Alle Volken GZB Frankrijk

magazine van de GZB
#2 mei 2012
Thema: Frankrijk - meer dan
een leuk vakantieland
Kerk en christen zijn in een
geseculariseerde omgeving
Zending verbindt
Leerdam met Frankrijk
“Harriëttes zoektocht
om jongeren te bereiken
confronteert ons met vragen
naar ons eigen getuigenis
onder leeftijdsgenoten.”
Erik in Frankrijk
“Je kunt ontzettend veel
leren als je verder kijkt dan
je eigen omgeving.”
Op vakantie
naar Frankrijk?
Bezoek een
Franse dienst!
Kijk op
pagina 12.

gzb Een bijzondere
inhoud
De GZB is een zendingsorganisatie binnen de Protestantse Kerk in Nederland. Wij geloven dat elke gemeente, waar
ook ter wereld, geroepen is om het Evangelie uit te dragen, in woord en daad. De GZB wil gemeenten helpen om aan
deze roeping handen en voeten te geven. Door kerken in binnen- en buitenland met elkaar te verbinden, kunnen wij
een middel zijn tot redding van mensen en tot vorming en opbouw van de plaatselijke gemeente. Alle Volken is het
magazine van de GZB. Het wordt gratis verspreid onder GZB-leden.
colofon
Alle Volken
Jaargang 105, nummer 2, mei 2012
Oplage: 35.000
Verschijnt 4 keer per jaar
ISSN: 0022-5666
Contributie/donatie: minimaal € 10,- per jaar
Redactie:
Gerdi van Eck, Mathilde Schouwstra-van Hoorn
(eindredacteur), Harry Fikse (hoofdredacteur)
Medewerkers:
Nuran Bikhan, Jean-Philippe Bru, Peter Cimala, Iwan Dekker,
Jan van Dijk, Marius van Duijn, Johan Flikweert, Hans de
Groot, Bert den Hertog, Hans Kuijpers, Erik den Nederlanden,
Diane Palm, Noëmí Poldervaart, A. Schroten, Harriëtte Smit,
Margreet van Spronsen, Niek Tramper, Arjan Vaders,
W. Verboom, Leo Verheugen, Fred Westerik
Grootletterdruk:
Alle Volken is voor visueel gehandicapten ook verkrijgbaar
in grootletterdruk. Voor meer informatie: CBB te Ermelo,
tel. 0341 - 56 54 99
© GZB - Het kopiëren of overnemen van artikelen is
toegestaan, mits met bronvermelding.
Druk: Senefelder Misset, Doetinchem
Vormgeving: D&DJ, Montfoort
Bestuur:
Ds. K. van Meijeren, Ede (1e voorzitter), Ds. J.C. van Trigt,
Papendrecht (2e voorzitter), Ds. M. van Duijn, Rijnsburg
(1e secretaris), Drs. C. Moerdijk-den Toom, Goes (2e secretaris),
Dhr. P.J. Oudshoorn RA, Veenendaal (1e penningmeester),
Dhr. N.A. de Waal, Waddinxveen (2e penningmeester),
Mw. H.J. de Fijter-Schouten, Kampen
Ledenadviesraad:
Dhr. M. Boer, Voorthuizen, Dhr. A.J. ten Brinke, Veenendaal,
Mw. K.F.C. Bulten-van Dijk, Leusden, Dhr. M. Catsburg,
Veenendaal, Ds. C.M.A. van Ekris, Zeist, Ds. A.A. Floor,
Barendrecht, Dr.mr.ir. R.J. Hoff, Hilversum, Ds. A. de Lange,
Dordrecht, Dhr. H.J.A. Lubbers jr., Huizen, Dhr. G.P. Madern
MSc, Veenendaal, Mr. W. Oudshoorn-de Boo, Pijnacker,
Dhr. P. den Oudsten RA, Waddinxveen,Drs. J. Smelt-Hazeleger,
Bodegraven, Ds. P.J. Teeuw, Papendrecht, Ds. J.A. van der
Velden, IJsselmuiden, Ds. J.A.W. Verhoeven, Leerdam
Kantoor GZB
(tevens ledenadministratie):
GZB, Postbus 28, 3970 AA Driebergen
Faunalaan 249, 3972 PP Driebergen
0343 - 51 24 44, info@gzb.nl, www.gzb.nl
Bank: 69.07.62.445 of 28016
Kantooruren: van 8.30 tot 17.00 uur
Dagelijkse leiding: ds. Jan Ouwehand
Als god
in Frankrijk?
Een zwoele zomeravond. Je zit voor je tent, kaarsen erbij, een glas wijn en een
goed boek. Zo’n moment waarop je denkt: het leven heeft z’n mooie kanten!
Frankrijk: de ultieme vakantiebestemming, de plek waar elk jaar weer miljoenen
Nederlanders genieten van een paar mooie weken. ‘Leven als God in Frankrijk’,
we hebben er zelfs een uitdrukking voor. Maar in hoeverre leeft God eigenlijk nog
onder de bevolking van Frankrijk? Daarover gaat dit nummer van Alle Volken.
Het gaat over de vraag hoe je als kerk in een seculiere context als Frankrijk iets
van Gods Koninkrijk kunt laten zien. Jean-Philippe Bru, predikant in St.Girons,
vertelt hoe kerken in Frankrijk volgens hem het verschil kunnen maken. En als
u toch deze zomer naar Frankrijk gaat, bezoek dan eens een dienst van onze
Franse broeders en zusters. Ds. Flikweert zet zeven argumenten voor zo’n bezoek
op een rijtje. Kijk op gzb.nl voor de adressen.
In dit nummer staat Frankrijk centraal. Tegelijk is het zo dat de vragen waar de
kerk in Frankrijk voor staat, ook in veel andere landen in Europa spelen. Daarom
vroegen we vier ‘Europawatchers’ wat volgens hen de uitdagingen voor de kerken
in Europa zijn. Ook voor de kerk in ons eigen land!
Soms kunnen ervaringen in het buitenland je helpen om weer zicht te krijgen op
je eigen situatie. Het bezoek dat Erik aan Béthanie bracht, werd een inspirerende
leerervaring.
Kerk zijn in een westerse context. Verhalen van vragen en uitdagingen. Verhalen
van hoop, die laten zien dat God aan het werk is. In Europa, in Nederland, in
Frankrijk. Ontdek het als u daar deze zomer misschien weer uw tent opslaat.
Waar u ook heen hoopt te gaan: bon voyage!
Iwan Dekker, landencoördinator Frankrijk en andere landen in Europa
“Verhalen van vragen
en uitdagingen.
Verhalen van hoop.”
jongerenvakantie in
Zuid-Frankrijk p6
In elk nummer
van Alle Volken
staat een speciaal
projectenkatern
p13
Dit jaar staat
zenDingswerk
in Frankrijk
centraal!
Kom naar
de GZB-dag
p32
Op vakantie
naar Frankrijk?
Bezoek een
Franse kerkdienst!
p12
“De kerk speelt in Frankrijk geen
enkele rol. De meeste christenen
weten niet beter dan dat geloven
een privé-aangelegenheid is.” Hoe
gaat het met de kerk in Frankrijk?
Wat is de rol van de kerk en van
een christen persoonlijk in een
seculiere, geïndividualiseerde
samenleving? Vier ‘Europawatchers’
reageren.
Zending verbindt Leerdam met
Frankrijk
Overzicht van GZB-projecten
GZB-project in Albanië
Nuran Bikhan van het Bijbelhuis in
Antwerpen: “Ik leerde een andere
God kennen”
Enthousiast voor zending: het
thuisfront doet mee!
GZBlogs: zendingswerker online
De GZB in Israel
Cuba bidt voor Nederland:
theologische toerusting door
ds. Hans de Groot
De GZB heeft een nieuwe website!
Even voorstellen: prof. dr. W. Verboom,
spreker op de GZB-dag 2012
verder in
dit nummer
Overdenking Informatie
over zendingswerkers/overzicht
zendingswerkers met verlof
GZB-nieuws GZB Wereldkids
4
8
10
14
15
16
18
22
24
26
27
29

christenen in frankrijk
4 5
Zending is niet ver weg. Het is meer dan ooit heel dichtbij: in ons eigen werelddeel, in ons
eigen land, in onze eigen straat. Wij zijn als christenen in Europa een minderheid geworden.
Wat betekent dat voor de kerk, en voor ons? In dit themanummer over zending in Frankrijk
vertelt de Franse predikant Jean-Philippe Bru over de kerk en de christenen in zijn land.
te lang gewacht
met evangelisatie”
wie JEAN-PHILIPPE BRU,
PREDIKANT VAN DE UNION
NATIONALE DES ÉGLISES
PROTESTANTES RÉFORMÉES
ÉVANGÉLIqUES DE FRANCE
(UNEPREF)
Hoe gaat het met de kerk in Frankrijk?
Frankrijk is een van de meest geseculariseerde
landen van Europa. Nog steeds twee op de drie
Fransen zeggen rooms-katholiek te zijn, maar
slechts heel weinig mensen gaan naar de kerk of
doen iets met hun geloof. Degenen die nog naar
kerk gaan, zijn ouderen. Het lukt de kerk niet
om nog jongeren te trekken.
In Frankrijk is 2 procent van de bevolking protestants.
Voor een deel van de protestantse kerken
geldt hetzelfde als voor de rooms-katholieke
kerken. Dat zijn vooral de vrijzinnige kerken.
Hun boodschap spreekt geen zoekers aan.
Hoe is het zover gekomen?
Frankrijk is het land van de Verlichting. Nergens
in Europa is de scheiding tussen kerk en staat
zo strict doorgevoerd als in Frankrijk. Godsdienst
is overal uit het openbare leven verdwenen.
Bij openbare debatten hebben christenen
geen stem. De kerk speelt in Frankrijk geen
enkele rol. De meeste christenen weten niet
beter dan dat geloven een privé-aangelegenheid
is. Daardoor gaat er ook niets wervends van de
kerk uit.
Maar er is ook positiefs nieuws…
Van de 1,3 miljoen protestanten in Frankrijk, zijn
er zo’n 400.000 ‘evangelisch-reformatorisch’.
Met deze term doel ik op positief-christelijke,
betrokken mensen. De Union Nationale des
Églises Protestantes Réformées Évangéliques
de France (UNEPREF), partnerkerk van de GZB,
behoort ook tot deze categorie.
Het geloof en de levensinstelling van deze mensen
contrasteren met de moderne samenleving.
Daardoor zijn ze aantrekkelijk voor mensen die
zoeken naar een houvast dat verdwenen is. Hun
“Het geloof en de
levensinstelling
van christenen
contrasteren met
de moderne samenleving.
Daardoor zijn
ze aantrekkelijk voor
mensen die zoeken
naar een houvast
dat verdwenen is.”
boodschap spreekt ook veel jongeren aan. Het
feit dat deze groep van 400.000 mensen een
minderheid is, moedigt hen aan om de krachten
te bundelen en daardoor meer zichtbaar te zijn
in de samenleving. Ook kunnen ze hun evangelisatiewerk
coördineren. De UNEPREF, hoe klein
ook, heeft een sterk missionaire agenda.
kunnen wij in nederland iets leren van de
situatie in Frankrijk?
Een van de fouten van de kerk in Frankrijk was
dat het te lang heeft geduurd voordat ze besefte
dat ze een minderheid was geworden. Ze
heeft het belang van evangelisatie onderschat.
Toen de kerk zich van haar positie bewust werd,
was de secularisatie inmiddels een feit.
Het is niet makkelijk om christen te zijn in een
geseculariseerde maatschappij en daarin trouw
te blijven aan Gods woord. Tegelijkertijd kan het
ook iets moois met zich meebrengen. In onze
tijd is christen zijn een bewuste keuze en niet
meer iets wat we zijn uit gewoonte of omdat
nu eenmaal iedereen het is. Dit betekent dat
christenen van nu ook gemotiveerd zijn om een
verschil te maken, op welke manier dan ook.
Een bemoedigende bijbeltekst voor christenen
anno nu vind ik: “Wees niet bevreesd, kleine
kudde, want het is het welbehagen van Uw
Vader om u het Koninkrijk te geven (Lukas 12
vers 32).”
Partnerkerk van de GZB in Frankrijk
is de UNEPREF. Deze kerk heeft
ongeveer 40 gemeenten.
UnePreF:
kleine, BijzonDere kerk
De GZB is in Frankrijk verbonden
met de Union Nationale des Églises
Protestantes Réformées Évangéliques
de France (UNEPREF), een klein kerkgenootschap
dat zich rond Parijs, in het
zuidoosten en in het zuidwesten (Cevennen)
van Frankrijk bevindt. De kerk heeft
ongeveer 40 gemeenten waaronder 10
evangelisatieposten. Namens de GZB
werkt Harriëtte Smit als (regionaal)
missionair jongerenwerker in Bordeaux
(lees meer over Harriëtte op pagina 10).
De UNEPREF is een bijzondere kerk.
Ze is maar klein en slechts in de marge
van de samenleving aanwezig, maar
opvallend is hoe positief de predikanten
en veel gemeenteleden zijn. Ze hebben
hoop en verwachting voor Frankrijk.
De leden van de UNEPREF vinden het
leuk en bemoedigend als Nederlandse
christenen in de vakantie hun kerkdiensten
bezoeken! De GZB heeft daarom
alle gegevens UNEPREF-gemeenten
op www.gzb.nl gezet. Kijk hiervoor ook
op pagina 12.
“Wees niet bevreesd, kleine
kudde, want het is het
welbehagen van Uw Vader
om u het Koninkrijk te geven.”

