december 2010 - Vereniging Gepensioneerden Getronics

december 2010
______________________________________________________________________________________________________
_____________

Van de redactie
door Ton van Daal
We zijn weer stevig uitgeweest
het laatste halfjaar: een rondvaart
door Den Haag met Janny Jonkman.
Een verslag van Frans en Janny Sijswerda.
Een stadswandeling in Deventer, verslag van Jan
Masselink.
Een uitgaansdag naar het Archeon in Alphen aan
den Rijn. Konden we zien waar we vandaan komen.
Verslag van Jan en Gre Stenvers.
Met al die strapatsen komt de appeltaart wel de
oren uit.
Nelleke Persoons neemt tegen haar zin afscheid
van het Bedrijfshistorisch Archief. Jammer, er was
nog zoveel te doen. Zij blikt in weemoed terug.
Jan Boekhout doet weer moeilijk op pag. 18.
Help hem even.
Colofon
VGGmagazine dec. 2010, jaargang 7
Redactie:
Piet Riemens
Ton van Daal
Henny Looijestein
Jan Boekhout
Hugo Groeneveld
Eric Roqué (contact bestuur)
Verder werkten mee:
Nelleke Persoons
Wim en Tonny Lammers
Frans en Janny Sijswerda
Jan en Gre Stenvers
Jan Masselink
Opmaak:
Piet Riemens en Henny Looijestein.
Drukwerk:
Pack & Parcel, Nieuwegein
Redactieadres:
Jan Boekhout
Pyramideboomgaard 406
3451 KV Vleuten
Tel: 030-6773955
E-mail: VGGmagazineredactie
@vggetronics.nl
Website: www.vggetronics.nl
Nieuws uit de bestuurskamer, het bestuur is blij,
tevreden en dankbaar en geeft uitleg over de
pensioenen. Wie het snapt krijgt een bromfiets.
Knoop daar dan maar je touw aan vast.
Wim Lammers en zijn vrouw maken mooie dingen
van zilver in (h)echtelijke samenwerking. Op zichzelf
al bijzonder. Ze hebben een mugje van 200.000
jaar geleden. Het houdt zich gedeisd in barnsteen.
Piet bespreekt een boek over de strijd tegen het water.
Hoe ontstond het polderen?
Het Nieuwe Werken. Leuk voor gepensioneerden.
Piet Riemens vertelt.
Hugo G.B.Y.A. Groeneveld van de Kunst, u weet
wel, met die snor, heeft zich op de komeet Halley
gestort. Beter dan andersom. Het verschijnsel, de
geschiedenis en de invloed op de kunst.
Dan weet u dat even.
__ _______________________________________________________________________________________________
2
De redactie van het VGGmagazine wenst haar
lezers fijne kerstdagen en een gezond 2011
Bij de voorplaat
door Hugo Groeneveld
Op de voorplaat ziet u een schitterende opname van één van de vele
kometen die aan onze sterrenhemel zichtbaar zijn geweest. Een
zichtbaar bezoek, wel te verstaan. Want een komeet wordt pas zichtbaar als hij
het licht van de zon naar de aarde kaatst. Dat licht wordt door menselijke of telescopische
lenzen opgevangen en ziedaar, de verschijning van een komeet is een
feit. Vele miljoenen kilometers verwijderd van de aarde 'leven' deze hemellichamen
hun eindeloze bestaan. Wanneer zijn ze ontstaan? Oftewel, hoe oud is ons
zonnestelsel? Zou de mensheid het ooit te weten komen? Ik denk van niet. Door
Inhoud
Van de redactie 2
Rondvaart Den Haag 3
Uit de bestuurskamer 4
Interview W & T. Lammers 6
Boekbespreking 8
VGG in Deventer 8
VGG Uitgaansdag 14
Getronics a KPN company 12
De komeet Halley 14
Puzzelpagina 18
Bedrijfshistorisch archief 19
Kerstkaarten 20
een bezoekje aan de maan in de jaren zestig
mochten wij even snuffelen aan de randen
van het heelal, maar verder dan verbazing
over de grootsheid van het firmament zijn
we niet gekomen. In mijn bijdrage over de
komeet Halley heb ik getracht de komeet
een stukje aardser te maken. Ons bijgeloof
doet de rest. Rampen en onheil zijn en worden
toegeschreven aan mysterieuze verschijningen.
Daarom moeten wij snel op weg naar het
Eindejaarsfeest, het feest van Vrede en Liefde
op aarde. Dit magazine hoopt daaraan
een bijdrage te leveren.

Rondvaart Den Haag
2 Augustus 2010
door Frans en Janny Sijswerda
Op deze dag werden de 28
deelnemers door Janny Jonkman
(gids) en Rob van der Velden
(regioconsulent) onder het genot van een kop
koffie met gebak welkom geheten in restaurant De
Ooievaar. Janny gaf ons informatie over wat we die
dag konden verwachten. Ze had voor alle deelnemers
een aantal nuttige zaken in een Madurodamzak
gedaan, zodat we naderhand nog eens konden
zien waar we geweest waren. Daarna gaf zij uitgebreide
informatie over het multifunctionele gemeentehuis
waarin dit restaurant zich bevindt. Zij
kent alle ins en outs van dit gebouw want zij heeft
veel naspeuring gedaan in het archief, dat net als
de vide een even grote ruimte heeft in de kelder.
Hierna genoten
we van voortreffelijke
lunch
bij Pavlov aan
het Spui, een
aanrader voor
uw volgend bezoek.
Een korte
wandeling naar
het rondvaartbedrijf De OoievaarT, waarbij we de
omgeving leerden kennen.
We hadden Leo als schipper en met een prachtig
zonnetje startten wij vanaf de Bierkade. Janny wist
bij elk pand wie er had gewoond of welk bedrijf er
zich had gevestigd en wat zij niet weet, is het weten
volgens ons niet waard. Langs de gerenoveerde
schildersbuurt, waarbij de NOS het ontgelden
moest want die zenden alleen maar negatieve beelden
uit, terwijl het echt een prachtige woonomgeving
is geworden. Langs de lijnbaan, waar vroeger
touwen werden geslagen en onze Michiel (u weet
wel onze zeeheld) aan het grote wiel draaide. Vandaar
naar de Noordwal en de Prinsessewal met een
prachtig uitzicht op de paleistuinen en de Grote
Kerk. De plaats waar de Gouden Koets en de manege
staat was ook imposant. Je ziet vanaf het water
hoe groot dat gebouw is. Janny was daar in geweest
en wist te vertellen dat de Gouden Koets niet in zijn
geheel door de poort kon en dat het bovenstuk er
later op werd geplaatst.
Langs alle ambassades,
speciaal bij de Franse kom
je wel heel dichtbij.
Het volgende deel was een
prachtig gezicht van de
Skyline van Den Haag,
waarbij de pen van het ministerie
van O&W en daarnaast
een reusachtige bebouwing
van twee torens
met de bouwkranen er omheen
je je in een heel andere
stad doet wanen. Dit is een waar kunststukje
maar dat komt ook door de gevolgen van de tweede
wereldoorlog, want ook Den Haag is niet gespaard
gebleven voor bombardementen. Het laatste stuk
werd door Leo nog spannend gemaakt, want we
moesten allemaal diep bukken net als trouwens bij
sommige lage bruggen. Een tocht van ongeveer 2
uur langs prachtige panden, gebouwen en parken.
Teveel om op te noemen. Ik raad een ieder aan om
dit zelf eens te doen, maar
neem dan Janny als gids.
Ze was na afloop niet eens
schor, maar dat kenmerkt
volgens ons de professional.
Leo bracht ons tot op loopafstand
voor het bezoek aan
VAN KLEEF, een proefgelegenheid
van gedistilleerde
dranken, waar we alle soorten
konden proeven. Gelukkig met kleine glazen
want anders hadden we de thuishaven niet kunnen
bereiken. Met wat tapasachtige hapjes werd deze
dag besloten. Rob bedankte Janny bijzonder voor
deze unieke tocht door haar geliefde stad. Ik moet
zeggen, Den Haag heeft zeker eenzelfde uitstraling
als andere grote steden, maar Hagenezen slaan niet
altijd op de trom. Wat ze wel eens zouden moeten
doen. Ik denk dat ik namens alle deelnemers spreek
door Janny en Rob te bedanken voor deze prachtige
dag, die speciaal voor de VGG werd georganiseerd.
Hulde.
Voor alle foto’s ga je naar de
VGG-website en bezoek je de
Fotogalerij.
____________________________________________ __
3

