1960 -1963 TERSCHELLING - De Brinken, dat zijn wij.

1960 -1963 TERSCHELLING
22 jaar
O
p 1 november 1960 vertrok ik uit Valkenburg. Ik ben naar Soest gegaan en van daar
uit naar Groningen. Samen met Leo Remmers (een schoolvriend van de Mulo in
Baarn die bij ons in huis woonde). We hadden daar een kamer. Ik werkte korte tijd in de
keuken van een nevenbedrijf van Hotel Frigge. Dat bedrijf lag om de hoek bij Frigge.
D
aarna tast ik in het duister hoe het precies verder is gegaan, maar op Bakker's
(Culinaire) Vakschool in Groningen heb ik Jaap Vissel ontmoet. Een paar jaar ouder
dan ik en getrouwd. Jaap had in Korea gediend. Hij was en avonturier die het leven nam
zoals het kwam. Daar had hij alle reden voor als Jood, Zijn familie was grotendeels
vermoord door de Nazi's. Ik heb me
later gerealiseerd dat ik me helemaal
niet bewust geweest ben dat hij Jood
was. In Groningen heeft hij mij
gerecruteerd om met hem mee te gaan
naar Terschelling waar hij hotel Stada
en het Spyntje en 't Witte Huuske had
gehuurd.
aap genoot van het leven. Het staat
me bij dat hij met een jeep naar het
strand of de Bosplaat ging. Hij had een
paar fretten om te jagen. Achter het
Jaap en Bep Vissel in hotel Stada
bedrijf schoten we op spreeuwen. Toen
ik een keer schoot, riep hij: 'Hij vernam
hem!' Wat zoveel betekende dat de spreeuw het schot voorbij voelde komen. Het zal wel
een typische Groninger uitdrukking zijn, waardoor ik die heb onthouden.
Kees van den Brink 1 25-11-11
J

1960 -1963 TERSCHELLING
I
k werkte in de keuken van 't Spyntje. De bruine kroeg naast Hotel Stada. De twee
zaken waren met elkaar verbonden. Schuin tegenover Stada lag 't Witte Huuske naast
het kerkhof en de kerk. Het werd als Chinees Indisch restaurant gebruikt. Later sliep ik
daarboven. Ik zie me nog het spek van de varkens uitbakken. Ik had het geweldig naar
mijn zin. Terschelling was het eiland voor de jeugd. Wat er op kostschool was ingestampt,
vervaagde langzamerhand. Iedereen was in vakantiestemming. Dansen in Actania op
Hello Marylou, Och, was ik maar en op Nina en Frederik schuifelen. Ik had een hele goede
engelbewaarder op Terschelling en verder gaat de lezer zijn of haar eigen leven maar na.
Er werkte verschillende meisjes. Een ervan was Hildegard Döhle. Ze was misschien een
beetje verlegen en ik kwam voor haar op. Dat stelde ze erg op prijs. Zo kreeg ik een
beetje sjans. Ik zwabberde nogal rond, zoals de meeste jeugd op vakantie. Toen ze weer
terugging naar Groningen kreeg ik een zwarte Poppel aansteker met haar naam. Die heb
ik jarenlang bewaard. Op internet heb ik gevonden dat Hildegard is geboren op 07-02-
1940 in Stadskanaal-Onstwedde en ze op 66 jarig leeftijd is overleden in Limburg op 22-
04-2006.
T
De keuken achter 't Spyntje Frouwtje Stada achter het buffet
't Spyntje, Midsland Terschelling 1961
Hotel Stada, Midsland, Terschelling
oen het winter werd, wilde ik niet weg. Jaap deed niet kinderachtig. Ik mocht blijven
en kreeg een zakgeld van tien gulden per week! De feesten van de Terschellingers
waren ook niet mis. Sunderum, een equivalent voor Sinterklaas en de 'wareme tsjettel' ,
warme ketel, een mengsel van 'acht delen bjear, een deel brondewyn in twae delen brune
soeker' op 't vuur. Daar werd je heel goed warm van van binnen. Jaap en Bep Vissel
emigreerden in 1968 naar Amerika. Jaap overleed in 2006 in Israel. Zijn zoon Karel woont
in Israel en zijn moeder en zussen in Amerika, liet Karel me via Hyves – waar ik hem in
2011 vond – weten.
Kees van den Brink 2 25-11-11

1960 -1963 TERSCHELLING
D
e winter ging voorbij en
mijn volgende job was bij
Actania op de Heereweg 5. Bij
de familie Schaap. Een
Actania – nog zonder zaal – vanuit de lucht
kampeerboerderij met een
dancing. In die jaren echt een
reuze klapper, waar je geweest
moest zijn, anders was je niet
op Terschelling geweest. Buiten
stond een hokje waar de
kaartjes werden verkocht. Soms
was het zo'n gedrang, dat het
hokje om dreigde te vallen. Dan
werd Dijkstra, een reusachtige
rijkspolitieman opgeroepen. Die
kwam met een paar collega's en
met honden of te paard, dat
ben ik kwijt. Maar het was voor hen een peulenschil om de hele meute van een paar
honderd man met gemak terug te dringen.
I
k kookte onder supervisie van moeder Schaap voor de pensiongasten en hielp mee in
de dancing. Ook scharrelde ik met dochter Petra. De Schellingers kwamen in de keuken
Mijn 'slaapkamer' op het
toneel van de zaal
In de bediening
De zaal van Actania
In de keuken
Kees van den Brink 3 25-11-11

