Npforum nr 3 2010 - Nieuwspoort

Stilzitten of aanvallen (1)
Wat te doen als je publiekelijk onder
vuur ligt? Een welbekend dilemma in het
communicatievak. Er is een school die
belijdt: Als je geschoren wordt, moet je
stilzitten. Maar er is ook een groeiende
school die deze lijn bekritiseert. Wie
zwijgt, stemt immers toe. Die kiest voor
offensief beleid: als media feitelijke
onjuistheden verspreiden of algemeen
aanvaarde principes als hoor en wederhoor
niet toepassen, dan treed je daar
tegen op.
De botsing tussen de Volkskrant en de
Rijksvoorlichtingsdienst in september is
daarvan een opvallend voorbeeld. Met als
inzet een artikel van Merijn Rengers en
John Schoorl, dat verscheen onder de
kop: ‘De koninklijke eigenaren van de
Horsten hebben geld nodig’. Het stuk
gaat over de plannen van de koninklijke
familie om hun landgoed de Horsten in
Wassenaar, waar geld bij moet, uit de
rode cijfers te helpen. Door twee boerderijen
te slopen en er drie woningen voor
terug te bouwen.
Op de dag van publicatie plaatste de RVD
een concept van het Volkskrantartikel
integraal op haar website, maar dan
voorzien van commentaar. In een opvallend
groen lettertje. Diezelfde tekst
werd meteen actief rondgemaild aan alle
leden van de Vereniging Verslaggevers
van het Koninklijk Huis. Een opmerkelijke
stap, die ’s avonds zelfs het NOS Journaal
haalde.
Stilzitten of aanvallen (2)
Op de vraag waarom de RVD voor deze
ongewone stevige aanpak koos, laat
woordvoerder van het Koninklijk Huis
Chris Breedveld weten dat het doel was
de ‘vooringenomen journalistiek’ van de
Volkskrant jegens het koningshuis aan de
kaak te stellen. Volgens Breedveld heeft
de RVD inmiddels een lange geschiedenis
met de krant, met als rode draad het weigeren
van rectificatie van aantoonbare
onjuistheden en het niet fatsoenlijk toepassen
van hoor en wederhoor. “Ik ken
roddelbladen die ruimhartiger zijn met
rectificeren dan de Volkskrant.”
In dit geval kreeg de RVD een concept
van het artikel via via toegestuurd, in
plaats van rechtstreeks van de verslaggevers.
Hij las het met stijgende verontwaardiging:
“Media klagen wel eens over
voorlichters die de boodschappen van
hun bazen ‘framen’. Ik moet de Volkskrant
een compliment maken, want zij hebben
ook een handje van ‘framen’: het
Koninklijk Huis doet in vastgoed en de
prins van Oranje is de kwade genius.”
Breedveld stuurde daarom de concepttekst,
voorzien van zijn correcties en
opmerkingen, terug naar de krant.
Waarna volgens hem sommige onjuistheden
werden gecorrigeerd, maar ook
nieuwe onjuistheden toegevoegd.
“Daarom voelde de RVD zich vrij dit stuk
zo naar buiten te brengen.”
Stilzitten of aanvallen (3)
Het kwam hard aan bij de Volkskrant.
Ombudsman van de krant Thom Meens
boog zich eind september ook over de
kwestie. “Zelden zal de Volkskrant zo te
kijk zijn gezet”, begint zijn column. ‘Grof
geschut. Een oorlogsverklaring’, die volgens
Meens ‘overigens niet wegneemt dat
de feiten en de strekking van dat artikel
gewoon klopten.’ Maar Meens tikt in één
beweging toch ook de verslaggevers op
de vingers. “Zij hadden de RVD tijdig hun
concept ter informatie moeten toesturen.
Het is niet fraai om op vrijdag vier vragen
voor te leggen, terwijl je conceptverhaal
grotendeels klaar is. Dan geef je de
tegenpartij het gevoel dat het wederhoor
slechts voor de vorm is.”
Stilzitten of aanvallen (4)
Werkte de offensieve aanpak ook? Ja,
meent Breedveld. “Ik heb goede hoop
dat de principes van hoor en wederhoor
voortaan worden toegepast. En anders
was ik niet door Nieuwspoort Nieuws
geïnterviewd.”
MdZ
Het Flipje Ode aan Philip Freriks
“Ik sta niet bekend als iemand die
zijn licht onder de korenmaat stopt.”
Wim van de Camp (CDA),
Europarlementariër op BNR, 20 september.
“Kamervragen van het lid Van Bommel
(SP) aan de minister van
Buitenlandse Zaken over nieuwe
gevangenisstraf Israëlische atoomklokkenluider
Mordechai Vanunu”
Antwoord op Kamervragen, 5 augustus.
NB
Nieuwspoort Nieuws 3 - oktober 2010 - 7