presentatie risicobeheersing bouwputten - SIKB
presentatie risicobeheersing bouwputten - SIKB
presentatie risicobeheersing bouwputten - SIKB
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
<strong>SIKB</strong> – FUGRO<br />
RISICO BEHEERSING BOUWPUTTEN<br />
Peter Nelemans<br />
5 - 04 - 2012<br />
Presentatie Platformbijeenkomst <strong>SIKB</strong>:<br />
Waarom risico beheersing bij <strong>bouwputten</strong>?<br />
• Kort overzicht Fugro organisatie<br />
• Bouwputten<br />
• GeoRisico’s<br />
• Monitoring<br />
• 3 Stellingen<br />
www.fugro.com<br />
www.fugro.com
Fugro Investigating Planet Earth<br />
Fugro verzamelt, verwerkt en interpreteert gegevens over het aardoppervlak en<br />
de (zee)bodem en geeft op basis hiervan adviezen ten behoeve van klanten in<br />
diverse sectoren<br />
Geschiedenis<br />
Fugro is een Nederlands bedrijf, opgericht in 1962 en beursgenoteerd sinds<br />
1992. Het bedrijf is organisch en door overnames gegroeid en heeft<br />
momenteel circa 13,500 werknemers in meer dan 50 landen.<br />
www.fugro.com<br />
www.fugro.com
Markt en Organisatie<br />
Resources<br />
13,500 Employees<br />
50 Aircraft<br />
50 Vessels<br />
215 Land-based Rigs<br />
16 Offshore Rigs<br />
>13.500 medewerkers in 275 kantoren in 50 landen<br />
Fugro’s people, vessels, equipment and facilities expand and develop to meet<br />
the demands of new challenges in new regions and provide continuous high<br />
quality service that exceeds the expectations of our customers.<br />
www.fugro.com<br />
CPT Trucks<br />
75<br />
CPT Towers<br />
24 Laboratories 25 Jack-up Platforms<br />
135 ROVs 5 AUVs<br />
275 Offices<br />
www.fugro.com
Geotechniek + Geodesie = uw Geo-specialist<br />
Fusie per 1 juli 2011: Fugro GeoServices B.V.<br />
Combinatie technologie en kennis<br />
Juiste aanpak voor elk project<br />
Van initiatief naar uitvoering of beheer en onderhoud<br />
Organisatie Fugro GeoServices<br />
BUSINESS DEVELOPMENT<br />
BOUW en INDUSTRIE<br />
INFRASTRUCTUUR<br />
WATER en ENERGIE<br />
INTERNATIONAAL<br />
TECHN. ONTWIKKELING<br />
TECHN. ONTWIKKELING<br />
FINANCIEN<br />
FINANCIEN<br />
QHSE<br />
QHSE<br />
GEO-<br />
ONDERZOEK<br />
Terreinonderzoek<br />
Laboratorium en<br />
kwaliteitsborging<br />
DIRECTIE<br />
DIRECTIE<br />
GEO-<br />
INFORMATIE<br />
Kaart<br />
vervaardiging<br />
Monitoring<br />
Geo-ICT diensten<br />
Controlemetingen<br />
Ondergrondse infra<br />
HRM<br />
HRM<br />
MARKETING & PR<br />
MARKETING & PR<br />
GEO-ADVIES<br />
Geotechniek<br />
Ontwikkeling infra<br />
Hydrologie<br />
Waterbouw<br />
Zuid-Nederland<br />
West-Nederland<br />
Noord-West<br />
Nederland<br />
Noord-Nederland<br />
Oost-Nederland<br />
www.fugro.com<br />
www.fugro.com
Integraal Datamanagement<br />
DATA VERZAMELING<br />
MONITORING ANALYSES<br />
ADVIES<br />
BOUWPUTTEN<br />
www.fugro.com<br />
www.fugro.com
Bouwputten<br />
Bouwputten zijn vaak (negatief) in het nieuws<br />
De bouwput van de nieuwe schouwburg in Middelburg nadat de put door<br />
de brandweer vol water is gepompt om te voorkomen dat omliggende<br />
huizen verzakten.<br />
www.fugro.com 11<br />
www.fugro.com 12
De NZ-lijn: hoe het mis kan gaan?<br />
Het gaat om zogenoemde kk-gg-risico's: kleine kans, grote gevolgen.<br />
Gelukkig gaat het ook heel vaak goed<br />
www.fugro.com 13<br />
www.fugro.com 14
STEDELIJKE OMGEVING<br />
Vrijwel altijd belendingen:<br />