Uit de bestuurskamer
Het bestuur is op haar laatste maandelijkse vergaderingen
druk bezig geweest met de begroting voor
2011. Over het afgelopen jaar, zo lijkt het , heeft de
penningmeester geen tegenvallers moeten verwerken.
Tijdens het bezoek van de bestuursdelegatie
aan Getronics is de nieuwe begroting toegelicht en
goedgekeurd. Voor 2011 kunnen er dus weer plannen
worden gemaakt .
Niek de Ridder heeft na zijn hartoperatie van afgelopen
zomer gelukkig zijn voorzitterstaken weer
opgepakt.
ALV. De secretaris Cor Roelofs, meldt dat de voorbereidingen
voor de Algemene Ledenvergadering
in volle gang zijn. De ALV is op woensdag 2 februari
2011 en wordt weer gehouden in het Beatrix gebouw
van de Utrechtse Jaarbeurs. Goed te belopen
vanuit Utrecht Centraal Station.
Vanaf 10:00 uur staat de koffie daar voor ons klaar
en om 10:30 uur begint de vergadering.
Contributie. De penningmeester, Jan van der Goorbergh,
denkt aan het nieuwe jaar. Hij wil graag dat
wij onze contributie voor 2011 (€ 20,00) in het eerste
kwartaal op zijn rekening storten. Het VGG bankrekeningnummer
is 38.79.26.623 t.n.v. VGG Leidschendam.
Graag uw naam bij de betaling vermelden!
Activiteiten. 2010 is een actief jaar geweest, zo laat
Rob van der Velden weten, zijn overzichtje laat het
zien. Met de activiteiten heeft de VGG zo´n 500 leden
en partners/begeleiders een of meer plezierige
dag(en) laten beleven.
__ ____________________________________________
4
De organisatie van de activiteiten wordt door het
VGG-bestuur en de Regioconsulenten (RC) uitgevoerd.
Dat doen zij niet alleen. Wij hebben de vraag
aan de leden gesteld of zij een bijdrage, qua idee of
organisatie, wilden leveren bij het organiseren van
activiteiten. Zo heeft Henny Looijestein de uitvoering
van de drie workshops Digitale Doka 2010 op
zich genomen. Janny Jonkman heeft met haar gedetailleerde
kennis van Den Haag ons wandelend en
per boot door Den Haag gegidst en Roland van Rossum
en een gilde gids hebben ons wandelend door
Deventer laten genieten van dé boekenstad van Nederland.
Wij bedanken genoemde leden en Regioconsulenten
voor hun enthousiaste bijdrage.
Bekijk op de VGG-website alle foto’s in de Fotogalerij.
Ook meedoen. Na het lezen van het voorgaande
kan bij u wellicht de gedachte opkomen om ook iets
in uw regio te organiseren. Schroom niet, doe een
voorstel met vermelding van kosten per deelnemer
voor een workshop, activiteit of arrangement in uw
regio en bespreek dat met uw Regioconsulent.
Wenskaart. Zoals u weet krijgen leden en partners
bij hun verjaardag of een jubileum een felicitatiekaart
toegezonden. Deze wenskaarten worden in
eigen productie gemaakt. Tot november jl. werd dit
door Piet Riemens gedaan. Wytze Jager heeft per 1
november jl. de productie en het beheer op zich genomen.
Bekijk op de VGG-website het overzicht van alle VGG-wenskaarten.
Ledenadministratie. Ondanks opzeggingen is het
aantal leden gegroeid, van 367 naar 369.
De oorzaak van de opzeggingen is dat er door het
VGG-bestuur actie is ondernomen om de regels
m.b.t. contributie betaling conform het Huishoudelijk
Reglement (HHR) voor ieder lid gelijk te stellen.
In het verleden is het voorgekomen dat bij overlijden
van een lid de weduwe automatisch als VGGlid
werd en geen contributie hoefde te betalen.

De betreffende leden hebben een brief van het bestuur
ontvangen en 12 weduwen hebben laten weten
hun lidmaatschap te beëindigen.
De ledenadministratie wordt verzorgd door Rob
van der Velden.
Pensioenen. Bram Bloemendal zet alles nog eens op
een rijtje. Zoals bekend mag een pensioenfonds de
ingegane pensioenen niet indexeren zolang het
dekkingspercentage van het fonds onder de 105% is.
Dit is nog steeds het geval bij het SVG pensioenfonds
(Stichting Voorzieningen Getronics) en alle
daaronder ressorterende pensioenfondsen.
Was je al voor de overname van je bedrijf door
Getronics met pensioen (bv. je werkte bij PinkRoccade,
WangGlobal, Olivetti, Olsy of Wang toen je met pensioen
ging) dan vallen ook die pensioenverplichtingen
onder het beheer van de SVG.
Ook al zou er wel geïndexeerd mogen worden dan
hebben de SVG gepensioneerden ook nog een
“schuld” van ca. 12% aan het fonds. Die schuld is
ontstaan tengevolge van een negatief rendement in
2008. Het terugbetalen van die schuld zou wel eens
7 jaar kunnen duren en dus zolang ook geen indexering.
Het bestuur van SVG vind dat niet acceptabel
en heeft de Deelnemersraad (ik vertegenwoordig
daarin de VGG) voorgesteld om het reglement te
wijzigen. Deze wijziging houdt in dat voor alle gepensioneerden
in de toekomst geïndexeerd zal worden
op basis van het Consumentencijfer
(vastgesteld door het Centraal Planbureau).
De zgn. “schuld” aan het pensioenfonds zal dan komen
te vervallen.
De Deelnemersraad heeft hieromtrent positief geadviseerd.
We kunnen er dus op rekenen dat zodra er
weer geïndexeerd mag worden dit voor alle Getronics
gepensioneerden en VGG-leden zal gelden.
Vragen over pensioenen kunt u stellen via Tel.: 030-6374966 of
E-mail: Pensioenen@VGGetronics.nl
Verzekeringen. Nu naar alle waarschijnlijkheid onze
ingegane pensioenen per 1 januari 2011 opnieuw
niet geïndexeerd zullen worden is het wellicht zinvol
om eens naar de kosten van uw verzekeringen
te kijken. Wellicht kunt u zich voordeliger verzekeren
dan u thans doet. Getronics heeft namelijk een
overkomst met Centraal Beheer die korting verleent
op een groot aantal verzekeringen, zoals inboedel-,
WA- en autoverzekering. Op uw autoverzekering
krijgt u zelfs 21% korting. De korting geldt niet alleen
voor werknemers van Getronics maar ook voor
gepensioneerden van Getronics (dus ook de VGGleden).
De personeelskorting behoudt u levenslang.
Voor nadere informatie kunt u contact opnemen
met Centraal Beheer,
055 5798059/5798000 of raadpleeg hun website:
www.centraalbeheer.nl/84175 . (Contractnr. =81465)
Op deze CB-website voor Getronics, vindt u alle
verzekeringen waar de korting voor geldt en het
percentage. Contactpersoon voor dit onderwerp is
Bram Bloemendal. Na te lezen op de VGG-website
Beste VGG-leden,
Het jaar 2010 loopt ten einde en we
mogen zeggen, dat het voor de
VGG wederom een goed jaar is geweest.
Het is het zesde jaar van ons bestaan. Inmiddels
hebben wij 369 leden en dit aantal groeit nog
steeds. We hebben onze activiteiten zoals gepland,
volledig kunnen uitvoeren. Dit dankzij de financiële
steun van Getronics. Ook voor het jaar 2011 kunnen
de voorgenomen plannen worden uitgevoerd, omdat
onze begroting door de directie van Getronics is
goedgekeurd. Een woord van dank gaat hierbij uit
naar het VGG-bestuur, de redactie van het VGGmagazine
en de Regioconsulenten voor hun inzet.
Ik wens u namens het bestuur fijne kerstdagen en
een goede gezondheid in het nieuwe jaar.
Met vriendelijke groet,
Niek de Ridder, Voorzitter
_______________________________________________________________________________________________ __
5

