download boukassa nr. 3

Boukassa spreekt
Hoera ! Hoera ! De
democratie is gered !
Wij die amper een week
geleden nog mokkend
vanachter krant en koffie
durfden klagen dat de
politiek saai en voorspelbaar was. Dat
partijen gemaakt of gekraakt worden door
mooi ogende, flashy peilingen en catchy
slogans. Dat politici enkel nog besturen bij
gratie van ‘der Siegfried’. Ha ha ha! Niets
van dit alles!
De Belgische kiezer heeft ons weer eens
stevig bij het pietje. Jan en Jeanne met de pet
laten zich immers niet de wet voorschrijven
door redacteurs of spindoctors met een
trendy brilletje, en terécht. Hoog tijd dat de
‘onze-vadder-ivans’ en ‘peter-van-der-nogeen-dvdke-meerschen’
van deze wereld eens
nederig afdalen uit hun alziende
uitkijktorentjes, van waaruit ze met aan
waarheid grenzende zekerheid en met
messcherp geslepen loepzuiverheid het
gewriemel van de man in de straat aan hun
voeten kunnen voorspellen en sturen.
Weet, gij kritische Boukassa-lezer, dat de
grillige pen der democratie zich niet laat
verleiden binnen de lijntjes van dit
voorspelbare schoonschrift. Ze krast
ongenadig haar eigen weg door het politieke
landschap: geen slissende zwarte schepen,
kaal blinkende scout of met flaporen
gezegende wetstraatjournalist die haar
grillige loop kan kanaliseren, droogleggen of
indijken.
Van slechts één ding kunnen we zeker zijn,
beste Boukassienzers: de paarse inkt is op.
De keizer-kiezer heeft gekozen voor
verandering, heet het. De slimme brilletjes in
de uitkijktorens houden het op een
‘verrechtsing’ of een ‘ruk naar rechts’.
Hebben ze gelijk? De naakte cijfers liegen er
niet om. Een partij die zich ‘open’ doopt,
ziet meer dan een kwart van haar kiezers
door die opening wegvluchten. Pijnlijk. Nog
pijnlijker is de vrije val van onze rooie
kameraden. Bijna een derde van hun
‘trouwe’ aanhang uit 2003 zoekt heil bij
andere partijen. Ondermeer bij de groenen,
al blijft het verbazen hoe aarzelend ze daar
na het gedroomde één-tweetje met Al Gore
de bal in het open doel wegwerkten . Zelfs
de Rode Duivels zouden beter doen.
Wat hiervan te denken? Moet een Brussels
blad als Boukassa op de barricaden
springen? En waarom dan? Om de
onmiskenbare roep om méér Vlaanderen aan
de kaak te stellen? Of om in deze toch
uitgesproken Franstalige enclave ook stoer
met de Vlaamse Leeuw te staan wimpelen,
zoals nu ook de aanhangers van Leterme?
Tsjeven en Leeuwen, zij aan zij: het was
weer even geleden.
Het zijn niettemin interessante tijden voor
ons, schenenschoppers van het eerste uur.
De kiezer, bevrijd van zuil en ziel, is een
dakloze geworden. ‘Vrij ende vrank’, hoor ik
u onverbeterlijk optimistisch denken.
Evengoed zou men de kiezer een
besluiteloze conformist kunnen noemen.
‘Waar de wind heen waait, daarheen zal ook
mijn vlagje wapperen.’ A la carte. Misschien
heeft hij die houding wel afgekeken van de
politiek zelf, die de neiging heeft de kiezer
achterna te gaan hollen, in plaats van hem
een duidelijk afgelijnd menu voor te
schotelen. Of van de media, die liever
luisteren naar hun eigen vragen – zo
spitsvondig, en toch in de taal van de
gewone man! – en sluiks naar de kijkcijfers
gluren. De antwoorden, zei u? Kort en sexy,
als het even kan, dan kunnen wij weer.
En toch moeten we blij zijn, want de kiezer
kan nog verrassend uit de hoek komen. ‘Een
mooie rechtse’, om het met een spitsvondige
knipoog te zeggen. De democratie kan er
maar wel bij varen. De vraag blijft echter:
waarheen?
Misschien kan deze Boukassa – de derde al!
– uw stuurloze zelf wat richting bieden. Ons
kan u alvast niet verdenken van
stemmenmakerij of kiezerpoeperij: daarvoor
komen we – bewust – een week te laat. Dat
we onszelf graag bezig horen, staat vast. Nu
u nog…
Hannes Deryckere
Boukassa 3 1

Cover
De Slachter van Afrika
‘Beste koningin,
Het is mijn bedoeling om op 4 augustus a.s. (1975)
in Londen te arriveren voor een officieel bezoek,
maar ik schrijf u nu alvast om u tijd te geven de
nodige voorbereidingen daartoe te treffen zodat er
niets belangrijk over het hoofd wordt gezien. Ik
maak me vooral zorgen over het eten, omdat ik weet
dat uw land met een ernstige economische crisis
kampt. Ik zou ook graag willen dat u een bezoek
van mij aan Schotland, Ierland en Wales regelt, om
de leiders van de revolutionaire bewegingen tegen uw
imperialistische onderdrukking
te ontmoeten.’ Getekend ‘zijn
Excellentie, president voor
het leven, veldmaarschalk
Al Hadj, doctor Idi Amin
Dada, drager van het
Victorian Cross,
Distiguished Service
Order, het Military Cross,
Heer Van Alle Dieren Van
Het Land En Vissen Van
De Zee, overwinnaar van
het Britse Rijk in Afrika in
het algemeen en Uganda in
het bijzonder. Voor de
vrienden den Idi. Hij die
ooit onverwachts in
Londen arriveerde, en aan
de Britse koningin
verklaarde dat het ‘enkel om
te winkelen’ was, ‘er zijn in
Uganda amper schoenen in de
maat 47 te vinden.’
Een Afrikaanse Tête-à-tête
Januari 1971. Tijdens een buitenlandse reis
van president Milton Obote, grijpt een tot
dan toe onbekende generaal de macht in
Uganda. Daar was hij wel bekend als
Ugandees bokskampioen van 1951 tot 1960.
Er wacht Freddy Dekerpel nog een gouden
toekomst!
Wanneer Amin juist geboren is, weet
eigenlijk niemand, hijzelf in de laatste plaats.
Idi, Heer van Alle Dieren En Vissen
Men vermoedt ergens tussen 1924 en 1928.
De man, die niet schrijven en amper lezen
kon, vestigde een bloedig dictatoriaal regime.
Één dat mogelijk nog controversiëler is dan
dat van zijn Centraal-Afrikaanse collega,
Bokassa. Zo werden de militaire leiders die
zijn staatsgreep niet steunden, geëxecuteerd.
Naar verluidt zette bewaarde hij enkele van
hun hoofden in de vriezer, om op tafel te
zetten als gasten kwamen eten. Hier kan de
betere interieur-zaak in België toch nog van
leren.
The Last King of Scotland
Terwijl Bokassa Frankrijk bewonderde, en
meer in het bijzonder
generaal De Gaulle, was
het al Schotland dat voor
Amin de klok sloeg.
Amin had in de jaren ’50
gediend in een Schots
(koloniaal) regiment dat
gestationeerd was in
Kenia. Toen hij
uiteindelijk president
werd – “de enige die in direct
contact staat met God” –
wou hij Bokassa navolgen
en zich uitroepen tot
keizer van Uganda. Maar
uiteindelijk koos hij voor
de titel ‘De Laatste Koning
van Schotland’. Dit is ook
de titel van de recente
film over Amin, briljant
vertolkt door Forest
Whitaker, die daarvoor
een oscar kreeg voor beste mannelijke
hoofd-rol.
Onze Schotse Koning liet de Ugandese
presi-dentiële garde een kilt dragen en
doedelzak spelen als steunbetuiging aan de
Schotse afscheidingsbeweging. In het
algemeen moest hij niet veel weten van de
Engelsen (hij nam de Schotse antipathie
tegen de ‘bezetter’ over), getuige ook de
bovenstaande brief die hij naar de Britse
koningin stuurde.
Boukassa 3 2

Cover
Gouden Raad van nonkel Idi
Als Amin niet op officieel bezoek was,
schreef hij graag telegrammen naar de groten
der aarde. Zo schreef hij aan Nixon tijdens
het Watergate-schandaal: ‘Als je land je niet
begrijpt, kom dan bij papa Amin, die van je houdt.
Een kus op beide wangen.’. En als postscriptum
nog een advies: ‘Als een land instabiel dreigt te
worden, is helaas de enige oplossing om de leiders van
de oppositie gevangen te nemen.’ En aan Kurt
Waldheim, secretaris-generaal van de
Verenigde Naties (en een voormalige
Wehrmacht-officier): ‘Ik wil mijn steun kenbaar
maken aan de historische figuur Adolf Hitler, die
oorlog voerde om Europa te
verenigen en wiens enige fout
was dat hij de oorlog verloor.’
Een paar uur voordat dit
telegram werd verstuurd,
kondigde veldmaarschalk
Idi Amin in een
uitzending van Radio
Kampala aan dat er een
standbeeld voor Hitler
zou worden opgericht.
Andere literaire
hoogtepunten: aan de
Israëlische regering tijdens
de Jom Kippoer-oorlog:
‘Ik beveel jullie over te geven.’.
Aan de Turkse regering
vroeg hij na de invasie op
Cyprus of hij hun militaire
plannen en beelden van
de landing kon zien, ‘want
die kunnen van nut zijn wanneer ik met mijn leger
Zuid-Afrika ga binnenvallen.’ Op Radio
Kampala verklaarde hij eens: ‘Henry Kissinger
is duidelijk geen erg intelligente man. Hij komt nooit
naar Kamapala om mij te raadplegen over
buitenlandse aangelegenheden.’
Tele-Shooting
Een originele manier van ‘Big Daddy’ Amin
was beslissingen (over mensen) eerst via de
televisie bekend te maken. Zo had hij vier
vrouwen, maar hij scheidde zonder
waarschuwing met drie ervan via een
televisietoespraak. Zo ontsloeg hij ook
Elisabeth Bagaya, zijn minister van
Buitelandse Zaken, via een
televisietoespraak, “omdat ze onze natie te
schande gemaakt heeft door de liefde te bedrijven op
een wc in de luchthaven van Parijs.’ Hij
vernederde mensen graag in het publiek, en
liefst van al in de aanwezigheid van een
cameraploeg. Zo was een Franse
cameraploeg getuige van Amin die zijn
ministers op de ministerraad uitkafferde. Het
hoogtepunt van zijn speech was de
beroemde quote dat hij ‘iedere minister zou
ontslagen die hij drie achtereenvolgende keren niet op
zijn kamer zou treffen (ook al was die weg voor
staatszaken). Inclusief de Minister van Buitenlandse
Zaken.’ Misschien kunnen ze
deze verstandige maatregel
ook bij Club Brugge
invoeren - willen ze ooit nog
eens landskampioen worden.
Ook liet hij zich
fotograferen terwijl vier
blanken zijn draagstoel
droegen, terwijl een vijfde
blanke achter hem moest
lopen om het presidentiële
hoofd te beschermen tegen
de zon. Een parodie op de
koloniale gewoontes.
Wanbeleid En Val
In 1972 liet hij de Indiase
gemeenschap (circa 80.000
Forrest Whitaker als Idi Amin
mensen) uit het land zetten;
Indiase inwoners die
weigerden te vertrekken, werden uitgemoord
door Amins troepen. Dit van de ene dag op
de andere, omdat hij een droom had gehad
waarin God hem daartoe de opdracht gaf.
Het betekende een economische aderlating
voor Uganda.Toen zijn Minister van
Financiën hem later meldde dat de staatskas
leeg was, barstte hij woedend uit: “Als er geen
geld is, is er een heel eenvoudige oplossing: druk
gewoon nieuw geld.” U merkt het: Idi kan
meedingen naar de Guy Mathot-prijs, die de
beste ministers van Begroting selecteert.
Freya moet beginnen te vrezen voor haar
eerste plaats.
Boukassa 3 3

Cover
Zelf bekeerde Amin zich tot de Islam, en liet
vervolgens alle Israëli het land uitzetten. In
1976 ondersteunde Idi Amin een
terroristische actie van de PLO, door deze
organisatie toe te staan een gekaapt toestel
van Air France en de passagiers onder te
brengen op het Oegandese vliegveld
Entebbe en van daaruit eisen te stellen aan
Israël. Een bliksemactie van het Israëlische
leger (‘de Raid op Entebbe’) op 4 juli 1976
maakte een eind aan de gijzeling.
Als ‘oefening’ voor de inval in Zuid-Afrika,
beval Amin in 1978 Tanzania binnen te
vallen. Maar Tanzania, onder leiding van
Nyerege – door Amin ooit
uitgedaagd tot een boksgevecht
– betekende zijn ondergang. In
1979 lukte het Tanzania, met
behulp van Oegandese
guerrillastrijders, Amin te
verjagen. De vroegere president
van Uganda, Milton Obote,
kwam weer aan de macht. Amin
vluchtte naar Libië.
Eind jaren '80 verhuisde hij naar
Saoedi-Arabië, waar hij met zijn
vier vrouwen van een Saoedisch
staatspensioen leefde. In Saoedi-
Arabië kwam hij nog een keer in
opspraak, omdat hij een
wapentransport zou hebben
geregeld voor Oegandese rebellen.
De Saoedische regering dwong hem als
reactie daarop te verhuizen van Jedda naar
het strengere Mekka, waar hij stierf in 2003.
Rogier Lindemans
Bibi Pralin Gaga
DUDU OFTE BIBI PRALIN GAGA
Idi Amin werd in België gebruikt in strips.
Zo persifleerde Marc Sleen Idi Amin Dada
in de Nero (strip) albums. Omdat Amin
destijds een bevriend staatshoofd van België
was, diende Sleen van de redactie censuur
toe te passen. Dada heette nu Dudu en Sleen
tekende op ieder prentje in het album, "De
Wensring", Amin een baard op. In de
albums erna was de dictator al in ongenade
gevallen en hoefde Sleen hem niet meer
onherkenbaar te maken.
Ook in de strip Kiekeboe door Merho werd
Idi Amin Dada geparodieerd. In de albums
"De dorpstiran van Boeloe Boeloe" en "De
zwarte Zonnekoning" speelt hij een
belangrijke rol onder het pseudoniem Bibi
Pralin Gaga. Merho parodieerde in deze
albums Idi Amins verleden als
bokskampioen, zijn niet al te grote
intelligentie en zijn grootheidswaanzin rond
de imposante titels die hij zichzelf toekende.
Ook zijn gewoonte vijanden voor de
krokodillen te gooien en Amins stunt zich in
een draagstoel te laten vervoeren door 4
blanken, paseerden de revue in Merho’s
strips.
Boukassa 3 4

Interview
Het grote afscheidsinterview:
BOUKASSA sprak met BOUSAKLA
Hoogzwanger baant ze zich een weg door
het doolhof van gangen in de Senaat. ‘Loopt
gij hier nog rond’ vraagt een bezorgde collega.
“Het is toch geen vergissing’ vraagt ze voor
de zekerheid, ‘Ik heet Bousakla, niet
Boukassa’. Het moge duidelijk zijn: sommige
politici hebben het zo druk dat ze zelfs uw
favoriete blad niet kunnen lezen. We
spraken Bousakla in
tempore non suspecto, toen
er van een overstap nog
geen sprake was, toen de
socialisten nog
verkiezingen wonnen en
de dieren nog spraken.
De kritische Boukassalezer
– een pleonasme,
mijn excuses – houden
dit best in het
achterhoofd om een
aantal dingen uit het
interview te kunnen plaatsen.
Hebben de socialisten niet veel te lang
gewacht om man en paard te noemen in
de migranten-thematiek?
Absoluut. Dat schrijf ik ook in mijn boek
‘Couscous met Frieten’. Het probleem met
socialisten is dat ze het dikwijls goed
bedoelen, maar dat ze te weinig
naar de realiteit kijken. We
hebben te weinig naar onze
achterban geluisterd. Dat zijn de
arbeiders en die maken het
meeste mee. Daardoor zijn we
veel van die mensen kwijt gespeeld. Ik denk
echter dat ik met mijn visie wel een publiek
kan bereiken dat de traditionele socialistische
politici normaal gezien niet meer kunnen
bereiken. De échte militanten.
“Ik ben géén socialist, maar een realist”
“Veiligheid moet
hèt thema zijn van
de socialisten”
Gelooft u dat u ze kan terugwinnen van
het Vlaams Belang?
Dat lijkt me wel zeer moeilijk. Ik begrijp de
Vlaams Belang-stemmers, al kan ik het niet
goedkeuren. Maar het zijn de armeren en de
zwakkeren die het zwaarst lijden onder
criminaliteit. Ze maken het elke dag mee.
Veiligheid moet daarom hèt thema zijn van
de socialisten.’
‘Ik zit in de commissie
regularisaties. Ik word
daarom zeer dikwijls
aangesproken door
mensen om iets te
regelen. Het beste lijkt
me een grote
regularisatie en dan de
grenzen toen.’
Wat vindt u van het beleid van Paars?
Niet geslaagd. Kijk naar het
migrantenstemrecht. Vooreerst vind ik dat
het geen stemrecht mocht zijn, wel
stemplicht zoals iedereen. Leg mij eens uit
waarom dat moest verschillen? Ik geloof
trouwens niet dat de SP.a door het
migrantenstemrecht stemmen zou
gewonnen hebben bij de verkiezingen, zoals
dikwijls wordt gezegd.
Wat moet anders?
Ik vind het zeer bedenkelijk dat
we eisen dat er migranten werken
bij de bedrijven, terwijl dat bij de overheid
nog niet eens het geval is. Maar ik ben
bovenal tegen de quota zelf of tegen
positieve discriminatie in het algemeen. Ik
zou de migrant niet willen zijn die een job
krijgt omdat hij migrant is. Hij zou ook zo
Boukassa 3 5

