(W)EET BETER! A5 teaser - IDconsult

INHOUDSOPGAVE
Voorwoord 7
Inleiding 8
1. Slaap en kilo’s 11
2. Stress 16
3. M’n maag knort 22
4. Gebruik je hersens 27
5. Joh, ik word al dik van een glaasje water 32
6. Stil maar, we leggen er een koekje op… 38
7. Ik word zoals ik denk dat ik ben 42
8. Medicijnen en je arts 46
9. Eetprikkels, de niet verborgen verleiders 51
10. Eetgewoonten, de oh zo vertrouwde 56
tegenwerkers
11. Bewegen, bewegen, bewegen…. 61
12. Genen: onze afkomst blaast ook krachtig 65
mee
13. Goede voornemens 70
14. Aan de slag! 75
Bijlagen:
1. Test (oorzaken van overgewicht) 80
2. Variaties in een vast dagmenu 85
3. Algemene voedingsinformatie 88

Voorwoord
Wij kennen om ons heen veel mensen, die op de een of de
andere wijze met afvallen bezig zijn. Dieet zus, dieet zo, niet
meer van dit of niet meer van dat eten; en na een paar
maanden stoppen, weer aankomen en een half jaar later
opnieuw beginnen.
Veel 'mislukkingen' (overigens ook op andere gebieden van ons
bestaan!) zijn niet het gevolg van een gebrek aan
doorzettingsvermogen of discipline, maar omdat we niet
weten, niet het inzicht hebben in wat er eigenlijk in ons
lichaam gebeurt.
In dit boek worden (de nieuwste) wetenschappelijke inzichten
eenvoudig beschreven en toepasbaar gemaakt. De methode is
gebaseerd op cognitieve gedragstherapie en klinische
psychologie.
Waar het om gaat is dat je, vóórdat je aan een dieet of kuur
begint, een situatie moet scheppen waarin je gemakkelijk je
ideale gewicht kunt bereiken en behouden.
Vandaar dit boekje.
Dit boekje leert je waarom je toch steeds weer aankomt en legt
dat heel simpel uit.
Soms is ‘t even 'doorbijten' en doordenken totdat je ziet: “Aha,
ja, dat geldt ook voor mij!”
En dan is de rest eenvoudig,want als je eenmaal weet hoe het
zit, gaat de oplossing, 'de kuur', vanzelf. Lees maar en breng de
tips in praktijk. Succes!

Inleiding
Wat je altijd al wist, maar wat nog niemand je zo
duidelijk in je oren heeft getoeterd: “Je bent te dik”. Je
hebt alles al geprobeerd en niets hielp…..
Voor jou is dit boekje :
• omdat het je niet op de mouw speldt dat je
gewoon lekker kunt dooreten en toch afvallen.
• omdat het niet alleen de koolhydraten of alleen
de vetten de schuld geeft.
• omdat het je bij de hand neemt om je stap voor
stap het inzicht en de discipline bij te brengen
die onmisbaar zijn om resultaat te bereiken.
Goed, daar gaan we!
Bij overgewicht kiest het overgrote deel van de mensen
een dieet dat juist op dat moment in de mode is. Maar
een dieet bestrijdt alleen maar de gevolgen van iets dat
tot overgewicht leidt en is dus slechts symptoombestrijding.
Problemen – en overgewicht – moet je bij de oorsprong
aanpakken. Als je niets aan de oorzaak doet, komt het
probleem gewoon weer terug. Ruim 90% van de
mensen die een dieet gevolgd hebben is na drie jaar op
hetzelfde gewicht als vóór het dieet of zelfs zwaarder.
Met name eenzijdige diëten hebben vaak een
tegenovergesteld effect. Het lichaam raakt door de
eenzijdige voeding uit balans en 'slaat alarm' door alle
voedingsstoffen, die het binnenkrijgt, vast te houden.
(vergl. kinderen in hongergebieden, die ziekelijk
opzwellen doordat zelfs het vocht, zonder voedingswaarde,
wordt opgeslagen - hongeroedeem - )
Overgewicht kent vele oorzaken: het kan ontstaan door
slaapgebrek, stress, beroep (slager, traiteur, bakker
etc.), omgeving, aanleg en gewoonten (in de familie),