Wim en Tonnie Lammers,
zilversmeden
door Ton van Daal en Henny Looijestein
(foto’s)
We waren bij Wim Lammers en zijn vrouw Tonnie
in Tilburg. Wim is voormalig servicemonteur bij
Olivetti met 40 dienstjaren achter de rug. Hij begon
op 17-jarige leeftijd bij Ruys Handelsvereniging,
vestiging Tilburg, als monteur van schrijf- en rekenmachines.
Ze werden vaak zonder enige opleiding
op pad gestuurd. Al snel was hij kind aan huis bij
grote bedrijven als Philips en DAF in Eindhoven
waar toen grote type kamers verantwoordelijk waren
voor de correspondentie en het drukwerk. Ook
de offsetapparatuur viel onder zijn verantwoordelijkheid
voor het schoon en aan de praat te houden
ervan. ‘Ruys’ werd de vertegenwoordiger van Olivetti
in Nederland en de opleiding van de monteurs
werd alras beter. De volgende stap was dat Olivetti
zelf het heft in handen nam en eigen vestigingen in
Nederland opende, waarmee Wim dus werknemer
werd van Olivetti Nederland. Daar heeft hij jaren
gewerkt als servicemonteur in de buitendienst in de
regio Eindhoven, een periode waaraan hij vele goede
herinneringen heeft. De schrijfmachines en het
rekentuig werden in de loop van de tijd steeds minder
mechanisch en meer elektronisch. Zo kwam
Wim in aanraking met het fenomeen ‘computer’.
Als je hoort hoe het er in de beginfase in het distributiecentrum
aan toeging, dan geloof je je oren niet.
Het was de periode van de Pc- privéprojecten waarin
zeer grote aantallen computers moesten worden
geprepareerd en aangepast voor de levering aan
studenten en medewerkers van grote bedrijven. Pc’s
werden overal vandaan gesleurd om toch maar
vooral te kunnen leveren, ongeacht landinstellingen
en toetsenbordindelingen. Ombouwen die handel
en leveren, dat was het motto. De werkomstandigheden
waren barbaars. Geen behoorlijke werkplaats
of werkbanken, men bouwde van de kratten en pallets
de voorzieningen die nodig waren. Technische
voorzieningen in een handelsbedrijf zijn meestal
stiefmoederlijk bedeeld. Hoezo repareren, ombouwen
of assembleren; verkopen, dat was belangrijk
en de rest was worst.
Geleidelijk aan kwam er natuurlijk wel verandering
in, maar die oude knarren hebben wel moeten pionieren.
Inburgeren
Na zijn pensionering verhuisden zij naar Lommel in
België. Om een beetje in te burgeren en wat meer
onder de mensen te komen schreven zij, mede op
advies van de kinderen, in op een cursus zilversmeden.
Dat was blijkbaar een goed idee, want zij raakten
er aan verslingerd, getuige het enthousiasme
waarmee zij er over praten.
Ringen
Wim kreeg een uitgesproken voorkeur voor het maken
van ringen met halfedelstenen. Tonnie maakt
ook andere dingen, zoals colliers, armbanden en
broches en toont ons daar schitterende voorbeelden
van.
Wim legt ons uit hoe het maken van de diverse
soorten ringen in zijn werk gaat. Je moet eerst een
idee hebben. Dan volgt het ontwerp: vervolgens
worden de onderdelen
in het platte vlak
uitgetekend, op een
plaatje zilver gekopieerd
en daarna
uitgezaagd met een
figuurzaag. De ring
wordt in model gebracht, voorzien van een vatting
voor de gekozen steen en met zilver in elkaar gesoldeerd.
De steen wordt er vervolgens ingelijmd.
De ring wordt dus altijd aangepast
aan de steen en niet omgekeerd,
want Wim heeft geen gereedschap of
machines om de stenen te bewerken.
Tot slot
wordt de ring
gereinigd in
een speciale
vloeistof en
gepolijst. Je hoeft er dan alleen
nog een mooie vrouw bij te zoeken.
__ _______________________________________________________________________________________________
6

Zo ongeveer dus. Het moge duidelijk zijn dat het
sneller is verteld dan gedaan. Wim legt ons uit dat
zuiver zilver nooit wordt gebruikt omdat het te
zacht is en daardoor te gemakkelijk vervormt. Er zit
dan ook altijd een toeslag nikkel in om het metaal
harder te maken. Hij heeft plaatjes zilver in verschillende
legeringen, maar ook zilverdraad van diverse
dikten en profielen.
Stenen.
De stenen voor de ringen kopen zij op allerlei beurzen
en in speciaalzaken. Daarvoor stropen zij
beurzen in o.a. Schoonhoven (de ‘zilverstad’ ) en
Heerlen af.
Wim haalt een paar dozen
tevoorschijn waaruit hij
een uitgebreide verzameling
zakjes met halfedelstenen
opdiept. Zij hebben schitterende kleuren en
zijn van uiteenlopende grootten. Hij noemt soorten
als barnsteen, amber, amethist, copal, obsidiaan,
agaat, malachiet, lapis lazuli, sodaliet en zwarte
onyx. De laatste ontleent zijn diepzwarte kleur aan
een chemische bewerking. We staren naar een stukje
barnsteen, prachtig transparant, en horen dat het
een miljoen jaar oud is.
Er is ook nog een stuk
‘verontreinigd’ barnsteen.
Als je goed kijkt, zie je een
ingesloten mugje. Dat moet
zo’n 200.000 jaar oud zijn. Dat maakt wel even indruk.
Je voelt je klein worden.
Het atelier
In Lommel hadden zij een riante werkplaats, maar
onlangs verhuisden zij naar Tilburg om dichter bij
de kleinkinderen te zijn en vonden uiteindelijk een
flatje met een mooi uitzicht. Maar ja, er was niet
echt ruimte voor een atelier.
Zij zijn met hun werk ingetrokken bij de wasmachine
en de cv, die daar niet moeilijk over doen.
Het is wel een beetje behelpen maar het gaat uitstekend,
zoals Wim demonstreert aan een werktafeltje,
waarboven plankjes om gereedschappen, toebehoren
en materialen op te zetten en aan te hangen.
Heel efficiënt allemaal.
Samenwerken
Het is toch wel bijzonder, een echtpaar dat één en
dezelfde hobby deelt. Dat vinden ze zelf ook. Zo
kunnen ze samen over techniek
en ontwerpen praten, waarbij
Wim sterk is in de techniek en
Tonnie de creatiefste is van de
twee.
Zo kunnen zij
elkaar helpen.
Collier uit
“toevalstechniek”
“Hij is voor geen gat te vangen en vindt altijd wel
een oplossing als er een technisch probleem is”, aldus
Tonnie.
Die inventiviteit heeft hij uit zijn werk overgehouden.
De ontwerpen van Wim liggen zelfs in een winkel
en kunnen daar besteld worden met opgave van
model ring, de gewenste steen en de maat en Wim
gaat aan de slag.
Het zit deze mensen in
het bloed, lijkt wel, want
hun dochter volgt een
professionele opleiding
in dit vak.
Dat bloed kruipt waar
het niet gaan kan.
Wim z’n eerste werkstukjes,
zilveren schepjes.
_______________________________________________________________________________________________ __
7