Interview
bekeken worden door zijn collega’s. Wel
geloof ik in positieve actie. Wanneer twee
kandidaten gelijkwaardig zijn, neem dan de
allochtone.
Voorts denk ik dat het niet altijd
te grootschalig moet gezien
worden. Dat werkt dikwijls niet.
Ik geloof bijvoorbeeld veel beter
in kleine KMO’s, die zo beloond
mogen worden.
Bent een voorstander van een nieuwe
staatshervorming ? Uw partij vraagt een
regionalisering van werk. Zo zou u ook
beter de hoge werkloosheid bij
migranten kunnen aanpakken.
De staatshervorming zegt mij minder. Wat ik
wel weet, is dat moest ik werkloos zijn, ik me
ook niet zou inschrijven bij de VDAB. Ik
spreek uit eigen ervaring dat de opvolging
van de werklozen op niets trekt – zo kreeg ik
een telefoontje dat ik moest langskomen,
anders zou ik mijn uitkering kunnen
verliezen. Ik was toen echter al
twee maanden aan het werk. Het
is misschien goed voor mensen
die zelf geen initiatief nemen in
hun zoektocht naar werk. Maar
voor iemand die actief zoekt,
werkt de VDAB te traag en
omslachtig. Nu ja, veel mensen
willen ook niet werken. Ik geloof echt in het
principe dat voor wie werk zoekt, er ook
werk is.
En de discrimatie van allochtonen?
Die bestaat zeker, maar daar mogen we ook
niet alles op schuiven. In Antwerpen wil
men alle religieuze symbolen in
overheidsdienst verbieden, dus ook de
hoofddoek. Zijn er meteen twee meisjes die
zeggen dat ze dan niet meer komen werken.
Sorry maar dat is toch werkelijk
onvoorstelbaar en niet te tolereren.’
U kwam ook in het nieuws na de moord
op de bus 23 in Antwerpen, toen u vond
“Voor wie werk
zoekt, is er
werk”
“Het wordt steeds
erger met de
moslimgemeenschap
in België”
dat de jongeren sneller geplaatst moeten
worden.
‘Kijk, in Antwerpen zijn het ongeveer 150
man (op een stad van een half
miljoen, red.) die veel verpesten voor
de anderen. Enkel een keihard beleid
kan daar helpen. Samen met de
ouders. Al zijn er veel die ook grif
toegeven dat ze hun kinderen niet
meer te baas zijn. De opvoeding is daarom
uiterst belangrijk om genoeg kansen te
hebben op de arbeidsmarkt, net zoals de
taalachterstand.’
Wat is de rol van de Islam in de
migratenproblematiek?
De Islam heeft er ook mee te maken. Maar
de geschiedenis leert ons een genuanceerd
beeld. Toen mijn vader in de mijn werkte,
was er weinig of geen tijd voor godsdienst.
Ik ben wel islamitische opgevoed, zoals vele
jongeren nu katholiek worden opgevoed.
Het probleem zit bij de tweede generatie, die
zijn vaak radeloos op zoek
naar hun roots. Zij bezoeken
moskeën waar ze soms
verder opgehitst worden.
Veel moskeën voldoen niet.
België heeft gevraagd om
arbeidskrachten, niet om
islamieten.
Uw standpunten zijn dikwijls tegen de
SP.A-lijn in. Geruchten gaan dat u zou
overstappen naar de VLD
(lacht) ‘Ja dat is journalistenpraat, hé. Kijk, de
perfecte partij bestaat niet. Ik ben niet
zozeer een socialist, dan wel een realist. Ik
evolueer elke dag, maar ik vind sociale
thema’s zeer belangrijk. En zolang ik mijn
ding kan doen binnen de partij is er geen
probleem. Ik ben overigens geen fan van
overlopers.
U krijgt ook dikwijls zeer veel
tegenwind. U werd zelfs bedreigd, en
daarna gestalked.
Boukassa 3 6

Interview
Binnen de moslimgemeenschap ben ik een
afvallige, omdat ik juist pleit voor een
strenge aanpak en niet voor excuses. Wat de
bedreiging en stalking betreft, die staan los
van elkaar. Ik werd met de dood bedreigd.
Uiteindelijk heeft de politie de dader gevat,
al heeft hij maar twee minuten vastgezeten.
Het proces is achter de rug; ik heb 1
symbolische euro schadevergoeding geëist
en gekregen.
Wat vond u van de 0110-concerten ?
Uiteindelijk waren er zo goed als geen
migranten zelf aanwezig bij de
optredens.
‘Het klinkt raar dat ik het zeg, maar het
wordt steeds erger met de
moslimgemeenschap. In Marokko stijgt het
aantal concerten.
Hier in Antwerpen had ik recentelijk een
optreden georganiseerd met een
Marokkaanse groep. Zo kunnen jongeren in
contact komen met hun roots. Nu daartegen
was daartegen protest aan de ingang. Omdat
de Koran zogezegd muziek en festiviteiten
verbiedt. Ook mijn vader verschoot van
deze radicalisering.’
Plots gaat de ‘stem-bel’ rinkelen. Alle
senatoren haasten zich naar het Rode Pluche
om hun plicht te vervullen en op de knopjes
te gaan drukken. Snel vraag ik of ze nog een
idee heeft over haar plaats bij de
verkiezingen. ‘Ik zelf weet nog niets? Senaat? Zo
kunnen. Al zou ik liever in de kamer zetelen. Ik
wil wel niet als excuustruus op de lijsten staan of als
een soort bladvulling op een onverkiesbare plaats.’
De rest van het verhaal is bekend.
Rogier Lindemans
Boukassa 3 7

Achter Het Nieuws
In ‘achter het nieuws’ geeft Boukassa
een eigenzinnig overzicht van de
belangrijkste gebeurtenissen van de
voorbije weken.
Piloot: “Rusland opnieuw
op kaart gezet”
Heuglijk nieuws uit het Siberische
Vladivostok, waar een Tupolev TI 144
die 6u eerder vanuit Irkutsk was
vertrokken veilig de landingsbaan
bereikte.
Na de landing barstte in de Oost-Russische
stad een spontaan volksfeest los dat
ingewijden deed denken aan de vieringen na
het einde van de Tweede Wereldoorlog.
Verkeersleider Sergeï Medvedev: “Vliegen
met een Tupolev is zoals meedoen met de
Russische roulette. Het gaat eigenlijk altijd
mis, deze keer dus niet. Ik wil er trouwens
aan toevoegen dat de landing quasi
vlekkeloos was, de Tupolev schoof maar een
400-tal meter door (en belandde daarmee in de
drukke binnenstad, red.) Een ‘dikke fuck you’
aan al de homo’s en Westerlingen die altijd
kritiek geven op onze Russische
vliegtuigen.”
Business as usual
Ook piloot Dmitri Luchov toonde zich
opgetogen: “Voor de start miste ik de vorm
van de grote dagen, ik had gisteren tot een
uur of 5 achter de wijven gezeten, en tot
overmaat van ramp ontbeerde ik de eerste
uren elke vorm van dieptezicht. De wodka
van gisteravond bleek slecht gestookt te zijn.
Gelukkig kon een van de stewardessen de
lift-off en de eerste uren van de vlucht voor
haar rekening nemen, na enkele uren kwam
ik er toch door en ging alles ‘as usual’.
Onderweg is de linkermotor uitgevallen,
werkte de automatische piloot niet en was er
plotseling drukverlies waarbij we een vrije
val van 5.000 meter moesten maken. Hierbij
kwam één passagier om het leven. Die man
bleek aan hartproblemen te lijden. Voor de
rest was het echter een volledig normale
vlucht, al zat het landingsgestel bij de
landing wel geblokkeerd en moesten we een
buiklanding maken waarbij we dus tot in de
binnenstad doorschoven.”
Voor onze lokale correspondent meer kon
vragen werd de piloot echter weggetrokken
door de dolenthousiaste bewonderaars die
hem op hun schouders door de stad
droegen.
Volgens de Nederlandse Rusland-kenner
Ludovicus Z. Ziegler kaderen de festiviteiten
in het hernieuwde Russische zelfbewustzijn.
“De geslaagde vlucht bewijst dat de
voormalige grootmacht op de weg terug is
en we terug met Rusland rekening moeten
houden. Het zijn ook trotse mensen. Ik ga
ervan uit dat de Russen nu voldoende
vertrouwen hebben om een nieuwe aanvraag
voor een rechtstreekse vlucht van Moskou
naar New York aan de Amerikaanse regering
te richten. Tot nu toe werden die –wegens
veiligheidsproblemen- steeds geweigerd.”
Mattias Apers
Piloot Luchov : « ‘Fuck You’ aan al die
homo’s en Westerlingen die onze
Russische vliegtuigen onheus bejegenen. »
Boukassa 3 8

Artikels
Spirit geeft de geest
De verkiezingen betekenden voor
SP.A/Spirit een (onverwacht) zware
nederlaag. Ze verloren 7,2% t.o.v. de
vorige federale verkiezingen, en haalden
negen zetels minder binnen. Hier en
daar weerklonken meewarige geluiden
over het conservatieve ‘La Flandre
Profonde’. Maar onterecht: de socialisten
hebben het verlies enkel en alleen aan
zichzelf te danken. En aan het kartel met
Spirit.
DENK POSITIEF! DENK POSITIEF!
Er zijn vele redenen voor het verlies. Zo is
er de onzorgvuldige en schijnbaar overhaaste
keuze van de kandidaten. Zo wou de
Antwerpse lijsttrekster Van Broeckhoven
niet eens lid worden van de partij. Om te
kunnen meesurfen op de klimaathype werd
Margeretha “inconvenient truth” Guidone snel
binnengehaald. Ze bleek een misser van
formaat. Nu al tragisch-legendarisch
uitspraken zijn: ‘Je kan van jezelf genezen van
kanker (als je maar positief denkt)’, ‘chemotherapie
werkt ook alleen als je positief denkt’ en ‘moleculen
hebben een ziel’. Top of the bill: 'In de
kwantumfysica is bewezen dat als je tegen een
waterdruppel praat, de watermolecule compleet
verandert'. Probeer dit alvast thuis eens met
een glas water. Onze groene huisvrouw
twijfelt nu al aan haar politieke toekomst bij
de SP.A. Tja.
Maar de tekenen van verval waren eigenlijk
al vroeger zichtbaar, denken we maar aan de
deelstaatverkiezingen in 2004 (waar de SP.A
ook al verloor tegenover 2003). De oorzaken
van de huidige malaise zijn dus veel ouder en
zitten veel dieper. De koning van de
beloftes, Steve Stevaert, en de reclameman
Patrick Janssens dragen hier een zware
verantwoordelijkheid. Het ‘gratis-socialisme’
en de leuke oneliners van Steve Stunt – “het
socialisme zal gezellig zijn, of het zal niet zijn”-
schiepen bovenmaatse verwachtingen, die
nooit te realiseren waren. Stevaert zelf
Spirit : Vlaams, links én liberaal… kan u nog volgen?
merkte dat zijn état de grace voorbij was toen
hij werd uitgefloten op Humo’s Pop Poll –
waar hij nochtans de prijs van populairste
politicus kwam halen. Steve verliet daarom
tijdig het zinkende schip voor een veiligere
post als proviniciegouverneur van Limburg,
waar hij nu zijn dagen vult met het
bestrijden van de processierups.
Ook de ‘over-marketing’ en het gespin van
Janssens is schuldig aan de nederlaag. Want
de SP.A vloog eerst als een ware Icarus
hoger en hoger. Maar vroeg of laat moeten
woorden worden omgezet worden in daden.
Komt er sleet op de babes en op de
Teletubbies. Dan smelten vleugels. En is de val
bikkelhard. Niets illustreert dit beter dan het
kartel met Spirit, dat onder Janssens tot
stand kwam.
SPIRIT, UNE NULLITÉ POLITIQUE
SPIRIT. Oké, wij bekennen, we hebben
Spirit altijd evenveel veracht als Yves
Desmet en Kevin Vandenbergh te samen.
De partij is gewoonweg inhoudsloos. In dat
opzicht trekt ze op haar founding father, Bert
Anciaux. Spirit mist een globale, coherente
visie, want men weet er zelf niet waarvoor ze
eigenlijk staan. De kopstukken zijn ronduit
zwak en vertegenwoordigen geen achterban.
Kortom, ‘Spirit, c’est une nullité politique’.
Even ter opfrissing. Toen de Volksunie in de
loop van 2001/2002 uit elkaar viel door
interne tegenstellingen, vormden zich twee
partijen. Enerzijds de ‘conservatievere’ N-
VA rond Geert Bourgeois, anderzijds het
‘progressievere’ ID21 (snel SPIRIT) rond
Bert Anciaux. Probeerde N-VA in de
Boukassa 3 9

Artikels
verkiezingen van 2003 het nog op eigen
kracht, dan ging SPIRIT direct op zoek naar
een kartelpartner. Wie dat het juist werd, dat
was nog even onduidelijk.
Men hoopte eerst op de VLD. Toen die niet
van kartelformule wou weten, werd de SP.A
opgevreën. Geheel logisch natuurlijk,
aangezien liberalen en socialisten dezelfde
visie op economie en de mens hanteren.
Toenmalig SP.A-voorzitter Janssens -
marketingboy bij uitstek - kon het frisse imago
van Spirit best gebruiken. Het moest de
SP.A een jong en dynamisch tintje geven. En
zo werd in de zomer 2002 het kartel boven
het doopvont gehouden.
ALLES EN DUS NIETS
SPIRIT. Al van zijn oprichting was het een
lege doos. Hun ondertitel was ‘Wijs, niet grijs’.
Het lijkt wel een titel van een liedje van K3.
Ter herinnering: de naam Spirit staat voor
Sociaal, Progressief, Internationaal,
Regionalistisch, Integraal-democratisch en
Toekomstgericht. Kortom: alles en dus niets.
Het kon evengoed gestaan hebben voor
Simplistisch, Populistisch, Idioot,
Rondborstig, Ideetjes en Tirlantijntjes. In
een verkiezingsshow op één verwoordde
zwarte – 15 minutes of fame – Spirit-schepen
Wouter Van Bellingen het recentelijk
treffend: ‘In mijn partijprogramma staat vanalles’.
LINKS-LIBERAAL!! OF TOCH NIET!
Het duurde meer dan 3 jaar - tot september
2004 – voor men er bij Spirit uitraakte
waarvoor men eigenlijk stond. De kogel was
door de kerk: voorzitter Lambert meldde
trots de geboorte van een nieuwe ideologie:
het links-liberalisme! Een zucht van
verlichting ging door de partij. Als een
scholier na de puberteit hadden ze eindelijk
hun identiteit gevonden. Maar dit ‘linksliberalisme’
– volgens ons al gedeeltelijk een
contradictio in terminis, maar soit – staat
eigenlijk nog altijd voor niets. Bovendien,
blijkbaar om de verwarring compleet te
maken, reageerde Bert Anciaux direct: ‘Ach,
als dat de term is, dan is dat de term. En ik heb
vrede genomen met het feit dat ik als boegbeeld
misschien niet iets anders kan zijn dan de anderen.
(….) Ik kan me inbeelden dat het gedachtegoed een
links-liberaal gedachtegoed is op voorwaarde dat het
liberaal niet economisch is (!!!), maar cultureel
(heu?) wordt vertaald. Rationaal sta ik daar dan
achter, ook al sta ik een stukje links van het linksliberalisme.’
(DS, 21/08/2004) Lees vorige zin
goed om te snappen wat er staat. Bert
Anciaux is linkser dan het links-liberalisme,
maar dat mag niet economisch gezien
worden? Wat is hij dan? Een nieuwe Trotski,
maar dan cultureel? Wie geraakt daar nu nog
uit? Weet hij het zelf wel? En dat is dan onze
Minister van Cultuur…..
EEN KEIZER ZONDER KLEREN
Spirit is een buitenbeentje, zeggen de
Spiristen zelf. Inderdaad, ze is vermoedelijk
de enige partij zonder een echte achterban.
Ze heeft met haar nog geen 5000 leden niet
eens de helft van het aantal van de N-VA.
Overigens, al van bij de start van het kartel
was er binnen de SP.A kritiek op ‘die
nieuwelingen, die niemand vertegenwoordigen en de
plaats van onze jongens en meisjes innemen’ (DS,
8/11/2002)
Zolang alles goed gaat, zoals in 2003, valt dit
probleem mee omdat er door de zetelwinst
meer posten te verdelen zijn. Maar bij verlies
is het andere koek. Een analyse maakt
overigens duidelijk dat de kritiek van de
SP.A-militanten terecht is. Van de vier
Vlaamse Spirit-parlementsleden is enkel Jan
Roegiers rechtstreeks verkozen. Zijn drie
collega's zijn opvolgers. De zes kamerleden
van Spirit in het vorige parlement waren
allen opvolgers. Senator Fauzaya Talhaoui
was gecoöpteerd. Kortom, van alle 11
verkozenen die Spirit had tot de laatste
verkiezingen, haalde slechts één het op eigen
kracht. Bert Anciaux gaf overigens in 2004 al
zelf toe dat het tijd werd dat Spirit zelf wat
stemmen ging halen (DS, 20/8/2004).
De laatste verkiezingen waren nog
rampzaliger. Geen enkele van de Spirit-
Boukassa 3 10

