glas plus stad is drie keer winnen - Glastuinbouw Zuidplaspolder

26
Technieken zijn beschikbaar
In ons concept worden nieuwe technieken toegepast, nieuw in de zin van niet
algemeen gebruikelijk, maar al wel in operationele vorm beschikbaar. Wij geven
een voorbeeld. De zonnewarmte die ’s zomers instraalt in kassen wordt geoogst
met warmtewisselaars. Voor de fabricage van deze wisselaars is al een bedrijf
opgezet. Grootschalige doorbraak van deze systemen wordt in de sector alom
verwacht. Deze systemen leveren warmte van een lage temperatuur. Voor nuttig
gebruik van deze goedkope en duurzame energie moet daar al vroegtijdig rekening
mee worden gehouden. De transportsystemen en warmteafgifte-systemen
in bedrijven en woningen moeten worden ontworpen voor werking op lage
temperaturen.
Praktijkvoorbeelden zijn te bezichtigen
Onderdelen van ons geavanceerde concept worden al in de praktijk toegepast:
onder andere in Nieuwveen, Bleiswijk en binnenkort in Zevenhuizen. Wij zijn
gaarne bereid te bemiddelen voor excursies naar deze (en andere, verder weg
gelegen) praktijkvoorbeelden.
Voordelen van een brede benadering
De glastuinbouw gaat duurzame warmte (en koelte) overhouden. Daarom zouden
warmtebenutting en koeltevoorziening integrale onderdelen moeten zijn van de
planning, ontwikkeling en inrichting van de gehele Zuidplaspolder. Benutting
van locale duurzame warmte is niet alleen goed voor het milieu. Het kan ook
profijtelijk zijn zowel voor de warmteleverende tuinders als voor de afnemende
gebruikers. Het vergt wel een doorbreken van bestaande patronen in planning
en organisatie. Enerzijds in efficiënter energiegebruik maar geleidelijk ook in
toenemende benutting van duurzame energiebronnen. Restwarmte van kassen is
bruikbaar in woningen en bedrijven mits de afstand tussen warmteproducent en
warmteafnemer beperkt blijft én het verwarmingssysteem daarop is afgestemd.
Het comfort van nieuwe woningen kan verhoogd worden door ook koeling aan
te bieden en zo (elektriciteit verslindende) airconditioning onnodig te maken.
Een optie is om ’s winters koelte te oogsten en op te slaan voor gebruik in de
zomer. Door koelte te oogsten, worden teelttechnische nadelen van schermen
tegen lichthinder ondervangen. Oogst van warmte in de kas levert dus niet
alleen een bron van duurzame energie, maar ook een randvoorwaarde voor
vermijding van lichthinder.
Glastuinbouw Zuidplaspolder
NUTSPRODUCTEN KOMEN VOORTAAN UIT DE KAS
Glastuinbouw vervult voor tal van opties een spilfunctie
De glastuinbouw is innovatief en teelt bloemen, planten en groente van
wereldklasse. De export van tuinbouwproducten bedraagt 7 miljard euro per jaar.
Ook in energie, water en klimaatbeheersing is de sector toonaangevend. Met
veel aandacht voor energie-efficiency heeft zij haar brandstofverbruik sinds 980
gehalveerd. Een recente ontwikkeling - de ‘energieproducerende kas’ - werpt
nieuw licht op de besparingsinspanningen. In plaats van energieverbruiker te zijn,
heeft de glastuinbouw potentie om een bron van duurzame energie te worden
voor haar omgeving.
Glastuinders hebben ruime praktijkervaring met water en energie. Velen van hen
hergebruiken en zuiveren water en wekken zelf elektriciteit op. Warmtetanks voor
kasverwarming tekenen het aanzicht van menig tuinbouwbedrijf. Tuinders benutten
kansen voor efficiënter grondstoffengebruik, zodra ze die zien. In het water- en
energiegebruik werken zij steeds vaker samen om kosten te besparen en energie en
water maximaal te benutten.
Tuinders staan dicht bij de markt, de techniek en de natuur. Zij weten dat het tijd is
om de bakens te verzetten en hun bedrijven te verduurzamen. Voor de samenleving
geldt hetzelfde. Niet over 50 jaar. Maar nu. De recente fors gestegen energieprijzen
hebben tuinders aan het denken gezet. Actuele geopolitieke omstandigheden
wijzen op verdere destabilisatie en prijsstijging. Dus willen tuinders graag in hun
eigen energiebehoefte voorzien.
Deze zelfvoorziening op schaal van een glastuinbouwbedrijf biedt kansen voor
de locale samenleving. Tuinders kunnen onderling overschotten uitwisselen
en zo de totale milieubelasting beperken. In een enkel geval hebben tuinders
al energieclusters opgericht. De vervolgstap is dat zij energie leveren aan de
gebouwde omgeving: woningen en bedrijven.
Waarop stagneert de doorbraak?
De technieken voor ons concept zijn al vergaand ontwikkeld. Veel onderdelen ervan
zijn voor producent (glastuinder) en afnemer (bewoners en bedrijven) rendabel en
zijn dus goed te financieren. De ruimtelijke planning vergt op enkele punten wel
een andere aanpak. Eerste stappen daartoe zijn al gezet in het Intergemeentelijk
Structuurplan. Over de algemene uitgangspunten lijkt een brede consensus te
bestaan. Waar de doorbraak echter op spaak kan lopen, is de samenwerking tussen
de sectoren. De komende maanden zetten wij ons in om die op gang te brengen.