6 franse en nederlandse jongeren samen op vakantie
Béthanie is een plaats in Zuid-Frankrijk waar Franse en Nederlanse jongeren samen vakantie
vieren – en meer dan dat. Erik den Nederlanden vertelt wat er zo bijzonder is aan Béthanie.
7
“Bewuster van wat
christenen in Nederland
allemaal hebben en kunnen”
wie ERIK DEN NEDERLAN-
DEN, 20 JAAR, STUDENT
BEDRIJFSWETENSCHAPPEN
AAN DE KMA, TOEKOMSTIG
OFFICIER BIJ DE LUCHT-
MACHT
“Ik ben twee keer mee geweest naar Béthanie.
De eerste keer vroeg iemand die zich al had
opgegeven of ik ook mee wilde. Ze zochten nog
mannelijke deelnemers. Het leek me best leuk:
anderhalve week met Nederlandse en Franse
jongeren optrekken en samen toe werken naar
een concert. Het jaar daarna heb ik me weer opgegeven.
Het eerste jaar was ontzettend goed
bevallen, ondanks dat zingen niet mijn grootste
hobby is.
Je kunt de reis omschrijven als een kamp, maar
het programma is toch wel anders dan een regulier
kamp. Elke dag ben je bezig met zingen en
oefenen voor de concerten. Daarnaast worden
er natuurlijk genoeg andere dingen gedaan.
De eerste paar dagen staan in teken van kennismaking.
Allerlei spelletjes, bijbelstudies en
maaltijden dragen daaraan bij. Daarna bezochten
we een Franse kerkdienst (wat trouwens
een bijzondere ervaring is) en zijn we naar het
strand en naar dorpjes in de omgeving geweest.
De laatste paar dagen staan helemaal in het
teken van de concerten. Die vonden in verschillende
dorpen plaats. Elk concert was weer een
ervaring op zich. Erg leuk.
Doordat wij de Franse taal niet goed beheersten,
was het eerste contact met de Franse
jongeren best lastig. Als Nederlandse deelnemers
hadden wij elkaar van tevoren al ontmoet
en ook door de reis kenden wij elkaar al redelijk.
Gelukkig ging al tijdens de eerste maaltijd iedereen
zo goed als het ging met elkaar in gesprek.
Eenmaal aan het eind van de vakantie, was de
groep een hecht geheel.
De eerste keer dat we in kleine groepjes
uiteengingen voor een bijbelstudie, kwamen
we erachter dat er qua geloof grote verschillen
zijn tussen Nederlandse en Franse jongeren.
Als Nederlandse jongere heb je ontzettend veel
dingen die je verder kunnen helpen in je geloof.
Vaak zit je met leeftijdsgenoten in de kerk, op
de club, op de jeugdvereniging of op school. In
Frankrijk is dit veel minder: de kerken zijn heel
klein en er zijn geen christelijke scholen. Het is
dus voor Franse jongeren best moeilijk om te
geloven, ze hebben bijna geen leeftijdsgenoten
met wie ze over hun geloof kunnen praten. De
reis naar Béthanie heeft mij bewuster gemaakt
van wat wij als christenen in Nederland allemaal
hebben en kunnen.
“Als je op vakantie bent in bijvoorbeeld
Frankrijk, ga dan eens naar een lokale kerkdienst.
De christenen die ik heb ontmoet,
waren altijd erg gastvrij en vonden het
leuk dat wij naar hun dienst kwamen.”
Onvergetelijke ervaring
Yasmine (19) uit Frankrijk: “Béthanie is voor mij een onvergetelijke ervaring
geworden. Door het contact met gave mensen, maar ook omdat
ik door de vakantie heen heb gezien dat God ons leven leidt – ook het
mijne! Door de muziek heeft God tot ons gesproken en Hij heeft ons
één team gemaakt.”
De muziek was onze taal
Myriam (19) uit Frankrijk: “De muziek was een goede manier om
contact te leggen. De muziek was onze ‘taal’. Zo begrepen we elkaar
veel beter dan we gedacht hadden. Ook de bijbelstudies waren heel
goed. Franse en Nederlandse jongeren mixten goed met elkaar en
iedereen voelde zich vrij om te vertellen hoe hij zijn geloof beleefde.”
Contact met christenen uit een ander land is
heel verrijkend. Ze hebben vaak een andere
manier van geloven. Wij kunnen van ons geloof
soms een hele wetenschap maken. Daardoor
zijn we te weinig bezig met waar het echt over
gaat, en te veel met randzaken. Je kunt ontzettend
veel leren als je verder kijkt dan je eigen
omgeving. Bovendien kun je elkaar steunen in
je geloof, dat is ook belangrijk!
Ik zou alle jongeren willen oproepen om ook
eens zo’n reis te maken, of om in elk geval contact
te zoeken met christenen in andere landen.
Als je op vakantie bent in bijvoorbeeld Frankrijk,
ga dan eens naar lokale kerkdienst. De christenen
die ik heb ontmoet, waren altijd erg gastvrij
en vonden het leuk dat wij naar hun dienst
kwamen. Je hoeft helemaal niet vloeiend Frans
te spreken, het feit alleen al dat je er al bent,
betekent heel veel voor Franse christenen.”
ga mee!
Je kunt nog mee
naar Béthanie!
Wil jij meer dan een gewone
vakantie naar Zuid-Frankrijk?
Dan is dit jouw reis! Je maakt
kennis met het Franse leven zoals
je het nog niet kent. Je viert
je vakantie namelijk met Franse
leeftijdsgenoten en samen deel
je je geloof.
Uniek aan deze reis is de
muziek. Onder leiding van een
Franse muzikant worden jullie
klaargestoomd voor een paar
onvergetelijke concerten, onder
andere in het gezellige stadje
Anduze. Geïnteresseerd?
Je kunt nog mee! Kijk snel op
www.hgjb.nl/voor-jou/activiteiten/vakanties/hgjb-vakanties
(De HGJB organiseert deze reis
samen met Dienstverlening
Jongeren Wereldwijd (DJW) en
Stichting Steun Gereformeerde
Kerken in Frankrijk (SSCKF).)

Ds. niek traMPer ALGEMEEN SECRETARIS
EUROPESE EVANGELISCHE ALLIANTIE
“De kerk is geroepen om de
geestelijke nood van de tijd
te begrijpen én om intens te
luisteren naar de Schriften.
Voor dit ‘dubbele luisteren’ is
de Heilige Geest nodig die in
alle waarheid leidt. De westerse
samenleving raakt steeds
meer los van de levende God.
De situatie van christen is te
vergelijken met die van Daniël
en zijn vrienden in Babel. Dat
betekent: 1) het goede zoeken
voor de samenleving en bidden
voor haar welzijn en 2) bij
Christus en bij de waarheid van
het Evangelie blijven.
Secularisatie en ‘nieuw heidendom’
zijn het probleem niet,
maar de verdeeldheid onder
christenen en het ontbreken
van eendrachtig gebed. De
Heere wil zijn zegen schenken
waar christenen over muren
van denominaties, van taal en
cultuur heen, schuld belijden
over het verleden, Zijn leiding
zoeken en opstaan om met
één stem het zwijgen in de publieke
ruimte te doorbreken.
Meer dan ooit geldt voor onze
samenleving: niemand heeft
God gezien. Echter, als wij elkaar
liefhebben, blijft God in
ons (1 Johannes 4 vers 12). Dat
is de enige Bijbel die seculiere
mensen lezen en begrijpen.”
“Het is vrijwel onmogelijk een
algemene uitspraak over Europa
te doen. Als een ding duidelijk
is: elk land heeft zijn eigen
(kerkelijke) geschiedenis
die grote invloed heeft op zijn
(missionaire) positie. In algemene
zin zie je in veel landen
kerkelijke betrokkenheid (dramatisch)
afnemen en onder
jongeren de leegte toenemen.
Er ontstaat meer en meer een
(geestelijk) vacuüm. Dit biedt
nieuwe kansen voor de kerk.
Er zijn miljoenen studenten
in Europa die het Evangelie
nog nooit hebben gehoord. Zij
zijn op zoek naar echte hoop,
die het leven zin geeft. Door
bijvoorbeeld bijbelgetrouwe
studentenbewegingen kan
het Evangelie – opnieuw – op
de universiteiten verkondigd
worden, zodat er studenten
opgroeien (net als destijds
Luther en Calvijn) die zich
door het zuivere Woord van
God laten leiden. De kerk zal
meer en meer een verzameling
van interkerkelijke en internationale
gideonsbenden
worden. Daarom is er voor alles
behoefte aan nieuwe, door
God gevormde leiders van kerk
en samenleving – en mensen
die hen ondersteunen. Zal
het een kleine rest zijn of een
nieuwe mosterdzaadboom
worden? De Heilige Geest
weet het. Een ding is zeker: de
velden zijn wit om te oogsten.
Wie laat zich uitstoten?”
kerk en christen in
geseculariseerd west-europa
8 9
liefde:
De situatie van de kerken in West-Europa is de afgelopen decennia veranderd. Kerken
staan voor de vraag hoe ze zich moeten verhouden tot een seculiere, individualistische
samenleving. Hoe kan de kerk haar plaats in deze context innemen? En wat is de rol
van ons als christen persoonlijk? Alle Volken vroeg het aan vier ‘Europawatchers’.
de enige Bijbel die seculiere mensen lezen en begrijpen
“Er ontstaat meer en meer
een (geestelijk) vacuüm.
Dit biedt nieuwe kansen
voor de kerk.”
ir. Bert Den Hertog DIRECTEUR IFES-NEDERLAND Ds. MariUs van DUijn SECRETARIS GZB Mr. Hans kUijPers DIRECTEUR EUROPEAN
CHRISTIAN MISSION NEDERLAND
“West-Europa begint bij de buren.
Kerken en individuele gelovigen
leven in dezelfde levenssfeer
als de mensen om hen
heen. Het schip van de kerk is
daarbij niet het pontje dat heen
en weer vaart tussen een veilig
eiland en een boze wereld. Zij
is als een praam die door de
wirwar van de tijd heen gaat en
mensen ruimte biedt; een platbodem
met een open toegangsmogelijkheid.
Het gaat daarbij
om verbinding met de vragen
die leven in de maatschappij.
Dat is een spannend gebeuren,
want intern zijn we wellicht
meer van hetzelfde seculiere,
individualistische nat overgoten
dan we voor waar houden.
In deze samenleving nemen we
als kerk onze plaats in. Hoe? De
roeping van de gemeente is een
ontdek-plek van Gods liefde te
zijn: individueel en gezamenlijk.
Jezus zond zijn leerlingen
vanuit de bovenzaal de wijde
wereld in met de woorden:
aan jullie liefde voor elkaar zal
iedereen zien dat jullie Mijn
leerlingen zijn (Johannes 13 vers
34/35).
Liefde maakt de kerk en de
christen creatief. Liefde ziet het
diepst van ons menselijk zijn, in
schoonheid en schuld. Liefde
durft het aan vuile handen te
maken, vindt de moed tot het
offer voor de ander. Waar deze
liefde luistert, zal God antwoord
geven op de vragen van
de West-Europese buur.”
“Noordwest-Europa loopt voor-
op in secularisatie en individualisering
van de samenleving,
de rest volgt in versneld tempo.
De pijnlijke ervaring van
West-Europese kerken met
post-modernisme en kerkverlating
heeft betekenis voor de
zusterkerken in Europa die nu
op de drempel van hun eigen
secularisatieproces staan.
Hoewel contextualisering
van oudsher wordt gezien als
een belangrijk beginsel voor
gemeentestichting, schuilen
er ook gevaren in het zoeken
naar aansluiting bij de moderne
mens in zijn plaatselijke
omgeving. Het Evangelie
vraagt niet alleen om aansluiting,
maar ook om confron-
tatie. Het ‘nog-niet-westerse’
Europa zou wel eens meer gebaat
kunnen zijn met een kerk
die niet zo zeer wil aansluiten,
maar in de context waarin ze
kerk is richtingwijzer wil zijn,
trendsettend: een kerk die
perspectief biedt in de lokale
context, maar ook een samenleving
als geheel kan sturen
in haar ontwikkeling. De experimentele
West-Europese
kerkelijke stroom – nieuwe
vormen van gemeenschap –
tegen de doorgeslagen individualisering
kan een waardevolle
inspiratiebron voor heel
Europa zijn. Zowel voor eigen
land als voor de vaak nog kleine
(protestantse) kerk in de
rest van Europa.”
“Het Evangelie vraagt niet alleen om
aansluiting, maar ook om confrontatie.”

