Npforum nr 3 2010 - Nieuwspoort

KWARTAALUITGAVE INTERNATIONAAL PERSCENTRUM
JAARGANG XLVIII - AFLEVERING 3 - OKTOBER 2010

Nieuwspoort Nieuws is
het driemaandelijks
verschijnend magazine
van het Internationaal
Perscentrum Nieuwspoort
REDACTIESECRETARIAAT:
Lange Poten 10
2511CL Den Haag
T 070 - 346 94 40
E redactie@nieuwspoort.nl
I www.nieuwspoort.nl
REDACTIE:
Nicole Bodéwes, Josine Boven,
Charles Huijskens, Gijs
Korevaar, Lars Kuipers, Bart
van Leeuwen, Margriet van
Lith, Vincent Schepman
(vormgever), Peter Schouten,
Milja de Zwart (hoofdredacteur)
MEDEWERKERS DIT NUMMER:
Frans Boogaard, Robbert
Coops, Reinier van Delden,
Karel van Doodewaerd,
Godelieve van Heteren, Peter
Jonkman, Patricia Moolenbel,
Hans Schogt, Ernst van
Splunter, Max van Weezel, Jan
Werts
ILLUSTRATIES:
KIK (omslag)
Martien Bos (3, 11)
FOTO’S:
Martijn Beekman (pag. 20)
Robbert Coops (pag. 6)
Joost van Eijsden (pag. 5)
Joel van Houdt (pag. 20)
Chris van Houts (pag. 23)
Vincent Jannik (pag. 24)
Lars Kuipers (pag. 28)
Hanneke Petit (pag. 6)
PvdA (pag. 17)
Carola Sewing (pag. 15, 27)
Peter Schouten (pag. 3, 12)
Peter-Vincent Schuld (pag. 8)
Gerard van Til (pag. 4)
Robert Wester (pag. 18)
VORMGEVING:
Vincent Schepman
T 079 - 352 27 02
E mail@vincentschepman.nl
ADVERTENTIE-EXPLOITATIE:
Steven Veenendaal
Lange Poten 10
2511CL Den Haag
T 070 - 346 94 40
F 070 - 364 23 80
E veenendaal@nieuwspoort.nl
DRUK:
Boom & van Ketel grafimedia
ISSN 2210-2507
Kopij voor het decembernummer
dient uiterlijk
vrijdag 3 december bij de
hoofdredacteur
(redactie@nieuwspoort.nl)
te zijn ingeleverd.
KWARTAALUITGAVE INTERNATIONAAL PERSCENTRUM
JAARGANG XLVIII - AFLEVERING 3 - OKTOBER 2010
1, 21, 22
De ontwikkelingen bij de publieke omroep
sinds 6 september en in de nabije toekomst
inspireerden Benjamin Kikkert tot de cover,
Karel van Doodewaerd tot een fel pleidooi en
mediawatcher Peter Schouten tot aangepast
zapgedrag.
4
De Nacht van de
Journalistiek deed Den
Haag aan en moet blijven,
vindt de Haagse
media-wethouder
Rabin Baldewsingh.
7
Wandelganger vraagt zich af of je moet stilzitten
als je geschoren wordt of juist alle
registers moet opentrekken voor tegengeluid?
De Rijksvoorlichtingsdienst versus de
Volkskrant.
8
Mark Rutte kan leren van zijn voorgangers
Wim Kok en Jan Peter Balkenende, als het om
de omgang met de Brusselse correspondenten
gaat. Tips van Jan Werts.
9
Het bestuur van Nieuwspoort staat aan de
vooravond van nieuwe verkiezingen. Gezocht:
een voorzitter en zes bestuursleden!
12
Een op de tien burgemeesters
twittert. Dicht
dat de kloof tussen burgers
en bestuurders, of
ontstaat er zo een overlegcircuit
in de schaduw?
10
Nieuwspoortrapporteur
Joris Luyendijk mengt zich
een maand lang onder
Poorters en brengt ze als
een antropoloog in kaart:
vier stammen leven samen
in het Haagse oerwoud...
14
Mensenhandel is geen
ver-van-mijn-bedgebeuren,
betoogt Nationaal
Rapporteur Mensenhandel
Corinne Dettmeijer. “Het
draait om uitbuiting en de slachtoffers zijn
heel gewone mensen.”
16
Ed Groot verliet het Financieele Dagblad,
waar hij columnist was, en werd ‘rode
rekenmeester’ bij de PvdA. Hij kreeg 400
mails, maar zegt: “Zo zeldzaam is een overstap
van de journalistiek naar de politiek
ook weer niet.”
18
Oud-woordvoerder van de curatoren
van DSB Charles Huijskens
dook in het rapport van de commissie-Scheltema
en las het boek
van communicatieadviseur Kirsten Verdel
om zich een oordeel te kunnen vormen over
het mediabeleid van de bank.
20
Ab Klink loopt vier stappen achter Maxime
Verhagen - In Uit het oog signaleert
Volkskrantfotograaf Martijn Beekman dat
een foto achteraf een heel andere betekenis
kan krijgen, en een hogere marktwaarde.
27
Max van Weezel prijst Nieuwspoort aan
als een toevluchtsoord voor links en rechts,
en niet als onderdeel van het politieke
establishment of het voorportaal van de
linkse kerk.
28
In de serie Oost – West bezingt VVD-
Kamerlid Malik Azmani het voordeel van
weinig woonoppervlak. Geen ge-oehoe,
waar zit je?
Vaste rubrieken
13 Ondertussen
15 Reinier van Delden
23 K&V
29 Cryptogram
30 Nieuwe poorters
Nieuwspoort Nieuws 3 - oktober 2010 - 3

Eerste ‘Nacht’ in Nieuwspoort
Journalistiek: ‘Een beetje hoerig,
maar leuk’
Verzekerd van een baan voelden ze zich niet, maar nieuwsgierig waren ze wel: de 250 journalisten
in spe die op 25 september Nieuwspoort bezochten voor de Nacht van de Journalistiek. Voor de
eerste keer deed dit jaarlijks door de NVJ georganiseerde festival Den Haag aan. En daar moest
het maar blijven ook, aldus een enthousiaste media-wethouder Rabin Baldewsingh in een bomvolle
sociëteit.
Politieke verslaggeving is niet de eerste keuze van de huidige generaties journalistiekstudenten,
maar een volwassen democratie kan niet zonder. En dus gingen journalistieke coryfeeën de
confrontatie aan met hun aanstormende collega’s.
“Een beetje hoerig, maar
heel leuk”, omschreef NOSverslaggeefster
Dominique
van der Heyde bij de opening
haar dubbele gevoel
over de Haagse journalistiek.
Die ambivalentie klonk
door in alle uitverkochte
workshops. Peter Middendorp
nam de zaal mee langs
zijn eigen entree op het
Binnenhof: hoe wordt een
enfant terrible langzaamaan
deel van het spel. Chef
redactie ANP Michel Reijns
gaf met Van der Heyde een
inkijkje in het dagelijkse
werk in Den Haag: hoe kom
je aan je netwerken, hoe
4 - oktober 2010 - Nieuwspoort Nieuws 3
test je je bronnen, hoe ga
je om met de hectiek en de
radiostiltes, zoals tijdens de
jongste formatie? Frénk van
der Linden daagde de zaal
uit mee te denken over de
ingewikkeldheden van
nieuwsgaring bij politici.
Hoe breek je door de haag
van media-adviseurs en
voorlichters? Hoe verleid je
politici tot loslippigheid?
Wanneer is hun privéleven
van belang? Waar zijn de
grenzen van wat je openbaar
maakt? Hoe graaf je
dieper, want een echt spannende
scoop vergt meer dan
een paar telefoontjes, vroeg
Nieuwspoort puilt uit van aanstormend talent tijdens de Nacht voor de Journalistiek.
Haagse media-wethouder
Rabin Baldewsingh enthousiast
over ‘Nacht voor de
Journalistiek’.
Godelieve van Heteren
Telegraaf onderzoeksjournalist
Bart Mos zich af. En
oud-Volkskrantcorrespondent
Jan Keulen presenteerde
zijn gehoor een tour
d’horizon langs alle perikelen
van het werken in
onstabiele politieke situaties
in de wereld.
Voorlichters
Veel aandacht was er
natuurlijk ook voor netwerken
en arbeidsmarkt.
Deelnemers konden artikelen
pitchen bij redacties. In
twee workshops gingen de
collectieven Mediacontainer
en Mediaridders in op freelancen
bij omroep en print.
Tim Overdiek (NOS), Jan
Dijkgraaf (ex-PowNed) en
Willem Schouten (Spits!)
discussieerden over selecties,
sollicitaties en diversiteit
en tekenden uit hoe ze
journalistiek talent herkennen:
gedreven, initiatiefrijk,
niet te braaf. Ook Joris
Luyendijk riep deelnemers
op zich niet ‘tot eenheidsworsten’
te laten vermalen,
maar lef en creativiteit te
tonen. En met verwijzing
naar de actuele arbeidsmarkt
voor journalisten:
“Het is een voorrecht
deze jonge ‘voorlichters’
hier te ontmoeten voordat
ze voorlichters zijn
geworden.”

korte berichten +++ korte berichten +++ korte berichten
Carola Sewing na 35 jaar
Nieuwspoort met VUT
Na een dienstverband van
35 jaar gaat het ‘gezicht’
van Nieuwspoort Carola
Sewing met VUT. Sinds de
verhuizing van Nieuwspoort
naar de huidige locatie in
1992 beheerde Sewing doeltreffend
het reserveringenboek
voor de zalen. In het
oude, gesloopte Nieuwspoort
was zij vanaf 1980 het
vaste aanspreekpunt achter
de receptie. Daar werkte zij
ook van 1972 tot 1976.
Carola Sewing maakte ook
talloze foto’s van Poorters
en bijeenkomsten in
Nieuwspoort, waaruit Nieuwspoort Nieuws heel veel heeft kunnen putten.
Marc Bijlstra volgt Sewing op. Hij is al tien jaar het vertrouwde gezicht
achter de receptie. Blijstra wordt op zijn beurt opgevolgd door Lisette van
der Ende.
Derde Kees Lunshoflezing
Oud-premier Ruud Lubbers houdt op woensdag
17 november 2010 in Nieuwspoort de derde
Kees Lunshoflezing. In de lezing, die wordt
gehouden ter nagedachtenis van de in 2007
overleden oud-Nieuwspoortvoorzitter Kees
Lunshof, zal Lubbers ingaan op de vraag hoe
politiek (Binnenhof) en media (Nieuwspoort)
inwerken op de rechtsstaat.
Het bestuur van Nieuwspoort wil als organisator
van de Lunshoflezing bijdragen aan een open
debatcultuur over de relatie tussen politiek en journalistiek. Lubbers gaat
over zijn lezing in debat met de aanwezigen. Journalist Joris Luyendijk is
dit jaar Nieuwspoortrapporteur. Luyendijk zal een column uitspreken over
zijn recente bevindingen in het Haagse politiek-publicitaire complex.
Bijwonen van de Kees Lunshoflezing is alleen mogelijk op strikt persoonlijke
uitnodiging. Omdat er slechts een beperkt aantal plaatsen is, moeten
genodigden zich aanmelden. Daarbij geldt dat wie het eerst komt, het
eerst maalt.
Programma
15.30 uur Inloop en registratie met koffie en thee in de Provinciezaal
16.00 uur Welkom door Max van Weezel, voorzitter van Nieuwspoort
16.10 uur De Kees Lunshoflezing 2010 door oud-premier Ruud Lubbers
16.40 uur Debat met de zaal onder leiding van Max van Weezel en Lars
Duursma
17.15 uur Column door Joris Luyendijk, Nieuwspoort-rapporteur 2010
17.25 uur Afsluiting
17.30 uur Informele voortzetting onder genot van hapje en drankje in
de naastgelegen Provinciezaal.
Record aantal
golfers op Relus
ter Beek Memorial
Negentig deelnemers - een record voor
Nieuwspoort - prachtig nazomers weer met af
en toe een buitje en een razend spannende
eindstrijd. Dat waren de omstandigheden bij
het Relus ter Beek Memorial Golftoernooi, zoals
dat op 25 september in het Drentse Aalden
plaatsvond.
Natuurlijk gaat het bij dit toernooi niet om het
winnen. Recreatief en sportief netwerken zijn meer
van belang. Toch was ook deze keer de prijsuitreiking
een hoogtepunt. Clinic’ers Wouke van
Scherrenburg (putten), Chris Balje (pitchen) en
Kees Kat (bunkerslagen) waren de gelukkigen. Bij
de handicappers waren het Mariska ter Beek
(neary), Annie ter Beek (longest drive), Karst
Hoogsteen (longest drive) en Kees van Oosterwijk
(neary). Maar uiteraard was de hoofdprijs - de
Nieuwspoort-wisselbeker - het hoofddoel van de
twintig flights die elkaar tot de laatste hole en slag
bestreden. De wedstrijdvorm - Texas Scramble -
geeft daarbij ieder de gelegenheid zijn of haar bijdrage
aan het eindresultaat te leveren. Met miniem
verschil na individuele handicapverrekening bleek
het team van Evert Veenendaal, Rob Stad, Joost
Wentink en Tila zur Lage (met een score van 74
bruto en 58 netto) de overall winnaar te zijn.
Wedstrijdleider Frans Kok feliciteert het winnende
team met de wisselbeker.
Het golftoernooi werd dit jaar financieel mogelijk
gemaakt door de provincie Drenthe, de gemeente
Coevorden, Gonny van Oudenallen, Schuttelaar en
Partners, Duinrell en Grand Hotel Amrat en het
Waterleidingbedrijf Drenthe. Of deze traditie in deze
vorm ook volgend jaar nog doorgang kan vinden is
vooral afhankelijk van de provincie Drenthe. De
aanwezige gedeputeerde Henk Baas kon daarover
geen toezeggingen doen. Aan het enthousiasme van
de deelnemers zal het ook volgend jaar vast niet
liggen.
Robbert Coops
Nieuwspoort Nieuws 3 - oktober 2010 - 5

korte berichten +++ korte berichten +++ korte berichten
Pierre Petit (1941 – 2010)
Een goed nieuwsjagertje, maar
te vaak in Nieuwspoort
“’t Is lente, ’t is
lente! Ik voel het
aan m’n instrumente!”
Van 1978 tot
2002, acht kabinetten
lang, schalde
die kreet door de
parlementsgebouwen.
Pierre Petit,
parlementair redacteur
van het Algemeen
Dagblad, liet geen voorjaar verstek
gaan. Maar nu is zijn stem voorgoed
verstomd. Op 7 september overleed hij
aan een niet te stoppen kanker, pas goed
drie weken eerder ontdekt. Bij Pierre
leden zelfs zijn ziektes aan ADHD.
Pierre begon bij de Leidse Courant, wipte
over naar Dagblad De Stem en trad oktober
1969 aan op AD-Binnenland. Bijna,
aldus zijn latere hoofdredacteur Ron
Abram, was hij meteen weer ontslagen.
“We hadden Kerstavond samen dienst
toen er heel laat een telexregel binnenliep:
Israëlische commando’s hadden het
Attie Krul, Poorter
van het eerste uur
Poorter sinds de jaren zeventig Attie Krul
is op 19 september op 82-jarige leeftijd
overleden. Een maand eerder werd zij
getroffen door een ernstig herseninfarct,
waardoor zij niet meer kon spreken en
aan één zijde verlamd raakte.
Attie was sinds 1996 lid van de PEP en
een trouwe bezoekster van de maandelijkse
bijeenkomsten in de sociëteit. Haar
band met het perscentrum en het oude
Tweede Kamergebouw ontstond in de
jaren zeventig. Naast haar werkzaamheden
voor de Openbare Bibliotheek
zette zij ook de bibliotheek van het oude
Nieuwspoort op poten. Attie beheerde de
stugge stukken met strakke hand. In
1987 vierde Nieuwspoort het 25-jarig
bestaan met een luisterrijk feest in de
Ridderzaal. Ook toen had zij een belangrijk
aandeel in de feestcommissie.
Peter Jonkman en Patricia
Moolenbel
6 - oktober 2010 - Nieuwspoort Nieuws 3
Franse wapenembargo omzeild door uit
de haven van Cherbourg vijf met raketten
uitgeruste motortorpedoboten te kapen.
We hesen het in de krant, maar zagen de
uren daarna geen follow-up. De volgende
morgen belde toenmalig hoofdredacteur
Huib Appel: welke idioten dat hadden
afgedrukt. Kort daarna werd het bevestigd
en was het wereldnieuws. We waren
gered.”
Mei ’78 verkaste Pierre naar het Binnenhof,
voor zijn journalistiek mooiste jaren.
“Een goed nieuwsjagertje, van alle markten
thuis”, aldus oudgediende Piet
Bouwmeester. In 1991, WAO-zomer, lag
de PvdA van Wim Kok zeker zo in de
kreukels als het CDA nu. Pierre belde elke
tien minuten partijvoorzitter Marjanne
Sint. Zij was in Toscane op fietsvakantie
en wist van haar gezond niet af. We
zouden met de hele equipe kroegwaarts
trekken, maar Pierre belde nog één keer
en… had beet! Een knalprimeur en opening
krant. Over dat eeuwige ringbaardje
boven dat ook al eeuwige blauwe blazertje
verscheen de breedste glimlach ooit.
Bij zijn afscheid en dat van twee collega’s
in 2002 uitte de toenmalig hoofd-
redacteur maar weinig waardering voor
Pierres kwaliteiten, door een andere spreker,
wijlen Hans Dijkstal, wél op waarde
geschat. Met Pierre is een actief en
veelzijdig journalist heengegaan, maar
bovenal een beminnelijk en steengoed
mens, een altijd vrolijk, wandelend anekdotevat,
ook privé berucht om zijn streken
en stunts. Een zwager, twee jeugdvrienden
en voormalig AD-hoofdredacteur
Ron Abram getuigden daarvan op een
drukbezochte herdenkingsbijeenkomst,
voorafgaand aan de crematie, op zaterdag
11 september in Leiden. Abram refereerde
er aan de centrale plek die het ‘oude’
Nieuwspoort jarenlang ook innam in het
leven van Pierre: “Naar de mening van
het thuisfront én de AD-hoofdredactie
soms net iets te veel zijn huiskamer.”
Pierres zoon Victor vertelde naderhand
dat zijn vader erop had gestaan dat ook
naar Nieuwspoort een kennisgeving zou
gaan. Op de crematieplechtigheid wemelde
het van de AD’ers, onder wie een paar
generaties parlementair redacteuren,
precies zoals echtgenote Hanneke het
had gewild. Pierre laat bij AD en Stem en
onder oudere generaties Poorters veel
vrienden achter, thuis een vrouw en twee
kinderen, in Brussel twee voorlichters -
bij CDA en GroenLinks, allebei oomzeggers
- die door hem in de politiek zijn
ingewijd. En lentes zullen nooit meer
hetzelfde zijn.
Frans Boogaard
Zinderende Omloop van Nieuwspoort
Een sliert van
Poorters met limekleurige
shirtjes en
stevige fietshelmen
baande zich op 26
juni een weg door
de ommelanden van
het Haagse, boorde
zich door de wind
langs de Kaag en
hobbelde over de
duindrempels.
Met dank aan alle
bijdragen - van
sponsors KNGF,
APG, Dunea en het
Productschap Vis,
ontwerper Ron
Meijer, wielervereniging Swift en vrijwilligers
- konden de deelnemers ruim vijftig
of ruim honderd kilometer wegtrappen.
Nee, geen vastgelopen fietsketting, Marijn
van Hasselt toont de Zeeuwse oesters die
het Productschap Vis inbracht.
De wisselbeker
ging naar Thijs
Niemandtsverdriet
van Vrij Nederland.
“Het is het resultaat
van een degelijke
voorbereiding
en vooral parkoers
verkenning”,
verklaarde hij zijn
succes.
De opbrengst van
de Omloop, zo’n
2000 euro, ging
naar een goed
doel: FreeVoice,
een stichting die
opkomt voor de belangen
van journalisten in ballingschap.
Robbert Coops

