17.09.2013 Views

Mei '13 - Tanuki

Mei '13 - Tanuki

Mei '13 - Tanuki

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

太狸記<br />

LVSJK <strong>Tanuki</strong> / 三十一周年/ 五月


Colofon<br />

JOURNALCOMMISSIE<br />

Carmen Loh<br />

Wester Wagenaar<br />

Arthur Hinsch<br />

Asor Mustafa<br />

Vincent Pols<br />

Bob Rambonnet<br />

REDACTIELEDEN<br />

Hoofdredactie:<br />

Carmen Loh<br />

Vormgeving:<br />

Carmen Loh<br />

Eindredactie:<br />

Bob Rambonnet<br />

Wester Wagenaar<br />

BESTUUR VAN TANUKI<br />

Praeses:<br />

Robert Beers<br />

Ab-actis:<br />

Annet Zwart<br />

Hoofdredactrice:<br />

Carmen Loh<br />

Webmaster:<br />

Nikki Doorn<br />

Assessor:<br />

Jan-Willem Slingerland<br />

COMMISSIEVOORZITTERS<br />

Eerstejaarscommissie:<br />

Jan-Willem Slingerland<br />

Feestcommissie:<br />

Thomas Zijtveld<br />

Jaarboekcommissie:<br />

Myrthe Prins<br />

Journalcommissie:<br />

Carmen Loh<br />

Kampcommissie:<br />

Annette van Wanroij<br />

Koreacommissie:<br />

Annet Zwart<br />

Kunst- en cultuurcommissie:<br />

Koen de Rooij<br />

Reiscommissie:<br />

Robert Beers<br />

RAAD VAN TOEZICHT<br />

Martijn Heule<br />

Yori van Hout<br />

Guan van Zoggel<br />

2 太狸記・五月号<br />

社説<br />

Editorial van de hoofdredactrice<br />

Met pijn in mijn hart is het aan mij om iedereen te<br />

moeten verwittigen dat dit de laatste journal is van dit<br />

jaar. Tevens is dit dan ook de laatste editorial die ik schrijf<br />

als hoofdredactrice van de journal. Ik hoop dat iedereen<br />

van de Ta<strong>Tanuki</strong>Ki heeft genoten; het was mij een groot<br />

plezier om ze te maken. De propagandamachine van<br />

<strong>Tanuki</strong> neemt voor nu een pauze, maar zal in het nieuwe<br />

jaar weer op volle toeren draaien.<br />

Voor deze laatste editie hebben we de introductie van het<br />

bestuur van 2013-2014, een verslag van de afgelopen<br />

Koreaweek en weer een speciale kortingsactie, deze keer<br />

voor sushi! Ook te lezen zijn de allerlaatste adviezen van<br />

Anky. Hebben jullie Anky op 18 april nog gezien? Zo niet,<br />

niet gevreesd. Ik zal de langverwachte bekendmaking niet<br />

langer uitstellen; gelijk een goede manier om meer lezers<br />

te trekken voor de editorial. Anky, die ons van adviezen<br />

heeft voorzien, is niemand minder dan Mario Keijlard.<br />

Hierbij wil ik mijn journalcommissie bedanken voor al<br />

hun inzet, zonder hen zou de journal minder succesvol<br />

zijn geweest. En als antwoord op de vraag die jullie<br />

allemaal op de lippen brandt: ja, er zal taart zijn.


Op de voorkant<br />

Toriniku, momo, tsukune, torikawa,<br />

tebasaki, bonjiri, shiro, nankotsu, kokoro,<br />

reba, sunagimo, negima, shiitake, ikada,<br />

gyuutan, atsuage toufu, enoki maki, piman,<br />

asuparabekon, butabara, ninniku, shishito,<br />

ginnan, chorizo, sake, hotategai... En het<br />

gaat maar door! Er zijn zoveel soorten<br />

yakitori, probeer daar maar je favoriet<br />

uit te vinden!<br />

Deze prachtige foto is wederom<br />

gemaakt door Jurriaan van der Meer.<br />

太狸記・五月号<br />

目次<br />

Inhoud<br />

TANUKI SHINBUN<br />

Journalcommissie 4<br />

Het nieuwe bestuur 6<br />

Sugar, Spice and Everything nice 9<br />

Koreaweek 11<br />

Kunst in de EAL 12<br />

Mentoraat 13<br />

Interview met dr. Herber 14<br />

JAPAN & KOREA<br />

De strijd om internationale sympathie 17<br />

Walvisvaart 19<br />

De Japanse landbouwsector 21<br />

Abenomics - Deel II 23<br />

Terug naar het ‘echte’ Japan 25<br />

Hokusai Katsushika 27<br />

MEDIA<br />

Thermae Romae 29<br />

Harmoknight & Code of Princess 30<br />

COLUMNS<br />

コトバによって現れた人 31<br />

Masterstage in Nagasaki 34<br />

Meet & Greet met Japanse bedrijven 36<br />

Krant Met Karakter 37<br />

Ask Anky 38<br />

“Ze ziet er goed genoeg uit<br />

om een persoonlijkheid te<br />

hebben, maar die heeft ze<br />

niet.”<br />

-Colin Casey<br />

3


De journalcommissie<br />

De journalcommissie beantwoordt de vragen des levens. De vraag van deze keer:<br />

