VVV Maastricht Underground folder 7-luik NL 0113 v5.indd

DE STAD VANUIT EEN ANDER PERSPECTIEF
FORT GROTTEN KAZEMATTEN
De spannendste
ontdekkingen doe je in
Maastricht Underground!
Maastricht Underground;
durf jij het aan?
Maastricht Underground staat voor alles wat er te
doen en te beleven valt in Fort St. Pieter, Grotten
Noord, Grotten Zonneberg en de Kazematten. Beleef
Maastricht Underground en stap terug in de tijd, treed
het donker tegemoet of laat je fantasie de vrije loop
als je de verhalen hoort die Maastricht Underground
herbergt. Voor een regulier bezoek, maar ook voor een
programma op maat ben je hier aan het juiste adres.
Ook is er speciaal voor kinderen van alles te beleven en
regelmatig vinden er spannende, sfeervolle en ludieke
evenementen plaats. Kortom, Maastricht Underground
biedt een scala aan mogelijkheden met voor ieder wat
wils. Maar…
GROTTEN VAN
DE SINT PIETERSBERG
Durf je helemaal ondergronds te gaan en ben je niet
bang in het donker? Ga dan op avontuur in de grotten
van de Sint Pietersberg! Geen licht, geen geluid, geen
geur, geen straling, geen vervuiling, geen bereik met je
telefoon, geen tijdsbesef…
In een labyrint van gangen neemt een professionele
gids je mee ondergronds waar namen en tekeningen
opduiken van mensen die hier enkele honderden jaren
geleden dag in dag uit werkten. Deze zogenaamde
‘blokbrekers’ zaagden mergelblokken uit de wanden.
Daarvan werden in het verleden en nog steeds huizen,
kerken en kastelen gebouwd. Ook Napoleon en de
Hertog van Alva hebben de gangenstelsels met eigen
ogen aanschouwd. Ooit stonden hun namen in de
grotwand gekrast. Een bezoek aan de grotten kun je
uitbreiden met een bezoek aan een bijzondere plek:
Rijksbewaarplaats nr. 9, beter bekend als ‘de Kluis’
waar zo’n 780 kunstwerken, waaronder de Nachtwacht
van Rembrandt, opgeslagen hebben gelegen tot het
eind van WOII!
Ontstaan van de grotten
Het immense ondergrondse grottenstelsel van de
Sint Pietersberg is niet door de natuur gevormd.
Mensenhanden hebben een labyrint van mijngangen
gemaakt, door mergel te zagen en te hakken uit de
oeroude laag zachte kalksteen. Wat nu nog te zien
is, zijn de overblijfselen die de blokbrekers hebben
achtergelaten. Het labyrint telde ooit ruim 20.000
gangen met een totale lengte van zo’n 200 kilometer.
Momenteel telt het stelsel nog zo’n 8.000 gangen met
een totale lengte van circa 80 kilometer. Verdwalen
is een koud kunstje. Vleermuizen hebben daar geen
last van, zij voelen zich er prima thuis. De mergel
is ontstaan doordat de uit kalk bestaande skeletten
en schalen van dieren zich hebben opgehoopt op de
bodem van de zee die hier tientallen miljoenen jaren
geleden aanwezig was. De fossiele resten van die
dieren zijn tot op de dag van vandaag terug te zien in
de gele mergelstenen van gebouwen in de stad en op
de wanden van de gangen. De mooiste vondsten waren
in 1770, 1998 en in 2012, toen bijzonder gave fossielen
van een Mosasaurus (Maashagedis), een regelrechte
tijdgenoot van de dinosaurussen, in de Sint Pietersberg
werden gevonden.
De grotten als bescherming
Door hun geheimzinnigheid en uitgestrektheid kregen
de gangenstelsels bij de tientallen belegeringen
van vestingstad Maastricht ook grote strategische
betekenis. Er is zelfs gevochten tot in de gangen van
de grotten bij het naburige Fort Sint Pieter. Onder het
Fort vond in 1794 een enorme explosie plaats, waardoor
een reusachtige ondergrondse koepel is ontstaan,
die je nu veilig kunt bezoeken. Bovendien hebben de
gangen in oorlogstijd dienst gedaan als schuilplekken
voor de bevolking van Maastricht en omstreken. In de
Grotten Zonneberg werden waterputten gegraven, een
complete ziekenboeg ingericht en een bakkerij en een
kapel gebouwd. De sporen daarvan zijn nog steeds te
zien. In september 1944 vonden de Maastrichtenaren in
de grotten een bomvrije bescherming, terwijl buiten de
stad bevrijd werd.
Ervaar Maastricht Underground
Er zijn het hele jaar door diverse rondleidingen in Maastricht
Underground. Ervaren gidsen geven tekst en uitleg tijdens
tochten die circa een uur duren. Wij adviseren goed schoeisel
en een jas of trui mee te nemen, want de temperatuur in
Maastricht Underground is het hele jaar rond de 10 graden
Celsius.