1960 -1963 TERSCHELLING
1961 Schuifelen in Actania 1962 Oud en Nieuw bij familie Schaap
Weer naar huis onder begeleiding van politieman Dijkstra
Bij de man met de witte pet mevrouw en meneer Schaap
die me uitzwaaien.
Met Petra Schaap bij Dodemanskisten Petra in de keuken van Actania
hun karbonades eten. Aan het eind van het seizoen ben ik naar alle waarschijnlijkheid
weer naar Soest gegaan. Dat leid ik af uit de foto's waar ik wordt uitgezwaaid door de
familie Schaap. Maar Terschelling bleef trekken.
Kees van den Brink 4 25-11-11

1960 -1963 TERSCHELLING
I
Hotel Victoria met links de woning van Jan de Graaf jr.
n augustus 1961 ga ik als kelner werken bij Hotel Victoria op West Terschelling. Een
bijzonder hotel, want het hotel werd gefinancierd door Duitse gasten. Zoiets als
timesharing maar dan zonder de nadelen van daarvan. De gasten konden zelf aangeven
wanneer ze hun kamer wilden betrekken. De andere periodes verhuurde Jan de Graaf – de
eigenaar – de kamers. Ook kregen de investeerders hun geld terug. De gasten zorgden
zelf voor het opmaken van de bedden en het schoonmaken van de kamer. De maaltijden
werden in Victoria gezamenlijk gebruikt. De zoon van Jan de Graaf woonde naast het hotel
in een bungalow en runde – als mijn herinnering me niet in
de steek laat – de zaak. Ik werkte samen met Thomas. Hij
was een wat oudere gezette man. (Zoiets wat ik nu
ben.;-))Het prototype van een ouderwetse kelner, met een
glimmend pak. Hij sprak uitstekend 'steenkolen' Duits. Op
een keer sprak hij een kind aan met de onvergetelijke
woorden: 'Hast Du an de bessen gesessen.' Daarmee
bedoelde hij als grapje dat het kind van de bessenjenever –
een door de Duitse gasten geliefd drankje – zou hebben
gedronken. Hij woonde in West en kwam met een
Messersmitt - zoiets als een brommobiel – naar zijn werk.
Messersmitt
In de winter kwamen er oudere
gasten die voor hetzelfde geld als
thuis of minder van hun pensioen kwamen genieten. Veel gasten
kwamen uit het Ruhrgebied of Noord Duitsland. Ik kreeg verkering
met Hilly Mein uit Leeuwarden. Ze was een van de receptionistes.
Met haar ben ik een hele tijd opgetrokken. Samen met Hilly paste ik
op de kind(eren?) van de familie de Graaf. Op donderdag was het
'Weinabend'. Er speelde een muzikant en de wijn ging met flessen
tegelijk weg. Ook werd er Matjeshering mit Rahmsoße und
Kartoffelsalat geserveerd. De keukenchef in Victoria was Ben
Hilly Mein
Boekhorst. Later zat zijn zoon bij mij in de klas (zie 1974).
Kees van den Brink 5 25-11-11

1960 -1963 TERSCHELLING
I
k had een 'kamer' bij pension Bouma helemaal aan het eind van het Spiegelglop in
Midsland. Hij was chauffeur voor de drankenhandel van Kooyman. Meneer en mevrouw
Bouma – ik heb geen idee of ik ze met hun voornaam aansprak – waren bijzonder aardige
mensen. Ze woonden in een Terschellinger boerderij, waar ze op de deel een kamertje
voor mij hadden. Ik denk dat daar vroeger een boerenknecht of -meid sliep. Met mijn
brommertje reed ik heen en weer. Ik herinner me een stormachtige nacht dat ik
terugkwam van mijn werk. Ik leende de laarzen van meneer en ging naar het strand.
Onder het licht van de maan liep ik in mijn eentje langs een onstuimige zee. Helemaal
terug naar de natuur. Ook ben ik een keer door Dijkstra gesnapt toen ik zonder licht over
de 'Longway' van West naar Midsland reed. Ik weg die ik ook wel eens in het donker liep.
Ook in Victoria had ik een fantastische tijd. Ik kon het uitstekend met de Duitse gasten
vinden. Ik ben 23 jaar en hoe het verder zou gaan, was iets waar ik me allerminst druk
over maakte. Dat is heel wat anders dan de carrièreplanning van tegenwoordig. Mijn hele
hebben en houwen zat in een koffertje en een tas.
I
Pension Bouma Mijn NSU brommer
ntussen was de bouw van het Europahotel begonnen. In Europa kreeg ik de functie van
magazijnmeester. Zoiets als de food en beverage manager van tegenwoordig. Ik hield
de voorraden bij, telde de drankjes die erover waren in het buffet en vergeleek die met de
omzet. Volgens mijn getuigschrift heb ik op 30 augustus 1962 weer de kuierlatten
genomen. Waarom? 'Wegens privé omstandigheden', vermeldt het getuigschrift. Samen
1961 Bouw Europahotel
1961 Bouw Europahotel
met Hilly gaan we Friesland verkennen. Dat met
Kees van den Brink 6 25-11-11