Als de lucht groen was in plaats van blauw, wat voor effect zou dat dan<br />

hebben gehad op het bestaan van cavia’s?<br />

Getekend door Milou van Montfort.<br />

http://milouvanmontfort.com/<br />

4 太狸記・五月号


Wester Wagenaar<br />

Zoals bekend wordt geacht onder de<br />

intellectuele kringen der cavialogen, zijn cavia’s<br />

eenvoudige creaturen die complexe zaken<br />

als de kleur van de lucht als zeer belangrijk<br />

ervaren. Aangezien cavia’s logischerwijs groen<br />

niet zo’n mooie kleur achten, lijkt het dan ook<br />

onwaarschijnlijk dat de rol van de beestjes in<br />

het universum in een dergelijke situatie groter<br />

zou zijn dan nu al het geval is.<br />

Bob Rambonnet<br />

De vraag is natuurlijk of de lucht niet allang<br />

groen is? Want wat is groen en wat is blauw?<br />

Als je een Vietnamees vraagt welke kleur<br />

de voor ons groene bladeren aan de boom<br />

hebben, dan krijg je als antwoord ‘xanh’.<br />

Vraag je dezelfde persoon welke kleur de<br />

lucht heeft, dan blijft het antwoord ‘xanh’.<br />

Ook in het Japans is het onderscheid tussen ‘<br />

青: ao (‘blauw’)’ en ‘緑: midori (‘groen’)’ niet<br />

altijd gelijk aan het Nederlands. Met andere<br />

woorden: cavia’s bestaan niet.<br />

Vincent Pols<br />

Waarom heeft de regering mijn dinosaurus<br />

in beslag genomen en doen zij experimenten<br />

met hem? Waarom wordt de lucht tijdens een<br />

onweersstorm zo typerend groen en wat zou<br />

het effect hiervan zijn op cavia’s? Een groene<br />

lucht betekent vaak onweer of een andere<br />

samenstelling van gassen in de atmosfeer.<br />

Cavia’s werden 7000 jaar geleden al gehouden<br />

太狸記・五月号<br />

door volkeren in de Andes en zij zouden door<br />

de constante dreiging van onweer en giftige<br />

gassen waarschijnlijk geen tijd hebben gehad<br />

om cavia’s tam te maken.<br />

Arthur Hinsch<br />

Cavia’s hebben een goed gevoel voor kleur.<br />

Ze hebben dus geen moeite om groen van<br />

blauw te onderscheiden. Op het moment dat<br />

de hemel groen wordt krijgen ze moeite om<br />

de hemel te onderscheiden van hun meest<br />

favoriete voedsel: gras. Waarschijnlijk zouden<br />

ze beginnen met happen naar de hemel. Eet<br />

smakelijk!<br />

Asor Mustafa<br />

Als de lucht groen (lees appeltjesgroen) zou<br />

zijn, dan zou dit rampzalige gevolgen hebben<br />

voor de wereld zoals we die nu kennen. Het<br />

probleem ligt bij de cavia, die zoals iedereen<br />

weet een aardige groentolerantie hebben, maar<br />

die reikt tot 65 procent. Als de lucht groen zou<br />

zijn, zou het groenpercentage tussen de 80 en<br />

95 procent komen te liggen. Dit zou leiden tot<br />

excessieve caviamutatie, wat ze binnen tien<br />

jaar boven de mens zal stellen qua intelligentie.<br />

En aangezien iedereen weet natuurlijk hoe<br />

imperialistisch cavia’s van aard zijn, moeten<br />

we die lucht blauw houden! For the sake of<br />

men!<br />

5


Het nieuwe bestuur<br />

Praeses<br />

Hey mensen! Ik word komend jaar de praeses<br />

van <strong>Tanuki</strong>, ofwel de voorzitter van de<br />

vereniging, en daarom schrijf ik hier een stukje<br />

over mezelf. Het is namelijk handig om een<br />

beetje over de praeses te weten als je hem wilt<br />

pleasen.<br />

Voor de mensen die mij niet kennen: mijn<br />

naam is Albert Tiemersma, maar jullie mogen<br />

mij Praeses noemen. Ik kom van origine uit<br />

Easterein (Oosterend), een gezellig dorpje in<br />

Fryslân en ik werk in het dorpje daarnaast als<br />

barman. Daardoor kan ik zeker genieten van<br />

een goed getapt biertje (tip 1), bij voorkeur<br />

geserveerd onder het genot van goede muziek<br />

zoals The Doors of Gorillaz. Natuurlijk zijn er<br />

genoeg andere goede bands, maar dit zijn toch<br />

wel de twee toppers. Het gespreksonderwerp<br />

dat ik het liefst bij de muziek en bier zou willen<br />

hebben, zou toch wel iets met Japan, Korea of<br />

“the ‘Nam” moeten zijn. Na een paar drankjes<br />

maakt het me niet zoveel meer uit, dan kunnen<br />

we het desnoods nog over spruitjes hebben.<br />

Qua eten ben ik nooit zo moeilijk; ik lust alles<br />

wel. Wel ben ik geen grote liefhebber van<br />

6 太狸記・五月号<br />

scherp eten, hoewel wasabi de uitzondering<br />

op de regel vormt. Er is niet echt een gerecht<br />

waarvoor je me midden in de nacht wakker<br />

hoeft te maken, want ik hou ook van slapen.<br />

Voor een reep chocolade zou ik het overigens<br />

niet heel erg vinden, waarbij alles goed is, maar<br />

Chocoswing van Milka toch de meeste punten<br />

weet te scoren. Een reep Rollo, daar krijg je<br />

ook nog punten voor, maar toch wat minder.<br />

Ik drink al een paar jaar geen koffie meer, maar<br />

een paar liter thee gaat er nog altijd in. Vooral<br />

de thee uit de automaten in het Arsenaal,<br />

want de hele ambiance om die theetjes heen is<br />

geweldig.<br />

Mijn lievelingsfilm is zonder twijfel<br />

Apocalypse Now!, niet alleen omdat die<br />

gewoonweg briljant is, maar ook omdat die<br />

erg “quotable” is. Natuurlijk ben ik ook wel fan<br />

van de Japanse cinema, maar ik kan hierover<br />

nog veel leren, zo merk ik na bijna een jaar<br />

met Koen in de Kunst en Cultuurcommissie te<br />

hebben gezeten. Natuurlijk kan je als praeses<br />

van <strong>Tanuki</strong> niet ontkennen dat je anime kijkt.<br />

Voor mij is One Piece een constante in mijn<br />

leven. Toen ik deze serie begon te kijken waren<br />

er nog maar 250 afleveringen; nu zijn het er<br />

bijna 600. Ik kijk daarnaast ook nog wel andere<br />

series, ook kortere, maar niks kan tippen<br />

aan One Piece. Zelfs niet Death Note voor<br />

aflevering 25, waarin iets gebeurt dat de serie<br />

verneukt (spoiler alert: L dies).<br />

Praeses zijn van <strong>Tanuki</strong>; ik heb er zin in! Het<br />

wordt vast een mooi jaar voor <strong>Tanuki</strong> en ik zal<br />

hiervoor mijn uiterste best doen. We zijn heel<br />

wat van plan en hebben heel wat voor jullie in<br />

petto.<br />

Als je lid van <strong>Tanuki</strong>, dan kun je in het Arsenaal<br />

altijd op me afstappen voor vragen of gewoon<br />

om een praatje te maken. Een theetje op<br />

volle sterkte en zonder suiker wordt dan wel<br />

gewaardeerd, maar is niet noodzakelijk.<br />

Mvg,<br />

Albert “De Praeses” Tiemersma


Quaestor<br />

Dag mede-japanologen. Mijn naam is Arco<br />

Oliemans en ik ben jullie nieuwe quaestor,<br />

ofwel de penningmeester van <strong>Tanuki</strong>. Ik<br />

zal even kort uitleggen wie ik ben. Het<br />

belangrijkste dat je moet onthouden is dat<br />

ik van eten houd. O ja, en ik slaap erg graag.<br />

Daarnaast heb ik verschillende interesses,<br />

zoals snowboarden, films en televisieseries<br />

kijken, gamen en ook reizen. Als ik later groot<br />

ben, dan wil ik een wereldreis maken!<br />

Net als jullie ben ik overigens natuurlijk ook<br />

erg geïnteresseerd in Japan. Voor mij is Japan<br />

iets bijzonders, alles is zo anders dan hier. En<br />

tja, ik hou van anders. Sinds ik met de cultuur<br />

in aanraking ben gekomen is mijn interesse<br />

steeds meer gegroeid en wilde ik steeds meer<br />

weten over Japan en de Japanse taal. Daarom<br />

ben ik in september 2010 begonnen met<br />

Japanstudies en heb ik de eerste twee jaar met<br />

een deel van jullie in Leiden gestudeerd.<br />

Op dit moment studeer ik een jaar in Japan<br />

aan de Waseda Universiteit in Tokyo. Het<br />

afgelopen jaar heb ik hier heel veel mooie<br />

ervaringen opgedaan en heb ik ook nog<br />

geprobeerd wat wijsheid op te doen. Het<br />

laatste jaar van mijn bachelor wil ik graag mooi<br />

afsluiten, vandaar de beslissing om mij aan te<br />

太狸記・五月号<br />

melden voor een bestuursfunctie bij <strong>Tanuki</strong>.<br />

Ik denk dat dit een geweldige ervaring zal zijn<br />

voor mij als persoon waardoor ik me weer<br />

verder kan ontwikkelen. Het komende jaar ben<br />

ik van plan jullie mee te slepen naar allerlei hele<br />

leuke dingen die wij gaan organiseren. Vooral<br />

de feestjes natuurlijk... Nee hoor, ook buiten de<br />

feestjes staan er uiteraard genoeg leuke dingen<br />

te wachten!<br />

Kortom: ik zal samen met mijn<br />

medebestuursleden ervoor zorgen dat ook<br />

jullie een geweldig jaar tegemoet gaan! よろ<br />

しくおねがいします!- Arco “De Bank”<br />

Oliemans<br />

Assessor<br />

Communicatie<br />

Daar sta ik, bij de drukste uitgang van de tram.<br />

Halte na halte: mensen in, mensen uit. Op een<br />

gegeven moment zie ik in mijn ooghoek een<br />

forse man waggelend opstaan en mijn richting<br />

op lopen. “Die moet eruit” is dan ook wat ik<br />

denk zodra hij zichzelf naast mij bij de uitgang<br />

parkeert. Hij houdt zijn ov-chipkaart trillend<br />

voor de lezer, maar het bekende piepje laat niet<br />

van zich horen. Weet je wat, ik ga deze man<br />

wat geld besparen; is wel zo aardig, aldus de<br />

woorden die mij een gevoel van heldhaftigheid<br />

geven terwijl ik richting de man stap en hem<br />

een klopje op de schouder geef. Hij draait zich<br />

om en fluistert verbaasd “Ja...?” Een walm van<br />

‘s werelds goedkoopste whisky’s vult mijn neus<br />

en plots wordt de reden van het waggelen en<br />

7


trillen van deze meneer mij duidelijk. “Ach ja,<br />

het is ook al 6 uur ’s avonds…” denk ik. Een<br />

goed verhaal beschrijft het leven van Odysseus<br />

en een goed verhaal kan vast ook verteld<br />

worden over de reden van de verplaatsing<br />

van een meneer van “op de kaart” naar “van<br />

de kaart”. Terwijl ik de afwisseling van door<br />

mijn neus naar door mijn mond ademen<br />

maak, vertel ik de meneer vol overtuiging: “U<br />

moet nogmaals even de kaart ervoor houden,<br />

u bent niet uitgecheckt.” Hij kijkt me aan met<br />

een duizend meter lange staar die je normaal<br />

alleen bij Vietnamveteranen ziet, en zegt<br />

“Ehhhhhhh….?”, met een sterke nadruk op<br />

de h die mijn neushaartjes, ondanks het via de<br />

mond ademen, laat opkrullen.<br />

“U moet het kaartje nogmaals voor de lezer<br />

houden meneer, u bent niet uitgecheckt”<br />

herhaal ik. Hij kijkt naar zijn kaart, de lezer,<br />

de kaart en weer terug naar mij. Verward<br />

houdt hij de kaart nogmaals voor de lezer en<br />

ditmaal hoor ik wel het bekende piepje. Ik kijk<br />

naar de meneer en zie zijn ogen kristalliseren.<br />

Hij grijpt trillend mijn arm en zegt net hard<br />

genoeg voor de hele tram om het hoofd te<br />

draaien: “Bedankt jongen! Je bent echt een<br />

heel goede jongen! Je doet me denken aan mijn<br />

zoon! Goeie jongen!”. Ik kijk de meneer aan<br />

en zeg “Geen probleem meneer”, net voordat<br />

hij uitstapt. Even later stap ik zelf ook uit<br />

met een gevoel van heldhaftigheid en goede<br />

karma; vandaag ben ik een goede jongen, ben<br />

ik assessor communicatie geworden en heb ik<br />

een dronken man geholpen met uitchecken.<br />

“Vandaag ben ik een goede jongen” denk ik<br />

nogmaals, terwijl ik met mijn hoofd geheven<br />

en zonder paraplu door de stromende regen<br />

richting huis marcheer.<br />

Ik ben Anoma van der Veere, een jongen<br />

uit Den Haag, die alles misschien net iets te<br />

dramatisch opvat. En niet te vergeten: ik ben<br />

de nieuwe assessor communicatie van <strong>Tanuki</strong>.<br />

- Anoma “De Propagandamachine” van<br />

der Veere<br />

8 太狸記・五月号<br />

Abactis<br />

Ik loop inmiddels al weer redelijk wat jaartjes<br />

rond bij <strong>Tanuki</strong>. Het afgelopen jaar heb ik de<br />

feestcommissie, ofwel de feestco, geleid. Mede<br />

door mijn lieftallige team van feestco-leden is<br />

dit erg leuk geweest. Om nu abactis te worden<br />

is dan ook de spreekwoordelijke kers op mijn<br />

taartje. Het komende jaar zal ik jullie zoveel<br />

mogelijk op de hoogte gaan houden over alle<br />

activiteiten die gaan plaatsvinden binnen<br />

<strong>Tanuki</strong> in een wekelijkse mail. Hierin vinden<br />

jullie de activiteiten van de aankomende week/<br />

weken, plus een extra rubriekje met daarin<br />

iedere week een willekeurig feitje. Deze<br />

kunnen informatief zijn, zoals over een aparte<br />

kanji of een bizar historisch weetje, maar vaker<br />

zullen ze simpelweg leuk zijn om te weten.<br />

Mocht je overigens zelf nog leuke feitjes weten:<br />

schroom dan niet om die aan me door te geven.<br />

Daarnaast zijn er natuurlijk nog de<br />

aankondigingen van alle extra activiteiten,<br />

zoals feesten, lezingen, uitjes, wedstrijden<br />

en nog veel meer. En hoewel jullie natuurlijk<br />

voornamelijk van me zullen horen via de<br />

digitale media, sta ik altijd open voor een goed<br />

gesprek of slap geouwehoer in het Arsenaal<br />

dan wel tijdens de vele activiteiten die we dit<br />

jaar voor jullie in petto hebben. - Thomas<br />

“Tepel” Zijtveld


Feest: Sugar, Spice & Everything nice<br />

Een piñata is een figuur dat normaal gesproken<br />

gemaakt is van papier-maché. De buitenkant<br />

wordt versierd met crêpepapier in allerlei<br />

kleuren en de binnenkant wordt gevuld<br />

met snoepjes, confetti en allerlei andere<br />

leukigheden. Vooral in Latijns-Amerika wordt<br />

er met veel plezier een piñata opgehangen,<br />

waarna geblinddoekte kinderen met een<br />

stok mogen proberen hem kapot te slaan,<br />

om vervolgens in een regen van snoepjes<br />

terecht te komen. Nu vragen veel mensen zich<br />

waarschijnlijk af waarom ik dit uitleg. Het is bij<br />

het laatste feest gebleken dat het gemiddelde<br />

<strong>Tanuki</strong>-lid geen enkel idee heeft wat een piñata<br />

is. Dingen waar piñata’s mee verward worden<br />

zijn onder andere regenbogen, papegaaien,<br />

homopino’s en Sugar Lee Hooper. Dat mocht<br />

de pret echter niet drukken: op 2 mei werd<br />

COC de Kroon omgetoverd tot een heus<br />

snoepland, met als thema ’Sugar, Spice and<br />

Everything Nice‘.<br />

De muren waren bedekt met cupcakes,<br />

Powerpuff Girls en pepertjes. Er hingen zelfs<br />

suikerspinnen aan het plafond. De outfits<br />

waren veelal in thema, met veel felle kleuren,<br />

hier en daar een zure mat en natuurlijk<br />

veel glitters. Onder begeleiding van een<br />

太狸記・五月号<br />

uiteenlopend muzikaal palet van MC Klapwijk<br />

waanden we ons zes uur lang in een land van<br />

suiker, suiker en nog meer suiker. Bij aankomst<br />

ontving iedereen bovendien een shotje van<br />

gummibeertjes gedrenkt in wodka, wat een<br />

goede partystarter bleek.<br />

Het oorspronkelijke idee van de feestcommissie<br />

was om een stand-off te houden tussen de<br />

feestgangers, maar toen kwam opeens Gydo<br />

Ulenreef binnen, verkleed als Mojo Jojo.<br />

Aangezien toch niemand van Gydo’s geniale<br />

outfit zou kunnen winnen, werd hij unaniem<br />

verkozen tot winnaar van de… de off.<br />