Boekbespreking
“Een volk dat leeft bouwt aan zijn
toekomst”. Is de uitspraak van Cornelis
Lely die te lezen is op het
bronzen reliëf aan het begin (N-H
zijde) van de afsluitdijk.
In het boek de Waterwolven beschrijft Cordula
Rooijendijk op aangrijpende wijze de strijd van de
Nederlanders tegen het water.
Haar beschrijving begint al vóór de jaartelling:
”Het waren Lage Landen, schreef de Griek Xenofon
van Lampsakos zo’n honderd jaar voor Christus.
Land dat regelmatig overspoeld werd door water,
en waar meer mensen stierven in de strijd tegen de
zee dan in gevechten tegen andere mensen”.
Haar boek heeft de ondertitel: ‘Een geschiedenis
van stormvloeden, dijkenbouwers en droogmakers’.
Het boek leert de lezer te begrijpen hoe onze huidige
positie in de baggerwereld is ontstaan en dat
Sliedrecht (met de familie Volkert) daar een belangrijke
rol in heeft vervuld.
Alle wreedheden die de ‘watervolven’ de Nederlanden
hebben aangedaan komen aan bod.
VGG in Deventer
Veel Gezien en Genoten
19 augustus 2010.
door Jan Masselink
Volgens goed gebruik werd de dag op het Vogeleiland
geopend met koffie en vers appelgebak in
Mandala. Om deze versnapering te bereiken moesten
we wel om de eenden en ganzen heen lopen die
daar op de
voetpaden
zaten. Kennelijk
voelen die
beesten zich
daar heer en
meester!
Op een prettig leesbare manier laat zij zien hoe bepalend
de omstandigheden van het land zijn geweest
in ons gevecht tegen het watergeweld.
De kortzichtigheid van dijkgraven, het te kort aan
geld, de macht van de locale adel en de oorlogen
hebben er voor gezorgd dat er heel veel land telkens
weer aan de zee moest worden prijsgegeven.
De lezer krijgt ook veel inzicht in de sociale en economische
aspecten welke steeds weer een rol speelden
bij het waarmaken van de plannen in de strijd
tegen het water.
Belangrijke personen die een rol speelden bij die
plannen, zoals Andries Vierlingh, Jan Adriaanszoon
Leeghwater, Nicolaas Cruquius, Cornelis Lely en
Johan van Veen doen u terugdenken aan de vaderlandse
geschiedenis op de lagere school.
Als u nieuwsgierig bent naar de ontstaansgeschiedenis
van ons ‘polderen’, moet u zeker dit boek
lezen.
Gelezen door Piet Riemens
Het boek Waterwolven is uitgeven bij Atlas.
ISBN 987-90-450-0481-5
Van daar ging het naar het centrum van de stad,
naar het Historisch Museum de Waag op de Brink,
waar we onze gids ontmoetten.
Dat de Waag zo ver uit het lood staat kwam niet
door de grote ketel die aan de rechter buitenmuur
hangt! Hierin werd
in de middeleeuwen
een muntmeester
gekookt die munten
met een onjuist zilvergehalte
had
goedgekeurd en de
winst in eigen zak
had gestoken.
de Waag
__ _______________________________________________________________________________________________
8

Vervolgens naar het meest
pittoreske deel van de
stad: het
Bergkwartier, bij de meeste
bezoekers beter bekend
vanwege het Dickensfestijn.
Rond de kerstdagen is dit
stadsdeel, inclusief personen,
omgetoverd in volledig 19-eeuwse stijl en trekt
jaarlijks rond de honderdduizend bezoekers.
Markant punt hier is de Bergkerk met de 2 torens,
waarvan de mare gaat dat deze bekostigd werden
door 2 schatrijke ongehuwde zusters.
Mannen beweren dat toen de jongste zuster alsnog
trouwde en met haar man vertrok, de oudste zo
boos werd dat ze háár toren iets hoger liet maken
dan de andere zodat ze beter uitzicht had.
Vrouwen beweren dat de oudste zo verdrietig werd
dat haar zus met haar man vertrok dat ze haar toren
iets hoger liet maken zodat ze verder weg kon kijken
om te zien of haar zus alsnog terug zou keren.
Dat er in de middeleeuwen ook binnen de muren
boerderijen met vee waren was nog goed te zien aan
sommige huizen waar de toegang bestond uit een
grote poort voor karren, met daarin een kleinere
deur voor voetgangers.
In de Roggestraat bevindt zich het Etty Hillesum -
centrum. Etty Hillesum is met haar dagboeken,
waarin ze voornamelijk haar persoonlijke ontwikkeling
beschreef, het equivalent van Anne Frank. Ook
zij is met haar familie in Auschwitz omgekomen.
Het huidige Etty Hillesum college is naar haar vernoemd.
Vanuit het Bergkwartier staken wij dwars door de
binnenstad over naar het oudste stadsdeel: het
Noordenbergkwartier. Dat Deventer in de middeleeuwen
een belangrijke stad was blijkt uit het feit
dat hier een o.a. een Proosdij gesticht werd, het onderkomen
van de geestelijke bestuurders in naam
van de bisschop van Utrecht. In de nabijgelegen
Atheneumbibliotheek worden nog handgeschreven
manuscripten bewaard uit de tijd vóór de boekdrukkunst.
Deze bibliotheek bevindt zich in het Buiskensklooster,
dat in de middeleeuwen geen echt klooster was,
maar een woongemeenschap voor vrouwen, de zogenoemde
‘zusters des gemenen levens’.
Erasmus heeft in Deventer aan de Latijnse school
gestudeerd, die zich vlak bij de Lebuïneskerk bevindt.
Langs de IJsselkade zijn nog 2 restanten van een
meter dikke stadsmuur te zien.
Dominant boven de stad uit staat de Lebuïnes- of
Grote kerk, in ± 780 als kapelletje door Lebuïnes
(afkomstig uit Daventry, Engeland) gesticht.
Na de voortreffelijke
lunch in het Arsenaal
bezochten wij de tentoonstelling
“Blik op
blik” in de Waag.
Blik
Een prachtige verzameling
blikken van alle bekende en
onbekende soorten koek, koekjes,
cacao, koffie, thee, bier, etc.
troffen we hier aan. Deze tentoonstelling
is deels gebaseerd
op het archief van de Deventer blikfabriek v/h
Thomassen & Drijver-Verblifa, thans Impress.
Met een gezellig glas na werd de naar mijn idee zeer
interessante dag besloten.
Voor alle foto’s van de Deventer Stedentocht ga je naar de
VGG-website en bezoek je de Fotogalerij.
_______________________________________________________________________________________________ __
9