Artikels
kandidaten voor de Kamer geraakte
verkozen. In de Senaat geraakte lijstduwer
Anciaux als enige ‘echt’ verkozen. Hij blijft
echter Vlaams minister, en laat zijn zetel aan
de voormalige SP.A-fractieleidster in de
Senaat, Myriam Vanlerberghe. Rest ons
Geert Lambert. Deze had bijna 15.000
stemmen minder dan Annisa Temsamani,
maar nam door zijn derde plaats eigenlijk
haar zetel af.
DE WET VAN SPIRIT
Dit alles mag eigenlijk niet verwonderen. De
kopstukken van Spirit zijn van een
intellectuele ondraaglijke lichtheid.
Dit is echter niet altijd zo geweest.
Toen Spirit koos voor een
samenwerking met SPA. verlieten
de laatste bekwame leden – zoals
Fons Borginon, Bart Staes en
Patrick Vankrunkelsven – de partij
om hun geluk bij een andere partij
te proberen. (En dit overigens niet
altijd even succesvol).
Wat restte, was overschot. Zo
hebben we Els van Weert, die
volgens het adagium ‘je pense, donc
je suis’ gewoon niet bestaat. Wie
weet te zeggen welk nuttig project zij
verwezenlijkte, wint een gratis abonnement
op Boukassa. En laat niemand afkomen met
het argument dat men niets kan doen als
staatssecretaris van Duurzame Ontwikkeling.
Freya Vanden Bossche sloeg er als minister
van Consumentenzaken - ondanks haar vele
blunders – wel in haar dossiers zeer concreet
te vertalen.
Dan is er Bert – den Bleiter – Anciaux. Hij is
de enige Spiritist die wel electorale waarde
bezit (al is die wel al wat gedaald). Eigenlijk
was de SP.A oorspronkelijk enkel in hem –
en zijn kiezers – geïnteresseerd. Maar van
een echte overstap wou Anciaux niet weten,
en de socialisten namen de rest er dan maar
bij, als het gratis speelgoedje bij een happy
meal. Nu, sommige roemen het cultuurbeleid
van Anciaux. Maar wat is er moeilijk aan een
Stijn Beks, ‘Bexie’ voor
de vrienden, Sprits
hoop op de toekomst:
Kan hij genoeg politiek
‘gewicht’ in de schaal
leggen?
departement te besturen dat ineens veel
meer geld krijgt (in 2000 werd het budget
met 10,3 miljoen verhoogd)? En dat Bert
graag met geld smijt, dat weet iedereen.
Althans, als het projecten betreft die hij zelf
leuk vindt, of beter gezegd, aan vrouwen die
hij lekker vindt. Kate Ryan 60.000 euro, geen
probleem. In Brussel-Noord kan men al
voor minder. En 20.000 euro vinderspremie
voor het Lam Gods. Maar het Gruuthuysehandschrift….
dat is voor onze minister van
Cultuur, in Knack recentelijk nog ‘een kind’
genoemd, te moeilijk.
WHITE SPIRIT
Last and also least hebben we Geert
Lambert. Wie herinnert zich niet
de zeer pijnlijke afgang over het
referdum over de Europese
grondwet. De man denkt via zijn
groene bril overigens de aandacht
van zijn gigantische omvang te
kunnen weg nemen.Wie neemt er
nu zo iemand serieus?
Voorgaande bewijst ruimschoots
de beroemde ‘Wet van Spirit’: het
politieke gewicht van een Spiritlid
is omgekeerd evenredig aan
zijn lichaamsgewicht.
Kortom, Spirit is altijd al de appendix van de
SP.A geweest. Lange tijd nutteloos, is ze nu
onstoken en schadelijk. Het was niet
toevallig dat de Spirit-leden in paniek na de
verkiezingen opriepen ‘het kartel niet overhaast
overboord te smijten’. Ze weten dat hun
politieke toekomst er dan op zit. Spirit zal als
white spirit vluchtig verdampen. Enkel de
geur blijft misschien nog wat hangen. Maar
binnenkort herinnert niemand ze nog. We
hebben maar één raad voor de SP.Avoorzitster
in spé: Caroline: wegsnijden die
boel! Het verlost de SP.A van kilo’s
overtollig gewicht!
Rogier Lindemans
Boukassa 3 11

Artikels
Ondertussen in Somalië
Door het geharrewar tussen Ethiopië,
de VS, de Islamitische rechtbanken en
de Somalische clans was het
Westafrikaanse land onlangs weer kort
in het nieuws. En er terug uit. In
tegenstelling tot de andere media is
Boukassa al sinds april 2006 aanwezig
in het land, in de persoon van de
onverschrokken Joana Cameira. Joana
is een Portugese architecte. Na een
opdracht voor het Rode Kruis in Sri
Lanka vroeg de VN of ze wou werken
voor het Habitat-programma in een
vluchtelingenkamp “Bush 100” in
Bossasso, Noordoost-Somalië. Deze
tekst is een compilatie uit enkele van
de brieven die ze schreef in april van
2006.
3-2-1 ... deep breath ...
April 21 st , 2006
Arrived to Somaliland (northwest,
''independent'' piece of Somalia) in the early
morning. Infinite horizon, breeze, desert.
My nose behaves strange – is it the dust?
Desert, finally. I'm seeing it, and I'm stuck
right in the middle of it. One paved road,
the rest are tracks. Including crisscrossing
totally dried river beds. The fruits and
flowers are the colorful plastic bags all over
the scene, specially stuck in the branches of
these grey famished trees – believe me, it has
its beauty. People drive here on the right
side of the road, but often also on the left
side of it because of its conditions – they are
tracks, and they change every day – because
of winds, because of a house built overnight,
because of stones demarcating new private
property. Then it is like dancing a ball with
the car facing you from the other side, plus
the goats. Millions of them. Everywhere. But
it is ok – there are not that many cars
anyway if compared to Sri Lanka… and the
noise from the Sri Lankan car-horns is here
replaced by the loud and animated
conversations of the people. And there are
plenty of them!! Thin, beautiful, elegant. It is
a completely Muslim place seen by the
amount of mosques, clothing, and amount
of prays during the day and the night (music
to my foreign ears), but not really what I
would imagine: I've seen women driving cars
in Hargeisa, discussing prices in the shops,
and I've seen men bending down to their
temperament… however, on the other hand,
I am the only woman inside a restaurant or a
tea cafe, inside a municipal building, inside
the harbor of Bossaso, damn!, everywhere
except on the road, where I can hardly step
on before being surrounded by looks, kids
that never saw a white and come closer to
shout ''arab arab'' because that is what they
saw on al-jazeera, or women screaming ''this
sand is from Sadam, free him!''. It is
understandable. I haven't seen any other
white woman in Bossaso yet. Other
international workers are indeed Arabs or
Africans. In the end people don't always
look friendly, they don't smile, kids make the
gesture of a gun shooting at me, but then
again a woman totally covered comes and
initiates a calm and nice chat with me, bends
over her boyfriend, enfin… what place. So
difficult to grasp. I think that we could both
get used to each other with a bit of time,
Boukassa 3 12

Artikels
persistence, and more freedom from the
UN.
Water is indeed not enough for this heat and
draught. ''Drinking water'' is sold throughout
the city dragged by donkeys. These guys
access every corner of the town, including
the IDP (Internally Displaced Persons)
settlements where thousands of people
survive in super dense settlements of little
igloos made out of t-shirts, trousers, scarves,
cardboards, whatever. Nomadic housing has
infiltrated the city fabric and the urban life. I
don't know where the water for these people
comes from (I don't think the donkeys fit
between their houses), their air to breathe…
the whole thing doesn't look healthy. I've
heard of water kiosks. Goats, garbage and
people are all over the place. Kids with small
bodies and big heads. Garbage is a constant
layer between the earth and the igloo. People
walk on it, play on it, build businesses on
top of it. Most of the humanitarian
community over here is working on this
specific IDP issue.
In the cityscape, all this contributes to bring
immense color and life to the desert. Prayer
hours are magic. Most of the town stops and
kneels right there, where they are, on top of
mats stretched alongside the track, the shop,
the ''living room''. All at the same time. My
goodness, it is so impressive to see an entire
town being temporarily united by
something… specially when that something
is ''religion''. Religion, that same thing that
kills so many people in other places of this
world. Clans and sub-clans. Land. That is
what I am told that these people fight for.
Bosasso, in Puntland (northeast). The town
where I will be living, breathing, swallowing
sand, working my ass off for the next
months is a crazy place as no other that I
have ever seen, heard of or dreamed of.
Crazy crazy crazy. The first sight was that of
the airport – a sand landing strip as the other
Boukassa 3 13

Artikels
two that I experienced in this country, but
then there are children or stoned men
carrying guns at the entrance/exit place. In
the absence of a building, they are the
building, they are the wall, they are the
rolling stairs, the sliding doors, the gate. The
authority. They are the entrance to Bossaso.
Bossaso is a ground-level city, with a small
number of the buildings popping out with 2
or even 3 levels. All of them transpire color
and have designed gates or fences. The most
beautiful fences are those made of the top
piece of barrels – they attach them to each
other and make boundaries out of these
circles, one of each color. Perfect tapestries
for me, an exhibition brought out of a
museum – ''installation''? But what makes
Bossaso even more beautiful is the other life
that interweaves with that one of the people:
goats, cows and camels from the deep desert
cross the city to access the harbor and travel
to the Gulf countries. It's thousands and
thousands of them moving slowly, looking
around and chewing plastic bags, heading
towards their check-in at the bottom end of
the city, a crazily congested spot where
Somalia meets the blue sea! Camels and sea,
sea and camels – ever thought of this
combination?
As one other strong layer added to all this
craziness, the igloos of the IDPs all over the
place. They in the east side of the city fringes
they appear in big chunks. Here my work
will be highly concentrated. I was taken
emerge in small and huge settlements, but
also spread one here and another one there
at random spots. Particularly in this UN
Habitat team spread throughout the whole
north of Somalia to design the development
plan for east Bossaso. Central engine: the
relocation of IDPs to permanent housing.
Main issues: water, infrastructure, land
management. Water and infra for obvious
reasons, but then the land. It is the most
amazing story: people here GRAB land.
They come one day, demarcate four corners
on the ground and say ''this is mine''. Like
that – they just take it. Hahahaha! It's a joke,
right? Well, no.
Food here sucks. I'm eating fish because
there are neither vegetables nor beans.
Imagine. Diarrheas come and go, they are
part of life, better not bother – it might have
to do with the fact that I've been having a
nomadic life and therefore always
different… goats (north-west goats, northeast
goats, centre-west goats, … bah) There
is bread, spaghetti with green peas and rice
with dry grapes, all of this cooked in the
greasy water that previously cooked goat. I
tried once goat but didn't digest it. It's really
nauseating, I would pay 10 dollars to get a
carrot right now. But there is nothing one
cannot really bear once hunger takes over, is
there? Alcohol to forget the disgusting meal
is out of question in this country, not even
illegal production – by the way, they don't
produce anything.
When sunset arrived, full moon. Not only
full, it was pregnant, round, huge. Brilliant.
Count the stars. There is nothing else to do
then by the way, as curfew starts at 6pm
with radio checks and everything. Forget
about internet as well for the moment. In
my post I have to go to the internet café
where, in 30 minutes, electricity can go
down 2 times. Emails get lost and my
memory stick is infested with viruses. What
to do? Look up and it is night already. The
moon is still there and the stars are all there
for me to count like shells in Sri Lankan
beaches. Only this time paradise is over. So
having said all this – and I think that this is
the most contradictory description of
something that I have ever made, I hope you
can find your way through it – with such a
moon dragging itself so complete for already
4 or 5 nights, nothing can go wrong, can it?
Sri Lankans would be so happy…
(deel 2 in Boukassa nr. 4)
Joana Cameira
Boukassa 3 14

Achter Het Nieuws
“Nieuw schandaal
bedreigt onschuldige
kinderziel: Samson blijkt
terrorist.”
Samson een onschuldige hond met een
spraakgebrek? Think again. De
ongewassen viervoeter blijkt een subtiel
instrument van Jihad strijders, die het
gemunt hebben op onze zieltjes van
kinderen. En dit is niet eens het eerste
schandaal dat de fans van de
bobtail treft…
Een paar jaar geleden wees
onderzoek al uit dat Samson
geen hond was, maar een pop.
De gevolgen in Vlaanderen
waren nauwelijks te overzien:
getraumatiseerde kleuters bleken
ontroostbaar, trouwe viervoeters
werden gespietst om toch te
bewijzen dat niet alle honden
bedrog waren en de baard van
volksbedrieger Danny Verbiest –
wiens arm al die tijd in Samson
had gezeten – werd meermaals
in brand gestoken door
onbekenden. Recent onderzoek
toont aan dat de malaise nog
veel dieper zit: de Islamitische
Jihad gaat al jaren schuil achter diverse
kinderprogramma’s, waaronder Samson. De
eerste aanwijzingen voor de infiltratie van
Jihad in kinderprogramma’s kwamen uit
Palestina. Op plaatselijke Al Aqsa TV begon
Farfur, een Mickey Mouse achtig figuurtje
op te roepen tot gewapende Jihad tegen de
Zionistische moordenaars. Volgens de
Palestinian Media Watch, "using a character
based on an appealing, world-famous and
beloved icon like Mickey Mouse to teach Islamic
supremacy and resistance as Islamic duty is a
powerful and effective way to indoctrinate children."
Niets nieuws onder de zon, zo blijkt. De
wereldberoemde langharige bobtail is al
sinds 1989 een krachtige en effectieve
manier om de Vlaamse jeugd te
indoctrineren. Als toonbeeld van
Farfur en Danny Verbiest:
één strijd?
intellectuele inertie en gebrekkig Nederlands
gold de hond al langer als een rolmodel voor
Jihadstrijders. Maar de bewijslast werd
zwaarder: ten huize Samson werd geleefd
volgens de strenge sharia, de
oerconservatieve houding ten opzichte van
Bobientje, die niet enkel in boerka over
straat moest, maar zelfs niet eens in de buurt
van de camera mocht komen, de irritante
geheelonthouding van Gert, de op de
muezzin geïnspireerde tremolo in Alberto’s
stem, de Koranverzen die met wat goede wil
terug te vinden waren op de ingezonden
tekeningen, …de lijst met
belastend materiaal wordt
stilaan eindeloos voor
geestelijke vader Danny
Verbiest. Temeer omdat ook
steeds meer ouder bezwarend
materiaal opduikt. De heer
Verbiest – met
oudtestamentische baard –
leerde in de jaren tachtig met
het schijnbaar onschuldige
‘Kameleon’ de Vlaamse jeugd
namelijk knutselen. Althans zo
leek het. Bij het herbekijken
van de tapes en met de nodige
voorkennis vonden we nu ook
duidelijke aanwijzingen dat het
parfumeren en flamberen van
een brief in een fles verdacht
veel weg had van een Molotov
cocktail en in koekjesdeeg wisten we de
plattegrond van het World Trade Center te
ontwaren. Kortom, de Vlaamse jeugd wordt
al sinds 1983 uiterst subtiel en succesvol
gebrainwashed. Enkel dankzij doortastend
onderzoek van Boukassa wordt Samson
volgend jaar dan definitief afgevoerd.
Bij het ter perse gaan van deze Boukassa was
het onderzoek bij Paulus De Boskabouter
als oer Taliban, Francis Verdoodt als rijder
van den Apocalyps en de Freggles als
vernielers van kapitalistische bouwwerken en
werkers nog gaande. We houden in elk geval
de vinger aan de pols. Indien uzelf nog
bezwarend materiaal heeft, laat het ons dan
weten via gele briefkaart naar Boukassa
Fontainas 1 1000 Brussel. (KL)
Boukassa 3 15

Artikels
China voor beginners
Deze eeuw zal Chinees zijn of zal niet
zijn. En omdat onze kennis van China
niet verder reikt dan ‘Kuifje in Tibet,’
besloot Boukassa een van haar
redactieleden te trakteren op een drietal
weken onderzoek. Onze man begon dus
in China aan een eindeloze reeks
diepgaande tooggesprekken met
zichzelf, meanderend
van het plaatselijke
nachtleven tot de
roep om democratie.
Chinezen kenden tot
voor kort een heel
ander nachtleven dan
wij, namelijk géén
nachtleven. De jongste
tien jaar kwam daar
onder invloed van het
Westers toerisme op
spectaculaire wijze
verandering in. Waar de
oudere Chinees na
zessen al geeuwend nog
zijn bedstee opzoekt,
houdt de jonge
generatie er bepaald
andere zeden op na. In
de uitgaansbuurt klinkt
op elk hoek live muziek
van lokale goden die
met verbazende precisie
hun Amerikaanse voorbeelden kopiëren. En
is er bijvoorbeeld ene Mc Dog die als
Chinese erfgenaam van zowel Mc Hammer
als Snoop Dogg al rappend zijn relaas doet
over het leven in de Sjanghai hood. En dat in
een heel eigen variant van het Engels, die
slechts na enkele shots haar geheimen
prijsgeeft. Maar de invloed van de VS uit
zich ook op andere – meer subtiele –
manieren. De grote helden in China zijn
bijvoorbeeld Jacky Chan of Yao Ming. Niet
toevallig de twee Chinezen die het gemaakt
hebben in de VS.
Slechts gaandeweg wordt duidelijk dat onder
die Westerse vernislaag een land schuilgaat
dat niet te bevatten is. Het is zoals wanneer
je denkt iemand te herkennen en gaandeweg
– je stapt ondertussen dichter naar hem toe -
beseft dat hij er niet eens op lijkt. Dan maar
snel de toevlucht genomen tot het China dat
iedereen kent: fietsen, Chinese muren,
lieflijke natuur en communisme. Maar ook
hier worden de clichés door de realiteit
onderuit gehaald: de fietsers zijn letterlijk
verdrongen naar een bestaan in de marge ten
voordele van miljoenen
Volkswagen Santana’s.
Onlangs is ook gebleken
dat er vanuit de ruimte
helemaal geen Chinese
muur kan gezien worden.
En wat de lieflijke natuur
betreft: die wordt hier
herleid tot lieflijk
onderhouden minituintjes
tussen flatgebouwen. Ruwe
natuur lijkt voor de
gemiddelde Chinees eerder
iets om te overwinnen, dan
om te koesteren. Net zoals
geschiedenis hier niet iets is
om te bewaren, maar om te
maken.
Met de glimlach worden zo
eeuwenoude Hutongs
weggemaaid, vakkundig
Sjanghai op een zonnige dag
weggemoffeld onder een
laag beton (zowat 50% van
al het beton ter wereld is
momenteel bestemd voor
de Chinese markt) en vervangen door
kilometers nieuwbouw. De snelle
economische groei gaat dus gepaard met
massale veranderingen. In economisch
opzicht is China immers een ongezien
succesverhaal en iedereen moet zijn steentje
bijdragen voor de economische opgang van
het Rijk van het Midden. De Olympische
Spelen in 2008 en Wereldtentoonstelling in
Sjanghai in 2010 gelden daarbij als mijlpalen
voor de nabije toekomst.
Boukassa 3 16