Rond een uurtje of vier drong het tot de<br />

meeste feestgangers door dat de volgende dag<br />

een gewone collegedag was. Alvorens men<br />

huiswaarts keerde, werd er door veel van de<br />

feestgangers het een en ander opgeruimd<br />

(waar de feestcommissie jullie overigens erg<br />

dankbaar voor is). Daarna trok iedereen<br />

alsnog, moe en voldaan en misschien met<br />

een lichte sugar rush, huiswaarts. In menige<br />

buikjes zat ondertussen een hoeveelheid snoep<br />

waar menig piñata jaloers op zou zijn geweest.<br />

- Sander Toet<br />

9


Koreaweek: een grote dosis Korea<br />

Van 8 tot 12 april stond <strong>Tanuki</strong> in het thema<br />

van Korea. Als activiteit van het tweede<br />

semester had de Koreacommissie besloten om<br />

de handen uit de mouwen te steken en <strong>Tanuki</strong><br />

een grote dosis Korea toe te dienen: een week<br />

lang, elke dag een andere activiteit.<br />

Deze week werd geopend op 8 april met een<br />

beginnerscursus taekwondo in het USC.<br />

Bezocht door een handjevol mensen, werd deze<br />

klas gegeven door een voormalig taekwondobeoefenaar<br />

en een aankomend taekwondodocent.<br />

De les was intens en informatief, maar<br />

vooral heel erg leuk. Het geeft toch wel een<br />

kick als je een trap leert die je alleen in films of<br />

bij de Olympische spelen ziet.<br />

Op dinsdag werd de Koreaanse film Legend<br />

of the 7 Cutter vertoond nadat de geplande<br />

film Hurricane niet bleek te werken. Onder<br />

het genot van versgemaakte kimbap, kimchi en<br />

Koreaanse zoutjes, keek een man of twintig<br />

gezellig mee.<br />

De clinic van de gebruikelijke K-pop-dansgroep<br />

werd eveneens goed bezocht. Zowel vrouw als<br />

man waagde zich aan de verleidelijke pasjes<br />

van SNSD en de girl power moves van 2NE1.<br />

Intens, doch zeer vermakelijk.<br />

Als laatste activiteit voor het grote feest werd<br />

er die donderdag een lezing gegeven over de<br />

Do’s en Don’ts in Korea door Geert Scholten.<br />

Wat begon als een formele lezing ontpopte<br />

zich al snel tot een verslag van de avonturen<br />

van Geert in Seoul. Desalniettemin was de<br />

activiteit zeer leerzaam voor hen die nog nooit<br />

in Korea waren geweest en werd ons tot onze<br />

verbazing bekend gemaakt dat de Koreaanse<br />

ambassade ook was komen opdagen (samen<br />

met een grote hoeveelheid Koreaanse drank.<br />

Score!).<br />

Tot slot was er op de vrijdagavond het grote<br />

K-pop feest in Dok2. Dankzij de ambassade<br />

kon iedereen proeven van de drankcultuur<br />

van Zuid-Korea en er werd enthousiast<br />

太狸記・五月号<br />

gedanst op alles wat de popscene van het<br />

land te bieden heeft. Een geslaagd afsluiten<br />

van een verbazingwekkend geslaagde week. -<br />

Kayleigh Herbrink<br />

11


Kunst is een breed en interessant onderwerp<br />

om te bestuderen, of je je nu richt op Hiroshige<br />

of moderne kunst. De East Asian Library huist<br />

juist daarom een grote hoeveelheid aan boeken<br />

met en over kunst. Twee collecties die ik in het<br />

bijzonder wil toelichten, zijn de JAC-collectie<br />

en de kunstcollectie.<br />

De kunstcollectie bestaat uit bijna 700<br />

grote, in kleur geprinte, kunstboeken over<br />

traditionele kunstvormen. Denk bijvoorbeeld<br />

aan prentkunst, ‘根付: netsuke’ (met de<br />

hand gesneden gordelknopen), kalligrafie<br />

of keramiek. De boeken zijn een must voor<br />

iedereen die onderzoek doet naar deze<br />

kunstvormen.<br />

Je kunt in de catalogus altijd simpel een<br />

zoekterm invoeren (bij Leiden Collections)<br />

zoals ‘calligraphy’, indien je bijvoorbeeld<br />

boeken over kalligrafie zoekt. De meeste<br />

boeken zijn zo te vinden, maar als je specifiek<br />

wilt bladeren door deze collectie, zoek dan<br />

bij Advanced Search op Shelfmark: ‘KUNST’.<br />

Zo vind je alle boeken in de kunstcollectie.<br />

Boeken uit deze collectie zijn overigens niet te<br />

leen maar kunnen in de bibliotheek wel rustig<br />

bekeken worden.<br />

De andere noemenswaardige collectie is de<br />

JAC-collectie. ‘JAC’ staat voor ‘Japan Art<br />

Catalog’ en is een project van het National Art<br />

Kunst in de EAL<br />

12 太狸記・五月号<br />

Center in Tokio. Dit project levert catalogi<br />

van Japanse kunsttentoonstellingen aan<br />

vier instituten in het buitenland, waaronder<br />

onze East Asian Library. De collectie omvat<br />

catalogi van recente maar ook oudere<br />

kunsttentoonstellingen, over zowel moderne<br />

als traditionele kunst. Veel van de catalogi gaan<br />

over het werk van één kunstenaar en de meeste<br />

van deze kunstenaars zijn in het buitenland<br />

vaak niet bekend. De catalogi in de collectie<br />

zijn vaak alleen te krijgen via het museum waar<br />

de tentoonstelling heeft plaatsgevonden en<br />

daarom is deze collectie ook bijzonder uniek!<br />

De East Asian Library heeft tot nu toe ruim<br />

1500 boeken in deze collectie en de collectie<br />

wordt steeds verder uitgebreid. Je kunt in<br />

de catalogus (bij Leiden Collections) zoeken<br />

naar de naam van een kunstenaar. Als je<br />

een specifieke tentoonstelling zoekt, kun je<br />

overigens ook zoeken op de naam van het<br />

museum. Wil je een beetje bladeren door de<br />

collectie, zoek dan bij Advanced Search op<br />

Shelfmark: ‘JAC’ . Je krijgt dan alle boeken uit<br />

de collectie te zien. De boeken uit deze collectie<br />

zijn bovendien niet alleen aanvraagbaar via de<br />

catalogus, ze zijn ook te leen!<br />

Meer informatie over over het JAC project vind<br />

je op http://www.nact.jp/english/art-library/<br />

jacproject.html. - Carola van der Drift


Alle eerstejaars worden in het eerste semester<br />

in groepjes begeleid door studentmentoren.<br />

Een belangrijk doel hiervan is de nieuwe<br />

student wegwijs te maken binnen de opleiding<br />

en de universiteit, uitleg te geven over<br />

allerlei aspecten van de studie, socializen en<br />

vakinhoudelijke ondersteuning. Afhankelijk<br />

van waar de studenten hulp mee nodig<br />

hebben, proberen de studentmentoren onder<br />

begeleiding van de docenten bij te springen.<br />

Samen met de mentoren wordt bijvoorbeeld<br />

collegestof besproken, maar ook wordt<br />

geholpen met zaken als tentameninschrijvingen<br />

waar nodig.<br />

Studentmentoren hebben vanzelfsprekend<br />

zelf ook uiteenlopende interesses, iets wat tot<br />

uiting komt in de vele soorten focusvakken<br />

en vanaf komend jaar ook binnen de nieuwe<br />

opzet van het BA2- en BA3-programma<br />

van Japanstudies. Het mentoraat biedt je<br />

de mogelijkheid om aan je medestudenten<br />

verschillende aspecten van het Japans en<br />

Japan te introduceren, en ze zo reeds te<br />

enthousiasmeren voor de keuzeseminars in<br />

het tweede jaar (en om te laten zien waarom jij<br />

de Japanse linguïstiek, geschiedenis, kunst of<br />

politiek juist zo interessant vindt!). Dit is wat<br />

twee van de mentoren van afgelopen jaar over<br />

het mentoraat te zeggen had:<br />

“Mentoraat geven is het op weg helpen van<br />

de jongerejaars zoals je zelf ook op weg bent<br />

geholpen door jouw mentoren. Struikelblokken<br />

worden besproken en je kan ze in een casual<br />

omgeving lekker laten oefenen. Het is een manier<br />

om je kennis over de valkuilen van de studie<br />

te delen zodat fouten niet herhaald hoeven te<br />

worden. Maar meer dan al dat: het is leuk! Je leert<br />

een hoop nieuwe mensen kennen en je leert ook<br />

een hoop over jezelf!”<br />

-Frank Floris<br />

“Mentoraat is anders dan een ‘echte’ docent<br />

zijn. Hier kwam ik al snel achter. De klas bestaat<br />

voornamelijk uit leeftijdsgenoten en wellicht<br />

enkelen die een goed aantal jaren boven jezelf<br />

Mentoraat<br />

太狸記・五月号<br />

uitsteken. Het is erg interessant om beide groepen<br />

te helpen en ik kwam er al snel achter dat er geen<br />

wezenlijk verschil is tussen de twee aangezien ze<br />

beide hunkeren naar meer inzicht in de Japanse<br />

taal en cultuur. Dit gekoppeld aan het feit dat<br />

Japan ons kan voorzien van talloze geweldige<br />

manieren om de taal en cultuur te leren, heeft het<br />

mij in ieder geval een interessante nieuwe ervaring<br />

bijgebracht die me heeft geleerd creatieve dingen<br />

voor te bereiden en dit over te brengen op een<br />

groep mensen.”<br />

- Jim Gubbels<br />

Ook zelf zie ik het mentorschap als een hele<br />

positieve (en leuke) ervaring. Je leert makkelijk<br />

mensen uit een ander jaargang kennen, je<br />

kunt mensen helpen met zaken waar je zelf<br />

in het eerste jaar ook moeite mee had en je<br />

werkt bovendien samen met andere mentoren<br />

en docenten in het opzetten van een leuk en<br />

handig programma voor de eerstejaars. Het<br />

kan bovendien geen kwaad om zelf ook nog<br />

eens alle woordjes en grammatica uit het<br />

eerste jaar te herhalen! Omdat er altijd wat<br />

te verbeteren valt, zijn suggesties voor het<br />

mentoraat altijd welkom, maar meer nog dan<br />

dat: je aanmelding.<br />

Als studentmentor ben je voornamelijk actief<br />

in het eerste semester, waarbij je wekelijks<br />

een mentoraat verzorgt van (maximaal) twee<br />

uur. Omdat deze mentorgroepjes door twee<br />

personen verzorgd worden, zijn aanmeldingen<br />

met twee personen ook mogelijk! Ben je<br />

geïnteresseerd in het begeleiden van de<br />

aankomende eerstejaars? Wil je een functie<br />

vervullen die bovendien mooi op je CV staat?<br />

Stuur dan een bericht naar mevrouw De Jong<br />

via t.h.m.de.jong@hum.leidenuniv.nl.<br />

Ook eerstejaars studenten die verwachten<br />

de propedeuse te kunnen halen mogen alvast<br />

reageren.<br />

13


Interview met Dr. Herber<br />

Q: Wat was uw motivatie om Japans in<br />

Leiden te gaan studeren?<br />

A: Toen ik op de middelbare school zat heb ik<br />

heel veel aan karate gedaan en ik ben daardoor<br />

geïnteresseerd geraakt in de Japanse taal. Ook<br />

was ik geïnteresseerd in de Japanse literatuur<br />

en film, maar ik had toen nog niet echt voor<br />

ogen wat ik er later nou mee zou kunnen doen.<br />

Toen ik aan de studie begon waren we met<br />

tachtig eerstejaars. Dat was in een tijd waarin<br />

het economisch nog heel goed ging met Japan.<br />

Veel mensen begonnen aan de studie omdat het<br />

hen, vanwege de economische situatie, handig<br />

leek. Heel wat mensen vielen af. Logisch, want<br />

als je er geen persoonlijke interesse in hebt, kan<br />

het nog echt moeilijk zijn.<br />

In mijn tijd waren er ook meer docenten die<br />

gericht waren op het klassieke Japan. Als je<br />

onderzoek deed naar het moderne Japan,<br />

kreeg je vaak te horen dat alles wat zich na de<br />

<strong>Mei</strong>ji-tijd afspeelde niet bepaald als interessant<br />

wordt beschouwd. Maar natuurlijk werden er<br />

ook politieke en economische vakken gegeven.<br />

14 太狸記・五月号<br />

“Wanneer ik in Japan kom<br />

ga ik meteen lekker eten,<br />

lekker thee drinken en hou<br />

ik van onsen en Japans bier. ”<br />

In mijn derde jaar heb ik een vak gevolgd met<br />

de naam ‘Recht en Samenleving’. Ik geef nu<br />

een vak met dezelfde naam; dit vak is dus niet<br />

door mij bedacht. Ik heb die naam bewust<br />

overgenomen om ervoor te zorgen dat er een<br />

continuïteit is tussen de colleges van destijds<br />

en nu. De docent die toen dat vak gaf had veel<br />

contacten met Japanse ministers van justitie<br />

en bij een van die ministers ben ik uiteindelijk<br />

ook in Japan gaan studeren. Mijn scriptie ging<br />

toen over schuldbekentenissen in Japan. Ik<br />

ben tijdens mijn studie in Nederland naar een<br />

lezing geweest van deze Japanse minister en zo<br />

waren we aan de praat geraakt.<br />

“Met deze studie krijg je<br />

een andere kijk op Japan,<br />

maar ook op Nederland.”<br />

Q: En vervolgens naar Japan?<br />

Toen ik klaar was met mijn Doctoraat<br />

(gelijkwaardig aan de huidige MA) in<br />

Nederland, wou ik aan de universiteit van


Tsukuba studeren, maar mijn diploma werd<br />

alleen herkend als bachelor en dus moest ik<br />

nog een master doen in Japan, waardoor ik<br />

uiteindelijk zeven jaar in Japan bleef. Dankzij<br />

mijn professor in Japan kreeg ik veel contacten<br />

en heb zo interviews gehouden met politici,<br />

ministers van justitie en rechters. Ook heb ik<br />

de verhoorarchieven in kunnen kijken. Ik hield<br />

me toen bezig met een beroemde moordzaak,<br />

maar ik heb drie maanden moeten vechten met<br />

de bureaucratie van het openbaar ministerie<br />

om dit soort documenten te kunnen inzien.<br />

De film ‘それでも僕はやってない:<br />

Soredomo Boku wa Yattenai’ (I Just Didn’t Do<br />

It) geeft trouwens een goed beeld van Japanse<br />

verhoorpraktijken. In de laatste tijd is er echter<br />

een consensus aan het ontstaan dat er meer<br />

openheid van zaken gegeven moet worden<br />

en er wordt steeds meer van het verhoor<br />

opgenomen. Vanuit Japan en Europa is veel<br />

aandacht voor onderzoek naar hoe men meer<br />

openheid kan bereiken.<br />

“Dankzij mijn professor in<br />

Japan kreeg ik veel contacten<br />

en heb zo interviews gehouden<br />

met politici, ministers<br />

van justitie en rechters.”<br />

Q: Na uw tijd in Japan bent u drie jaar als<br />

freelance tolk en vertaler te werk gegaan.<br />

A: Ja, dat was leuk werk, maar ook een beetje<br />

om gek van te worden. Je wist nooit wat je te<br />

wachten stond en het was ook nog eens zeer<br />

onregelmatig werk. Op het ene moment sta je<br />

bij Bosch in Tilburg in het Japans uit te leggen<br />

dat er geen braampjes mogen komen op een<br />

bepaald elementje en houdt je je bezig met<br />

termen waarvan je in het Nederlands niet eens<br />

weet waar ze voor staan. De volgende dag sta je<br />

in de rechtszaal bij een echtscheidingszaak en<br />

tolk je voor de rechter, terwijl hij het heeft over<br />

太狸記・五月号<br />

de pensioenverevening. Met een beetje geluk<br />

kan je de rechter vragen om het rustig aan te<br />

doen. Vaak blijkt dat de Japanse kant wel denkt<br />

aan de tolk, terwijl Nederlanders dat minder<br />

doen. De dag daarna gaat het dan bijvoorbeeld<br />

over mechanische scheikunde. Ik heb gemerkt<br />

dat het in discussies tussen bedrijven vooral<br />

gaat over het overbrengen van technische<br />

informatie. Dan maakt het niet zo veel uit als<br />

je zin nou eens een keertje krom is. Verder heb<br />

ik ook vertalingen voor de NOS gedaan. Dit<br />

soort werk is wel dynamisch, maar stressvol.<br />

Wel heb ik ervaren dat je als tolk relatief<br />

meer verdient dan als vertaler van schriftelijk<br />

materiaal.<br />

“Als je onderzoek deed naar<br />

het moderne Japan, kreeg<br />

je vaak te horen dat alles<br />

