 553 20 87, www.atradiusdutchstatebusiness.nl, E-mail info.mtb@atradius.com
LAND beleid landen signalerings- benut DSA/DSF<br />
klasse plafond (mln euro)<br />
(mln euro) per 30-09-2012<br />
Norfolk eiland 1 1<br />
Oeganda 2 6 50 0 J, 35%<br />
Oekraïne 2 7 400 267<br />
Oezbekistan 2 6 100 20<br />
Oman 1 2 1500 0<br />
Oost-Timor 2 7 10 0 J, 35%<br />
Oostenrijk 1 0 1500 0<br />
Pakistan 2 7 30 14<br />
Palau 2 10 0<br />
Panama 1 3 400 45<br />
Papoea Nieuw Guinea 2 5 75 0<br />
Paraguay 2 5 100 0<br />
Peru 2 3 1150 8<br />
Pitcairn Eiland 2 2<br />
Polen 1 0 1500 0<br />
Porto Rico 1 0<br />
Portugal 1 0 1500 6<br />
Qatar 1 2 1100 72<br />
Réunion 1 0<br />
Roemenië 2 4 1150 1<br />
Rusland* 2 3 1000 300<br />
Rwanda 2 7 25 0 J, 50%<br />
Salomons Eilanden 3 7<br />
Samoa-Amerikaans 1 0<br />
Samoa Eilanden 2 10 0<br />
San Marino 2 1<br />
Saoedi Arabië 2 2 1500 437<br />
Saô Tomé en Principe 2 7 10 0 J, 50%<br />
Senegal 2 6 150 0 J, 35%<br />
Servië 2 6 250 42<br />
Seychellen 2 7 30 0<br />
Sierra Leone 2 7 40 1 J, 35%<br />
Singapore 1 0 1500 30<br />
Slovenië 1 0 1050 0<br />
Slowakije 2 0 1500 0<br />
Soedan 3 7<br />
Somalië 3 7<br />
Spanje* 2 0 1500 11<br />
Spitsbergen 1 0<br />
Sri Lanka* 2,da 6 300 160<br />
St. Helena 2 3<br />
St. Kitts-Nevis 2 7 30 0<br />
St. Lucia 2 6 25 0<br />
St. Maarten 1 20 0<br />
St. Pierre et Miquelon 2 1<br />
St. Vincent en de Grenadinen 2 6 30 0<br />
Suriname* 2 5 150 16<br />
Swaziland 2 6 50 0<br />
Syrië 3 7<br />
Tadzjikistan 3 7<br />
Taiwan 1 1 1500 0<br />
Tanzania 2 6 250 162 J, 35%<br />
Thailand 2 3 1500 0<br />
Togo 3 7<br />
Tokelau 1 2<br />
Tonga Eilanden 3 7<br />
Trinidad en Tobago 1 2 1000 1<br />
Tsjaad 3 7<br />
Tsjechië 2 0 1500 0<br />
Tunesië 2 3 400 0<br />
Turkije 2 4 1150 192<br />
Turkmenistan 2 6 100 0<br />
Turks en Caicos Eilanden 2 3<br />
Tuvalu 2 10 0<br />
Uruguay 1 3 1150 0<br />
VAE 2 3 1150 152<br />
Vanuaatu 2 10 0<br />
Vaticaanstad 2 0<br />
Venezuela 3 7<br />
Verenigde <strong>State</strong>n 1 0 1500 378<br />
Vietnam 2,da 5 1500 28<br />
Wallis en Futuna 2 1<br />
Westelijke Sahara 3 7<br />
Witrusland 3 7<br />
IJsland 3 7<br />
Zambia 2 6 100 0 J, 35%<br />
Zimbabwe 3 7<br />
Zuid Afrika 1 3 1150 60<br />
Zuid Korea* 2 0 1500 2<br />
Zuid-Soedan 3 7<br />
Zweden 1 0 1500 0<br />
Zwitserland 1 0 1500 0<br />
<strong>Atradius</strong>, David Ricardostraat 1, Postbus 8982, 1006 JD Amsterdam<br />
Tel.+31 (0)20 553 26 93, Fax +31 (0)20 553 20 87, www.atradiusdutchstatebusiness.nl, E-mail info.mtb@atradius.com Nummer 5/2012 - oktober - Pagina 15
Creditnotes