Artikels
Toen Deng Xaopeng in begin 1990 besloot
om alles in te zetten op een snelle groei, met
het stimuleren van de privé sector, oordeelde
hij dat dit de enige weg was om China te
redden. Zonder de snelle
economische groei en de
opening van de markten,
wachtte China het lot
van de Sovjet –Unie.
Het economische succes
lijkt hem vooralsnog
gelijk te geven. De snelle
vaart van het Chinese
volk in een streng
geleide cadans haalde al
miljoenen Chinezen uit
de armoede. Maar elk
dag worden ook
duizenden boeren
onteigend om meer
futuristische
wolkenkrabbers en industrieterreinen te
bouwen. Dit leidt jaarlijks tot massale
duizenden (kleine) opstanden, die in de pers
geen weerklank krijgen, maar ondertussen
intern de druk op het regime vergroten. En
dat terwijl de gezondheidszorg zichtbaar
erodeert. Al sinds 1979 hangt elke vorm van
gezondheidszorg vast aan de job die iemand
uitoefent. In een land met een - in theorie -
volledige tewerkstelling stelt dat geen grote
problemen, maar wel wanneer sinds 1990 de
ene sanering de andere opvolgt, en
honderdduizenden arbeiders en bedienden
op straat achterlaat.
China: een onwankelbaar geloof in de rode
dageraad
Eerste minister Wen Jiabao is zo gedwongen
om de partij en daarmee heel het land verder
te openen voor de vrije markt. Maar door de
opkomst van een gegoede middenklasse -
die de regering
uitdrukkelijk tracht
tevreden te houden -
vergroot wel de roep
om democratie en dus
de druk op de regering.
De regering voelt dus
langs de ene kant de
druk van de onteigende
boerenbevolking en
langs de andere kant de
druk van de
opkomende
middenklasse.
Tekenend hiervoor is
dat de rechten op
privé-bezit moeten
gerespecteerd worden, een eis die drie jaar
geleden ook in wet is gegoten. In een poging
het communistische karakter van China te
vrijwaren, wordt dus de essentie van de
doctrine uitgehold. De moeilijkste horde
voor de democratisering is echter niet eens
het communisme, maar de veel dieper
gewortelde overtuigingen. Hierdoor zal de
invoering van echte democratie in China er
misschien even lang over doen als de nieuwe
plaat van Guns ’n Roses. De afbeelding van
een minzaam glimlachende Mao op het
gigantische Tien An Men plein - het centrum
van de macht - vat het samen. Op weinig
subtiele wijze wordt duidelijk gemaakt dat
het huidige regime past binnen de
duizendjarige, keizerlijke traditie. En daar
kan geen McDog tegen op.
Kristof Lowyck
Boukassa 3 17

Artikels
Opkomst en ondergang
van het Frankische rijk
Hoe zou het eigenlijk zijn met Francesco
Del Ponte? U weet wel, de Italiaanse
wielrenner die als twee druppels water
op Tom Boonen lijkt en in augustus 2006
furore maakte in een juniorenkoers. We
hebben het voor u even nagetrokken:
volgens de laatste berichten beweert Del
Ponte dat hij de zoon is van Bob Marley
en Frieda Van Wijck. Op vraag van zijn
hond hult hij zich elke donderdag in een
grijze tangaslip en een sombrero. Af en
toe haalt hij ook nog eens de fiets van
stal, bij voorkeur als het niet de druk is
op de E4 1. Alter ego Frank
Vandenbroucke vergaat het minder
goed. De man uit Ploegsteert (32) probeerde
zelfmoord te plegen, maar ook
hier faalde hij in. Een van de redenen
was de mislukte, veertiende, cam-pagne
bij de elite; door ‘knieproblemen’.
Ontgoochelde fans zijn er maar weinig,
want de verwach-tingen waren al
laaggespannen.
Voorbij zijn de tijden dat ‘Vdb’ de harten
van wielerminnend België - en van zijn
tegenstanders - sneller deed slaan met
splijtende demarrages. De laatste jaren haalt
hij vooral de krantenkoppen met echtelijke
conflicten, depressies, ongevallen, processen,
ontslagen en meer van dat. Over zijn
aanslepende cocaïneverslaving lezen we
weinig, maar misschien komt hij er zelf wel
mee op de proppen in zijn memoires,die
binnenkortverschijnen. Waar is het toch fout
gegaan met de voormalige golden boy van
het vaderlandse wielrennen? De vraag is
minder relevant dan het antwoord: het leven
van Frank Vandenbroucke leest als de
kroniek van een aangekondigde crash.
Een kansarme jeugd
De kiemen voor de ontsporing van Vdb
werden al gezaaid in zijn jeugdjaren. Van zijn
familie kreeg de jonge Frank nooit echt de
Francesco en der Jan : wie spoot meer ?
kans om op een min of meer normale
manier op te groeien. Vooral de invloed van
oom Jean-Luc en vader Jean-Jaques (het kan
ook omgekeerd zijn: in Ploegsteert is de
roddel nooit ver weg) was nefast.Beide heren
kwamen uit het wielermilieu. Jean-Luc was
van 1975 tot 1988 zelf beroepsrenner bij
diverse Franse ploegen. In zijn carrière brak
hij nooit potten, tenzij ze iets bevatten dat
hem sneller kon doen rijden. Later ging
Jean-Luc aan de slag als ploegleider bij
Lotto, het team waar broer Jean-Jaques
jarenlang actief was geweest als mechanicien.
De familie was ervan overtuigd dat Frank
het verder zou schoppen en legde de lat
hoog. Maar de eerste sport waar
Vandenbroucke zich op toelegde, was
atletiek. In de club van de streek behoorde
hij tot de besten op de langere afstanden en
in het veldlopen. In die laatste discipline
werd hij zelfs Belgisch kampioen bij de
pupillen. Al op jonge leeftijd koppelde
Franky Boy uithoudingsvermogen aan een
goed gevulde trukendoos.
Boukassa 3 18

Artikels
Een typerende anekdote komt van Jean-
Yves Verslype, een toenmalig clubgenoot
van Vdb. In een bepaalde cross kwamen
beide jongens samen met een zekere
Fabrice, ook uit dezelfde club, samen
voorop te lopen. Verslype kon slechts
aanklampen omdat de twee anderen elkaar
het wit uit de ogen keken. Vdb was als de
dood voor een spurtnederlaag tegen de
intrinsiek snellere Fabrice en kwam een
ronde voor de finish met
een plannetje aandraven.
Frank stelde voor dat de
drie mannen samen over
de aankomstlijn zouden
lopen, hand in hand, ‘om
het succes van de club in
de verf te zetten’.
Verslype en Fabrice, een
beetje naïef, lieten zich
pramen en stemden in.
Maar op een twintigtal
meter van de streep
versnelde Vdb om
alsnog de bloemen te proberen pakken.
Verslype kon hem nog net remonteren en
won, waarna de heren een stevig robbertje
uitvochten.
Zuiver waren de prestaties van
Vandenbroucke ook in die tijd al niet: oom
en vader bezorgden hem de producten die
hem aan triomfen moesten helpen. Kortom:
op de fairplayladder bengelde Vdb altijd al
eerder onderaan.
Een rijzende ster
Echt doorbreken in de atletiek zat er voor
Vdb niet in. De logische overstap naar de
fiets volgde op zijn vijftiende. Al bij de
nieuwelingen werd duidelijk dat Frank een
rastalent was. Op medische tests liet hij
bijzonder hoge waarden optekenen en de
resultaten bleven niet achter: hij reeg de
zeges aan elkaar en pakte in 1991 de
Belgische titel. Bij de juniores deed
hij dat een jaar later nog eens over. Intussen
deed hij ook op de piste van zich spreken,
met nationale titels op de achtervolging en
de puntenkoers.
Frank en Sara in betere tijden
In 1993 kreeg Vandenbroucke de kans om
prof te worden bij Lotto, waar oom Jean-
Luc op dat moment de plak zwaaide. Vdb
reed zich met een knap debuutseizoen in de
belangstelling van Mapei, de Italiaans-
Belgische topformatie van Patrick Lefevere.
Daar volgde in 1995 het eerste grote succes:
winst in Parijs-Brussel. Een jaar later voerde
hij een sterk nummer op in de Scheldeprijs:
hij demarreerde uit een peloton op volle
snelheid en
behield zijn
voorsprong tot de
streep. In 1998
ontbolsterde Vdb
helemaal: hij won
zowel Gent-
Wevelgem als
Parijs-Nice. De
nationale pers
schreef de blonde
youngster de
hemel in en zag
hem al op het
podium van de Tour.
In de zomer van dat jaar brak het Festinadopingschandaal
uit. Wat in de maanden
nadien aan het licht kwam, plaatste het hele
wielerbestel in een nieuw perspectief. Een
slordige 95% van de renners die in de jaren
’90 de dienst uitmaakten, bleek boter op het
hoofd te hebben. Een aantal pechvogels liep
schorsingen op, maar de grote meerderheid
kon gewoon verder koersen. Wel zorgden
verscherpte controles ervoor dat
systematisch en georganiseerd dopinggebruik
binnen de ploegen steeds minder
evident werd. Op aanraden van
boezemvriend Philippe Gaumont, een van
de grote dopingdealers in het peloton, zocht
Vdb zijn heil dan maar bij ‘wonderdokter’
Bernard Sainz, een louche arts die in het
milieu bekendstond als Docteur Mabuse.
In 1999 verkaste Vandenbroucke naar
Cofidis. Hij miste zijn entree bij de Fransen
niet en zette een uitstekend voorjaar neer:
winst in de Omloop het Volk, tweede in
Harelbeke, de Panne en de Ronde van
Vlaanderen (telkens na Peter Van Petegem),
zevende in Parijs-Roubaix en winst in Luik-
Boukassa 3 19

Artikels
Bastenaken-Luik. Het duel met Michele
Bartoli op de flanken van de Col de la
Redoute staat in het collectieve
wielergeheugen gegrift. Vdb blaakte van het
zelfvertrouwen, kondigde aan waar en
wanneer hij zou aanvallen en hield woord.
Maar al snel volgde een eerste opdoffer: na
een huiszoeking werd Bernard Sainz
opgepakt en gebrandmerkt
als dopingleverancier.Vandenbroucke,
een van zijn
betere klanten, raakte
ook in opspraak. Cofidis
plaatste hem op nonactief.
Later bleek dat de
producten die bij Sainz
werden aangetroffen,
niet op de verboden lijst
stonden, maar het imago
van Franky Boy had een
deuk gekregen. Oom
Jean-Luc zou een jaar
later in staat van
beschuldiging worden
gesteld voor dopingpraktijken
in de Lottoploeg.
Een vallende ster
In het najaar van 1999 fietste
Vandenbroucke de pannen van het dak in de
Vuelta: hij won twee ritten en werd twaalfde
in de eindstand. Hij vertrok als topfavoriet
naar het WK in Verona, maar brak daar bij
een val enkele beentjes in zijn hand. De
eerste van een ellenlange reeks tegenslagen.
Vdb zou er nooit meer in slagen terug te
keren aan de top. Hij belandde van de ene
blessure in de andere, veranderde met de
regelmaat van de klok van ploeg en
kondigde ontelbare keren een spetterende
comeback aan, maar het bleef bij
woorden. Frank raakte de pedalen kwijt en
omringde zich met steeds louchere figuren.
In 2002 werd bij hem thuis een stapel
dopingproducten aangetroffen. “Voor de
hond”, beweerde hij, maar alleen zijn trouwe
schare fans was bereid dat te geloven. Ook
op privévlak verging het Vdb niet al te best.
Het dieptepunt deed zich voor in 2004: na
een ruzie met zijn tweede vrouw Sarah
Pinacci haalde hij een revolver boven en
dreigde hij zelfmoord te plegen. Sportief
kende Vandenbroucke na 1999 nog één echt
goede periode: in 2003 reed hij aan de zijde
van Museeuw en
Boonen, de
vaandeldragers van de
generaties voor en na
hem, een knap voorjaar
met onder meer een
tweede plaats in de
Ronde Van Vlaanderen.
Daarna ging het weer
snel bergafwaarts.
Junkie boy
Mogelijk begon Vdb in
die tijd voor het eerst
cocaïne te gebruiken en
vormde dat het begin
van het definitieve
einde. Maar dat is niet
Wijlen Pantani : gaat Frank dezelfde weg op ?
noodzakelijk zo. Ook
van voetballer Diego
Maradona wordt aangenomen dat zijn
druggebruik de grens vormde tussen zijn
succesjaren en zijn teloorgang, maar dat
klopt
niet: Maradona ging al in ‘83 aan de coke,
terwijl hij zijn beste niveau pas enkele jaren
later etaleerde. Het is best mogelijk dat Vdb
al in zijn topjaar ’99 of eerder met harddrugs
experimenteerde. In elk geval zijn de
gevolgen van zijn verslaving immens
geweest. De man uit Ploegsteert, op zijn
hoogtepunt een van de grootverdieners in
het peloton, geraakte financieel compleet
aan de grond. Om zijn verslaving te
financieren moest hij onder andere zijn huis
verkopen. Zijn uitstapjes naar Noord-
Frankrijk, die tot op de dag vandaag
doorgaan, doen ook geen goed aan zijn toch
al broze gezondheid. Zij zijn er de reden van
dat Vdb, in feite verworden tot een
Boukassa 3 20

Artikels
ordinaire junkie, zich steeds weer afmeldt
vlak voor aanvang van een
wedstrijd. Als hij dan toch eens start, kan hij
zelden het tempo van het peloton aan. Aan
de grootspraak uit het verleden durft hij zich
niet meer te wagen, al beweerde hij nog niet
zo lang geleden de evenknie te zijn van
Aleksandr Vinokoerov, de Kazak die in 2006
de Vuelta won.
Ondanks alle ellende kost het
Vandenbroucke en zijn management
nauwelijks moeite om telkens weer een
nieuw contract te versieren. Veel
ploegleiders zijn ervan overtuigd dat het
talent van Vdb nog steeds aanwezig is, dat
hij gewoon een stevig duwtje in de rug nodig
heeft om zichzelf terug te vinden.
Qua naïviteit steken ze daarmee Ludo
Dierckxsens naar de kroon. Publicitair blijft
Vdb natuurlijk nog steeds van enige waarde.
Over zijn uitspattingen wordt graag bericht
door de Belgische pers. De ene sponsor ligt
daar al meer wakker van dan de andere. Dit
jaar verdedigt Vdb de kleuren van het
Italiaanse Acqua e Sapone.
De Del Ponte-affaire bood al een mooi
voorsmaakje van wat de ploegleiding de
volgende maanden mag verwachten van z’n
aanwinst.
En verder?
Vraag is waar het gaat eindigen met Frank
Vandenbroucke. ‘Komt het ooit nog goed?’
is een retorische vraag, vrezen we. Zolang
Vdb niet breekt met zijn weinig
benijdenswaardige entourage, zal hij steeds
dieper wegzakken in het moeras waarin hij is
beland. Het valt geenszins uit te sluiten dat
hij dezelfde weg opgaat als Marco Pantani,
de immens populaire Italiaanse klimmer die
de tol van de roem niet bleek aan te kunnen.
Met een overdosis coke maakte Pantani in
2004 een einde aan zijn leven. Laten we
hopen dat het niet zo ver komt met
Vandenbroucke. Maar de kans dat een van
de markantste Belgische sportfiguren van de
laatste decennia de veertig haalt, is niet
bepaald groot. Bob Marley kijkt al uit naar
gezelschap.
Vincent Vandeput
Boukassa 3 21

ABC van het Vlaams
Omdat ik Vláááming ben...
(2)
‘Ja wij zijn der Vlamen zonen,
Sterk van lijve, sterk van ziel,
En wij zoun nog kunnen tonen,
Hoe de klauw der Klauwaards viel.’
De ‘Blauwvoet’ van Albrecht Rodenbach: het lied
der Vlaamse zonen. Menig boerenzoon trok zijn
logge ledematen op de tonen van dit strijderslied uit
de klei, om 't hoofd omhoge, vuisten siddrend, met
kokend bloed (sic), den Franskiljon diets te leren.
Maar welke Vlaamse zoon kan vandaag de ‘wilde
noordertonen’ van dit stoere volkslied nog foutloos
opdreunen? Wie in dit ‘nondedjus patatteland’
maakt vandaag de ogen nog vochtig voor een oubollig
lied uit lang vervlogen tijden?
Boukassa trok over polders, Leie tot Maas met één
prangende vraag: waarin herkent men het kloppend
hart van dit Vlamenvolk? Ten behoeve van de opde-dool-zijnde
Vlaamse zonen der 21 e eeuw bokste
uw reporter daarom een kant en klaar ABC ineen.
De tweede letter van een zoektocht naar de identiteit,
de wortels van dit ‘afgescheurd stuk nederland’.
Bart Peeters
Heeft ontelbare aliassen, wat deze kameleon
te danken heeft aan zijn niet aflatende,
hyper-kinetische staat van zijn. Peeters is de
enige in Vlaanderen die door links én rechts,
door jong én oud, door VTM’ers én
meerwaardezoekers, door yuppies én
huisvrouwen op handen geragen wordt.
Tegelijk is dit wat regenbogige profiel ’s
mans grootste zwakte.
Schreef geschiedenis met het ongeëvenaarde
‘Leugenpaleis’ op Studio Brussel. Hoewel
zijn wat bescheidener metgezel Hugo
Matthijssen algemeen gezien wordt als het
brein achter figuren als Kim de Hert, Dokter
Dereiger en Nonkel van Grauwel, is het toch
vooral de wisselwerking tussen beiden die
vuurwerk geeft.
België
Tot nader order ons vader- en moederlandje.
Ontstaan na een verstandshuwelijk tussen
Kerk en burgerij, in een anti-Hollandse
reflex. Ondertussen verworden tot een
kluwen met veel losse eindjes, dat enkel nog
overleeft bij genade van tegenstrijdige
krachten in de samenleving die dankzij (en
ondanks) haar in evenwicht blijven.
In het buitenland vooral bekend als
‘hoofdstad van Brussel’.
Boonen
Flandrien waarvan men tot voor kort
overtuigd was dat er ‘zo geen gemaakt meer
werden’. Reeds in zijn eerste profjaar huist
‘Tornado Tom’ in de harten van
wielerlievend Vlaanderen: na een knap-pe
derde plaats in de Hel van 2002, duidt de
Leeuw himself hem als zijn opvolger aan,
een eer waarvoor Boonen trouwens
droogweg bedankte. Waarop volgde: een
welgemeende fuck you tegenover Lance – de
man die de johnny-vitesse terug naar het
peloton bracht – en de zijnen, wiens
superknecht hij niet langer wilde spelen.
Tommeke liep over naar de ploeg die in de
volksmond altijd wel ‘mapei’ zal blijven. Een
overstap die hem geen windeieren zou
leggen: de ‘Bom van Balen’ stapelde de
voorbije jaren de overwinningen op, met de
regenboogtrui als voorlopig orgelpunt.
Heeft alleen nog zichzelf te vrezen. De enige
coureur waarbij heel Vlaanderen zich luidop
afvraagt wat er scheelt als hij eens niet wint.
Boukassa 3 22