Stilzitten of aanvallen (1)
Wat te doen als je publiekelijk onder
vuur ligt? Een welbekend dilemma in het
communicatievak. Er is een school die
belijdt: Als je geschoren wordt, moet je
stilzitten. Maar er is ook een groeiende
school die deze lijn bekritiseert. Wie
zwijgt, stemt immers toe. Die kiest voor
offensief beleid: als media feitelijke
onjuistheden verspreiden of algemeen
aanvaarde principes als hoor en wederhoor
niet toepassen, dan treed je daar
tegen op.
De botsing tussen de Volkskrant en de
Rijksvoorlichtingsdienst in september is
daarvan een opvallend voorbeeld. Met als
inzet een artikel van Merijn Rengers en
John Schoorl, dat verscheen onder de
kop: ‘De koninklijke eigenaren van de
Horsten hebben geld nodig’. Het stuk
gaat over de plannen van de koninklijke
familie om hun landgoed de Horsten in
Wassenaar, waar geld bij moet, uit de
rode cijfers te helpen. Door twee boerderijen
te slopen en er drie woningen voor
terug te bouwen.
Op de dag van publicatie plaatste de RVD
een concept van het Volkskrantartikel
integraal op haar website, maar dan
voorzien van commentaar. In een opvallend
groen lettertje. Diezelfde tekst
werd meteen actief rondgemaild aan alle
leden van de Vereniging Verslaggevers
van het Koninklijk Huis. Een opmerkelijke
stap, die ’s avonds zelfs het NOS Journaal
haalde.
Stilzitten of aanvallen (2)
Op de vraag waarom de RVD voor deze
ongewone stevige aanpak koos, laat
woordvoerder van het Koninklijk Huis
Chris Breedveld weten dat het doel was
de ‘vooringenomen journalistiek’ van de
Volkskrant jegens het koningshuis aan de
kaak te stellen. Volgens Breedveld heeft
de RVD inmiddels een lange geschiedenis
met de krant, met als rode draad het weigeren
van rectificatie van aantoonbare
onjuistheden en het niet fatsoenlijk toepassen
van hoor en wederhoor. “Ik ken
roddelbladen die ruimhartiger zijn met
rectificeren dan de Volkskrant.”
In dit geval kreeg de RVD een concept
van het artikel via via toegestuurd, in
plaats van rechtstreeks van de verslaggevers.
Hij las het met stijgende verontwaardiging:
“Media klagen wel eens over
voorlichters die de boodschappen van
hun bazen ‘framen’. Ik moet de Volkskrant
een compliment maken, want zij hebben
ook een handje van ‘framen’: het
Koninklijk Huis doet in vastgoed en de
prins van Oranje is de kwade genius.”
Breedveld stuurde daarom de concepttekst,
voorzien van zijn correcties en
opmerkingen, terug naar de krant.
Waarna volgens hem sommige onjuistheden
werden gecorrigeerd, maar ook
nieuwe onjuistheden toegevoegd.
“Daarom voelde de RVD zich vrij dit stuk
zo naar buiten te brengen.”
Stilzitten of aanvallen (3)
Het kwam hard aan bij de Volkskrant.
Ombudsman van de krant Thom Meens
boog zich eind september ook over de
kwestie. “Zelden zal de Volkskrant zo te
kijk zijn gezet”, begint zijn column. ‘Grof
geschut. Een oorlogsverklaring’, die volgens
Meens ‘overigens niet wegneemt dat
de feiten en de strekking van dat artikel
gewoon klopten.’ Maar Meens tikt in één
beweging toch ook de verslaggevers op
de vingers. “Zij hadden de RVD tijdig hun
concept ter informatie moeten toesturen.
Het is niet fraai om op vrijdag vier vragen
voor te leggen, terwijl je conceptverhaal
grotendeels klaar is. Dan geef je de
tegenpartij het gevoel dat het wederhoor
slechts voor de vorm is.”
Stilzitten of aanvallen (4)
Werkte de offensieve aanpak ook? Ja,
meent Breedveld. “Ik heb goede hoop
dat de principes van hoor en wederhoor
voortaan worden toegepast. En anders
was ik niet door Nieuwspoort Nieuws
geïnterviewd.”
MdZ
Het Flipje Ode aan Philip Freriks
“Ik sta niet bekend als iemand die
zijn licht onder de korenmaat stopt.”
Wim van de Camp (CDA),
Europarlementariër op BNR, 20 september.
“Kamervragen van het lid Van Bommel
(SP) aan de minister van
Buitenlandse Zaken over nieuwe
gevangenisstraf Israëlische atoomklokkenluider
Mordechai Vanunu”
Antwoord op Kamervragen, 5 augustus.
NB
Nieuwspoort Nieuws 3 - oktober 2010 - 7

Blijf geen vreemde voor de Nederlandse correspondenten
Tips uit Brussel voor de nieuwe premier
Dertig jaar lang was het vaste prik. Waar de Europese topconferentie dan ook plaatsvond, na afloop
van de eerste vergaderdag was er een Nederlandse receptie. Na alle vermoeienissen en het verlopen
van de deadlines vloeide daar soms de drank. Ooit hielp een premier zijn minister van Buitenlandse
Zaken, die bij gebrek aan stoelen al gezellig halfzat op de grond zat, overeind onder het motto:
“Kom op beste Chris, morgen is het weer vroeg dag!”
Premier Kok gebruikte de persconferenties tijdens en na afloop van de Europese top voor uitvoerige ideologisch getinte verslagen;
van kritische vragen werd hij kregel. Links van Kok staatssecretaris Benschop, rechts minister Van Aartsen.
Premier Balkenende stond, tot tevredenheid van de Brusselse correspondenten, open voor vragen van de pers.
In 1974, het beginjaar van de
Europese topconferenties, werden de
bijeenkomsten meestal georganiseerd
in het land dat de Europese gemeenschap
op dat moment voorzat.
Regeringsleiders (en Brusselse correspondenten)
reisden daardoor van
Korfoe tot Helsinki, van Sevilla tot
Stockholm, Stuttgart of Cannes. Joop
den Uyl bracht Liesbeth mee en Ruud
Lubbers zijn Ria. Die echtgenotes
slenterden in de wandelgangen en
zaten met de journalisten op de
premier te wachten. Frans Boogaard
herinnert zich zo’n bijeenkomst op
Rhodos. “We hadden de hele avond in
een café gezellig zitten kletsen met
Ria Lubbers. Tegen middernacht ging
de deur open stonden Ruud en Hans
van den Broek op de stoep. Zei Ria:
Kom jongens, zullen we weer een
léuke kroeg opzoeken?”
Er is veel veranderd sinds in december
2007 het Verdrag van Lissabon
werd gesloten. Om te beginnen zijn
de bijeenkomsten in Brussel. Tegenwoordig
mag alleen de premier nog
8 - oktober 2010 - Nieuwspoort Nieuws 3
komen, waar hij vroeger vergezeld
werd door de minister van Buitenlandse
Zaken, de staatssecretaris EU
en vaak de minister van Financiën.
Gijs van der Wiel
Ook is er een streep gezet door de
nachtelijke receptie na afloop van de
eerste vergaderdag. En daarmee door
een traditie, in de jaren zeventig
werd geïntroduceerd door de legendarische
hoofddirecteur van de RVD,
Gijs van der Wiel. Hij begreep dat de
Europese top de minister-president de
gelegenheid bood de Nederlandse
pers enigszins te leren kennen (en
omgekeerd). Onder Lubbers en Kok
moesten de correspondenten soms
aandringen op zo’n bijeenkomst. Maar
onder Balkenende IV bloedde dit nuttige
gebeuren jammer genoeg dood.
De Europese Raad is een mediaspektakel.
Staatspresidenten en regeringsleiders
verdringen elkaar om voor
tweeduizend journalisten uit tachtig
landen hun relaas te mogen doen.
Belangrijk is de algemene persconfe-
Jan Werts
rentie in de megagrote maar tjokvolle
Raadszaal. Bij de drukbezochte conferenties
van de Duitse kanselier en de
Franse president moeten journalisten
zich letterlijk naar binnen wringen.
Alle leiders gebruiken de Europese
Raad om kwesties, die thuis controversieel
liggen, te verkopen als
Europese noodzaak. Zo betoogde
premier Van Agt ooit, in een haastig
gevonden Stuttgarter Weinstube,
dat Nederland ‘als de wiedeweerga’
kerncentrales moest gaan bouwen.
Kanselier Helmut Schmidt had hem
daarvan even tevoren overtuigd.
Kregelig
Kok deed altijd uitvoerig verslag.
Bij de borrel na afloop getuigde hij
meeslepend van zijn hoop op een
Verenigd Europa. Van een vraag met
een kritische ondertoon werd hij snel
kregelig. Zijn opvolger Balkenende
focuste (te) graag op wat Den Haag
en de Kamer interesseert. Vergeleken
met bijvoorbeeld president Sarkozy
was Balkenende minder openhartig.

Maar Balkenende stond wel weer open
voor allerlei vragen. Bij de top van
18 juni bedankte NOS-collega Paul
Sneijder Balkenende namens de
correspondenten. “Wij kijken met
genoegen terug op de achterliggende
periode. Uw blijmoedige optreden was
een verschil met uw voorganger. Wij
hebben zeer prettig met u samengewerkt”,
zei Sneijder.
Minder druk
Toch begonnen Nederlandse correspondenten
onder Balkenende voor het
eerst te aarzelen of zij wel naar de
persconferenties halverwege en aan
het einde van de top zouden gaan.
Het werd daar minder druk.
Het tegenovergestelde gebeurde met
de algemene persconferentie. Vroeger
waren die niet zo interessant; de
premier die aan de beurt is om de top
te leiden wilde meestal weinig kwijt.
Zo’n premier uit Athene, Kopenhagen
of Dublin was bang zijn collega’s op
de tenen te trappen door controversiële
aspecten te onthullen. Vandaag
de dag zijn Herman Van Rompuy en
José Maria Barroso als vaste voorzitters
routiniers en ook nog rivalen bij
het geven van een boeiend verslag.
Maar wie zich realiseert dat Wim Kok
en Jan Peter Balkenende sinds 1994
ruwweg 180 keer verslag deden van
een Europese Top voor de Brusselse
media, ziet het belang ervan direct
in. Dat is bijna elke maand.
Informeel contact
Daarom een paar tips vanuit Brussel
voor minister-president Mark Rutte.
Doe uitvoerig verslag, ook halverwege
de bijeenkomst. Anders gaan wij naar
anderen luisteren en komt het Nederlandse
belang niet uit de verf. Organiseer
een tussentijdse technische
toelichting op de conclusies, zoals
voorheen jarenlang gebeurde. Permanent
Vertegenwoordiger Tom de Bruijn
kan dit uitstekend doen. Zo’n toelichting
bevordert de verslaglegging en
spaart de premier kostbare tijd.
Organiseer het zo dat er gelegenheid
is voor informeel contact met de
correspondenten. Anders blijft de
nieuwe minister-president voor
ons in Brussel een vreemde.
• Met medewerking van Frans Boogaard,
correspondent Algemeen Dagblad. Jan Werts
volgt de Europese Raad sedert de start. Van
zijn proefschrift The European Council (1991)
verscheen recent een bijgewerkte uitgave.
Gezocht: Nieuwe voorzitter en bestuursleden Nieuwspoort
Het Nieuwspoortbestuur 2011 – 2015 is op zoek naar een nieuwe voorzitter en
kandidaten voor het Algemeen Bestuur. Max van Weezel heeft zijn maximum van
twee termijnen erop zitten en mag zich volgens de statuten niet meer kandidaat
stellen.
Het Algemeen Bestuur bestaat uit veertien leden, van wie er zes direct door de
Poorters worden gekozen. Uit de zes gekozen leden benoemt het Algemeen Bestuur
een dagelijks bestuur. De voorzitter is en blijft een gekozen lid uit de categorie
Poorters A.
Voor elk van de drie de categorieën zijn twee zetels vacant.
Categorie Poorters A:
Twee Poorters die het beroep van journalist
uitoefenen.
Categorie Poorters B:
Twee Poorters die het beroep van voorlichter,
communicatie-, public relationsen
public affairsdeskundige uitoefenen.
Categorie Poorters C:
Twee Poorters uit het openbaar bestuur,
politiek, maatschappelijke organisaties en bedrijfsleven.
Verder bestaat het Algemeen Bestuur uit acht qualitate qua zetels. Deze bestuursleden
zijn benoemd en afkomstig uit de NVJ, BPV, PPV, Het Genootschap van
Hoofdredacteuren, de VVOJ, De Voorlichtingsraad en de vereniging Logeion en
één Poorter vanuit de gemeente Den Haag, namelijk de directeur Voorlichting en
externe Betrekkingen.
Kandidaatstelling: 4 oktober – 6 december 2010
De kandidaatstelling voor de zes door verkiezingen toe te wijzen zetels dient te
worden ondersteund door de handtekeningen van tien medepoorters. Deze bepaling
geldt niet voor leden van het huidige algemeen bestuur die zich herkiesbaar stellen.
Het kandidaatstellingsformulier vindt u in dit nummer van Nieuwspoort Nieuws.
Inzending van het formulier dient vergezeld te gaan van een recente pasfoto. In
het decembernummer van Nieuwspoort Nieuws worden de kandidaten voorgesteld
met hun foto en hun motivatie.
Het volledig ingevulde kandidaatstellingsformulier dient uiterlijk maandag 6
december 2010 om 24.00 uur in het bezit te zijn van het secretariaat van het
bestuur van Internationaal Perscentrum Nieuwspoort, Lange Poten 10, 2511 CL
Den Haag.
Kandidaten worden verzocht een korte motivatie van hun kandidaatstelling mee te
zenden. Kandidaten afkomstig uit de categorie Poorters A kunnen in hun motivatie
vermelden of ze ook functie van voorzitter ambiëren. Formulieren moeten voorzien
zijn van de benodigde handtekeningen met pasnummer, én de motivatie én een
pasfoto. Voldoet de inzending niet aan deze voorwaarden dan zal de verkiezingscommissie,
ingesteld door het Algemeen Bestuur, de kandidatuur niet goed keuren
en kunt u niet meedoen met de verkiezingen.
Belangrijke data:
4 oktober - 6 december 2010 kandidaatstelling
7 december 2010 verkiezingscommissie stelt kandidatenlijst vast
10 januari - 31 januari 2011 stemmen
11 januari 2011 debat tussen kandidaten (onder voorbehoud)
1 februari 2011 20.00 uur bekendmaking uitslag in sociëteit Nieuwspoort
Gérald Rensink
secretaris Nieuwspoort
Heb je ideeën over
de toekomst van
Nieuwspoort, ben je
actief en inspirerend
en heb je gevoel
voor besturen?
Stel je kandidaat!
Nieuwspoort Nieuws 3 - oktober 2010 - 9