• Gebouwen<br />
• Wegen<br />
• Kabels-/leidingen<br />
Beperkingen t.a.v:<br />
• Verlaging g.w.s.<br />
• Vervorming<br />
• Trillingen<br />
Ook in een bebouwde omgeving<br />
OMGEVINGSFACTOREN<br />
www.fugro.com 15<br />
www.fugro.com 16
GEOTECHNISCHE INVLOEDSFACTOREN OMGEVING<br />
Bemaling<br />
• Verlaging grondwaterstand<br />
• Verlaging stijghoogte<br />
Inbrengen en trekken damwanden<br />
• trillingen<br />
• vervormingen<br />
Ontgraven bouwput<br />
• vervormingen<br />
Inbrengen palen<br />
• trillingen<br />
BOUWPUTVARIANTEN<br />
Open bouwput met bemaling<br />
Spanningsbemaling<br />
Natuurlijk aanwezige waterremmende laag benutten<br />
Onderwaterbeton<br />
Kunstmatig aangebrachte waterremmende laag<br />
WAT ZIJN DE GEORISICO’S GEORISICO S BIJ DEZE VARIANTEN?<br />
www.fugro.com 17<br />
www.fugro.com 18
BOUWPUTVARIANTEN<br />
Open bemaling<br />
Veelal groot waterbezwaar<br />
i.v.m. beïnvloeding omgeving niet overal toepasbaar<br />
vereist beoordeling beïnvloeding omgeving<br />
Zandgrond is gevoelig voor trillingen / verdichting<br />
BOUWPUTVARIANTEN<br />
Spanningsbemaling i.v.m. voorkomen opbarsten<br />
groot waterbezwaar en daardoor lang niet overal toegestaan<br />
vereist studie beïnvloeding omgeving<br />
Risico’s worden met name bepaald door de verlaging van de<br />
stijghoogte (zettingen) en de directe omgeving, zoals effecten inen<br />
uittrillen damwanden, uitbuiging, e.d.<br />
www.fugro.com 19<br />
www.fugro.com 20
BOUWPUTVARIANTEN<br />
Natuurlijk aanwezige waterremmende laag<br />
gering waterbezwaar<br />
beperkte grondwaterstand omgeving<br />
toepasbaarheid afhankelijk van opbarstveiligheid en mate van<br />
waterremming<br />
Risico’s worden met name bepaald door de directe omgeving,<br />
zoals effecten in- en uittrillen damwanden, uitbuiging, e.d.<br />
BOUWPUTVARIANTEN<br />
Onderwaterbeton<br />
zeer gering waterbezwaar<br />
melding / vergunning bemaling vereist ?<br />
geen beïnvloeding stijghoogte omgeving<br />
Risico’s worden met name bepaald door de directe omgeving,<br />
zoals effecten in- en uittrillen damwanden, uitbuiging, e.d.<br />
www.fugro.com 21<br />
www.fugro.com 22
BOUWPUTVARIANTEN<br />
Kunstmatig aangebrachte waterremmende laag<br />
gering waterbezwaar, mits de laag goed is aangebracht (risico bij palen)<br />
beperkte beïnvloeding stijghoogte omgeving<br />
diepteligging laag wordt bepaald door opbarstveiligheid (en piping)<br />
Risico’s worden met name bepaald door de directe omgeving, zoals<br />
effecten in- en uittrillen damwanden, uitbuiging, e.d.<br />
GEORISICO’S OMGEVING<br />
www.fugro.com 23<br />
www.fugro.com
GEOTECHNISCHE INVLOEDSFACTOREN OMGEVING<br />
Bemaling<br />
• Verlaging grondwaterstand<br />
• Verlaging stijghoogte<br />
Inbrengen en trekken damwanden<br />
• trillingen<br />
• vervormingen<br />
Ontgraven bouwput<br />
• vervormingen<br />
Inbrengen palen<br />
• trillingen<br />
Effecten op omgeving worden grotendeels bepaald door uitvoering<br />
GeoRisico’s bij Bouwputten<br />
Schade rond <strong>bouwputten</strong> (ref. Deltares) :<br />
15% door heien<br />
17% door vervormingen<br />
37% door in- uitrillen damwand<br />
16% door stempels<br />
15% door restzettingen<br />
Bemalingen worden niet genoemd?<br />
www.fugro.com 25<br />
www.fugro.com 26
Schade Oorzaak?<br />
Georisico’s bij Bouwputten<br />
Combinatie van oorzaken<br />
– Voorbereiding onvoldoende oog voor risico’s<br />
