You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
太狸記<br />
LVSJK <strong>Tanuki</strong> / 三十一周年/ 五月
Colofon<br />
JOURNALCOMMISSIE<br />
Carmen Loh<br />
Wester Wagenaar<br />
Arthur Hinsch<br />
Asor Mustafa<br />
Vincent Pols<br />
Bob Rambonnet<br />
REDACTIELEDEN<br />
Hoofdredactie:<br />
Carmen Loh<br />
Vormgeving:<br />
Carmen Loh<br />
Eindredactie:<br />
Bob Rambonnet<br />
Wester Wagenaar<br />
BESTUUR VAN TANUKI<br />
Praeses:<br />
Robert Beers<br />
Ab-actis:<br />
Annet Zwart<br />
Hoofdredactrice:<br />
Carmen Loh<br />
Webmaster:<br />
Nikki Doorn<br />
Assessor:<br />
Jan-Willem Slingerland<br />
COMMISSIEVOORZITTERS<br />
Eerstejaarscommissie:<br />
Jan-Willem Slingerland<br />
Feestcommissie:<br />
Thomas Zijtveld<br />
Jaarboekcommissie:<br />
Myrthe Prins<br />
Journalcommissie:<br />
Carmen Loh<br />
Kampcommissie:<br />
Annette van Wanroij<br />
Koreacommissie:<br />
Annet Zwart<br />
Kunst- en cultuurcommissie:<br />
Koen de Rooij<br />
Reiscommissie:<br />
Robert Beers<br />
RAAD VAN TOEZICHT<br />
Martijn Heule<br />
Yori van Hout<br />
Guan van Zoggel<br />
2 太狸記・五月号<br />
社説<br />
Editorial van de hoofdredactrice<br />
Met pijn in mijn hart is het aan mij om iedereen te<br />
moeten verwittigen dat dit de laatste journal is van dit<br />
jaar. Tevens is dit dan ook de laatste editorial die ik schrijf<br />
als hoofdredactrice van de journal. Ik hoop dat iedereen<br />
van de Ta<strong>Tanuki</strong>Ki heeft genoten; het was mij een groot<br />
plezier om ze te maken. De propagandamachine van<br />
<strong>Tanuki</strong> neemt voor nu een pauze, maar zal in het nieuwe<br />
jaar weer op volle toeren draaien.<br />
Voor deze laatste editie hebben we de introductie van het<br />
bestuur van 2013-2014, een verslag van de afgelopen<br />
Koreaweek en weer een speciale kortingsactie, deze keer<br />
voor sushi! Ook te lezen zijn de allerlaatste adviezen van<br />
Anky. Hebben jullie Anky op 18 april nog gezien? Zo niet,<br />
niet gevreesd. Ik zal de langverwachte bekendmaking niet<br />
langer uitstellen; gelijk een goede manier om meer lezers<br />
te trekken voor de editorial. Anky, die ons van adviezen<br />
heeft voorzien, is niemand minder dan Mario Keijlard.<br />
Hierbij wil ik mijn journalcommissie bedanken voor al<br />
hun inzet, zonder hen zou de journal minder succesvol<br />
zijn geweest. En als antwoord op de vraag die jullie<br />
allemaal op de lippen brandt: ja, er zal taart zijn.
Op de voorkant<br />
Toriniku, momo, tsukune, torikawa,<br />
tebasaki, bonjiri, shiro, nankotsu, kokoro,<br />
reba, sunagimo, negima, shiitake, ikada,<br />
gyuutan, atsuage toufu, enoki maki, piman,<br />
asuparabekon, butabara, ninniku, shishito,<br />
ginnan, chorizo, sake, hotategai... En het<br />
gaat maar door! Er zijn zoveel soorten<br />
yakitori, probeer daar maar je favoriet<br />
uit te vinden!<br />
Deze prachtige foto is wederom<br />
gemaakt door Jurriaan van der Meer.<br />
太狸記・五月号<br />
目次<br />
Inhoud<br />
TANUKI SHINBUN<br />
Journalcommissie 4<br />
Het nieuwe bestuur 6<br />
Sugar, Spice and Everything nice 9<br />
Koreaweek 11<br />
Kunst in de EAL 12<br />
Mentoraat 13<br />
Interview met dr. Herber 14<br />
JAPAN & KOREA<br />
De strijd om internationale sympathie 17<br />
Walvisvaart 19<br />
De Japanse landbouwsector 21<br />
Abenomics - Deel II 23<br />
Terug naar het ‘echte’ Japan 25<br />
Hokusai Katsushika 27<br />
MEDIA<br />
Thermae Romae 29<br />
Harmoknight & Code of Princess 30<br />
COLUMNS<br />
コトバによって現れた人 31<br />
Masterstage in Nagasaki 34<br />
Meet & Greet met Japanse bedrijven 36<br />
Krant Met Karakter 37<br />
Ask Anky 38<br />
“Ze ziet er goed genoeg uit<br />
om een persoonlijkheid te<br />
hebben, maar die heeft ze<br />
niet.”<br />
-Colin Casey<br />
3
De journalcommissie<br />
De journalcommissie beantwoordt de vragen des levens. De vraag van deze keer:<br />
Als de lucht groen was in plaats van blauw, wat voor effect zou dat dan<br />
hebben gehad op het bestaan van cavia’s?<br />
Getekend door Milou van Montfort.<br />
http://milouvanmontfort.com/<br />
4 太狸記・五月号
Wester Wagenaar<br />
Zoals bekend wordt geacht onder de<br />
intellectuele kringen der cavialogen, zijn cavia’s<br />
eenvoudige creaturen die complexe zaken<br />
als de kleur van de lucht als zeer belangrijk<br />
ervaren. Aangezien cavia’s logischerwijs groen<br />
niet zo’n mooie kleur achten, lijkt het dan ook<br />
onwaarschijnlijk dat de rol van de beestjes in<br />
het universum in een dergelijke situatie groter<br />
zou zijn dan nu al het geval is.<br />
Bob Rambonnet<br />
De vraag is natuurlijk of de lucht niet allang<br />
groen is? Want wat is groen en wat is blauw?<br />
Als je een Vietnamees vraagt welke kleur<br />
de voor ons groene bladeren aan de boom<br />
hebben, dan krijg je als antwoord ‘xanh’.<br />
Vraag je dezelfde persoon welke kleur de<br />
lucht heeft, dan blijft het antwoord ‘xanh’.<br />
Ook in het Japans is het onderscheid tussen ‘<br />
青: ao (‘blauw’)’ en ‘緑: midori (‘groen’)’ niet<br />
altijd gelijk aan het Nederlands. Met andere<br />
woorden: cavia’s bestaan niet.<br />
Vincent Pols<br />
Waarom heeft de regering mijn dinosaurus<br />
in beslag genomen en doen zij experimenten<br />
met hem? Waarom wordt de lucht tijdens een<br />
onweersstorm zo typerend groen en wat zou<br />
het effect hiervan zijn op cavia’s? Een groene<br />
lucht betekent vaak onweer of een andere<br />
samenstelling van gassen in de atmosfeer.<br />
Cavia’s werden 7000 jaar geleden al gehouden<br />
太狸記・五月号<br />
door volkeren in de Andes en zij zouden door<br />
de constante dreiging van onweer en giftige<br />
gassen waarschijnlijk geen tijd hebben gehad<br />
om cavia’s tam te maken.<br />
Arthur Hinsch<br />
Cavia’s hebben een goed gevoel voor kleur.<br />
Ze hebben dus geen moeite om groen van<br />
blauw te onderscheiden. Op het moment dat<br />
de hemel groen wordt krijgen ze moeite om<br />
de hemel te onderscheiden van hun meest<br />
favoriete voedsel: gras. Waarschijnlijk zouden<br />
ze beginnen met happen naar de hemel. Eet<br />
smakelijk!<br />
Asor Mustafa<br />
Als de lucht groen (lees appeltjesgroen) zou<br />
zijn, dan zou dit rampzalige gevolgen hebben<br />
voor de wereld zoals we die nu kennen. Het<br />
probleem ligt bij de cavia, die zoals iedereen<br />
weet een aardige groentolerantie hebben, maar<br />
die reikt tot 65 procent. Als de lucht groen zou<br />
zijn, zou het groenpercentage tussen de 80 en<br />
95 procent komen te liggen. Dit zou leiden tot<br />
excessieve caviamutatie, wat ze binnen tien<br />
jaar boven de mens zal stellen qua intelligentie.<br />
En aangezien iedereen weet natuurlijk hoe<br />
imperialistisch cavia’s van aard zijn, moeten<br />
we die lucht blauw houden! For the sake of<br />
men!<br />
5
Het nieuwe bestuur<br />