Nieuwspoort door de ogen van rapporteur Joris Luyendijk
Een oerwoud met vier stammen
Joris Luyendijk, de opvolger van Herman van Gunsteren als Nieuwspoortrapporteur, is antropoloog.
En een antropoloog is iemand, zegt hij, die wil weten wat de relatie is tussen hoe de dingen écht
zijn en hoe de mensen dénken dat ze zijn.
Nieuwspoort is in dat kader
te zien als een oerwoud
waarin vier stammen
samenleven: journalisten,
politici, voorlichters en
lobbyisten. De verhoudingen
tussen die stammen
zijn gecompliceerd. De een
heeft wel geld, maar weinig
gezag (lobbyisten), bij de
ander (journalisten) is het
andersom. Journalisten zijn
kwetsbaar, maar weer minder
kwetsbaar dan politici;
terwijl voorlichters en
lobbyisten beiden glamour
ontberen – die journalisten
en politici weer wel hebben.
En allemaal hebben ze
een beeld van zichzelf dat
soms behoorlijk verschilt
van het beeld dat anderen
van hen hebben.
Als je Nieuwspoort zo
bekijkt, zie je heel andere
dingen dan wanneer je er
als politicoloog naar kijkt,
zoals zijn voorganger Van
Gunsteren deed. Dat is een
10 - oktober 2010 - Nieuwspoort Nieuws 3
voordeel, vindt Luyendijk
zelf. “De rapporteur van
Nieuwspoort is een nieuw
fenomeen. Dan moet je je
niet meteen vastleggen op
één vorm, één invalshoek.”
Daarom is ook de vorm van
de rapportage anders dan
vorige keer. Luyendijk
beperkt zijn werk tot één
maand en schrijft dan geen
boek maar een essay,
“zoiets als je vroeger zag in
VN of NRC Magazine en nu
alleen nog in Engeland of
de VS.” Het zal verschijnen
op de dag van de Lunshoflezing,
dit jaar te houden
door Ruud Lubbers. En daarmee
is hij naar eigen zeggen
“eigenlijk het relatiegeschenk
van Lubbers”.
Dinsdagmiddag, vaste dag in Den Haag
Bekend of berucht
Joris Luijendijk werd
bekend – sommigen zullen
zeggen: berucht – door zijn
boek Het zijn net mensen,
waarin hij een beschrijving
‘De wereld van de formele
macht, daar was ik zo
nieuwsgierig naar’
geeft van de wondere
wereld van de buitenlandverslaggever
in de complexe
werkomgeving van het
Midden-Oosten. Hij schreef
daar voor de Volkskrant –
later de NRC – en maakte
reportages voor het Radio 1
Journaal en later voor het
NOS-journaal. Zijn verbazing
en onvrede over de
manier waarop hijzelf en
zijn collega’s hun werk
moesten doen, is door sommigen
opgevat als harde en
oncollegiale kritiek.
Op de dag van het gesprek met Joris Luyendijk speelt zich in de Kamer een akkefietje af, dat
geïnstigeerd werd door De Telegraaf. De Haagse redactie van die krant was een stuk van de
Kamervoorzitter op het spoor gekomen met voorstellen voor een andere aanpak van het
wekelijkse vragenuur. Volgens De Telegraaf een aanpak die als enig doel had om het nieuwe
rechtse kabinet stevig onder vuur te nemen. Binnenhof tv, dat juist vanaf die dag begint
met uitzenden vanuit Nieuwspoort, laat de voorzitter aan het woord. Zij legt uit dat het
vragenuur nu elke week veel en veel te kort is om alle gestelde vragen te behandelen. Er is
meestal maar ruimte voor vier vragen en de aanvragen bedragen een veelvoud daarvan.
Daarom zoekt het presidium naar andere wegen – een dagelijks vragenuur zou bijvoorbeeld
een oplossing kunnen zijn.
Tot verbazing van rapporteur Luyendijk blijken sommige journalisten er erg van op te kijken
dat er zoveel meer vragen worden gesteld dan de uitgekozen vier. “Hoe kun je daar nu verbaasd
over zijn? Dat vragenuur is meestal hét cameramoment van de week. Daarmee word je
als Kamerlid zichtbaar – en dat is wat je nodig hebt voor je positie in de fractie. Natuurlijk
probeer je dus zo vaak mogelijk een vraag te bedenken – en dus móeten er elke week wel
heel veel op het bordje van de voorzitter liggen. Dinsdagmiddag is in deze tijd echt mijn
vaste dag in Den Haag, want het is een van de beste introducties tot kennis van het
Binnenhof. En je ziet dus dat zelfs doorgewinterde Haagse journalisten nog niet álles doorhebben
van wat daar gebeurt. Een hele geruststelling.”
Margriet van Lith
“Je hebt geen idee hoeveel
onaangename reacties ik
naar aanleiding van dat
boek gekregen heb. Tot de
dag van vandaag verbijstert
me dat. Ik heb werkelijk
nooit iets anders bedoeld
dan een beeld te geven van
hoe je bij verslaggeving te
maken hebt met filters -
onvermijdelijke filters – en
vervormingen, manipulaties,
partijdigheid en versimpelingen.
Dat is niet de
schuld van correspondenten.
De wereld leent zich
nu eenmaal maar beperkt
voor journalistiek en objectiviteit
is een fictie. Het is
niet onze schuld, maar het
is wel onze verantwoordelijkheid
om de beperkingen
van onze verslaggeving te
delen met ons publiek.
Zodat dat publiek beter
begrijpt wat het wel en niet
kan weten. Die boodschap
bleek moeilijk over te brengen.
Zeker omdat die boodschap
ook weer gefilterd,
vervormd, gemanipuleerd,
partijdig en versimpeld
werd weergegeven.”
Elektrische auto
Toch was het juist die kritische
blik op de journalistiek
die er toe leidde dat
Luyendijk tot rapporteur is
benoemd. Ruud Lubbers,
spreker bij de Lunshoflezing
2010, kreeg de vraag voorgelegd
wie volgens hem een
goede rapporteur zou kunnen
zijn. “Hij was degene
die mijn naam noemde. Hij
had mijn boek gelezen en
daar hadden we over gesproken.
Ook heb ik hem
eens in het openbaar geïnterviewd
voor de Nacht van
de VN.” Verder kenden de

heren elkaar ook nog via
een geheel andere weg. Een
tijd lang schreef Luyendijk
een wekelijkse bijdrage voor
NRC Handelsblad over de
vraag: is een elektrische
auto een goed idee en zo
ja, waarom voeren we hem
dan niet in? Voor die serie
interviewde hij Lubbers,
sinds enige tijd eigenaar
van een geheel op stroom
lopende Volkswagen Golf
Variant.
Voor Luyendijk was de uitnodiging
van Nieuwspoort,
hij zegt het meteen eerlijk,
een geweldige kans. “Ik
vond het fan-tas-tisch.
Tijdens mijn zoektocht
naar de machtsverhoudingen
die een rol spelen bij
de invoering van een elektrische
auto, stuitte ik
vooral op informele macht.
Namelijk hoe achter de
schermen onderhandeld
wordt over de vraag of
Nederland iets met deze
nieuwe technologie gaat
doen en zo ja met hoeveel
‘De informatie wordt hier met
vrachtwagenladingen uitgestort’
geld. Dat ging allemaal
achter de schermen en
informeel. Nu wilde ik de
wereld van de formele
macht wel eens zien. En
eerlijk gezegd had ik als
antropoloog altijd al een
fascinatie voor Den Haag.
Maar zonder introductie
kom je in die wereld niet
ver, vermoedde ik. Nu kreeg
ik mijn kans. Met de pet op
van rapporteur kon ik overal
komen.”
Veldwerk
Overigens begon de antropologische
verbazing over
de gang van zaken aan het
Binnenhof al meteen bij de
hem verstrekte opdracht.
Want ja, hij mocht met
iedereen praten, maar nee,
hij mocht niet alles opschrijven
wat hij hoorde en
zag. En zeker mocht hij in
Nieuwspoort rondlopen,
maar de ledenlijst kreeg hij
niet. Privacybescherming.
“Grappig hè? Je wordt
gevraagd te schrijven over
Insiderkennis
Maar het correspondentschap
had weer een voordeel
dat Haagse journalisten
bepaald niet hebben.
“Als ik een naar stuk had
geschreven, wist ik één
ding zeker: ik kon er gerust
op zijn dat in Cairo echt
niemand op straat dat gelezen
had. Dat is in het
kleine Haagse circuit heel
anders. Maar het gevolg is
wel, dat de journalisten
lang niet alles kunnen
opschrijven wat ze weten.
Ik heb met grote ogen
toegekeken hoe journalisten
in Nieuwspoort samen
naar politieke programma’s
kijken. Van elk onderwerp
weten ze achtergronden
die weinigen buiten het
Binnenhof kennen. Ik denk
‘Ik ben eigenlijk het
relatiegeschenk van Lubbers’
een organisatie waarvan je
niet mag weten wie de
leden zijn.” En dus blijft
het voor de antropoloog bij
veldwerk – en dat dan nog
in een beperkte periode,
die bovendien ongewoon is,
met een demissionair kabinet.
“De journalisten zeggen
dan: je valt met je
neus in de boter! Maar ik
wil juist zien hoe het hier
normaal gesproken aan toe
gaat. Als je patronen wilt
beschrijven, moet de situatie
die je waarneemt
natuurlijk liefst zo doorsnee
mogelijk zijn. Niks neus in
de boter dus, eerder pech.”
Na twee weken Binnenhofwatching
is de rapporteur
in elk geval duidelijk dat
het verschil tussen correspondent
zijn in Cairo of in
Den Haag enorm is. “Daar
moest ik soms van een
kruimel een hele cake zien
te bakken – zo weinig
informatie was er voorhanden.
In Den Haag is het
omgekeerde het geval; hier
wordt de informatie met
vrachtwagenladingen over
je uitgestort.”
dan: waarom mag ik dat
eigenlijk niet weten? Of
liever: hoe kunnen we het
zo regelen dat ook de
buitenwereld deelgenoot
wordt van die insiderkennis?
Dan begrijpen we allemaal
veel meer van Den
Haag.”
De vraag rijst, of de voormalig
correspondent geen
aanvechting voelt een tijdje
als Haags verslaggever te
werken. Daar moet hij even
over denken, maar dan is
het antwoord toch ja. “Het
lijkt me enorm interessant.
Maar dan wel als ik de
vrijheid zou hebben het op
mijn eigen manier te doen.
Dus toch een beetje zoals
ik in het Midden-Oosten
werkte. Want de werkomstandigheden
zijn wel heel
anders, maar uiteindelijk
gaat het toch om hetzelfde:
hoe leven en werken
mensen samen in een gemeenschap.
Om die reden
heb ik even overwogen mijn
rapport de titel te geven
Het zijn net moslims.
Maar dat vond ik toch
een beetje flauw.”
Nieuwspoort Nieuws 3 - oktober 2010 - 11

Burgemeesters op Twitter
Vanmiddag ge-interviewd
over twitter en tweeten door
journalist van het blad
Nieuwspoort. Wordt een
artikel over burgemeesters
en twitter.about 13 hours
ago via Twitter for
BlackBerry®
Was getwitterd: burgemeester
Yorick Haan van
Vlieland. En zo waren Haans
357 volgers weer even op
de hoogte van het wel en
wee van de burgemeester.
Twitterende burgemeesters
zijn een fenomeen komend
uit de nieuwe (sociale)
media. Toch zien niet veel
burgemeesters momenteel
aanleiding om dit medium
te gebruiken. Nog geen
tien procent van alle
Nederlandse burgemeesters
twittert. Leuk en nuttig
volgens de één, onnodig
volgens de ander. “Het past
een beetje in de sfeer van
individualisering. De teneur
is de Idolsgedachte: kijk
mij!”
“Op dit moment twitteren
zo’n veertig van de 430
burgemeesters in ons land”,
vertelt Wouter Jong, adviseur
crisisbeheersing van
het Nederlands Genootschap
van Burgemeesters (NGB).
Vorig jaar benoemde het
NGB het verstandig omgaan
met de media ‘meer en
meer’ een kerncompetentie
voor burgemeesters. Sociale
media, waaronder Twitter,
kunnen daar een onderdeel
van zijn. Jong: “Veel burgemeesters
zijn zich nu vooral
een beeld aan het vormen
van de implicatie van sociale
media en hoe ze ermee
om moeten gaan.”
12 - oktober 2010 - Nieuwspoort Nieuws 3
In die fase bevindt zich ook
burgemeester Peter den
Oudsten van Enschede.
Sinds 9 september is hij te
volgen op Twitter. “Bij
wijze van proef”, licht hij
toe. “Na drie maanden maak
ik de balans op.” Den
Oudsten zegt dat hij het
gewoon wil uitproberen. Tot
nu toe, na twaalf tweets in
even zoveel dagen, vindt
hij het nog hartstikke leuk.
‘Alsof het allemaal belangrijk is
wat wij doen’
Burgemeesters moeten gaan twitteren, aldus hoogleraar Valerie Frissen.
“Maar het moet wel serieus
blijven en ergens over
gaan.” Volgens hem kan het
de kloof tussen burgers en
bestuurders verkleinen, ook
al zijn het ‘kleine beetjes’.
De Enschedese burgemeester
heeft zelf pas op één
tweet gereageerd. “Het is
een beetje wennen allemaal.
Dat reageren vind ik
een lastig punt, want dat
gaat namelijk veel tijd kosten.”
Voor Valerie Frissen, hoog-
leraar ICT en Sociale
Verandering aan de Erasmus
Universiteit, is dat een herkenbaar
verschijnsel. Zij
zette onlangs in de jaarlijkse
Burgemeesterslezing (‘De
burgemeester in de media’)
uiteen dat onze huidige
‘mediademocratie’ steeds
meer gericht is op beeldvorming
en reputatie. Frissen
brak daarom een lans voor
het gebruik van nieuwe
media door burgemeesters,
maar wel onder een voorwaarde.
“Het lijkt misschien
ultrahip als je als burgemeester
een twitteraccount
aanmaakt, maar als je dat
vervolgens alleen gebruikt
om er boodschappen mee te
verzenden, val je in die
wereld genadeloos door de
mand.”
Niet alleen zenden, maar
ook reageren. Dat beaamt
burgemeester Hans Romeyn
van Heiloo. “Als er klachten
zijn dan twitter ik wel persoonlijk
terug.” Vaak nodigt
hij diegene daarna dan uit
voor een een-op-eengesprek.
Romeyn: “Ik wil het
Peter Schouten
twitteren zo zakelijk mogelijk
houden en niet in discussie
treden met mensen.”
Ook burgemeester Haan
probeert zoveel mogelijk te
reageren op ontvangen
tweets. “Het is leuk om op
elkaar te reageren. Het zijn
geen zware discussies, maar
je kan wel een beetje prikkelen.”
Beide burgemeesters zien
Twitter als aanvulling op de
al bestaande manieren van
communiceren als persberichten,
websites en dorpsof
stadsbezoeken. En ook
ter promotie van hun eigen
gemeente. Zo haalt Romeyn
(‘ik doe het tussen de
bedrijven door’) geregeld
informatie van Heiloo
Online af en twitterde Haan
over de zandnalatenschap
van Simon Vinkenoog op
Vlieland. Die tweet zorgde
uiteindelijk voor een item
op Radio 1. De drie
genoemde twitterende burgemeesters
weten overigens
niet of dit medium blijvend
is. “Ik ben er wel vol goede
moed over, maar het zal wel