– Onvoldoende budget bouwput<br />
– Scherpe inschrijving, gunning goedkoopste<br />
– Aannemer met weinig ervaring<br />
– Ondeskundige opdrachtgever<br />
– Onbekendheid kwetsbaarheid omgeving<br />
– Schade …..<br />
Combinatie van oorzaken<br />
– Voorbereiding onvoldoende oog voor risico’s<br />
– Onvoldoende budget bouwput<br />
– Scherpe inschrijving, gunning goedkoopste<br />
– Aannemer met weinig ervaring<br />
– Ondeskundige opdrachtgever<br />
– Onbekendheid kwetsbaarheid omgeving<br />
– Schade …..<br />
Onvoorzien ?<br />
www.fugro.com<br />
www.fugro.com
GeoRisico’s bij Bouwputten<br />
Risico Management<br />
‘Risico is het effect van onzekerheid op het<br />
behalen van een doelstelling’ (ISO 31000).<br />
– Invulling is divers<br />
– Vroegtijdig ook Geo-Risico beoordeling<br />
Risico = Kans x Gevolg (vereenvoudiging)<br />
GeoRisico’s bij Bouwputten<br />
Bepalende factoren voor een goede bouwput<br />
Kennis veroorzakers schade / uitvoering<br />
– Trillingen<br />
– Vervormingen<br />
– Grondwaterstandsverlagingen<br />
Kwetsbaarheid<br />
– Woningen<br />
– Omgeving<br />
Deskundigheid bouwputontwerp<br />
– Stabiliteit bouwputbodem<br />
– Bemaling<br />
– Damwand<br />
– Verankering / stempeling<br />
Risico’s de baas<br />
– Goede voorbereiding<br />
– Tijdens de uitvoering (monitoring)<br />
www.fugro.com<br />
www.fugro.com
GeoRisico’s bij Bouwputten<br />
Conclusie:<br />
Kwaliteit van de in de omgeving aanwezige panden<br />
(casco’s en de funderingen) is essentieel om de risico’s in<br />
te schatten.<br />
Eerste stappen:<br />
• Locatie bezoek / visuele inspectie<br />
• Archiefonderzoek (wijze van funderen)<br />
• Eventueel scheefstandmetingen (lintvoegmetingen)<br />
GeoRisico’s bij Bouwputten<br />
Visuele inspectie omgeving bouwput / archiefonderzoek:<br />
Visueel scheefstand zichtbaar<br />
Archiefonderzoek reeds funderingsherstel uitgevoerd<br />
www.fugro.com 31<br />
www.fugro.com 32
GeoRisico’s bij Bouwputten<br />
GeoRisico’s bij Bouwputten<br />
Stelling:<br />
Een ervaren adviseur met kennis van <strong>bouwputten</strong>,<br />
bemalingen en bestaande funderingen kan al vrij snel een<br />
inschatting maken van de risico’s.<br />
Breng die eerst eens in beeld als praatplaatje om met<br />
betrokkenen de situatie te bespreken.<br />
Nog geen uitgebreide berekeningen gaan uitvoeren.<br />
www.fugro.com 33<br />
www.fugro.com 34
GeoRisicoRadar<br />
= Omtrek bouwput.<br />
Bestaande situatie met nieuwbouw contouren<br />
In foto 2-1 zijn de contouren van de bouwput aangegeven op een luchtfoto. .<br />
GeoRisicoRadar<br />
. contour trillingen > cat. 2<br />
Conclusie: damplanken nabij belendingen drukken<br />
Contour met risico op trillingsschade<br />
www.fugro.com<br />
www.fugro.com
GeoRisicoRadar<br />
Risico op schade tijdens bouwfase 1<br />
GeoRisicoRadar<br />
Binnen deze omtrek zijn de risico’s op schade groot<br />
Binnen deze omtrek zijn de risico’s op schade matig<br />
Binnen deze omtrek zijn de risico’s op schade gering<br />
Risico op schade tijdens bouwfase 2<br />
Binnen deze omtrek zijn de risico’s op schade groot<br />
Binnen deze omtrek zijn de risico’s op schade matig<br />
Binnen deze omtrek zijn de risico’s op schade gering<br />
www.fugro.com<br />
www.fugro.com
GeoRisicoRadar<br />
Risico op schade tijdens bouwfase 3<br />
GeoRisico’s bij Bouwputten<br />
Binnen deze omtrek zijn de risico’s op schade groot<br />