Kijk voor een compleet overzicht van rondleidingen op
www.maastrichtunderground.nl.
FORT SINT PIETER
Hoe was het eeuwen geleden om soldaat te zijn in een
belegerde stad? Hoe konden in de 18e eeuw soldaten,
die een fort verdedigden, met elkaar communiceren?
Allemaal vragen die beantwoord worden bij een bezoek
aan Fort Sint Pieter. Een enthousiaste gids leidt je
rond langs onder andere de waterput, de schietgaten
met meerdere kijkrichtingen en de kanonnengalerij
en ondertussen geniet je van prachtige verhalen vol
anekdotes en weetjes. Spectaculair was bijvoorbeeld
de belegering van Maastricht in 1673 waarbij de
Zonnekoning de ‘IJzeren stad’ in recordtijd wist in te
nemen door kanonnen te plaatsen op de noordhelling
van de Sint Pietersberg.
Tips!
- Combineer een bezoek aan Grotten Zonneberg met een
boottocht op de Maas vanuit het centrum van Maastricht.
- Combineer een bezoek aan Grotten Noord met een bezoek
aan het vlakbij gelegen Fort Sint Pieter.
- Kijk op www.maastrichtunderground.nl voor het complete
activiteitenaanbod met o.a. ‘Mergelcarving’ of ‘Spiritueel
genieten’.
- Combineer een grottenbezoek met een wandeling over de
Sint Pietersberg en neem een kijkje bij Ruïne Lichtenberg.
- Geniet van een heerlijke lunch of koffi e met vlaai bij een
van de eetcafés gelegen bij Grotten Noord & Fort Sint
Pieter en/of Grotten Zonneberg.
- Combineer een bezoek aan de Kazematten met een
rondleiding door het fort of Grotten Noord.
Ingenieus fort
Fort Sint Pieter is één van de meest markante
onderdelen van de vestingwerken in Maastricht en
dateert uit 1701-1702. In 2007 is het fort volledig
gerestaureerd en is het schootsveld weer vrijgemaakt.
Je kunt er door de lange gangen lopen en boven op het
fort komen, waar je een magnifi ek uitzicht hebt over
Maastricht, het Maasdal en het Jekerdal. Dan wordt
ook duidelijk waarom het fort daar is gebouwd en wat
de mogelijkheden en gevaren voor de verdedigers en
aanvallers waren. Tevens kun je zien hoe de kanonnen
werkten en hoe ingenieus het fort in elkaar steekt.
Strategische ligging Maastricht
Door haar strategische ligging aan de Maas hebben
vreemde heersers vaak hun oog laten vallen op
Maastricht. De stad werd vaak aangevallen en belegerd.
Vele eeuwen is er, met onderbrekingen, gewerkt aan
de bouw en het onderhoud van stadsmuren, grachten,
forten en andere verdedigingswerken rond de stad.
Daardoor is er een doolhof van slim aangelegde
ondergrondse gangen ontstaan, waarin vele soldaten
werden ondergebracht ter verdediging van de stad.
VVV Maastricht Underground folder 7-luik NL 0113 v5.indd 1-7 20-02-13 - wk 8 14:42

PRAKTISCHE
INFORMATIE
Contact
Kijk voor actuele openingstijden, entreeprijzen en
online tickets op www.maastrichtunderground.nl of
bel +31 (0)43 3252121.
Maastricht Underground
p/a VVV Maastricht
Kleine Staat 1, 6211 ED Maastricht
info@maastrichtunderground.nl
twitter.com/UndergroundMST
Graag horen we hoe je Maastricht Underground ervaren
hebt. Plaats je reactie (met foto’s) op onze Facebook pagina.
facebook.com/maastrichtunderground
DE STAD VANUIT EEN ANDER PERSPECTIEF
FORT GROTTEN KAZEMATTEN
Ontwerp: ideebv.nl ©2013
KAZEMATTEN
Ga ook eens op een smal houten bankje zitten
zoals de Maastrichtenaren deden tijdens de
Tweede Wereldoorlog, terwijl hoog boven hen de
bommenwerpers overkwamen. Fluister je vrienden
iets in het oor, terwijl je met de rug naar hen toe staat.
Het kan in de Kazematten van Maastricht Underground!
Tussen 1575 en 1825 is aan de Westkant van Maastricht
een netwerk van gangen of mijngalerijen ontstaan. Deze
gangen werden gebruikt om tijdens een belegering
van de stad de vijand ondergronds te benaderen en
onschadelijk te maken. In deze verdedigingswerken
kun je met kaart en zaklamp proberen je weg te vinden
door lage bakstenen tunnels en op kruispunten stuiten
die allemaal op elkaar lijken.
Je bezoekt ook de expositie waarin twee schuilperiodes
worden belicht; WOII en de Koude Oorlog. Foto’s,
originele affi ches en installaties schetsen een goed
sfeerbeeld dat je terugvoert naar deze vaak angstige
en beklemmende tijd, maar die zo nu en dan ook een
glimlach bij je oproept en je tot nadenken stemt.