weer wat inzakken”, aldus
Haan.
Dat klinkt als muziek in de
oren voor burgemeester
Joan de Zwart-Bloch van
Blaricum die zelf niet twittert.
“Bestuurders zouden
zich niet te veel moeten
laten beïnvloeden door de
waan van de dag.
Bovendien, echt nieuws
‘Als je alleen
zendt, val je
door de
mand’
leent zich nauwelijks voor
Twitter.” Zij trekt het zelfs
wat breder. “Het past wel
een beetje in de sfeer van
de individualisering. Alsof
het allemaal belangrijk is
wat wij doen. De teneur is
die van de Idols-gedachte,
kijk mij!”
Twee van de drie Blaricumse
wethouders twitteren wel.
Naar eigen zeggen heeft
burgemeester De Zwart-
Bloch daar met hen wel
afspraken over gemaakt.
Volgens Jong heeft een
aantal burgemeesters eerder
ook al een oproep gedaan
om in de raadsvergadering
niet te twitteren. “Vooral
vanwege het feit dat er
naast de openbare vergadering
ook een schaduwvergadering
aan het ontstaan
was waarin raadsleden
onderling aan het overleggen
waren. Dat druist in
tegen het karakter van
de openbare gemeenteraadsvergadering.”
Volg bovengenoemde
personen op Twitter:
@yorickhaan
@peterdenoudsten
@hansromeyn
@realwouter
@vfrissen
en
http://www.burgemeesters.nl/bgmsoptwitter
Beleid
Laatst was Catherine Keyl op een
zondagavond te gast in een praatprogramma
op de radio. Toen ze hoorde
dat er 130.000 rijksambtenaren
waren, ontstak ze in hevige toorn.
“Daar zitten ook de leraren en de
politiemensen bij”, probeerde de
presentator nog,
maar ze was al
niet meer te stoppen.
Het werd
nog erger toen ze
te horen kreeg
dat alle SG’s van de departementen
van de PvdA zijn.
De ambtenaren hebben het gedaan,
vooral de rooie. Het zijn er te veel en
ze doen te weinig waar het land wat
aan heeft.
En dan 18 miljard bezuinigen. Het is
bijna de kat op het spek binden. Als
Catherine het voor het zeggen had,
dan wist ze het wel.
Onwillekeurig waren het dit soort
kwesties die me bezighielden toen ik
naar Nieuwspoort wandelde voor de
presentatie van de Balans van de
Leefomgeving, een primeur van het
Planbureau voor de Leefomgeving,
een samenvoeging van de vroegere
Milieubalans, de Natuurbalans - gek,
hadden die twee dan een aparte
balans? - en de Monitor Nota
Ruimte.
Het Planbureau voor de Leefomgeving
- wat doen ze daar eigenlijk?
Hoe veel mensen werken daar?
Kun je ook zonder? Als je het zou
opheffen, wat zou dat opleveren?
Het was kwart over twee in de
middag. Bij de ingang van De
Wandelganger 1 lag een lijst die
journalisten moesten tekenen. Zo
beloofde je dat je het embargo zou
respecteren tot drie uur.
“Zijn er dan zulke stouterds bij?”,
vroeg ik.
“Alles kan tegenwoordig zo snel”, zei
de voorlichter veelbetekenend. Ze
knikte goedkeurend toen ik mijn
naam had ingevuld en reikte me mijn
eigen exemplaar van de Balans uit.
Wie hem had,
begon er
meteen ijverig
in te bladeren
en passages aan
te strepen. De
voorlichter haalde een stapeltje verse
Balansen uit de doos, want de zaal
liep nu snel vol.
‘Kwaliteit leefomgeving onder druk
door crisis’, stond er boven het persbericht
van vier pagina’s. ‘Helder en
slim beleid blijft nodig.’
Verderop: ‘Om het tij te keren zijn
gerichte beleidsmaatregelen nodig.’
En nog wat verderop: ‘Het op een
slimme, doelmatige manier voortzetten
van succesvol beleid is cruciaal.’
En weer verderop: ‘Bij slim vormgegeven
beleid hoeven mogelijke bezuinigingen
op de overheidsuitgaven
voor het klimaatbeleid niet per se
nadelig te zijn voor het terugdringen
van de CO 2-uitstoot.’
Met beleid komt Nederland de winter
door. Maar hoe staat het met de
afgelopen decennia? Daar geeft de
Balans een mooi overzicht van. Veel
successen van beleid vallen op door
hun relativiteit.
De afname van de biodiversiteit is
geremd.
De afname van de bereikbaarheid -
ook geremd. Net als de groei van de
uitstoot van broeikasgassen.
Allemaal dankzij beleid. Ergo: met
ambtenaren gaat het misschien
slecht, maar zonder ambtenaren was
het veel slechter gegaan.
“Leefomgevingsbeleid”, sprak
directeur Maarten Hajer van het
Planbureau, “is vooral succesvol als
het een lange adem heeft.” En: “Je
moet integraal denken om kansen te
kunnen identificeren.”
Ambtenaren zijn soms net fossiele
brandstoffen: je hebt soms het idee
dat het maar afgelopen moet wezen,
maar in de praktijk kun je nog lang
niet zonder.
Lars Kuipers
Nieuwspoort Nieuws 3 - oktober 2010 - 13

Kunstproject Journey opent ogen voor mensenhandel
‘Het is uitbuiting, het komt overal
voor en het gaat over gewone mensen’
Corinne Dettmeijer is de Nationaal Rapporteur Mensenhandel. Haar instituut bestaat tien jaar.
Tijd om extra aandacht te vragen voor mensenhandel, met een project in Den Haag. Dat moet
het publiek duidelijk maken dat mensenhandel geen ver-van-mijn-bedgebeuren is en dat de
slachtoffers heel gewone mensen zijn.
Dettmeijer: “Ons
tienjarig bestaan is
de aanleiding om
het project Journey
naar Den Haag te
halen. Het is een
Engels project van
de Helen Bamber
Foundation, geïnitieerd
en gesteund
door Emma
Thompson. Het was
eerder te zien was
in onder meer
Londen en New
York. We moeten
de mensenhandel
Oud-rechter
Corinne Dettmeijer
is Nationaal
Rapporteur
Mensenhandel.
onder de aandacht blijven brengen, deze
tentoonstelling is weer zo’n impuls.
Op het Plein in Den Haag komen zeven
containers te staan, die de zeven stadia
verbeelden van het meisje Elena dat
slachtoffer werd van mensenhandel. Van
het begin van haar reis totdat ze ontsnapt
is uit haar onmenselijke situatie.
Bezoekers die hebben gezien hoe de kunstenaars
Elena’s ontberingen vorm hebben
gegeven, vergeten dat niet meer. Het
is een gewoon meisje dat dit overkomt.
We willen ook laten zien dat slachtoffers
heel gewone mensen zijn. Niet alleen
gedwongen prostitutie valt onder het
begrip mensenhandel, ook uitbuiting van
werknemers. Slachtoffers zijn mensen die
in een kwetsbare positie verkeren en door
‘Als je niet kijkt, vind je het
niet. Een aantal landen sluit
de ogen voor mensenhandel.’
feitelijk overwicht van een ander, of door
geweld, gedwongen worden te werken
onder slechte omstandigheden. We willen
aandacht vragen voor de slachtoffers, en
ook de algemene publieke bewustwording
vergroten zodat het publiek alert kan zijn
op signalen van slachtofferschap. In de
14 - oktober 2010 - Nieuwspoort Nieuws 3
kranten zie ik al meer en meer aandacht
voor mensenhandel en ook voor slachtoffers.
Gelukkig.”
Uitbuiting
“Het kernbegrip van mensenhandel is
‘uitbuiting’. Dat betekent dat we niet
alleen met slachtoffers uit het buitenland
te maken hebben, ook met Nederlandse.
Ongeveer 25 procent van de slachtoffers
is Nederlands: veelal slachtoffers van
loverboys. Maar het gaat niet alleen om
uitbuiting in de seksindustrie, ook recente
gevallen van Roemenen in Someren die
asperges steken voor veel te weinig geld
en in niet zulke goede omstandigheden.
Of de kroepoekbakkers
in Den Haag.
Dat waren Indonesiërs
die illegaal
naar Nederland
waren gebracht en
hier in mensonwaardigeomstandigheden
werkten.
Mensen op zoek
naar een beter
bestaan, waarvan
de mensenhandelaren
grof misbruik hebben gemaakt. Lees
de krantenartikelen, er is meer aandacht
voor. De publieke bewustwording is de
afgelopen jaren gegroeid.
De vervolging van mensenhandelaren is
moeilijk, het aantal vrijspraken is relatief
hoog. Dat is een
Beeld uit project ‘Journey’.
zorgpunt. Het wetsartikel
dat mensenhandel
strafbaar
stelt, is het langste
in het Wetboek van
Strafrecht. Verschillende
strafbare gedragingen staan samen
in dat artikel. Dat maakt het lastig. Het
is een vorm van criminaliteit met veel
opbrengst en een lage pakkans. De aangiftebereidheid
van de slachtoffers is niet
groot.
In Nederland zijn we wel alert, maar het
Nicole Bodéwes
kan altijd beter. We moeten het probleem
‘mensenhandel’ niet alleen zien als een
probleem van illegaliteit. De algemene
term ‘uitbuiting’ zal veel mensen de ogen
openen, ook journalisten en politici. Ik
pleit ervoor om de mensenrechtelijke
benadering te kiezen, een schending van
artikel 4 van het Europees Verdrag van de
Rechten van de Mens. Illegaliteit moet
niet de boventoon voeren, dat is een te
smalle benadering.
Signalen herkennen
In Nederland is de aandacht van de politiek,
van politie en justitie groot. Er is
veel energie gestoken in het trainen van
politie en de
Arbeidsinspectie,
om signalen van
mensenhandel te
herkennen. Een
gevolg daarvan is
dat meer mensenhandel
zaken zichtbaar
zijn geworden
en dat het aantal
geregistreerde
slachtoffers groeit.
Dat betekent
natuurlijk ook dat steeds meer mensen
gevonden zijn en geholpen kunnen worden.
Als in een land geen zaken worden
geconstateerd, zegt dat allerminst dat
het fenomeen daar niet voor komt. Een
aantal landen zegt gewoon: we hebben
hier geen mensenhandel. Zij sluiten de
ogen voor de problematiek.”
We moeten alert blijven. Ik vraag als
Nationaal Rapporteur Mensenhandel
voortdurend aandacht voor mensenhandel
en uitbuiting. Nu, met Journey, en een
project voor scholen, waarin middelbare
scholieren een campagne-uiting ontwerpen.
In december zijn de inzendingen te
zien in het Atrium van het stadhuis. Weer
in Den Haag dus.
Als Nationaal Rapporteur rapporteert
Dettmeijer aan de regering over de aanpak
van mensenhandel in Nederland en

Zeven stadia
De tentoonstelling Journey brengt de zeven stadia
van mensenhandel in beeld, verteld door Elena,
slachtoffer van mensenhandel. Bezoekers lopen door
zeven containers, waarin die verschillende stadia
worden verbeeld: hoop, journey, uniform, slaapkamer,
klant, stigma, wederopstanding. De containers
zijn ontworpen door zeven internationale kunstenaars.
Ze geven de bezoekers de mogelijkheid om
de mensonterende omstandigheden van seksuele
slavernij te horen, zien en voelen.
Opening
Burgemeester Van Aartsen opent op 14 oktober
de tentoonstelling. Tevens aanwezig zijn actrice en
mensenrechtenactiviste Emma Thompson, Helen
Bamber, naamgeefster van een stichting tegen mensenhandel,
en Nationaal Rapporteur Mensenhandel
Corinne Dettmeijer.
Openingstijden
De tentoonstelling Journey is van 15 tot en met 24
oktober 2010 dagelijks geopend van 11.00 uur tot
19.00 uur. Op de openingsdag 14 oktober is de
tentoonstelling van 15.00 uur tot 19.00 uur voor het
publiek geopend. Bezoek aan de tentoonstelling is
gratis.
Kinderen
Gezien de soms confronterende inhoud van de tentoonstelling
wordt geadviseerd om kinderen onder de
veertien te laten begeleiden door een volwassene.
Meer informatie: http://journeydenhaag.nl
doet zij aanbevelingen ter verbetering.
“Mijn positie als Nationaal Rapporteur is
uniek, internationaal gezien. Ik ben
onafhankelijk. Daarmee heeft de overheid
haar eigen tegenspraak georkestreerd.
We hebben tot nu toe precies 200 aanbevelingen
gedaan. Ik dacht: ik ga ze eens
tellen. De Tweede Kamer heeft aandacht
voor mensenhandel en spreekt er regelmatig
over in de vaste Kamercommissie
Justitie. Dat is bij uitstek het orgaan om
te kijken of de regelgeving goed is. Mijn
rapporten en aanbevelingen zijn de
Kamer dienstbaar in de zin dat ze een
bron van informatie zijn. Gedegen informatie
om het overheidsbeleid te volgen
en controleren. Ik heb gezamenlijk met
de voorzitter van de commissie een internationale
conferentie belegd, op 14 en
15 oktober.
Ik rapporteer niet alleen aan de rijksoverheid,
maar ook aan het Openbaar
Ministerie, politie en gemeenten. Mijn
opdracht is het monitoren van mensenhandel
en de aanpak ervan, verder mag ik
mijn algemene opdracht zelf, naar eigen
inzicht, invullen. En gevraagd en ongevraagd
advies geven, een jaarlijkse
rapportage uitbrengen en tussentijds
word ik geconsulteerd over nieuwe
wetsvoorstellen.”
De orde van de dag
Ik heb besloten de tv maar is te laten voor wat ie is.
Normaal gesproken had ik een vaststaand ritueel bij het opstaan.
Het eerste wat ik de laatste tijd deed was teletekst kijken.
Kijken of er nog nieuws was.
Maar goed beschouwd was het elke dag het zelfde.
Rutte naar de koningin.
Verhagen naar de koningin.
Wilders naar de koningin.
Rutte naar de kamer.
Verhagen naar de kamer.
Wilders naar de kamer.
Rutte naar de informateur.
Verhagen naar de informateur.
Wilders naar de informateur.
En ik maar zappen.
Niks willen missen.
Van Ferry Mingelen naar Frits Wester.
Van de Volkskrant naar de NRC.
Maar veel wijzer werd ik niet.
Eerder een beetje afgestompt.
Steeds verder van de werkelijkheid verwijderd.
Het scheelde niet veel of ik had mijn vriendin via de voorzitter aangesproken.
Bij vrienden vroeg ik een spoeddebat aan.
En mijn ouders liet ik via een voorlichter (mijn zus) weten hoe het met mij ging.
Als ik een biertje bestelde in de kroeg vroeg ik of ik even mocht interrumperen.
En als ik niet meer kreeg diende ik een motie van wantrouwen in.
Dit moest stoppen.
Zoveel was wel duidelijk.
Gelukkig zag ik het op tijd in.
Ik wel.
Nu de anderen nog.
De mensen op mijn werk.
Wier werk het werkelijk is.
De meesten zijn moegestreden.
Uitgerangeerd.
Politiek bedrijven is een vak.
Een zwaar vak.
Het vergt uithoudingsvermogen.
En diegene met de langste adem, die gaat winnen.
Dus het is afwachten.
Maar ik ben er klaar mee.
Ik sta er bij en kijk er naar.
Rustig op een afstandje.
En ga ik over tot de orde van de dag.
Reinier van Delden
Barman in Nieuwspoort
Nieuwspoort Nieuws 3 - oktober 2010 - 15

