Preventie wiegendood.pdf - Korein Kinderplein

Preventie Wiegendood
3.18 Handboek Veiligheid
Preventie Wiegendood
Datum
geldigheidsv
erklaring
status Proces
eigenaar
paraaf paraaf
kwaliteit
zorg
revisie Bestandslocatie
Reg.nr. Advies OR Advies CO
20-03-2012 vastgesteld KF 8 HBV 3.18 D 447 nvt nvt

INHOUDSOPGAVE
1. INLEIDING ............................................................................................................................................... 3
2. WAT WE KUNNEN EN MOETEN DOEN OM DE VEILIGHEID ZOVEEL MOGELIJK TE
BEVORDEREN ........................................................................................................................................ 3
2.1 LEG EEN BABY NOOIT OP DE BUIK TE SLAPEN .......................................................................... 3
2.2 EXTRA AANDACHT TIJDENS DE WENPERIODE........................................................................... 3
2.3 VOORKOM DAT EEN KIND VERSTRIKT RAAKT............................................................................ 4
2.4 VOORKOM DAT EEN BABY TE WARM LIGT................................................................................. 4
2.5 HOGE BUITENTEMPERATUREN ............................................................................................... 4
2.6 ZORG VOOR VOLDOENDE TOEZICHT ....................................................................................... 5
2.7 SAMENVATTING PREVENTIEVE MAATREGELEN ......................................................................... 5
2.8 HANDELEN IN GEVAL VAN CALAMITEITEN ................................................................................. 5
Handboek Veiligheid 3.18 Protocol Preventie wiegendood pag. 2/5

1. Inleiding
Helaas komt het in Nederland af en toe voor dat een baby in een kinderdagverblijf overlijdt
onder het beeld van wiegendood.
Op onze kinderpleinen spannen wij ons in om het risico van wiegendood zo klein mogelijk
te maken. Wij baseren ons op de adviezen van de stichting preventie wiegendood
(www.wiegedood.nl). Introductie - Stichting Wiegedood
Binnen onze opvang dienen de hieronder opgenomen praktische preventieve maatregelen
bij alle medewerkers bekend te zijn, ook bij de stagiaires en invallers. De
vestigingsmanagers zien daar op toe.
Bij elk intakegesprek zullen ouders op de hoogte gebracht worden van:
De belangrijkste preventieve maatregelen m.n.
- geen buikligging in het eerste levensjaar,
- geen dekbedjes, maar gewone babyslaapzakken.
Bij uitzonderingen t.a.v. de buikligging wordt een schriftelijke verklaring (standaard) van
de ouders gevraagd. Zie voor de akkoordverklaring KVS
2. Wat we kunnen en moeten doen om de veiligheid zoveel
mogelijk te bevorderen
2.1 Leg een baby nooit op de buik te slapen
Een baby op de buik leggen maakt het risico van wiegendood 4 tot 5 maal groter dan
gemiddeld.
Leg een baby ook niet eens een enkele keer op de buik te slapen, bijvoorbeeld omdat
het kind alleen dan troostbaar lijkt te zijn. Alternatieve oplossing voor huilbaby‟s kan
een hangmatje of schommelwieg zijn.
Er zijn bepaalde (aangeboren) afwijkingen waarbij buikligging wel wenselijk kan zijn.
Ouders dienen dan een schriftelijke verklaring van hun arts te overleggen (verklaring
dient goed opgeborgen te worden bij de andere kindgegevens, in de KVS map).
Als ouders ondanks de adviezen zelf aangeven dat ze willen dat hun baby in
buikligging slaapt (zij zijn immers de eindverantwoordelijken), dan dient dat schriftelijk
te worden vastgelegd middels een standaardverklaring (opbergen bij de andere
kindgegevens in de KVS map).
Om vergissingen te voorkomen wordt aan het bed van een buikslaper een kaart
bevestigd met een grote letter “B”.
Indien een baby zich spontaan omdraait tot buikligging, wordt met de ouders overlegd
of het kind wel/niet teruggelegd moet worden op de rug. Bij jonge baby‟s kan alsnog
het formulier buikligging ingevuld worden indien ouders het kind op de buik willen laten
slapen.
2.2 Extra aandacht tijdens de wenperiode
Volgens de Vlaamse instelling Kind en Gezin doet een derde van alle gevallen wiegendood
in de opvang zich voor tijdens de eerste week. ”Ons vermoeden is dat baby‟s die van
leefomgeving veranderen, gebukt gaan onder stress: er is lawaai dat ze niet gewend zijn,
er zijn andere kinderen, ze moeten een ander schema volgen…”.
Het advies luidt dan ook: laat baby‟s wennen aan de opvang: ga eerst met het kind op
bezoek, laat het kind de volgende dag een uurtje wennen, vervolgens twee uur.
Handboek Veiligheid 3.18 Protocol Preventie wiegendood pag. 3/5