Binnen deze omtrek zijn de risico’s op schade matig<br />
Binnen deze omtrek zijn de risico’s op schade gering<br />
Overleg moet uitsluitsel geven in:<br />
• Opzet uitvoering bouwput<br />
• Nader onderzoek omgeving?<br />
• Overleg met eigenaren omliggende panden?<br />
Na overeenstemming op hoofdlijnen <br />
Uitwerken van het definitieve bouwputontwerp<br />
www.fugro.com<br />
www.fugro.com
GeoRisico’s bij Bouwputten<br />
KK – GG<br />
Kleine Kans – Grote Gevolgen<br />
Grote gevolgen door:<br />
• Directe en indirecte schade<br />
• Stilstand<br />
• Aanpassingen ontwerp hogere kosten<br />
• Verstoorde relatie met de omgeving en binnen het bouwteam<br />
• Bemoeienis door verzekeraars, andere adviseurs<br />
• Claims<br />
• Imago<br />
Goede voorbereiding<br />
Monitoring tijdens uitvoering<br />
MONITORING<br />
www.fugro.com 41<br />
www.fugro.com
GeoRisico’s Bouwputten - Monitoren<br />
Door middel van monitoren wordt het bouw- en bemalingsproces in de<br />
tijd gevolgd, zodat tijdig ingrijpen bij afwijkingen van het<br />
verwachtingspatroon mogelijk is.<br />
Met het monitoren wordt de invloed van de bouw- en<br />
bemalingwerkzaamheden op en in de omgeving gemeten en<br />
geregistreerd, kan het bouw- en bemalingsproces worden<br />
geoptimaliseerd (observational method)<br />
Eventuele ongegronde schadeclaims van derden worden afgeslagen.<br />
Monitoring<br />
Monitoringsplan vooraf:<br />
– Benoem je meetcriteria;<br />
– Wat doen bij welke afwijking;<br />
– Beoordeel de meetdata en bepaal de oorzaak en<br />
handel daarna;<br />
– Wie wordt geïnformeerd;<br />
– Wie onderneemt een actie.<br />
Het middel moet niet erger zijn dan de kwaal<br />
www.fugro.com 43<br />
www.fugro.com
Monitoring<br />
Monitoring deformaties bij complexe <strong>bouwputten</strong><br />
Gecomputeriseerde<br />
monitoring-container<br />
Total Station / Tachymeter<br />
veldcomputer<br />
UMTS /<br />
Internet<br />
Control en monitoring punten<br />
Deformaties<br />
Internet applicatie<br />
Processing, opslag, <strong>presentatie</strong> en alarms<br />
www.fugro.com<br />
www.fugro.com
Monitoring<br />
Monitoring<br />
Trillingsmetingen<br />
Vibra unit<br />
Dagelijkse<br />
e-mail<br />
Fugro<br />
server<br />
Overschrijding<br />
Vibra convert<br />
E-mail<br />
Outlook<br />
Outlook<br />
Trillingsmetingen<br />
Auto forward<br />
e-mail<br />
Auto<br />
Raportage<br />
e-mail<br />
Overschrijdingen worden automatisch gemaild (of per sms) naar betrokkenen.<br />
www.fugro.com<br />
www.fugro.com
Monitoring<br />
Monitoring<br />
Verlaging grondwaterstand<br />
Debiet metingen<br />
www.fugro.com<br />
www.fugro.com
Monitoring<br />
• Inclinometer / Hellingmeter (handmatig)<br />
• IPI (in place inclinometer)<br />
• EL beam (electrolevel beams)<br />
• SAAF (MEMS technologie)<br />
GeoRisico’s bij Bouwputten<br />
Samenvatting ideale opzet bouwputontwerp<br />
1: Deskundigheid bouwputadviseur en hydroloog<br />
2: Ervaring met uitvoeringsaspecten<br />
3: Onderzoek kwaliteit / beperkingen van de omgeving<br />
4. Voorlopig bouwput ontwerp / inschatting georisico’s<br />
5: Overleg met betrokkenen<br />
6: Definitief bouwput- en bemalingsontwerp<br />
7. Eventueel Trillingsrisicoanalyses<br />
8: Aanbesteding / start uitvoering<br />
9: Monitoren uitvoering.<br />
www.fugro.com<br />
www.fugro.com
Vragen??<br />
(p.nelemans@fugro.nl)<br />
www.fugro.com