wat zich na de <strong>Mei</strong>ji-tijd<br />

afspeelde niet bepaald als<br />

interessant wordt beschouwd. ”<br />

Je wist nooit hoeveel werk je in een maand<br />

zou hebben. Vaak hadden sommige mensen<br />

maar een keer per jaar je diensten nodig.<br />

Tegen de tijd dat de economische bubbel<br />

begon te barsten merkte ik ook dat mensen<br />

het niet nodig vonden om een tolk te regelen.<br />

Men dacht opeens er ook wel met Engels uit<br />

te kunnen komen, maar na drie dagen word<br />

je er dan toch bijgeroepen omdat men er niet<br />

uitkomt. Als je constant je telefoon in de gaten<br />

hield was er vaak nog wel werk te vinden, maar<br />

het laat zien dat er snel op tolken bezuinigd<br />

wordt als het economisch wat minder gaat.<br />

Uiteindelijk wilde ik toch heel graag verder met<br />

mijn onderzoek en via het Japan Prizewinners<br />

Program (JPP) ben ik de Universiteit Leiden<br />

binnen gekomen.<br />

Ik geef op dit moment heel veel onderwijs,<br />

15


maar als het even kan ga ik er in onderwijsvrije<br />

periodes meteen tussenuit voor onderzoek en<br />

ik hoop om dat van de zomer weer te doen.<br />

Nu ben ik vooral bezig met schrijven en ik<br />

streef ernaar om een boek uit te brengen over<br />

criminaliteit in Japan.<br />

Q: Wat vindt u het leukste aan Japan?<br />

A: Ik heb natuurlijk zeven jaar in Japan gezeten<br />

en veel van mijn beste vrienden zitten daar.<br />

Die zoek ik dan natuurlijk op als ik daarheen<br />

ga. In Japan heb ik ook ontdekt dat klimmen<br />

een leuke sport is. Er zijn in Japan heel veel<br />

plekken waar je goed kan klimmen en dat deed<br />

ik dan ook veel met mijn vrienden. Wanneer ik<br />

in Japan kom ga ik meteen lekker eten, lekker<br />

thee drinken en hou ik van onsen en Japans<br />

bier. Daarnaast ga ik ook best vaak naar de<br />

boekwinkel.<br />

Q: Waarom zou u Japanstudies aanraden?<br />

A: Ik kan het alleen maar aanraden als je het<br />

ook echt leuk vindt. Met deze studie zijn er<br />

heel veel mogelijkheden en je kunt alle kanten<br />

op; vooral als je bereid bent om een tijd naar<br />

Japan te gaan. Wereldwijd is het aantal mensen<br />

16 太狸記・五月号<br />

dat goed Japans spreekt nog steeds heel<br />

beperkt en daarnaast is Japan nog steeds een<br />

economische grootmacht om rekening mee te<br />

houden. Met deze studie krijg je een andere<br />

kijk op Japan, maar ook op Nederland. In mijn<br />

ervaring maakt ook het feit dat je een Europese<br />

achtergrond hebt, je aantrekkelijk voor Japanse<br />

bedrijven die relaties hebben met Europa.<br />

Als je er interesse in hebt is de vraag eigenlijk<br />

niet ‘waarom zou je het doen?’, maar ‘waarom<br />

zou je het niet doen?’!<br />

Dr. Herber, bedankt voor dit interview.<br />

Interview gehouden door Arthur Hinsch


De strijd om internationale sympathie<br />

Ondanks dat de aandacht in Oost-Azië<br />

momenteel veelal ligt bij de “Noord-Koreaanse<br />

dreiging”, is het territoriale probleem in de<br />

Oost-Chinese Zee nog steeds sterk aanwezig in<br />

het politieke discours. De Senkaku-eilanden, in<br />

China bekend als de Diaoyu, worden geclaimd<br />

door Japan, China en Taiwan en een oplossing<br />

is nog altijd ver weg. Recentelijk, op 23 april,<br />

heeft China zelfs een recordaantal van acht<br />

schepen van de China Marine Surveillance<br />

in de territoriale wateren van de eilandgroep<br />

gestuurd, wat de spanningen wederom deed<br />

oplaaien. Zowel China als Japan passen een<br />

zekere tactiek toe: via de diplomatieke weg<br />

internationaal begrip verzamelen om hiermee<br />

hun standpunt kracht bij te kunnen zetten.<br />

China richt zijn pijlers met name op de<br />

Japanse oorlogsmisdaden en agressie tijdens<br />

de Tweede Wereldoorlog en het feit dat Japan<br />

zich daar nog steeds niet voldoende voor heeft<br />

verontschuldigd. Een land dat dergelijke zaken<br />

niet onder ogen zou zien, zou onmogelijk<br />

een leidende positie in de Aziatische<br />

gemeenschap mogen genieten, aldus een deel<br />

van de Chinese berichtgeving. Hiermee poogt<br />

Beijing waarschijnlijk een deuk te slaan in de<br />

belangrijke positie die Japan nog steeds bezit<br />

太狸記・五月号<br />

in Azië, maar ziet deze ook de kans schoon om<br />

de zogenaamde Japanse veiligheidsidentiteit,<br />

die zou berusten op vrede, onderuit te kunnen<br />

halen.<br />

Dat is namelijk een van de dimensies waar de<br />

Japanse overheid zich op richt. De Japanse<br />

identiteit zou een van vrede en democratie zijn<br />

en Japan is op zijn beurt een land dat zich goed<br />

houdt aan de regels van het internationale spel.<br />

Japan zou zich conformeren naar de normen<br />

en waarden die in het internationale circuit<br />

gelden, dit in tegenstelling tot China. Het<br />

overzeese buurland zou namelijk een agressor<br />

zijn die een dreiging vormt ten opzichte<br />

van de vreedzame co-existentie tussen de<br />

twee landen. China als bedreiging dus, een<br />

gedachtegoed dat ook hier tot de verbeelding<br />

lijkt te spreken.<br />

Hoewel China en Japan modder naar elkaar<br />

gooien, zijn de twee echter wederzijds<br />

van elkaar afhankelijk op onder andere<br />

economisch gebied. Nadat de Japanse overheid<br />

had besloten om de Senkaku-eilanden van de<br />

particuliere eigenaars te kopen in september<br />

2012, zagen we in de berichtgeving van het<br />

Japanse Ministerie van Buitenlandse Zaken<br />

17


steeds een nadruk op het belang van de Sino-<br />

Japanese relaties. Desalniettemin focust<br />

Tokyo zich niet alleen op het belang van een<br />

goede relatie tussen de twee landen, want<br />

recentelijk heeft Abe Shinzou, de huidige<br />

Japanse minister-president, kritiek geuit op<br />

het Chinese onderwijs. Die zou namelijk<br />

overwegend anti-Japans zijn. Een gegeven dat<br />

China op zijn beurt weer van de hand doet als<br />

propaganda ter bevordering van de theorie die<br />

China als dreiging afschildert.<br />

Het territoriale dispuut is dus allang niet<br />

meer beperkt tot het willen bezitten van de<br />

eilandgroep en de economische zone die<br />

hiermee gepaard gaat, maar is het speelveld<br />

geworden waarin China en Japan het tegen<br />

elkaar kunnen opnemen. Dit gaat (nog?) niet<br />

gepaard met een daadwerkelijk militair conflict,<br />

maar weet toch een goede weerspiegeling te<br />

geven van de situatie die zich op dit moment in<br />

Azië ontvouwt. Veel wetenschappers plaatsen<br />

de huidige ontwikkelingen omtrent het<br />

territoriale conflict namelijk in de context van<br />

machtswisseling: China wint internationaal<br />

gezien aan belang, terwijl de macht van Japan<br />

relatief gezien aan het afnemen is. Dit zou de<br />

nodige fricties veroorzaken.<br />

Niet iedereen kan zich echter in deze gedachte<br />

vinden. Wetenschappers zoals Linus Hagström<br />

beweren juist dat Japan voor een groot deel de<br />

18 太狸記・五月号<br />

opkomst van China mogelijk heeft gemaakt<br />

en ook nu nog zou dit een belangrijk deel<br />

uitmaken van de manier waarop Japan<br />

en China met elkaar omgaan. De recente<br />

uitspraken jegens China zouden we dan vooral<br />

kunnen verklaren doordat Japan intern tot<br />

dergelijke zaken zou worden gedwongen.<br />

Omdat de Japanse overheid in Japan namelijk<br />

als ‘zwak’ wordt gezien en China de rol van de<br />

‘agressieve tegenstander’ zou bezitten, voelen<br />

Japanse politici zich gedwongen om sterkere<br />

maatregelen te nemen.<br />

Wat de oorzaken ook precies mogen zijn, het<br />

is vrij duidelijk dat China en Japan erg hun<br />

best doen om sympathie te verzamelen van<br />

de internationale gemeenschap. Hoewel beide<br />

landen wederzijds van elkaar afhankelijk zijn,<br />

lijken de bilaterale relaties er helaas allerminst<br />

beter op te worden. - Wester Wagenaar


De connectie tussen walvisvaart en Japan<br />

is snel gemaakt; van alle landen waaruit de<br />

walvisvaart nog steeds bedreven wordt, zoals<br />

Noorwegen, Canada, Ijsland en Rusland, zijn<br />

het de Japanse walvisvaarders die de meeste<br />

media-aandacht krijgen. Lezen we niet over een<br />

incident tussen activisten en walvisvaarders<br />

in de krant, dan zien we wel een reclame voor<br />

het tv-programma Whale Wars (dat overigens<br />

niet wordt uitgezonden door SBS6, maar<br />

door Discovery Channel). Zelfs South Park<br />

wijdde er in een recent seizoen een aflevering<br />

aan. Opvallend genoeg kondigde Zuid-Korea<br />

afgelopen jaar aan eveneens te beginnen met<br />

het jagen op walvissen, waarbij het zich net<br />

als Japan beroept op de uitzondering voor<br />

wetenschappelijke doeleinden.<br />

De walvisvaart wordt sinds 1946 deels<br />

gereguleerd door de Internationale<br />

Walvisvaartcommissie. Daar de commissie<br />

voornamelijk bestond uit landen die zich<br />

met walvisvaart bezighielden, waaronder<br />

de Verenigde Staten en Japan, was het<br />

oorspronkelijke doel van de commissie om de<br />

industrie te beschermen door de walvisvaart<br />

te reguleren. Met verloop van tijd lijken deze<br />

doelen echter te zijn veranderd, onder andere<br />

Walvisvaart<br />

太狸記・五月号<br />

door de opkomst van een sterke lobby tegen de<br />

walvisvaart. In 1986 werd er dientengevolge<br />

een moratorium ingevoerd op commerciële<br />

walvisvaart door lidstaten van de IWC, waarbij<br />

een uitzondering voor wetenschappelijke<br />

doeleinden werd opengelaten. Overigens moet<br />

hierbij opgemerkt worden dat dit verbod nog<br />

steeds op fel verzet stuit en bovendien tot stand<br />

kwam onder interessante omstandigheden.<br />

De connectie tussen walvisvaart en Nederland<br />

ligt voor de meesten misschien minder<br />

voor de hand. Toch kent ook Nederland<br />

een lange geschiedenis van walvisvaart, die<br />

al begon in de 17e eeuw. Al snel hadden<br />

Nederlandse walvisvaarders de dichtsbijzijnde<br />

walvispopulaties echter nagenoeg geheel<br />

uitgeroeid. Omdat de Nederlandse walvisvaart<br />

in verre gebieden toen nog niet commercieel<br />

houdbaar bleek, stierf deze in de 19e eeuw<br />

een stille dood. Na de Tweede Wereldoorlog<br />

wilde de ‘Nederlandsche Maatschappij voor de<br />

Walvischvaart’ weer een Nederlandse bijdrage<br />

aan de walvisvaart leveren. Ondanks de vangst<br />

van meer dan 27.000 walvissen bleek het<br />

opnieuw geen commercieel succes en in 1964<br />

werd het bedrijf in feite opgeheven.<br />

19


Inmiddels is de positie van Nederland sterk<br />

veranderd. In een gezamelijke verklaring<br />

afgelopen december verklaarden Australië,<br />

Nieuw-Zeeland, de Verenigde Staten en<br />

Nederland zich ‘scherp tegenstander van<br />

de walvisvangst, ook onder het mom van<br />

wetenschappelijk onderzoek’. Er is echter nog<br />

een ander interessant aspect dat vermeld moet<br />

worden: de juridische positie van Nederland.<br />

De eerder genoemde beweging Sea Shepherd is<br />

bijvoorbeeld gevestigd in Nederland en in ieder<br />

geval twee van hun schepen varen onder de<br />

Nederlandse vlag. Al meerdere malen heeft de<br />

Japanse overheid zich bij Nederland beklaagd<br />

over de methoden die Sea Shepherd gebruikt<br />

om de Japanse walvisvaarders te hinderen<br />

en al meerdere malen is de Nederlandse<br />

ambassadeur door Tokio hiervoor op het matje<br />

geroepen.<br />

Een ander interessant juridisch aspect heeft<br />

niet zozeer te maken met Nederland zelf,<br />

maar met het Internationaal Gerechtshof<br />

dat gevestigd is in Den Haag. Daar heeft<br />

de Australische overheid een rechtszaak<br />

aangespannen tegen de Japanse overheid,<br />

omdat Australië meent dat Japan zich onder<br />

andere niet houdt aan de uit de Internationale<br />

20 太狸記・五月号<br />

Conventie voor de Regulatie van Walvisvaart<br />

voortvloeiende verplichtingen. Zo stelt de<br />

Australische overheid in deze zaak dat JARPA<br />

II, officieel het Japanse walvisvaartprogramma<br />

voor onderzoeksdoeleinden, in strijd is met de<br />

verplichting om de commerciële walvisvaart te<br />

beëindigen. Australië eist daarom dat Japan dit<br />

programma en daarmee de walvisvaart, staakt.<br />

Ook Nieuw-Zeeland heeft zich in de zaak<br />

gemengd omdat het een eigen interpretatie<br />

met betrekking tot de uitzondering voor<br />

wetenschappelijke doeleinden aan het Hof wil<br />

voorleggen. Aanvankelijk waren beide landen<br />

van plan de klacht gezamelijk aan het Hof<br />

voor te leggen, maar om tactische redenen is<br />

uiteindelijk besloten dit anders te doen.<br />

Vanaf woensdag 26 juni tot en met dinsdag<br />

16 juli zullen openbare hoorzittingen<br />

plaatsvinden in het Vredespaleis in Den<br />

Haag. Deze zittingen zullen mogelijk via het<br />

internet te volgen zijn, maar in ieder geval<br />

zullen de opnames later op de website van<br />

het Internationaal Gerechtshof geplaatst<br />

worden. Indien je op de hoogte wilt blijven van<br />

de laatste ontwikkelingen omtrent de zaak,<br />

althans voor zover dat officiële documenten<br />

en persberichten betreft, dan kun je die<br />

hier vinden: http://www.icj-cij.org/docket/<br />

index.php?p1=3&p2=1&case=148. - Bob<br />

Rambonnet


De Japanse landbouwsector<br />

Vorige keer heeft Wester al een kritische kijk<br />

genomen op de Trans-Pacific Partnership (TPP).<br />

Hij merkte toen op dat de Japanse primaire<br />

sector een groot obstakel is voor het sluiten<br />

van een dergelijke handelsovereenkomst. Door<br />

de massale import van landbouwproducten<br />

vrezen Japanse boeren dat hun competiviteit<br />

verminderd zal worden. Inderdaad, Japan<br />

heft tegenwoordig op rijst bijvoorbeeld een<br />

importbelasting van achthonderd procent<br />

om de boeren te beschermen. Wat is er zo<br />

speciaal aan de Japanse primaire sector dat een<br />

dergelijke importbelasting als legitiem wordt<br />

beschouwd?<br />

Aan het einde van de Tweede Wereldoorlog<br />

werd Japan geconfronteerd met een serieus<br />

voedseltekort. Destijds hadden boeren<br />

geen eigen land en waren zij verplicht om<br />

land te pachtten van hun landheren. Na<br />

de hervormingen van 1945-1948 waren<br />

landheren verplicht om hun land af te staan<br />

aan de boeren die, nu met eigen land, zo meer<br />

gestimuleerd waren om meer te produceren.<br />

Dit was een effectief middel dat een einde<br />

maakte aan de naoorlogse hongersnood. Een<br />

andere maatregel die geïntroduceerd werd,<br />

was een verhoging van de prijs van rijst.<br />

De bedoeling was dat zo het inkomen van<br />

rijstboeren verhoogd zou kunnen worden. Dit<br />

was tot op zekere hoogte succesvol, maar het<br />

resulteerde er ook in dat veel boeren rijst gingen<br />

