Protocol zieke kinderen - Korein Kinderplein

Protocol zieke kinderen
3.15 Handboek Veiligheid
Zieke kinderen
Documentnummer Ingangsdatum Versienummer Proceseigenaar Status Datum print*
D 436 15-01-2013 10 KF Vastgesteld 15-1-2013
* Geprinte documenten zijn alleen geldig op de datum van printen. De meest actuele versie van het document staat op intranet.

Inhoudsopgave
INLEIDING ............................................................................................................................................... 3
1. ZIEKE KINDEREN OP HET KINDERPLEIN.................................................................................. 3
2. BELEID BIJ INFECTIEZIEKTEN ................................................................................................... 6
3. VACCINATIE .................................................................................................................................. 7
4. TOEDIENEN MEDICIJNEN ............................................................................................................ 7
4.1 PARACETAMOL ......................................................................................................................... 8
4.2 HOMEOPATHISCHE MIDDELEN .................................................................................................... 8
5. MEDISCHE HANDELINGEN ......................................................................................................... 8
5.1 NOODSITUATIES ....................................................................................................................... 9
Handboek Veiligheid 3.15 protocol zieke kinderen 2/9

Inleiding
Kinderen die een kinderplein bezoeken kunnen door allerlei verschillende oorzaken ziek
worden. Ook kinderen met een ‘kwetsbare gezondheid’ kunnen in principe naar een
kinderplein komen (zie handboek Pedagogische Dienst 3.1 SMI-procedure).
Ziekte is echter een nogal rekbaar begrip.
Kinderen komen op het kinderplein vaak voor het eerst in aanraking met infectieziekten.
Infectieziekten blijven, veelal ook doordat de groepen qua samenstelling wisselen, van tijd tot
tijd terugkomen. De meeste kinderpleinen zijn niet berekend op de opvang van zieke
kinderen, alhoewel lichte ziekteverschijnselen in de praktijk niet tot problemen hoeven te
leiden.
Wanneer we binnen dit kader een situatie moeten inschatten en beoordelen is het soms heel
lastig beslissingen te nemen op basis van belangenafweging. Grenzen over wat is ziek en
wat niet-ziek is, zijn niet altijd even makkelijk en duidelijk te trekken.
Er kan verschil van opvatting zijn tussen ouders en de verantwoordelijken in het kinderplein
m.b.t. de vraag of een kind met bepaalde ziekteverschijnselen naar het kinderplein mag
komen of thuis moet blijven. Duidelijke richtlijnen voorkomen dat er meningsverschillen
ontstaan tussen de ouders en het kinderplein.
Al bij de plaatsing van het kind moet voor ouders duidelijk zijn hoe bij Korein gehandeld
wordt door informatie te geven in de huisregels.
Dit protocol wil voor medewerkers van Korein zoveel mogelijk duidelijkheid geven en neemt
daarbij de ‘GGD gezondheidsrisico’s’ als uitgangspunt. Met name het onderdeel
infectieziekten en hygiëne in kinderplein.
Deze GGD gezondheidsrisico’s is via de handboeken in te zien aanwezig.
Er is een GGD gezondheidsrisico’s voor kinderen van 0-4 jaar en voor de BSO is een GGD-
gezondheidsrisico’s voor kinderen van 4-12 jaar.
1. Zieke kinderen op het Kinderplein
1.1. Praktische gang van zaken en afspraken
Afspraken over het beleid van het kinderplein bij ziekte van het kind
Als een kind ziek is of ziek wordt op het kinderplein wordt altijd contact opgenomen met de
ouders/verzorgers en in overleg vastgesteld hoe er gehandeld wordt. De inschatting en hoe
om te gaan met een ziek kind verschilt per situatie. Richtlijnen van de GGD zijn daarbij het
uitgangspunt.
Bij het beoordelen van een situatie gaat het om het vaststellen van een aantal grenzen:
- de gezondheid van het kind;
- de gezondheid en het welbevinden van andere kinderen in de groep;
- de optimale dienstverlening aan ouders;
- de belangen van de groepsleiding;
- de belangen van de organisatie;
- de mogelijkheden van het kinderplein.
Handboek Veiligheid 3.15 protocol zieke kinderen 3/9