Praeses<br />
Hey mensen! Ik word komend jaar de praeses<br />
van <strong>Tanuki</strong>, ofwel de voorzitter van de<br />
vereniging, en daarom schrijf ik hier een stukje<br />
over mezelf. Het is namelijk handig om een<br />
beetje over de praeses te weten als je hem wilt<br />
pleasen.<br />
Voor de mensen die mij niet kennen: mijn<br />
naam is Albert Tiemersma, maar jullie mogen<br />
mij Praeses noemen. Ik kom van origine uit<br />
Easterein (Oosterend), een gezellig dorpje in<br />
Fryslân en ik werk in het dorpje daarnaast als<br />
barman. Daardoor kan ik zeker genieten van<br />
een goed getapt biertje (tip 1), bij voorkeur<br />
geserveerd onder het genot van goede muziek<br />
zoals The Doors of Gorillaz. Natuurlijk zijn er<br />
genoeg andere goede bands, maar dit zijn toch<br />
wel de twee toppers. Het gespreksonderwerp<br />
dat ik het liefst bij de muziek en bier zou willen<br />
hebben, zou toch wel iets met Japan, Korea of<br />
“the ‘Nam” moeten zijn. Na een paar drankjes<br />
maakt het me niet zoveel meer uit, dan kunnen<br />
we het desnoods nog over spruitjes hebben.<br />
Qua eten ben ik nooit zo moeilijk; ik lust alles<br />
wel. Wel ben ik geen grote liefhebber van<br />
6 太狸記・五月号<br />
scherp eten, hoewel wasabi de uitzondering<br />
op de regel vormt. Er is niet echt een gerecht<br />
waarvoor je me midden in de nacht wakker<br />
hoeft te maken, want ik hou ook van slapen.<br />
Voor een reep chocolade zou ik het overigens<br />
niet heel erg vinden, waarbij alles goed is, maar<br />
Chocoswing van Milka toch de meeste punten<br />
weet te scoren. Een reep Rollo, daar krijg je<br />
ook nog punten voor, maar toch wat minder.<br />
Ik drink al een paar jaar geen koffie meer, maar<br />
een paar liter thee gaat er nog altijd in. Vooral<br />
de thee uit de automaten in het Arsenaal,<br />
want de hele ambiance om die theetjes heen is<br />
geweldig.<br />
Mijn lievelingsfilm is zonder twijfel<br />
Apocalypse Now!, niet alleen omdat die<br />
gewoonweg briljant is, maar ook omdat die<br />
erg “quotable” is. Natuurlijk ben ik ook wel fan<br />
van de Japanse cinema, maar ik kan hierover<br />
nog veel leren, zo merk ik na bijna een jaar<br />
met Koen in de Kunst en Cultuurcommissie te<br />
hebben gezeten. Natuurlijk kan je als praeses<br />
van <strong>Tanuki</strong> niet ontkennen dat je anime kijkt.<br />
Voor mij is One Piece een constante in mijn<br />
leven. Toen ik deze serie begon te kijken waren<br />
er nog maar 250 afleveringen; nu zijn het er<br />
bijna 600. Ik kijk daarnaast ook nog wel andere<br />
series, ook kortere, maar niks kan tippen<br />
aan One Piece. Zelfs niet Death Note voor<br />
aflevering 25, waarin iets gebeurt dat de serie<br />
verneukt (spoiler alert: L dies).<br />
Praeses zijn van <strong>Tanuki</strong>; ik heb er zin in! Het<br />
wordt vast een mooi jaar voor <strong>Tanuki</strong> en ik zal<br />
hiervoor mijn uiterste best doen. We zijn heel<br />
wat van plan en hebben heel wat voor jullie in<br />
petto.<br />
Als je lid van <strong>Tanuki</strong>, dan kun je in het Arsenaal<br />
altijd op me afstappen voor vragen of gewoon<br />
om een praatje te maken. Een theetje op<br />
volle sterkte en zonder suiker wordt dan wel<br />
gewaardeerd, maar is niet noodzakelijk.<br />
Mvg,<br />
Albert “De Praeses” Tiemersma
Quaestor<br />
Dag mede-japanologen. Mijn naam is Arco<br />
Oliemans en ik ben jullie nieuwe quaestor,<br />
ofwel de penningmeester van <strong>Tanuki</strong>. Ik<br />
zal even kort uitleggen wie ik ben. Het<br />
belangrijkste dat je moet onthouden is dat<br />
ik van eten houd. O ja, en ik slaap erg graag.<br />
Daarnaast heb ik verschillende interesses,<br />
zoals snowboarden, films en televisieseries<br />
kijken, gamen en ook reizen. Als ik later groot<br />
ben, dan wil ik een wereldreis maken!<br />
Net als jullie ben ik overigens natuurlijk ook<br />
erg geïnteresseerd in Japan. Voor mij is Japan<br />
iets bijzonders, alles is zo anders dan hier. En<br />
tja, ik hou van anders. Sinds ik met de cultuur<br />
in aanraking ben gekomen is mijn interesse<br />
steeds meer gegroeid en wilde ik steeds meer<br />
weten over Japan en de Japanse taal. Daarom<br />
ben ik in september 2010 begonnen met<br />
Japanstudies en heb ik de eerste twee jaar met<br />
een deel van jullie in Leiden gestudeerd.<br />
Op dit moment studeer ik een jaar in Japan<br />
aan de Waseda Universiteit in Tokyo. Het<br />
afgelopen jaar heb ik hier heel veel mooie<br />
ervaringen opgedaan en heb ik ook nog<br />
geprobeerd wat wijsheid op te doen. Het<br />
laatste jaar van mijn bachelor wil ik graag mooi<br />
afsluiten, vandaar de beslissing om mij aan te<br />
太狸記・五月号<br />
melden voor een bestuursfunctie bij <strong>Tanuki</strong>.<br />
Ik denk dat dit een geweldige ervaring zal zijn<br />
voor mij als persoon waardoor ik me weer<br />
verder kan ontwikkelen. Het komende jaar ben<br />
ik van plan jullie mee te slepen naar allerlei hele<br />
leuke dingen die wij gaan organiseren. Vooral<br />
de feestjes natuurlijk... Nee hoor, ook buiten de<br />
feestjes staan er uiteraard genoeg leuke dingen<br />
te wachten!<br />
Kortom: ik zal samen met mijn<br />
medebestuursleden ervoor zorgen dat ook<br />
jullie een geweldig jaar tegemoet gaan! よろ<br />
しくおねがいします!- Arco “De Bank”<br />
Oliemans<br />
Assessor<br />
Communicatie<br />
Daar sta ik, bij de drukste uitgang van de tram.<br />
Halte na halte: mensen in, mensen uit. Op een<br />
gegeven moment zie ik in mijn ooghoek een<br />
forse man waggelend opstaan en mijn richting<br />
op lopen. “Die moet eruit” is dan ook wat ik<br />
denk zodra hij zichzelf naast mij bij de uitgang<br />
parkeert. Hij houdt zijn ov-chipkaart trillend<br />
voor de lezer, maar het bekende piepje laat niet<br />
van zich horen. Weet je wat, ik ga deze man<br />
wat geld besparen; is wel zo aardig, aldus de<br />
woorden die mij een gevoel van heldhaftigheid<br />
geven terwijl ik richting de man stap en hem<br />
een klopje op de schouder geef. Hij draait zich<br />
om en fluistert verbaasd “Ja...?” Een walm van<br />
‘s werelds goedkoopste whisky’s vult mijn neus<br />
en plots wordt de reden van het waggelen en<br />
7
trillen van deze meneer mij duidelijk. “Ach ja,<br />
het is ook al 6 uur ’s avonds…” denk ik. Een<br />
goed verhaal beschrijft het leven van Odysseus<br />
en een goed verhaal kan vast ook verteld<br />
worden over de reden van de verplaatsing<br />
van een meneer van “op de kaart” naar “van<br />
de kaart”. Terwijl ik de afwisseling van door<br />
mijn neus naar door mijn mond ademen<br />
maak, vertel ik de meneer vol overtuiging: “U<br />
moet nogmaals even de kaart ervoor houden,<br />
u bent niet uitgecheckt.” Hij kijkt me aan met<br />
een duizend meter lange staar die je normaal<br />
alleen bij Vietnamveteranen ziet, en zegt<br />