Herhaal dit wenproces telkens als een kind een tijdlang niet naar de opvang is
geweest.
Zorg voor extra toezicht, door zeker in de eerste weken wat vaker te gaan kijken.
2.3 Voorkom dat een kind verstrikt raakt
Geen tuigjes gebruiken in bed.
Kinderen niet fixeren, op geen enkele wijze. Dus geen steuntjes, wigjes, kussentjes,
rolletjes of inbakermateriaal.
2.4 Voorkom dat een baby te warm ligt
De factor warmtestuwing speelt een waarneembare rol onder de baby‟s die onder het
beeld van wiegendood overlijden. Door koude overlijdt zelden een baby.
Zo lang de voetjes van een baby prettig aanvoelen, heeft deze het niet te koud. Een
baby die zweet, heeft het al gevaarlijk warm!
Zorg dat het niet te warm is en wordt in de slaapvertrekken (bij voorkeur tussen 15 en
18 graden C, op tropische dagen 5 graden lager dan de buiten temperatuur).
De verwarming hoeft er niet of nauwelijks aan. Bij voorkeur zijn op de radiatoren
thermostaatknoppen bevestigd. Indien de slaapkamer zich aan de zonzijde bevindt,
dient zonwering aanwezig te zijn. Zorg voor veiligheid in het bed.
Leg een baby bij voorkeur te slapen in een babyslaapzak. Indien het te koud is, kan
een extra deken (geen laken) gebruikt worden.
Maak het bed kort op, zodat de voetjes tegen het voeteneinde liggen of gebruik een
slaapzakje.
Gebruik nooit een dekbedje bij kinderen onder de 2 jaar.
Gebruik nooit een kussen, hoofd- en zijwandbeschermers, tuigjes, koorden of
voorwerpen van zacht plastic in het bedje. Voor een fopspeen mag niet meer dan 10
cm. koord worden gebruikt.
Gebruik geen hoofddoeken/luiers als onderlegger. Voorkom dat het kind onder het
beddengoed schuift.
Gebruik geen zeiltjes of moltononderleggers met een waterdichte laag.
Laat slaapkamertjes en beddengoed regelmatig luchten.
Kinderen worden niet in kinderwagens te slapen gelegd.
Kinderen worden niet ingebakerd of in een speciale slaapzak gelegd, alleen een
normale babyslaapzak waarbij de armen vrij kunnen bewegen is toegestaan.
Zorg voor rust en regelmaat.
Uitzondering op bovenstaande regels:
Kinderen die net zindelijk zijn en waarbij de kans op een ongelukje groot is, mogen een
moltonzeiltje, mits deze zo gebruikt wordt dat het onderlichaam van het kind er wel,
maar hoofd en schouders er niet op liggen.
2.5 Hoge buitentemperaturen
Op warme dagen (in ieder geval op dagen waarbij temperaturen boven de 25°C
worden voorspeld) wordt de temperatuur van alle verblijfsruimtes (groepsruimtes,
speelhal, slaapkamers) met behulp van thermometers in de gaten gehouden en
geregistreerd. Dit gebeurt dagelijks op vaste momenten op een dag, minimaal een keer
‟s ochtends en een keer „s middags.
Handboek Veiligheid 3.18 Protocol Preventie wiegendood pag. 4/5