VGG uitgaansdag naar het Archeon
door Jan en Gre Stenvers
Hengelo.
Het is woensdagmorgen 8 september. Het regent pijpenstelen
Archeon in Alphen aan den Rijn. Dat is de plek waar dit jaar d
Na nogal wat fileleed, veroorzaakt door veel regen, komen we
Alphen aan den Rijn. Als we in de Herberg aankomen, drijft G
Binnen worden we hartelijk ontvangen met warme koffie en a
Door het weerzien van oud-collega´s, al dan niet vergezeld do
sfeer.
Na een jaar is er kennelijk heel veel bij te praten.
Om naast de Herberg ook het buitengebeuren van het Archeo
worden we na de koffie in groepen verdeeld die ieder met een
laatste groepjes ingedeeld en zijn pas aan de beurt nadat we v
Het lijkt een wonder, maar 's middags is het is echt droog gew
De rondleiding was zeer de moeite waard en onze gids wist op
vertellen hoe men vroeger leefde en werkte. Interessant en lug
gezondheidszorg. In de praktijkruimte van de dokter, die gelij
werd met authentieke gereedschappen gedemonstreerd hoe h
Nadat ieder weer terug is in de Herberg is er nog volop tijd om
fotoalbums uit vervlogen tijden in te zien en daarover met oud
op te halen over die “goede oude tijd”.
Aan het einde van de middag gaat ieder weer richting huis en
enkele stevige regenbuien trotseren met weer de nodige filevo
Dit deed overigens geen afbreuk aan de zeer geslaagde uitgaa
Organisatoren en sponsoren hartelijk dank.
______________________________________________________________________________________________________
10
_____________

als we op weg gaan naar het
e uitgaansdag van de VGG plaatsvindt.
toch nog op tijd aan in een kletsnat
re al uit de schoenen omdat die niet waterdicht bleken.
ppeltaart op middeleeuwse manier bereid (dus groot).
or hun partners, ontstaat er direct een erg gezellige
te ontdekken en demonstraties bij te wonen
gids op pad gaan. Wij worden in één van de
n een voortreffelijke lunch hebben genoten.
orden met soms een klein zonnestraaltje.
een buitengewoon boeiende manier te
uber tegelijk was het verhaal over de
ktijdig ook nog kapper en drogist was,
ij te werk ging.
even te borrelen,
-collega´s herinneringen
dan moeten wij toch nog
rming.
nsdag.
______________________________________________________________________________________________________ 11
_____________

Getronics
a KPN company
door Piet Riemens
De reclamespots van Getronics zijn
regelmatig op de radio te horen.
Dat roept de vraag op welke activiteiten
van Getronics schuil gaan achter deze boodschappen.
Kort geleden kreeg ik onverwacht antwoord
op die vraag. Bij een redactievergadering in
het nieuwe kantoor van Getronics in Houten lag het
Magazine G+ voor het grijpen, een magazine, voor
en door Getronics. De onderwerpen in G+ bleken
zo interessant dat ik enkele daarvan met de VGGleden
wil delen.
Ik doe een greep: Workspace (werkplek), HNW
(Het Nieuwe Werken), ‘Apparaten die met elkaar
praten’ en zo meer. Ik begin met:
Workspace
Tijdens mijn dienstverband met Getronics, begin
2007 ging ik met pensioen, was de term Workspace
al regelmatig te horen. Deze staat voor het beheer
van werkplekken. Bij de klanten van
Getronics bestaat die werkplek doorgaans uit een
stoel, een bureau en een computer. Van daaruit
wordt de hoofdtaak uitgevoerd, plus alle vormen
van communicatie, zoals de onmisbare e-mail.
De basis van de werkplekken wordt gevormd door
de achterliggende netwerken en de
hoofdcomputers. Voor het onderhoud
en beheer van deze onmisbare
gereedschappen heeft Getronics met
haar klanten contracten afgesloten.
Niet alleen in Nederland, ook internationaal.
Hiervoor is de Getronics Workspace Alliance,
GWA, opgericht.
Samen met zes internationaal opererende partners
wordt werkplekbeheer aangeboden en uitgevoerd.
Getronics bezet wereldwijd in de werkplekbeheer -
markt, de derde positie!
Het Nieuwe Werken
Het hypermoderne nieuwe kantoor van Getronics
wordt gekenmerkt door licht en ruimte.
Het is gebouwd en ingericht om HNW –Het Nieuwe
Werken- gestalte te geven.
Vrijwel iedere medewerker van Getronics werkt
met een computer. Niet langer een desktop maar
een laptop. Dat betekent dat de computer altijd tot
de bagage van de medewerker behoort.
De meeste werkplekken in Houten zijn zogenaamde
‘flexplekken’. Er is op zo’n werkplek altijd een
draadloze netwerkverbinding aanwezig, je mag
gaan zitten waar je wilt.
‘Flexwerken’ betekent ook dat van huis uit
gewerkt kan worden. De voordelen hiervan laten
zich gemakkelijk raden.
Geen wonder dat flexwerken
al aardig is ingeburgerd.
Getronics is met zijn
dienstverlening in staat
om zijn klanten te adviseren
en te helpen bij invoering van Het Nieuwe
Werken en het daarna ‘in de lucht houden’ ervan.
__ _______________________________________________________________________________________________
12
Van Groenpol tot Getronics
In deze rubriek verhalen we over de loopbaan van een VGG-lid.
In de vorige uitgaven van het VGGmagazine heeft u al kunnen lezen hoe Hans Elsinger en zijn gezin Getronics hebben
beleefd en in het verhaal van Maarten Sirag kwam duidelijk naar voren hoe een loopbaan in de automatisering uiteindelijk
bij Getronics uit kan komen.
Dit keer gaat het over het heden, volgende keer hopen we u weer verslag te doen van de loopbaan van een VGG-lid.
De redactie komt graag in contact met VGG-leden die hun medewerking
Voor contactgegevens, zie Colofon
aan deze rubriek willen verlenen.