genen, medicijngebruik of een combinatie van deze
factoren.
Veel van die oorzaken zijn relatief gemakkelijk te
verhelpen als je ze stap voor stap aanpakt. De
suggesties, die je meestal hoort en leest komen er
vooral op neer dat je minder calorieën moet
binnenkrijgen en meer moet bewegen om calorieën te
verbranden. Dat is natuurlijk in het algemeen waar,
maar wij zijn ervan overtuigd dat een aanpak op maat
nodig is.
Je leert eerst de oorzaken van je overgewicht in kaart te
brengen. De daarbij behorende tips pas je dan
geleidelijk toe. Zo ontstaat je eigen programma.
Houd het vooral leuk. Om de moed erin te houden is
het van groot belang te beginnen met wat voor jou
gemakkelijk is en dan geleidelijk lastiger oorzaken aan
te pakken. Nogmaals: stap voor stap, doe niet alles
tegelijk.
We gaan hierna steeds in op een oorzaak, gevolgd door
drie stellingen en een aantal tips. Lees eerst de
hoofdstukjes door en bestudeer de stellingen en tips
pas als je ze nodig hebt. In het laatste hoofdstuk staat
hoe je je eigen actieplan kunt maken.

Facultatieve test (dus niet verplicht)
Het is altijd handig, alvorens aan een karwei te
beginnen (en afvallen is een karwei, geloof ons)
een beeld te hebben van waarom je het gaat doen
en hoe het zo gekomen is. Hoe is je overgewicht
eigenlijk ontstaan? Niet om er nog eens over te
zeuren dat het allemaal eigenlijk anders had
gemoeten, want dat wisten we al en dat levert
niks op. Nee, de test is er alleen en uitsluitend
om je te helpen het maximale profijt uit dit
boekje te halen. Als je de oorzaak weet is de kuur
al half gedaan.
Beantwoord de 39 vragen in de test achterin,
liefst allemaal. Nog geen zin in? Het boekje blijft
even zinvol als je de test niet of achteraf als check
gebruikt. Wel zin in een starttest? Oké, ga dan
nu naar bijlage 1 achterin.

Onder elk hoofdstukje staat een aantal stellingen en
tips.
De tips zijn bedoeld als handreiking. Je kunt de tips
aanvullen met hulpmiddelen die specifiek op jouw
situatie van toepassing zijn, met tips die je zelf
bedenkt of van anderen krijgt.
Als je slecht slaapt doordat je geplaagd wordt door
muggen kan een klamboe misschien helpen. Dan
schrijf je dat op en koop je een klamboe. Als je
geluidsoverlast hebt van de buren, kun je misschien
oordoppen gebruiken. Dan schrijf je dat op etc. Iedere
situatie is immers anders.
Doe alleen iets met de tips die je aanspreken en die je
kunt gebruiken en laat de rest (voorlopig) liggen. Als
je een tip geregeld toepast, streep die dan aan. Dan
krijg je een beeld van wat jou het beste helpt.