verbouwen. Tegelijkertijd daalde de productie<br />

van andere landbouwgoederen. Daardoor viel<br />

het Japanse zelfvoorzieningspercentage terug<br />

太狸記・五月号<br />

van 79 procent in 1960 tot 40 procent in 2005<br />

en het percentage voor graan is zelfs maar 10<br />

procent.<br />

Matsuo Banba is een van de weinig<br />

overgebleven voltijd rijstboeren in Japan. Hij<br />

zet zich elke dag intensief in om zijn rijst te<br />

verbouwen. In het huidige Japan is dit allang<br />

niet meer vanzelfsprekend. De meeste mensen<br />

die zich bezighouden met de landbouw zijn<br />

tegenwoordig part-time boeren die tachtig<br />

procent van hun salaris verdienen met een<br />

andere baan. Dit is natuurlijk voordelig voor<br />

het algemene landschapsbeeld, omdat op deze<br />

manier landbouw meestal klein van schaal<br />

is, maar aan de andere kant is van het totale<br />

aantal boeren daardoor slechts twintig percent<br />

als voltijd boer actief en wordt economische<br />

competitie niet gestimuleerd. Part-time<br />

boeren investeren meestal weinig en zijn niet<br />

goed bekend met de echte kunst van landbouw.<br />

Maar het enorme aantal van dat soort parttime<br />

boeren is goed vertegenwoordigd in een<br />

netwerk voor de Japanse landbouw: Japan<br />

Agriculture (JA). Mede door haar connecties<br />

met de LDP is deze groep de meest invloedrijke<br />

lobbyorganisatie in Japan.<br />

Een mogelijk lidmaatschap in de TPP of<br />

een vrijhandelsakkoord met de EU zal veel<br />

negatieve invloed kunnen hebben op de<br />

Japanse landbouw. Bovendien valt op dat Japan<br />

meestal vrijhandelsakkoorden heeft gesloten<br />

met landen die geen grote exporteurs zijn<br />

van primaire producten. Omdat de Verenigde<br />

21


Staten en de Europese Unie dat juist wel zijn,<br />

zijn die onderhandelingen een stuk moeilijker.<br />

Daarnaast lopen buitenlandse regeringen<br />

ook op tegen het feit dat Japan geen centrale<br />

instantie heeft die besluit over het landelijke<br />

handelsbeleid. Het grootste probleem is dat<br />

de vier ministeries die hierbij betrokken zijn,<br />

over de handelingen van de ander een veto<br />

kunnen uitspreken. Dat betekent dus dat<br />

onderhandelingen meteen stopgezet kunnen<br />

worden wanneer slechts één ministerie het niet<br />

meer ziet zitten.<br />

Maar ook het probleem van de vergrijzing die<br />

in Japan extreme vormen heeft aangenomen,<br />

is terug te vinden in de landbouwsector. In<br />

2011 was de gemiddelde leeftijd van een<br />

Japanse boer 65,9 jaar. Ook in het netwerk van<br />

Japan Agriculture is 42 procent van de leden<br />

boven de zeventig. Jonge opvolgers zijn echter<br />

schaars en als gevolg komt er steeds meer land<br />

zonder eigenaar te liggen. Tegenwoordig is<br />

dat al ongeveer tien percent van alle potentiële<br />

landbouwgrond.<br />

Het is interessant om te zien dat het ook<br />

het imago van de landbouw in Japan aan<br />

sterke verandering onderhevig is. Het wordt<br />

bijvoorbeeld meer en meer beschouwd als<br />

een mogelijkheid tot recreatie. Mensen die<br />

met pensioen gaan huren vaak land om zelf<br />

groenten te kweken. De stad Naruko in de<br />

prefectuur Miyagi is daar een goed voorbeeld<br />

van. Deze stad had ooit een sterke toeristische<br />

sector, maar door de economische recessie<br />

kwamen er steeds minder mensen naar<br />

Naruko. Landbouw bleek een goed alternatief.<br />

De stad heeft een programma opgezet<br />

waardoor mensen vanuit de wijde omgeving<br />

naar Naruko komen om over werk op het veld<br />

te leren. Het feit dat iedereen harmonieus en<br />

op voet van gelijkheid samenwerkt, is een van<br />

de sterke punten van deze nieuwe vorm van<br />

tijdverdrijf.<br />

Ook is er recentelijk een consensus aan<br />

het ontstaan dat men weg moet van de<br />

gebruikelijke landbouwpraktijken en weer<br />

terug moet naar de wortels van de landbouw.<br />

Er is steeds meer samenwerking tussen<br />

22 太狸記・五月号<br />

biologische boerderijen en eetgelegenheden<br />

zoals het Pure Café in Omotesando. Deze<br />

consensus omtrent biologische producten is<br />

echter niet zomaar ontstaan. Omdat het door<br />

de overheid aantrekkelijker werd gemaakt om<br />

veel te produceren, werden er veel chemische<br />

hulpmiddelen gebruikt om de productie<br />

te bevorderen. Hiroshi Ohira besloot om<br />

te beginnen met een organische boerderij<br />

nadat zijn vader overleed aan een overmatige<br />

inhalatie van pesticiden. Ohira’s boerderij<br />

functioneert nu als ‘school’ voor andere<br />

boeren in de omgeving. Natuurlijk is het ook<br />

belangrijk dat consumenten bereid zijn om<br />

de iets hogere prijzen te betalen. Biologische<br />

restaurants en cafés zijn een goede manier om<br />

een duurzaam bewustzijn bij de consument te<br />

creëren.<br />

De Japanse primaire sector ondergaat veel<br />

veranderingen. Toetreding tot de TPP zal<br />

onvermijdelijk een vloed van goedkope,<br />

buitenlandse landbouwproducten tot gevolg<br />

hebben, maar niet iedereen is daar negatief<br />

over. Professionele boeren, zoals Masao<br />

Banba, maken zich bijvoorbeeld geen zorgen.<br />

Door lidmaatschap in de Trans-Pacific<br />

Partnership zou er veel land vrijkomen dat zij<br />

zouden kunnen gebruiken om hun productie<br />

uit te breiden. Premier Abe heeft bovendien<br />

verklaard dat hij de Japanse landbouwsector<br />

zal beschermen; het is een belangrijk deel van<br />

de Japanse identiteit en geschiedenis, maar het<br />

is vooral een belangrijke groep kiezers voor<br />

zijn LDP. Het blijft echter de vraag in hoeverre<br />

identiteit en nostalgie zullen opwegen tegen<br />

de voordelen van economische liberalisering. -<br />

Arthur Hinsch


In de derde uitgave van de Ta<strong>Tanuki</strong>Ki stond<br />

reeds een stukje over het begrip ‘Abenomics’.<br />

Ik schreef toen dat de aanvankelijk sterke<br />

devaluatie van de yen fijn is voor buitenlandse<br />

toeristen, maar dat er nog wel wat haken en<br />

ogen aan dit fenomeen zitten. Ook stelde ik<br />

toen dat de rol van de Bank of Japan dit jaar<br />

centraal staat. Op het moment van schrijven<br />

was het immers nog maar de vraag wie de<br />

nieuwe president van de centrale bank van<br />

Japan zou worden en in hoeverre deze opvolger<br />

van Shirakawa Masaaki zou luisteren naar de<br />

wensen van minister-president Abe Shinzou.<br />

Inmiddels heeft Kuroda Haruhiko de fiscaal<br />

conservatieve Shirakawa opgevolgd als hoofd<br />

van de centrale bank van Japan. In hoeverre<br />

Kuroda aan alle wensen van Abe zal voldoen<br />

is nog onduidelijk, maar in ieder geval heeft<br />

Abe met hem een gelijkgezinde aan het roer<br />

van de centrale bank gekregen wanneer het<br />

aankomt op een aantal zaken. Kuroda heeft<br />

aangegeven net als Abe een inflatiepercentage<br />

van twee procent na te streven teneinde de<br />

economische groei van Japan aan te wakkeren.<br />

Hij was overigens voor zijn aanstelling al een<br />

bekende criticus van het beleid dat door zijn<br />

Abenomics - deel II<br />

太狸記・五月号<br />

voorganger gevoerd werd. Zoals gesteld in het<br />

vorige artikel is ‘quantitative easing’ inderdaad<br />

een belangrijk middel voor Kuroda. Zo heeft<br />

de centrale bank onder zijn leiding aangegeven<br />

de hoeveelheid contant geld dat in omloop is<br />

in Japan te gaan verdubbelen, maar ook zal<br />

de bank veel meer geld investeren in de grote<br />

overheidsschuld.<br />

De eerste reacties op het nieuwe beleid zijn over<br />

het algemeen gematigd positief. Vanuit veel<br />

landen werd dan wel in eerste instantie naar het<br />

beleid gerefereerd als valutamanipulatie, maar<br />

omdat alle grote industrielanden in zekere<br />

mate hun valuta beïnvloeden kreeg Japan<br />

alsnog het spreekwoordelijke groene licht van<br />

de G20. De yen blijft daardoor, hoewel het<br />

met een langzamer tempo dan voorheen, in<br />

waarde dalen en de Nikkei, de Japanse beurs,<br />

blijft gestaag stijgen. In de maand april is de<br />

Nikkei met 11,8 procent gestegen naar het<br />

hoogste niveau in bijna vijf jaar. De Bank<br />

van Japan verhoogde recent eveneens de<br />

economische vooruitzichten van alle negen<br />

economische regio’s van Japan, al betekende<br />

dit in enkele regio’s niet meer dan dat de<br />

economische situatie niet verder verslechtert<br />

23


(zie figuur). Een ander interessant fenomeen<br />

is dat recentelijk veel meer gewone gezinnen,<br />

een groep die de bijnaam ‘Mrs. Watanabe’<br />

heeft gekregen (Watanabe is een van de<br />

meest voorkomende achternamen in Japan),<br />

(opnieuw) zijn begonnen met beleggen.<br />

Onder economen en beleggers is er<br />

altijd verdeeldheid. Paul Krugman, een<br />

Amerikaanse econoom die in 2008 nog de<br />

Nobelprijs voor economie won, is een groot<br />

voorstander van Abenomics. Aan de andere<br />

kant waarschuwt miljardair George Soros<br />

ervoor dat een doorzettende daling van de<br />

waarde van de yen kan veranderen in een<br />

vrije val als spaartegoeden overgeplaatst<br />

beginnen te worden naar het buitenland. Dat<br />

de meningen uiteenlopen is begrijpelijk, zeker<br />

als je kijkt naar beleggers als Soros die met<br />

hun uitspraken misschien zelf de markt willen<br />

beïnvloeden. Het is echter in ieder geval nog<br />

te vroeg om een definitief oordeel te vellen<br />

over Abenomics. De huidige prognose van de<br />

centrale bank is dat de inflatie in Japan in 2015<br />

1,9 procent bedraagt, net iets onder het gestelde<br />

doel van twee procent. Daarnaast zijn er<br />

enkele bedrijven die reeds salarisverhogingen<br />

ingevoerd hebben voor hun werknemers,<br />

iets wat in conformiteit is met de terugkeer<br />

van ‘gezonde’ inflatie, al geldt dit vooralsnog<br />

maar voor een klein aantal grote corporaties.<br />

De groei van het consumentenvertrouwen is<br />

vooralsnog misschien wel het belangrijkste<br />

positieve teken, iets wat zich dus heeft geuit<br />

met het ‘Mrs Watanabe’-effect, maar het is<br />

voor de Japanse economie van belang dat<br />

bedrijven ditzelfde vertrouwen overnemen.<br />

Zelf ga ik geen voorspellingen<br />

doen over de vooruitzichten van<br />

de Japanse economie. Hoewel<br />

er veel positieve indicatoren<br />

zijn, zijn er net zo goed zwakke<br />

plekken. Al deze maatregelen<br />

kosten veel geld, en de Japanse<br />

overheidsschuld blijft oplopen.<br />

Zoals ik in het vorige artikel al<br />

aangaf, zijn er veel problemen op<br />

de lange termijn die de Japanse<br />

regering zal moeten aanpakken.<br />

24 太狸記・五月号<br />

Hoewel er dus een groot aantal problemen<br />

te noemen vallen, van de perikelen rond<br />

energievoorziening tot vergrijzing, is het echter<br />

het ‘geschiedenisprobleem’ dat op dit moment<br />

misschien wel het meest alarmerend is. Abe<br />

Shinzou heeft zelf meerdere malen erkend<br />

dat de relatie tussen Japan en China verbeterd<br />

zou moeten worden, maar nationalistische<br />

uitspraken in het recente verleden hebben hem<br />

tot nog toe niet populair gemaakt in China<br />

en Zuid-Korea. Met de verkiezingen voor<br />

het Hogerhuis deze zomer om de hoek, is het<br />

de vraag of Abe zich verder van deze twee<br />

buurlanden zal vervreemden in een poging om<br />

de conservatieve en nationalistische kiezers<br />

van het land te paaien. - Bob Rambonnet


Terug naar het ‘echte’ Japan<br />

In het hectische en chaotische Japanse<br />

stadsleven krijgen veel mensen af en toe zin<br />

om even te ontstressen. Een ontspannende<br />

vakantie lijkt dan een ideale oplossing en dat<br />

is dan ook wat miljoenen Japanners per jaar<br />

doen. Nu komt men overal ter wereld waar<br />

iets interessants is te zien wel een of meerdere<br />

Japanse toeristen tegen. Zo zag ik zowel in<br />

Amsterdam als in Rome en Istanbul grote<br />

groepen Japanners die beroemde gebouwen en<br />

monumenten aan het bezichtigen waren.<br />

Nu zijn er echter ook Japanners die voor een<br />

vakantie in eigen land kiezen. Zij gaan vaak<br />

naar plekken die ‘故郷: furusato’ worden<br />

genoemd. Furusato betekent ‘thuisdorp’ of<br />

‘geboortedorp’ en het doelt in die zin dus op<br />

het dorp waar iemand als kind heeft geleefd.<br />

Het is echter zo dat veel Japanners vandaag<br />

de dag hun hele leven in de grote stad hebben<br />

gewoond en ook zij hebben soms de behoefte<br />

aan een ‘furusato’. Je kunt een furusato<br />

namelijk opvatten in de letterlijke zin, namelijk<br />

als het dorp waar je vandaan komt, maar je<br />

zou het ook overdrachtelijk kunnen bekijken.<br />

In die zin is het meer het gevoel waar men als<br />

‘Japanner’ vandaan komt. Veel Japanners uit<br />

de grote stad gaan op vakantie naar kleine<br />

‘traditionele’ dorpen op het platteland om<br />

zich daar te wanen in de wereld van het ‘echte’<br />

太狸記・五月号<br />

Japan. Dit ‘echte’ Japan zou symbool staan voor<br />

het oude, traditionele Japan van voor de <strong>Mei</strong>jirevolutie<br />

van 1868 (of vlak daarna). Hierin zou<br />

de ware ‘ziel’ van Japan liggen, toen het nog niet<br />

was beïnvloed door het Westen, modernisering<br />

en globalisering. Je zou het kunnen zien als een<br />

verlangen terug te keren naar je wortels.<br />

Tijdens een ‘furusato-vakantie’ kan men zich<br />

wanen in de wereld van het oude Japanse<br />

platteland. Er zijn verschillende locaties waar<br />

dit kan. Zo is er in de stad Tono, in het noorden<br />

van Honshu, een park gebouwd in oude Japanse<br />

stijl en in het noorden van de prefectuur<br />

Okayama bevindt zich het Fukiya furusatodorp.<br />

De bezoekers van zo’n dorp houden zich<br />

bezig met traditionele werkzaamheden, zoals<br />

het planten van rijst, het maken van voorwerpen<br />

met stro en bamboe, weven en ga zo maar door.<br />

De huizen waar men verblijft zijn in oude stijl<br />

gebouwd. In sommige gevallen is het dorp<br />

nagemaakt, zoals in Tono, maar ze kunnen ook<br />

daadwerkelijk van vroeger zijn, zoals het geval<br />

is bij Fukiya. Verder worden er traditionele<br />

streekgerechten gerechten gegeten en kan men<br />

naar’神楽: kagura’ (een bepaalde rituele dans<br />

gekoppeld aan shinto, let: ‘godendans’) kijken.<br />

Hoe ‘echt’ is de furusato? Het beeld van het<br />

traditionele ‘echte’ Japan wordt door de ‘filter’<br />

25


van de furusato positief vervormd; het wordt<br />

opgeleukt en aangekleed voor de toeristen.<br />

Zo zijn er furusato waar men ‘海女: ama’<br />

(parelduiksters) kan bekijken. Dat wordt in dit<br />

geval gedaan door jonge vrouwen, terwijl het<br />

juist meestal een activiteit is die wordt gedaan<br />

door oudere vrouwen. Daarnaast worden er<br />

voor toeristen vaak gefingeerde religieuze<br />