“Ehhhhhhh….?”, met een sterke nadruk op<br />
de h die mijn neushaartjes, ondanks het via de<br />
mond ademen, laat opkrullen.<br />
“U moet het kaartje nogmaals voor de lezer<br />
houden meneer, u bent niet uitgecheckt”<br />
herhaal ik. Hij kijkt naar zijn kaart, de lezer,<br />
de kaart en weer terug naar mij. Verward<br />
houdt hij de kaart nogmaals voor de lezer en<br />
ditmaal hoor ik wel het bekende piepje. Ik kijk<br />
naar de meneer en zie zijn ogen kristalliseren.<br />
Hij grijpt trillend mijn arm en zegt net hard<br />
genoeg voor de hele tram om het hoofd te<br />
draaien: “Bedankt jongen! Je bent echt een<br />
heel goede jongen! Je doet me denken aan mijn<br />
zoon! Goeie jongen!”. Ik kijk de meneer aan<br />
en zeg “Geen probleem meneer”, net voordat<br />
hij uitstapt. Even later stap ik zelf ook uit<br />
met een gevoel van heldhaftigheid en goede<br />
karma; vandaag ben ik een goede jongen, ben<br />
ik assessor communicatie geworden en heb ik<br />
een dronken man geholpen met uitchecken.<br />
“Vandaag ben ik een goede jongen” denk ik<br />
nogmaals, terwijl ik met mijn hoofd geheven<br />
en zonder paraplu door de stromende regen<br />
richting huis marcheer.<br />
Ik ben Anoma van der Veere, een jongen<br />
uit Den Haag, die alles misschien net iets te<br />
dramatisch opvat. En niet te vergeten: ik ben<br />
de nieuwe assessor communicatie van <strong>Tanuki</strong>.<br />
- Anoma “De Propagandamachine” van<br />
der Veere<br />
8 太狸記・五月号<br />
Abactis<br />
Ik loop inmiddels al weer redelijk wat jaartjes<br />
rond bij <strong>Tanuki</strong>. Het afgelopen jaar heb ik de<br />
feestcommissie, ofwel de feestco, geleid. Mede<br />
door mijn lieftallige team van feestco-leden is<br />
dit erg leuk geweest. Om nu abactis te worden<br />
is dan ook de spreekwoordelijke kers op mijn<br />
taartje. Het komende jaar zal ik jullie zoveel<br />
mogelijk op de hoogte gaan houden over alle<br />
activiteiten die gaan plaatsvinden binnen<br />
<strong>Tanuki</strong> in een wekelijkse mail. Hierin vinden<br />
jullie de activiteiten van de aankomende week/<br />
weken, plus een extra rubriekje met daarin<br />
iedere week een willekeurig feitje. Deze<br />
kunnen informatief zijn, zoals over een aparte<br />
kanji of een bizar historisch weetje, maar vaker<br />
zullen ze simpelweg leuk zijn om te weten.<br />
Mocht je overigens zelf nog leuke feitjes weten:<br />
schroom dan niet om die aan me door te geven.<br />
Daarnaast zijn er natuurlijk nog de<br />
aankondigingen van alle extra activiteiten,<br />
zoals feesten, lezingen, uitjes, wedstrijden<br />
en nog veel meer. En hoewel jullie natuurlijk<br />
voornamelijk van me zullen horen via de<br />
digitale media, sta ik altijd open voor een goed<br />
gesprek of slap geouwehoer in het Arsenaal<br />
dan wel tijdens de vele activiteiten die we dit<br />
jaar voor jullie in petto hebben. - Thomas<br />
“Tepel” Zijtveld
Feest: Sugar, Spice & Everything nice<br />
Een piñata is een figuur dat normaal gesproken<br />
gemaakt is van papier-maché. De buitenkant<br />
wordt versierd met crêpepapier in allerlei<br />
kleuren en de binnenkant wordt gevuld<br />
met snoepjes, confetti en allerlei andere<br />
leukigheden. Vooral in Latijns-Amerika wordt<br />
er met veel plezier een piñata opgehangen,<br />
waarna geblinddoekte kinderen met een<br />
stok mogen proberen hem kapot te slaan,<br />
om vervolgens in een regen van snoepjes<br />
terecht te komen. Nu vragen veel mensen zich<br />
waarschijnlijk af waarom ik dit uitleg. Het is bij<br />
het laatste feest gebleken dat het gemiddelde<br />
<strong>Tanuki</strong>-lid geen enkel idee heeft wat een piñata<br />
is. Dingen waar piñata’s mee verward worden<br />
zijn onder andere regenbogen, papegaaien,<br />
homopino’s en Sugar Lee Hooper. Dat mocht<br />
de pret echter niet drukken: op 2 mei werd<br />
COC de Kroon omgetoverd tot een heus<br />
snoepland, met als thema ’Sugar, Spice and<br />
Everything Nice‘.<br />
De muren waren bedekt met cupcakes,<br />
Powerpuff Girls en pepertjes. Er hingen zelfs<br />
suikerspinnen aan het plafond. De outfits<br />
waren veelal in thema, met veel felle kleuren,<br />
hier en daar een zure mat en natuurlijk<br />
veel glitters. Onder begeleiding van een<br />
太狸記・五月号<br />
uiteenlopend muzikaal palet van MC Klapwijk<br />
waanden we ons zes uur lang in een land van<br />
suiker, suiker en nog meer suiker. Bij aankomst<br />
ontving iedereen bovendien een shotje van<br />
gummibeertjes gedrenkt in wodka, wat een<br />
goede partystarter bleek.<br />
Het oorspronkelijke idee van de feestcommissie<br />
was om een stand-off te houden tussen de<br />
feestgangers, maar toen kwam opeens Gydo<br />
Ulenreef binnen, verkleed als Mojo Jojo.<br />
Aangezien toch niemand van Gydo’s geniale<br />
outfit zou kunnen winnen, werd hij unaniem<br />
verkozen tot winnaar van de… de off.<br />
Rond een uurtje of vier drong het tot de<br />
meeste feestgangers door dat de volgende dag<br />
een gewone collegedag was. Alvorens men<br />
huiswaarts keerde, werd er door veel van de<br />
feestgangers het een en ander opgeruimd<br />
(waar de feestcommissie jullie overigens erg<br />
dankbaar voor is). Daarna trok iedereen<br />
alsnog, moe en voldaan en misschien met<br />
een lichte sugar rush, huiswaarts. In menige<br />
buikjes zat ondertussen een hoeveelheid snoep<br />
waar menig piñata jaloers op zou zijn geweest.<br />
- Sander Toet<br />
9
Koreaweek: een grote dosis Korea<br />
Van 8 tot 12 april stond <strong>Tanuki</strong> in het thema<br />
van Korea. Als activiteit van het tweede<br />
semester had de Koreacommissie besloten om<br />
de handen uit de mouwen te steken en <strong>Tanuki</strong><br />
een grote dosis Korea toe te dienen: een week<br />
lang, elke dag een andere activiteit.<br />
Deze week werd geopend op 8 april met een<br />
beginnerscursus taekwondo in het USC.<br />
Bezocht door een handjevol mensen, werd deze<br />
klas gegeven door een voormalig taekwondobeoefenaar<br />
en een aankomend taekwondodocent.<br />
De les was intens en informatief, maar<br />
vooral heel erg leuk. Het geeft toch wel een<br />
kick als je een trap leert die je alleen in films of<br />
bij de Olympische spelen ziet.<br />
Op dinsdag werd de Koreaanse film Legend<br />
of the 7 Cutter vertoond nadat de geplande<br />
film Hurricane niet bleek te werken. Onder<br />
het genot van versgemaakte kimbap, kimchi en<br />
Koreaanse zoutjes, keek een man of twintig<br />
gezellig mee.<br />
De clinic van de gebruikelijke K-pop-dansgroep<br />
werd eveneens goed bezocht. Zowel vrouw als<br />
man waagde zich aan de verleidelijke pasjes<br />
van SNSD en de girl power moves van 2NE1.<br />
Intens, doch zeer vermakelijk.<br />
Als laatste activiteit voor het grote feest werd<br />