Hoofdstuk 2
Stress
Ben je een modern mens? Dan heb je regelmatig last van
stress. Nu niet zeggen: “Ik niet, ik sta niet bovenmatig onder
druk, niet op mijn werk en niet thuis, en ik kan me prima
ontspannen”. Dat is fijn, maar we gaan dan toch even met je
een stapje terug in de tijd. We zijn nieuwsgierig naar de
oorsprong van je eventuele stress. Onze eerste levensbehoeften
zijn de bevrediging van onze gevoelens van honger, van dorst,
van voortplanting (seks) en van veiligheid en zekerheid.
Als niet onmiddellijk duidelijk is dat die bevrediging
aanstaande is, worden we angstig of onrustig en we gaan er
met de tong uit de mond achteraan: begeerte. Die angst en
begeerte zijn functioneel en belangrijk voor ons voortbestaan,
want ze leiden tot spanning (stress!) en die stress zet ons aan
tot actie of tot voorbereiding tot actie: sta ik goed 'opgesteld'
om aan mijn gerief te komen, waar vind ik mijn voedsel, kan ik
hier makkelijk vluchten (als het om veiligheid gaat).
Zijn we in een stresssituatie beland, dan komt in ons lijf het
hormoon cortisol vrij. En dan zijn we plotseling weer daar
waarover het in dit boekje gaat: cortisol* veroorzaakt een
hongergevoel waardoor je (meer) gaat eten.
Nu kun je denken: mooi, stress is dus nodig om die belangrijke
eerste levensbehoeften te vervullen, waar gaat het nog over?
Ten eerste word je er dik van, hoe meer stress hoe dikker je
wordt en stress kan ook de oorzaak zijn van allerlei vervelende
kwalen zoals hartkloppingen, diabetes, hoofdpijn, rugpijn, enz.
Ten tweede word je er niet direct leuker van: bazig, snauwerig,
chagrijnig, superkritisch, huilerig, zwaarmoedig, onterecht
bozig, vitterig, vergeetachtig, besluiteloos, signalen van
omgeving en van lijf negerend……., ben je er nog?
Dit soort stress hebben we niet nodig voor ons voortbestaan.
Ja, sommigen op de wereldbol nog wel, maar de meesten niet.
7

Jij dus ook niet. We hebben het immers fantastisch goed, we
hebben goed te eten (of teveel), goed te drinken (of teveel),
voldoende seks en we voelen ons veilig (als er voldoende blauw
op straat is).
Helaas zitten we wel nog steeds opgescheept met gevoelens
van angst en begeerte, geërfd van onze voorouders. We voelen
dat we ons nog steeds moeten indekken tegen eventualiteiten,
rampen en onverwachte gebeurtenissen (daarom bloeit het
verzekeringswezen zo en speelt de industrie daar zo handig op
in). En we verzamelen vrolijk op onze hedendaagse manier:
mooie auto's, mooie huizen met interieurs om de buren mee te
imponeren, vriendinnen, alles wat maar status oplevert, status,
status, status. Een hoge status draagt ook bij aan het vinden
van goeie partners, 'handige' contacten, lucratieve functies etc.
We blijven lekker achter onze angst en begeerte aanhollen,
wekken zelf stress op, maken cortisol vrij en eten ons
hongergevoel weg…….. en we worden dikker!
Voor andere, hogere levensbehoeften (zie pyramide van
Maslow), zoals sociale contacten, waardering en
zelfontplooiing zijn angst en begeerte en dus stress niet (meer)
nodig. Sociale contacten kunnen gewoon gezellig zijn en
waardering krijg je ook als je iets aardigs tegen iemand zegt.
Daarvoor hoef je geen topfunctie in een bedrijf te bereiken, of
een nog mooiere auto dan de buren te hebben. Je kunt maar op
één stoel tegelijk zitten!
Waarom zou je je dan dik maken?
Wat houd je tegen om blij en tevreden te zijn met wie je bent
en met wat je bereikt hebt. Het gras van de buurman lijkt
misschien wel groener en de buurvrouw(-man) leuker, maar
weet je wel hoeveel stress dat voor hen met zich meebrengt?
Hoe lekker kan en mag je je voelen met je eigen leventje!
Koester je vrienden om wie ze zijn en niet om wat ze zijn, schep
vreugde in de kleine dingen en verbaas je over de grote. Wie
rijk wil zijn, moet niet zijn vermogen vermeerderen maar zijn
hebzucht verminderen. Dat lukt jou ook en beter dan je denkt,
als je maar bewust je aandacht gaat richten op de positieve
8