1.2. Ziek of niet ziek?
Pedagogisch medewerkers staan regelmatig voor de vraag: ‘is dit kind ziek of niet?’ en wat
doe je ermee?
Als een kind ziek is, moet door de pedagogisch medewerker goed in de gaten gehouden
worden hoe een eventuele ziekte zich binnen een aantal uren ontwikkelt. Een graadmeter is
vooral het gedrag van een kind, lichamelijke kenmerken, lichaamstemperatuur en andere
signalen.
In twijfelgevallen is het zinvol om het kind gericht te observeren.
Speelt het kind zoals je van hem of haar gewend bent.
Reageert het op wat je zegt of doet?
Voelt het warm aan, huilt het vaker of langer dan anders?
Wil het steeds liggen of slaapt het meer dan anders?
Klaagt het kind over pijn?
Niet elke gedragsverandering wordt door ziekte veroorzaakt en het is niet de bedoeling dat je
als groepsleiding een diagnose gaat stellen.
Het gaat erom dat je kunt beslissen of je de ouders moet waarschuwen, of het kind wel of
niet op de groep kan blijven, of dat je een arts moet inschakelen.
Indien een kind ziek is, noteer dat dan in een overdrachtsschrift of een apart daarvoor
aangelegd schrift. Schrijf op wanneer je voor het eerst de symptomen of het ziektebeeld
constateert en datum en tijd.
Soms wordt een kind pas ziek wanneer het kind het kinderplein al bezoekt. Het is van belang
ouders daarvan op de hoogte te stellen. Als je contact opneemt met ouders is het belangrijk
dat je in ieder geval feitelijk constateert dat het kind ziek is en hoe ernstig het is. Het gaat om
het delen van (opvoeding-)verantwoordelijkheid. Noteer wanneer je contact hebt met die
ouders.
In de meeste gevallen zullen ouders indien je duidelijk hebt aangegeven dat het kind flink
ziek is, zelf aangeven dat ze hun kind zo spoedig mogelijk komen ophalen. In een aantal
andere gevallen zal je ouders moeten vragen hun kind op te halen.
Realiseer je, dat ouders niet altijd in staat zijn om direct hun kind op te halen. Probeer
hierover afspraken te maken. Ouders zijn tenslotte eindverantwoordelijke voor hun kind.
1.3. Kan het kind in de groep blijven?
De beslissing of een kind al dan niet op de groep kan blijven, wordt in principe genomen door
de pedagogisch medewerker (of in overleg met vestigingsmanager).
Het belang van het zieke kind staat voorop, maar er moet ook rekening worden gehouden
met het belang van de andere kinderen op de groep, de groepsleiding en de ouders.
Een kind dat zich zo ziek voelt dat het niet met het normale dagprogramma kan meedoen,
kan beter niet op het kinderplein blijven.
Wanneer kan een ziek kind niet komen of moet een ziek kind worden opgehaald?
Als het kind te ziek is om aan het dagprogramma deel te nemen.
Als de verzorging te intensief is voor de groepsleiding of ten koste gaat van de
aandacht aan de andere kinderen op de groep (b.v. diarree).
Als het de gezondheid van de andere kinderen in gevaar brengt.
Handboek Veiligheid 3.15 protocol zieke kinderen 4/9

1.4. Wanneer mag een kind in ieder geval niet komen?
De richtlijnen van de GGD zijn het uitgangspunt.
De GGD geeft realistische adviezen over het wel/niet weren van een kind van het
kindercentrum. De realiteit is dat een kind in de meeste genoemde gevallen heel erg ziek is of
in het ziekenhuis opgenomen moet worden, zodat van het brengen naar het kinderplein geen
sprake zal zijn.
De grond om een kind te weren is vooral gelegen in het gegeven dat een kind te ziek is om
op een groep opgevangen te worden, omdat er onevenredig veel zorg nodig is voor dit ene
kind en dat dit ten koste gaat van de aandacht voor de andere kinderen.
Bij twijfel: raadpleeg de GGD gezondheidsrisico’s en/of bel zo nodig met de GGD -arts.
1.5. Wanneer wordt de (huis)arts ingeschakeld?
In principe is bij ziekte van een kind de ouder degene die de huisarts inschakelt.
Alleen als er acuut gevaar dreigt, schakel je vanuit het kinderplein direct een arts in.
Een kind dat het plotseling heel benauwd krijgt.
Een kind dat bewusteloos raakt of niet meer reageert.
Een kind met plotseling hele hoge koorts.
Ongevallen.
Om chaos en paniek te voorkomen, is het belangrijk dat in het team wordt afgesproken wie
de arts waarschuwt, wie bij het zieke kind blijft en wie de rest van de groep opvangt.
BIJ ACUUT GEVAAR: BEL DAN 112
Handboek Veiligheid 3.15 protocol zieke kinderen 5/9