APPARATEN die met elkaar praten
Deze kop in G+ trok direct mijn aandacht.
Het blijkt M2M oftewel Machine-to-Machine-
communicatie te heten. Dat is een dienst waarmee
Getronics en KPN samen de markt op gaan. Omdat
ik van huis uit techneut ben, wil ik graag weten hoe
dit werkt. Het artikel vertelt het volgende:
“Stel, je maakt tijdens je vakantie een
fraai portret van je gezin. Je stuurt de foto
naar opa en oma, waar hun digitale fotolijstje
het beeld in volle glorie oppikt”.
Het Amerikaanse bedrijf Pandigital maakt dergelijke
fotolijstjes en heeft KPN, vanwege het telefoonnetwerk,
gekozen om samen dit fotolijstje wereldwijd
te kunnen laten werken.
De mogelijkheden van M2M zijn groot en vele. Wat
te denken van het automatisch melden van storingen
in apparatuur als printers, kopieermachines,
CV-ketels e.d., het op afstand volgen
van pakketten, schepen en containers.
In de medische wereld zal M2M vele
toepassingen vinden. Alleen al de controle
op afstand van defibrillatoren bij
hartpatiënten!
M2M wordt wel ‘het internet der dingen’ genoemd.
Door samenwerking met Getronics hoopt KPN over
enkele jaren in Europa een marktaandeel van 10%
in de M2M-markt te hebben!
En verder…
In het G+ magazine besteedt Getronics ook aandacht
aan sociale aspecten, zo blijkt uit de antwoorden
die Joanne Uijen-Zwueste, global vice-president
Personeelszaken (HR) geeft op vragen van medewerkers.
Het gaat over ARBO en HNW, over het
behouden van talent voor Getronics, over sport en
werk en over de CAO.
De CEO van Getronics, Eric van der Meijden,
spreekt in zijn voorwoord over sociale media.
Zelf is hij nog niet aan het twitteren, geeft hij toe.
Wel wordt het alle medewerkers van Getronics binnenkort
mogelijk gemaakt om via
‘KPN1connect’ met anderen binnen Getronics
digitaal te ‘kwekken’.
Wanneer u nieuwsgierig bent geworden naar de
inhoud van het G+ magazine bekijk dan de digitale
versie op de VGG-website. www.vggetronics.nl
In het Bedrijfshistories Archief van Getronics zijn zo’n 100 kerstkaarten opgeslagen.
Weet u in welk jaar Groenpol deze kerstkaart verstuurde?
Laat het weten via het redactieadres.
-
Wil je meer weten over de ontstaansgeschiedenis van Getronics,
neem dan eens een kijkje op de website van Wikipedia.
http://nl.wikipedia.org/wiki/Getronics
Daar lees je o.a.:
Groeneveld, Groenpol
In 1887 is in Amsterdam de "Elektrotechnische Fabriek N.V." van
Groeneveld, Van der Poll & Co opgericht. De onderneming hield zich
bezig met elektrotechnische installaties, zoals van meet- en regelapparatuur,
voor openbare voorzieningen en de scheepvaart.
Na de Tweede Wereldoorlog werd "Technisch Verkoop Kantoor Groenpol"
opgezet als afzonderlijke verkoopactiviteit. De naam van de holding
werd in 1965 gewijzigd in Groenpol NV, en die van de distributiedivisie
in "Groenpol Industriële Verkoop".
_______________________________________________________________________________________________ __
13

De komeet Halley,
als kerstster
door Hugo Groeneveld
Inleiding
Geruchten over het vergaan van de wereld zijn al zo
oud als de mensheid. Aan het eind van de negentiende
eeuw was het weer raak in Engeland. Nog
voor de eeuwwisseling zou de aarde in botsing komen
met een enorme komeet en een regen van buitenaardse
projectielen zou de wereld en omstreken
in vuur en rook doen vergaan. Dat alles zou op de
dertiende november van het jaar 1899 plaatsvinden!
Een verstandige Britse Lord bestelde een wagon kolen
om er warmpjes bij te zitten, mocht hij het einde
der tijden overleven, je weet maar nooit.
De historie vertelt ons niets over de afloop, maar
één ding is zeker: de wereld is niet vergaan. Het feit
dat u in uw luie stoel dit VGGmagazine zit te verslinden,
betekent dat ook u het zekere voor het onzekere
heeft genomen en met een flinke dosis versnaperingen
de verhalen over de heelalbewoners tot
u neemt. Zo kan-ie wel, de inleiding.
Kometen en onheil
Waarom worden kometen verbonden met rampen,
angst en onheil, en andere hemellichamen niet? We
gaan op zoek naar het antwoord op deze prangende
vraag en nemen daarom even de hemellichamen
onder de loep.
De zon laten we buiten beschouwing. Reeds in de
oudheid is die heilig verklaard. Dan de maan, die
verandert van gedaante, maar komt op zeer gezette
tijden cirkelvormig terug. De sterren hebben hun
vaste plaats en vormen herkenbare patronen aan het
firmament. Grote Beer, Kleine Beer, Schorpioen en
Maagd, ze zijn niet weg te denken uit astronomie en
astrologie.
Zon, maan en sterren vormen vaste, vertrouwde
lichten boven onze hoofden. Een komeet daarentegen
heeft geen vaste baan of vaste plek. Hij verschijnt,
naar het lijkt, onaangekondigd, wordt gaandeweg
helderder en vervaagt vervolgens om daarna
geheel te verdwijnen. We zullen zien.
De ‘staart’ wordt ook wel het ‘haar’ van de komeet
genoemd (Griekse woord komètes betekent ‘harig’).
Hiermee is ook de naam ‘komeet’ verklaard.
Om het nog erger te maken werd de draderige
staart ook wel vergeleken met het loshangende,
wapperende haar van een rouwende vrouw, hetgeen
de komeet ook nog angstaanjagend maakt.
Kometen en Halley
De Engelsman Halley leefde van 1656 tot 1742. Hij
werd dus zesentachtig (86) jaar oud. In die tijd was
dat meer dan stokoud. Hij móest ook wel die leeftijd
bereiken want hij was een drukbezet man. Hij was
wiskundige, natuurkundige, meteoroloog en astronoom.
In die laatste kwaliteit berekende hij de baan
van een komeet die bij vlagen helder en langdurig
aan het zwerk te zien was (geweest).
__ _______________________________________________________________________________________________
14
Komeet
Een komeet lijkt een wazige ster met een veeg van licht
achter zich aan, de 'staart'. Hij beweegt langzaam tussen
de sterren. Elke dag een beetje verder.
Een komeet wordt ook staartster genoemd. Eigenlijk is dit
een verkeerde naam. Een komeet is namelijk geen ster!
Echte sterren geven licht. Kometen doen dat niet. Ze
weerkaatsen alleen het licht van de zon. Net zoals bijvoorbeeld
de maan.
Kometen komen uit de verste hoeken van ons zonnestelsel.
Ze bestaan uit brokken ijs en stof die miljarden jaren
diepgevroren zijn. De meeste blijven in een baan om de
zon door de zwaartekracht van de zon. Af en toe wordt er
één stukje uit zijn baan geduwd. Als de komeet de zon
nadert, warmen de buitenste ijslagen op en veranderen in
gas. Dit vormt de ronde nevel die voor een ster wordt
aangezien. De komeet Halley is zeer bijzonder: hij keert
elke 76 jaar terug en is daarom voor wetenschappers van
grote astronomische waarde.