Buitenzonwering houdt de warmte beter buiten dan binnenzonwering. De zonwering
gaat ‟s ochtends bij binnenkomst meteen naar beneden. Als de zonwering aan de
binnenkant zit, blijft deze ‟s nachts al naar beneden. Als de zonwering pas gebruikt
wordt als de zon al naar binnen schijnt, is er al veel warmte binnengekomen.
De kinderen slapen in de koelste ruimtes van het pand. Indien nodig en mogelijk wordt
gebruik gemaakt van andere dan de „eigen‟ slaapkamers.
In de warmste slaapkamers slapen geen kinderen onder de 18 maanden. Een baby die
zweet heeft het al gevaarlijk warm!
Is het in de slaapkamer(s) te warm, dan wordt een koele plek in het gebouw gezocht,
hier kunnen bijv. de matrasjes neergelegd worden, of een groot speelmatras. De
kinderen kunnen daar slapen onder permanent toezicht van een pedagogisch
medewerker.
Bij warm weer is een rompertje in bed voldoende of alleen een luier. Een zomer
slaapzak kan voor sommige kinderen prettig zijn.
Regelmatig wordt gecontroleerd of de slapende kinderen het niet te warm hebben (bv.
als ze erg zweten), indien dat het geval is, wordt gezorgd voor een koelere slaapplek.
De factor warmtestuwing speelt een waarneembare rol onder de baby's die onder het
beeld van wiegendood overlijden.
2.6 Zorg voor voldoende toezicht
Kijk telkens als je een kind naar bed brengt even in de andere bedjes.
Houd voldoende toezicht, zeker op kinderen die nog niet zo lang naar de opvang
komen.
Probeer zoveel mogelijk voortdurend toezicht te hebben op de babykamers (controle
minimaal ieder kwartier) via kijkraam of videobewaking.
Gebruik zoveel mogelijk een babyfoon; zeker als er buiten wordt gespeeld of wanneer
de groepsleiding even elders moet zijn.
In de deur van de slaapkamer dient een raam te zitten en de slaapkamer mag niet te
donker zijn i.v.m. toezicht.
De groepsleiding is verantwoordelijk voor het toepassen van deze regels. Zij worden
geacht eventuele problemen in de praktijk te signaleren. Van belangrijke gebeurtenissen
ongelukken of bijna -ongelukken moeten zij de vestigingsmanager zo spoedig mogelijk op
de hoogte stellen.
2.7 Samenvatting preventieve maatregelen
- Leg een baby nooit op de buik te slapen, ook niet voor één keer.
- Bij uitzonderingen is een verklaring vereist, en wordt een “B” aan het bedje gehangen.
- Kinderen slapen in een slaapzak zolang deze nog past, of onder een deken (in elk
geval géén dekbedje).
- Maak een bedje kort op.
- Controleer steeds alle baby‟s als ze op bed liggen (minimaal ieder kwartier).
- Zet de babyfoon aan als je niet op de groep bent.
- Kinderen worden op geen enkele wijze gefixeerd.
2.8 Handelen in geval van calamiteiten
- Blijf kalm.
- Bel direct 112.
Handboek Veiligheid 3.18 Protocol Preventie wiegendood pag. 5/5

- Pas mond -op -mond/neus beademing toe
- Roep de hulp in van collega‟s.
- Laat het vestigingsmanagement waarschuwen.
- De vestigingmanager neemt contact op met de ouders en clustermanager (zie protocol
overlijden kinderen (HPB. 4.8), en het Centrumplein
- Zie ook GGD –gezondheidrisico`s 0-4 jaar hfd. 7.3 , mei 2009
Handboek Veiligheid 3.18 Protocol Preventie wiegendood pag. 6/5