kanten van het leven. Als je niet weet wat die zijn, vraag het
dan aan een vriend of kennis. Die ziet ze soms beter dan jijzelf.
Mensen vallen af als ze niet blijven streven naar meer en
mooier, maar tevreden zijn met wat ze hebben!
Pyramide van Maslow:
* Medisch technisch gezegd: bij spanning komen de
hormonen adrenaline en noradrenaline vrij. Dat kost
energie en dat energieverlies wordt door het hormoon
cortisol gecompenseerd. Dat breekt namelijk eiwitten
in spierweefsel af (ook in de hartspier…) om het
glucosegehalte in het bloed te verhogen en dat
veroorzaakt een hongergevoel.
Een uitzondering: Als je geestelijk te zeer in beslag genomen
wordt door het onderwerp van je stress (bijvoorbeeld bij
verliefdheid) pik je signalen niet meer goed op, ook geen
hongersignalen. Zo kun je afvallen door stress, maar dat is de
ongezonde vorm. Als stress extreem lang aanhoudt (en vaak
merk je dat zelf veel te laat) kan je lichaam met allerlei kwalen
reageren. Vroegtijdig overlijden kan zelfs het gevolg zijn.
9

“ Als tijd geld is, hoe arm ben je dan als je geen tijd
hebt?”
Samenvatting:
Bij stress komt het hormoon cortisol vrij dat eiwitten
in de spieren afbreekt, waardoor een hongergevoel
ontstaat.
Stress en de kikker
Wanneer je een kikker in een pan koud water op het
vuur zet, zal hij zich door het warmer wordende water
eerst behaaglijk voelen. Daarna raakt hij versuft en
springt er niet meer uit, zodat hij uiteindelijk levend
gekookt wordt. Maar als je een kikker in een pan met
heet water gooit, springt hij er meteen uit en vlucht.
Zo is het ook met stress die langzaam wordt
opgebouwd. Als je niet oplet heb je het pas door als
het te laat is.
test nooit soms vaak
1 Ik ben rustig en ontspannen ☹ ☹☺
2
Ik heb een makkelijk en
☹ ☹☺
regelmatig leven
3 Ik vind status belangrijk ☺ ☹ ☹
10

Tips voor het vermijden van stress
1. Stel je primaire levensbehoeften
veilig en eis daarbuiten niet teveel
van jezelf.
2. Zie jezelf als iemand die stressvolle
situaties vermijdt; dan ga je je daar
vanzelf naar gedragen.
3. Houd je vaste lasten, schulden en
verplichtingen laag, zodat je de
vrijheid hebt om stress te vermijden. Hoe minder vaste
lasten, schulden en verplichtingen je hebt, des te vrijer
je bent om situaties te vermijden die stress kunnen
veroorzaken.
4. Vermijd contact met mensen en situaties die je
opzwepen om prestaties te leveren, die je stress
bezorgen of mensen die je met hun aanwezigheid stress
bezorgen. Doe dit op een vriendelijke maar besliste
manier. Met respect voor de ander, maar ook met
respect voor jezelf. Volg daarvoor eventueel een cursus
assertiviteit.
5. Gun jezelf een keer per jaar een retraite of checkupgesprek.
Stel jezelf één keer per jaar de vragen: “Hoe
zou mijn leven er uit zien zonder angst en begeerte?”
“Vind ik dit leven leuk of bezorgt het me teveel stress?”
Stop met elke activiteit die je teveel stress bezorgt.
6. Ga er niet van uit dat iedereen je aardig moet vinden.
Als 50% van de mensen, die je kent, je aardig vindt heb
je een goede score. En die andere 50% hoort bij de 7
miljard andere aardbewoners.
7. Zoek eventueel professionele hulp. Zoek net zo lang
totdat je iemand hebt gevonden die je vertrouwt en met
wie het klikt, anders heeft het geen zin. Vraag advies
aan je huisarts.
8. Kijk eens met de blik van een buitenstaander naar je
situatie. Dat kan een persoon zijn, maar ook een
lantarenpaal. Dan krijg je een ander beeld.
9. Neem jezelf (je werk) en de wereld om je heen niet te
11

serieus. Zonder jou draait de wereld ook door. En je
baas slaat je niet met de zweep als je te laat komt, dus
geen stress voor dit soort dingen! Neem afstand; doe
alsof je na vijf jaar terug kijkt op je situatie.
10. Lach wat vaker! Lachen is gezond, ontspant en is
lichaamsbeweging. Ga naar het theater of bekijk een
lachfilm, lees een humoristisch boek, vertel grappen of
luister naar de grappen van anderen etc.
12