10 zending verbindt leerdam met frankrijk
Zending verbindt op allerlei manieren. Dit verhaal gaat over hoe zending een gemeente
in Nederland verbindt met zendingswerk in Frankrijk. Harriëtte Smit en de predikant en
zendingscommissie van Deelgenotengemeente Leerdam vertellen wat het onderlinge
contact en betrokkenheid bij zending betekent.
11
wie HARRIëTTE SMIT,
MISSIONAIR JONGEREN-
WER KER IN BORDEAUx,
FRANKRIJK
“je
verspilt
geen tijd
als je iets
voor god
doet”
“Frankrijk verlangt naar
geluk, liefde en een hoopvolle
toekomst en ten diepste is
het God die dat verlangen
kan vervullen! Daarom zijn er
zendingswerkers nodig om
in navolging van Jezus het
Evangelie door te geven in
woorden en daden en lief te
hebben zoals Jezus deed! Jezus
ziet mensen in nood, maar
tegelijkertijd ziet hij mensen
met een verlangen om gered
te worden. Dat motiveert
om hier aan de slag te zijn in
Bordeaux.
Een betrokken thuisfront
is daarbij een belangrijke
steun in de rug. Missionair
werk is geen privéproject. Het
behoort tot het wezen en de
taak van de gemeente van
Christus. Zonder thuisfront
heeft zendingswerk weinig
kans. Het is daarom voor mijn
leven en werk hier in Bordeaux
belangrijk dat het gesteund en
gedragen wordt door gemeenten
in Nederland.
Ik ben met Leerdam in contact
gekomen omdat zij als Deelgenotengemeente
bij mijn
project betrokken wilden zijn.
Voor mijn vertrek in 2011 en
tijdens mijn verlofperiode ben
ik een avond op de catechisatie
geweest en heb ik met
de tieners nagedacht over
getuige zijn in Nederland en in
Bordeaux. Hoe werkt dat? Wat
kunnen we van elkaar leren
en hoe kunnen we voor elkaar
van betekenis zijn? Het was
een waardevolle ontmoeting
waarin zending concreet werd
en dichtbij kwam. Voor mezelf
was het een bemoediging te
weten dat deze tieners en deze
gemeente voor me bidden en
mijn project ondersteunen.
wie DS. A. SCHROTEN
(PREDIKANT WIJKGE-
MEENTE CENTRUM-
OOST), JAN VAN DIJK
EN LEO VERHEUGEN
(LID EN VOORZITTER
ZENDINGSCOMMISSIE)
VAN DE HERVORMDE
GEMEENTE TE LEERDAM
In Gods hart zijn kerk en zending
onlosmakelijk met elkaar
verbonden. God liefhebben
betekent vurig houden van
Zijn kerk en gepassioneerd
zijn over Zijn missie voor
een gebroken wereld. Vurig
houden van God betekent
dat je liefhebt wie en wat Hij
liefheeft. Hoe intiemer onze
omgang met God wordt, des
te meer zullen we de kerk
en de verloren mensen gaan
liefhebben. Ik denk dat het
steeds belangrijker voor christenen
wordt om zichtbaar
en herkenbaar te zijn in onze
maatschappij en te laten zien
waar we staan in onze liefde
voor Hem en voor elkaar!
God is aan het werk, midden
tussen alle ellende en
gebrokenheid en Hij heeft een
bedoeling met jou als burger,
medemens en als collega. Je
verspilt geen tijd als je iets voor
God doet. Als jij in het leven
van een ander iets betekent
voor de eeuwigheid, heb je een
geschenk van onschatbare
waarde doorgegeven.”
“Wat is ons eigen getuigenis
onder leeftijdsgenoten?”
“De Hervormde Gemeente van Leerdam is sinds
2011 Deelgenotengemeente van Harriëtte Smit.
Onze twee wijkgemeenten waren op zoek naar
twee projecten. We vonden het belangrijk dat er
daarvan één met name op de jeugd gericht was.
Zodoende viel ons oog al snel op Harriëtte, die
als voormalig jeugdwerker zou worden uitgezonden
om de jongeren in Bordeaux te bereiken met
het Evangelie. In februari 2011 heeft ze zich op
een gezamenlijke catechisatieavond voorgesteld
aan alle jongeren en overige belangstellenden
en verteld over de situatie in Bordeaux en haar
toekomstige werk.
Voor onze jeugd is zending veel concreter nu het
een gezicht heeft. Mede vanwege haar leeftijd en
achtergrond weet Harriëtte de jongeren echt aan
te spreken. Toen ze tijdens haar verlof in januari
opnieuw bij ons langskwam, vertelde ze ook eerlijk
over de moeilijke dingen die ze tegenkomt. Zo
kunnen we de ontwikkeling van het door haar opgezette
werk echt volgen en merken de jongeren
ook dat zending niet alleen uit succesverhalen
bestaat, maar ook geregeld zorgen kent. Daardoor
krijgt ook het gebed voor de zending veel meer
diepgang en vergroot het de betrokkenheid bij de
diverse inzamelingen die we voor haar houden.
Daarbij vinden we haar setting in Bordeaux heel
leerzaam voor onze jongeren. Onze Leerdamse
jeugd was sowieso al erg betrokken op zending en
hulpverlening: deze zomer vertrekken er weer zo’n
vijftig jongeren om aan de slag te gaan in Servië,
waar er met een bevriende gemeente diverse projecten
zijn geselecteerd. Wij zijn daar erg dankbaar
voor. Het is prachtig om die enorme betrokkenheid
van onze jongeren te zien. Tegelijk toont dat
nog wel de ‘klassieke zendingssituatie’: wij rijk,
zij arm. Onze betrokkenheid met Harriëttes werk
geeft daar een leerzame aanvulling op: zij werkt in
een moderne stad onder jongeren die als het ware
de vrienden en klasgenoten van onze jongeren
zouden kunnen zijn. Harriëttes zoektocht om hén
te bereiken confronteert ons ook met vragen naar
ons eigen getuigenis onder leeftijdsgenoten. Tegelijk
geeft het ons allemaal een heel ander zicht
op Frankrijk. We kennen het natuurlijk als een leuk
vakantieland, maar Harriëtte toont ons ineens een
stuk geestelijke armoede, waar we eerst misschien wel
blind voor waren. Met diezelfde blik kijk je vervolgens
ook weer naar je eigen samenleving. Waar leven de
mensen eigenlijk voor?”
ook belangstelling voor gzB-Deelgenoten?
Bel naar Jaap van der Ham, 0343-701010, mail naar
cenf@gzb.nl of kijk op www.gzb.nl

12 # 4 13
“Hang je geloof niet aan
de kapstok in de zomer!”
Fietsen langs
protestantse gemeenten
in zuid-Frankrijk
De GZB is bezig met het ontwikkelen van
een fietsroute die langs een aantal gemeenten
van de UNEPREF in Zuid-Frankrijk voert. De
route, door heuvelachtig landschap,
is een sportieve uitdaging voor geroutineerde
fietsers. Lengte circa 200 km. Houd onze
website in de gaten voor meer informatie.
kerkdiensten in frankrijk
De GZB is verbonden met de Union Nationale des Églises Protestantes Réformées
Évangéliques de France (UNEPREF), een klein kerkgenootschap dat zich rond Parijs, in
het zuidoosten en in het zuidwesten (Cevennen) van Frankrijk bevindt. De UNEPREF
(voorheen EREI) heeft ongeveer 40 gemeenten. Gaat u deze zomer op vakantie naar
Frankrijk? Ds. Johan Flikweert uit Gorinchem, zelf de laatste jaren te gast in de gemeente
van Bordeaux, noemt zeven redenen om een dienst van de UNEPREF bij te wonen.
ds. johan Flikweert hervormd
predikant in Gorinchem
een Franse dienst
is een ervaring!
“Een Franse kerkdienst is een
bijzondere ervaring. Waarom?
1. Een taalervaring: bijbelgedeelten,
verkondiging, psalmen en liederen,
die je (her)kent – maar nu in het
Frans!
2. Een bemoedigende ontdekking: de
Heere is ook hier aan het werk.
3. Een verrassende continuïteit: God
gaat met jou in het buitenland
gewoon verder waar Hij thuis met je
gebleven was.
4. Een onverwachte bonus: drie weken
lang delen in de tekenen van brood
en wijn – wat een genade!
5. Een verrijkende ontmoeting:
de contacten met broeders en
zusters in Frankrijk, die juist ook
hen bemoedigen.
6. Een diepe herkenning: Gods genade
en roeping zijn wereldwijd.
7. Een fantastische dankbaarheid
bij terugkeer: het tellen van de
zegeningen in je thuisgemeente.
“Welke onvergetelijke
zegeningen gaan u en
jij in 2012 in Frankrijk
brengen en opdoen?”
Re-creatie betekent letterlijk herschepping.
Het is God immers Die ons
vernieuwt naar het beeld van Jezus
Christus. Juist in je vakantie is daar
extra ruimte voor. Hang je geloof niet
aan de kapstok in de zomer! Ware
recreatie is gratis. Je hebt er het hele
jaar wat aan. Welke onvergetelijke
zegeningen gaan u en jij in 2012 in
Frankrijk brengen en opdoen? “
Op www.gzb.nl vind u
de gegevens van alle
UNEPREF-gemeenten
in Frankrijk. Wij raden u
aan om van tevoren tijd
en locatie te checken.
“in Het BijBelHUis leerDe ik een Heel anDere goD kennen: EEN GOD DIE DICHTBIJ WIL ZIJN EN ZIJN HAND
UITREIKT. DAT HAD EEN GROTE INVLOED OP MIJN LEVEN. IK LEEFDE NIET MEER EEN LEVEN WAARIN GOD EEN
VANZELFSPREKENDHEID WAS, MAAR EEN LEVEN WAARIN GOD EEN NOODZAAK WERD.”
NURAN BIKHAN VAN HET BIJBELHUIS, OP PAGINA 16/17.
Kijk voor een overzicht van alle
GZB-projecten op www.gzb.nl
De gzB heeft opnieuw voor 3 jaar het
cBF-keurmerk gekregen! Het CBF kijkt vooral naar
de financiële betrouwbaarheid van een organisatie.
Om het keurmerk te krijgen, moeten bijvoorbeeld de
kosten van fondsenwerving beperkt blijven. De GZB zit
ver onder de norm die daarvoor gesteld is.
katern
p13-17