Halley, het genie, ook
in pruikendracht
Hij zocht naar verslagen van de
verschijning van een grote, heldere
komeet die hij zelf in 1682
op zijn reis van Calais naar Parijs
had gezien. En ziedaar: in de jaren
1456, 1531, 1607 en 1682 bleken
de beschrijvingen te kloppen.
En wat deed het genie?
Hij voorspelde dat de komeet
in het jaar 1758 weer zou ver-
schijnen. Even rekenen: om de 70/76 jaar (ongeveer)
liet de komeet zich zien. En dat gebeurde prompt in
1758, boven Engeland!! Dus kreeg de komeet op Engels/chauvinistische
wijze de naam Halley.
Zelf heeft hij de eervolle benoeming niet meer mogen
meemaken, laat staan dat hij er ooit van gedroomd
heeft dat in het VGGmagazine, anno 2010,
zijn naam met ontzag wordt genoemd, maar dat
terzijde.
Een redactielid verzuchtte, geheel in stijl:
`Och, ende soude Halley noch hebben gheleeft, hij en soude
sich hochelijck hebben verbaest´
Kometen en de oudheid
Reeds in de oudheid werden jaar en datum van het
verschijnen van een komeet genoteerd. Achteraf
werden dan de vreselijkste gebeurtenissen die na de
verschijning plaats hadden gevonden, gerelateerd
aan de verschijning.
In het jaar 44 v. Chr. werd een komeet in verband
gebracht met de moord op Julius Caesar in datzelfde
jaar.
Deze buste van Caesar is waarschijnlijk
de enige goed gelijkende
afbeelding die van hem bewaard
is gebleven.
De naar boven wijkende haargrens
is zeer kenmerkend. Grote
Romeinse heersers werden vrijwel
altijd met een jaloersmakende
haardos afgebeeld. Vrijwel zeker is deze buste
gemaakt bij het leven van Caesar. Zijn nabestaanden
zouden nooit hebben goedgevonden dat hij als
een man van minimaal middelbare leeftijd
werd afgebeeld.
Brutus, één van de moordenaars van Caesar! De wereldbekende
en alom gebruikte uitdrukking ´et tu,
Brute´, ´Ook Gij Brutus´, zou door Caesar gebezigd
zijn tijdens de aanslag op zijn leven. In geen enkele
bron is er echter iets van teruggevonden.
De woorden zijn ontsproten aan
het brein van Shakespeare, die ze
gebruikte in zijn wereldvermaarde
tragedie Julius Caesar. Toch
knap om drie woorden op het
toneel te laten uitspreken, die
ruim vijf eeuwen later nog, te pas
en te onpas, worden gebezigd.
De twee afgebeelde jongens hadden iets met vrouwen,
of de vrouwen met hen, naar keuze. Goldsworthy
heeft daarover in zijn magistrale biografie
over Julius Caesar, een boekje opengedaan. Omwille
van de ruimte in dit blad moet ik mij beperken tot
slechts een klein stukje tekst: Halverwege de jaren
veertig v. Chr. was Marcus Antonius, een van het
driemanschap dat het Romeinse Rijk bestierde na de
dood van Caesar, een tijdlang tot over zijn oren verliefd
op een danseres die Cytheris heette, een voormalige
slavin die van haar vroegere baas de naam
Volumnia had gekregen. De herkomst van de naam
is niet te achterhalen. Wellicht dat haar uiterlijk en
gedragingen tot haar naamgeving hebben bijgedragen.
Marcus liep in het openbaar met haar te koop
en behandelde haar bijna als zijn echtgenote. Vooral
Cicero zag dit met afschuw aan. Diezelfde vrouw
werd later de minnares van Caesars moordenaar
Brutus en van nog andere prominente Romeinse
senatoren. Kinderen uit dit soort dubieuze relaties
waren bastaarden, die rechtenloos opgroeiden en
doorgaans een armzalig bestaan moesten leiden.
Kometen en hun afbeelding
Kometen werden niet altijd waarheidsgetrouw afgebeeld.
De zogenaamde signaalfunctie was belangrijker
dan de realistische gelijkenis. Een komeet werd
vaak weergegeven als een ster. Een schitterend
voorbeeld daarvan is te vinden in een in Engeland
gemaakt handschrift van de Omne Bonum (Al het
Goede), een Latijnse encyclopedie over wetenschap,
in de vorm van theologie, recht, natuurwetenschap
en nog veel meer uit de tijd van circa 1360-1375.
_______________________________________________________________________________________________ __
15

__
De hoofdstukken zijn alfabetisch gerangschikt.
Zoals toentertijd gebruikelijk werd de eerste letter,
de C, van het hoofdstuk ‘Cometa’ opgevuld, gekalligrafeerd.
In dit geval met een man die naar het
firmament wijst waarin een komeet als vlammende
achtpuntige ster te zien is.
Kometen en Romeinse geschiedschrijving
Over de komeet Halley lijkt - met nadruk lijkt- voor
het eerst concreet te zijn geschreven door de Romeinse
geschiedschrijver Tacitus. Deze leefde in de
eerste eeuw van onze jaartelling. Hij schreef jaarkronieken,
‘Annales’, over Romeinse keizers. En natuurlijk
ontbrak daarin keizer Nero niet.
Over het jaar 60 na Chr. schreef Tacitus: ” … straalde
er aan de hemel een staartster, die volgens de
gangbare mening de verandering van vorst, koning
of keizer voorspelt. Het volk keek al uit naar de
opvolger van Nero ….”
Nero was er snel bij en had direct een bedreiger op
het oog. Plautus was de naam van de mogelijke
troonopvolger. Prompt werd deze naar een ver eiland
verbannen en twee jaar later alsnog vermoord.
Over het jaar 64 na Chr. schreef Tacitus (ca. 56-117) :
“Op het einde van het jaar werden wondertekenen ruchtbaar,
voorboden van dreigende rampen. Nooit tevoren
had het heftiger en veelvuldiger gebliksemd; en er verscheen
een staartster waarvan Nero , de kwade gevolgen
steeds afwentelde door de executie van hooggeplaatste
personen.”
16
Of in het jaar 60 of 64 na Chr. de komeet Halley verscheen,
is moeilijk te achterhalen. Het feit echter dat
Tacitus tweemaal het verschijnen van een komeet in
zijn ‘Annales’ opnam, duidt op een
heftige beroering in het Romeinse
Rijk. Het is dan ook aannemelijk dat
er een komeet van uitzonderlijke
afmetingen en met een grote helderheid,
voor een periode van enkele
maanden aan de hemel heeft ge-
Tacius: Zwijgzaam
schenen; de komeet Halley?
De komeet Halley en het Tapijt van Bayeux
Ik sla een paar jaartjes over en beland in het jaar
1070, ongeveer. Daar begint de geschiedenis van het
Tapijt van Bayeux. Geen echt tapijt, maar een strook
linnen van zeventig [70] meter lang en vijftig [50]
centimeter hoog, van voor tot achter voorzien van
borduurwerk in wol.
Een Normandische bisschop met de naam Odo, zou
het ‘tapijt’ in Engeland hebben besteld als wanddecoratie
voor zijn nieuwe kathedraal in het plaatsje
Bayeux in Normandië. Dat is vreemd, want nergens
op de zeventig meter linnen is een echt godsdienstige
decoratie te vinden. Het is een door en door wereldlijk
document, druipend van oorlogstaferelen en
heldendaden. De bisschop heeft zich zwaaiend met
een enorme oorlogsknots laten afbeelden, te midden
van strijdgewoel.
Veel interessanter is de afbeelding van, naar het
lijkt, een gestileerde bezem bovenin het tapijt.
De toegevoegde Latijnse tekst verduidelijkt veel.
Die luidt: Isti mirant stella (hier verbazen mannen
zich over de ster). Na veel wetenschappelijk onderzoek
is vrijwel zeker dat hier de komeet Halley is
afgebeeld. Midden in de Middeleeuwen heeft de