2. Beleid bij infectieziekten
Als kinderopvangorganisatie moeten wij onder andere voldoen aan de Infectieziektewet.
Deze wet voorziet in maatregelen om de gezondheid van de bevolking te beschermen tegen
infectieziekten. Volgens deze wet moeten we kinderen weren waarvan we vermoeden dat ze
een risicovolle besmettelijke infectieziekte hebben.
Artikel 7 van de Infectieziektewet bepaalt ook dat de GGD op de hoogte moet worden
gesteld van het optreden van een ongewoon aantal ernstige aandoeningen van
vermoedelijk infectieuze aard, zowel bij de kinderen als bij het personeel.
Afspraken over het beleid bij besmettelijke ziekten:
1. Ouders melden besmettelijke ziekten van hun kind bij de pedagogisch medewerker.
2. De pedagogisch medewerker overlegt zo nodig met de GGD, afdeling
infectieziektebestrijding. De GGD vraagt, met toestemming van de ouders, eventueel
informatie op bij de huisarts.
De GGD adviseert maatregelen afhankelijk van de ziekte:
Weren: ziek kind niet toelaten vanwege risico voor overige kinderen.
Behandelen: ziek kind wordt behandeld om verspreiding van de ziekte tegen te
gaan.
Informeren: Ouders van andere kinderen informeren over ziekte, zodat zij alert zijn.
Overige maatregelen: vaccineren of uit voorzorg medicijnen geven.
Vaak zijn er geen bijzondere maatregelen noodzakelijk.
Kinderen en volwassenen met verhoogd risico.
- Per kind wordt vastgelegd als het een verhoogd risico heeft bij infectieziekten (chronische
ziekte of stoornis in de afweer).
De ouders kunnen worden gewaarschuwd indien het kind een bijzonder risico loopt.
- Een zwangere vrouw loopt bij enkele infectieziekten zoals “rode hond” en de “vijfde
ziekte” een verhoogd risico (miskraam of afwijking bij het kind) indien ze de ziekte zelf
nooit heeft gehad of er niet voor ingeënt is.
Deze risicogroep wordt gewaarschuwd door bij de voordeur informatie op te hangen en
wordt, indien mogelijk, ook mondeling verwittigd.
Handboek Veiligheid 3.15 protocol zieke kinderen 6/9

3. Vaccinatie
Het is voor een kinderplein belangrijk om te weten of kinderen beschermd zijn tegen
bepaalde ziekten (zoals b.v. tegen tetanus bij een forse verwonding).
Daarom wordt bij het kennismakingsgesprek met de ouders vastgelegd of een kind
deelneemt aan het rijksvaccinatieprogramma.
In Nederland is deelname aan dit programma niet wettelijk verplicht (ook niet verplicht indien
men een kinderopvangorganisatie bezoekt). De kans dat een niet gevaccineerd kind andere
kinderen besmet met een ziekte uit het programma is uiterst klein.
4. Toedienen medicijnen
Om de gezondheid van de kinderen te waarborgen is het van belang dat geneesmiddelen op
een juiste wijze verstrekt worden.
Er worden op het Kinderplein alleen medicijnen toegediend die door een arts zijn
voorgeschreven en zijn aangeleverd in de originele verpakking met bijsluiter.
Ouders dienen een verklaring te ondertekenen waarop zij vermelden welk medicijn,
wanneer en in welke dosering moet worden toegediend (HBV 3.15.1 formulier Toedienen
medicijnen). Alleen met deze schriftelijke verklaring mogen pedagogisch medewerkers
medicijnen toedienen (een telefonische opdracht van ouders niet juist). Het op eigen initiatief
van de pedagogisch medewerker toedienen van medicijnen is niet toegestaan.
De pedagogisch medewerker noteert op het formulier Toedienen medicijnen het tijdstip van
toediening en parafeert deze.
Het formulier Toedienen medicijnen wordt in de overdrachtsmap voor pedagogisch
medewerkers bewaard, zodat alle betrokken medewerkers zich hiervan op de hoogte kunnen
stellen.
Een Kinderplein behoudt het recht om in speciale omstandigheden het toedienen van de
medicijnen te weigeren. Bij twijfel (bijv. niet in de originele verpakking) wordt het
geneesmiddel niet toegediend en wordt altijd contact opgenomen met de ouders.
Lunchclub
Als een kind tijdens de lunchpauze medicijnen moet innemen, vullen ouders hiervoor een
formulier in (digitaal beschikbaar, www.delunch-club.nl) dat zij ondertekenen. Hierop staat
vermeld naam van het kind, naam van medicijn en wijze van toedienen. Er wordt niet meer
meegegeven dan de dosis voor één dag.
Het formulier geven de ouders mee, bv. in de broodtrommel van het kind, met de juiste
dosering. per email aan de teamleider van de Lunch-Club dat hun kind medicijnen nodig
heeft.
Bewaartermijn formulieren
Twee weken na de laatste toediening van de medicijnen wordt het formulier vernietigd.
Formulieren voor kinderen die langdurig medicijnen gebruiken worden bewaard in de KVSmap
van het betreffende kind, eventueel wordt een kopie in de overdrachtsmap bewaard.
Tijdens het jaarlijkse gesprek met de ouders wordt gecheckt of de toediening medicijnen niet
is gewijzigd.
Handboek Veiligheid 3.15 protocol zieke kinderen 7/9