er die donderdag een lezing gegeven over de<br />
Do’s en Don’ts in Korea door Geert Scholten.<br />
Wat begon als een formele lezing ontpopte<br />
zich al snel tot een verslag van de avonturen<br />
van Geert in Seoul. Desalniettemin was de<br />
activiteit zeer leerzaam voor hen die nog nooit<br />
in Korea waren geweest en werd ons tot onze<br />
verbazing bekend gemaakt dat de Koreaanse<br />
ambassade ook was komen opdagen (samen<br />
met een grote hoeveelheid Koreaanse drank.<br />
Score!).<br />
Tot slot was er op de vrijdagavond het grote<br />
K-pop feest in Dok2. Dankzij de ambassade<br />
kon iedereen proeven van de drankcultuur<br />
van Zuid-Korea en er werd enthousiast<br />
太狸記・五月号<br />
gedanst op alles wat de popscene van het<br />
land te bieden heeft. Een geslaagd afsluiten<br />
van een verbazingwekkend geslaagde week. -<br />
Kayleigh Herbrink<br />
11
Kunst is een breed en interessant onderwerp<br />
om te bestuderen, of je je nu richt op Hiroshige<br />
of moderne kunst. De East Asian Library huist<br />
juist daarom een grote hoeveelheid aan boeken<br />
met en over kunst. Twee collecties die ik in het<br />
bijzonder wil toelichten, zijn de JAC-collectie<br />
en de kunstcollectie.<br />
De kunstcollectie bestaat uit bijna 700<br />
grote, in kleur geprinte, kunstboeken over<br />
traditionele kunstvormen. Denk bijvoorbeeld<br />
aan prentkunst, ‘根付: netsuke’ (met de<br />
hand gesneden gordelknopen), kalligrafie<br />
of keramiek. De boeken zijn een must voor<br />
iedereen die onderzoek doet naar deze<br />
kunstvormen.<br />
Je kunt in de catalogus altijd simpel een<br />
zoekterm invoeren (bij Leiden Collections)<br />
zoals ‘calligraphy’, indien je bijvoorbeeld<br />
boeken over kalligrafie zoekt. De meeste<br />
boeken zijn zo te vinden, maar als je specifiek<br />
wilt bladeren door deze collectie, zoek dan<br />
bij Advanced Search op Shelfmark: ‘KUNST’.<br />
Zo vind je alle boeken in de kunstcollectie.<br />
Boeken uit deze collectie zijn overigens niet te<br />
leen maar kunnen in de bibliotheek wel rustig<br />
bekeken worden.<br />
De andere noemenswaardige collectie is de<br />
JAC-collectie. ‘JAC’ staat voor ‘Japan Art<br />
Catalog’ en is een project van het National Art<br />
Kunst in de EAL<br />
12 太狸記・五月号<br />
Center in Tokio. Dit project levert catalogi<br />
van Japanse kunsttentoonstellingen aan<br />
vier instituten in het buitenland, waaronder<br />
onze East Asian Library. De collectie omvat<br />
catalogi van recente maar ook oudere<br />
kunsttentoonstellingen, over zowel moderne<br />
als traditionele kunst. Veel van de catalogi gaan<br />
over het werk van één kunstenaar en de meeste<br />
van deze kunstenaars zijn in het buitenland<br />
vaak niet bekend. De catalogi in de collectie<br />
zijn vaak alleen te krijgen via het museum waar<br />
de tentoonstelling heeft plaatsgevonden en<br />
daarom is deze collectie ook bijzonder uniek!<br />
De East Asian Library heeft tot nu toe ruim<br />
1500 boeken in deze collectie en de collectie<br />
wordt steeds verder uitgebreid. Je kunt in<br />
de catalogus (bij Leiden Collections) zoeken<br />
naar de naam van een kunstenaar. Als je<br />
een specifieke tentoonstelling zoekt, kun je<br />
overigens ook zoeken op de naam van het<br />
museum. Wil je een beetje bladeren door de<br />
collectie, zoek dan bij Advanced Search op<br />
Shelfmark: ‘JAC’ . Je krijgt dan alle boeken uit<br />
de collectie te zien. De boeken uit deze collectie<br />
zijn bovendien niet alleen aanvraagbaar via de<br />
catalogus, ze zijn ook te leen!<br />
Meer informatie over over het JAC project vind<br />
je op http://www.nact.jp/english/art-library/<br />
jacproject.html. - Carola van der Drift
Alle eerstejaars worden in het eerste semester<br />
in groepjes begeleid door studentmentoren.<br />
Een belangrijk doel hiervan is de nieuwe<br />
student wegwijs te maken binnen de opleiding<br />
en de universiteit, uitleg te geven over<br />
allerlei aspecten van de studie, socializen en<br />
vakinhoudelijke ondersteuning. Afhankelijk<br />
van waar de studenten hulp mee nodig<br />
hebben, proberen de studentmentoren onder<br />
begeleiding van de docenten bij te springen.<br />
Samen met de mentoren wordt bijvoorbeeld<br />
collegestof besproken, maar ook wordt<br />
geholpen met zaken als tentameninschrijvingen<br />
waar nodig.<br />
Studentmentoren hebben vanzelfsprekend<br />
zelf ook uiteenlopende interesses, iets wat tot<br />
uiting komt in de vele soorten focusvakken<br />
en vanaf komend jaar ook binnen de nieuwe<br />
opzet van het BA2- en BA3-programma<br />
van Japanstudies. Het mentoraat biedt je<br />
de mogelijkheid om aan je medestudenten<br />
verschillende aspecten van het Japans en<br />
Japan te introduceren, en ze zo reeds te<br />
enthousiasmeren voor de keuzeseminars in<br />
het tweede jaar (en om te laten zien waarom jij<br />
de Japanse linguïstiek, geschiedenis, kunst of<br />
politiek juist zo interessant vindt!). Dit is wat<br />
twee van de mentoren van afgelopen jaar over<br />
het mentoraat te zeggen had:<br />
“Mentoraat geven is het op weg helpen van<br />
de jongerejaars zoals je zelf ook op weg bent<br />
geholpen door jouw mentoren. Struikelblokken<br />
worden besproken en je kan ze in een casual<br />
omgeving lekker laten oefenen. Het is een manier<br />
om je kennis over de valkuilen van de studie<br />
te delen zodat fouten niet herhaald hoeven te<br />
worden. Maar meer dan al dat: het is leuk! Je leert<br />
een hoop nieuwe mensen kennen en je leert ook<br />
een hoop over jezelf!”<br />
-Frank Floris<br />
“Mentoraat is anders dan een ‘echte’ docent<br />
zijn. Hier kwam ik al snel achter. De klas bestaat<br />
voornamelijk uit leeftijdsgenoten en wellicht<br />
enkelen die een goed aantal jaren boven jezelf<br />
Mentoraat<br />
太狸記・五月号<br />
uitsteken. Het is erg interessant om beide groepen<br />
te helpen en ik kwam er al snel achter dat er geen<br />
wezenlijk verschil is tussen de twee aangezien ze<br />
beide hunkeren naar meer inzicht in de Japanse<br />
taal en cultuur. Dit gekoppeld aan het feit dat<br />
Japan ons kan voorzien van talloze geweldige<br />
manieren om de taal en cultuur te leren, heeft het<br />
mij in ieder geval een interessante nieuwe ervaring<br />
bijgebracht die me heeft geleerd creatieve dingen<br />
voor te bereiden en dit over te brengen op een<br />
groep mensen.”<br />
- Jim Gubbels<br />
Ook zelf zie ik het mentorschap als een hele<br />
positieve (en leuke) ervaring. Je leert makkelijk<br />
mensen uit een ander jaargang kennen, je<br />
kunt mensen helpen met zaken waar je zelf<br />
in het eerste jaar ook moeite mee had en je<br />
werkt bovendien samen met andere mentoren<br />
en docenten in het opzetten van een leuk en<br />
handig programma voor de eerstejaars. Het<br />