komeet al zoveel commotie veroorzaakt, dat hij een
niet onbelangrijke plaats op het tapijt verdiende!
Ik ga ervan uit dat uw kerstboom is opgetuigd.
De verlichting van vorig jaar is uit de knoop gehaald.
Kaarsen uit 2009 bleken verbleekt en zijn vervangen
door veelkleurige sfeerverwekkers. Kerstsfeer
alom, en dus is er ruimte voor een bruggetje
van ons aller komeet naar het Kerstfeest door de
eeuwen heen.
Kometen en schilderkunst
In het kerstverhaal speelt de ster die de Wijzen uit
het Oosten, de
magiërs, de
weg wees naar
Bethlehem,
een cruciale
rol. Het was
Giotto di
Bondone –zeg
maar Giotto-
die op een
fresco in de
Arenakapel
van Padua niet
een gangbare afbeelding van de ster neerzette, maar
een rode komeet met een vurige, lange staart. Hij
had daar redenen voor, want in het jaar 1301, kort
voor hij dit fresco maakte, was een indrukwekkende
komeet aan de hemel verschenen. Naar moderne
berekeningen moet dit de komeet Halley zijn geweest!
Giotto heeft de komeet/ster gebruikt om aan
te geven dat de ster van Bethlehem, waarover in het
klassieke kerstverhaal wordt verteld, een bijzonder
hemellichaam moet zijn geweest. In de afbeelding
van de bol is daarom een sterachtig lichaam geschilderd.
In die tijd waren de geleerden van de universiteit
van Padua intensief bezig met astrologie.
Aan diezelfde universiteit zou de grote geleerde
Galileo later een leerstoel krijgen. Ongetwijfeld
heeft Giotto contacten gehad met astrologen en
astronomen van de universiteit van Padua.
Als eerbetoon aan Giotto’s natuurgetrouwe weergave
van de komeet werd in 1985 een ruimtesonde
gelanceerd die tot doel had de komeet Halley te
bestuderen. Met kleur en verve heeft de sonde zich
van haar taak gekweten.
Vele miljoenen kilometers van de aarde verwijderd
scheerde de sonde op slechts 650 kilometer langs de
kern van de komeet. De eerste foto’s op zo’n korte
afstand van een komeet waren een feit!
Tot slot…
De Franse kunstenaar Honoré Daumier maakte een
serie litho's met als onderwerp een komeetverschijning
die duidelijk zichtbaar was in Parijs tussen 4 en
23 maart 1857. Hij gaf ze de titel 'de komeet van
1857'. Ze werden gepubliceerd in Le Charivari, een
dagblad met veel spotprenten. Omdat in februari en
ook nog in
april enkele
kometen duidelijk
zichtbaar
waren, zat de
schrik er bij de
Parijzenaars
goed in.
Daumiers litho's
toonden
vooral de reacties
van de bange Parijzenaars. Drie oudere vrouwen
hebben een onderonsje: "Ach, kometen... dat kondigt
altijd grote narigheid aan! ...Ik verbaas me er
niet meer over dat de arme mevrouw Galuchet gisteravond
plotseling stierf!..."
Ik moet mijn bijdrage aan dit Eindejaarsnummer
van het VGGmagazine gaan afsluiten.
Ik heb slechts een fractie van de stof die over kometen
en kerststerren beschikbaar is kunnen aanstippen.
Tot slot wil ik u die het jaar zorgenvol moet afsluiten,
toewensen dat de sterren een beetje voor u
stralen en uw hart verlichten.
Ik wens u een Goede Tijd! God Bless You All!
Rhenen, dec. 2010
Hugo Groeneveld
_______________________________________________________________________________________________ __
17

Deze keer gaat het over bedrijfsposters en beeldmerken.
Het zijn vaak tijdsbepalende producten en wie weet
roept het herinneringen op aan oude klanten.
Welke bedrijfsnamen ontbreken op deze >>
acht posters?
1.
2.
3.
4.
Puzzelpagina
door Jan Boekhout

Bedrijfshistorisch Archief
door Nelleke Persoons
Afscheid
Helaas is dit artikel een afscheid.
Eind dit jaar eindigt mijn werk hier
in het Bedrijfshistorisch Archief.
Hoe de toekomst van het BhA eruit zal gaan zien is
op dit moment nog niet duidelijk.
Tot die tijd zal Jos Weesie de contactpersoon zijn.
Dit wordt dus een nostalgisch stukje waarin ik terugkijk
op wat er is gebeurd in die tijd.
Na het vertrek van Alice van der Wiel, werk ik
sinds medio mei 2008 met plezier in het BhA. De
eerste tijd samen met Nico Boerboom. Er is veel
werk verzet. Bij mijn komst stond hier een grote
hoeveelheid materiaal van verschillende herkomst.
Veel moest nog uitgezocht worden en vanuit het
hele land kwamen uit de vestigingen nog meer historisch
materiaal. De eerste vraag waar een collectiemedewerker
mee te maken krijgt is meteen de
moeilijkste: wat bewaren we? Uiteraard kan niet
alles bewaard worden maar … weg is weg en je
krijgt het nooit meer terug. Er moeten weloverwogen
keuzes worden gemaakt.
Daarbij helpt het als we weten waarover we het
precies hebben, met andere woorden de bekende
5 W’s: wat, wie, waar, waarom en waarmee.
Na installering van het Adlib-systeem konden we
echt aan de slag. Nico fotografeerde en ik voerde de
gegevens in. Daarna zetten we het genummerd terug
in de kast “gedaan”. Van alle kanten kwam
nieuw materiaal naar het BhA. Niet alleen de kast
maar de hele ruimte werd te klein. Er werd een
ruimte bij Saan in Almere gehuurd. Alleen dvd’s,
foto’s en documenten bleven hier op de Donauweg.
Inmiddels hadden zich ook vrijwilligers gemeld die
een dag in de week komen helpen, letterlijk met
raad en daad. Zij hebben een grote expertise op hun
werkterrein en zij helpen bij het uitvoeren van de
verschillende werkzaamheden. Na het vertrek van
Nico was dit hard nodig.
Er zijn verschillende kleine exposities met historisch
materiaal in de bedrijfsgebouwen neergezet.
Als museoloog ben ik iemand van
de voorwerpen, ik denk dus vooral
terug aan al die – soms wonderbaarlijke
– zaken die door mijn handen zijn gegaan:
telmachines, computeronderdelen, Solari-flaps,
vreemde tangen, diskettes van grote omvang,
schaalmodellen auto’s, babyschoentjes, foto’s, affiches
en ontroerende video’s. Verder denk ik met
veel genoegen terug aan de samenwerking met
“mijn jongens”, de vrijwilligers die mij iedere maandag
kwamen helpen.
En daarnaast aan de vrijwilligers die thuis werk
hebben verzet en dvd’s hebben bekeken of hebben
gereageerd op hulpvragen uit deze rubriek.
Bij deze wil ik ook de VGG-redactie bedanken die
mij in hun blad en op de website een podium bood
naar de gepensioneerden voor vragen over voorwerpen
die wij niet thuis konden brengen. Omdat
een koppeling van het registratiesysteem aan een
website nog niet tot stand is gekomen, kunnen we
nog geen interactief contact hebben. Heel fijn dus
dat we via de VGG in contact konden komen met de
kennishouders van de historie van Getronics en de
rechtsvoorgangers.
Vaak kwam er een oplossing
van de lezers.
Heel hartelijk dank hiervoor.
Dit keer eindig
ik niet
met een
vraag om gegevens
maar
met een kleine fotoserie
van het werk in
het BhA.
De redactie van het VGGmagazine
bedankt Nelleke voor haar
bijdragen en betrokkenheid.
_______________________________________________________________________________________________ __
19

Vanuit het Bedrijfshistorisch Archief Getronics
wensen we u…een historisch goed 2011!
In het Bedrijfshistorisch
Archief
zijn veel afbeeldingen
van oude kerstkaarten,
logo’s en
personeelsblaadjes
opgeslagen.
Mogelijk heeft u nog oude Kerstkaarten
bewaard, dan is het nu
tijd om ze in beheer te geven bij
het BhA, via de redactie.
______________________________________________________________________________________________________
_____________