Nummer 2 - Tijdschrift voor Nucleaire Geneeskunde
Nummer 2 - Tijdschrift voor Nucleaire Geneeskunde
Nummer 2 - Tijdschrift voor Nucleaire Geneeskunde
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
Dienst in de kijker<br />
<strong>Nucleaire</strong> <strong>Geneeskunde</strong> & Moleculaire Beeldvorming, UMC Groningen<br />
Binnen het UMC Groningen bestaat een lange traditie op het gebied van de <strong>Nucleaire</strong> <strong>Geneeskunde</strong>. In dit artikel<br />
schetsen we de historie, de huidige situatie en de verwachte nabije toekomst <strong>voor</strong> de huidige afdeling <strong>Nucleaire</strong><br />
<strong>Geneeskunde</strong> en Moleculaire Beeldvorming.<br />
Het UMCG van hoofdingang (rechts) via De Brug naar de Faculteit<br />
Medische Wetenschappen (links).<br />
Het toenmalige Algemeen Provinciaal Stads en Academisch<br />
Ziekenhuis in Groningen is één van de eerste ziekenhuizen in<br />
Nederland waar gewerkt wordt aan nucleaire geneeskunde.<br />
De farmaceut Dr. Martien G. Woldring krijgt in 1956 het verzoek<br />
uit te zoeken waar<strong>voor</strong> radionucliden in de geneeskunde<br />
kunnen dienen. Hier<strong>voor</strong> wordt het Centraal Isotopen<br />
Laboratorium (CIL) opgericht, een luxe naam <strong>voor</strong> een zolder<br />
in het Radiologisch Instituut. In eerste instantie richt<br />
Woldring zich op in vitro bepalingen. Maar in 1965 verhuist<br />
het CIL naar het <strong>voor</strong>malige gebouw van de Interne<br />
<strong>Geneeskunde</strong> en worden met meanderende scanners de eerste<br />
beelden gemaakt. In 1966 arriveren de eerste 99m Tc generator<br />
en de eerste gammacamera in Groningen.<br />
Wanneer in 1972 het cyclotron van het Kernfysisch Versneller<br />
Instituut (KVI) in bedrijf komt, stuurt Woldring een jonge<br />
promovendus, Willem Vaalburg, richting het KVI en de afdeling<br />
Organische Chemie van de Faculteit <strong>voor</strong> Wiskunde en<br />
Natuurwetenschappen. Zijn opdracht is om uit te zoeken wat,<br />
met een cyclotron geproduceerde, kortlevende positron emitters<br />
kunnen betekenen <strong>voor</strong> de geneeskunde. Een werkgroep<br />
cyclotron radiofarmaca wordt gevormd, waarbij in 1974 een<br />
van de auteurs (AP) als fysicus <strong>voor</strong> de productie van positron<br />
emitters en <strong>voor</strong> de beeldvorming daarvan wordt aangesteld.<br />
Ondertussen staan de ontwikkelingen bij generator geproduceerde<br />
radio-isotopen ook niet stil en zo worden in de jaren 70<br />
en 80 twee lijnen gevolgd; de meer klinische lijn met Henk<br />
Beekhuis en Bert Piers en een meer research georiënteerde lijn<br />
met Anne Paans en Wim Vaalburg. In 1987 gaat Prof.Dr. M.G.<br />
Woldring met emeritaat.<br />
Paans en Vaalburg worden, samen met de afdeling<br />
Bouwzaken, in 1987 gevraagd een PET-centrum <strong>voor</strong> het (dan<br />
Academisch Ziekenhuis Groningen geheten) ziekenhuis te<br />
ontwerpen. Bij het gereedkomen in januari 1991 van het PETcentrum<br />
wordt dit door de Raad van Bestuur (RvB) losgekoppeld<br />
uit de Afdeling <strong>Nucleaire</strong> <strong>Geneeskunde</strong> en verzelfstandigd.<br />
Op die manier kan de RvB directe sturing houden op de<br />
investering in het PET-centrum. Een gescheiden ontwikkeling<br />
van beide afdelingen volgt tot januari 2005, het moment<br />
86 tijdschrift <strong>voor</strong> nucleaire geneeskunde 2007 29(2)<br />
dat de nieuw ingestelde stoel van Hoogleraar <strong>Nucleaire</strong><br />
<strong>Geneeskunde</strong> wordt ingenomen door Rudi Dierckx die hier<strong>voor</strong><br />
vanuit Gent emigreert. Vanaf 1 januari 2005 is de nieuwe<br />
afdeling <strong>Nucleaire</strong> <strong>Geneeskunde</strong> & Moleculaire Beeldvorming<br />
(NGMB) van het UMCG een feit.<br />
In totaal kent de huidige afdeling 55 medewerkers, i.e. wetenschappelijke<br />
staf, ondersteunend en administratief personeel,<br />
promovendi en assistenten in opleiding (zowel medisch als<br />
fysisch). De huidige omvang in apparatuur is: 2 enkelkops<br />
gammacamera’s 2 dubbelkops gammacamera’s, 1 botdichtheidsmeter,<br />
1 cyclotron en 2 PET camera’s. Voor de ontwikkeling<br />
van nieuwe radiofarmaca beschikt de afdeling sinds<br />
begin 2006 over een microPET Focus 220 en een microCT.<br />
Voor de radionuclidentherapie kan de afdeling beschikken<br />
over de drie therapiekamers. Deze worden <strong>voor</strong>namelijk ingezet<br />
<strong>voor</strong> 131 I-therapie. Uiteraard beschikt de afdeling NGMB<br />
over radiochemische (B, C en PET) en radiofarmaceutische<br />
laboratoria. Het laboratorium <strong>voor</strong> de bereiding van van single<br />
photon radiofarmaca voldoet aan de eisen <strong>voor</strong> GMP. Het<br />
laboratorium <strong>voor</strong> PET-radiofarmaca wordt binnen afzienbare<br />
tijd verbouwd om aan deze eisen te voldoen. Ook<br />
beschikt de afdeling over een eigen cyclotron, 17 MeV protonen<br />
of 8.5 MeV deuteronen. Hierdoor is de productie van 11 C,<br />
13 N, 15 O en 18 F verzekerd.<br />
Gezien het feit dat de meest gammacamera’s vrij oud zijn en er<br />
geen beschikking is over een PET/CT, is er vervangingstraject<br />
opgestart waarin alle gammacamera’s worden vervangen door<br />
Bereidings ruimte radiofarmaca conform GMP.
Change language