Nieuw Kamerlid Ed Groot ‘baalt van kwalijke uitruil’ in formatie
Van commentator tot ‘rode
rekenmeester’
Een half jaar geleden kon Ed Groot niet vermoeden hoe verrassend en radicaal zijn loopbaan in korte
tijd zou veranderen. In een paar maanden tijd werd hij van onafhankelijk commentator bij het
Financieele Dagblad tot nummer 17 op de lijst, ‘Rode Rekenmeester’ in de verkiezingscampagne en
vervolgens Tweede Kamerlid voor de PvdA. Van journalist tot Kamerlid. Waar kun je voor een interview
dan beter afspreken dan in Nieuwspoort?
Ed Groot (52) zakt met een
zucht in een van de diepe
fauteuils in de sociëteit van
het perscentrum. “Ik hol
van afspraak naar afspraak”,
zegt hij vermoeid. Kennismaking,
inwerken in een
relatief nieuwe wereld en
een brede portefeuille
(Financiën en Europese
Zaken). Hij was in het verleden
al eens enkele jaren
speechschrijver voor de
bewindslieden van het
ministerie van Sociale
Zaken en Werkgelegenheid,
dus het Haagse is in zekere
zin ook een herontmoeting.
Ed Groot is een lange man
met donkergrijs haar en een
wat barse stem. Hij lijkt
soms diep na te denken,
drukt zich vervolgens kort
en krachtig uit en gluurt
dan met priemende ogen
naar zijn gesprekspartner
om te toetsen of zijn boodschap
is geland. Een intellectueel
die niet geneigd
lijkt te zijn om slaafs de
publieke opinie te volgen of
automatisch een partijstandpunt
te vertolken.
Reden te meer of zich af te
vragen wat zijn drijfveer is
16 - oktober 2010 - Nieuwspoort Nieuws 3
in de politiek en wat standpunten
met hem door te
nemen.
“Het is heel snel gegaan”,
beaamt hij. “Ik werd
gepolst door Wouter Bos. Ik
kende Job Cohen een beetje
van een handelsmissie in
China. Het was een enorme
stap waarbij ik eerst diep
moest ademhalen. Wat de
doorslag heeft gegeven,
was het minderhedendebat.
‘De kopvoddentax, die is in de
media wel afgedaan als een slip
of the tongue van Wilders,
maar dat staat gewoon in zijn
verkiezingsprogramma!’
Ik vind dat van de grote
stromingen in de politiek
de PvdA daar het meest
positief in staat. Het immigratiedebat
heeft te lang te
weinig aandacht gehad. Van
links tot rechts, ook in de
PvdA, wilde men de problemen
eerst niet zien. Maar er
is geen reden om de problemen
niet op te lossen. Er is
evenmin reden om bevolkingsgroepen
in een
bepaalde hoek te drukken.
Ik ben overigens optimistisch
dat de polarisatie en
de versplintering overwonnen
kunnen worden.”
De PvdA, zo vindt Ed Groot,
van huis uit econoom,
“heeft zich ontwikkeld tot
een financieel en econo-
misch hele verantwoordelijke
partij. In de jaren ’70 en
het begin van de jaren ’80
waren er in deze partij
weerstanden tegen het weer
gezond maken van de overheidsfinanciën.
Daarna
kreeg je PvdA-ministers
zoals Wim Kok en Wouter
Bos. Wat langer terug had
je Willem Drees. Zij pakten
de zaken stevig aan.”
“Op dit moment staat de
sociale zekerheid onder
grote druk. Dat is opmerkelijk,
want in de grote regelingen
zoals de Wia, de WW,
de bijstand zijn de uitgaven
keurig onder controle. Ik
vrees dat men te kort door
de bocht gaat om de bankencrisis
aan te grijpen om
te gaan snijden in de sociale
regelingen. Achter de
bankencrisis zit een scheefgroei
in de verhouding in
de wereld. De VS heeft te
veel op de pof geleefd en
China, Japan, Duitsland en
Nederland hadden enorme
spaaroverschotten. Wat de
kapitaalmarkten nu willen
zien is dat de pijl naar
beneden gaat, dat een land
bereid is om pijn te lijden.
Maar dat betekent niet dat
Nederland het tekort per se
binnen vier jaar moet wegwerken.”
Daar zit precies het verschil
tussen rechts en links op
dit moment. “18 miljard
bezuinigen is veel meer dan
bijvoorbeeld Duitsland en
Frankrijk doen. Bovendien
zijn inkomenstenverhogin-
Bart van Leeuwen
gen voor de Staat voor de
VVD taboe. De PvdA was
best bereid nog een schep
bovenop de 10 miljard euro
te doen uit ons verkiezingsprogramma.
Dan voldoe je
ruimschoots aan de
Europese normen.”
‘Wat doe je nou?’
De overstap van Ed Groot
heeft gemengde reacties
opgeleverd. “Die varieerden
van: ‘Wat doe je nou’ tot:
‘Spannend en leuk’. Het FD
is een liberale krant. Ik heb
ongeveer 400 mails gehad.
Slechts een paar waren er
uitgesproken negatief. Er
waren er hoop die zeiden:
‘Succes, maar het is mijn
partij niet.” Dat laatste
gold tot voor kort ook voor
Ed Groot: hij was geen partijlid.
“Zo zeldzaam is een overstap
vanuit de journalistiek
naar de politiek ook weer
niet,” zegt hij. Hij noemt
onder andere het voorbeeld
van Hans van Mierlo,
Maarten van Traa, Ton Elias,
José Smits, Pia Dijkstra en
Jan Schinkelshoek die van
journalist Tweede Kamerlid
werden.
Als econoom en ex-FDredacteur
ligt het voor de
hand dat hij affiniteit heeft
met het bedrijfsleven en de
vrije markt. Volgens Ed
Groot betekent dat niet dat
hij automatisch tot standpunten
komt die daarmee in
lijn liggen. “Neem bijvoorbeeld
de AOW. De huidige

Ed Groot: ‘De zorg is de
Achilleshiel van welke
regering dan ook. De
kosten zijn onbeheersbaar,
mede gezien de
vergrijzing, daar moet
een antwoord op komen’
maatregelen dwingen vooral
laagbetaalden tot langer
doorwerken. Dat zijn de
mensen met gemiddeld de
laagste levensverwachting.
Dat vind ik een eenzijdige
aanpak. Ik ben wel een
marktdenker, maar heb je
daar wat aan in de AWBZ?
Er zijn ook plekken waar je
helemaal geen markt moet
hebben. Als econoom heb ik
aandacht voor de markt,
maar dus ook voor het falen
ervan.”
Bepaalde zaken in de politiek
verwonderen hem als
nieuwkomer. “Bijvoorbeeld
de rol van lijsttrekkers. Zij
zijn boegbeeld naar buiten
in het publieke debat
superdomininant.”
De deskundigheid van veel
journalisten noemt hij vanuit
zijn ervaring ‘heel
behoorlijk’. Nieuw is wel het
politieke activisme in de
journalistiek, zozeer dat de
objectieve journalistiek
‘Wat het nieuwe kabinet kan
doen op het gebied van de
vreemdelingenwetgeving is in de
praktijk heel beperkt’
erdoor wegvalt. Dat is
komen overwaaien uit
Amerika. Vaak wordt de
waarheid geweld aan
gedaan. Neem bijvoorbeeld
de kopvoddentax, die is in
de media wel afgedaan als
een slip of the tongue van
Wilders, maar dat staat
gewoon in zijn verkiezingsprogramma!
Cohen heeft in
de verkiezingstijd last
gehad van propagandajournalistiek.
We zullen ermee
moeten leren omgaan.”
Zakkenvullers
De kloof tussen een elite
van beleidsmakers en
burgers wordt volgens Ed
Groot zwaar overdreven.
“We moeten ons realiseren
dat het openbaar bestuur in
Nederland behoorlijk goed
is en niet gecorrumpeerd.
Er worden geen verschrikkelijk
hoge inkomens verdiend.
Dat politici zakkenvullers
zouden zijn, is
onzin. Er is wel een kloof
als het gaat om het immigratievraagstuk,
of dat men
vindt dat dingen te lang
duren.
Wat het nieuwe kabinet kan
doen op het gebied van de
vreemdelingenwetgeving is
in de praktijk heel beperkt.
De immigratiewetgeving is
al heel scherp. Internatio-
nale verdragen stellen daar
grenzen aan. De vraag is:
wat voor toon wil je aanslaan?
Ik begrijp best dat
we niet zomaar de grenzen
wagenwijd open moeten
stellen. Maar waar ik van
baal, als straks een valse
toon in het immigratiedebat
wordt uitgeruild tegen
bezuinigingen in de sociale
zekerheid. Die leidt tot
verdeeldheid in de samenleving.”
De grote thema’s voor de
komende jaren zijn volgens
Ed Groot naast het integratiedebat
de gezondheidszorg,
de pensioenen en hoe
wij verder willen met
Europa. “De zorg is de
Achilleshiel van welke regering
dan ook. De kosten
zijn onbeheersbaar, mede
gezien de vergrijzing, daar
moet een antwoord op
komen. Anders zal dit alle
andere beleidsterreinen
belasten. De situatie in de
zorg is vergelijkbaar met de
situatie van de WAO in de
jaren ‘80.”
Het pensioenstelsel was
lange tijd ‘het stevigste
gebouw van Nederland’,
zegt Ed Groot. “Dat begint
nu toch wat scheuren te
vertonen. Ik denk dat de
fundamenten uiteindelijk
toch goed blijken te zijn.”
We kijken nog even naar
het verloop van de formatie.
“Cohen vond dat
gezien de uitslag de meest
rechtse coalitie moest worden
onderzocht. Dat is in
het begin onvoldoende
gebeurd, dat bleef boven de
markt hangen.” Zo verklaart
hij de stand van zaken
nu en het feit dat andere
combinaties, zoals Paars
plus, eerder niet kansrijk
zijn gebleken.
Nieuwspoort Nieuws 3 - oktober 2010 - 17

Hoe DSB zichzelf de afgrond in hielp,
volgens Scheltema of volgens Verdel
Dit najaar bespreekt de Tweede Kamer de aanbevelingen van de ‘Onderzoekscommissie DSB Bank',
ook wel de commissie-Scheltema of kortweg Scheltema genoemd. Charles Huijskens was woordvoerder
van de curatoren van DSB en DSB Beheer en las het rapport, maar ook het boek dat
communicatieadviseur Kirsten Verdel schreef over haar ervaringen tijdens de teloorgang van de
Dirk Scheringa Bank. Hij zoomt in op het mediabeleid van DSB.
Hoofdstuk 6 van het rapport
van de commissie-
Scheltema behandelt de
relatie van DSB met de
media. De commissie
besteedde dat onderwerp
uit aan de Het Persinstituut,
een stichting die in
het kader van het project
‘de Nederlandse Nieuwsmonitor’mediaberichtgeving
onderzoekt. Met name
gaat het om de vraag hoe
DSB omging met de aanzwellende
negatieve mediaaandacht
vanaf maart 2009
en ‘het optreden van de
heer Lakeman’. Opmerkelijk:
het Persinstituut richt zich
uitsluitend op de oude
media, dus krant, tv en
radio. De nieuwe of sociale
media komen niet aan bod.
In hoofdstuk 6 van het rapport
wordt het “niet professionele
optreden van DSB
Bank in de media” uitgebreid
aan de kaak gesteld.
Dit amateuristische gestuntel
in vooral de laatste fase
- zoals inmiddels duidelijk
uit haar eigen boek, Project
Homerus, onder de bezielende
leiding van communicatieadviseur
Kirsten Verdel
- zorgde ervoor dat zich een
‘fatale reeks van gebeurtenissen’
kon ontwikkelen,
met als eindsalvo de oproep
van Lakeman, die tot een
run op de bank leidde. Een
oproep die overigens volgens
Scheltema strafbaar
zou moeten worden gesteld.
Meetlat voor mediagezag
Het werk van het Persinsti-
18 - oktober 2010 - Nieuwspoort Nieuws 3
De commissie-Scheltema, van links naar rechts: professor
Harry van Dalen (secretaris), professor Kees Koedijk,
professor Michiel Scheltema (voorzitter), professor Edgar
du Perron en Leo Graafsma RA.
Kirsten Verdel, communicatieadviseur van Dirk Scheringa,
bij de presentatie van haar boek Project Homerus
tuut - zeer geholpen door
de computer - bestond in
de eerste plaats uit doorspitten
van 10.000 artikelen
over DSB. Daarna werden
op basis van inhoudsanalyse
van die stapel
13.000 gecodeerde zinnen
geformuleerd. Dit leidt tot
een enorme hoeveelheid
gegevens die werd verwerkt
in de nodige grafieken en
tabellen. Om daarover vervolgens
iets zinnigs te
beweren, werd het begrip
‘mediagezag’ ingevoerd.
Daarbij gaat het om de rol
waarin het voorwerp van
onderzoek wordt beschreven:
als bron van het
nieuws, als handelende
actor of als onderwerp van
Charles Huijskens
gesprek. “Hoe meer een
persoon zelf in staat is om
zijn woord te doen in het
nieuws, hoe hoger het
gezag dat hij uitstraalt.”
Het mediagezag van bijvoorbeeld
politici of politieke
partijen draait dus om
het volgende: “Hoe meer
een organisatie of persoon
in staat is actief als bron
van bijvoorbeeld quotes in
het nieuws te komen, des
te hoger het gemeten gezag
in de media. Aan de andere
kant neemt het mediagezag
af op het moment dat er
alleen maar over de politicus
of partij wordt gepraat,
zonder dat ze daar zelf een
mening tegenover mogen
zetten.”
Hoe werkt dat? “Als
Scheringa 10 keer als bron
in het nieuws kwam, 4 keer
als handelende actor en 20
keer als onderwerp van
gesprek, dan is zijn score
(10+2) gedeeld door (10 +
4 + 20) = 0,35.” Al dit
cijferwerk wordt zichtbaar
gemaakt in grafieken, zoals
de twee die bij deze tekst
zijn afgedrukt. Volgens het
rapport maken ze ‘inzichtelijk
hoe burgers zich fel
afzetten tegen Lakemans’
Stichting Hypotheekleed.’
Ik vind het zeer lastig deze
figuren te lezen en te
begrijpen, maar misschien
vergaat het u en de leden
van de Tweede Kamer
anders. Ik wacht met spanning
af of er in de Kamer
nog een discussie wordt
gevoerd over het onderwerp
‘mediagezag’, maar het zou

Lastig te lezen figuren uit het rapport
me niet verbazen als tenminste
enkele (oud)journalisten
hierbij de nodige zeer
kritische kanttekeningen
zouden plaatsen.
Geloofwaardigheid
Uiteraard komt het Persinstituut
ook toe aan een
inhoudelijke analyse van
het mediabeleid van Dirk
Scheringa. “De reactie van
DSB kan worden samengevat
als traagheid van handelen,
ontkennen van problemen
en een defensieve houding.
Door voortdurend inconsistent
te handelen - beloven
zaken op te lossen en vervolgens
niet tot een resolutie
komen - verliest DSB
haar geloofwaardigheid”,
aldus Het Persinstituut.
Concrete stappen blijven
uit, verantwoordelijkheid
wordt afgeschoven, bijvoorbeeld
door te stellen dat
media ten onrechte het
beeld schetsen dat de bank
mensen in financiële problemen
heeft gebracht.
“Enerzijds werden problemen
erkend door te stellen
dat deze zouden worden
opgelost, anderzijds werden
de beschuldigingen in
dezelfde reactie afgewezen.
Bovendien werd niet duidelijk
hoe en op welke termijn
eventuele problemen zouden
worden opgepakt. Uit
de media-analyses blijkt
ook dat de bank zich in het
nieuws niet duidelijk heeft
uitgesproken om klanten
met problemen te helpen.
Dit alles versterkte de
onduidelijkheid en daarmee
negatieve aandacht.”
Dat heeft er volgens het
Demonstratie van spaarders bij DSB voor de Tweede Kamer
Persinstituut ook toe geleid
dat de banken uiteindelijk
DSB niet wilden redden,
uit vrees ‘zelf besmet te
worden door de negatieve
beeldvorming rondom DSB’.
Deze conclusie wordt niet
onderbouwd en is zeer speculatief.
Dat DSB Bank een
‘misselijk makend bedrijfsmodel’
hanteerde waarbij de
belangen van de klant er
niet heel veel toe deden,
lijkt voor de uiteindelijke
beslissing om de bank niet
te redden veel relevanter.
Hoe dan ook, iedereen is
het erover eens dat DSB
zichzelf de afgrond in hielp.
Achtbaan
De commissie doet de aanbeveling
dat De Nederlandse
Bank en de AFM ‘meer en
indringender aandacht’
moeten schenken aan het
optreden van financiële
instellingen in de media.
“In het verlengde daarvan
zouden DNB en AFM hun
toezichtinspanningen mede
moeten laten bepalen door
deskundigen op het terrein
van communicatie en
media”, aldus Scheltema.
Laat Dirk Scheringa nou net
gedacht hebben dat hij zo’n
deskundige had gevonden!
Vanwege haar werk als
‘medewerkster in de campagne
van Barack Obama’
zag Scheringa in Kirsten
Verdel de ideale adviseur
om het imago van DSB op
te krikken. In haar boek
Project Homerus beschrijft
ze hoe het haar verging.
Hysterisch stuiterend van
verbijstering, woede, ongeloof,
bedrog en eindeloze
frustratie vertelt Verdel over
de achtbaan waarin ze zegt
terecht te zijn gekomen.
‘Spindoctoren voor een dolgedraaide
Dirk’, noemt het
Financieele Dagblad het. De
vraag is of Verdel zelf niet
ook is dolgedraaid. Tot nu
toe heeft ze geen blijk
gegeven van bezinning of
het nemen van enige
afstand. Haar conclusie is
dat DSB dag in, dag uit
werd belazerd en bedrogen
en dat het rapport van de
Commissie-Scheltema staat
vol met leugens en onwaarheden.
“Het ergste is, dat
Scheltema wist dat het
anders was gegaan”, aldus
Verdel. In haar unieke taalgebruik
vraagt ze zich af:
“De grote vraag waarom
Scheltema dit soort zaken
in het rapport heeft gedaan
is natuurlijk: waarom?”
Ruziezoeker
Pagina na pagina vertelt
het boek over een onafzienbare
rij treiteraars en leugenaars
die Dirk het leven
zuur maakten. Zoals Frank
de Grave, ‘bij wie Ed Nijpels
terecht vraagtekens had
gezet’. De medewerkers van
DSB spraken later ‘met
tranen in de ogen’ over de
ruziezoeker Frank de Grave.
“Binnen de Raad van
Bestuur en elders ergerde
men zich aan zijn gebrek
aan kennis en manier van
optreden. Het probleem met
De Grave was geweest dat
hij alleen maar ruzie had
gemaakt met zijn eigen
personeel. De Grave was
gewend om te zeggen: ‘Dit
Nieuwspoort Nieuws 3 - oktober 2010 - 19