tochten en activiteiten uitgevoerd, terwijl de<br />

echte rituelen alleen voor de lokale bevolking<br />

blijven. Mensen die daadwerkelijk in de<br />

beroemde furusato wonen, zijn overigens vaak<br />

net zo modern als de meeste Japanners.<br />

Voor wie niet de behoefte of de middelen heeft<br />

om een vakantie te boeken naar een furusatodorp<br />

zijn er ook mogelijkheden om binnen<br />

de eigen stad kennis te maken met de cultuur<br />

van het traditionele platteland. Zo worden er<br />

in veel grote steden festivals en activiteiten<br />

georganiseerd waarbij men kennis kan maken<br />

met het platteland van Japan. In Tokio wordt<br />

ieder jaar in de tweede week van januari<br />

bijvoorbeeld Furusato Matsuri gehouden,<br />

waarbij men kennis maakt met de gerechten en<br />

cultuur van de verschillende prefecturen van<br />

Japan. Dit festival is zeer populair en het trok<br />

dit jaar maar liefst 370.000 bezoekers.<br />

Ook op commercieel en politiek niveau speelt<br />

de furusato een belangrijke rol. Een voorbeeld<br />

hiervan is dat de Japanse overheid, en vooral<br />

de conservatieve LDP, in de jaren tachtig heeft<br />

geprobeerd om de teloorgang van het landschap<br />

tegen te gaan en de historische gebouwen<br />

te beschermen. Veel bedrijven gebruiken de<br />

symboliek van het traditionele Japan bovendien<br />

in hun advertenties. Zo verbindt het sakemerk<br />

Tamajiman de smaak van sake aan de<br />

26 太狸記・五月号<br />

nostalgie van een furusato. Ook wordt het<br />

toerisme naar furusato sterk gepromoot door<br />

reisorganisaties.<br />

Een furusato is dus niet altijd letterlijk een<br />

traditioneel plattelandsdorp; het is een plek en<br />

vooral een gevoel van veiligheid en herkenning.<br />

Het gaat hierbij ook niet om het daadwerkelijk<br />

terugkeren naar het oude Japan, maar in die<br />

zin om de behoefte om een bepaald gevoel<br />

op te wekken: het gevoel van ‘thuiskomen’ als<br />

Japanner in de chaotische wereld van alledag;<br />

het is een soort ‘invented tradition’. Sommige<br />

onderzoekers zien furusato als een synoniem<br />

voor ‘moeder’, vanwege het veilige, rustgevende<br />

gevoel dat het zou creëren. Je zou het verlangen<br />

naar een furusato dus kunnen zien als een vorm<br />

van nationale heimwee. Het is zogezegd een<br />

kopie van iets dat nooit werkelijk heeft bestaan,<br />

maar waarvan men het gevoel heeft ervandaan<br />

te komen, een simulacrum dus in feite...<br />

Waarschijnlijk zijn er echter weinig Japanners<br />

die er problemen mee hebben dat het idee van<br />

de furusato wordt opgeleukt en aangepast naar<br />

de moderne tijd; het gaat immers om een vorm<br />

van zelfreflectie en herkenning, zelf als dat<br />

gebaseerd is op een idee dat eigenlijk niet echt<br />

is. - Vincent Pols


Hokusai Katsushika<br />

Hokusai Katsushika is een van de beroemdste<br />

schilders uit Japan. De man, geboren in het<br />

jaar 1760 in het toenmalige Edo, kwam uit<br />

een familie van handwerkslieden, maar het is<br />

waarschijnlijk dat hij was geadopteerd in een<br />

familie van spiegelmakers. Vanaf een jaar of zes<br />

begon hij al met schilderen, waarschijnlijk als<br />

gevolg van zijn vader die schilderingen maakte<br />

om zijn spiegels te verfraaien.<br />

Vanaf zijn twaalfde moest Hokusai van zijn<br />

vader voor een boekwinkel en een bibliotheek<br />

gaan werken. Hij leende boeken uit van deur<br />

tot deur en verdiende zo de kost. Hierna werd<br />

hij houtsnijder en bewerkte hij houtblokken<br />

voor prenten. Na een poosje verveelde dit hem<br />

en werd hij leerling van Shunshou Katsukawa,<br />

hoofd van de Katsukawa-school. Shunshou<br />

maakte vooral kabuki-e, ofwel prenten van<br />

kabuki-acteurs. Onder de naam Shunro, die<br />

hem door zijn leraar was meegegeven, maakte<br />

Hokusai in deze periode zijn eerste werken en<br />

ook hij waagde zich aan een reeks kabuki-e.<br />

Toen Shunshou overleed, raakte Hokusai<br />

geïnteresseerd in andere vormen van kunst<br />

en kwam zo onder andere in aanraking<br />

met Europese kopergravures. Ook deed hij<br />

太狸記・五月号<br />

ideeën op bij de Kanou-school, die indertijd<br />

concurreerde met de Katsukawa-school,<br />

en Hokusai werd daarom verbannen. Deze<br />

tegenslag weerhield hem er echter niet van om<br />

verder te schilderen.<br />

Hokusai waagde zich aan diverse onderwerpen<br />

voor zijn prenten en maakte in die tijd veel<br />

werken waarop het dagelijks leven van<br />

mensen met verschillende achtergronden was<br />

afgebeeld. Zijn oeuvre bestond zodanig uit<br />

prenten van bloemen tot en met erotica. In veel<br />

van zijn werk was de stijl net zo belangrijks als<br />

de manier waarop het geheel werd uitgebeeld.<br />

In de vijftig jaar nadat Hokusai was verbannen<br />

van de Katsukawa-school, vond hij zichzelf<br />

steeds opnieuw uit. De man was niet bang om<br />

zijn stijl en kunst te veranderen en deed dit dan<br />

ook geregeld. Hokusai heeft toen bijvoorbeeld<br />

ook veel schetsboeken gemaakt die door vele<br />

kunstenaars werden gebruikt als inspiratie en<br />

studiemateriaal.<br />

Op zijn zeventigste had Hokusai vele werken<br />

gemaakt, van schilderijen tot prenten, maar<br />

hij was tegelijkertijd ook levensmoe geraakt.<br />

Hij wilde niet meer, voor hem was het slechts<br />

27


wachten tot de dood hem kwam halen. Op<br />

dit punt werd zijn leven echter nog op de kop<br />

gezet door zijn kleinzoon die al zijn spaargeld<br />

vergokte, waardoor hij met zijn dochter uit<br />

huis moest en toevlucht zocht tot een tempel<br />

waar hij kon wonen. Een poos lang heeft hij<br />

toen in de put gezeten, maar toen hij er weer<br />

uit kwam begon hij met doen wat hij het beste<br />

kon: prenten maken. In deze periode maakte<br />

hij zijn meest bekende serie van prenten ‘富嶽<br />

三十六景: fugaku sanjuurokkei (Zesendertig<br />

gezichten op de berg Fuji).<br />

Het bekendste werk hieruit is ongetwijfeld ‘<br />

神奈川沖浪裏: kanagawa oki nami ura’ (De<br />

grote golf van Kanagawa). Dit prachtige werk<br />

is voor de meeste mensen zelfs het bekendste<br />

werk uit heel Japan en komt daarom ook in de<br />

westerse populaire cultuur vaak terug. Grappig<br />

is dat westerlingen de prent vaak zien als een<br />

afbeelding van het eeuwig dreigende gevaar<br />

dat uit de natuur komt, met de mannen in<br />

de boten die in groot gevaar zijn, terwijl het<br />

toentertijd moed en wilskracht uitstraalde. De<br />

mannen hebben werk te doen: hard roeien om<br />

te overleven!<br />

28 太狸記・五月号<br />

Het mooiste is misschien nog wel het<br />

perspectief van waaruit je kijkt. Het laat je<br />

eventjes goddelijk zijn, je staat op een plek<br />

waar je niet kunt staan zonder meegesleurd<br />

te worden. We hebben de mogelijkheid om<br />

overal in het schilderij te zijn, het te ervaren, en<br />

toch naast de spanning die het werk uitstraalt<br />

een bepaalde rust te ervaren. De prent is<br />

eigenlijk net zo spannend als de climax in een<br />

Hollywoodfilm, waar mensen op het punt staan<br />

gegrepen te worden, door de klauwen van de<br />

golf, om zo nooit meer het licht te kunnen zien.<br />

Ook zou De grote golf van Kanagawa moed<br />

en doorzettingsvermogen uit kunnen stralen.<br />

Er zitten namelijk veel mannen in de boot die<br />

zo hard mogelijk roeien om de golf te kunnen<br />

overwinnen. Welke uitleg dan ook de ware<br />

mag zijn, het blijft een prachtig en inspirerend<br />

kunstwerk dat mensen wereldwijd inspireert.<br />

Toen Hokusai dit werk maakte was hij al 74<br />

jaar oud. Een aantal jaren later begon hij in de<br />

schaduw te raken van jongere artiesten zoals<br />

Hiroshige, maar hij stopte nooit met zijn kunst.<br />

Sterker nog, hij maakte nog een serie prenten<br />

af toen hij 87 jaar oud was. Hij was altijd bezig<br />

met het verbeteren van zijn kunst en zelfs op<br />

zijn sterfbed zei hij: “Niets van wat ik voor mijn<br />

zeventigste maakte, is echt de moeite waard. Op<br />

mijn 73e jaar vat ik eindelijk iets van de ware<br />

aard van vogels, dieren, insecten, vissen en van de<br />

natuur van planten en bomen. Op mijn tachtigste<br />

zal ik vooruitgang geboekt hebben; in mijn<br />

negentigste jaar zal ik zelfs dieper doordringen in<br />

de zin van de dingen; in mijn honderste levensjaar<br />

zal ik werkelijk schitterend zijn en op mijn<br />

honderdtiende zal elk punt, elke lijn, voorwaar tot<br />

leven komen.” Hij mocht 88 jaar oud worden.<br />

-Asor Mustafa


Thermae Romae, dat klinkt niet echt Japans,<br />

maar Japan is dan ook niet waar het verhaal<br />

zich aanvankelijk afspeelt. In het begin van<br />

de film zitten we namelijk in het oude Rome<br />

en ontmoeten we Lucius Modestus. Hij is een<br />

architect en moet badhuizen bouwen, maar<br />

wordt ontslagen omdat hij niet vernieuwend<br />

genoeg zou zijn. Op een dag neemt een<br />

vriend hem mee naar een badhuis om even<br />

te ontspannen, maar hier krijgt het verhaal<br />

een flinke draai. Lucius ontdekt onderwater<br />

per ongeluk een tijdsportaal en, je raadt het<br />

misschien al, hij wordt wakker in een onsen in<br />

het hedendaagse Japan!<br />

Dit is misschien niet de meest verbijsterend<br />

originele opzet van een plot, maar originaliteit<br />

is ook niet altijd essentieel. Als de uitwerking<br />

maar goed is natuurlijk. De verwachting<br />

zou zijn dat Lucius nu vastzit in de moderne<br />

wereld en aan het eind van de film zijn weg<br />

terug zal vinden. Wat deze film echter doet is<br />

Lucius constant heen en terug laten reizen.<br />

Wanneer hij voor het eerst wakker wordt in<br />

Japan is hij natuurlijk verward door de mensen<br />

die er allemaal raar uitzien, maar ook door<br />

Thermae Romae<br />

太狸記・五月号<br />

de compleet andere architectuur. Hij denkt<br />

eerst dat hij via de waterafvoer naar een<br />

gedeelte van Rome vol barbaren is gereisd,<br />

maar is compleet onder de indruk van al hun<br />

inventieve baddergewoonten. Hij observeert<br />

alle moderne snufjes en techniekjes en wanneer<br />

hij toch weer terug in Rome terecht komt, past<br />

hij ze daar toe en wordt de man zo weer een<br />

revolutionaire architect. Het verhaal heeft<br />

echter nog een kant: bij zijn tweede reis komt<br />

hij namelijk niet in een onsen terecht maar in<br />

een bad bij iemand in huis! Soms schakelt de<br />

focus van het verhaal over naar een meisje<br />

genaamd Manami; het blijkt al gauw dat Lucius<br />

steeds weer bij een bad in haar buurt opduikt.<br />

Lucius spreekt echter natuurlijk geen Japans<br />

en communiceren is lastig, maar Manami<br />

raakt steeds geïnteresseerder in deze vreemde<br />

snuiter en gaat op een gegeven moment Latijn<br />

leren. Zal hier een relatie uit voort kunnen<br />

komen die tegen de wetten van tijd en ruimte<br />

ingaat?<br />

Thermae Romae is een doelbewuste comedy,<br />

die zichzelf halverwege stiekem toch ook<br />

wel serieus lijkt te nemen. Het allersterkste<br />

punt van de film is Abe Hiroshi, de acteur die<br />

Lucius speelt. Hij is zonder twijfel een van<br />

de allerleukste hedendaagse Japanse acteurs<br />

en sommigen kennen hem misschien wel uit<br />

de films van Koreeda Hirokazu, zoals ‘歩い<br />

ても 歩いても: aruitemo aruitemo’ (Still<br />

Walking)en ‘奇跡 : kiseki (I Wish, let: mirakel),<br />

of anders van zijn rol in Survive Style 5+ of de<br />

serie Trick. Hij ziet er niet uit als de doorsnee<br />

Japanner en dat maakt hem eigenlijk best wel<br />

geschikt als Romein. Zonder hem was deze<br />

film waarschijnlijk een aanzienlijk stuk minder<br />

leuk geweest, daar hij hier echt de perfecte,<br />

grappige vis op het droge speelt. De film is<br />

verder goed aangekleed qua beeld en geluid en<br />

met de rest van de cast zit het ook prima. Al<br />

met al is Thermae Romae dus onbeschaamd<br />

een lekker luchtig en hip filmpje. - Nick Sint<br />

Nicolaas<br />

29


Harmoknight & Code of Princess<br />

HarmoKnight<br />

Doet de naam Game Freak een belletje<br />

rinkelen? Het is de ontwikkelaar van de<br />

Pokémon-serie, een reeks die geen introductie<br />

behoeft. Minder bekend is dat Game Freak<br />

af en toe andere games ontwikkelt naast de<br />

spellen omtrent de felgekleurde beestjes.<br />

Deze games blijken voor flink wat vermaak<br />

te kunnen zorgen. Zo ook HarmoKnight,<br />

die een unieke draai geeft aan het genre der<br />

ritmespellen.<br />

In de 3DS-titel is het zaak om een figuurtje naar<br />

het einde te helpen in zijwaarts bewegende<br />

levels. Het is aan jou de taak om hem te laten<br />

springen of hem met een staf te laten slaan. De<br />

catch? Je zult dit allemaal moeten doen op de<br />

maat. Met een zeker ritme zul je dus obstakels<br />

moeten ontwijken en tegenstanders van de<br />

nodige klappen voorzien.<br />

Het bijzondere aan HarmoKnight is dat je<br />

relatief vrij wordt gelaten om een level tot<br />

een goed einde te brengen. Je kunt namelijk<br />

meerdere paden kiezen door op het juiste<br />

moment een sprong uit te voeren en zult dus<br />

niet gebonden zijn aan een vast patroon per<br />

level. En Pokémon dan? HarmoKnight bevat<br />

zelfs nog enkele levels die je laten springen en<br />

meppen op bekende deuntjes van die reeks.<br />

Het blijft natuurlijk wel een product van Game<br />

Freak.<br />

30 太狸記・五月号<br />

Code of Princess<br />

Voor mensen die geregeld in aanraking komen<br />

met de Japanse popcultuur is het een bekend<br />

gegeven: dames in weinig verhullende kledij<br />

die de nodige tegenstanders van een pak slag<br />

voorzien. De sterke focus op seksualiteit kan<br />

hierbij een afleiding vormen voor de matige<br />

kwaliteit van het desbetreffende product, een<br />

gegeven dat in ieder geval opgaat voor Code of<br />

Princess.<br />

In het spel kruip je in de huid van de<br />

schaarsgeklede prinses Solange Blanchefleur<br />

de Lux, een meid die de wereld dient te redden.<br />

Het plot heeft niet bijzonder veel diepgang,<br />

maar dat sluit goed aan bij de rest van de game.<br />

Het vechten heeft namelijk net zo weinig<br />

om het lijf als de heldin, want met een beetje<br />

rammen op knoppen kom je een behoorlijk<br />

eind.<br />

De presentatie van dit alles verdient wel enige<br />

aandacht, want grafisch doet de game wel<br />

het een en ander goed. Zo is er veel diepte in<br />

de achtergrond aanwezig, waarmee Code of<br />

Princess het 3D-effect van de Nintendo 3DS<br />

goed weet te benutten. Helaas is het wel zo<br />

dat het spel af en toe aan het haperen slaat<br />

wanneer te veel tegenstanders je schermpje<br />

binnenvallen. - Wester Wagenaar<br />

HarmoKnight en Code of Princess zijn op 28<br />

maart verschenen voor de eShop van de 3DS.