ABC van het Vlaams
Boukassa
Goede wijn behoeft geen krans.
Brussel
Sinds de Bourgondische periode het
administratieve hart van onze Nederlandse
gewesten. Tot de Belgische revolutie blijft
Brussel een overwegend Brabantse stad.
Wanneer ze tot hoofdstad van het piepjonge
België gebombardeerd wordt, start een
klinische face-lift-operatie die vandaag nog
steeds niet afgerond is. Chirurgen van dienst:
de overwegend Franstalige bourgoisie, na
WO II afgelost door het polyglotte legertje
EU-wijsneuzen. In de wachtzaal: het
Vlaamse achterland, nagelbijtend, ijsberend
en diep zuchtend wanneer weer eens een
ploeg non, non, non-schuddende witte jassen
de operatiezaal verlaat. Brussel heeft met de
Zenne haar ziel mee begraven. Het resultaat
is een asfalterig en mistig grijs, dat haar
schatten zeer goed verstopt weet te houden.
Brussel is zo anders dan haar wat
provincialistische ommeland, dat de combinatie
van beiden haast ontroering wekt. In
deze stad loopt alles en iedereen vast, en is
toch weer alles mogelijk. Een pareltje, als je
bereid bent het te dragen.
Bladvulthema van de maand: de Freggels
Boukassa 3 23

Artikels
Meer Brussel
Vlaanderen en Brussel tellen samen 327
steden en gemeenten. Een gemeente kan de
titel “stad” krijgen omwille van historische
redenen of omwille van de centrumfunctie
die ze vervult.
Maar verstedelijking stopt niet aan
administratieve grenzen: de verstedelijkte
ruimte van een ietwat uit de kluiten
gewassen stad ligt meestal op verschillende
gemeenten. Door hun concentrische groei
hebben de meeste steden in België een min
of meer vergelijkbare structuur: een centrum
met een hoge dichtheid en veel
voorzieningen, en een rand met een lage
dichtheid en overwegend woningen. In het
centrum (de historische kern en de 19 e
eeuwse gordel met veel arbeiderswoningen)
vinden we veel appartementen en sociale
woningen, in de rand (20 e eeuws suburbia)
vooral villawijken. We maken er een beetje
een karikatuur van, om het beeld te vestigen.
En toch ligt het dicht bij de waarheid. Een
voorbeeld: in Gent is één op tien woningen
een sociale woning, in de randgemeente
Sint-Martens-Latem is dat één op honderd.
Deze ruimtelijke structuur is ook
verantwoordelijk voor het intussen klassiek
geworden bestuurlijk probleem van de
grotere steden. Het centrum kent een veel
ruimer gebruik dan de rand. Dagelijks
stromen horden pendelaars, winkelende
mama’s, pintelierende pubers, etc. het
centrum binnen vanuit de rand en verder op
weg naar hun werk, winkels, nachtclubs, etc.
Iedereen maakt gebruik van de
voorzieningen van de centrumgemeente. In
een randgemeente echter kom je niet tenzij
je er woont – het Wijnegem Shopping
Center even buiten beschouwing gelaten.
Daardoor wordt de publieke infrastructuur
in een centrumgemeente (straten, pleinen,
parkeergarages, ...) veel intensiever gebruikt
dan die in de randgemeenten. Dus is er ook
meer nood aan onderhoud. Een
centrumgemeente heeft dus hogere kosten
Het Brussels Gewest en de provincie Vlaamse-Brabant : niet altijd de beste maatjes…
dan een randgemeente.
Daar staat tegenover dat ze lagere inkomsten
heeft. In België worden de belastingen
betaald op basis van domicilie.
Suburbanisatie heeft, vooral sinds de tweede
wereldoorlog, de beter gegoede burgers
massaal doen verhuizen naar de
buitenwijken, waar rust, ruimte en groen
evidenter zijn dan in het centrum. De rand is
vooral populair bij tweeverdieners met
kinderen. Het centrum daarentegen trekt
vooral studenten, immigranten en sukkelaars
– de Dansaertvlamingen niet te na
gesproken. Dit werd onlangs nogmaals
aangetoond in de update van de atlas van
Boukassa 3 24

Artikels
achtergestelde buurten (het rapport
“dynamische analyse van de buurten in
moeilijkheden in de Belgische stadsgewesten”)
van de minister van grootstedenbeleid.
Deze bevokingsgroepen brengen weinig
inkomsten in het laadje voor de lokale
overheid. De randgemeenten proberen in
veel gevallen deze ongelijkheid in stand te
houden door enkel open te staan voor de
lusten van verstedelijking, en de lasten op de
centrumgemeente te blijven afwentelen. Zo
zijn er verschillende randgemeenten van de
grotere steden, zoals Ranst bij Antwerpen,
die systematisch weigeren sociale woningen
te bouwen.
Waar dit probleem voor de meeste steden al
niet eenvoudig is, is het voor een grootstad
als Brussel dubbel zo moeilijk. De strijd
centrum - rand wordt hier niet enkel
uitgevochten tussen gemeenten, maar ook
tussen gewesten. Gemeenten als Tervuren
huisvesten zeer rijke inwoners van het
verstedelijkt gebied rond Brussel, die
dagelijks de infrastructuur gebruiken van het
Brussels gewest op weg naar hun werk, maar
wiens belastingsgeld amper ten goede komt
aan datzelfde Brussels gewest.
Het Brussels gewest legt haar bewoners een
gewestelijke belasting op om al haar
openbare werken etc. te kunnen betalen. De
overheid probeert gezinnen terug naar de
stad te lokken – wat deels ook lukt – maar
moet die nieuwe inwoners dan ook meteen
weer straffen met een gewestelijke heffing,
opdat het centrum het hoofd boven water
kan houden. Wie zich voegt naar dit beleid
van stadsvernieuwing wordt met andere
woorden niet beloond, integendeel.
Om de lusten en lasten eerlijk te verdelen
dient de rand mee te betalen voor de lasten
die het centrum draagt. Een mogelijkheid
daartoe is deze verdeling op een regionaal
niveau te regelen. Het Brussels gewest zou
hiervoor een geschikt orgaan kunnen zijn,
moest het ook de randgemeenten bevatten.
http://www.grootstedenbeleid.be
Wiet Vandaele
Boukassa 3 25

Artikels
Experiment in Unmikistan
(deel 2)
Terwijl wereldmachten de degens
kruisen met het statuut van Kosovo als
inzet, ploetert de gemiddelde Kosovaar
verder. In het vorig nummer las u hoe
het zover is kunnen komen. In wat volgt
worden de hoofdrolspelers aan u
voorgesteld.
The good, the bad and the
ugly
Zoals in elk spannend verhaal is het de lezer
al snel duidelijk geworden wie hier de
goeden en wie de slechten zijn. Laat u echter
geen rad voor de ogen draaien.
Onderstaande profielschetsen zouden wat
meer licht op de zaak moeten kunnen
werpen.
The good
Een kleine profielschets van de Kosovo-
Albanees in 2006:
Albanese buurt in (Kosovska) Mitrovica-noord,
juli 2006
De Kosovo-Albanees is kettingroker, woont
in een vrijstaande - nog niet geheel
gereconstrueerde - woning, en bezit een
derdehandse Duitse wagen. Het huis is er
één in een rij van vier identieke woningen,
omringd door een muur. Het eerste huis
wordt door zijn ouders bewoond, de andere
twee door zijn broers, elk met vrouw en
kinderen. De drie laatste huizen zijn
duidelijk te groot en gebouwd zonder ver-
Typische wagen van Kosovo-Albanees, Peja/Peć,
augustus 2006
gunning, en zijn dan ook niet via de
openbare weg te bereiken. De huizen
werden gebouwd met steun van een neef die
in West-Europa werkt. Eén van de broers
heeft een vaste job als onderwijzer, wat hem
200 euro per maand oplevert. Zijn eigen
vrouw werkt als tandtechnicus en verdient
150 euro per maand. Een andere neef heeft
een job als chauffeur voor de VN, wat voor
de familie een mooie bonus van 1000 euro
per maand betekent.
De andere familieleden zijn werkloos, maar
proberen zelf wat groenten te kweken of
vullen hun dagen met hout hakken om
voorbereid te zijn op nog maar eens een
harde winter. De kinderen gaan naar school,
zij het niet alle in dezelfde shift. Hun vrije
tijd vullen ze - in de zomer althans - met
basketten op straat. De meeste scholen
werken in drie shiften, wegens teveel
leerlingen en te weinig klaslokalen.
De Duitse wagen is vlak na de oorlog
aangeschaft, toen er geen registratiesysteem
noch verzekering bestond. Tegenwoordig
zijn deze systemen weer ingevoerd, zodat de
auto niet gebruikt wordt, wegens te duur.
Een ander ongebruikt familiestuk is een
geweer, dat voor de zekerheid onder het bed
klaarligt. Een derde item uit deze categorie is
de GSM, die op een geïmproviseerd netwerk
met een Monegaskische prefix en veel te
hoge tarieven aantakt, en dan ook meer als
statussymbool dient dan als gebruiksvoorwerp.
Boukassa 3 26

Artikels
Behalve kettingroker is de Kosovo-Albanees
ook fan van folkloristische charmezangers
en van Turkse koffie. Beide laatste
geneugten vallen echter enkel maar te
genieten als er elektriciteit is. Er is meer kans
op stroomlevering in wijken waar de
meerderheid van de afnemers hun rekening
betaalt, en minder in de andere wijken.
De Kosovo-Albanees is vaste klant in de
qebabtore (spreek “q” als “tsj” uit in het
Albanees), waar gegrild rundvlees in alle
vormen met brood geserveerd wordt. Dat
hij geen varkensvlees eet heeft meer met
traditie te maken dan met religie, want in de
moskee zie je hem niet vaak.
De Kosovo-Albanees spreekt Shqip
(Albanees in het Albanees), hoewel zijn
Servisch allesbehalve slecht is. Zijn kinderen
zullen echter
geen Servisch
uit zijn mond
horen, en
leren het ook
niet meer op
school. Engels
is belangrijker,
want dat is
niet alleen de
taal van de
bevrijder,
maar ook van
de veelverdieners
in
Kosovo.
Op de bevrijdingsdag
van
de stad waar hij woont gaat de Kosovo-
Albanees op het plein zwaaien met een rode
vlag met een tweekoppige zwarte adelaar.
Enig patriottisme is hem dan ook niet
vreemd. Servië en Serviërs, inclusief de
Kosovo-Serviërs, beschouwt hij als de
vijand. Een fusie van een etnisch zuiver
Kosovo met Albanië, en vervolgens een
toetreding tot de Europese Unie, vindt hij
een veelbelovend scenario.
The bad
Informele stadsuitbreiding, Peja/Peć, mei 2006
Milošević belandde op zijn oude dag in een
appartementje van het VN-tribunaal in Den
Haag, alwaar hij zijn laatste zucht uitblies.
Serviërs die in recente tijden door hem in
Kosovo werden geplaatst, vluchtten sinds
1999 in groten getale naar Belgrado, en
kennen vandaag de dag grote moeilijkheden
om rechten te doen gelden op hun
eigendommen in Kosovo. En Kosovo-
Serviërs, die geboren en getogen zijn in
Kosovo, verschuilen zich angstig in enclaves
en hebben weinig meer om handen dan af te
wachten. Een kleine profielschets van de
Kosovo-Serviër in 2006:
De Kosovo-Serviër woont in een huis dat
hem na de oorlog toegewezen is. Want zijn
eigen huis in
zijn
geboortedorp
of -stad is
verwoest of
door een
dakloze
Albanees
ingenomen. In
het dorp waar
hij woont
leven vandaag
enkel Serviërs;
dat was anders
vóór de
oorlog. Beide
ingangen van
het dorp
worden
gemarkeerd
door een checkpoint met tank van KFOR,
de NAVO-legermacht voor Kosovo. Het
checkpoint wordt door Siciliaanse of Franse
soldaten bemand. Ze spreken geen woord
Servisch, en meestal zelfs geen Engels, zijn
gekleed in camouflagepak en houden het
geweer in de aanslag.
In het centrum van het dorp staat een GSMmast
van de Servische telecomoperator.
Roaming met het Kosovaarse netwerk is
onbestaande. Voor een vlotte communicatie
zijn twee GSM’s dan ook onontbeerlijk.
Boukassa 3 27

Artikels
De Kosovo-Serviër mag graag een Jelen Pivo
drinken, al dan niet met de bedoeling om er
een teug rakija mee door te
spoelen, en hij vindt zijn
plezier in het verorberen
van een varkenskotelet. De
kotelet wordt zelf
gekweekt, het bier en de
rakija wordt met de
Servische shuttlebus
aangeleverd. De shuttlebus
wordt gesubsidieerd door
Belgrado, en brengt de
inwoners van de enclave
naar Mitrovica-noord en
naar Servië. Niet geheel
zonder risico voorwaar,
hoewel: het aantal incidenten met
stenengooiers is de laatste maanden serieus
afgenomen.
Sommige dorpelingen hebben een oude
door UNMIK geregistreerde Zastava
waarmee het mogelijk is de supermarkt aan
de rand van de stad te bereiken zonder door
bedreigende Albanese wijken te rijden. Het
zijn moedige enkelingen die deze missie
aandurven. De oude Servische nummerplaat
wordt bewaard zodat de auto, na het
wisselen van de plaat aan de grens, nog
steeds in Servië kan worden gebruikt.
De Kosovo-Serviër
schrijft consequent in
het cyrillisch schrift en
heeft nooit de albanski
taal geleerd. Op zondag
gaat hij naar de
orthodoxe dorpskerk.
Hij betaalt zijn bier met
dinars, verworven uit
een kleine werkloosheidsuitkering
of
pensioen van Belgrado.
Werk is er niet in de
enclave. Buiten de
enclave is het jobaanbod al niet veel groter,
maar voor Serviërs is het er alvast
onbestaande.
De Kosovo-Serviër schat de toekomst
pessimistisch in, als het bestuur van Kosovo
Typische wagen van Kosovo-Serviër,
(Kosovska) Mitrovica-noord, juli 2006
KFOR checkpoint, Patriarchaat van Peć,
Peja/Peć, augustus 2006
aan de Albanezen zou worden toegewezen.
Waar zal hij dan staan met zijn rechten, om
maar te zwijgen van
zijn pensioen?
The ugly
Gemakshalve laten
we de andere - kleine
- minderheden (Roma,
Bosnjaks, Ashkali...) in
Kosovo even buiten
beschouwing. Laat
ons liever uitweiden
over de derde
belangrijkste
bevolkingsgroep in
Kosovo: de internationals. De eerste
internationals kwamen met de beste
bedoelingen naar Kosovo, veelal onder het
dak van een NGO. Dorpen, wijken en
steden werden gereconstrueerd,
landbouwcoöperatieves opgericht, distributie
van kleren georganiseerd, wegen werden
hersteld en tweedehands bussen werden
ingevoerd. Naarmate de hoogste nood
gelenigd werd, kwam het accent meer en
meer te liggen op het opbouwen van de
instituties. Samen met de Servische
overheidsadministratie en
bedrijfsmanagement was het grootste deel
van de expertise,
noodzakelijk om de
provincie draaiende te
houden, namelijk
gewoon verdwenen.
UNMIK nam het
voortouw om één en
ander van scratch op te
bouwen, hierin
bijgestaan door
verschillende Westerse
organisaties. Wetten
werden geschreven,
politiediensten opgericht,
ministeries gebouwd, verkiezingen
georganiseerd en gemeentebesturen in het
zadel gelicht. Belastingen, begroting,
gezondheidszorg, onderwijs, douane,
kadaster, openbaar vervoer,
energievoorziening... : de internationale
Boukassa 3 28

Artikels
gemeenschap slaagde er op indrukwekkende
wijze in om al deze zaken min of meer terug
in werking te krijgen. Dit alles weliswaar
onder de noemer van “Provisional Institutions
of Self Government”, op
een heel wat lager
pitje dan voor de
oorlog, en met dank
aan de enorme
buitenlandse
fondsen die ter
beschikking werden
gesteld. Want de
economie lag en ligt
nog steeds plat, met
alle gevolgen
vandien voor de
belastinginkomsten.
Typische wagen van Kosovo-international,
Peja/Peć, augustus 2006
Dit gezegd zijnde:
een kleine profielschets van de Kosovointernational
in 2006:
De international woont alleen in een
appartement in de hoofdstad Prishtina,
waarvoor hij een bijna West-Europese
huurprijs neertelt en zodoende de
vastgoedprijzen in de stad ernstig onder
druk zet. Gelijkaardige appartementen
worden doorgaans door een heel Albanees
gezin gehuurd, waarbij het loon van één van
beide werkende partners integraal aan de
huur besteed wordt. Gelukkig zijn zij die een
appartement (of twee) in Prishtina bezitten:
een extra inkomen verzekerd!
Onze international is van de rest van zijn
gezin gescheiden, want zijn werkgever laat
het niet toe dat gezinsleden meekomen naar
Kosovo. Vaak wordt een frequente
reismogelijkheid naar thuis opgenomen in
het arbeidscontract. De international is
ofwel een beetje avonturier, ofwel op zoek
naar een veelbelovender carrière, soms zelfs
een beetje wereldverbeteraar.
Het appartement waar de international
woont is extra beveiligd. Het risico op
inbraak is namelijk groot. Dat heeft weinig te
maken met de aard van de Kosovo-
Albanees, als wel met de wet van de
communicerende vaten, u weet wel: van de
les fysica. Het vat van de Kosovo-Albanees
is behoorlijk leeg, en dat van de international
behoorlijk vol.
De international is ofwel een expert in zijn
vak die zijn expertise graag
in Kosovo komt toepassen,
ofwel een personeelslid van
een internationale
organisatie die nu toevallig
eens naar de Balkan
gestuurd is. De expert wil
graag het systeem van zijn
eigen vaderland
implementeren, en komt
dan ook vaak in conflict
met andere experten uit
andere vaderlanden.
Zodoende versterkt hij het
imago van Kosovo als
laboratorium voor bestuursexperimenten,
wat de stabiliteit en geloofwaardigheid niet
steeds ten goede komt.
De international wordt doorgaans riant, vaak
te riant, betoelaagd. Vergoedingen tussen de
3000 en 7000 euro per maand zijn de regel,
zijnde twintig tot vijfendertig keer een
Kosovaars loon.
Hij verplaatst zich per witte jeep, waarin hij
steeds een walkietalkie heeft om de centrale
op de hoogte te houden van zijn
verplaatsingen. De international klopt lange
werkdagen, want veel valt er in de vrije tijd
niet te beleven. Na de uren is hij wanhopig
op zoek naar een vleugje cultuur. Bij gebrek
aan beter verzamelt hij CD’s en DVD’s die
voor een appel en een ei op straat worden
aangeboden.
De international houdt voldoende afstand
van de Kosovo-Albanees, want hij mag niet
partijdig zijn. De international wordt vaak
aan- en nagestaard, vooral als hij van
Afrikaanse of Aziatische origine is en er
toevallig een groep schoolkinderen passeert.
De international behelpt zich met een soort
van internationaal Engels, eventueel ook met
Servisch, maar leert zelden Albanees.
Boukassa 3 29