is hoe we het gaan doen,
punt.’ Bij DSB was het echter
normaal te discussiëren
op basis van inhoudelijke
argumenten.” Verdel concludeert:
“De Grave was zijn
straatje vast aan het
schoonvegen.”
Het boek van Verdel leunt
intussen op aantoonbare
onjuistheden. Als Dirk
Scheringa in paniek zijn
bank tracht te verkopen, wil
hij er (in oktober 2009,
vlak voor het faillissement)
Martijn Beekman
Freelance fotograaf, de Volkskrant,
Hollandse Hoogte
Winnaar van de Zilveren Camera
1996 (aftreden VVD-staatssecretaris
Robin Linschoten) en 2007 (VVD-top
probeert Verdonk binnenboord te
houden).
www.martijnbeekman.nl
20 - oktober 2010 - Nieuwspoort Nieuws 3
een bedrag van 250 miljoen
euro voor hebben. “Een
koopje in vergelijking met
het aanbod van 400 miljoen
euro van een jaar eerder”,
aldus Verdel. De waarheid is
dat er nooit een bod is
geweest van 400 miljoen op
DSB.
Verdel schrijft dat All
Capital DSB misschien had
willen kopen. Deze partij
had ‘eerder al aangegeven
de kunst uit het Scheringa
Museum voor 50 miljoen
Uit het oog Achteraf
Het zijn niet alleen de vier passen die de
CDA-prominenten Ab Klink en Maxime
Verhagen scheiden op deze foto. Het is
ook de manier waarop Verhagen wél
registreert dat hij wordt gadegeslagen,
zelfs gefotografeerd; terwijl Klink in
zichzelf gekeerd naar de neuzen van
zijn voortstappende schoenen kijkt. Het
lachje om de mond van Verhagen lijkt
misschien schalks, maar is eerder veelbetekenend.
En het is geen binnenpretje,
dat zich aftekent op het gezicht van
Klink, maar een halve grijns, om zich een
houding te geven.
euro te willen belenen.
Daarmee zou de solvabiliteitspositie
van de bank
verbeterd worden’. Maar op
die kunst rustte toen al een
hypotheek. ABN Amro had
de hele collectie al lang in
onderpand en liet hem later
zelfs in beslag nemen.
De Tweede Kamer debatteert
dit najaar over de aanbevelingen
van de commissie-
Scheltema. Bij de voorbereiding
kunnen de leden
Zo bekeken is dit een historisch moment,
vastgelegd door fotograaf Martijn
Beekman. Alleen maakte Beekman deze
foto ruim een week voordat Klink zijn
functie neerlegde als mede-onderhandelaar
voor het CDA in de formatie van het
kabinet-Rutte-Verhagen, omdat hij geen
vertrouwen had in de gedoogsteun van
Wilders’ PVV.
“Dat is heel apart”, zegt Beekman.
“Achteraf krijgt zo’n foto een hele andere
betekenis. Ik weet niet waarom ze
toen niet naast elkaar liepen. Ik heb ze
ook gefotografeerd op 2 september om
kiezen. Halen ze hun informatie
uit het lekker weglezende
Project Homerus van
Kirsten Verdel, of uit het
kloeke werk van de geleerde
heren van de commissie-
Scheltema, inclusief de
als verhelderend bedoelde
schema’s en grafieken van
het Persinstituut?
Alles afwegende: laten ze
het maar bij het rapport
van de commissie-
Scheltema en Het
Persinstituut houden.
kwart over één ’s nachts, toen de crisis in
het CDA een feit was. Toen liepen ze
wel samen over het Binnenhof, op weg
naar de informateur. Even later kwam
alleen Klink naar buiten. Daarom dacht
ik: verrek. Ik heb de foto meteen doorgestuurd.
Daarom maak ik vaak foto’s
van combinaties van mensen. Zo heb ik
Rita Verdonk en Ayaan Hirsi Ali gefotografeerd,
die elkaar in de armen vielen.
Een paar maanden later, toen ze tegenover
elkaar kwamen te staan en Hirsi Ali
haar vertrek uit Nederland aankondigde,
verkocht ik hem ineens.”

Zeven redenen om zorgvuldig om
te gaan met de publieke omroep
De jacht op de publieke omroep is geopend. Met name de dagbladen zien met lede ogen aan
dat de reclamebestedingen in het medium tv toenemen, terwijl die in de kranten achterblijven.
Bovendien kampen veel kranten met verlies aan abonnees.
De televisie in Nederland mag niet
klagen. Er wordt meer tv gekeken,
gemiddeld 184 minuten per dag. En
alle concurrentie, kinne sinne en
kwaadaardige politici ten spijt, is de
publieke omroep veruit favoriet bij de
kijkers. Die populariteit resulteert in
een marktaandeel in de avond van
zo’n 42 procent (Ned 1: 30 procent,
Ned 2: 8 procent en Ned 3: 4 procent).
RTL volgt met 24 procent (RTL4: 12
procent, RTL5: 4 procent, RTL7: 6
procent en RTL8: 2 procent). SBS
staat daarachter met 19 procent (een
optelsom van SBS6, Veronica en Net
5).
De publieke omroep slaagt er dus
zeker in om een brede groep kijkers
te bedienen.
Marktleider
Dat de publieke omroep bureaucratisch
zou zijn en geldverslindend is,
wordt wel beweerd maar nooit onderbouwd.
Dat aard en opzet van de
publieke omroep gecompliceerd zijn,
door de participatie van partijen die
een stroming vertegenwoordigen en
dit binnen een programmavoorschrift
mogen uitdragen, is zonder meer
waar. Het is een logische consequentie
van een gekozen, gecompliceerd
democratisch omroepsysteem. Net zo
logisch als ons politieke systeem, met
12 politieke partijen in het parlement,
elk met eigen staf, ondersteuning
en wetenschappelijk bureau; 150
leden in de Tweede Kamer en 75 in
de Eerste Kamer. Klinkt allemaal niet
erg efficiënt, maar de BV Nederland
doet het uitstekend in Europa, is
zelfs de zesde economie binnen
Europa. Vanuit een even gecompliceerde
en inderdaad soms bureaucratische
aansturing is ook de Nederlandse
publieke omroep onbetwist
marktleider.
En geldverslindend dan? Laten we
naar de cijfers kijken en zien hoe
Nederland scoort in kosten per uur tv.
Alleen dat is fair. Een internationale
vergelijking van publieke omroepen
laat zien dat Nederland het uitstekend
doet.
Een gemiddeld uur tv op Ned 1, 2 of
3 kost 30.624 euro. De BBC, die altijd
de hemel wordt in geprezen, heeft
88.795 euro nodig voor een uur. De
ZDF in Duitsland 262.863 euro en
de ARD 198.227 euro. Kleine landen
als IJsland (358.974 euro) en
Denemarken (113.009 euro) doen het
niet veel beter op dit punt. En ook in
landen als Italië (46.662 euro) en
Spanje (49.687 euro) een uur televisie
is nog altijd duurder dan in
Nederland, ondanks onze complexe
structuur.
Coproducties
De Nederlandse publieke omroep
paart dus een hoog marktaandeel aan
scherpe productiekosten. Valt er dan
niets te besparen? Vast wel. Er zou
bijvoorbeeld eens gekeken kunnen
worden naar gezamenlijke inkoop van
sport als voetbal en wielrennen
samen met de Belgisch/Vlaamse VRT.
Inkoop voor het gehele Nederlandse
taalgebied moet vast voordeel op
kunnen leveren. Ook een gezamenlijke
Vlaams-Nederlandse publieke
zender moet voordelen voor VRT en
NPO kunnen opleveren.
Er is al bewezen dat Vlaamse programma’s
en coproducties uitstekend
ontvangen worden in Nederland.
Binnen BVN leveren de Nederlandse
Wereldomroep en de VRT al een succesvol
samen geproduceerde zender
die het prima doet in het buitenland.
Besparen moet mogelijk zijn, zonder
de kracht van de publieke omroep als
media-innovatiecentrum te niet te
doen. Als de regering zich inzet om
3000 banen te redden bij Organon in
Oss, waar een innovatiecentrum verloren
dreigt te gaan, dan moet de
politiek zich realiseren dat de publie-
ke omroep de basis was en is voor de
leidende positie van Nederland op
gebied van productie van programma’s.
Nederland was en is een testmarkt
voor de wereld.
Zeven argumenten
Daarom hoop ik vurig dat de partijen
die zich buigen over een regeerakkoord
de tak niet doorzagen waar ze
zelf opzitten. Ik geef graag zeven
argumenten ter overweging:
1) De publieke omroep bedient nauwgezet
alle sociale lagen van de
Nederlandse bevolking met een
uitgewogen mix van cultuur,
kunst, educatie, informatie en
entertainment, vastgelegd in een
programmavoorschrift voor drie
geprofileerde televisiezenders en
vijf geprofileerde radiozenders.
2) De Nederlandse publieke omroep
behoort tot de goedkoopste van
Europa in termen van kosten
per uur televisie en radio. Veel
goedkoper dan de immer aangehaalde
BBC, die overigens een
taalgebied bestrijkt dat mondiaal
is en daardoor eigen producties
kan exporteren.
3) De Nederlandse publieke omroep
is de wieg van heel veel mondiaal
succesvolle tv-concepten/formats.
Nederland blijkt een uitstekende
testmarkt te zijn. De publieke
omroep is een belangrijke financier,
initiator en stimulator van
media-innovatie. Dat heeft Nederlandse
televisieproductiebedrijven
op de wereldkaart gezet.
4) De publieke omroep met zijn
drie tv-netten en verschillend
gekleurde actualiteitenrubrieken is
een onvervangbaar platform voor
de politieke partijen om zich te
profileren, standpunten te communiceren
en hierover te discussiëren.
Dit alles in een eerlijk toegankelijke
setting voor iedere
partij.
Nieuwspoort Nieuws 3 - oktober 2010 - 21

5) De publieke omroep biedt een
brede variëteit aan sportprogramma’s
die door commerciële zenders
niet gebracht kunnen worden,
omdat ze commercieel niet interessant
zijn.
6) De Nederlandse publieke omroep
heeft in tegenstelling tot de com-
Op de bank
In het land der immer keuvelende en kwebbelende
criticasters hebben de bijna zeventien miljoen tvbondscoaches
het sinds de nieuwe programmering van
6 september druk met het bepalen van hun selectie
van actualiteitenprogramma’s. Officiële en niet-officiële
televisierecensenten buitelen over elkaar met
hun visie op datgene wat de publieke omroep dagelijks
de huiskamers inzendt. Ook de mediawatcher van
Nieuwspoort Nieuws heeft zijn selectie voor het
komend seizoen rond.
Op goal
Wil een team goed draaien, dan is een ijzersterke
goalie die coacht en de lijnen uitzet van groot
belang. Een uitstekende keeper verdedigt zijn doel
met verve en probeert te allen tijde de nul te houden.
Deze verantwoordelijke rol gaat het komende seizoen
naar Nieuwsuur. In de rol van waakhond moet dit programma
- dagelijks tussen tien en elf - een belangrijke
pijler onder de democratie vormen. Of zoals hoofdredacteur
Carel Kuyl bij de presentatie zei: “Wij gaan
er toe doen.” Gelet op de jarenlange ervaring van
NOVA moet dit mogelijk zijn. “Het programma waarmee
we eindelijk de discussies over links, rechts en
andere onzin kunnen smoren”, aldus NOS-directeur
Jan de Jong.
Verdediging
Achterin graag solide en betrouwbare berichtgeving.
De achterste lijn zal bestaan uit Buitenhof,
22 - oktober 2010 - Nieuwspoort Nieuws 3
merciële tv-zenders geen reclame
die de programma’s onderbreekt.
7) Een onafhankelijke kritische
publieke omroep is wezenlijk voor
een voortdurende toetsing van het
regeringsbeleid.
Een sterke onafhankelijk publieke
Op de bank
Nieuwspoort Nieuwsredacteur Peter Schouten stemde op
6 september, de dag van de nieuwe programmering, af op alle
nieuwe actualiteitenprogramma’s, rubrieken en omroepen in
het publieke bestel. Hij voelde zich net een bondscoach die de
selectie voor het komend seizoen rond moest zien te krijgen.
In de wetenschap dat hij in het land der immer keuvelende en
kwebbelende criticasters niet de enige televisierecensent is
die zijn visie geeft, noteert de mediawatcher van
Nieuwspoort Nieuws zijn voorkeuren.
(...)
omroep is om al deze redenen onontbeerlijk
bij het vormen en handhaven
van een gebalanceerde maatschappij
van morgen.
Karel van Doodewaerd
Oud-voorzitter van de TROS
Brandpunt, Altijd Wat en Ochtendspits. Ieder met zijn
eigen sterktes en zwaktes. Nieuwkomer Ochtendspits
lijkt in veel opzichten nog wat op zijn voorganger,
die hij uit de basis heeft gespeeld. Kan zich nog wel
wat beter ontwikkelen en lijkt dat ook te doen.
Middenveld
Van het middenveld moet een zogenaamde consoliderende
rol uitgaan. Schakelen tussen verdediging en
aanval: de verdediging ontlasten en de aanval voorzien
van bruikbaar materiaal. Deze rol lijkt perfect
weggelegd voor Eenvandaag, geflankeerd op rechts
door Pownews en wisselend op links en rechts door
Uitgesproken. Hier zitten zeker de wat zwakkere kanten
van het elftal vanwege te weinig diepgang.
Aanval
Aanvallers scoren. Het zijn de bekende spelers, de
helden. Alle ogen zijn op hen gericht. Dat geldt in
zekere mate ook voor De Wereld Draait Door en Pauw
& Witteman. Er is nog vertrouwen, maar deze aanvallers
gaan echter wel zo langzaamaan richting de
herfstdagen van hun actieve carrière en zullen moeten
blijven trainen - wat te denken van een grotere
diversiteit aan gasten - om te kunnen blijven scoren.
Een nieuweling voorin, Pownews, wil zich ook bewijzen
en driftig scoren. Deze ongrijpbare aanvaller zal
echter nog heel hard moeten oefenen wil hij echt wat
bijdragen aan de teamprestatie.
PS

kunst- en vliegwerk
Medewerkers: Josine Boven - Robbert Coops - Gijs Korevaar - Ernst van Splunter - Milja de Zwart
BOEKBESPREKING
De onmacht van de overheid
Het is in Nederland niet een traditie om
in een thriller maatschappelijke vraagstukken
aan te snijden. In de meeste
boeken spelen vooral persoonlijke emoties
de hoofdrol. Het gaat om vertrouwen,
haat, liefde, verraad. Of het gaat
simpelweg om drugs en geld. Die spiegel
van de samenleving in een thriller is
typisch iets voor schrijvers en schrijfsters
uit Scandinavië, zoals Henning Mankell,
Stieg Larsson en Liza Marklund om er
maar eens drie te noemen.
In Nederland is Charles den Tex een van
de weinigen die wel over ingrijpende
maatschappelijke problemen schrijven.
De laatste drie boeken van Den Tex,
een trilogie rond zijn hoofdpersoon
Michael Bellicher, gaan over problemen
die heel erg de
overheid raken.
In het eerste
boek, de Macht
van meneer
Miller, heeft
een geheimzinnige
organisatie
een geheim
achterdeurtje in iedere computer. De
organisatie slurpt daardoor informatie
op en gebruikt de pc’s voor eigen doeleinden.
Ze kijkt binnen bij departementen,
bedrijven en EU-kantoren. Maar
ook bij de computers van de ministers
thuis. Dat geeft het adviesbureau dat
achter deze enorme computerkraak zit
onvoorstelbare macht. Michael Bellicher
komt toevallig achter het netwerk en is
vervolgens zijn leven niet meer zeker.
In deel twee draait het om gestolen
identiteit. Bellicher wordt beschuldigd
van een ongeluk met dodelijke afloop,
terwijl hij niet in de buurt is geweest.
Zijn identiteit blijkt te zijn gestolen.
Opnieuw staat de overheid met de
mond vol tanden. Het blijkt dat iemand
van wie de identiteit is gestolen zelf
maar moet zien te bewijzen dat hij
onschuldig is. Het wordt voor Bellicher
nog erger als hij er achter komt dat zijn
gegevens zijn doorverkocht aan een
schimmige instelling, die banden lijkt te
hebben met internationale terroristen.
Het boek Cel laat de lezer vol onbehagen
achter, want er zal maar iemand
Roman die wél echt moet kunnen
Misschien een geruststelling dezer
dagen: “Het is een misvatting dat het
gewone leven niet doorgaat in tijden
van grote omwentelingen en politieke
onrust.” Het is de reden waarom
schrijfster/journaliste Marente de Moor
zich, na een aanvankelijk ‘o nee’, erbij
neerlegde dat haar geplande roman
over schermen in de jaren 30 van de
vorige eeuw gesitueerd raakte. “En
toen kwam de Eerste Wereldoorlog
erbij”, zei De Moor bij de presentatie
op Manuscripta, in stijl: tijdens een
schermduel.
“Het boek is flink uit de hand gelopen.”
Het begon klein, bij de schermsport,
die De Moor zelf heeft bedreven,
en die volgens haar ‘meer waard is dan
alleen de context van Dumas’ drie musketiers’.
Maar dat idee leidde tot de
Duitse Olympische kampioene op de
floret Helene Mayer in Amsterdam,
1928. En dat uiteindelijk tot de historische
roman De Nederlandse maagd.
De Moors taalgebruik leent zich heel
goed voor die vorm. Er is niks hips of
kluuniaans aanstellerigs aan. Het is
daarentegen doorspekt van woorden
die in onbruik zijn geraakt of er zelfs
om vragen opgezocht te worden in de
Dikke Van Dale: politoer, spekhemd,
kokardes.
De schrijfstijl is journalistiek/compact:
het hoofdverhaal bevat veel andere verhalen,
zonder te verzanden in niet ter
zake doende uitweidingen. Bij herlezen
valt steeds meer te ontdekken.
De Moors journalistieke achtergrond
leidde haar tot één strenge voorwaarde
waaraan de fictie moest voldoen: “Het
moet wél echt kunnen. Daar ben ik
overdreven in.” Haar angstvisioen was
dat ze na publicatie het bepaalde type
mannetje zou tegengekomen dat gefascineerd
is door de Eerste Wereldoorlog
en van een losse knoop, gevonden in
het veld, kan zeggen aan welk uniform
die heeft gezeten. Dat dat mannetje
zou zeggen: “Klopt absoluut niet.” Dat
mannetje is ze nog niet tegengekomen.
Marente de Moor, De Nederlandse
maagd, Querido
MdZ / ✸✸✸✸✸
rondlopen die er met je leven vandoor
gaat. En dat lijkt zo maar te kunnen
met alle gegevens die mensen tegenwoordig
achteloos op internet rondstrooien.
Het derde deel heet Wachtwoord. Dit
keer kruist Michael Bellicher de degens
met een buitenlandse bende van mensensmokkelaars.
Jonge vrouwen worden
in Nederland gedwongen tot prostitutie.
Michael Bellicher gaat op jacht als zijn
vriendin spoorloos verdwijnt. Uiteindelijk
blijkt ook in deze zaak de overheid
achter de schermen aan de touwtjes
te trekken.
De drie boeken worden gekenmerkt
door de korte, snelle schrijfstijl van
Charles den Tex, die voor de eerste
twee boeken een Gouden Strop kreeg,
de prijs voor de beste Nederlandstalige
thriller. De gebruikte taal past precies bij
zijn hoofdpersoon, een Amsterdamse
bedrijfsadviseur. Verder is het niet alleen
de spanning die de auteur opbouwt.
Het zijn ook de bijtende humor en
de vreemde vogels in zijn boeken die
boeien.
De plots lijken op het eerste gezicht
merkwaardig en onwaarschijnlijk, maar
dat is niet zo. Diefstal van identiteit
blijkt een ernstige bedreiging en mensensmokkel
is een bestaande vorm van
slavenhandel. Net als de beveiliging van
computers tegen hackers zijn het actuele
maatschappelijke problemen, waar
de overheid tot nu toe vooral onvermogen
tegenover stelt. Ook in de echte
wereld is het al een keer gebeurd dat
een slachtoffer van identiteitsdiefstal de
grootst mogelijke problemen heeft
gehad om zich de overheid van het lijf
te houden. Iemand richtte met zijn
identiteit een bedrijf op, maakte schulden
en ging er vandoor. Al een paar
jaar geleden werd identiteitsdiefstal de
snelst groeiende vorm van criminaliteit
in Amerika genoemd.
Charles den Tex gebruikt zijn uitstekende
thrillers om deze actuele thema´s aan
de orde te stellen. Het geeft de trilogie
een extra dimensie die ze nog leuker
maken om te lezen.
Charles den Tex, De macht van meneer
Miller, Cel, Wachtwoord, uitgeverij De
Geus
GK / ✸✸✸✸
Nieuwspoort Nieuws 3 - oktober 2010 - 23