kan bovendien geen kwaad om zelf ook nog<br />
eens alle woordjes en grammatica uit het<br />
eerste jaar te herhalen! Omdat er altijd wat<br />
te verbeteren valt, zijn suggesties voor het<br />
mentoraat altijd welkom, maar meer nog dan<br />
dat: je aanmelding.<br />
Als studentmentor ben je voornamelijk actief<br />
in het eerste semester, waarbij je wekelijks<br />
een mentoraat verzorgt van (maximaal) twee<br />
uur. Omdat deze mentorgroepjes door twee<br />
personen verzorgd worden, zijn aanmeldingen<br />
met twee personen ook mogelijk! Ben je<br />
geïnteresseerd in het begeleiden van de<br />
aankomende eerstejaars? Wil je een functie<br />
vervullen die bovendien mooi op je CV staat?<br />
Stuur dan een bericht naar mevrouw De Jong<br />
via t.h.m.de.jong@hum.leidenuniv.nl.<br />
Ook eerstejaars studenten die verwachten<br />
de propedeuse te kunnen halen mogen alvast<br />
reageren.<br />
13
Interview met Dr. Herber<br />
Q: Wat was uw motivatie om Japans in<br />
Leiden te gaan studeren?<br />
A: Toen ik op de middelbare school zat heb ik<br />
heel veel aan karate gedaan en ik ben daardoor<br />
geïnteresseerd geraakt in de Japanse taal. Ook<br />
was ik geïnteresseerd in de Japanse literatuur<br />
en film, maar ik had toen nog niet echt voor<br />
ogen wat ik er later nou mee zou kunnen doen.<br />
Toen ik aan de studie begon waren we met<br />
tachtig eerstejaars. Dat was in een tijd waarin<br />
het economisch nog heel goed ging met Japan.<br />
Veel mensen begonnen aan de studie omdat het<br />
hen, vanwege de economische situatie, handig<br />
leek. Heel wat mensen vielen af. Logisch, want<br />
als je er geen persoonlijke interesse in hebt, kan<br />
het nog echt moeilijk zijn.<br />
In mijn tijd waren er ook meer docenten die<br />
gericht waren op het klassieke Japan. Als je<br />
onderzoek deed naar het moderne Japan,<br />
kreeg je vaak te horen dat alles wat zich na de<br />
<strong>Mei</strong>ji-tijd afspeelde niet bepaald als interessant<br />
wordt beschouwd. Maar natuurlijk werden er<br />
ook politieke en economische vakken gegeven.<br />
14 太狸記・五月号<br />
“Wanneer ik in Japan kom<br />
ga ik meteen lekker eten,<br />
lekker thee drinken en hou<br />
ik van onsen en Japans bier. ”<br />
In mijn derde jaar heb ik een vak gevolgd met<br />
de naam ‘Recht en Samenleving’. Ik geef nu<br />
een vak met dezelfde naam; dit vak is dus niet<br />
door mij bedacht. Ik heb die naam bewust<br />
overgenomen om ervoor te zorgen dat er een<br />
continuïteit is tussen de colleges van destijds<br />
en nu. De docent die toen dat vak gaf had veel<br />
contacten met Japanse ministers van justitie<br />
en bij een van die ministers ben ik uiteindelijk<br />
ook in Japan gaan studeren. Mijn scriptie ging<br />
toen over schuldbekentenissen in Japan. Ik<br />
ben tijdens mijn studie in Nederland naar een<br />
lezing geweest van deze Japanse minister en zo<br />
waren we aan de praat geraakt.<br />
“Met deze studie krijg je<br />
een andere kijk op Japan,<br />
maar ook op Nederland.”<br />
Q: En vervolgens naar Japan?<br />
Toen ik klaar was met mijn Doctoraat<br />
(gelijkwaardig aan de huidige MA) in<br />
Nederland, wou ik aan de universiteit van
Tsukuba studeren, maar mijn diploma werd<br />
alleen herkend als bachelor en dus moest ik<br />
nog een master doen in Japan, waardoor ik<br />
uiteindelijk zeven jaar in Japan bleef. Dankzij<br />
mijn professor in Japan kreeg ik veel contacten<br />
en heb zo interviews gehouden met politici,<br />
ministers van justitie en rechters. Ook heb ik<br />
de verhoorarchieven in kunnen kijken. Ik hield<br />
me toen bezig met een beroemde moordzaak,<br />
maar ik heb drie maanden moeten vechten met<br />
de bureaucratie van het openbaar ministerie<br />
om dit soort documenten te kunnen inzien.<br />
De film ‘それでも僕はやってない:<br />
Soredomo Boku wa Yattenai’ (I Just Didn’t Do<br />
It) geeft trouwens een goed beeld van Japanse<br />
verhoorpraktijken. In de laatste tijd is er echter<br />
een consensus aan het ontstaan dat er meer<br />
openheid van zaken gegeven moet worden<br />
en er wordt steeds meer van het verhoor<br />
opgenomen. Vanuit Japan en Europa is veel<br />
aandacht voor onderzoek naar hoe men meer<br />
openheid kan bereiken.<br />
“Dankzij mijn professor in<br />
Japan kreeg ik veel contacten<br />
en heb zo interviews gehouden<br />
met politici, ministers<br />
van justitie en rechters.”<br />
Q: Na uw tijd in Japan bent u drie jaar als<br />
freelance tolk en vertaler te werk gegaan.<br />
A: Ja, dat was leuk werk, maar ook een beetje<br />
om gek van te worden. Je wist nooit wat je te<br />
wachten stond en het was ook nog eens zeer<br />
onregelmatig werk. Op het ene moment sta je<br />
bij Bosch in Tilburg in het Japans uit te leggen<br />
dat er geen braampjes mogen komen op een<br />
bepaald elementje en houdt je je bezig met<br />
termen waarvan je in het Nederlands niet eens<br />
weet waar ze voor staan. De volgende dag sta je<br />
in de rechtszaal bij een echtscheidingszaak en<br />
tolk je voor de rechter, terwijl hij het heeft over<br />
太狸記・五月号<br />
de pensioenverevening. Met een beetje geluk<br />
kan je de rechter vragen om het rustig aan te<br />
doen. Vaak blijkt dat de Japanse kant wel denkt<br />
aan de tolk, terwijl Nederlanders dat minder<br />
doen. De dag daarna gaat het dan bijvoorbeeld<br />
over mechanische scheikunde. Ik heb gemerkt<br />
dat het in discussies tussen bedrijven vooral<br />
gaat over het overbrengen van technische<br />
informatie. Dan maakt het niet zo veel uit als<br />
je zin nou eens een keertje krom is. Verder heb<br />
ik ook vertalingen voor de NOS gedaan. Dit<br />
soort werk is wel dynamisch, maar stressvol.<br />
Wel heb ik ervaren dat je als tolk relatief<br />
meer verdient dan als vertaler van schriftelijk<br />
materiaal.<br />
“Als je onderzoek deed naar<br />
het moderne Japan, kreeg<br />
je vaak te horen dat alles<br />
wat zich na de <strong>Mei</strong>ji-tijd<br />
afspeelde niet bepaald als<br />
interessant wordt beschouwd. ”<br />
Je wist nooit hoeveel werk je in een maand<br />
zou hebben. Vaak hadden sommige mensen<br />
maar een keer per jaar je diensten nodig.<br />
Tegen de tijd dat de economische bubbel<br />
begon te barsten merkte ik ook dat mensen<br />
het niet nodig vonden om een tolk te regelen.<br />
Men dacht opeens er ook wel met Engels uit<br />
te kunnen komen, maar na drie dagen word<br />
je er dan toch bijgeroepen omdat men er niet<br />
uitkomt. Als je constant je telefoon in de gaten<br />
hield was er vaak nog wel werk te vinden, maar<br />
het laat zien dat er snel op tolken bezuinigd<br />
wordt als het economisch wat minder gaat.<br />
Uiteindelijk wilde ik toch heel graag verder met<br />
mijn onderzoek en via het Japan Prizewinners<br />
Program (JPP) ben ik de Universiteit Leiden<br />