Artikels
De international zoekt het gezelschap van
andere internationals op, met wie hij graag
mijmert over missies in meer exotische
bestemmingen (Irak, Oost-Timor, Somalië)
of met wie hij de oplossing voor het
Kosovo-vraagstuk zoekt, en na enkele glazen
wijn vaak ook vindt. In de weekends
probeert de international per door de
werkgever georganiseerd vervoer Kosovo te
verlaten om zich te vermijen aan een Grieks
of Montenegrijns strand.
We raakten het al even aan: er bestaat ook
nog een merkwaardige variant op de
international, zijnde de KFOR-militair. De
KFOR-militair houdt zich op in zijn kazerne,
even buiten de stad gelegen en opgetrokken
uit witte containers. Om de saaiheid te
verdrijven beschikt de kazerne over een
karaokebar, pizzeria en kerk. De KFORmilitair
komt doorgaans enkel met zijn eigen
landgenoten in contact. Zijn werk bestaat uit
het bemannen van checkpoints, rondjes
vliegen met de helicopter of met een
pantservoertuig door de stad toeren en met
het machinegeweer in de aanslag vriendelijk
zwaaien naar de kinderen in de straat. Alzo
draagt hij bij tot het algemene
veiligheidsgevoel in Kosovo.
De KFOR-militair is steeds in
camouflagepak gekleed, wat enigszins
onwennig is als hij door de stad wandelt.
Doorgaans beperkt hij de wandeling door de
stad dan ook tot de nabij het kamp gelegen
megastore, waar merkkleding en media aan
wel bijzonder lage prijzen wordt
aangeboden. Wat hij niet vermoedt, is dat
deze megastore speciaal op zijn maat is
gebouwd, en niet toevallig de enige winkel in
de regio is waar men porno in de DVDrekken
vindt.
We vermeldden het al: het leven van de
KFOR-militair is saai. Maar hij laat het niet
aan zijn hart komen. Want een missie
beperkt zich doorgaans tot slechts enkele
maanden. En vrouwlief heeft de patatjes al
klaar staan als hij daarna met een riante pree
terug naar huis keert.
Technocratie in het beloofde
land
Hoewel geen van de drie omschreven
bevolkingsgroepen echt gelukkig is met
elkaars bestaan, of echt gelukkig is tout
court, leven ze in een symbiose die elkaars
aanwezigheid impliceert. Een evoluerende
symbiose weliswaar. UNMIK heeft namelijk
de opdracht om haar werk af te ronden en
binnen niet al te lange termijn Kosovo te
verlaten.
Het land is beloofd, en de internationale
organisaties zijn druk bezig met het
implementeren van een technocratische
administratie. Maar de stap naar zelfbestuur
is nog niet gezet. Het herstel van een
samenleving van verschillende
bevolkingsgroepen is een moeizaam en
langdurig proces. En het verwerven van de
nodige capaciteit zodat de politiek opnieuw
een democratisch verworven mandaat kan
opnemen is nog lang niet voltooid. Quod
demonstrandum est - mogelijk in een
volgende bijdrage.
Kobe Boussauw
Kobe Boussauw werkt sinds april 2006 als UN-Volunteer
voor UN-HABITAT in een ondersteuningsprogramma voor
ruimtelijke planning en ontwikkeling in de stad Peja/Peć,
Kosovo.
Boukassa 3 30

Media
Boukassa exclusief : Gringo gaat trouwen!
Onlangs belde een bijzonder
openhartige Gringo vanuit de
gevangenis van Brugge even kort naar
onze redactie met groot nieuws. Ja, het
was waar van zijn aanstaande
trouwpartij. Alleen blijkt het nu niet om
Ciska te gaan, maar om
de even weinig
geïmiteerde en steeds
geëvenaarde Elynn.
“Mijn relatie met Ciska zat al
een paar jaar in het slop. En
dat ik me dan erger en
impulsief ben, en dat ik kwaad
word…(onverstaanbare
agressieve basklanken).
Maar ik ben nu niet langer
pissed, want ik heb op het
eiland onvoorwaardelijke liefde
ontdekt: Elynn.”
Nadat Ciska in volle
hysterie het huis was uitgezet, werd onze
held in een korte, verwarrende periode
gesignaleerd op date met Ciska’s moeder.
“Neen, ik zocht het niet ver, dat scheelt meteen een
stuk op de naft (sic),” luidde de steekhoudende
verklaring. Maar de geblondeerde Elynn
bleef blijkbaar door zijn hoofd spoken. Dus
nam onze held zijn toevlucht tot een
telefoontje dat de vermoedens bevestigde: er
waren nog steeds gevoelens. Gringo legt uit:
“Het is niet wat je zegt, maar wat je verzwijgt en in
dat telefoontje waren er minutenlange stiltes waarin
ze erg veel verzweeg. Eerst dacht ik nog dat ze niet
in de hoorn sprak, dus vroeg ik: Talk to the hand,
cuz the face don’t understand. Maar ik begreep al
snel de peilloze diepte van haar stilzwijgen.
Uiteindelijk verbrak een bezettoon de magie.”
He, who puts the ‘ring’ back in ‘Gringo’:
Gringo (midden) met Peter Vandeveire
(links) en Sofie Lemaire (rechts)
van Studio Brussel.
Onze vriend wist wel beter; net als op het
eiland speelde Elynn weer hard to get…
Dat was natuurlijk buiten El Gringo
gerekend: “Ah ja, iemand anders komt nog niet
tot aan de knieën van wat ik kan. (sic)” De
eerstvolgende weken
zocht hij haar
regelmatig op in haar
huis, in het
beautysalon, in de
WC, in het radio 2
café in Tienen, in het
stemhokje, enfin,
overal. Alleen was
onze held nooit alleen
met zijn geliefde:
steeds was er -
toevallig of niet -
politie in de buurt.
“Ik kon nooit met haar
alleen zijn, of een
romantisch dineetje
organiseren. En dat ik
me dan erger en impulsief
ben, en dat ik kwaad
word…(geluid van brekend glas en krakende
rugwervels).” Na verschillende opstootjes
met de politie waarbij ze hem steeds op
afstand van een zichtbaar bleke Elynn
moesten houden, werd hij voor onbepaalde
tijd opgenomen in Brugge. “Als ze me zag,
werd ze echt emotioneel: die rillingen, dat geschreeuw,
dat krabben in mijn arm en bijten in mijn been.
Kortom, ze wist zich echt geen houding te geven, zo
overmand was ze van de emoties… maar wanneer
we zullen samenwonen, zal dat wel minderen, wacht
maar af”, voorspelde onze vriend, waarna een
fluitsignaal het einde van zijn beltijd
aankondigde.
Kristof Lowyck
Boukassa 3 31

Interview
Mahmoud Ahmadinejad
en Kim Jong Il – het
definitieve dubbelinterview
We worden binnengeleid in een rijk verlicht
vertrek. Mahmoud Ahmadinejad staat in een
hoekje te stuiptrekken. Bij nader toezien
blijkt de president van Iran te dansen. We
zien een witte iPod aan zijn riem hangen.
Met de ogen dicht zingt hij hardop mee:
“Hit me baby, one more time!” De bediende
die ons door het labyrinth van poorten,
tralies en bunkerbuster-bestendig gewapend
beton naar dit vertrek heeft geleid, rent
gegeneerd op Ahmadinejad af en tikt hem
voorzichtig op de schouder. De president
opent de ogen, ziet ons staan, doorgrondt in
een oogopslag de situatie en probeert zijn
afgang te beperken. “Sterf, Westerse slet!”
roept hij, onderwijl de iPod vermorzelend
onder zijn voet. “Dat lucht op.” zegt
Ahmadinejad, terwijl hij zijn kostuum
rechttrekt. Enthousiast schudt hij ons de
hand.
To my left: Ahmadinejad
H.E. Ahmadi Nejad: hardliner, rebel,
populist, gijzelnemer, negationist. Het
palmares is lang. De simpele smidzoon werd
op 20 oktober 1956 geboren in Garmsar,
zo’n 100 km van de hoofstad Teheran.
Tijdens de Islamitische Revolutie eind jaren
1970 zat hij in Teheran op de universiteit.
Volgens sommige van de 52 Amerikaanse
gijzelaars zou hij in die periode de leider
geweest zijn van de groep die de
Amerikaanse ambassade innam en de
aanwezigen een jaar lang gijzelde.
Ahmadinejad werd ingenieur, en diende
tijdens de oorlog tussen Irak en Iran bij de
Iraanse Revolutionaire Garde. Na een korte
terugkeer naar de universiteit – om er een
doctoraat in de verkeerskunde te halen –
startte hij zijn politieke carrière. Hij werd
achtereenvolgens gouverneur, burgemeester,
en, op 3 augustus 2005, president. Reeds
tijdens zijn kort burgemeesterschap van
Teheran liet hij zich opmerken door zijn
conservatieve opvattingen. Zo voerde hij
gescheiden liften in voor mannen en
vrouwen, en verplichtte hij stadsambtenaren
een baard te dragen. Tijdens zijn
presidentschap heeft hij zich laten opmerken
zijn de president van Iran en een gijzelnemer van de Amerikaanse ambassade in 1979 één en dezelfde
persoon?
door zijn onverzettelijkheid inzake het
Iraans nucleair programma, en door zijn
weinig diplomatische uitspraken over Israël.
Tijdens de koetjes en kalfjes die elk serieus
interview vooraf gaan (“Hebt u een goede
reis gehad naar Teheran?” etc.) komt plots
een geüniformeerde Aziaat het vertrek
binnen. Zonder iemand een blik waardig te
gunnen haalt hij een grote fles Chanel Nr. 5
boven, en begint fluks te spuiten.
Ahmadinejad kan zijn lijfwacht er nog net
van weerhouden de Aziaat neer te schieten.
“Kim komt eraan”, fluistert Ahmadinejad
ons toe. “Kim betreedt geen kamers waar
geen Chanel Nr. 5 hangt.” De Aziaat
Boukassa 3 32

Interview
positioneert zich aan de deur en roept uit
volle borst (na vertaling): “de Geliefde
Leider, de zoon van de 21 e eeuw, de zon van
het socialisme, de onoverwinnelijke generaal,
de vader aller Koreanen, hij die verscheen
uit het licht van zon en maan, Kim Jong
Iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiil!”
Inderdaad komt het volgende ogenblik de
president van Noord-Korea, Kim Jong Il
door de deur. “Kim, mijn broeder!” roept
Ahmadinejad terwijl hij het opdondertje
omhelst. President Jong Il’s eeuwige
zonnebril gaat er enigszins door scheef
staan, waardoor we kort een glimp van
oogschaduw menen op te vangen. Jong Il
gromt een groet.
“Hoe was de reis?” vraagt
Ahmadinejad joviaal.
“Wel, een mens zit liever geen
twee weken op een trein.”
bromt Jong Il humeurig.
“Ja, die rottige vliegangst
ook...” zegt Ahmadinejad.
“Onze Geliefde Leider heeft
geen vliegangst!” roept het
Chanelspuitende uniform
onmiddellijk. “De Geliefde
Leider is nergens bang voor!”
“Juist.” zucht Ahmadinejad.
Wanneer hij langs ons heen
loopt om zijn gasten naar een salontafel te
leiden, rolt hij met z’n ogen.
To my Right: Jong-Il
Kim Jong Il. Volgens de overlevering – de
Koreaanse staatspropaganda – werd hij in
1942 geboren op de flank van de Paektu, de
hoogste berg in Noord-Korea. Nog steeds
volgens de overlevering zou er op het
moment van zijn geboorte voor de kust bij
de hoofdstad Pyongyang een zeemonster
zijn opgedoken dat begon te zingen.
Daarnaast zou een dubbele regenboog
boven Pyongyang zijn verschenen en gingen
in heel het land de bloemen groeien, midden
in de winter. Naar aanleiding van zijn
geboorte zou ook een nieuwe ster aan de
hemel verschenen zijn.
Een van de weinige bekende
portretten van Kim Jong Il
Betrouwbaarder bronnen vermoeden dat hij
geboren werd in het Russische Verre
Oosten, misschien nog voor de oorlog. Na
de oorlog kwam zijn vader, Kim Il Sung, aan
het hoofd te staan van het communistisch
land. Kim Jong Il ging studeren aan de Kim
Il Sung-universiteit en studeerde daar in
1964 af met grootste onderscheiding en
felicitaties van de jury. Daarna maakte hij
een blitzcarrière bij de Koreaanse
Arbeiderspartij. Na een machtsstrijd met zijn
halfbroer Kim Pyong Il stond niets zijn
grote sprong voorwaarts nog in de weg. In
1977 duidde zijn vader, de president-voorhet-leven,
hem aan als troonopvolger. Toen
in 1991 de Sovjet-Unie in elkaar stuikte
verloor het land een belangrijke partner.
Toen daarna ook China minder met Noord-
Korea wou te maken hebben,
stortte de economie van het
internationaal geïsoleerde land
in.
In 1991 werd Kim Jong Il
benoemd tot
opperbevelhebber van de
Koreaanse strijdkrachten –
een cruciale machtspositie in
het militaristische land –
zonder ooit één dag onder de
wapens te zijn geweest. In
1994 stierf Kim Il Sung, maar
bleef desondanks president.
Vanaf 2000 vermelden de weinige berichten
die de buitenwereld bereiken en niet van de
autoriteiten komen grondige hongersnood.
Na enige internationale ontdooiing onder
Clinton – Kim Jong Il voerde hervorminkjes
door en beloofde toenmalig Amerikaans
minister van buitenlandse zaken Madeleine
Albright zelfs af te zien van de ontwikkeling
van nucleaire wapens – ging het de laatste
jaren weer bergaf. De meest recente escalatie
kwam er toen in 2006 Noord-Korea proeven
uitvoerde met een lange afstandsraket type
Taepodong 2, die een kernkop tot in de VS
kan vervoeren.
Let’s get ready to ruuuuumble
Boukassa: “Uw landen worden allebei
internationaal geviseerd vanwege hun
Boukassa 3 33

Interview
nucleair programma. Zult u zich voegen naar
de eisen van de VN-veiligheidsraad?”
Kim Jong Il: “De VN is een bende
jeanetten. De dag dat ik bevelen aanneem
van die Zuid-Koreaanse homo Bang Ki-
Moon groeit er gras op de maan.”
Boukassa: “Hoe staat u tegenover een
militaire confrontatie met de VS?”
(Spontaan geven de twee
staatshoofden elkaar een
high-five, onder het
roepen van de slogan:
“USA! Sjah’s aftrekken,
weg ermee!” en
schuddebuiken van het
lachen.)
Ahmadinejad: “Ik ben
blij dat ik een
bondgenoot heb als Kim
in deze kwestie. We
zitten volledig op
dezelfde lijn.” (Kim Jong
Il bromt instemmend).
“Laat de Amerikanen
maar komen. Bring ‘em on. Weet u, Iran telt
meer dan 68 miljoen inwoners. Voor elke
Iraniër die omkomt in de strijd, staan er
onmiddellijk tien andere klaar om zijn plaats
in te nemen. Bovendien zijn Iraanse mannen
voortdurend geil. Al smeten de Amerikanen
een atoombom, dan neukten we dat gat zo
weer dicht.”
Boukassa: “En u, president Jong-Il, hoe
kijkt u aan tegen een Amerikaanse aanval?”
Kim Jong Il: “Een inval is niet aan de orde.
Het zeslandenoverleg van februari heeft de
Amerikanen doen inbinden.”
Boukassa: “Inbinden? Hebt u daar niet
beloofd uw nucleair programma af te
bouwen?”
Kim Jong Il: “Werkelijk? Wel nee, ik...” De
president schakelt over naar Koreaans en
stelt zijn bewaker een vraag. Die schudt
heftig van nee. Jong-Il kijkt zijn lijfwacht
streng aan van onder zijn zonnebril. Hij
herhaalt zijn vraag. De bewaker blijft nee
schudden, zij het minder zelfzeker. De
weinige kleur die er sowieso al te zien was in
zijn gezicht trekt weg. Jong-Il richt kort nog
Noord-Koreaanse propaganda heeft het witte
huis in het vizier
twee woorden tot de man en concentreert
zich terug op ons gesprek. De bewaker slikt,
valt op beide knieën en smeekt Kim Jong-Il
iets onverstaanbaars. Jong-Il wuift de
smeekbede weg, waarop de bewaker
gedecideerd rechtstaat, salueert, en in elkaar
zakt.
Kim Jong Il: “Telkens opnieuw sta ik
versteld van die
curare-capsules.
Deze verrader
van het volk zal
nooit meer tolken
op internationaal
overleg. Enfin,
waar waren we
gebleven?”
Boukassa:
“Welke rol ziet u
weggelegd voor
Europa in het
garanderen van
wereldvrede?”
Ahmadinejad: “Europa speelt een cruciale
rol! De Europese Unie kan een diplomatisch
tegengewicht bieden tegen de Amerikaanse
agressie.”
Boukassa: “Hoe ziet u dat concreet?”
Ahmadinejad: “Europa zou bijvoorbeeld
kunnen beginnen met Israël te verplaatsen
naar Duitsland of Oostenrijk. Het bestaan
van de zionistische staat is per slot van
rekening de schuld van de Duitsers,
nietwaar? Dan moeten zij er maar een
oplosing voor vinden.”
Boukassa: “President Ahmadinejad, u hebt
in de afgelopen maanden bezoeken gebracht
aan Venezuela, Nicaragua en Ecuador. De
leiders van deze landen staan niet bekend
om hun vriendschappelijke houding
tegenover de VS. Klopt het dat u, samen
met Kim Jong Il, een coalitie tracht te
smeden tegen de VS?”
Ahmadinejad: “Dat is propaganda van het
kabinet Bush. Er bestaat niet zoiets als een
axis of evil.”
Boukassa 3 34