chili
cl.1.001 evangelisatie
onDer zigeUners
€ 3.225,-
Binnen de Chileense
samenleving vormen de
zigeuners door hun taal en
cultuur een aparte groep. Zij
trekken rond in hun tenten.
Velen van hen zijn nominaal
rooms-katholiek. Carlos
Hernández trekt als evangelist
rond en woont bij de
zigeuners. Voor de komende
jaren liggen er allerlei plannen:
men wil het Nieuwe
Testament in het Romana
- de taal van de zigeuners -
verspreiden, bijbelstudieboekjes
uitgeven, zigeuners
leren lezen en schrijven, etc.
Graag steunen we het evangelisatiewerk
onder deze
moeilijk bereikbare groep.
Mexico
MX.1.004 BijBelscHool
voor De tzeltal
inDianen: € 9.000,-
Onder de Tzeltal indianen
is er veel belangstelling
gzb-projecten
kenia
ke.2.004 kinDerteHUis in lokicHar:
€ 7.500,-
Het kindertehuis in Lokichar bevindt zich in
Turkana, een van de armste gebieden van
Kenia. Er worden zo’n 80 weeskinderen en
gehandicapte kinderen opgevangen. Onze
bijdrage wordt gevraagd voor het onderwijs
aan de kinderen. De kinderen mogen in het
tehuis blijven tot ze een opleiding hebben
afgerond en daarmee in hun eigen onderhoud
kunnen voorzien.
voor het evangelie. De kerk
groeit, maar het is ook een
gebied waar veel weerstand
tegen het protestantisme
is. Ondanks dat zijn er maar
liefst 437 preekplaatsen en
heeft de kerk 33.700 leden.
Aan de Bijbelschool Bet-El
worden studenten opgeleid
tot pastoraal werker of predikant.
De studenten komen
uit arme gezinnen. Als zij afstuderen
is dit dankzij grote
inspanningen en offers van
hun familieleden.
Onze bijdrage wordt gebruikt
voor het salaris van
drie docenten.
rwanda
rw.1.002 toerUstingsPrograMMa
Binnen De anglicaanse kerk van
rwanDa: € 19.500,-
Dankzij de afdeling Mission & Training, die is
opgezet door Ad Verwijs, zijn er de afgelopen
jaren mooie dingen gebeurd binnen de
Anglicaanse Kerk van Rwanda. Honderden
predikanten zonder theologische opleiding
zijn de afgelopen jaren beter toegerust voor
hun taak in de kerk. En tijdens een grote
evangelisatieactie in 2009 zijn heel veel
mensen tot geloof gekomen en zijn er maar
liefst 700 Bijbelstudiegroepen gestart. Door
onze bijdrage aan het werk van de afdeling
Mission & Training investeren we in de kerk in
Rwanda. Helpt u mee?
indonesië
iD.2.004 inricHting oPeratiekaMer ziekenHUis eliM:
€ 15.000,-
Elim is een ziekenhuis van de Torajakerk, een kerk die is
voortgekomen uit zendingswerk van de GZB. De medische
apparatuur op de operatiekamer is oud en versleten. We willen
het ziekenhuis steunen bij het verbeteren van de situatie
door geld beschikbaar te stellen voor nieuwe apparatuur.
wilt u een van deze projecten steunen? Maak een gift over op bankrekening
69.07.62.445 t.n.v. GZB, Driebergen o.v.v. het projectnummer. Hartelijk dank!
project in albanië
14 15
“God zij dank
zijn er veel
gevangenen
die tot geloof
komen.
Hun getuigenis
heeft impact.”
Eduart Leka is een voormalige crimineel die nu gevangenispastor is in Albanië. Elke keer
als hij met gevangenen in gesprek gaat, weet hij hen te boeien. Door hen te vertellen over
een God die omziet naar gevangenen, zijn al veel mensen tot geloof gekomen. Voor Alle
Volken vertelt Eduart over zijn leven en werk.
eerst crimineel,
nu gevangenispredikant
“Het was 1996 en ik was 22 jaar oud. Ik zat in de
gevangenis. Ik wist niet wat ik met mijn leven
aan moest, ik was bang en las voor het eerst in
mijn leven in een Bijbel. Ik bad. Af en toe kreeg
ik ook bezoek van familieleden die al in Jezus
geloofden en van zendelingen die gevangenen
opzochten om met hen te spreken. In 1998
kwam ik tot geloof. Toen ik uit de gevangenis
kwam, heb ik mezelf aangegeven bij de Griekse
politie voor een moord die ik negen jaar daarvoor
had gepleegd. Ik werd opnieuw gevangen
gezet, maar ik 2007 mocht ik terug naar Albanië.
Ik wilde graag in de gevangenis gaan werken.
Ik kende het leven en de gedachtenwereld van
gevangenen: dat het recht van de sterkste
regeert, dat het niet uitmaakt om iemands
leven te nemen. Maar ik wist ook van hun pijn:
verlaten te zijn door je familie, de leegheid. Ik
wilde hun graag vertellen dat er met God een
ander, vernieuwd leven mogelijk is.
Ik ben nu gevangenispastor. Ik praat veel met
gevangenen en organiseer allerlei activiteiten
zoals een Alphacursus. Het leuke is dat hierbij
veel vrijwilligers uit de kerk betrokken zijn.
Albanië is een arm land. Het merendeel van de
gevangenen in Albanië zijn jongeren. Vanwege
werkeloosheid zijn zij actief op zoek gegaan
naar onrechtmatige manieren om aan geld te
komen en daardoor in de gevangenis beland.
Ik geloof dat er veel mensen zijn die iets in hun
leven moeten veranderen, maar de mensen
die ik hier tegenkom, moeten hun hele leven
veranderen. Onze doelstelling is om verloren
zielen te winnen voor het Koninkrijk van God.
Daarbij is je houding als pastor heel belangrijk.
Als je spreekt over een liefhebbende God, willen
gevangenen weten of je als volgeling van
Hem oprecht hetzelfde bent. God zij dank zijn
er veel gevangenen die tot geloof komen. Hun
getuigenis heeft impact op hun familie en op
andere gevangenen.”
In 2002 hebben zendelingen
van verschillende
organisaties de Christelijke
Vereniging voor Albanese
Gevangenen opgericht.
Doel is gevangenen te
dienen en hen de liefde
van Christus te laten zien.
Binnen de 21 gevangenissen
die Albanië telt werken
momenteel twee pastors.
De GZB steunt één van hen:
Eduart Leka. Helpt u mee?
Maak een gift over naar de
GZB, rekeningnummer
69.07.62.445 o.v.v. ‘project
AL.1.001’. Hartelijk dank!

project in belgië
16 17
nUran BikHan KINDER-
EN JONGERENWERKER
BIJBELHUIS
Het Bijbelhuis in Antwerpen is een plek waar iedereen welkom is. Jong, oud, blank, zwart,
er is voor allemaal een luisterend oor én een Blijde Boodschap. Jongerenwerker Nuran
Bikhan, vroeger zelf een trouwe bezoeker van de kinderclub, vertelt wat het Bijbelhuis doet
en hoe het haar leven veranderd heeft.
Het Bijbelhuisteam
“In het Bijbelhuis leerde ik
een God kennen die dichtbij
is en Zijn hand uitreikt”
Zending in multicultureel
Antwerpen
Nuran: “Het Bijbelhuis staat in Antwerpen-Noord,
een multiculturele buurt die ‘verdeeld’ is in
verschillende wijken. Zo heb je een Marokkaanse,
een Chinese, een Afrikaanse wijk en een Turkse
wijk. Het Bijbelhuis staat in de ‘Turkse wijk’.
Het Bijbelhuis is erg bekend in de buurt, het staat
er al veertig jaar. Daardoor heeft het ook vertrouwen
bij de mensen. We hebben doordeweeks
allerlei activiteiten, er is voor elk wat wils. Op
dinsdag organiseren we bijbelstudies voor
mensen van 18 jaar en ouder. Op woensdag gaan
mannelijke diaconaal werkers van het Bijbelhuis
voetballen in een buurtsporthal waar Marokkaanse
en Turkse moslimjongens komen. Zo
willen we contacten verdiepen en uitleggen wie
Jezus is. ’s Avonds zijn de jongens uit de buurt
welkom in het Bijbelhuis waar de ene week een
bijbelstudie en de andere week een uitstapje
wordt georganiseerd (zwemmen, bowlen, …).
Om de drie weken mogen op donderdag de
vrouwen uit de buurt langskomen om alle
beslommeringen even van zich af te schudden en
samen te praten met een kopje koffie en iets
lekkers. De vrouwen vinden het heerlijk om een
knutselwerkje te maken. De Bijbel neemt een
centrale plaats in tijdens de vrouwenclub. Er
komen verschillende bijbelse thema’s aan bod en
hoe je hier in de opvoeding van je kinderen mee
om kunt gaan.
Vrijdag is een dag voor de meiden, dan is geen
enkele jongen of man welkom. In de Oosterse
cultuur zijn de omgansvormen tussen mannen en
vrouwen wat ingewikkelder. Ook de meisjesclub
is de ene keer inhoudelijk en de andere keer
ontspannen. Zowel voor de jongens- als de
meidenclub gebruiken we materiaal van de HGJB.
Op zaterdagmiddag rijdt een oranje Bijbelhuisbus
rond in de buurt om de kinderen op te halen voor
de kinderclub. De meeste kinderen toveren een
brede glimlach tevoorschijn als ze het feloranje
busje zien aankomen. Met zo’n 40 kinderen zingen
we liedjes, spelen we spelletjes en luisteren we
naar prachtige verhalen over Jezus.
Een keer in de maand op zondagmiddag vieren we
tijdens een bijeenkomst met alle mensen die de
doordeweekse activiteiten bezoeken en andere
contacten uit de buurt dat we een prachtige God
hebben. Zo hebben we een paar weken geleden
samen met 60 kinderen en 100 ouders en
kennissen gevierd dat Jezus is opgestaan.
Een belangrijk onderdeel van het werk van het
Bijbelhuis is bezoekwerk. De vrienden en
kennissen van het Bijbelhuis openen gastvrij hun
deuren voor ons. Tijdens bezoeken kunnen we
mensen beter leren kennen. Kinderen en
jongeren die naar het Bijbelhuis komen, begrijpen
we beter als we de thuissituatie kennen. Vaak
vertellen mensen intieme of persoonlijke zaken,
wat een bewijs is van vertrouwen in het Bijbelhuis.
Hoe ben je zelf in aanraking gekomen met
het Bijbelhuis?
Mijn grootouders woonden een straat verder dan
het Bijbelhuis. Wij gingen daar elk weekend op
bezoek. Mijn tante ging dan vaak naar de kinderclub
en ik ging een keertje mee. Daarna was ik er
niet meer weg te slaan.
welke invloed heeft het Bijbelhuis op jouw
leven gehad?
Hoewel ik uit een christelijk gezin kom, had ik
altijd een soort angst voor een verre, afstandelijke
God. Geloven hield voor mij in dat je je goed
moest gedragen, anders zou God misschien
straffen. In het Bijbelhuis leerde ik een heel andere
God kennen: een God die dichtbij wil zijn en Zijn
hand uitreikt. Dat had een grote invloed op mijn
leven. Ik leefde niet meer een leven waarin God
een vanzelfsprekendheid was, maar een leven
waarin God een noodzaak werd.
wat zijn jouw dromen met betrekking tot
het Bijbelhuis?
Ik droom ervan dat de jongeren in het Bijbelhuis
net als ik God leren kennen en ervaren in hun
leven en Hem willen dienen.”
* Een uitgebreide versie van dit interview staat
op www.gzb.nl
Van boven naar onder:
Voetbalclub; bezoekers
samenkomst; meisjesclub;
zondagse dienst
wilt u nuran
ondersteunen
bij haar mooie
werk in het
Bijbelhuis?
Maak dan een gift
over naar de GZB,
rekeningnummer
69.07.62.445 o.v.v.
‘project BE.1.002’.
Hartelijk dank!