binnen gekomen.<br />
Ik geef op dit moment heel veel onderwijs,<br />
15
maar als het even kan ga ik er in onderwijsvrije<br />
periodes meteen tussenuit voor onderzoek en<br />
ik hoop om dat van de zomer weer te doen.<br />
Nu ben ik vooral bezig met schrijven en ik<br />
streef ernaar om een boek uit te brengen over<br />
criminaliteit in Japan.<br />
Q: Wat vindt u het leukste aan Japan?<br />
A: Ik heb natuurlijk zeven jaar in Japan gezeten<br />
en veel van mijn beste vrienden zitten daar.<br />
Die zoek ik dan natuurlijk op als ik daarheen<br />
ga. In Japan heb ik ook ontdekt dat klimmen<br />
een leuke sport is. Er zijn in Japan heel veel<br />
plekken waar je goed kan klimmen en dat deed<br />
ik dan ook veel met mijn vrienden. Wanneer ik<br />
in Japan kom ga ik meteen lekker eten, lekker<br />
thee drinken en hou ik van onsen en Japans<br />
bier. Daarnaast ga ik ook best vaak naar de<br />
boekwinkel.<br />
Q: Waarom zou u Japanstudies aanraden?<br />
A: Ik kan het alleen maar aanraden als je het<br />
ook echt leuk vindt. Met deze studie zijn er<br />
heel veel mogelijkheden en je kunt alle kanten<br />
op; vooral als je bereid bent om een tijd naar<br />
Japan te gaan. Wereldwijd is het aantal mensen<br />
16 太狸記・五月号<br />
dat goed Japans spreekt nog steeds heel<br />
beperkt en daarnaast is Japan nog steeds een<br />
economische grootmacht om rekening mee te<br />
houden. Met deze studie krijg je een andere<br />
kijk op Japan, maar ook op Nederland. In mijn<br />
ervaring maakt ook het feit dat je een Europese<br />
achtergrond hebt, je aantrekkelijk voor Japanse<br />
bedrijven die relaties hebben met Europa.<br />
Als je er interesse in hebt is de vraag eigenlijk<br />
niet ‘waarom zou je het doen?’, maar ‘waarom<br />
zou je het niet doen?’!<br />
Dr. Herber, bedankt voor dit interview.<br />
Interview gehouden door Arthur Hinsch
De strijd om internationale sympathie<br />
Ondanks dat de aandacht in Oost-Azië<br />
momenteel veelal ligt bij de “Noord-Koreaanse<br />
dreiging”, is het territoriale probleem in de<br />
Oost-Chinese Zee nog steeds sterk aanwezig in<br />
het politieke discours. De Senkaku-eilanden, in<br />
China bekend als de Diaoyu, worden geclaimd<br />
door Japan, China en Taiwan en een oplossing<br />
is nog altijd ver weg. Recentelijk, op 23 april,<br />
heeft China zelfs een recordaantal van acht<br />
schepen van de China Marine Surveillance<br />
in de territoriale wateren van de eilandgroep<br />
gestuurd, wat de spanningen wederom deed<br />
oplaaien. Zowel China als Japan passen een<br />
zekere tactiek toe: via de diplomatieke weg<br />
internationaal begrip verzamelen om hiermee<br />
hun standpunt kracht bij te kunnen zetten.<br />
China richt zijn pijlers met name op de<br />
Japanse oorlogsmisdaden en agressie tijdens<br />
de Tweede Wereldoorlog en het feit dat Japan<br />
zich daar nog steeds niet voldoende voor heeft<br />
verontschuldigd. Een land dat dergelijke zaken<br />
niet onder ogen zou zien, zou onmogelijk<br />
een leidende positie in de Aziatische<br />
gemeenschap mogen genieten, aldus een deel<br />
van de Chinese berichtgeving. Hiermee poogt<br />
Beijing waarschijnlijk een deuk te slaan in de<br />
belangrijke positie die Japan nog steeds bezit<br />
太狸記・五月号<br />
in Azië, maar ziet deze ook de kans schoon om<br />
de zogenaamde Japanse veiligheidsidentiteit,<br />
die zou berusten op vrede, onderuit te kunnen<br />
halen.<br />
Dat is namelijk een van de dimensies waar de<br />
Japanse overheid zich op richt. De Japanse<br />
identiteit zou een van vrede en democratie zijn<br />
en Japan is op zijn beurt een land dat zich goed<br />
houdt aan de regels van het internationale spel.<br />
Japan zou zich conformeren naar de normen<br />
en waarden die in het internationale circuit<br />
gelden, dit in tegenstelling tot China. Het<br />
overzeese buurland zou namelijk een agressor<br />
zijn die een dreiging vormt ten opzichte<br />
van de vreedzame co-existentie tussen de<br />
twee landen. China als bedreiging dus, een<br />
gedachtegoed dat ook hier tot de verbeelding<br />
lijkt te spreken.<br />
Hoewel China en Japan modder naar elkaar<br />
gooien, zijn de twee echter wederzijds<br />
van elkaar afhankelijk op onder andere<br />
economisch gebied. Nadat de Japanse overheid<br />
had besloten om de Senkaku-eilanden van de<br />
particuliere eigenaars te kopen in september<br />
2012, zagen we in de berichtgeving van het<br />
Japanse Ministerie van Buitenlandse Zaken<br />
17
steeds een nadruk op het belang van de Sino-<br />
Japanese relaties. Desalniettemin focust<br />
Tokyo zich niet alleen op het belang van een<br />
goede relatie tussen de twee landen, want<br />
recentelijk heeft Abe Shinzou, de huidige<br />
Japanse minister-president, kritiek geuit op<br />
het Chinese onderwijs. Die zou namelijk<br />
overwegend anti-Japans zijn. Een gegeven dat<br />
China op zijn beurt weer van de hand doet als<br />
propaganda ter bevordering van de theorie die<br />
China als dreiging afschildert.<br />
Het territoriale dispuut is dus allang niet<br />
meer beperkt tot het willen bezitten van de<br />
eilandgroep en de economische zone die<br />
hiermee gepaard gaat, maar is het speelveld<br />
geworden waarin China en Japan het tegen<br />
elkaar kunnen opnemen. Dit gaat (nog?) niet<br />
gepaard met een daadwerkelijk militair conflict,<br />
maar weet toch een goede weerspiegeling te<br />
geven van de situatie die zich op dit moment in<br />
Azië ontvouwt. Veel wetenschappers plaatsen<br />
de huidige ontwikkelingen omtrent het<br />
territoriale conflict namelijk in de context van<br />
machtswisseling: China wint internationaal<br />
gezien aan belang, terwijl de macht van Japan<br />
relatief gezien aan het afnemen is. Dit zou de<br />
nodige fricties veroorzaken.<br />
Niet iedereen kan zich echter in deze gedachte<br />
vinden. Wetenschappers zoals Linus Hagström<br />
beweren juist dat Japan voor een groot deel de<br />
18 太狸記・五月号<br />
opkomst van China mogelijk heeft gemaakt<br />
en ook nu nog zou dit een belangrijk deel<br />
uitmaken van de manier waarop Japan<br />
en China met elkaar omgaan. De recente<br />
uitspraken jegens China zouden we dan vooral<br />
kunnen verklaren doordat Japan intern tot<br />
dergelijke zaken zou worden gedwongen.<br />
Omdat de Japanse overheid in Japan namelijk<br />
als ‘zwak’ wordt gezien en China de rol van de<br />
‘agressieve tegenstander’ zou bezitten, voelen<br />
Japanse politici zich gedwongen om sterkere<br />
maatregelen te nemen.<br />
Wat de oorzaken ook precies mogen zijn, het<br />
is vrij duidelijk dat China en Japan erg hun<br />
best doen om sympathie te verzamelen van<br />
de internationale gemeenschap. Hoewel beide<br />
landen wederzijds van elkaar afhankelijk zijn,<br />