Interview
Kim Jong Il: “Het klopt wel dat mijn vriend
Mahmoud en ik de banden met enkele
geestesgenoten aan het aanhalen zijn, met
het oog het herstel van het planetaire
evenwicht. We smeden een coalition of the
willing.” (Tot Ahmadinejad:) “A propos,
Mahmoud, heeft Hugo je die papaya’s
meegegeven waarom ik had gevraagd? En
geef me ook nog wat van die kaviaar uit de
Kaspische Zee mee als je wil; onze Kim
Jong-chul is er verzot op.” (Terug tot
Boukassa:) “U moet toegeven dat de VS
teveel gewicht in de schaal werpt op
mondiaal vlak. Zoiets hebben ze in België
toch ook met de PS?”
Boukassa: “Kuch. Dat lijkt ons niet
helemaal vergelijkbaar...”
Kim Jong Il: (gromt) “Momenteel hebben
de VS overal vazallen, die zelfs hun moeder
zouden verkopen voor een paar dollars.
Polen zal de bouw van raketsilo’s toelaten
tegen een zogenaamde nucleaire aanval van
Iran. Belachelijk. Pakistan heeft sinds de
Amerikaanse inval in Afghanistan 10 miljard
dollar gekregen van de VS. Zo kan ik ook
goede diplomatieke relaties aanknopen.
Mahmoud en ik daarentegen proberen door
dialoog bondgenoten te winnen, niet door
omkoperij. Het is normaal dat verschillende
landen zich bij ons aansluiten. We
verspreiden immers een boodschap van
vrijheid en rechtvaardigheid.”
Boukassa: “U spreekt over vrijheid en
rechtvaardigheid, maar klopt het niet dat u
een dozijn paleizen bezit met golfbanen,
maneges, garages gevuld met motorfietsen
en luxe-auto’s, schietbanen, zwembaden,
cinema’s, pretparken, jetski’s, jachtvelden en
een leger masseuses, terwijl de meerderheid
van uw volk verhongert? Klopt het niet dat
Noordkoreanen die na een
ontsnappingspoging door de Chinezen terug
worden uitgewezen zonder pardon worden
geëxecuteerd?”
Ahmadinejad: “Ja, Kim, daar wou ik je
toch ook eens over aanspreken. Zeg me
asjeblief dat die berichten over masseuses
niet waar zijn.”
Kim Jong Il (geïrriteerd): “Wat die paleizen
betreft: mijn dagtaak is zo opslorpend dat ik
de weinige vrije tijd die ik heb ten volle wil
benutten. De reden dat ik er tien nodig heb
is omdat mijn vijanden niet mogen weten
waar ik me bevind. En de ondankbaren die
naar het buitenland willen verdienen niet
beter dan een nekschot. Er is geen mooier
land ter wereld dan Noord-Korea.
Bovendien zijn het vooral religieuzen die het
land ontvluchten.” (Ahmadinejad spitst de
oren). “Vuile opiumdealers van het volk...”
Ahmadinejad: “Kim, ik kan niet toestaan
dat je zo over gelovigen spreekt. God is het
begin en het einde van alles.”
Kim Jong Il: “Mahmoud, waar gingen wij
het niet meer over hebben? Je weet dat er in
het communisme geen plaats is voor God.”
Ahmadinejad: “Mooi communisme heb je
daar in Korea. Iedereen gelijk, behalve de
geliefde leider natuurlijk.”
Kim Jong Il: (een ader in Kim Jong Il’s
voorhoofd begint te zwellen en duidelijk
zichtbaar te kloppen.) “Puh. De pot verwijt
de ketel. In Noord-Korea kunnen vrouwen
tenminste op straat komen zonder zich te
moeten camoufleren met gordijnen.”
Ahmadinejad: (loopt nu paars aan) “Zeg
dat nog eens, communist van ’t jaar nul!”
Kim Jong Il: (geeft Ahmadinejad een mep)
“vergeet niet dat ik de onoverwinnelijke
generaal ben, baardaap!”
Ahmadinejad: (vloert Kim Jong il met een
O Soto Gari): “Generaals zitten achter een
buro! Ik ken Taekwondo!”
De beide leiders rollen nu vechtend over de
grond. De lijfwacht van Ahmadinejad kijkt
besluiteloos toe. Kim-Jong-Il trekt aan
Ahmadinejad’s haar. Ahmadinejad spuit Kim
Jong Il Chanel nr. 5 in de ogen. Een
bediende zegt ons dat het interview
afgelopen is, en geleidt ons discreet naar
buiten.
Wiet Vandaele
Boukassa 3 35

Kuifje in Afrika
Thuisfront,
Eindelijk zit ik ‘in het veld’. Het heeft een
hele tijd geduurd, maar Afrikanen hebben
tijd. Uiteindelijk is de verantwoordelijke van
onze groep zelf achter de computer van de
secretaris-generaal van het ministerie gaan
zitten om de vrijgeleide te typen. Probleem
was immers dat we zouden doorgestuurd
worden naar het volgende ministerie dat
blijkbaar meer bevoegd was in de materie.
Daar waren ze na drie weken achter
gekomen dus. Dat zou nog eens twee weken
wachten zijn.
Onze verslaggever ergens te velde
Ik zit dus in de sector Ngamba. Rwanda
heeft een strakke manier om het land op te
delen met provincies, districten, sectoren en
cellules – allemaal met hun eigen hoofd en
bijhorend comité. Met onze vrijgeleide moet
je dus bij al die types passeren. Een praatje
slaan, wat vriendelijkheden uitwisselen zodat
ze weten dat je er bent. ‘Se présenter’ heet
dat hier.
Gisteren ben ik dus met Sylvestre, mijn tolk
en rechterhand ondertussen, op pad
getrokken naar mijn onderzoeksterrein.
Sylvestre heeft zoals iedereen hier zijn eigen
verhaal. Gevlucht bij de komst van het FPR
(het leger van Tutsi’s dat uit het noorden het
land kwam bevrijden en op die manier ook
de genocide tot stand gebracht heeft.)
Sylvestre is Hutu. Vandaar zijn vlucht. In
Congo hebben de Hutu’s twee jaar in
vluchtelingenkampen gezeten. Sylvestre
kwam te laat terug. Bij terugkomst was zijn
huis ingenomen door een magistraat van de
nieuwe elite. Geen job meer. Velen met
hem. Hij overleeft nu via klusjes zoals deze.
Vertalen voor één van de vele groepen van
onderzoekers, ngo’s of internationale
instellingen brengt wat brood op de plank.
Vrijdagochtend ik dus ook op pad. Met
Sylvestre. Paar spulletjes gepakt en richting
busstation. Principe voor de
busjes hier: ze wachten tot
ze vol zitten en pas dan
vertrekken ze. Gevolg:
soms moet je drie uur
wachten. Afrikanen hebben
immers een ander besef van
tijd. Je komt aan wanneer je
de mogelijkheid hebt om
aan te komen.
Eerst een stukje asfaltweg,
dan de afslag naar de
fameuze Afrikaanse
zandweg. Vol busje schokt
lekker rond tot aan het
brousse-hospitaal. Spijtig
dat ik u geen staaltje van de
bijhorende mélange van
geuren kan doorstralen.
Chanel-Africaine. Bij het
brousse-hopitaal stopt het busje, maar we
moeten nog tien kilometer verder. Even
iemand eropuit sturen om twee moto’s te
zoeken. Onderhandelen over de prijs en off
we go. Die kerels racen over de normaal
gezien stoffige paadjes, die dag echter
spekglad wegens onverwachte regens. We
blijven recht en scheuren voorbij troepjes
Rwandese landbouwers: mannen, vrouwen
en kinderen. In het voorbijzoeven
weerklinkt vaak ‘mzzzzzzzzzuuuuuuuunguuuuuuuuuuuuuu’.
‘Blanke’ in het
Kinyarwanda is ‘mzungu’ en zoveel van dat
type zien ze er in de landelijke gebieden niet.
Boukassa 3 36

Kuifje in Afrika
Mijn motard wint de race en stopt op het
plein boven op de heuvel, vlakbij een grote
kerk en wat bakstenen gebouwen. Iedereen
staart mij aan. Sylvestre laat op zich wachten.
Ik draal wat ongemakkelijk rond de moto.
Twintig minuten later duikt Sylvestre op
vanuit de bosjes samen met zijn motard. Te
voet. Vering afgebroken onderweg. Kan
gebeuren hier. Ondertussen komt een
imposante figuur vanaf de kerk op mij
toegestapt. ‘L’abbé’ zoals ze hem hier
noemen. Een rondborstige, struise figuur
met een wilde baard en lange kroezelharen;
massieve gelaatstrekken. Hij leidt ons rond
in de gloednieuwe ‘paroisse’: een stevige villa
boven op de heuvel met een spectaculair
uitzicht over de valleien en de andere 999
heuvels van le ‘pays des mille collines’. De
pretres hebben hun eigen boerderijtje met
alle mogelijke beesten en gewassen. Het doet
me denken aan de abdij uit ‘In de naam van
de roos’. Rondom de heuvel arme boeren
die diepreligieus zijn en trouw de mis
bijwonen, terwijl de paters hun kas vol
vreten in hun vesting. In plaats van actie te
ondernemen, de situatie naar zijn hand te
zetten, denkt de Afrikaanse boer: als God
het wil, zal het beter gaan. Als je de
geschiedenis van deze streken erbij neemt,
dan heeft God Afrika echter al lang verlaten.
Maar wel een vriendelijke kerel, die abbé. Hij
blijkt ook in België geweest te zijn. Hij heeft
toen mosselen met friet in Blankenberge
gegeten. Dat schept een band.
Volgende stap: het vertrouwen winnen van
de locals om hier überhaupt met de mensen
te kunnen praten. Rwanda is een zeer
wantrouwige samenleving. We treffen de
belangrijkste “officiëlen” ergens in een soort
centrum (= vijftal hutjes uit leem bijeen).
Meteen een samenscholing van mensen
wanneer we halt houden. We schudden de
nodige en ook veel overbodige handen.
“Wat doen we hier? Waarom? Hoe gaan we
te werk gaan etc?” Vaak gegrom of geluidjes.
Rwandezen houden van geluidjes.
Verschillende klemtonen en toonhoogtes
hebben elk hun eigen betekenis.
Ik probeer een interessante invalshoek te
vinden om hen te overtuigen. Belangrijk is
dat ze begrijpen dat we niet voor één of
ander ministerie of een Tribunaal werken.
Anders spreken ze niet. Uiteindelijk verlenen
ze hun volledige medewerking.
Idiote dingen zoals het feit dat ik dezelfde
naam heb als de hoogste autoriteit etc doet
wonderen. Wat kletsen over bananenbier en
de belgische landbouw breekt het ijs. Ook
bij de gewone mensen waar we langsgaan
om een afspraak te maken voor een
interview. De mensen zijn hier ontzettend
arm. Het leven is hier: in leven blijven. Ze
lopen vaak rond op blote voeten, gescheurde
kleren. Wanneer we ons over en rond de
heuvel verplaatsen, worden we steeds
omringd door een troep kinderen. Vaak met
een zelfgefabriceerde voetbal aan de voet.
Achter de gebouwen van de parochie ligt
een voetbalveldje. Ook daar loop ik met
Sylvestre langs. Een paar ontzettend
gespierde jonge kerels, ebbenhouten krijgers,
dagen mij uit voor een partijtje voetbal.
Later, zeker. Ook een koers met de fiets zit
erin wanneer ik hen laat vertalen wat mijn
favoriete sportactiviteit is. Mijn agenda raakt
snel volgeboekt.
Tot de volgende,
Romain
Boukassa 3 37

Blijf bij de tijd
‘t boek is beter dan de film
- Sin City (Frank Miller) -
Fans van de betere film noir zal het niet
ontgaan zijn: Sin City van de regisseur
Robert Rodriguez was een van de meer
gesmaakte films van 2005. Wat sommigen
onder hen echter niet weten, is dat Sin City
oorspronkelijk niet uit de zevende kunst
stamt, maar uit de negende: het stripverhaal.
U had het nochtans kunnen weten: de
verfilming van bekende comics zit al even in
de lift. Superman en the Hulk mochten na
lange tijd nog eens opdraven, Daredevil
flopte genadeloos, Spiderman teisterde tot
drie maal toe uw netvlies, en ook the X-men
zitten – helaas – al aan hun derde episode,
en de cultclassic V for Vendetta werd
verfilmd. Waar geen van voorgenoemden
echt bijdroegen tot meerdere eer en glorie
van de schoone kunsten, levert de crossover
bij Sin City die meerwaarde wel. V for
Vendetta verliest zich een beetje in de
poging om het verhaal uit 1982 te vertalen
naar vandaag, en gaat voorbij aan de vale
grafiek van tekenaar David Lloyd.
Misschien daarom dat deze laatste niets met
de verfilming te maken wou hebben. Bij Sin
City echter eiste tekenaar en scenarist Frank
Miller nauw betrokken te worden bij de
regie. Voeg daar nog de “gastregie” van
Quentin Tarantino bij en u krijgt een idee
waaraan zich te verwachten: LA Confidential
meets Pulp Fiction, in stripvorm. Het
resultaat mag er zijn. Sommige beelden uit
de film lijken wel plaatjes uit Miller’s comics
– pardon, graphic novels – die in beweging
zijn gezet. Dit is geen verfilming, maar een
strip tot leven gewekt.
Maar genoeg over de film; hoewel niet slecht
is het origineel beter. Frank Miller tekent
sinds 1991 een reeks stripverhalen over het
leven in Basin City. Basin City is een
typische vervallen, middelgrote stad in de
VS. Het is niet altijd even duidelijk wanneer
de verhalen zich afspelen; de architectuur en
de auto’s stammen uit de jaren 1950, maar er
komen ook GSM’s voor. De welvaart is
alleszins weg; de dinosaurushype ook. De
boek versus film (deel 1 p. 18)
stad is zo aftands dat de twee eerste letters
van het verkeersbord voor de bebouwde
kom weggevallen zijn. Niet toevallig. De
stad als poel des verderfs; het klinkt bijna
evangelisch. Sin city wordt bevolkt door
archetypes uit de film noir: foute flikken,
criminele goedzakken, femmes fatales en
gevallen dames. De mannen roken zich
zonder uitzondering te pletter, de vrouwen
zijn allemaal vamp – de grootmoeder van
Marv’ niet te na gesproken. Het beeld is vrij
vrouwonvriendelijk, de politieke
commentaar van de personages nogal
redneck, het geweld vrij bloody. Het is allemaal
zó politiek incorrect dat zelfs Luc Versteylen
zat te lachen. Wie hieraan aanstoot neemt
doet zichzelf iets aan.
De hoofdpersonages zijn niet zomaar
antihelden, maar anti-superhelden. De
Boukassa 3 38

Blijf bij de tijd
archetypische superhelden uit de Marvel
comics – type Superman, Spiderman –
worden danig te kakken gezet. Miller was
niet aan zijn proefstuk toe toen hij met deze
reeks begon; in 1986 publiceerde hij samen
met Lynn Varley en Klaus Janson “Batman
– The Dark Knight Returns”. Niet moeilijk
om te zien waarom Miller net koos voor
Batman, indertijd gecreëerd om een ietwat
duister tegengewicht te bieden tegen de door
en door goede – en daardoor saaie –
Superman. In “the Dark Knight” is Bruce
Wayne oud geworden, en heeft hij wat van
zijn illusies en goede manieren afgegooid.
Sin City vormt een logische volgende stap.
In 2005 voegde Miller
er “Batman – the Dark
Knight strikes again”
aan toe. Waar je het
eerste deel vooral
herkent aan de
sombere, scherpe
pentekeningen valt in
het tweede deel vooral
de zwierige lijnvoering
op. De invloed van Sin
City is onmiskenbaar.
Moest Superman niet
van staal zijn en ballen
hebben, heette hij
waarchijnlijk Marv’, het
hoofdpersonage uit ‘the
Hard Goodbye’. De
lange regenjas die elk
hoofdpersonage draagt
alludeert aan de mantel
van echte superhelden.
De hoofdpersonages zijn gewelddadig en
wreed, ze vuilbekken, en plegen zelfs sex
voor het huwelijk. Maar hun bedoelingen
zijn nobel. Ze nemen het op tegen corrupte
politici en hun fils-à-papas, tegen perverte
clerus, tegen de maffia, meestal om een
vrouw te redden of te wreken. Niet zelden
schieten ze er zelf het leven bij in.
Elke album volgt één personage, maar de
verhaallijnen van de verschillende delen
kruisen elkaar. De stad op de achtergrond is
de constante. De dialogen worden aangevuld
met de gedachten van de hoofdpersonages.
In de boeken staan de bedenkingen gewoon
buiten beeld, in de film krijg je er de rokerige
vertelstem bij. Smullen.
Zoals het een film noir betaamt is Sin City
volledig in zwart-wit. Het lijkt voortdurend
nacht in Basin City; alles baadt in een
dreigend gebrek aan licht en kleur. Het licht
is schaars, en dat zie je aan de tekeningen.
Soms lijkt het alsof de tekenaar geen zwarte
lijnen en vlakken op een wit blad heeft gezet,
maar stukken heeft weggesneden uit een
zwart blad.
Andere plaatjes lijken dan weer op
overbelichte foto’s van een slechte camera,
of het negatief ervan.
Het is soms even kijken
voor je de plaatjes
ontcijfert.
Tenminste: tot deel vier.
In het vierde album –
That Yellow Bastard –
duikt plots hier en daar
een toets geel op. Het
doet wat denken aan de
kleuraccenten die in
Spielberg’s asgrauwe
Schindler’s List
opdoken. In
tegenstelling tot
Spielberg wil Miller hier
niet de de brutaliteit van
de Endlösung
Lex Luthor, nu ook aartsvijand van Batman in
benadrukken, maar gaat
het erom consequent
een vreemde trek van
‘the Dark Knight strikes again’
bepaalde karakters door
te trekken. De fils-à-papa Rork ziet er geel
uit sinds hij door de laatste integere agent
van Basin City werd gecastreerd, Delia “Blue
Eyes”’ ogen en kleren zijn – hoe raadt u het
– blauw, etc.
Boukassa 3 39

Blijf bij de tijd
Binnenkort komt er een vervolgfilm uit, en
de opnames van een derde film zouden
begonnen zijn. De sequels zouden de
bestaande verhalen vermengen met nieuwe
verhalen die Miller exclusief voor de films
schreef. Daarmee is de collectie nog niet
uitgeput. Miller zelf heeft daarnaast nog
projecten genoeg. In Sin City “the big fat
kill” wordt even verwezen naar de slag bij
Thermopylae, tussen de Spartanen en de
Perzen, in 480 voor Christus. “300” is
Hiermee vergeleken is
Superman een broekschijter
(deel 1 p. 33)
Creatief met zwart-wit (deel 2 p. 180)
Miller’s interpretatie over deze slag. Deze
strip is verfilmd en passeerde recent in de
zalen. In tegenstelling tot Sin City brak de
film weinig potten. Vreemd genoeg
inspireerde Miller zich voor de strip 300 op
een film uit de jaren stillekes ‘300 Spartans’.
Met de verfilming van de strip is de cirkel
rond. Benieuwd of iemand ooit een strip zal
maken van Rodriguez’ film ‘Sin City’.
Wiet Vandaele
Boukassa 3 40