4.1 Paracetamol
Er wordt door de pedagogisch medewerker alleen paracetamol toegediend op
voorschrift van een (huis)arts.
a. Wanneer de arts heeft vastgesteld dat er een verhoogd risico is op koortsstuipen
bij een kind, kan hij adviseren om bij temperatuurverhoging paracetamol toe te
dienen. Hiervoor tekent de ouder een formulier toedienen medicijnen. Deze
verklaring wordt bewaard in het kinddossier. Op de SOS-kaart wordt aangegeven
dat het kind een verhoogd risico heeft op koortsstuipen en dat bij temperatuurverhoging
paracetamol gegeven mag worden. Ouders worden na toedienen
onmiddellijk gebeld en het kind moet worden opgehaald voor verdere verzorging
thuis.
b. Wanneer een kind last heeft van chronische pijn (bv. bij botbreuk) kan de arts
paracetamol adviseren. Ook in dit geval wordt paracetamol gegeven. Ouders
tekenen het formulier medicijnverklaring.
Indien ouders thuis een kind paracetamol geven dient dit gemeld te worden aan de
pedagogisch medewerkers omdat een kind anders reageert door de medicijnen. Het is
ouders niet toegestaan om gedurende de dag op het Kinderplein zelf het kind paracetamol te
geven om het kind op het Kinderplein te kunnen laten.
4.2 Homeopathische middelen
Veel ouders geven hun kind homeopathische middelen, zoals chamodent of neusspray. Ook
voor homeopathische middelen is een doktersverklaring nodig en dienen ouders een
formulier toedienen medicijnen in te vullen.
5. Medische handelingen
De pedagogisch medewerker is niet bevoegd om medische handelingen uit te voeren. Mocht
er zich een situatie voordoen waarin het noodzakelijk is dat er bij een kind tijdens het verblijf
een medische handeling verricht wordt, dan zal de vestigingsmanager per geval beslissen of
aan dit verzoek gehoor kan worden gegeven. Hierbij worden de regels uit de Wet BIG
gevolgd. Deze wet houdt in dat bepaalde handelingen alleen mogen worden verricht als
voldaan wordt aan de volgende voorwaarden:
a. De medische handeling moet worden verricht in opdracht van een
beroepsbeoefenaar die voor het verrichten van de handeling zelf wettelijk
bevoegd is.
b. De persoon die de handeling verricht, moet de aanwijzingen van de
opdrachtgever opvolgen.
c. De persoon die de handeling verricht, moet bekwaam zijn om de handeling te
verrichten.
d. Er wordt een aanvullende overeenkomst met de ouders afgesloten (HBV 3.15.2).
In deze overeenkomst worden de afspraken over de aanvullende zorg, de
financiering ervan en de aansprakelijkheden van het Kinderplein en de
medewerkers nader geregeld.
e. Uit de aanvullende overeenkomst moet expliciet blijken voor welke medische
handelingen de ouders van het kind toestemming hebben verleend.
f. Uit een zogenaamd “autorisatieformulier” dient de toestemming van een arts en
bovendien de beschikbaarheid, bekwaamheid en bereidheid van de
medewerkster te blijken.
g. De medewerkster ontvangt aanwijzingen van de arts met betrekking tot:
De wijze waarop de handeling moet worden uitgevoerd;
Algemene aandachtspunten ter observatie na het uitvoeren van de handeling;
Handboek Veiligheid 3.15 protocol zieke kinderen 8/9

Instructies voor het handelen bij bepaalde verschijnselen;
De arts bepaalt in hoeverre extra toezicht en tussenkomst van zijn/haar kant
noodzakelijk is. Afspraken dienen schriftelijk te worden vastgelegd (zie HBV
3.15.2 instructies wet BIG).
5.1 Noodsituaties
De Wet BIG is slechts van toepassing op medische handelingen die beroepsmatig worden
verricht. In noodsituaties wordt iedereen geacht naar beste vermogen te handelen en kan het
verrichten van voorbehouden handelingen in strijd met de wet zelfs noodzakelijk zijn. In dat
geval is er sprake van overmacht en levert de hulpverlening geen strafbaar feit op.
Handboek Veiligheid 3.15 protocol zieke kinderen 9/9