enthousiast voor zending
Zendingswerk is niet mogelijk zonder een thuisfront dat meeleeft, meegeeft en meedoet. Met de hulp
van gemeenteleden en andere betrokkenen kan de GZB in woord en daad het evangelie doorgeven.
Een paar voorbeelden van spontane en creatieve inzet!
Diner voor Thailand
Bolidrums
voor Indonesië
LExMOND - Op zaterdag 28 januari heeft de
zendingscommissie van Lexmond het ‘Voorhofrestaurant’
georganiseerd (Voorhof is de
naam van het verenigingsgebouw). Een aantal
gemeenteleden hebben een driegangendiner
bereid voor bijna 90 gemeenteleden.
Het was een gezellige en geslaagde avond.
De avond bracht € 425,- op voor kinderwerk
in Isaan (Thailand). Ook de opbrengst van de
kerkbussen in het eerste kwartaal van 2012
is voor dit project bestemd.
Fotokaarten
voor Peru
OUDDORP - Adrianne Grinwis
uit Ouddorp maakt zelf fotokaarten
en verkoopt die onder
andere via haar webshop. De
opbrengst is voor het werk van
ds. Peter Kleinbloesem, die
in april samen met zijn gezin
door de GZB is uitgezonden
naar Peru. Adrianne maakt
prachtige kaarten! Neem een
kijkje op www.jacomijntje.nl
en bestel. U steunt daarmee
het zendingswerk in Peru.
kringloopwinkel
voor
zendingswerk
BODEGRAVEN - Al 28 jaar
bestaat er in Bodegraven een
kringloopwinkel. De opbrengst
van de winkel is bestemd voor
het zendingswerk. De winkel
mag zich verheugen in een
stijgende omzet. En ook over
het aantal vrijwilligers heeft
men niet te klagen. Maar liefst
45 mensen zetten zich in om
de winkel tot een succes te
maken. En ze doen dat niet
voor niets. Het afgelopen jaar
was de omzet maar liefst
€ 32.674,-. Een prachtig bedrag!
Een deel van de opbrengst van
dit jaar zal worden bestemd
voor het werk van Anne-Marie
Kool in Hongarije.
ook actie gevoerd voor de gzB? Laat het ons
weten. Mail naar gvaneck@gzb.nl. We vinden
het leuk om er in Alle Volken over te schrijven.
Wie weet brengt het anderen op een idee!
bezinning op zending
In elk nummer van Alle Volken reflecteert een predikant of zendingswerker
op het thema zending. Dit keer: ds. Peter Cimela uit Tsjechië.
18 19
VEENENDAAL - Marlies van Zetten, Timon van Hardeveld,
Henrik Bloemendal en Pieter Wolswinkel richtten
een paar maanden geleden het bedrijf ‘Bolidrums’
op. De vier scholieren van het Ichthus College (6 VWO)
deden dit in het kader van hun profielwerkstuk. Een
bolidrum is een decoratieve drum, handgemaakt van
olievaten door mensen uit Bali. Marlies, Timon, Henrik
en Pieter verkochten ruim 30 exemplaren. En het
mooie is dat ze 20 procent van de opbrengst bestemmen
voor een project van de GZB in Indonesië.
Ds. Peter Cimala (1976) is
predikant en docent aan
het Evangelisch Theologisch
Seminarie (ETS) in Praag.
“Een belangrijk
aspect van wederkerigheid
is de
overtuiging en het
vertrouwen dat
iedereen een
bepaalde gave van
God gekregen heeft
die dienstbaar kan
zijn voor anderen.
Tegelijkertijd is
niemand volmaakt.
We hebben
elkaar nodig.”
“U hebt mij eenen
andermaal iets
gestuurd voor wat
ik nodig had”
(Paulus, in zijn brief
aan de gemeente
van Filippenzen)
Graag wil u vanuit mijn eigen leven iets vertellen over ‘zending verbindt’. Zending
heeft op mijn leven een belangrijke invloed gehad. Dankzij zending is mijn leven op
verschillende terreinen beïnvloed, veranderd en verbonden.
Allereerst heeft mijn bekering met internationale zendingsactiviteiten te maken.
Ik was een jonge zoeker van bijna achttien uit een atheïstische familie. Mijn verlangen
om Jezus persoonlijk te leren kennen ontstond tijdens een dienst van een
Amerikaanse predikant in Tsjechië. Na mijn bekering en doop werd ik lid van een
kerk die veel samenwerkt met buitenlandse kerken. Het contact met christenen
uit andere landen hielp me te ontdekken hoe leden van het Lichaam van Christus
verbonden zijn door continenten, naties en culturen heen. Het was heel bemoedigend
ons om te weten dat de christelijke kerk veel groter is dan onze eigen
gemeente of zelfs ons kerkgenootschap. We hebben broeders en zusters over de
hele wereld!
Later, tijdens mijn studie theologie op het Evangelisch Theologisch Seminarie in
Praag, ontmoette ik veel buitenlandse docenten die deze jonge school kwamen
ondersteunen. We ontvingen allerlei hulp vanuit het buitenland op het gebied van
onderwijs en financiële en praktische ondersteuning.
Het contact met buitenlandse christenen heeft ons in Tsjechië veel geleerd. We
hebben geleerd om 1) hulp te accepteren, 2) anderen te helpen omdat wij net
zo goed iets te bieden hebben en 3) partners te zijn en samen te werken aan de
zendingsopdracht.
Zending is als een brug die twee delen verbindt en waar overheen mensen elkaar
kunnen bereiken. De brug biedt de mogelijkheid om te geven en te ontvangen. Dat
is eigenlijk niets nieuws. De apostel Paulus maakt duidelijk dat partnerschap en
wederzijdse hulp onmisbaar is in kerk en zending. Paulus legt de nadruk op deze
wederkerigheid – in gebeden, financiële steun, collectes of praktische hulp – in
bijvoorbeeld Filippenzen 4 vers 10-19. Een belangrijk aspect van wederkerigheid,
op welk terrein in ons leven ook, is de overtuiging en het vertrouwen dat iedereen
een bepaalde gave van God gekregen heeft die dienstbaar kan zijn voor anderen.
Tegelijkertijd is niemand volmaakt. We hebben elkaar nodig.

onze zendingswerkers
20 21
De GZB heeft – soms samen met een andere organisatie – zo’n zeventig
zendingswerkers uitgezonden. Zij werken in meer dan veertig landen
over de hele wereld. Wie komen er binnenkort terug naar Nederland?
welkom thuis
Terug uit Peru
Arjan & Carolina Vaders zijn in 2006 uitgezonden naar het noorden van Peru, waar
evangelisten van de Evangelische Presbyteriaanse Reformatorische Kerk van Peru
(IEPRP) een aantal gemeenten hadden gesticht. Er was behoefte aan ondersteuning
bij gemeenteopbouw en jongerenwerk. Na een paar jaar hebben Arjan en
Carolina het werk overgedragen aan Peruaanse collega’s en zijn zij naar Chiclayo in
Noordwest-Peru verhuisd om daar een kleine gemeente nieuw leven in te blazen
en het kerkplantingswerk in Noordwest-Peru te coördineren. Inmiddels is er in
Chiclayo een groeiende gemeente met onder andere veel jongeren: de gemeente
Shalom. In vier andere plaatsen zijn nieuwe gemeenten ontstaan.
Nico en Janny van Steensel komen half juli vanuit
Angola terug naar Nederland. Nico heeft de
afgelopen zes jaar als docent aan het interkerkelijk
protestants seminarie ISTEL gewerkt. Binnen
de protestantse kerken van Angola is er een
groot gebrek aan goed opgeleide voorgangers.
ISTEL wil daar iets aan doen door studenten op
te leiden en bij te scholen. Het werk van Nico
wordt overgenomen door een Angolese collega.
Jerry en Mireille Mostert en hun dochter
Manuelle keren in juli terug naar Nederland. Ze
hebben dan bijna een jaar in Kenia gewoond,
waar Jerry heeft lesgegeven aan de theologie opleiding
van de Hervormde Kerk van Oost-Afrika,
het RITT. In dat jaar hebben ze ook hun tweede
kindje geadopteerd: Abigail.
Anita is teruggekeerd uit een land – in Centraal-
Azië – waar zendingswerk verboden is. In
persoonlijke contacten heeft ze het Evangelie
met mensen gedeeld. Ook rustte zij kerkleiders
en gemeenteleden toe.
Uitgebreide informatie over de zendingswerkers
van de gzB vindt u op de nieuwe
website. Neem snel een kijkje op www.gzb.nl
Wil uw gemeente een zendingswerker uitnodigen?
Kijk op pagina 23 wie er met verlof zijn.
wat hebben jullie in Peru
mogen betekenen?
We hebben vooral in de persoonlijke
contacten wat kunnen betekenen.
Ons christelijke gezinsleven
had een voorbeeldfunctie
voor veel Peruanen. We hebben
prachtige mensen leren kennen
van wie we zelf ook veel geleerd
hebben. Op het kerkpolitieke vlak
lopen zaken vaak stroef. Je steekt
daar energie en tijd in, maar het
levert niet altijd verbetering op.
Dat is niet makkelijk.
“Peter en Ruth” hebben ruim elf jaar in een
boeddhistische omgeving in Zuidoost-Azië gewerkt,
in een land waar zendingswerk verboden
is. Daarom kunnen we hun echte namen niet
noemen. Ze runden er een ICT-bedrijf en deelden
in persoonlijke contacten het Evangelie met de
mensen om hen heen. Eind juni keren zij terug
naar Nederland.
Ad & Lisette Verwijs komen in juli terug naar
Nederland. Ze waren acht jaar lang als toerusters
in dienst van de Anglicaanse Kerk van
Rwanda. Onder leiding van Ad zijn er zo’n 300
kerkleiders opgeleid, is er een grote evangelisatieactie
gehouden waardoor 700 bijbelstudiegroepen
zijn ontstaan en komt er binnenkort
een studiebijbel beschikbaar in het Kinyarwanda,
de taal van Rwanda. Lisette werkte als
pastoraal hulpverlener, met name op het gebied
van huwelijk en gezin. In het volgende nummer
van Alle Volken vertellen Ad en Lisette over hun
ervaringen in Rwanda.
Heeft de periode in Peru
jullie veranderd?
We zijn meer wereldburgers
geworden. We zijn kritischer
geworden op de Nederlandse
cultuur. We hebben andere
vormen van gemeente zijn
leren kennen, die evengoed
rekening houden met Bijbelse
en reformatorische principes.
wat waren momenten om
nooit te vergeten?
Een triest moment was toen
wie NOëMí POLDERVAART (22)
wat THEOLOGIE AAN DE
EVANGELISCHE THEOLOGISCHE
FACULTEIT IN LEUVEN
stage KENIA
Arjan een kist kocht om een
moeder van vijf kinderen te
kunnen begraven. De jongste
twee werden opgehaald door
de vader, de oudste drie vertrokken
naar een weeshuis.
Een leuk moment was toen
er een groep jongeren uit Veenendaal
kwam om een kerkje
te bouwen en een vakantiebijbelweek
te organiseren. Een
aantal van die jongeren zijn
later voor langere tijd naar
het zendingsveld gegaan.
wie ARJAN EN CAROLINA VADERS UIT PERU
BesteMMing NEDERLAND
wanneer JUNI 2012
“Van betekenis zijn...”
en nu weer terug
naar nederland…
Ja, het is moeilijk om voor
onbekende tijd afscheid te
nemen van onze Peruaanse
vrienden. Graag hadden we
de verdere ontwikkelingen in
gemeentestichting meegemaakt.
Ook onze kinderen
laten goede vriendschappen
achter. Maar we richten ons
op een nieuwe start in een
nieuwe plaats. We zoeken
naar een ‘zendingscontext’
stagelopen via de gzB
Nieuw bij de GZB zijn korte uitzendingen en
stagemogelijkheden. Zo kunnen jongeren
kennismaken met het zendingswerk. Noëmí
Poldervaart (22): “Ik studeer theologie aan de
Evangelische Theologisch Faculteit in Leuven.
Het laatste jaar van mijn bachelor moet ik
stagelopen. Als kind had ik al het verlangen om
de Heere te dienen in de zending. Daarom ben ik
vorig jaar naar de GZB gegaan om te kijken wat
er mogelijk was. Ik kon op stage naar Kenia. Ik
ben hier nu al weer 8 weken (van de 12). Ik werk
op het hoofdkantoor van de RCEA (Reformed
Church of East Africa), binnen het CML team
(Centre for Mission and Leadership). Samen met
mijn team ga ik het veld in om lokale kerkleiders
te trainen. Ik train voornamelijk in pastorale
om de kerk te helpen concreet
missionair te zijn. Er zijn
steeds meer initiatieven en
projecten op het gebied van
gemeentestichting in de grotere
steden van Nederland. We
zijn bereid om daar in mee te
helpen en zo onze zendingservaringen
in te brengen. Het is
spannend om als gezin weer in
de Nederlandse situatie terug
te keren, maar we weten dat
God bij ons is, onze Hemelse
Vader die voor ons zorgt.
zorg. Naast het werk bij de RCEA geef ik les op
het RITT (Reformed Institute for Theological
Training). Studenten worden hier opgeleid tot
predikant of evangelist. Ik geef les over pastorale
zorg en over de Apostolische geloofsbelijdenis.
Door middel van deze stage hoop ik meer
duidelijkheid te krijgen over een daadwerkelijke
uitzending. Als u meer van mijn ervaringen
wilt lezen, kunt u kijken op http://poldervaart.
gaatverweg.nl.”

