24 Zonnewarmte kan in kassen worden geoogst, maar ook in met <strong>glas</strong> overdekte ruimtes. Dat biedt onvermoede perspectieven voor de inrichting van openbare ruimtes in stedelijke gebieden. <strong>Glastuinbouw</strong> <strong>Zuidplaspolder</strong>
Sterk concept Onze stichting heeft in de afgelopen maanden veel deskundigen geconsulteerd over energie en water. Aanvankelijk was deze consultatie gericht op de vraag hoe de <strong>glas</strong>tuinbouw het beste om zou kunnen gaan met energie en water. Uit deze consultaties zijn perspectieven naar voren gekomen, die onze verwachtingen verre overtreffen en die ook voor de functies wonen en bedrijventerrein van cruciaal belang kunnen zijn. Dit heeft geresulteerd in een concept voor het algehele energie- en watersysteem in de <strong>Zuidplaspolder</strong>. Dit nieuwe Nuts-Concept presenteren wij in dit hoofdstuk. Het <strong>is</strong> een concept dat leidt tot <strong>drie</strong> <strong>keer</strong> <strong>winnen</strong>. In onze ogen dus zeer het overwegen waard. Ook bij partijen die tot nu toe niet annex zijn bij de <strong>glas</strong>tuinbouw. Ongewijzigd beleid: verdergaande central<strong>is</strong>atie In het recente verleden zijn grootschalige nutsvoorzieningen opgezet door grote bedrijven. Nutssystemen voor afval, energie en water schalen op tot internationaal formaat, maar zijn weinig flexibel en niet energie-efficiënt. Bij ongewijzigd beleid <strong>is</strong> sprake van een gecentral<strong>is</strong>eerde en gesegregeerde aanpak van de verschillende stromen. Bij ons concept kunnen de rendementen van energie en water(zuivering) fors omhoog in een locale, decentrale en geïntegreerde kringloop. Afval en biomassa worden daarin omgezet in energie. Belangrijk <strong>is</strong> dat de schaal wordt afgestemd op de locale energievraag en het afvalaanbod. De <strong>Zuidplaspolder</strong> kan dit met haar mix van kassen, woningen en bedrijfspanden in de praktijk laten zien. Omkering van de denklijn; accent op decentraal In de <strong>Zuidplaspolder</strong> vindt in de komende decennia een omvangrijke ruimtelijke transformatie plaats: 280 ha netto nieuwe <strong>glas</strong>tuinbouw, 30.000 nieuwe woningen en 300 ha nieuw bedrijfsterrein. Dit schept mogelijkheden voor veel effectievere systemen voor gas, water, elektriciteit en afval, dan bij doortrekken van de thans gangbare lijnen het geval <strong>is</strong>. Met name denken wij daarbij aan benutting van bronnen die de nieuwe functies te bieden hebben; op die nieuwe locale bronnen haken de gangbare systemen niet in. Een saillant voorbeeld van zo’n nieuwe bron <strong>is</strong> de warmteleverende tuinbouwkas. In de zomer straalt veel zonnewarmte de kassen in. Als deze warmte opgeslagen wordt in de ondergrond kan daarmee niet alleen de kas in de winterperiode worden verwarmd, maar per hectare <strong>glas</strong> ook nog eens 00 woningen. Dit oogstsysteem van zonnewarmte met behulp van kassen kent in de <strong>Zuidplaspolder</strong> grote proporties; met de 280 ha nieuwe kassen kunnen, naast de eigen warmtebehoefte van de kassen, nog minstens 28.000 woningen van warmte worden voorzien, zonder noemenswaardige CO2 uitstoot. Voorwaarde <strong>is</strong> wel dat de woningen worden uitgerust met een lage-temperatuur verwarmingssysteem, i.c. vloerverwarming. Dit werpt een geheel ander licht op de gebruikelijke gasvoorziening voor kassen<strong>glas</strong>, bedrijven en woningen. De gehele transformatie kan zonder extra gasvoorziening functioneren! ANDERS DENKEN Soortgelijke “kantelingen” zijn, met vergelijkbare perspectieven, denkbaar voor water, elektriciteit en afval. Nieuwe opgaven dienen zich aan Bestaande organ<strong>is</strong>atiepatronen verhinderen in belangrijke mate een doorbraak in de richting van ons concept. Aan bedoelde nieuwe regels en nieuwe spelers geven wij op pag. 28 specifieke aandacht. Bij de gebiedsontwikkeling dient zich een nieuwe opgave aan: energie- en waterwebs, anders bouwen èn organ<strong>is</strong>eren, mogelijk in de vorm van nieuwe onconventionele “nutsbedrijven”? Een belangrijke stap <strong>is</strong> te gaan letten op locale potenties, zoals bronnen voor warmte en elektriciteit en dus niet uitsluitend in te haken op gebiedsoverstijgende internationale bronnen, netwerken en beheerorgan<strong>is</strong>aties. Bij een gebiedsgewijze benadering <strong>is</strong> het mogelijk dat het gebied in belangrijke mate zelfvoorzienend wordt. Het slagen van deze benadering <strong>is</strong> afhankelijk van <strong>drie</strong> factoren. Ten eerste zijn gebiedsgewijze webs voor energie en water nodig, die actief participeren in de gebiedsontwikkeling c.q. de nutsvoorzieningen. Ten tweede moet de bouw van kassen, woningen en bedrijfsgebouwen worden afgestemd op de locale potenties. In de <strong>Zuidplaspolder</strong> kan dit omdat alles nog gebouwd moet worden. Ten derde zullen de gebiedsgewijze webs geëxploiteerd moeten worden. Dit vergt een ondernemingsgezinde aanpak. Het resultaat <strong>is</strong>: <strong>drie</strong> <strong>keer</strong> winst Toepassing van het concept, zoals dat op de volgende pagina’s wordt uiteengezet, leidt tot <strong>drie</strong> <strong>keer</strong> <strong>winnen</strong>: • de duurzaamheid <strong>is</strong> er bij gebaat: minder uitstoot van CO2, minder gebruik van fossiele brandstoffen en meer hergebruik van water en andere nuttige stoffen. • een hogere graad van duurzaamheid kan worden bereikt op een econom<strong>is</strong>ch aantrekkelijke wijze: bedrijven en bewoners zijn goedkoper uit en bij de <strong>glas</strong>tuinbouw kan het econom<strong>is</strong>ch worden “rondgezet”. • het concept bevordert de cohesie in de <strong>Zuidplaspolder</strong>; geen amorfe huizenzee, maar de ruimtelijke functies hebben elkaar wat te bieden en kunnen de nutsfuncties gezamenlijk gaan exploiteren. Onze Stichting vindt dat wij deze kansen kunnen en moeten benutten. We weten ons gesteund door een breed scala aan deskundigen. Nu appelleren wij aan beleid en bestuur van andere sectoren om gezamenlijk deze perspectieven tot ontwikkeling te brengen. Glas <strong>plus</strong> <strong>stad</strong> <strong>is</strong> <strong>drie</strong> <strong>keer</strong> <strong>winnen</strong> 25
Change language