Blijf bij de tijd
Blind Willie McTell
In navolging van de huidige Dylan
revival komen nu ook zijn helden weer
onder het voetlicht. Eén van die
bluesmen die onder invloed van Dylan
jaar na jaar meer volgelingen en
weerklank krijgt – ondanks zijn 48 jaar
onder de zoden – is Blind Willie McTell.
Opgroeiend in Thomson (Geogria) in het
diepe Zuiden van de VS ergens in het begin
van de vorige eeuw, ging Willie’s zicht jaar
na jaar achteruit. Dat belette hem niet om
tijdens lange zomeravonden het gitaarspel en
het brailleschrift onder de
knie te krijgen en dat terwijl
de meeste bluesmuzikanten
niet verder kwamen dan een
hun naam of een x. Die
belezenheid vloekte al stevig
met het beeld van een
blindgeranselde,
murwgeslagen slavenzoon
dat later van hem
opgehangen werd. Ook de
typische woede en frustratie
waren hem vreemd: God zou
alles wel in orde brengen.
Niet dat hij gespaard bleef
door het leven: zijn vader
had hij nooit gekend - die was al voor de
jaartelling de road gehit - terwijl zijn moeder
stierf wanneer hij amper twaalf was.
Aangetrokken door de verwaaide romantiek
van de rondreizende buskers en hobo’s,
begon hij dan maar rond te trekken met zijn
gitaar.
Hierbij vertrouwde hij op zijn talent om
altijd wel ergens een bus, een publiek of een
bed te vinden. Eigenlijk speelde hij voor elk
publiek dat zijn pad kruiste: op treinen, in
hotels lobbies, rondreizende circussen,
kerken, typische medicine show of vaudeville
theaters. En na jaren van waardig gedragen
ontbering leek in 1927 de tijd rijp voor zijn
Eén van de weinige foto’s van de
Blueslegende.
Amerikaanse droom: naam en faam gingen
hem door het vele toeren voor en wanneer
platenfirma’s voor het eerst bluesmuziek op
plaat wilden uitbrengen, kwamen ze als
vanzelf bij hem uit.
De verschillende platenfirma’s moesten er
wel mee leven dat een echte bluesmuzikant
even makkelijk van naam als van hemd
wisselde: een eenvoudige, maar
doeltreffende manier om onder de
contractuele verplichtingen te komen. Zo
speelde Blind Willie Mc Tell onder meer
onder de namen Blind Willie, Georgie Bill,
Red Hot Willie Glaze, Blind Sammie, Barrel
House Sammy of Pig ’n Whistle Red (jawel,
dè).
Als blinde bluesgitarist
vormde hij geen
uitzondering – blinde
gitaristen trokken nu
eenmaal veel meer volk -
maar zijn stijl was dat wel:
schijnbaar hoorde je altijd
meer dan één gitaar spelen in
een soort van country blues,
als een bastaardkind van de
rauwe Mississippi en de meer
verfijnde Oostkust. Maar in
de verte waren ook echo’s
van ragtime, gospel en zelfs
hillbilly te horen. Hoe verder van de
stijlpuristen, hoe dichter bij de populaire
smaak; de huur moest immers betaald – of
als er geen huis was, dan toch het eten. I had
to steal music from every which way you could get it
to get it to fit”
Door het moordend tourschema in de jaren
1927-1938 rees zijn ster aan het
bluesfirmament, maar zijn uitstraling en
vooral de verkoop gingen niet veel verder
dan Atlanta. Het probleem was dat de
gemiddelde blues fan die tijdens de crisis
geen budget had om regelmatig nieuwe
platen te kopen. De verkoop stuikte op twee
jaar volledig in elkaar: waar bijvoorbeeld de
Boukassa 3 41

Blijf bij de tijd
single Travelin’ Blues uit 1930 nog 4200
exemplaren verkocht, raakte “Lonesome
Day Blues” uit 1932 niet verder dan 124
verkochte exemplaren. Een verkoopscijfer
waar zelfs een plaatselijke Kurt Lotigiers
zich niet mee tevreden kon stellen. En
stilaan sloop ook de gesel van permanente
armoede ongevraagd naar binnen…
Een laatste gooi naar commercieel succes
volgde in november 1940, wanneer John
Lomax - de legendarische muziek archivaris
van de Library of Congress – Blind Willie
McTell uitnodigde om in zijn hotelkamer
opnamesessies te doen. De nieuwe single
verkocht echter voor geen meter en de
volledige tapes zouden meer dan 20 jaar
onbeluisterd stof vergaren. Waar hij in de
beginjaren opviel door zijn trotse
zelfstandigheid en waardigheid ging hij nu
toch de weg van vele bluesmuzikanten: een
one way alley naar zelfbeklag en ongewilde
parodie, terwijl het grote succes van de jaren
dertig steeds verder wegdreef.
Uiteindelijk beperkte zijn tourschema zich
stilaan tot de straten rond Decatur Street,
waar de plaatselijke bluesmuzikanten
rondhingen en dronken van het weinig geld
dat ze verdienden. In 1959 werd een
permanent dronken en geïmmobiliseerde
Willie McTell tenslotte geveld door een
herseninfarct. En om het helemaal tragisch
te maken: zijn laatste wens, om samen met
zijn gitaar te worden begraven, om
ongekende redenen, werd niet ingewilligd.
Maar dankzij Bob Dylan’s namedropping in
1983 in het nummer “Blind Willie McTell” is
zijn naam en muziek wel voor altijd van de
vergetelheid gered.
The Definitive Blind Willie McTell,
Columbia Legacy (1994)
Kristof Lowyck
Boukassa 3 42

Achter Het Nieuws
Miguel Indurain: “Ik heb
de boel belazerd”
Spectaculair nieuws in het Noord-Spaanse
Pamplona. Daar bevestigde de oud-Tourwinnaar
Miguel Indurain dat hij in zijn 12-jaar durende
wielercarrière nooit doping heeft genomen.
Een hevig geëmotioneerde Indurain vroeg
vergiffenis aan het publiek en las daarbij een
vooraf opgestelde verklaring af: “Hierbij wil
ik bevestigen dat ik in mijn carrière nooit
EPO, groeihormoon of andere verboden
middelen gebruikt heb. Ik wil mij
verontschuldigen bij mijn fans, exploegmaats
en iedereen die van de
wielersport houdt. Ik besef dat ik de boel in
het ootje genomen heb en de
regels van de wielersport niet heb
gerespecteerd, dezelfde sport die
mij nochtans zoveel heeft
geschonken.”
Vitaminen en mineralen
Over de vijfvoudig Tourwinnaar
deden al langer verhalen de
ronde als zou hij de Tour ‘clean’
gewonnen hebben. Onlangs
schreef zijn voormalige
verzorger Inaki Echevarri het
volgende: “Terwijl de andere
coureurs van Banesto sporadisch
zuiver reden, stond Miguel erop
om continu clean te zijn. Hij
bezondigde zich daarbij aan
vitaminen,
voedingssupplementen en alle mogelijke
mineralen. Eén keer heb ik zelf zo’n
vitamine-inspuiting moeten geven.” De
passage uit het boek ‘Ik was veertig jaar
verzorger, maar ben nu op zoek naar geld”
zorgde voor grote opschudding op het
Iberische Schiereiland waar er al jaren een
restrictieve antidoping-politiek wordt
gevoerd.” Over de plotse reden voor zijn
bekentenis wees de Spanjaard naar zijn
Miguel Indurain: “Ik wil
alle jonge renners oproepen
om doping te gebruiken en
hun welzijn in handen te
leggen van malafide
dokters, incompetente
sportleiders en louche
mecaniciens.”
voorbeeldfunctie voor de jeugd: “Ik heb zelf
een zoon van tien jaar die van sport houdt.
Ik wil niet dat mijn jongen dezelfde fout
maakt en niét voor EPO of andere
dopingproducten zou kiezen. Het was een
hele moeilijke beslissing, en het is iets waar
ik mij altijd over geschaamd heb. Ik wil alle
jonge renners oproepen om doping te
gebruiken en hun welzijn in handen te
leggen van malafide dokters, incompetente
sportleiders en louche mecaniciens. De
wielersport moet immers dringend af van
zijn cleane imago: ‘De wielrennerij zal
gedopeerd zijn of ze zal niét zijn. De zuivere
coureurs moeten eruit.”
Garagebox
Op de vraag van journalisten of hij eraan
dacht zijn wielertrui terug te
geven, reageerde de vijfvoudig
Tourwinnaar laconiek: “Mijn gele
truien liggen in mijn garagebox,
wie ze wil kan ze komen halen.”
De 42-jarige Indurain die
momenteel als verslaggever voor
de Spaanse zender TVE werkt,
zal waarschijnlijk zijn
commentatorlicentie verliezen.
In een eerste reactie liet de
Spaanse Minister van Sport Jaime
Lissavetzky al weten dat hij
ernstige vragen had bij het
televisiewerk van Indurain.
Volgens de Minister van Sport
wordt hiermee naar jonge
coureurs toe het verkeerde signaal
de wereld ingestuurd. Lissavetzky:
“Het is alsof hij wil zeggen dat
een dopingvrije wielersport mogelijk is en
het fout is om EPO of testosteron te
gebruiken. Dat is toch te gek voor woorden.
We moeten de wereld niet op zijn kop
zetten.”
Mattias Apers
Boukassa 3 43

Zo gezegd
HET LAM(BERT) GODS
III
Wat voorafging: Geert Lambert – op zoek
naar eten – wordt in het Brusselse
Justitiepaleis achtervolgd door Jean-Marie
Dedecker. Die op zijn beurt geschaduwd
wordt door Johan ‘Den Baard’ Vandelanotte.
Plots komen ze terecht in een klein
zolderkamertje. Alwaar Herman Van
Rompuy juist meende het Lam Gods te
hebben gevonden.
Ze zaten dus nog allemaal op het stoffige
zolderkamertje. Herman, Johan, Geert en
Jean-Marie: het zou een boysband kunnen
zijn. Herman stond met dat pak in zijn
handen. Johan, Geert en Jean-Marie hadden
plotsklaps hun interesse in elkaar verloren.
‘Wat hebt ge daar vast?’ siste Den Baard
Herman toe. ‘Niets, niets’ stamelde Herman.
‘Het laatste wat ik vertrouw, is een tsjeef!’ riep
Dedecker, ‘Mannen, we pakken hem!
Ik neem de rechterkant, Johan gij links
en Geert gij het midden. Zorg dat hij
niet kan ontsnappen.’ Jean-Marie
stootte een oorlogskreet, klopte als
een gorilla op zijn borst en zette
de aanval in, gevolgd door Johan
en Geert.
Van Rompuy zag het triumviraat dreigend
op hem afstormen. Maar Herman is op zijn
best in crisismomenten. Hij wist dat de
ketting maar zo sterk is als de zwakste
schakel. En die was gauw gevonden. “Kijk,
daar, een groot pak met schepsaus’ riep hij
wijzend uit. In één luttele seconde was het
gebeurd. Geert draaide zich schuimbekkend
om. Van die ene seconde maakte Van
Rompuy dankbaar gebruik. Hij glipte met
het pak vliegensvlug langs Lambert, gaf hem
nog een klein duwtje en dook in het
zoldergat.
De wetten van de fysica zijn onverbiddelijk.
Wat zegt de traagheidswet? ‘Een voorwerp dat
in beweging is wil met dezelfde snelheid rechtdoor
blijven bewegen’. Lambert probeerde zich in
paniek nog recht te houden, maar om de
massa Lambert te doen stoppen, volstaan al
remmen van een NMBS-locomotief niet.
Geert stortte met zijn hoofd in de
zolderopening recht naar beneden. Even
leek het alsof hij zijn nek zou breken op de
benedenverdieping. Maar nee! De derde
vetrol betekende zijn redding: Lambert bleef
haperen in het zoldergat. ‘Alles heb zijn voor-
en zijn nadeel’ zei Johan Cruijf ooit eens, en
dit bleek wederom te kloppen. De Spiritvoorzitter
paniekeerde, begon hysterisch
‘heeelp’ te kelen en probeerde zich wanhopig
los te trekken. Maar hoe meer hij bewoog,
hoe vaster hij kwam te zitten. En zelfs met
de hulp van Vandelanotte en Dedecker was
er geen beweging in de vleesmassa te krijgen.
In de Marollen zijn ze wat gewoon. Toen de
brandweer een stuk uit het dak van het
Justitiepaleis begon te snijden, wekte dat
weinig of geen aandacht.
Maar toen de Marolliens
vervolgens iets wild
zwaaiend met de armpjes
aan een torenhoge kraan
zagen bengelen, dachten
velen dat ze bij ‘Chez Jojo’
weer iets meer hadden
gedronken dan gepland.
In de Hoevestraat 41 te Sint-Genesius-Rode
nam Herman ondertussen zijn buit – kirrend
als een kind na de komst van de Sint – in
zijn handen. In de bomen hing ondertussen
Kathleen Van Brempt, gecamoufleerd als
een Vlaamse gaai, omgekeerd te bengelen
met een verrekijker. Zij was in allerijl
opgebeld door haar voorzitter met het ietwat
ongewone verzoek de CD&V-er in het oog
te houden. Van Brempt besefte dat het
noodzakelijk was om zich in de gunst van de
voorzitter te werken. Bij Stevaert deed ze dat
op een ongewone, doch niet onplezante
manier, maar bij Johan had dat niet gepakt.
Dus hing ze daar, haar hoofd wat schuin om
voorbij de boomtakken te kunnen kijken.
Een paar uur met een scheef hoofd hangen,
Boukassa 3 44

Zo gezegd
de meeste onder ons krijgen van minder een
whip-plash. Maar voor Van Brempt – die het
geboortekanaal al had verlaten met een
scheve nek – was dat kinderspel.
Herman was ondertussen zo opgewonden
dat hij spontaan bijbelcitaten begon te
prevelen. Een reflex die zijn vrouw nooit
had geapprecieerd, zeker niet wanneer ze de
liefde bedreven. Vooral Psalm 24, 9 e vers
was zijn dan favoriet. ‘Open U, Open U, O
oude poorten, en laat de Koning der Glorie
binnenkomen’ Vooral die ‘oude poorten’ deed
bij haar meestal juist de deur dicht.. Nu
citeerde hij uit het boek Exodus: ‘Spreekt tot
de ganse vergadering van Israel, zeggende: Aan den
tienden dezer maand neme een lam, naar de huizen
der vaderen, een lam voor een huis. Terwijl hij het
papier eraf scheurde, zong hij extatisch
luidkeels de 36 e regel uit het eerste
deel van het Johannes-evangelie:
‘En ziende, daar, zeide hij: Ziet, het
Lam Gods!’ Zelden was de
ontgoocheling zo groot. Een
versleten spiegel kwam te
voorschijn…. In de tuin viel van
Brempt bijna uit haar boom van
het lachen.
De mislukking van Herman werd
snel rondverteld, net zoals het feit dat hij
Lam Gods zocht – met zijn extatisch gekeel
had hij natuurlijk alles verraden. Deze
nederlaag wekte de interesse van de andere
politici op en zo werd de zoektocht naar het
Lam Gods een politieke halszaak. Ook ons
Geertje beet zich vast in de zoektocht: hij
wou zo snel mogelijk zijn fout goedmaken.
Plots schoot hem te binnen dat er nog extra
voordeel uit de zoektocht te halen vielen. De
Spirit-kas zat in drigende geldnood. Nu
kregen ze nog 15% van de kasinkomsten van
de SP.A. Maar eeuwig op de socialisten
teren, dat zou niet blijven duren.
Vandelanotte had al verstaan gegeven dat
het tijd werd dat Spirit zelf eens stemmen
ging halen en zijn politiek gewicht bewees.
Hetgeen niet eenvoudig is, gezien de
beruchte ‘Wet van Spirit’ – het politiek
gewicht van de SPIRIT-leden is omgekeerd
evenredig aan hun lichaamsgewicht - die wij
elders in dit blad uitvoerig bewijzen.
Lambert belde partijgenoot Bert Den Bleiter.
De volgende dag loofde onze Minister van
Cultuur een premie van 20.000 euro uit voor
het vinden van het Lam Gods.
Diezelfde dag viel Geert zijn oog op een
nieuwe theorie in De Standaard: het Lam
Gods zou verstopt zitten in een graftombe.
Meer bepaald: in de graftombe van de
bisschop Antoon Triest in de Sint-
Baafskathedraal in Gent. Waar anders kon
Goedertier het beter verstopt hebben dan in
de kerk vanwaar hij het gestolen had? En
stonden er geen engeltjes op de graftombe?
Goedertier, leerkracht werktuigkunde, moest
er in geslaagd zijn om het zware deksel op te
heffen en het paneel er in te verbergen.
Juist dan, telefoon van Den
Baard. “Awel, hebt ge het ook
gelezen”, viel Johan met de deur in
huis. Dit zoals gewoonlijk met
weinig respect voor zijn collega
partijvoorzitter, waarvoor zijn
achting sinds het cave-gate voorval
onder vriespunt was gedaald.
‘Euh, ja’ prevelde Lambert, ‘maar
er is wel in een probleem. Dat deksel is
1.300 kilogram zwaar.’ ‘Waarvoor denkt ge dat ik
u anders bel?’ sprak Johan kortaf. Voor uw
schone ogen of uw gekleurde bril? Dit is uw kans om
het goed te maken. Gij moet dienen als tegengewicht.
Dat zal ongeveer evenveel zijn.’ Lambert
spartelde nog tegen, stellend dat hij juist de
volle twee kilo was vermagerd. En dat hij
wel 100 kilo minder woog dan het deksel,
maar Johan viel hem al in de rede. ‘Vraag
desnoods uw vriendinneke mee. Die Els van Zweer.
Dan is ze toch voor één keer nuttig. Haar passage
als staatssecretaris was van een ondragelijke
lichtheid. 39 op 100, was dat haar score in De
Standaard, niet? Bij ons aan de unief stamp ik die
studenten eigenhandig het examenlokaal uit’! ‘Ja,
maar …’ piepte Lambert, maar Johan was
onverbiddelijk: ‘Nu vrijdagavond, om 7u. Of ge
kunt uw derde plaats voor de Senaat op uw buik
schrijven.’ Toen Lambert nog een ultieme
reddingspoging wou wagen, had de SP.Avoorzitter
al ingehaakt.
Rogier Lindemans
Boukassa 3 45