lijken de bilaterale relaties er helaas allerminst<br />
beter op te worden. - Wester Wagenaar
De connectie tussen walvisvaart en Japan<br />
is snel gemaakt; van alle landen waaruit de<br />
walvisvaart nog steeds bedreven wordt, zoals<br />
Noorwegen, Canada, Ijsland en Rusland, zijn<br />
het de Japanse walvisvaarders die de meeste<br />
media-aandacht krijgen. Lezen we niet over een<br />
incident tussen activisten en walvisvaarders<br />
in de krant, dan zien we wel een reclame voor<br />
het tv-programma Whale Wars (dat overigens<br />
niet wordt uitgezonden door SBS6, maar<br />
door Discovery Channel). Zelfs South Park<br />
wijdde er in een recent seizoen een aflevering<br />
aan. Opvallend genoeg kondigde Zuid-Korea<br />
afgelopen jaar aan eveneens te beginnen met<br />
het jagen op walvissen, waarbij het zich net<br />
als Japan beroept op de uitzondering voor<br />
wetenschappelijke doeleinden.<br />
De walvisvaart wordt sinds 1946 deels<br />
gereguleerd door de Internationale<br />
Walvisvaartcommissie. Daar de commissie<br />
voornamelijk bestond uit landen die zich<br />
met walvisvaart bezighielden, waaronder<br />
de Verenigde Staten en Japan, was het<br />
oorspronkelijke doel van de commissie om de<br />
industrie te beschermen door de walvisvaart<br />
te reguleren. Met verloop van tijd lijken deze<br />
doelen echter te zijn veranderd, onder andere<br />
Walvisvaart<br />
太狸記・五月号<br />
door de opkomst van een sterke lobby tegen de<br />
walvisvaart. In 1986 werd er dientengevolge<br />
een moratorium ingevoerd op commerciële<br />
walvisvaart door lidstaten van de IWC, waarbij<br />
een uitzondering voor wetenschappelijke<br />
doeleinden werd opengelaten. Overigens moet<br />
hierbij opgemerkt worden dat dit verbod nog<br />
steeds op fel verzet stuit en bovendien tot stand<br />
kwam onder interessante omstandigheden.<br />
De connectie tussen walvisvaart en Nederland<br />
ligt voor de meesten misschien minder<br />
voor de hand. Toch kent ook Nederland<br />
een lange geschiedenis van walvisvaart, die<br />
al begon in de 17e eeuw. Al snel hadden<br />
Nederlandse walvisvaarders de dichtsbijzijnde<br />
walvispopulaties echter nagenoeg geheel<br />
uitgeroeid. Omdat de Nederlandse walvisvaart<br />
in verre gebieden toen nog niet commercieel<br />
houdbaar bleek, stierf deze in de 19e eeuw<br />
een stille dood. Na de Tweede Wereldoorlog<br />
wilde de ‘Nederlandsche Maatschappij voor de<br />
Walvischvaart’ weer een Nederlandse bijdrage<br />
aan de walvisvaart leveren. Ondanks de vangst<br />
van meer dan 27.000 walvissen bleek het<br />
opnieuw geen commercieel succes en in 1964<br />
werd het bedrijf in feite opgeheven.<br />
19
Inmiddels is de positie van Nederland sterk<br />
veranderd. In een gezamelijke verklaring<br />
afgelopen december verklaarden Australië,<br />
Nieuw-Zeeland, de Verenigde Staten en<br />
Nederland zich ‘scherp tegenstander van<br />
de walvisvangst, ook onder het mom van<br />
wetenschappelijk onderzoek’. Er is echter nog<br />
een ander interessant aspect dat vermeld moet<br />
worden: de juridische positie van Nederland.<br />
De eerder genoemde beweging Sea Shepherd is<br />
bijvoorbeeld gevestigd in Nederland en in ieder<br />
geval twee van hun schepen varen onder de<br />
Nederlandse vlag. Al meerdere malen heeft de<br />
Japanse overheid zich bij Nederland beklaagd<br />
over de methoden die Sea Shepherd gebruikt<br />
om de Japanse walvisvaarders te hinderen<br />
en al meerdere malen is de Nederlandse<br />
ambassadeur door Tokio hiervoor op het matje<br />
geroepen.<br />
Een ander interessant juridisch aspect heeft<br />
niet zozeer te maken met Nederland zelf,<br />
maar met het Internationaal Gerechtshof<br />
dat gevestigd is in Den Haag. Daar heeft<br />
de Australische overheid een rechtszaak<br />
aangespannen tegen de Japanse overheid,<br />
omdat Australië meent dat Japan zich onder<br />
andere niet houdt aan de uit de Internationale<br />
20 太狸記・五月号<br />
Conventie voor de Regulatie van Walvisvaart<br />
voortvloeiende verplichtingen. Zo stelt de<br />
Australische overheid in deze zaak dat JARPA<br />
II, officieel het Japanse walvisvaartprogramma<br />
voor onderzoeksdoeleinden, in strijd is met de<br />
verplichting om de commerciële walvisvaart te<br />
beëindigen. Australië eist daarom dat Japan dit<br />
programma en daarmee de walvisvaart, staakt.<br />
Ook Nieuw-Zeeland heeft zich in de zaak<br />
gemengd omdat het een eigen interpretatie<br />
met betrekking tot de uitzondering voor<br />
wetenschappelijke doeleinden aan het Hof wil<br />
voorleggen. Aanvankelijk waren beide landen<br />
van plan de klacht gezamelijk aan het Hof<br />
voor te leggen, maar om tactische redenen is<br />
uiteindelijk besloten dit anders te doen.<br />
Vanaf woensdag 26 juni tot en met dinsdag<br />
16 juli zullen openbare hoorzittingen<br />
plaatsvinden in het Vredespaleis in Den<br />
Haag. Deze zittingen zullen mogelijk via het<br />
internet te volgen zijn, maar in ieder geval<br />
zullen de opnames later op de website van<br />
het Internationaal Gerechtshof geplaatst<br />
worden. Indien je op de hoogte wilt blijven van<br />
de laatste ontwikkelingen omtrent de zaak,<br />
althans voor zover dat officiële documenten<br />
en persberichten betreft, dan kun je die<br />
hier vinden: http://www.icj-cij.org/docket/<br />
index.php?p1=3&p2=1&case=148. - Bob<br />
Rambonnet
De Japanse landbouwsector<br />
Vorige keer heeft Wester al een kritische kijk<br />
genomen op de Trans-Pacific Partnership (TPP).<br />
Hij merkte toen op dat de Japanse primaire<br />
sector een groot obstakel is voor het sluiten<br />
van een dergelijke handelsovereenkomst. Door<br />
de massale import van landbouwproducten<br />
vrezen Japanse boeren dat hun competiviteit<br />
verminderd zal worden. Inderdaad, Japan<br />
heft tegenwoordig op rijst bijvoorbeeld een<br />
importbelasting van achthonderd procent<br />
om de boeren te beschermen. Wat is er zo<br />
speciaal aan de Japanse primaire sector dat een<br />
dergelijke importbelasting als legitiem wordt<br />
beschouwd?<br />
Aan het einde van de Tweede Wereldoorlog<br />
werd Japan geconfronteerd met een serieus<br />
voedseltekort. Destijds hadden boeren<br />
geen eigen land en waren zij verplicht om<br />
land te pachtten van hun landheren. Na<br />
de hervormingen van 1945-1948 waren<br />
landheren verplicht om hun land af te staan<br />
aan de boeren die, nu met eigen land, zo meer<br />
gestimuleerd waren om meer te produceren.<br />
Dit was een effectief middel dat een einde<br />
maakte aan de naoorlogse hongersnood. Een<br />
andere maatregel die geïntroduceerd werd,<br />
was een verhoging van de prijs van rijst.<br />
De bedoeling was dat zo het inkomen van<br />
rijstboeren verhoogd zou kunnen worden. Dit<br />