1960 -1963 TERSCHELLING
Hilly ga ik op vakantie in Friesland, maak ik op uit een briefkaart met het stempel
Leeuwarden-Station op 20 augustus 1962, waar ze een kaart naar Soest stuurt. Ik ga
weer terug naar huis, maar nu met mijn vriendin Hilly. Misschien wilde ik thuis blijven,
maar het zal wel niet geboterd hebben. Met Hilly vertrok ik naar Amsterdam, om daar
zonder succes ons geluk te beproeven. We hebben een nacht in een hotel in de
Beethovenstraat geslapen en bij mijn neef Kees van Gaalen in l'Europe even op bezoek
geweest. De mist in mijn hoofd is erg grijs. Hebben we daar afscheid van elkaar
genomen? Hilly verdwijnt uit mijn leven.
M
Hotel Europa is volgens hetzelfde principe als Victoria gebouwd.
aar het bloed kruipt waar het niet gaan kan. In 1963 ben ik weer terug als kelner in
Hotel Europa. Sjors Kloppers – een oude
vriend van Jan de Graaf – is dan gerant. Schuin
tegenover Europa stond een bouwkeet. Daar sliep
ik samen met Sjors (achternaam weet ik niet
meer), de helft van het duo John Roukema. Sjors
speelde gitaar en John een Hammondorgel. Het
laatste stuk van het café restaurant was als
dancing ingericht. Als ze Brazil speelden, deed ik
mee met de sambaballen. Het was de tijd van Max
Woisky met Je bent nog niet gelukkig met een
mooie vrouw. Het was hard werken en lange
dagen, maar daar had ik geen problemen mee.
Het werk was een hobby. Elke avond was het feest
en ik kreeg geld toe. De keuken lag een halve
John Roukema en Sjors
verdieping hoger. Dus als de koks iets doorgaven,
stond het in de keuken op de grond, terwijl het in het buffet op ooghoogte was. In de
keuken zat een systeemplafond en op de een of andere manier waren er kakkerlakken
tussen gekomen. Dat was een onuitroeibaar probleem. 's Avonds ging het licht in de
keuken uit en dat was het sein voor het ongedierte om te voorschijn te komen. Als je het
Kees van den Brink 7 25-11-11

1960 -1963 TERSCHELLING
licht aandeed krioelde het van dat gespuis.
Het had geen enkel zin om ze dood te
trappen, want de voorraad was zo weer
aangevuld. Voor het personeel werd er 's
avonds een flinke salade in het luik gezet, die
we opaten als alles achter de rug was, ergens
na twaalven. We tikten dan altijd eerst op de
salade, zodat we geen krakende schildjes
tussen onze tanden kregen. Als het erg
gezellig was, namen we wat gasten en drank
mee en togen we naar onze 'bungalow' waar
we het feest tot in de kleine uurtjes
Sjors in onze 'bungalow'
voortzetten. Hildegard is ook nog eens op
bezoek geweest. In het hotel werkten Ierse meisjes. Van hen heb ik thee leren drinken.
Niet zoals wij dat gewend zijn. Maar thee zo zwart als koffie met een scheut melk erin.
Pieter Nieuwint, bekend van Cabaret Ivo de Wijs, had een vakantiebaantje in Hotel
Europa. Hij studeerde Engels uit een boek, waar hij de hele dag mee rondliep. Met gevolg
dat ik dat ook ben gaan doen voor Spaans en Duits. Een Duits echtpaar uit Hamburg, de
familie Senk, had een leuke dochter, Sigrid waarmee ik het heel goed
kon vinden. Ik werd uitgenodigd om aan het eind van het seizoen naar
Hamburg te komen. Ik spaarde ijverig de fooien. Voor het wisselen
van Duitse munten, was de wisselkoers 70 cent voor een Duitse Mark.
Daar kon je dus aardig aan verdienen. Uiteindelijk had ik aan het eind
van het seizoen Dm 700. Best een aardig bedrag in die tijd. Met dat
spaarpotje neem ik op 30 september afscheid van Terschelling en reis
ik af naar Hamburg. Ik neem me voor om, als ik gepensioneerd ben –
weer terug te keren. Maar zoals zo veel dingen in het leven, is dat er
niet van gekomen. Bij het schrijven kwamen veel herinneringen naar
boven en de daarbij behorende vragen, waar ik helaas geen antwoord
heb gevonden. Wel heb ik contact met de zoon van Jaap Vissel, Kees Stada en de dochter
van politieman Dijkstra gekregen.
M eer foto's van Terschelling
Kees van den Brink 8 25-11-11