コトバによって現れた人<br />

Sinds kort kijk ik een Japanse televisieserie<br />

met de naam’不毛地帯: fumou chitai' (let.<br />

'onvruchtbaar gebied') uit 2009. . De serie volgt<br />

Iki Tadashi, een ex-strateeg uit het Japanse<br />

leger die na een langdurig verblijf in een van<br />

de werkkampen in Siberië terugkeert naar<br />

Japan. Iki zweert nooit meer iets met oorlog<br />

van doen te zullen hebben – hij is namelijk een<br />

good guy– en besluit bij de handelscoöperatie<br />

Kinki Shouji te werken, waar hij zich door zijn<br />

strategisch inzicht snel omhoog werkt. Hoewel<br />

de eerste extra lange aflevering op enigszins<br />

dubieuze wijze het onderwerp van Japan en<br />

de tweede wereldoorlog aansnijdt, gaat de rest<br />

van de serie gelukkig vrijwel uitsluitend over<br />

het wel en wee van Iki en Kinki Shouji over een<br />

uitgestrekte periode die begint in het eind van<br />

de jaren vijftig.<br />

Omdat Kinki Shouji een handelscoöperatie is,<br />

doet het veel zaken met buitenlandse bedrijven<br />

– Iki verblijft zelfs een paar afleveringen in New<br />

York om zich te concentreren op een deal met<br />

autobedrijf Fork (wat natuurlijk Ford moet<br />

voorstellen) – hetgeen betekent dat er veel<br />

buitenlandse acteurs worden ingezet. Veel van<br />

hen spreken alleen Engels maar een niet gering<br />

aantal spreekt een aardig woordje Japans. Hun<br />

taalvaardigheid varieert enorm. Sommigen<br />

太狸記・五月号<br />

praten lekker met een mooie ‘Amerikaanse r,’<br />

terwijl anderen een stuk overtuigender Japans<br />

afleveren, zoals de tolk van Fork (voor zover ik<br />

dat zelf als nederige niet-moedertaalspreker<br />

kan beoordelen natuurlijk). Ook de Japanse<br />

acteurs doen hun best en spreken Engels<br />

wanneer dat moet, uiteraard ook in dit geval<br />

sommigen beter dan anderen.<br />

Wat me opvalt bij zowel de buitenlandse<br />

acteurs die Japans praten als de Japanners<br />

die Engels spreken, is dat hoe goed hun<br />

grammatica (maar het is natuurlijk een script)<br />

of zelfs uitspraak ook is, de intonatie (イント<br />

ネーション) en klemtoon (アクセント) laten<br />

vrijwel altijd te wensen over. De tolk die in een<br />

scène namens de woordvoerder van Luckheed<br />

(Lockheed) de Japanse pers te woord stond,<br />

praatte in perfect gaijin-Japans, met klemtonen<br />

die niet alleen op de verkeerde plek staan maar<br />

ook nog eens met net iets te veel nadruk<br />

gerealiseerd werden: ‘JIko gen’in wa SOUjuu<br />

misu deari, Luckheed F-104 no SEInou ni<br />

MONdai ga atta wake de wa NAI to iu koto ga<br />

KInou hanmei shimashita.’<br />

Andersom is het probleem net zo aanwezig.<br />

In het Engels dat de Japanners spreken komt<br />

de nadruk in de zin vaak op erg vreemde<br />

plekken. Blijkbaar vonden de mensen die de<br />

serie van ondertiteling hebben voorzien dit<br />

zo onoverkomelijk dat ze het Engels hebben<br />

opgenomen in de tekst, en ik kan ze niet helemaal<br />

ongelijk geven, hoewel de gaijin dan natuurlijk<br />

ook best ondertiteld zouden mogen worden op<br />

de Japanse televisie. Een medewerker van Iki<br />

stelt zijn onderhandelingspartner bijvoorbeeld<br />

deze vraag: ‘where MIGHT that be, mister<br />

Nacili? ’ terwijl een nadruk niet op ‘might’<br />

maar op bijvoorbeeld ‘that’ of ‘be’ een stuk<br />

natuurlijker zou klinken. Ook zegt deze acteur,<br />

wiens Engels voor de rest zeker niet slecht te<br />

noemen is, ‘power COMpanies,’ terwijl de<br />

nadruk hier normaal op ‘power’ zou komen te<br />

liggen. 1<br />

Achter intonatie zit een zekere logica: sommige<br />

31


woorden worden benadrukt en andere juist<br />

weer niet. Wat de regels hiervan zijn weet ik niet<br />

maar ik hoef het ook gelukkig niet te ‘weten’<br />

om het toch te kunnen gebruiken en begrijpen.<br />

Het is in ieder geval zo dat als een taal volgens<br />

de normale intonatie wordt uitgesproken, deze<br />

voor moedertaalsprekers een stuk makkelijker<br />

te volgen is. Dit geldt natuurlijk niet alleen voor<br />

(zins)intonatie, maar ook voor de klemtonen<br />

binnen ieder woord. In het Nederlands zeg je<br />

geen ‘PRObleem’ maar ‘proBLEEM,’ net<br />

zoals je in het Japans niet ‘MONdai’ zegt maar<br />

‘moNDAI’ (min of meer...). Daar komt bij dat<br />

het Japans een redelijk aantal woorden kent<br />

die op het eerste gezicht homoniemen lijken<br />

maar in werkelijkheid te onderscheiden zijn op<br />

basis van hun klemtoon. Zo betekent HAshi<br />

‘eetstokjes’ (箸) en haSHI ‘brug’ (橋).<br />

Iets zoals intonatie of klemtonen, wat niet<br />

alleen belangrijk is om natuurlijker te klinken,<br />

maar ook om makkelijker en beter begrepen<br />

te worden, wordt stelselmatig genegeerd in<br />

veel lesboeken (zeker in Minna no Nihongo) en<br />

zelfs als het aan bod komt, zoals in het boek<br />

Japanese: the Spoken Language dat ik in mijn<br />

eerste en tweede jaar heb mogen gebruiken,<br />

wordt er in de lessen vrijwel geen aandacht aan<br />

besteed. Wat de reden hiervan precies is, weet<br />

ik niet. Ik vermoed dat men ergens de hoop<br />

heeft dat het vanzelf wel goed komt, of dat het<br />

niet belangrijk genoeg is (wellicht omdat het<br />

niet uit te drukken is in geschreven taal).<br />

Het komt niet vanzelf goed. Het Japanse<br />

klemtoonsysteem is voornamelijk gebaseerd<br />

op verschillen in hoge en lage tonen (‘高低<br />

アクセント: koutei akusento'), terwijl in het<br />

Nederlands en het Engels het volume van de<br />

stem juist de belangrijke factor is (‘強弱アク<br />

セント: kyoujaku akusento'). Dit betekent dat<br />

in het Japans de toonhoogten per woord min<br />

of meer vast staan, terwijl men redelijk vrij is<br />

om te variëren in volume. In het Nederlands<br />

is dat precies andersom. Dit maakt het erg<br />

moeilijk om het natuurlijk op te pikken, omdat<br />

moedertaalsprekers van talen met een ander<br />

klemtoonsysteem uit zichzelf nauwelijks<br />

klemtonen die gebaseerd zijn op toonhoogte,<br />

zoals het Japans dus, zullen oppikken. Daarom<br />

32 太狸記・五月号<br />

is een korte uitleg van klemtonen in het Japans<br />

gerechtvaardigd.<br />

Het woord ‘問題: mondai' (probleem) heeft<br />

vier klankeenheden (mora’s): mo-n-da-i (de n<br />

is een aparte mora!). In het standaarddialect<br />

(officieel '共通語: kyoUTSUUgo’ maar<br />

iedereen noemt het ‘標準語: hyoUJUNgo’ 2 )<br />

wordt de mo laag uitgesproken, terwijl de<br />

daaropvolgende mora’s allemaal hoog zijn:<br />

moNDAI dus. Twee vuistregels zijn: 1) de<br />

eerste mora van een woord is altijd anders dan<br />

de tweede mora en 2) eenmaal gedaald zal de<br />

toon binnen een woord nooit weer stijgen.<br />

Helaas houdt de regelmaat daarbij dan ook min<br />

of meer op. De rest zul je simpelweg moeten<br />

leren. Veel ‘kanjiwoorden’ (vooral die van vier<br />

mora’s) zijn zogenaamde ‘vlakke’ woorden (‘<br />

平板式: henban'). Voor deze woorden geldt dat<br />

de eerste mora laag is, en de daaropvolgende<br />

hoog, zoals 問題 dus. Het is lang niet altijd zo,<br />

maar je bent een stuk sneller klaar als je alleen<br />

de uitzonderingen onthoudt. Nog een paar<br />

handige woorden om te onthouden: KAeru<br />

(帰) vs kaERU (変/替/換/代), miZU (水),<br />

haNA (花/鼻), heYA (部屋), SOto (外), NAka<br />

(中), KOe (声).<br />

Er zijn dus wel regels maar het is en blijft<br />

iets waar je simpelweg extra energie in moet<br />

steken. Uiteindelijk verschilt het Japans in<br />

dat opzicht waarschijnlijk niet veel van de<br />

gevreesde tonen in het Chinees. Er bestaan<br />

zelfs enkele klemtoonwoordenboeken omdat<br />

om de een of andere reden in de meeste<br />

standaardwoordenboeken de klemtonen van<br />

Japanse woorden niet staan aangegeven. Een<br />

redelijk goede is ‘日本語発音アクセント辞<br />

典-新版: nihongo hatsuon aksuento jiten –<br />

shinban'(let. Japanse uitspraak en klemtonen<br />

woordenboek - nieuwe editie) (1998) van<br />

de NHK Broadcasting Culture Research<br />

Institute. Vooral de appendix achterin is erg<br />

boeiend en geeft een duidelijke uitleg van de<br />

regelmatigheden in klemtoonstructuur van de<br />

standaardtaal en in mindere mate van die van<br />

dialecten.<br />

Intonatie is een stuk moeilijker omdat het,<br />

voor zover ik weet, minder regelmatig is en


sterk varieert afhankelijk van de betekenis<br />

van de zin. Dat is een moeilijk uit de weg te<br />

ruimen obstakel aangezien het aantal zinnen,<br />

en dus het aantal betekenissen dat de intonatie<br />

kan beïnvloeden, in de praktijk onbeperkt<br />

is. Lesboeken besteden dan ook nog minder<br />

aandacht aan intonatie dan aan klemtoon. Wel<br />

heb ik ooit gehoord van een methode waar je<br />

jezelf opneemt terwijl je zinnen zo perfect<br />

mogelijk nazegt. Dit helpt waarschijnlijk bij<br />

het ontwikkelen van je oren om naar je eigen<br />

Japans te luisteren maar een redelijk oor is<br />

hierbij natuurlijk een vereiste, zoals dat ook<br />

geldt bij het ontwikkelen van je uitspraak.<br />

Verder kan ik zelf niet veel meer zeggen over<br />

dit onderwerp omdat ik zelf ook nog moet<br />

werken aan mijn intonatie, いつか、なん<br />

とか. Afgaande op het feit dat de verkeerde<br />

intonatie in het Engels van de hierboven<br />

beschreven Japanners zoveel uitmaakte voor<br />

de begrijpelijkheid ervan, denk ik wel dat het<br />

de moeite waard is om er wat meer tijd in te<br />

steken. Dit zul je waarschijnlijk echter wel zelf<br />

moeten doen: zeker met de huidige stand van<br />

zaken waarbij eerstejaars het met slechts een<br />

uur conversatieles per week moeten doen, lijkt<br />

het helaas moeilijk om ruimte te maken voor<br />

intonatie of zelfs klemtoon. - Milan van Berlo<br />

太狸記・五月号<br />

1 De nadruk op de eerste lettergreep van het<br />

tweede woord leggen komt overeen met de<br />

klemtoonstructuur van modern Japans. In het<br />

Japanse woord ‘電力会社: denryokugaisha’<br />

(energiebedrijf) wordt de eerste eenheid<br />

(de) laag uitgesproken, dan alles tot en<br />

met ga hoger, en de laatste twee (isha) weer<br />

laag:deNRYOKUGAisha. Met andere<br />

woorden: de toon daalt op de eerste eenheid<br />

van het tweede woord (kaisha). De meeste<br />

samengestelde woorden werken op deze manier.<br />

Het bovenstaande woord ‘事故原因: jiko gen’in’<br />

(oorzaak van een ongeluk), dat uit de woorden<br />

事故 (JIko) en 原因 (geN’IN) bestaat, wordt<br />

in samenstelling beklemtoond als jiKOGEn’in,<br />

precies het tegenovergestelde van de klemtonen<br />

wanneer deze woorden los worden gebruikt.<br />

2 Grappig, want in het Nederlands hebben we<br />

hetzelfde verschijnsel: hier spreken veel mensen<br />

ook van ABN, terwijl de officiële term ASN<br />

(algemeen standaard Nederlands) is.<br />

33


Masterstage in Nagasaki<br />

Zoals jullie misschien weten is de<br />

masteropleiding vanaf dit jaar anders<br />

opgebouwd dan voorheen. Binnen de nieuwe<br />

MA Asian Studies kunnen studenten kiezen<br />

uit verschillende stromingen, gebaseerd op een<br />

regio of een discipline. Ik studeer momenteel<br />

binnen de MA East Asian Studies, een eenjarig<br />

programma waarbij voor een aantal studenten<br />

de mogelijkheid bestaat om voor studiepunten<br />

een stage te lopen in Japan. Als deel van dit<br />

programma loop ik op dit moment met mijn<br />

medestudent Rens Jaspers stage bij de Dejima<br />

Restoration Office in Nagasaki.<br />

Dejima was een kunstmatig eiland aan de kust<br />

van Nagasaki waar Nederlanders van 1641<br />

tot 1859 handel dreven met Japan. Dit was<br />

een erg bijzondere situatie, omdat Japan in<br />

deze periode een beleid van nationale isolatie<br />

voerde, wat betekende dat Japanners het land<br />

niet mochten verlaten en buitenlanders het<br />

land niet in mochten. Gedurende 218 jaar<br />

was dit kleine eilandje het enige contactpunt<br />

dat Japan met het Westen had en Nederland<br />