24 - oktober 2010 - Nieuwspoort Nieuws 3
kunst- en vliegwerk
Wilders: Judoka of Marathonloper?
In het gedicht van Goethe, Der Zauber-
lehrling roept de pupil van de tovenaar
krachten op die hij niet meer in
bedwang kan houden. Maar het loopt
goed af. De tovenaar komt op tijd terug
en bezweert alle onheil. In Geert
Wilders - Tovenaarsleerling is - volgens
auteur Meindert Fennema - Frits
Bolkestein de tovenaar. Een absolute
must voor wie alle gebeurtenissen die
hebben geleid tot de opkomst van de
PVV nog eens wil nalezen. Ook liefhebbers
van principiële discussies (vrijheid
van meningsuiting en wat is democratie
eigenlijk) en tegenstanders van Wilders
die willen weten hoe hij discussieert en
al dan niet argumenteert, komen aan
hun trekken.
Fennema
heeft meer
dan een jaar
zoals hij zelf
zegt ‘met
Geert
Wilders
geleefd’. Hij
bewondert
Wilders om zijn moed voort te gaan op
de weg die hij heeft gekozen. Op
beklemmende wijze wordt beschreven
hoe intensief Der blonde Engel (er staan
nog veel meer bijnamen in het boek)
wordt bewaakt. Wie leest hoe lang dat
al gaande is en hoeveel Wilders daar-
Boven op de plank
In de herfstselectie 2010 nieuwe, maar ook oudere ‘hebbeboeken’.
Opkomst van Balkenende
Journalist Rien Fraanje en hoogleraar Jouke de Vries
onderzoeken in Gepland toeval hoe in de herfst van
2001 Jan Peter Balkenende aan de macht kwam
binnen het CDA door de tweestrijd tussen Jaap de
Hoop Scheffer en Marnix van Rij te beslechten. Hoe
verliep deze machtsstrijd en welke CDA’ers hebben
hierin voor en achter de schermen een rol gespeeld?
Was het inderdaad toeval dat Balkenende ‘opeens’
boven kwam drijven als politiek leider van het CDA?
Was Marnix van Rij daadwerkelijk uit op de positie
van Jaap de Hoop Scheffer? Gepland toeval geeft inzicht in een harde politieke
machtsstrijd, die allesbepalend is geweest voor het CDA en de politiek-bestuurlijke
verhoudingen in Nederland.
(Uitgeverij Bert Bakker)
Reeks van vader & dtr Terlouw
Dat Jan Terlouw een kundig kinderboekenschrijver
is, dat wist ik. Dat hij samen met zijn dochter zich
ook misdaadromans schrijft, was mij niet bekend.
Toen ik de Vuurtoren in de boekwinkel zag liggen,
kon ik mij dan ook niet inhouden. Dit boek moest
mee naar huis. Pas tijdens het lezen kwam ik erachter
dat dit her vierde boek in een reeks is over een
andere vader en dochter, namelijk het speurdersduo
Reders en Reders. Een heel persoonlijke zoektocht
dit keer, want de kersverse echtgenoot van dochter
Leonie raakt spoorloos. In de zoektocht sterven de mensen die iets met de verdwijning
te maken kunnen hebben. Corruptie binnen het ministerie van VROM,
voor moet prijsgeven, krijgt onwillekeurig
mededogen met de politiek leider
van de PVV. Ook wordt nog maar weer
eens duidelijk dat Wilders in de directe
omgang een charmante man is, die ook
met politieke tegenstanders goed kan
omgaan. Fennema is overigens niet
blind voor het opportunisme, de streken
en de leugens van het onderwerp van
zijn biografie.
Verwarrend is het dat Fennema in het
begin van het boek in de huid van
Wilders kruipt. Dan is het niet altijd
duidelijk of de schrijver iets vindt of dat
het om de mening van Wilders gaat op
basis van één van de vele bronnen die
Fennema heeft geraadpleegd (Wilders
extreem-rechts, ook politieke onderwerpen worden in dit boek niet geschuwd.
(Nieuw Amsterdam)
Columns van een Fries in Brabant
Een Brabantse collega bracht op een middag het
boek Fries in Brabant mee van oud hoofdredacteur
van het Brabants Dagblad Tony van der Meulen.
De ondertitel zegt eigenlijk genoeg: Over vreugde
en verdriet, woede en verbazing in het dagelijks
leven. Toen de Fries Van der Meulen in 2006 het
hoofdredacteurschap achter zich liet, ging hij
columns schrijven. Dit boekje verscheen al in 2009,
maar de columns die hij voor het Brabants Dagblad
schreef, blijven verrassend actueel en zijn lekker
leesbaar. Vandaar alsnog opgenomen in Op de plank.
(Balans)
Wegwijzer in tijden van crisis
wilde zelf niet meewerken aan de biografie).
Omdat de carrière van Wilders
nog niet ten einde is, zou het mooi zijn
als er nog een tweede deel van deze
biografie zou volgen. Al was het maar
om te lezen of Bolkestein de tovenaar
in het gedicht van Goethe heeft nagevolgd.
En om het antwoord te lezen op
Fennema’s vraag in de epiloog of
Wilders een judoka is geweest of een
marathonloper is geworden.
Meindert Fennema, Geert Wilders
Tovenaarsleerling, Uitgeverij Bert
Bakker
EvS / ✸✸✸✸
Nieuwspoort Nieuwsredacteur Nicole Bodéwes
schreef samen met freelancer Marco van der
Hoeven de wegwijzer voor de Wet Veiligheidsregio’s.
Deze wet trad dit jaar in werking en vervangt
drie oude wetten, namelijk de Brandweerwet
1985, de Wet geneeskundige hulpverlening bij
ongevallen en rampen (Wet Ghor) en de Wet rampen
en zware ongevallen (Wrzo). Deze wegwijzer
geeft een heldere samenvatting van de nieuwe
wet. Noodzakelijk voor diegenen die betrokken zijn bij crisisbeheersing, rampenbestrijding
en de veiligheidsregio’s.
(Kluwer)
JB

‘Er is geen gebeurtenis die de oppervlakkigheid
en het egocentrisme van
het politieke bedrijf meer blootlegt dan
het debat na een verkiezingsuitslag.’
Die uitspraak van NRC-columniste
Louise Fresco, die de Volkskrant-
Sinds een aantal jaar verschijnen er met
zekere regelmaat ‘canons’ op diverse
gebieden. Zo bespraken we twee nummers
geleden de canon van de Tweede
Wereldoorlog. Recent verscheen er
weer een compleet andere canon,
namelijk die van de journalistiek. Een
haast onmogelijk opgave, als je bedenkt
hoeveel er is verschenen over dit onderwerp.
Maar onder redactie van Ad van
Liempt en met medewerking van onder
meer Pieter Broertjes, Piet Bakker,
Gerard Smit en Peter Verweij is een
aardige poging ondernomen.
Veertig boeken, films, documentaires en
zelfs een website zijn in deze publicatie
opgenomen. Het boek is opgebouwd
uit acht hoofdstukken: onderzoeksjournalistiek
binnen- en buitenland, partici-
kunst- en vliegwerk
Coalities, consensus en cynisme
redacteuren Sheila Sitalsing en Hans
Wansink citeren in het slothoofdstuk
van hun boek De kiezer heeft altijd
gelijk, doet nu – september 2010 – wat
potsierlijk aan. Want ook de actuele en
cynische discussies over de coalitie-
Canon van de journalistiek
perende journalistiek, reportage, interviews,
journalistieke reflectie, mediageschiedenis
en nieuwe media. In elke
rubriek worden vijf toonaangevende
werken besproken. Bijvoorbeeld, Wiki’s
waarheid van IJsbrand van Veelen, De
voetbaloorlog van Ryszard Kapuscinski
en het Nollen Syndicaat van Rudie van
Meurs.
Het boek is verschenen bij de start van
het nieuwe studiejaar voor de studenten
journalistiek, maar is ook voor een
gevorderde journalist aan te raden. Al
was het maar om te vergelijken of de in
de lijst opgenomen publicaties al in
bezit zijn.
Ad van Liempt, Canon van de
Journalistiek, Uitgeverij Boom
JB / ✸✸✸✸
Ode aan de Gouden Koets
Wie werkelijk alles over de Gouden
Koets wil weten, moet Thijs van
Leeuwens fotoboek De Gouden Koets,
van Amsterdams geschenk tot nationaal
symbool aanschaffen. Ook geschikt
voor Engelstaligen, want achterin het
boek staan samenvattingen van alle
hoofdstukken in het Engels. Met ‘alles’
word bedoeld: het gedetailleerde
verhaal van het ontstaan van de
Gouden Koets eind 19e eeuw, het verzet
tegen de bouw, de briefwisseling
tussen regentes Emma en koningin
vorming lijden aan hetzelfde euvel.
Uit de weinig vleiende beschrijving en
analyse van het huidige politieke klimaat
die Sitalsing en Wansink in hun
boek geven blijkt dezelfde zwartgalligheid.
Dat zet een toon, die hun pleidooi
Wilhelmina en de Vereeniging van het
Amsterdamsche Volk over dit cadeau
tot en met het ledig gewicht. En de
emoties rond de Gouden Koets: op
zeker moment was er zoveel afkeer van
pracht en praal, dat het niet veel had
gescheeld of de koets was voorgoed in
het Rijksmuseum beland, aldus de
auteur. Sterren uitdelen voor dit werk is
moeilijk, maar voor de liefhebber is het
boek natuurlijk goud waard.
voor ‘change’ -
een serieuze
poging om op
korte termijn tot
vernieuwingen van
de politieke cultuur
te komen –
niet meer kan
wegnemen. De politiek is vermolmd,
het draait om personen in plaats van
inhoud, de rol van externe adviseurs,
commissies en media is onevenredig
groot, het vertrouwen van kiezers
bevindt zich op een dieptepunt en het
‘populisme blijkt geen intermezzo maar
een duurzaam kenmerk van het politieke
bedrijf’.
Kortom, als het aan de auteurs ligt
moe(s)t er bestuurlijk na de Tweede
Kamerverkiezingen het nodige gebeuren.
Daar lijkt het inmiddels nauwelijks
op. De kiezers mogen gelijk hebben; ze
staan mijlenver van de coalitieonderhandelingen,
die – voor zover te duiden
valt – meer met politieke strategie dan
met de toekomst van het economische
en bestuurlijke beleid te maken heeft.
Sheila Sitalsing en Hans Wansink,
De kiezer heeft altijd gelijk; tijd voor
change in Den Haag, Nieuw Amsterdam
RC / ✸✸
Thijs van Leeuwen, De Gouden Koets,
uitgeverij Waanders.
MdZ / ✸✸✸
Nieuwspoort Nieuws 3 - oktober 2010 - 25

TENTOONSTELLING
26 - oktober 2010 - Nieuwspoort Nieuws 3
kunst- en vliegwerk
Trotse kleine zelfstandigen op de foto
Kleine zelfstandige, Niels Helmink
Uit de collectie van Achmea, sponsor
van de kunstcommissie, wordt voor de
tweede keer een tentoonstelling samengesteld
met schilderijen en foto’s. Het is
een vervolg op een eerdere expositie in
2009 in Nieuwspoort met dezelfde
naam, Uit bedrijfscollecties. In de
sociëteit zijn schilderijen te zien van
Martijn-Lucas van Erp, Flore de Koning,
Aart Houtman, Mat van der Heijden en
Antoine Berghs. Hun werk loopt uiteen
van ingetogen en bespiegelend tot
uitbundig en expressief. In de wandelgangen
hangt kleiner werk van Marc
Mulders, Renato Nicolodi en Rob
Voerman. De expositie wordt gecompleteerd
door een bijzondere fotoserie
van de hand van Niels Helmink. De
serie toont een aantal winkelinterieurs
met hun eigenaars. Vreemd onderwerp?
Ga kijken en zie de trotse kleine zelf-
Huilen in Den Haag
Nog een paar dagen zijn ze te zien in
Nieuwspoort: foto’s van politici met
tranen in de ogen. Meestal vanwege
(gedwongen) vertrek: Elske ter Veld,
Ayaan Hirsi Ali, Wim Kok, Eduard
Bomhoff, Ella Vogelaar, Thom de Graaf,
Felix Rottenberg.
Oud-CDA-Kamerlid Jan Schinkelshoek
opende de tentoonstelling, net nadat
ook hij zijn vertrek had aangekondigd.
Hij wilde niet op het reservebankje van
het CDA blijven zitten. “Nee, ik heb
niet gehuild”, zei hij desondanks. Ook
de speciaal gecomponeerde smartlap
van Hans Steijger en Frans de Leef
(Huilen in Den Haag en Scheveningen,
Mens daar kan ik uren over zingen) kon
daar geen verandering in brengen.
Schinkelshoek: “Mijn verdriet heb ik in
stilte verwerkt.”
MdZ / ✸✸✸✸
Sneeuw, Martijn-Lucas van Erp
standigen met hun nering, die in de
hedendaagse shopcultuur bijna een
anachronisme vormen.
De expositie in Nieuwspoort is te
zien van 15 oktober tot en met
22 december.