gzblogs - zendingswerkers online
Steeds meer zendingswerkers praten hun thuisfront bij via een internetblog. Alle
Volken ging het web op, op zoek naar bijzondere ervaringen in het zendingswerk.
Hoog kindersterftecijfer
Wilma Malaba, gezondheidszorg in Ethiopië
“De meisjes in ons werkgebied trouwen vaak op jonge leeftijd. Dat houdt dan meestal ook in dat ze al
jong kinderen krijgen en zo kan het gebeuren dat vrouwen met gemak tien of meer zwangerschappen
doormaken. Maar ook het kindersterftecijfer is hoog. Veel kinderen sterven door ziekte of ondervoeding.
Gisteren kwam er een zwangere vrouw voor onderzoek, zwanger van haar tiende kind, maar er
waren er nog maar zes van in leven. Je moet je dan niet voorstellen wat zo’n vrouw meegemaakt heeft
om tot drie keer toe een kind af te moeten staan aan de dood. Gelukkig zijn er steeds meer vrouwen
die gebruik maken van de gezondheidszorg, zowel voor de bevalling als tijdens ziekte. Ook maken ze
gebruik van vaccinaties. Daardoor hopen we toch dat het kindersterftecijfer naar beneden gaat.”
lees meer http://familymalaba.wordpress.com
De eerste doopdienst in nong rua
David en Grea van der Lee, evangelisatie en gemeentestichting in Thailand
“Afgelopen zondag zijn broeder Uan en zuster Daa gedoopt. Zij zijn de eerste gelovigen die in Nong
Rua worden gedoopt. De dienst zou gehouden worden bij Uan en Daa thuis, want op loopafstand
van hun huis is een klein watertje waar de doop plaats kon vinden. Erg bijzonder tijdens deze dienst
was het getuigenis dat Uan en Daa allebei gaven en waarin ze duidelijk aangaven dat ze echt Jezus
willen volgen. Al zingend zijn we daarna naar het watertje gelopen waar Uan en Daa - na het beantwoorden
van de doopvragen - zijn gedoopt. Toen ze uit het water kwamen, kregen ze van iedereen
rozen en zijn we zingend weer teruggelopen naar hun huis. Daar kregen ze het doopbewijs en hebben
we met elkaar het Heilig Avondmaal gevierd.
Deze zondag was een bijzondere dag waar we erg dankbaar voor zijn. Het is erg mooi om te zien
hoe Uan en Daa zijn gegroeid in hun geloof. God gaat door met Zijn werk! We willen jullie hartelijk
danken voor jullie meeleven en gebed en jullie vragen om voor deze mensen te blijven bidden. Dat
zij hun licht mogen schijnen in ons dorp, waar nog zoveel duisternis is.”
lees meer www.zendmij.blogspot.com
kans op een betere toekomst
Jan-Maarten Goedhart, kerkplanting en toerusting in Lima, Peru
“Deze week bezocht ik een kerk in het district Chorillos, in het zuiden van Lima.
Chorillos heeft de hoogste statistieken voor depressiviteit en suïcide onder jongeren. De wijk is
berucht om de jeugdbendes, de vele drugs- en alcoholverslaafden en de criminaliteit. In deze wijk is
in 1990 de presbyeriaanse gemeente San Genaro ontstaan.
Vorige week was er een vakantiebijbelweek voor 400 kinderen (en dat terwijl de gemeente maar
40 leden heeft). Ook is San Genaro betrokken bij een centrum enkele straten verderop, waar iedere
dag 80 kinderen uit de wijk een warme maaltijd krijgen na schooltijd. Voor 55 kinderen is er huiswerkbegeleiding,
en een scala aan andere activiteiten die hun sociale en intellectuele ontwikkeling
ondersteunen. Het lijkt een druppel op de gloeiende plaat, maar voor ieder kind dat deelneemt, is
het een kans op een betere toekomst. Want de kwaliteit van het onderwijs is op de staatsscholen
erbarmelijk en aangezien beide ouders moeten werken, worden veel kinderen aan hun lot over gelaten.
Zo krijgt de liefde van Christus echt handen en voeten in Chorillos.”
lees meer www.familiegoedhart.nl
* In sommige
landen ligt
zendingswerk
gevoelig. Het is
daarom beter om
niet in alle geval-
len de volledige
naam en het land
zendingwerkers met verlof
te vermelden.
“Na 30 jaar werk is de hele Bijbel klaar!
Ik wist niet waar te beginnen.”
22 23
De hele Bijbel klaar
Agatha van Ginkel, lees- en schrijfonderwijs voor taalgroepen in Afrika
“Toen ik weer in Nairobi kwam, hoorde ik het. Het goede nieuws. De eerste twee exemplaren van de
hele Sabaot Bijbel waren aangekomen in Nairobi. Na 30 jaar werk is de hele Bijbel klaar! Ik wist niet
waar te beginnen. Het was geweldig om Psalm 42 in de Sabaottaal te kunnen lezen en toen verder
te kunnen bladeren naar Jesaja en dan weer terug naar Prediker om nog wat verzen op te zoeken in
Handelingen. Wat een wonder! Wat een genade! Wat een zegen!”
lees meer www.groetenuitnairobi.blogspot.com
Beroep uit Homs
Jaap Hansum, theologisch onderwijs in Libanon
“Aan de Near East School of Theology (NEST) studeert een jonge predikant uit Syrië.
Naast het werk in zijn eerste gemeente komt hij regelmatig naar de NEST om zich verder te verdiepen
in het Nieuwe Testament. Kort geleden ontving hij een beroep uit Homs, een stad die de laatste
maanden vaak in het nieuws is. Homs is momenteel een van de brandhaarden van de Syrische
revolutie en vrijwel volledig in puin geschoten door de troepen van het Syrische regime. Tegen alle
logica in heeft deze collega met zijn jonge gezin besloten dit beroep aan te nemen en de kerk te
gaan dienen op de puinhopen van een grotendeels vernietigde stad. Wat een geloof! Laten we onze
broeders en zusters in Syrië niet vergeten in onze gebeden.”
lees meer www.famhansum.nl
Wie zijn voor voor -
lichting beschikbaar?
naam Functie/taak voorlichtingsperiode
Erwin en Lisette Kint Evangelisatie en gemeentestichting in Bangkok, Thailand 5 - 18 juni
Jan Pieter en Angelique* Jan Pieter werkt op een vertaalbureau en Angelique werkt met gehandicapte 4 juni - 11 juni en
kinderen in Centraal-Azië.
28 juni - 4 juli
Jaap en Mirjam Haasnoot Jaap is docent aan de predikantenopleiding van de Episcopal Church in
Soedan.
24 augustus - 7 september
Pieter en Hanna-Ruth* Studentenwerkers in Centraal-Azië 25 augustus - 8 september
Ilse en Arjan Visser Ilse is betrokken bij bijbelvertaalwerk in Malawi 27 augustus - 9 september
Geert en Eline de Boo Kerkplanting in het centrum van Tokio, Japan 31 augustus - 13 september
Peter en Ruth* 'Tentenmakers' in Zuidoost-Azië 1 - 14 september
Willem-Jan de Wit Theologisch onderwijs in Egypte 1 - 15 september
Ad en Lisette Verwijs Ad is coördinator van een toerustingsprogramma en Lisette is betrokken bij
pastorale hulpverlening in Rwanda.
2 - 16 september
Nico en Janny van Steensel Nico is docent aan de theologische opleiding ISTEL in Angola. 4 - 30 september
Arjan en Carolina Vaders Gemeentestichting in Peru 17 - 30 september
Michiel en Sandra Vastenhout Michiel is docent Bijbelse vakken en Sandra geeft les aan de muziekopleiding
van een seminarie in Mexico.
18 november - 2 december
Nanda Smeenk Nanda was als onderwijskundige betrokken bij (gezondheids)ontwikkelingsprojecten
en vrouwenwerk in Soedan.
het hele jaar door
Diane Palm Diaconaal consulent bij het Centrum voor Israëlstudies (CIS) het hele jaar door
voor een afspraak kunt u contact opnemen met Margreet van Spronsen,
e-mail: cenf@gzb.nl of tel. 0343 -70 10 10.