heeft in deze periode veel bijgedragen aan de<br />

Japanse handel en wetenschap. Daarom is<br />

34 太狸記・五月号<br />

Dejima een symbool voor de lange relatie die<br />

Japan met Nederland heeft. Om dit bijzondere<br />

stukje geschiedenis te bewaren, voert de<br />

Dejima Restoration Office werkzaamheden uit<br />

zoals opgravingen en reconstructies van de<br />

gebouwen op het eiland.<br />

Tijdens mijn stage houd ik me bezig met<br />

vertalen, tolken, rondleiden en administratief<br />

werk. Het is erg leerzaam om op deze manier<br />

werkervaring op te doen binnen een Japanse<br />

organisatie. Als je gewend bent om je Japans<br />

alleen te gebruiken tijdens colleges is het<br />

even wennen om vertalingen te maken die


gebruikt worden voor publicatie of simultaan<br />

te tolken voor klanten. Omdat mijn collega’s<br />

beperkte kennis van het Engels hebben en me<br />

niet kunnen corrigeren wanneer ik een fout<br />

maak, heb ik meer verantwoordelijkheid dan<br />

normaal. Dit is soms wel uitdagend, maar ik<br />

vind het erg leuk om te doen.<br />

Wat ik niet had verwacht was alle mediaaandacht<br />

waar ik mee te maken heb gekregen.<br />

Ik ben hier pas een paar weken, maar ik heb<br />

nu al meerdere malen interviews gegeven voor<br />

de televisie, kranten en de radio. Bovendien is<br />

de lokale media hier erg populair, waardoor ik<br />

al vaak ben herkend in de stad en zelfs buiten<br />

Nagasaki. Ik werd er in eerste instantie een<br />

beetje nerveus van, maar het went snel en<br />

inmiddels doe ik het met veel plezier.<br />

Het is ook erg leuk om rondleidingen te geven<br />

in het museum. Hoewel ik niet gespecialiseerd<br />

ben in geschiedenis, heb ik dankzij mijn baas<br />

en collega’s al veel geleerd over Dejima. We<br />

hebben kort nadat we hier kwamen zelfs<br />

meteen een groep VIPs mogen rondleiden, die<br />

met de eerste directe vlucht tussen Amsterdam<br />

en Fukuoka naar Japan waren gekomen. Het is<br />

erg jammer dat veel bezoekers uit het Westen<br />

geen idee hebben van de rol die Nederland<br />

heeft gespeeld in Nagasaki, maar daarom is het<br />

des te leuker om dit te kunnen laten zien.<br />

Verder houd ik me bezig met alles wat er op<br />

kantoor speelt en werk ik mee als deel van de<br />

staf. Hoewel het nog even wennen is om 40 uur<br />

per week te werken en op mezelf te wonen in<br />

een ver land, bevalt het leven me hier erg goed.<br />

Het grootste minpunt van de stage vind ik dan<br />

太狸記・五月号<br />

ook dat het niet nog wat langer duurt, want ik<br />

heb het zo naar mijn zin dat ik hier nog lang<br />

niet weg wil. - Lieke van Vroonhoven<br />

Voor ik afsluit nog een paar tips:<br />

- Dejima heeft een Facebookpagina waar veel<br />

leuke informatie op staat (ik schrijf er zelf ook<br />

regelmatig stukjes voor). Als jullie ons nog niet<br />

hebben gevonden, bezoek dan eens: facebook.<br />

com/NagasakiDejima.<br />

- Mensen die geïnteresseerd zijn in de geschiedenis<br />

van de Nederlanders in Japan, kan ik aanbevelen<br />

om in het Sieboldhuis de tentoonstelling<br />

Hollanders te bezoeken (nog tot 2 juni te zien).<br />

Nog een aanrader is ‘De niet verhoorde gebeden<br />

van Jacob de Zoet’, een historische roman over<br />

het leven op Dejima van David Mitchell.<br />

- Voor wie op de hoogte wil blijven van mijn<br />

activiteiten tijdens mijn stage: ik houd een weblog<br />

bij op http://liekejapan.blogspot.jp/<br />

35


Meet & Greet met Japanse bedrijven<br />

Tijdens mijn studie Japans viel mij op dat veel<br />

studenten geen goed beeld hebben van de<br />

Japanse bedrijven die in Nederland gevestigd<br />

zijn. Wist je bijvoorbeeld dat er meer dan 400<br />

Japanse bedrijven een vestiging in Nederland<br />

hebben? En wist je dat Nederland voor veel van<br />

deze bedrijven het hoofdkantoor is voor geheel<br />

Europa?<br />

Veel studenten wisten ook niet hoe de<br />

bedrijfscultuur van deze bedrijven nu helemaal<br />

in elkaar steekt. Dit verschilt natuurlijk ook<br />

per bedrijf: bedrijven als Sony die al jaren in<br />

Nederland zitten, hebben een bedrijfscultuur<br />

die al helemaal vernederlandst is. Bedrijven<br />

die echter net in Nederland aan zijn komen<br />

waaien houden nog geheel vast aan de Japanse<br />

bedrijfscultuur en vaak ook aan de Japanse<br />

of Engelse taal. En dan zit driekwart van de<br />

bedrijven daar nog tussenin. Hoe zij precies<br />

omgaan met normen en waarden binnen<br />

hun bedrijf en hoe jij als student Japans een<br />

bijdrage kunt leveren aan het bedrijf, dat kom<br />

je allemaal te weten op de Japan Career Day.<br />

Zoals de naam al doet vermoeden staat deze<br />

dag in het teken van carrière maken in het<br />

Japanse bedrijfsleven. Dus ben jij op zoek naar<br />

een stage of een startervacature, dan ben jij van<br />

harte welkom op de Japan Career Day! Houd<br />

er wel rekening mee dat je gaat voor een echte<br />

carrière, dus kom representatief gekleed (denk<br />

hierbij maar aan de Japanse salarymen) en<br />

neem je beste humeur mee! - Manon Ladru,<br />

organisator Japan Career Day<br />

36 太狸記・五月号<br />

Wanneer: 04 juni 2013<br />

Waar: Arsenaal<br />

Universiteit Leiden<br />

Arsenaalstraat 1<br />

Je kunt je opgeven voor de Japan Career Day<br />

via het aanmeldingsformulier op onze website:<br />

www.featuretalent.nl/japan-company-day!<br />

Vergeet ook niet je CV in het Engels te uploaden.<br />

Blijf op de hoogte van alle nieuwtjes over de<br />

Japan Career Day en like onze Facebookpagina:<br />

www.facebook.com/JapanCareerDay<br />

Heb je nog vragen over de Japan Career Day?<br />

Stuur dan een mailtje naar studentteam@<br />

featuretalent.nl of bel me gerust op 0180<br />

410043.


Doraemon naar China!<br />

Krant Met Karakter<br />

Voor aankomend japanologen kan het een<br />

reden zijn om misschien een keer naar China<br />

te gaan, want op 28 april is, tegelijk met de<br />

opening van het “Shanghai Xintiandi 2013<br />

Kunst en Cultuur Festival”, de “100 Doraemon<br />

Gadgets Exhibition” gestart in Shanghai. Met<br />

een hoogte van 1,2 meter is deze geliefde<br />

robotkat uit Japan niet te missen als je door de<br />

winkelstraten loopt.<br />

Alle honderd figuren houden een gadget vast<br />

dat voorkomt in de serie. Voor elke pluche<br />

Doraemon die verkocht wordt, gaat overigens<br />

20 yuan naar de stad Ya’an in het zuidwesten<br />

van de provincie Sichuan, waar onlangs<br />

een aardbeving heeft plaatsgevonden. Deze<br />

tentoonstelling is bovendien de grootste<br />

Doraemon-tentoonstelling ooit gehouden op<br />

het vasteland van China. Tot en met 16 juni<br />

2013 kun je langs de straten van Xintiandi<br />

genieten van dit schattige katje. - Sarah<br />

Somayah Grasdijk<br />

Speciale actie voor de 太狸記-lezers!<br />

Tegen inlevering van deze kortingsbon<br />

bij aankoop van 1 doos sushi (€3,50),<br />

gratis edamame of zeewiersalade<br />

bij Tokyo Kitchen (Vismarkt 4, Leiden)<br />

www.tokyokitchen.nl<br />

太狸記・五月号<br />

Alle Doraemon hebben een andere<br />

gezichtsuitdrukking en houding<br />

Ook kinderen zijn onder de indruk.<br />

Deze actie is niet geldig in combinatie met andere kortingen.<br />

Geldig tot 30 juni 2013.<br />

37


Ask Anky<br />

Ask Anky is een adviescolumn speciaal voor de problemen van<br />

Japanologen en Koreanisten. Dit is de laatste editie voor Anky’s adviezen,<br />

maar de liefhebber kan Anky voortaan ook direct mailen. Voor degenen<br />

die nog niet weten wie Anky is, lees de editorial!<br />

Beste Anky,<br />

Ik ging vorige week naar een sushirestaurant en daar overkwam me iets verschrikkelijks. Ik<br />

had sushi besteld, maar ze waren rauw en moesten dus nog gekookt worden. Hoe moet ik het<br />

restaurant laten weten dat ze niet weten hoe ze fatsoenlijke sushi moeten maken?<br />

-Sashimushi<br />

Beste Sashimushi,<br />

Ik snap niet waarom de vis rauw was of waarom je überhaupt vis kreeg. Laat me om te beginnen je<br />

spelling corrigeren want je spelt het niet als “sushi”, maar als “soesje” en daar komt ook nog eens bij<br />

dat het meestal in meervoud wordt gezegd, dus dan wordt het “soesjes”. Als ik soesjes bestel krijg ik<br />

normaal gesproken deegballetjes met room erin, dus niet alleen<br />

het restaurant heeft het bij het verkeerde eind, maar het lijkt<br />

erop dat jij ook niet correct bent geïnformeerd over soesjes.<br />

Mijn advies is om dit restaurant te mijden en op zoek te gaan<br />

naar een tent die wel weet hoe je fatsoenlijke soesjes maakt.<br />

Hopelijk kun je hier wat mee. Ik wens je in ieder geval veel<br />

succes en geen danky,<br />

Anky<br />

38 太狸記・五月号<br />

Speciale actie voor de 太狸記-lezers!<br />

Tegen inlevering van deze kortingsbon<br />

bij aankoop van 1 doos sushi (€3,50),<br />

gratis edamame of zeewiersalade<br />

bij Tokyo Kitchen (Vismarkt 4, Leiden)<br />

www.tokyokitchen.nl<br />

Deze actie is niet geldig in combinatie met andere kortingen.<br />

Geldig tot 30 juni 2013.


Allerliefste Anky,<br />

Ik heb sinds een paar maanden een tatoeage<br />

van Hello Kitty die mijn gehele rug bedekt.<br />

Ik ben helemaal gek van haar omdat ze zo<br />

populair is in Japan. Nu las ik in de Ta<strong>Tanuki</strong>Ki<br />

van april dat je met een tatoeage helemaal niet<br />

in openbare baden of onsen zou mogen! Ik ga<br />

deze zomer naar Japan en ben hier dus toch wel<br />

erg bezorgd over. Anky, wat moet ik doen?<br />

-HelloDavid<br />

Beste HelloDavid,<br />

Ik zal je iets vertellen dat je waarschijnlijk gerust<br />

zal stellen. Het klopt dat tatoeages in Japanse<br />

onsen over het algemeen niet toegestaan zijn,<br />

maar het artikel vertelde niet het hele verhaal.<br />

Een belangrijk detail is namelijk dat voor<br />

bepaalde tatoeages een wettelijke uitzondering<br />

bestaat. Deze uitzondering stelt dat iedereen met<br />

een tatoeage van Hello Kitty of de Samurai Pizza<br />

Cats niet alleen toegelaten moet worden, maar<br />

zelfs gratis toegang moet krijgen!<br />

Oftewel, fijne vakantie! Heel veel plezier en geen<br />

danky,<br />

Anky<br />

太狸記・五月号<br />

Lieve Anky,<br />

Ik doe al bijna een jaar Japanstudies, maar ik<br />

heb nog stééds geen samoerailessen gekregen.<br />

Wanneer kan ik die nou verwachten?<br />

Liefs,<br />

-k4t4n4<br />

Beste k4t4n4,<br />

Eigenlijk mag ik dit niet doorvertellen, maar ik<br />

vind dat we het wel verschuldigd zijn aan onze<br />

waardevolle leden om de waarheid te vertellen.<br />

Voordat je wordt toegelaten op de opleiding<br />

wordt er een achtergrondonderzoek naar de<br />

familiegeschiedenis van ieder lid uitgevoerd en ik<br />

weet niet wat voor geruchten je hebt gehoord over<br />

samoerailessen, maar iemand heeft duidelijk uit<br />

de school geklapt.<br />

De enigen die van samoerailessen te horen krijgen<br />

zijn degenen met samoerai als voorouders. Als<br />

je niet direct van de universiteit te horen hebt<br />

gekregen dat je samoerailessen krijgt, wil dat<br />

hoogstwaarschijnlijk zeggen dat je van een van<br />

de andere drie lagen van de Japanse premoderne<br />

maatschappij (de boeren, ambachtslui of<br />

handelaren) afstamt. Als je nu nog steeds geen<br />

bericht over samoerailessen hebt ontvangen,<br />

en dat geldt trouwens voor alle leden, dan kun<br />

je ervan uitgaan dat je die uitnodiging ook niet<br />

meer zult krijgen, dus je zou je er maar bij moeten<br />

neerleggen.<br />

Ik hoop dat je wat hebt gehad aan mijn antwoord.<br />

Veel succes en geen danky,<br />

Anky<br />

39


‘s avonds een man...<br />

...‘s ochtends een koning<br />

Een <strong>Tanuki</strong>-activiteit is géén geldige reden om<br />

een college te skippen of te laat te komen!<br />

Wees verstandig! Wees een koning!<br />

...of een koningin.

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!