Nieuwspoort: safe haven voor
linkse en rechtse kerkgangers
Benieuwd of u een prettige zomervakantie hebt
gehad, zodat ik u welkom terug in Den Haag kan
heten. Of hoort u bij de doorzetters die de hele
kabinetsformatie lang op hun post bleven en hoopt
u nog naar Aruba, Tenerife of Vlieland te kunnen
vertrekken? Mocht u tot die laatst categorie behoren:
zijn uw partner en kinderen er nog, of hebt u die in
de loop van deze lange formatie totaal uit het oog
verloren?
Voor beginners in Den Haag die met Mark Rutte
geloofden dat het nieuwe kabinet vóór 1 juli op het
bordes zou staan, moet deze zomer een teleurstelling
zijn geweest. Waar waren de openhartige politici
gebleven die tijdens de campagne iedereen met een
microfoon in de hand zo gretig te woord stonden?
Waarom kregen de journalisten die trouw hun plicht
bleven doen alleen nog antwoorden als: ‘ik kan hier
niets over zeggen’ en ‘jammer voor jullie, maar ik
draag nu een andere verantwoordelijkheid’? Was het
Uri Rosenthal of Jacques Wallage die de termen
‘radiostilte’ en ‘twitterpauze’ bedacht? In elk geval
wérkte het.
Terecht begon het Radio 1 Journaal zijn bijdragen
over de kabinetsformatie met Simon & Garfunkels
zestigerjaren hit ‘The sounds of silence’. Buiten
regende het, op het Binnenhof sleepten we ons
moeizaam van de ene naar de andere nietszeggende
persconferentie, van Paars Plus naar het centrumkabinet
waarbij rechts Nederland zijn vingers kon
aflikken, van de gesloten voordeur naar de gesloten
achterdeur van de CDA-fractie. Een enkele oudgediende
- sorry, dat heet nu mastodont - vroeg zich
bezorgd af waarom de huidige generatie journalisten
het fenomeen ‘radiostilte’ eigenlijk accepteerden.
Vroeger vonden kabinetsformaties toch op straat
plaats? Inderdaad, alleen kwamen die kabinetten
vaak op het laatste moment niet tot stand of waren
ze in no time weer gevallen.
Vroeger bestaat niet meer.
Dinsdag 29 juni ontvingen we de nieuwe lichting
Kamerleden in de sociëteit. Ze maakten een frisse en
enthousiaste indruk. Toch maakt het bestuur van
Nieuwspoort zich wel enigszins zorgen over de gigantische
verschuivingen die het gevolg zijn van de
laatste verkiezingen. De electorale slachtpartij die
binnen het CDA is aangericht, kan (ik redeneer nu
even heel egoïstisch) met geen mogelijkheid goed
voor Nieuwspoort worden genoemd. Veel CDA’ers uit
de provincie, die op Kamerdagen de sociëteit als hun
tweede huis beschouwden, zijn niet herkozen. Het
zelfde lot trof Anja Timmer en andere trouwe bezoekers
van Nieuwspoort uit de PvdA-hoek. Hopelijk
maken VVD, D66 en GroenLinks dat verlies goed. Als
bestuur betreuren we het al langer dat sommige fracties
bijna nooit deelnemen aan het georganiseerde
verenigingsleven op het Binnenhof. De SP’ers kom je
op een uitzondering als Jasper van Dijk na zelden
tegen in Nieuwspoort. Geert Wilders heeft zijn fractieleden
vorig jaar zelfs verboden nog te verschijnen
in ‘die verschrikkelijke sociëteit vol verschrikkelijke
journalisten die het niet op de PVV begrepen hebben.’
Raar dat de een ons ziet als exponent van het
Haagse politieke establishment, terwijl de ander ons
als voorpost van de Linkse Kerk beschouwt. In werkelijkheid
is het allebei niet waar. Nieuwspoort staat
open voor iedereen die actief is in de journalistiek,
de politiek, de voorlichting en de wereld van de
public affairs. Van radicaal links tot uitgesproken
rechts. Dat willen we ook graag zo houden. In een
tijd van toenemende polarisatie is het extra urgent
dat op het Binnenhof een safe haven bestaat voor
mensen die zich niet door ideologische tegenstellingen
willen laten gijzelen. Waar linkse en rechtse
kerkgangers elkaar in ongedwongen sfeer kunnen
ontmoeten. Het zou een stap vooruit zijn als PVV en
SP zich niet zo hardnekkig als outsider opstellen.
Weet dat jullie wat ons betreft welkom zijn, Emile en
Geert!
Wat ik op dit moment nog meer te melden heb?
Begin 2011 worden nieuwe bestuursverkiezingen
gehouden. Aarzel niet en stel u kandidaat! Ook als
voorzitter, want mijn statutair vastgelegde periode
zit erop. Op 17 november is de volgende Kees
Lunshoflezing. Met als spreker Ruud Lubbers. Bij die
gelegenheid zal rapporteur Joris Luyendijk verslag
uitbrengen van zijn kijkje achter de schermen van
het Binnenhof. Hoe uitgeput u na deze lange zomer
ook bent, ga dus niet naar Curaçao of Texel in de
derde week van november!
Max van Weezel
Nieuwspoort Nieuws 3 - oktober 2010 - 27

‘Het is een beetje een poppenhuis’
“Ik woon hier met mijn vrouw. Vorig
jaar, op hetzelfde moment dat ik in
Rijswijk op het hoofdkantoor van de
IND ging werken, maakte zij ook een
carrièreswitch. Dat geluk heb ik dus.
Maar we zien elkaar wel minder vaak.
Ik zit sinds maart van dit jaar ook in
de gemeenteraad van Ommen. Dat
betekent dat ik naast mijn werk in
Den Haag door de week ook avonden
daar ben. Je ziet elkaar dus soms een
of twee avonden per week. Dat moet
je accepteren.
Dit is een huurappartement. We
hadden het in één dag gevonden.
Zaterdag gezien, maandag stonden we
hier met onze koffers. We zitten hier
dicht bij het station, dicht bij het
centrum, ideaal toch? Alles was
nieuw toen we erin kwamen. Het was
al ingericht, ook nog redelijk volgens
onze smaak, dus we hebben hier heel
weinig spullen van onszelf. Een paar
boeken ja; maar de boekenkast, die
staat in Overijssel.
Ons echte huis staat in Stegeren, een
28 - oktober 2010 - Nieuwspoort Nieuws 3
buurtschap in de omgeving van
Ommen. Een boerderij. Heel wat
anders als je kijkt naar het aantal
vierkante meters, maar door de week,
als je het druk hebt, heb je ook niet
veel nodig. De eerste keer dat we hier
zaten, zeiden we tegen elkaar: ‘Het is
wel een beetje een poppenhuis.’ Maar
ik ben opgegroeid in Heerenveen, in
een arbeidersgezin - Marokkaanse
vader, Nederlandse moeder. Daar
woonden we ook in een klein huisje.
Dus ergens voelt dit weer vertrouwd.
Het is ook wel gezellig, zo dicht op
elkaar. In Ommen loop je soms door
de boerderij te roepen: ‘Waar zit je!?’
Meestal rijden we vrijdagavond die
kant op. Met de auto is het ruim twee
uur. Je slaat dan af van de weg
Ommen-Hardenberg, je rijdt door het
bos, heel rustiek, en dan kom je het
bos uit en zie je ineens het uitgestrekte
platteland voor je liggen. Die
enorme hemel, de ondergaande zon,
adembenemend, echt super. Je hebt
reeën om het huis, die gaan we straks
Naam: Malik Azmani
Functie: Tweede Kamerlid VVD (sinds
juni)
Woonplaats: Stegeren (Overijssel)
Pied-à-terre in Den Haag:
appartement, Boomsluitersgracht
Auteur: Lars Kuipers
weer wat meer zien. Fazanten lopen
door je tuin. Het weekeinde is mijn
rustmoment. In Stegeren heb ik
letterlijk de ruimte voor mezelf.
Overijssel is mijn thuis. Ik leef in een
wereld van contrasten: ik vind de
stad prachtig, maar in een kleine
gemeenschap voel ik me meer thuis.
Prachtig is het noaberschap dat je
in Overijssel hebt. Ik hoef me nooit
zorgen te maken over wat er met het
huis gebeurt als ik er niet ben, de
buren houden de boel in de gaten.
Hier in Den Haag gaan we geregeld ‘s
avonds de stad in. Vaak wandelen we
gewoon een eind weg, ik houd ervan
om door de stad te lopen, je ziet wel
waar je uitkomt, tot Scheveningen
aan toe. Soms gaat het ook de andere
kant uit, de Schilderswijk in. Daar
heb ik nog een Marokkaanse tante
wonen. Ik heb er ook nog staan
folderen in campagnetijd. Transvaal
is me van die wandelingen ook bijgebleven.
Een buurt met een eigen
identiteit, bijna helemaal Turks en

Arabisch, waar je heel weinig vermenging
ziet. Ik zou daar toch graag wat
andere culturen zien, ook in het
kader van integratie. Die tweedeling
zie je op meer plekken in Den Haag.
Ik denk dat het anders moet kunnen.
Ik ben al heel lang geïnteresseerd in
de politiek. Op mijn elfde was ik al
helemaal in de ban van de verkiezingsuitslagen.
Op die avonden was
het strijd thuis. Mijn ouders wilden
me dan naar bed krijgen, ik moest de
volgende dag weer naar school, maar
ik wilde niet: ‘Nee, nee, ik moet dat
en dat nog zien.’
Ik ben nog niet eens zo lang politiek
actief. Ik moet uitgedaagd worden;
als ik niet word geprikkeld, ga ik het
Politiek cryptogram - Hans Schogt
Horizontaal:
2. Loopt schuin toe op rechts (5)
3. Die figuur bestaat nu uit Jan Peter, Ernst,
Piet Hein, Jan Kees en Maria (7)
7. Doorlopen (12)
11. Is er voor wie voor ’t eerst met de NS reist (11)
13. Natuurlijk geen familie van de biokip (7)
14. Studeer hard voor een ministerspost (4)
15. Te betálen bonus (6)
19. Herfstfactuur (11)
21. Duidelijk een Kamerlid (6)
22. Berichtje, wie ..... mag het zeggen (5)
Oplossing
Onder de goede inzenders van dit speciale
cryptogram voor Poorters wordt het boek De
Tovenaarsleerling van Meindert Fennema verloot.
Uitgeverij Bert Bakker heeft dat ter beschikking
gesteld.
Oplossingen, voorzien van naam en adres,
opsturen naar Nieuwspoort, t.a.v. Nieuwspoort
Nieuws, Lange Poten 10, 2511 CL Den Haag.
Op de envelop ‘cryptogram’ vermelden.
Sluitingsdatum 26 november 2010.
Oplossing cryptogram 2010/2
Horizontaal: 3. Milieu; 5. Besluit; 6. Partij;
8. Torentje; 10. Kennis; 11. Gezag; 12. Invullen;
13. Biesheuvel
Verticaal: 1. Kiesstelsel; 2. Media; 4. Portefeuille;
5. Bijstandsniveau; 7. Stemadvies; 9. Premiabel
Erica Valk uit ’s-Hertogenbosch heeft met haar
goede oplossing van cryptogram 2010/2 Ed van
Thijns boek De Formatie gewonnen.
saai vinden. Dat had ik toen ik bij de
IND in Zwolle zat. Daar had ik een
leidinggevende functie, maar op een
gegeven moment zag ik dat er niet
meer uit te halen viel. Toen, in 2008,
ben ik lid geworden van de VVD, op
het moment dat het heel slecht ging
met de partij. Ik heb meteen aangegeven
dat ik ook actief wilde worden,
ben dadelijk in de steunfractie
gestapt. Ik wilde iets voor Ommen
doen. Ik wil niet alleen verantwoordelijkheid
hebben, ik wil verantwoordelijkheid
dragen. Ook landelijk -
het is fantastisch om in de politiek
in te stromen op een moment dat
het niet zo goed gaat met
Nederland.”
Verticaal
1. Kun je nu zó toezien? Een rentenier wel
(9)
2. Bodemvoorschrift (8)
4. Partijsplinter (7)
5. Rol voor accountants (8)
6. Ook verbrand varkensvlees is niet in trek
in Israël (5)
8. Tuinkruid op het Binnenhof (5)
9. Jong Kamervogeltje (6)
10. Die lover houdt van een goed glas (6)
12. Dat Kamerlid vocht met de pers (3)
16. Komt met de tijd (4)
17. Kamerplant, niet dwars meer (6)
18. Parlementair familielid van de slavink?
(8)
20. Redelijk alternatieve stookplaats in de
Kamer (6)
(advertentie)
Te huur: pied-à-terre dat voelt als thuis
Achter deze stijlvolle
deur in de
rustige De
Perponcherstraat,
middenin het
gezellige Haagse
Regentessekwartier,
is vanaf
1 november een
luxe zolderappartement
te huur.
Het zonnige appartement is geheel gemeubileerd,
van alle gemakken voorzien en bestaat
uit een ruime woonkamer, open keuken, een
slaapkamer en badkamer. Op fietsafstand van
het centrum en het Scheveningse strand en op
drie minuten lopen van RandstadRail 3, die
binnen no time naar het Spui en Den Haag CS
voert. Winkels, cafés en eethuisjes om de hoek.
Uitstekend geschikt voor mensen die voor een
bepaalde periode werkzaam zijn in Den Haag.
Inlichtingen
Peter Beijersbergen van Henegouwen
tel. 0703644757 – 0622786228
e-mail pbvh@hetnet.nl
Nieuwspoort Nieuws 3 - oktober 2010 - 29

NIEUWE POORTERS
J.A. Smits
Voorzitter Hoofdbestuur
KNMP
H.E. Verhelst
Account Executive
Fleishman-Hillard
R.P.M. Stuyt
Partner Brabers
J.W. Reijrink
Director Public Affairs
Koninklijke Luchtvaart
Maatschappij N.V.
S. Nulkes
Statenlid VVD
Statenfractie Zuid-Holland
C.L. Breedveld
Voorzitter Federatie
Zakenvrouwen
R. Hagendijk
Voorzitter Raad van
Bestuur Mn Services
mr. P.C. Bodes
Corporate Communications
- Director NIBC
Bank N.V.
30 - oktober 2010 - Nieuwspoort Nieuws 3
P.M.H. Bots
Journalist Media Groep
Limburg
M.J.A. de Bosschere
Secretaris Federatie
Zakenvrouwen
E.R. Triemstra
Burgemeester Gemeente
Bellingwedde
Th.T. van der Kuil
Voorzitter Vereniging van
Infrabedrijven MKB
INFRA
A. Tourabi
Lobbyist Oost Nederland
Provincie Overijssel
J.H.J. Mengelers
Voorzitter Raad van
Bestuur TNO
T. van der Voorn
Public Affairs Officer
Nederlands Loodswezen
A. Khoulani
Raadslid Partij van de
Eenheid Gemeente Den
Haag
T.U. Dander
Raadslid D66 Gemeente
Den Haag
O.C. Hoorn
Directeur Oz Communicatie
voor MD BV
J.E. Mellema
Zelfstandig adviseur/PR
M. Muis
Communicatieadviseur
bestuur / woordvoerder
Provincie Zuid-Holland
M.W.J. Bordewijk
Raadslid D66 Gemeente
Den Haag
A.S. Berk
Themamanager Stichting
Lezen & Schrijven
J. Burger
Directeur Corporate
Communicatie Ziggo
W.H.J. Kniest
Adviseur Communicatie &
Public Affairs Zorgverzekeraars
Nederland

NIEUWE POORTERS
J.E.M. Jansen
Corporate Communications
NIBC Bank N.V.
F.P. Sickinghe
Senior regulatory and
policy advisor Bird en Bird
A.Th.J.M. Zuure
Lid Raad van Bestuur
CFO Woonzorg
Nederland
R. Engelen
Communicatiemanager
Stichting Lezen &
Schrijven
H.G. Bresser
Manager Communicatie
& PR RAI Vereniging
M.M. van der Ham
Journalist SDU Uitgevers,
Cobouw
T.L. Galestien
Persvoorlichter Pianoo,
ministerie van
Economische Zake
J. Bettelheim
Manager Communicatie
NVZ Vereniging van
Ziekenhuizen
O.C.M. de Bruijn
Adjunct-Directeur RAI
Vereniging
F.J.A. Peusen
Directeur BGNU
E.M. Herben
Public Affairs Manager
Vereniging van Bloemenveilingen
Nederland
W. van Bastelaar
Director Public Affairs
Fleishman-Hillard
H.M.H. Bloem
Directeur Ecologie
Provincie Noord-Brabant
M.N. van Velde
Adviseur Public Affairs
Pauw Sanders Zeilstra Van
Spaendonck
Evenementenagenda
Pepbijeenkomst
maandag 1 november vanaf 15.00 uur
in de sociëteit
Meer informatie:
secretariaat: 070 - 346 94 40
secretariaat@nieuwspoort.nl
www.nieuwspoort.nl
Nieuwspoort Nieuws (oplage
2.400) verschijnt 4 x per jaar en
wordt toegezonden aan alle leden
van het perscentrum, onder wie
journalisten, voorlichters,
alle bewindslieden, Kamerleden,
leden van Provinciale Staten,
burgemeesters, gemeenteraadsleden,
bestuurders van maatschappelijke
organisaties, diplomaten,
pr-adviseurs, lobbyisten en
captains of industry.
Bel voor advertentietarieven Steven Veenendaal,
telefoon 070 - 346 94 40.
Rekening Nieuwspoort
kan nu per incasso
Bij dit nummer van Nieuwspoort Nieuws
zit een formulier ingesloten waarmee u
automatische incasso van de maandelijkse
rekening mogelijk maakt. Nieuwspoort
biedt daarmee de Poorters de gelegenheid
om zowel de maandelijkse restaurantnota
als de jaarlijkse poortersbijdrage automatisch
te voldoen. De machtiging geldt tot
wederopzegging. De afschrijving vindt
plaats, acht dagen nadat de factuur is
verstuurd. Automatische incasso geeft
het voordeel dat er geen facturen meer
dubbel worden overgemaakt of worden
vergeten, met blokkering van de Nieuwspoortrekening
als gevolg. Uiteraard blijft
het mogelijk om bij twijfel een bedrag
terug te laten storten door de bank.
Nieuwspoort Nieuws 3 - oktober 2010 - 31