Door DIANE
PALM, DIACONAAL
CONSULENT CIS
over DIACONALE
VERBONDENHEID
MET ISRAëL
de gzb in israël
24 25
Ruim twee jaar geleden werd het werk van het Centrum voor Israëlstudies (een samenwerkingsverband
van de GZB, de Christelijke Gereformeerde Kerken en de Christelijke Hogeschool
Ede) uitgebreid met een diaconale gerichtheid op Israël. De kerk is namelijk niet alleen op een
theologische manier verbonden met dit land en volk, maar kan ook daadwerkelijk iets betekenen
voor de mensen die er nu wonen.
Israël,
land van
mElk En
honing?
In de wereld en in de kerk wordt regelmatig
over de politieke situatie van Israël gesproken.
Maar wat veel mensen niet weten, is dat er in
Israël zelf ook veel wordt gesproken over de
sociale ontwikkelingen in het land. Veel mensen
hebben moeite om hun hoofd boven water te
houden. Eén op de drie gezinnen in Jeruzalem
leeft onder de armoedegrens. Vooral de nieuwe
immigranten, de ultra-orthodoxe Joden en de
Arabische bevolking loopt het risico in de cirkel
van de armoede te belanden.
Yad elie
Tegen deze achtergrond kwamen we een aantal
jaren geleden in contact met de Joodse organisatie
Yad Elie en ontstond er een bijzondere
samenwerking. Yad Elie laat het niet bij cijfers
over armoede, maar biedt concreet hulp aan
kinderen uit deze kwetsbare gezinnen. Op verschillende
Joodse én Arabische scholen zorgt ze
ervoor dat leerlingen een gezonde en voedzame
maaltijd krijgen. Maar Yad Elie doet meer; ze
stimuleert de ontmoeting tussen Joodse en
Arabische leerkrachten en ouders. Op deze
manier wordt er in het klein ook gebouwd aan
verzoening.
Drie voorbeelden
Wat betekent het voedselproject van Yad Elie
voor de ontwikkeling van een kind? Drie voorbeelden
uit de praktijk…
Op een Joodse basisschool is het tijd voor de
lunch. Een deel van de leerlingen heeft van thuis
niets meegekregen. Aan één van de tafeltjes zit
een meisje dat zich schaamt voor haar situatie.
Yad Elie zorgt ervoor dat juist deze kinderen een
volwaardige maaltijd krijgen en na de pauze
weer met volle aandacht in de klas kunnen zitten.
Ondertussen krijgen de ouders voorlichting
over het belang van (gezond) voedsel voor de
ontwikkeling van hun kind.
Op een Arabische meisjesschool in het oosten
van Jeruzalem komen dagelijks 1600 leerlingen
door de poort. Dankzij de steun van Yad Elie is
“Ik kan met drie woorden zeggen wat deze
maaltijd voor mij betekent: voedsel is leven.”
één leslokaal ingericht als keuken. De meisjes
leren hier een gezonde maaltijd bereiden. Een
deel van het voedsel wordt meegegeven aan
kinderen van de armste gezinnen in de buurt.
Op een Joodse avondschool wordt lesgegeven
aan jongeren die door persoonlijke omstandigheden
niet (meer) deelnemen aan het ‘normale’
onderwijssysteem. Met hulp van Yad Elie staat
er iedere avond een maaltijd klaar voordat de
lessen beginnen. Sommige jongeren hebben
een lange werkdag achter de rug, zonder een
volwaardig ontbijt of lunch. Eén van de leerlingen
zegt: ‘Ik kan met drie woorden zeggen
wat deze maaltijd voor mij betekent: voedsel
is leven.’
Drie redenen
Van de praktijk in Jeruzalem naar de lessen die
we in Nederland de afgelopen jaren geleerd hebben.
Waarom is de GZB (onder andere) via het
Centrum voor Israëlstudies actief op diaconaal
terrein? Drie redenen:
- In de eerste plaats is de noodzaak van een
diaconale betrokkenheid op Israël gebleken.
Onderzoeken tonen aan dat de armoede in Israël
groeit: circa 20 procent van samenleving
leeft onder de armoedegrens (= de helft van
het gemiddeld beschikbare inkomen). Veel
mensen – zowel aan Joodse als Arabische zijde
– zijn niet in staat om de stijgende kosten van
het dagelijks levensonderhoud het hoofd te
bieden. Israël heeft een armoedeproblematiek
die we niet zomaar voor kennisgeving
kunnen aannemen.
- In de tweede plaats levert de diaconale
presentie een wezenlijke bijdrage aan de
Joods-christelijke ontmoeting. Daar waar de
kerk op een onvoorwaardelijke manier laat
zien dat ze betrokken is op Israël, groeit het
vertrouwen en ontstaan er openingen voor
(wederkerige) relaties. Dat is ook gebleken uit
die contacten die we via het diaconale werk
hebben opgebouwd. In de diaconale presentie
krijgt het ‘luisteren, dienen en getuigen’
(de kernwoorden van het Centrum voor Israëlstudies)
een natuurlijke eenheid.
- In de derde plaats geeft de diaconale presentie
een gedifferentieerde kijk op Israël. Onze
verbondenheid krijgt concreet een gezicht
in mensen van zowel Joodse als Arabische
afkomst. In het diaconaat kom je in het
bijzonder op plekken waar de pijn van het
land gevoeld wordt. Het is goed dat de kerk
daar is en luistert naar zowel het verhaal
van Joodse gelovigen als van Arabische/
Palestijnse christenen.
diverse projecten
De GZB is op diverse manieren betrokken op Israël. Zo verleent Corrie van Maanen mede namens de
GZB al jarenlang zorg voor de Russische Joden die als immigranten in Israël kwamen. In overleg met de
diaconaal consulent van het CIS wordt steeds gekeken welke concrete projecten gesteund kunnen worden.
In 2011 en 2012 heeft de GZB bijgedragen aan projecten van Musalaha, een organisatie die zich inzet voor
verzoening tussen (messiaanse) Joden en Palestijnse christenen. Ook het kinderwerk van de Anglicaanse
kerk in Nablus wordt financieel ondersteund.
ToerusTing
Als diaconaal consulent heb ik
in de afgelopen periode de kans
gekregen om in gemeenten te
vertellen over de noodzaak en
de betekenis van diaconale presentie
in Israël. Gemeenteleden
geven aan dat deze toerusting
hen op een andere manier naar
Israël heeft leren kijken. Graag
ben ik bereid om ook in uw
gemeente iets te vertellen
over het werk dat we in Israël
doen. Neem daarvoor gerust
contact op met de GZB of via
www.centrumvoorisraelstudies.nl.
Diana Palm,
diaconaal consulent

“We zullen
op Cuba voor
Holland
bidden. Het
is nu onze
beurt om
aan jullie te
denken en
jullie te
steunen!”
de gzb op cuba
26 27
Tijdens de diploma-uitreiking kregen
de studenten een Bijbel en een fiets.
Oud-GZB’er ds. Hans de Groot en zijn vrouw Jeannet zijn vorig jaar op Cuba geweest om
predikanten en hun vrouwen toe te rusten voor hun taak in de kerk. Ook evangelisten en
zondagsschoolleiders nemen deel aan de cursussen. Enkele passages uit hun reisverslag.
“Het is op Cuba erg arm. Daar moet je als (rijke)
westerling steeds weer aan wennen. En je altijd
weer de vraag stellen: wie is wezenlijk rijk (in
God)? Arm zijn en toch rijk, rijk zijn en toch
arm, dat kan!”
“Hoewel de protestantse gemeenten op het
rooms-katholieke Cuba marginaal zijn, zijn ze
zeer missionair. Baptistenkerken hebben vorig
jaar zestig nieuwe gemeenten gesticht! Je ziet
in de kerk veel jonge mensen. Veel predikanten
werken fulltime, terwijl hun gemeente soms
maar zestig leden telt. Wat heb je er dan veel
voor over om een eigen predikant te hebben!”
“Elke morgen is hier op het seminarie een dagopening.
Naast de gebeden zijn er meditaties.
Vanmorgen was Deuteronomium 17 aan de
beurt. We leerden dat we als voorgangers niet
op kracht en overvloed moeten vertrouwen,
maar op God. Er ontstond een gesprek over
afhankelijkheid. Een student vertelde dat hij
vaak uren moet lopen, zelfs door rivieren heen,
om ergens te gaan preken. Na de dienst mag
hij mee-eten en daarna loopt hij weer terug.
Ik dacht: ik heb in Nederland mijn auto, ik rijd
ergens heen om voor te gaan en ik krijg nog een
preek- en kilometervergoeding ook.
Wat vooral opvalt is dat de Heere God voor
de voorgangers hier een heerlijke realiteit is.
Er wordt van Zijn aanwezigheid getuigd. Er is
geen leegheid, zoals dat soms het geval is in
onze westerse cultuur. De decaan zegt steeds
tegen de studenten en voorgangers: ‘stel je
vertrouwen in alles (!) volledig en steeds op
de Heere God, oefen je erin en je zult niet
cuba
bidt voor
nederland
beschaamd worden’. Ook voor ons een goed en
Bijbels advies.”
“Afgelopen woensdag was er diploma-uitreiking:
twintig studenten studeerden af. Dat
gebeurde in een kerkdienst met veel familie en
vrienden. Op een bepaald moment knielden ze
allen neer voor in de kerk, terwijl ook hun vrouwen
en kinderen naar voren kwamen en knielden.
Alle dienstdoende predikanten (onder
wie ook ik) mochten naar voren komen voor de
handoplegging, terwijl er intens gebeden werd.
Daarna werd aangekondigd waar de nieuwe
voorgangers zouden gaan werken. Dat wordt
hier van bovenaf beslist. Ik vroeg later aan een
van hen: ‘had je daar zelf ook nog inspraak in?’
Hij zei: ‘ nee, want overal waar God je heen
stuurt, is het goed’. Ik dacht: wat een gehoorzaamheid
en navolging!”
“Wat bleef haken was een opmerking van een
voorganger: ‘wij hebben aan jullie het Evangelie
te danken, uit Europa komt de Reformatie,
en nu horen we dat er bij jullie zoveel secularisatie
is, dat kerkgebouwen veranderen
in disco’s. Hoe is dat mogelijk?’ Daar sta je
dan. Wat moet je zeggen? Maar beschaamd
het hoofd buigen? Wat is er in Nederland en
in West- Europa gebeurd? Ik moest denken
aan de zeven brieven uit Openbaring 2 en 3:
hebben we de eerste liefde verlaten? Zijn we
te lauw geweest? Hebben we de heiliging niet
serieus genomen? Wat is er over van ‘gij geheel
anders’? Een troost voor mij was dat een voorganger
zei: ‘We zullen op Cuba voor Holland
bidden. Het is nu onze beurt om aan jullie te
denken en jullie te steunen!’”
De gzB heeft een
nieuwe website!
kijk op www.gzb.nl
Zelfbediening op onze nieuwe website
Onze nieuwe website biedt u niet alleen meer informatie en een beter
overzicht van ons werk, maar ook de mogelijkheid om uw persoonlijke
gegevens aan te passen. Op de site krijgt u, na het invullen van uw
gegevens, toegang tot ‘mijn GZB’. Hier kunt u:
• uw persoonlijke gegevens wijzigen, bijvoorbeeld bij een verhuizing.
• uw betaalgegevens aanpassen. De GZB heeft een sterke voorkeur
voor automatische incasso van giften en contributies. Via ‘mijn gzb’
houdt u het overzicht en kunt u uw giften of contributies aanpassen.
• gericht geven voor projecten of zendingswerkers. De online
geefmogelijkheid is eenvoudig te gebruiken.
Welkom!
niEuw!