Goede verdediging
als beste aanval
Als mollen onder de grond hebben hoofdzakelijk
vrouwen in de 18e eeuw een 14 kilometer lang
verdedigingsstelsel uitgegraven onder de westkant
van de stad. De soldaten in deze gangen ‘luisterden’
of de vijand probeerde de verdedigingswerken te
ondermijnen, en gingen dan ondergronds in de
tegenaanval.
Nieuw!
- Rondleiding over het ENCI terrein (Eerste Nederlandse
Cement Industrie) en de ENCI groeve. Een indrukwekkende
mix van industrie, natuur en geologie!
- Rondleiding American Memorial De Schark. Via het ENCI
terrein kunnen De Schark en de monumenten in deze
grot, de indrukwekkende herdenkingsplaats van het
Ardennenoffensief, bezocht worden. Meer informatie volgt
medio 2013.
- Vanaf juni 2013 lanceren we een spannend nieuw
programma: Mission Underground. Hou de website
www.missionunderground.nl in de gaten voor meer informatie.
Kijk voor meer activiteiten, informatie, tijdstippen en tickets op
www.maastrichtunderground.nl.
Schuilkelders
Tijdens de Tweede Wereldoorlog hebben de
Maastrichtenaren hier dicht op elkaar gepakt
angstige uren doorstaan terwijl zij schuilden voor de
bombardementen. Aan het einde van de oorlog was
er in het gangenstelsel plaats voor meer dan 25.000
mensen. Na de bevrijding werden de schuilkelders
gesloten en de meeste ingangen dichtgemetseld. In de
jaren 60, midden in de Koude Oorlog, werden opnieuw
enkele schuilkelders in de kazematten ingericht. Deze
nieuwe onderkomens moesten enige tijd bescherming
bieden tegen fall-out of radioactieve straling. Na de val
van de Berlijnse muur werden ook deze schuilkelders,
zonder ooit te zijn gebruikt, opgeruimd en ontmanteld.
Kijk voor meer achtergrondinformatie over de
vestingwerken en fortifi caties van Maastricht op
www.zichtopmaastricht.nl.
GROEPSMOGELIJKHEDEN
TEAMBUILDING
Actie, avontuur, spanning en sensatie! Beleef het in
Maastricht Underground met grote en kleine groepen,
als bedrijfsuitje of als belevenis die je samen met
vrienden en familie deelt. Op afspraak kunnen het
fort, de grotten en de kazematten het hele jaar door in
groepsverband worden ontdekt. Naast rondleidingen
zijn er diverse educatieve, spannende avonturen- en
speltochten en teambuilding programma’s. Treed
het donker tegemoet in het grottenstelsel bij de
Refl ectortocht, of krijg de kriebels tijdens duistere
verhalen in de grotten. Ga de uitdaging aan tijdens
Operatie Fort Sint Pieter of test je kennis tijdens een
spannende tocht zoals de Avonturentocht d’Artagnan
in de kazematten. Ook voor kinderen bieden het fort,
de grotten en de kazematten speciale activiteiten, zoals
een avontuurlijke expeditietocht door het fort of een
verre verdwaaltocht door de kazematten. Of wat dacht
je van een spannende Mosasaurus speurtocht en voor
de allerkleinsten een Kindergrottentocht. Ideaal voor
kinderfeestjes of schooluitstapjes!
Bel voor meer informatie: +31 (0)43 350 62 62 of kijk op
www.maastrichtunderground.nl.
Evenementen
Maastricht Underground biedt in de grotten van de Sint
Pietersberg gedurende het hele jaar diverse sfeertochten,
gelegenheidsrondleidingen en thematische activiteiten aan,
zoals Halloween, Ondergronds Kerkenpad, Op zoek naar de
Kerstman en Kerstverhaaltjes voor jong en oud.
Ga voor een volledig evenementenoverzicht en agenda naar
www.maastrichtunderground.nl.
Kazematten
Tickets en vertrek:
ingang Waldeckbastion
(bij het Tongerseplein),
Maastricht
Fort Sint Pieter
Tickets en vertrek:
Chalet Bergrust,
Luikerweg 71 (wijk 12),
Maastricht
Luikerweg 71 (wijk 12), Grotten Noord
Tickets en vertrek:
Chalet Bergrust,
Luikerweg 71
(wijk 12), Maastricht
VVV Maastricht
Bijzonderheden
De grotten zijn toegankelijk voor rolstoelgebruikers en
minder valide bezoekers (vraag naar de mogelijkheden). Fort
Sint Pieter en de Kazematten zijn, i.v.m. diverse trappen, niet
toegankelijk voor rolstoelen en minder valide bezoekers!
Grotten Zonneberg
Tickets en vertrek: Buitengoed Slavante,
Slavante 1 (nabij ENCI), Maastricht
VVV Maastricht Underground folder 7-luik NL 0113 v5.indd 8-14 20-02-13 - wk 8 14:43