28 gzb-nieuws
Nieuwe uitgaven, activiteiten die de GZB in de komende
tijd organiseert en andere dingen waarvan u op de hoogte
moet zijn: u leest het hier!
29
Donderdag 31 mei:
algemene vergadering
welkom
Van harte welkom op de Algemene
Vergadering donderdagavond 31 mei 2012.
Locatie: gebouw Eben Haëzer, Schoutstraat 8a,
Woudenberg
Aanvang: 19.30 uur
Wilt u voorafgaand aan de vergadering deelnemen aan de
broodmaaltijd (lopend buffet, aanvang 18.00 uur), laat het
ons dan uiterlijk donderdag 24 mei weten (0343 - 51 24 44
of directie@gzb.nl).
Op de website vindt u de concept-notulen van de
vergadering van 16 juni 2011.
Programma
- Opening door ds. K. van
Meijeren, 1e voorzitter
GZB
- Presentatie over het
werk van de GZB en een
bijdrage van een zendingswerker
op verlof
- Pauze met ruimte voor
ontmoeting
- Bijdrage van de afgevaardigde
van het moderamen
van de Protestantse Kerk
- Bestuursverkiezing, ledenadviesraadverkiezing,
jaarverslag, jaarrekening
en rondvraag
- Afsluiting door ds. J.C. van
Trigt, 2e voorzitter GZB
jaarverslag en notulen
Begin mei ontvangen
zendingscommissies en
kerkenraden het jaarverslag
2011. Anderen kunnen het
verslag downloaden via
www.gzb.nl. Ontvangt u
hem liever per post? Bel dan
naar 0343 - 51 24 44.
verkiezingen
Bestuur
Mevrouw C. Moerdijk-den
Toom (Goes) is aftredend
en niet herkiesbaar. Het bestuur
draagt mevrouw A.F.
Visscher-Hofman (Gouda)
voor als haar opvolger. Ter
versterking van het bestuur
wordt daarnaast mevrouw
E.F. Lagerwerf-Vergunst
(Ridderkerk) voorgedragen.
Ledenadviesraad
Ds. A. de Lange (Dordrecht)
en ds. J.A. van der Velden
(IJsselmuiden) zijn aftredend
en herkiesbaar. Er
is geen gebruik gemaakt
van de mogelijkheid hier
een kandidaat aan toe
te voegen. Hierbij is de
enkelvoudige voordracht
vastgesteld.
Wie zijn wij...
wie ARIEKE VISSCHER-HOFMAN wie FLORA LAGERWERF-VERGUNST
“Het lijkt me een ontzettend leuke
uitdaging om mij in te mogen zetten
voor de zending in het bestuur van de
GZB. Direct na mijn studie ben ik met
mijn echtgenoot Frans als buitengewoon
zendingsarbeider van de GZB
naar Afrika vertrokken. Daar hebben we
ongeveer 10 jaar gewerkt in Congo en
Mozambique. We hebben vier kinderen.
Toen we terugkwamen wilde ik me
graag blijven inzetten voor de zending.
Dat heb ik gedaan als voorzitter van
de zendingscommissie van de Goudse
PKN-gemeente en in het onderwijs
als docent scheikunde. Als docent
op een algemeen christelijke school
werd mij duidelijk dat Nederland ook
zendingsland is geworden en dat God
ons roept om overal van Hem te getuigen
in woord en daad. De Afrikaanse
zendingservaring komt mij daarbij nog
steeds goed van pas. De nieuwe slogan
van de GZB ‘Zending verbindt’ spreekt
me dan ook erg aan. Ik hoop dat ik in
het bestuur een bijdrage kan leveren
aan de goede uitvoering van het werk
van de GZB, en daarmee aan de opdracht
van Jezus het Evangelie bekend
te maken over de hele wereld.”
“Ik ben getrouwd met Sjaak en wij
hebben twee zonen en een dochter. Wij
wonen in Ridderkerk en leven mee met
de Singelkerk. Ik ben werkzaam als vicepresident
bij de rechtbank Rotterdam.
Naast rechtsprekende taken verricht
ik daar leidinggevende activiteiten. Ik
vind het belangrijk om naast de taak in
het gezin en het werk, ook anderszins
dienstbaar in het Koninkrijk van God
te zijn. Zo heb ik in het verleden in een
aantal besturen (m.n. van onderwijsinstellingen)
geparticipeerd en ben ik
politiek actief geweest, tot afgelopen
zomer als lid van de Eerste Kamer voor
de ChristenUnie.
Ik ben dan ook blij dat er een beroep
op mij is gedaan om deel uit te maken
van het bestuur van de GZB. Al op jonge
leeftijd kwam ik in aanraking met de
GZB omdat mijn vader in die tijd deel
uitmaakte van het bestuur. Als gezin
bezochten wij trouw de jaarlijkse
zendingsdag.
Ik vind het verrijkend om te ervaren dat
mensen vanuit verschillende culturen
het geloof in Christus gemeen hebben.
Ik hoop mijn bijdrage te kunnen leveren
aan het belangrijke werk van de GZB
om de roeping van gemeenten in Nederland
en wereldwijd om het Evangelie
door te geven, te ondersteunen.”
even voorstellen
wat zijn uw eerste
herinneringen aan zending?
Ik herinner me een zendingsbijeenkomst
in Driesum, vlak
bij Kollum, waar ik opgroeide.
Een openluchtbijeenkomst,
waar ds. Doornenbal uit
Oene sprak. Ik begreep
er niet veel van, maar ik
dacht: dat komt later wel
als ik bekeerd ben.
europa en ook nederland
zijn qua geestelijk klimaat
de laatste decennia veranderd.
wat vind u opvallende
verschillen tussen vroeger
en nu?
Vroeger was er een gemeenschappelijk
besef van
waarden en normen. Vooral
in de dorpen werd het leven
gedragen door een gezamenlijke
christelijke levensovertuiging.
Dat is grotendeels
weggevallen. Het individualisme
heeft grote verdeeldheid
gebracht. Zelfs buren
kennen elkaar vaak niet
meer. Vroeger moest men
uitleggen waarom men niet
naar de kerk ging. Nu is dat
andersom.
is er verschil tussen christen
zijn toen u jong was en
christen zijn nu? wat zijn
de verschillen?
Toen ik jong was behoorde
iedereen zo’n beetje bij de
kerk. Dat bracht - naast het
positieve - met zich mee dat
het minder een bewuste
keus was om christen te zijn.
Nu betekent gelovig zijn dat
je ergens voor staat. Als we
dat besef weten te intensiveren,
kan er een vormende
kracht van uitgaan. Tegelijk
is het zo dat christen zijn
vandaag ook onbegrepen
en eenzaam maakt.
wat moet volgens u de
positie van de kerk zijn in
onze geseculariseerde, individualistische
samenleving?
De kerk is wel in de cultuur,
maar niet van de cultuur.
Laat de kerk een duidelijke
boodschap hebben en niet
sjoemelen als het gaat om het
Evangelie van de Heere Jezus.
Tegenover het individualisme,
dat mensen en verbanden van
mensen stuk maakt, moet
de kerk proberen mensen
te leren dat zij een roeping
hebben tegenover elkaar. We
moeten weer leren wat het
betekent dat het verbond
van God mensen verbindt.
We zijn geen gemeenschap
van gelijkgezinden, maar van
gelijkbeminden.
en wat moet de rol van een
christen individueel zijn?
Het is de roeping van ieder
christen om zich een gezondene
te weten. Dat begint al
in het gezin. De ouders dienen
daarin een voorbeeld te
geven. De kinderen moeten
aan hun ouders zien hoe dat
werkt. Zendeling zijn behoort
dus tot de opvoeding. Volgens
mij is dat te veel aan de
kerk overgelaten.
wat vindt u van de nieuwe
slogan van de gzB: zending
verbindt?
Het is goed dat we in het
zendingswerk de huidige
wereldsituatie integreren.
Wij geven niet alleen, maar
ontvangen ook. Theologisch
gaat het daarbij om een
wederzijds leerproces.
“Ik vind de
GZB­dag een
dag vol Zon,
het Licht der
wereld, ook al
regent het.”
U komt op de gzB-dag
spreken over ‘zending
verbindt mensen met god’.
wat is de belangrijkste
boodschap in uw bijdrage?
Ik denk dat het er vooral om
zal gaan dat God zelf in de
zending mensen met Hem verbindt.
Het verbindende gaat
van God uit en leert mensen
leven in Zijn verbond(enheid).
We worden samen verbonden
in het besef dat we zelf bedelaars
zijn en elkaar mogen
wijzen op Christus die het
Brood van het Leven is.
U komt elk jaar naar de
gzB-dag. geniet u ervan?
Ik vind de GZB-dag een dag
vol Zon, het Licht der wereld,
ook al regent het. Vooral nu je
elkaar goed kunt zien, met gebruik
van moderne communicatiemiddelen.
Je staat er niet
alleen voor. God gaat door.
Kom allemaal naar de GZBdag!
Je ontvangt er zoveel.
Samen zijn om het Woord,
samen zingen en samen
horen wat God doet vandaag.
Je knapt er geestelijk echt van
op. En dan al die kinderen…
wie PROF. DR. W. VERBOOM,
SPREKER OP DE GZB-DAG OP
D.V. 25 AUGUSTUS
“Kom allemaal naar de GZB­dag! Je ontvangt
er zoveel.Je knapt er geestelijk echt van op.”

30
wereldkidsDoor
MARGREET VAN SPRONSEN
Bij zending denk je al snel aan
landen heel ver weg, in Afrika bijvoorbeeld.
Maar de GZB heeft ook
zendingswerkers vlak bij Nederland,
zelfs in Frankrijk en België. Dat is
dus best dicht bij huis. Je leest er
over in deze Alle Volken.
Thera:
Thera van Dam werkt in de stad Peja
in Kosovo. Kosovo ligt in Oost-Europa.
Thera is evangeliste en werkt in
kerken om daar bijbelstudies te geven
en zondagsschool. Ook geeft ze
elke week kinderclub voor de buurtkinderen
die vlakbij de kerk wonen.
Zodra de school uit is, om vijf uur ’s
middags, rennen de kinderen direct
naar de club in de kerk. Eerst gaan ze
leuke activiteiten en spelletjes doen,
daarna luisteren de kinderen naar
een bijbelverhaal en gaan ze een
knutselwerkje maken. Veel kinderen
weten niet wie de Heere Jezus is, en
dat legt Thera dan aan hen uit. Zo
hoopt en bidt Thera dat deze kinderen
ook in God gaan geloven.
Fiona (Rechts in de foto):
“Vrijdag is een mooie dag, omdat ik
dan weet dat ik ‘s middags weer naar
de kinderclub van de kerk ga, samen
mijn vriendinnen. We doen leuke
spelletjes en we dansen op muziek.
Dit doen we allemaal samen met
Thera. Zij houdt er van om met ons
samen te zijn. Het is een bijzondere
plek om te zijn en het gaat allemaal
fantastisch.”
denis:
“Ik vind het fijn om verhalen over
Jezus te horen en hiervan te leren.
Na het verhaal krijgen we een
werkblad met een kleurplaat en een
puzzel, soms een woordzoeker of
iets anders. Dat vind ik het leukste
om te doen! Verder vinden we allemaal
het bowlingspel heel erg leuk
om te doen.”
In Kosovo wonen ook veel arme mensen. Door de oorlog zijn veel
mannen overleden en zijn er veel problemen ontstaan. Daarom
helpt de kerk de arme mensen door spullen te geven. Aan het gezin
op de foto heeft Thera medicijnen, luiers en kleertjes gegeven voor
de pasgeboren baby. De ouders konden dat zelf allemaal niet betalen
en zijn dus ontzettend blij met alle hulp die ze krijgen.
Puzzel
Streep de namen van de hoofdsteden door in de
puzzel. Zet de letters die over blijven achter elkaar.
Die woorden vormen de naam van de kerk waar
Thera werkt. Dat is de oplossing die je kunt insturen.
Stuur je oplossing in voor 1 juli a.s. naar GZB-puzzel,
Postbus 28, 3970 AA Driebergen of mail naar cenf@
gzb.nl. Vergeet niet je naam en adres erbij te zetten.
Amsterdam, Athene, Boedapest, Dublin,
Kiev, Madrid, Oslo, Parijs, Praag, Pristina,
Riga, Rome, Skopje, Sofia, Stockholm, Tirana
a d d u b l i n s b
e m a d r i d w t o
p t s k o p j e o e
r a i t k i e v c d
i e r r e g v r k a
s o f i a r a i h p
t s n v j n d g o e
i l r e d s a a l s
n o p r a a g e m t
a t h e n e r o m e
Prijswinnaars
De winnaars van de vorige puzzel zijn:
Laurens Both, Lekkerkerk; Jurian Korevaar,
Brandwijk; Gerlieke Tempert, Wierden; Jasper
Gunter, Sint-Annaland; Amy Hofstede,
IJsselmuiden; Jessica Hubach, Kampen; Maarten
Hooikammer, Rouveen; Marije de Vries, Huizen; Eliza
Meulenberg, Wezep; Tiemen Bakker, Genemuiden
gefeliciteerd!
Vive la France!
GZB
jongeren-
event 2012
Zending in Frankrijk
dabar-band
samen met Hgjb
bijbelstudie
Vrijdag 24 augustus // 19.30 uur // Hydepark, driebergsestraatweg 50 // doorn
ReseRveeR gratis kaaRten: WWW.GZB.nL/JOnGeRenevent
31

Kom naar de
gzb-dag
2012!
D.V. zaterdag
25 augustus
thema: Zending
verbindt
InfO:
Bijbelstudies
Zending verbindt mensen met God
prof. dr. W. Verboom (Hierden)
Zending verbindt gemeenteleden met elkaar
ds. L. de Wit (Bleskensgraaf)
Zending verbindt christenen wereldwijd
ds. Marc Toureille (Frankrijk)
en verder
Samenzang | Info- en verkoopmarkt |
Interviews met zendingswerkers | Ook
kinderen en tieners zijn welkom. Voor hen
zijn er de hele dag door speciale programma’s.
tijd
9.45 uur tot 15.45 uur | Locatie: Hydepark,
Driebergsestraatweg 50, Doorn
Ga Voor meer informatie naar www.GZb.nl
Dit jaar staat
zenDingswerk
in Frankrijk
centraal!