was tot op zekere hoogte succesvol, maar het<br />
resulteerde er ook in dat veel boeren rijst gingen<br />
verbouwen. Tegelijkertijd daalde de productie<br />
van andere landbouwgoederen. Daardoor viel<br />
het Japanse zelfvoorzieningspercentage terug<br />
太狸記・五月号<br />
van 79 procent in 1960 tot 40 procent in 2005<br />
en het percentage voor graan is zelfs maar 10<br />
procent.<br />
Matsuo Banba is een van de weinig<br />
overgebleven voltijd rijstboeren in Japan. Hij<br />
zet zich elke dag intensief in om zijn rijst te<br />
verbouwen. In het huidige Japan is dit allang<br />
niet meer vanzelfsprekend. De meeste mensen<br />
die zich bezighouden met de landbouw zijn<br />
tegenwoordig part-time boeren die tachtig<br />
procent van hun salaris verdienen met een<br />
andere baan. Dit is natuurlijk voordelig voor<br />
het algemene landschapsbeeld, omdat op deze<br />
manier landbouw meestal klein van schaal<br />
is, maar aan de andere kant is van het totale<br />
aantal boeren daardoor slechts twintig percent<br />
als voltijd boer actief en wordt economische<br />
competitie niet gestimuleerd. Part-time<br />
boeren investeren meestal weinig en zijn niet<br />
goed bekend met de echte kunst van landbouw.<br />
Maar het enorme aantal van dat soort parttime<br />
boeren is goed vertegenwoordigd in een<br />
netwerk voor de Japanse landbouw: Japan<br />
Agriculture (JA). Mede door haar connecties<br />
met de LDP is deze groep de meest invloedrijke<br />
lobbyorganisatie in Japan.<br />
Een mogelijk lidmaatschap in de TPP of<br />
een vrijhandelsakkoord met de EU zal veel<br />
negatieve invloed kunnen hebben op de<br />
Japanse landbouw. Bovendien valt op dat Japan<br />
meestal vrijhandelsakkoorden heeft gesloten<br />
met landen die geen grote exporteurs zijn<br />
van primaire producten. Omdat de Verenigde<br />
21
Staten en de Europese Unie dat juist wel zijn,<br />
zijn die onderhandelingen een stuk moeilijker.<br />
Daarnaast lopen buitenlandse regeringen<br />
ook op tegen het feit dat Japan geen centrale<br />
instantie heeft die besluit over het landelijke<br />
handelsbeleid. Het grootste probleem is dat<br />
de vier ministeries die hierbij betrokken zijn,<br />
over de handelingen van de ander een veto<br />
kunnen uitspreken. Dat betekent dus dat<br />
onderhandelingen meteen stopgezet kunnen<br />
worden wanneer slechts één ministerie het niet<br />
meer ziet zitten.<br />
Maar ook het probleem van de vergrijzing die<br />
in Japan extreme vormen heeft aangenomen,<br />
is terug te vinden in de landbouwsector. In<br />
2011 was de gemiddelde leeftijd van een<br />
Japanse boer 65,9 jaar. Ook in het netwerk van<br />
Japan Agriculture is 42 procent van de leden<br />
boven de zeventig. Jonge opvolgers zijn echter<br />
schaars en als gevolg komt er steeds meer land<br />
zonder eigenaar te liggen. Tegenwoordig is<br />
dat al ongeveer tien percent van alle potentiële<br />
landbouwgrond.<br />
Het is interessant om te zien dat het ook<br />
het imago van de landbouw in Japan aan<br />
sterke verandering onderhevig is. Het wordt<br />
bijvoorbeeld meer en meer beschouwd als<br />
een mogelijkheid tot recreatie. Mensen die<br />
met pensioen gaan huren vaak land om zelf<br />
groenten te kweken. De stad Naruko in de<br />
prefectuur Miyagi is daar een goed voorbeeld<br />
van. Deze stad had ooit een sterke toeristische<br />
sector, maar door de economische recessie<br />
kwamen er steeds minder mensen naar<br />
Naruko. Landbouw bleek een goed alternatief.<br />
De stad heeft een programma opgezet<br />
waardoor mensen vanuit de wijde omgeving<br />
naar Naruko komen om over werk op het veld<br />
te leren. Het feit dat iedereen harmonieus en<br />
op voet van gelijkheid samenwerkt, is een van<br />
de sterke punten van deze nieuwe vorm van<br />
tijdverdrijf.<br />
Ook is er recentelijk een consensus aan<br />
het ontstaan dat men weg moet van de<br />
gebruikelijke landbouwpraktijken en weer<br />
terug moet naar de wortels van de landbouw.<br />
Er is steeds meer samenwerking tussen<br />
22 太狸記・五月号<br />
biologische boerderijen en eetgelegenheden<br />
zoals het Pure Café in Omotesando. Deze<br />
consensus omtrent biologische producten is<br />
echter niet zomaar ontstaan. Omdat het door<br />
de overheid aantrekkelijker werd gemaakt om<br />
veel te produceren, werden er veel chemische<br />
hulpmiddelen gebruikt om de productie<br />
te bevorderen. Hiroshi Ohira besloot om<br />
te beginnen met een organische boerderij<br />
nadat zijn vader overleed aan een overmatige<br />
inhalatie van pesticiden. Ohira’s boerderij<br />
functioneert nu als ‘school’ voor andere<br />
boeren in de omgeving. Natuurlijk is het ook<br />
belangrijk dat consumenten bereid zijn om<br />
de iets hogere prijzen te betalen. Biologische<br />
restaurants en cafés zijn een goede manier om<br />
een duurzaam bewustzijn bij de consument te<br />
creëren.<br />
De Japanse primaire sector ondergaat veel<br />
veranderingen. Toetreding tot de TPP zal<br />
onvermijdelijk een vloed van goedkope,<br />
buitenlandse landbouwproducten tot gevolg<br />
hebben, maar niet iedereen is daar negatief<br />
over. Professionele boeren, zoals Masao<br />
Banba, maken zich bijvoorbeeld geen zorgen.<br />
Door lidmaatschap in de Trans-Pacific<br />
Partnership zou er veel land vrijkomen dat zij<br />
zouden kunnen gebruiken om hun productie<br />
uit te breiden. Premier Abe heeft bovendien<br />
verklaard dat hij de Japanse landbouwsector<br />
zal beschermen; het is een belangrijk deel van<br />
de Japanse identiteit en geschiedenis, maar het<br />
is vooral een belangrijke groep kiezers voor<br />
zijn LDP. Het blijft echter de vraag in hoeverre<br />
identiteit en nostalgie zullen opwegen tegen<br />
de voordelen van economische liberalisering. -<br />
Arthur Hinsch
In de derde uitgave van de Ta<strong>Tanuki</strong>Ki stond<br />
reeds een stukje over het begrip ‘Abenomics’.<br />
Ik schreef toen dat de aanvankelijk sterke<br />
devaluatie van de yen fijn is voor buitenlandse<br />
toeristen, maar dat er nog wel wat haken en<br />
ogen aan dit fenomeen zitten. Ook stelde ik<br />
toen dat de rol van de Bank of Japan dit jaar<br />
centraal staat. Op het moment van schrijven<br />
was het immers nog maar de vraag wie de<br />
nieuwe president van de centrale bank van<br />
Japan zou worden en in hoeverre deze opvolger<br />
van Shirakawa Masaaki zou luisteren naar de<br />
wensen van minister-president Abe Shinzou.<br />
Inmiddels heeft Kuroda Haruhiko de fiscaal<br />
conservatieve Shirakawa opgevolgd als hoofd<br />
van de centrale bank van Japan. In hoeverre<br />
Kuroda aan alle wensen van Abe zal voldoen<br />
is nog onduidelijk, maar in ieder geval heeft<br />
Abe met hem een gelijkgezinde aan het roer<br />
van de centrale bank gekregen wanneer het<br />
aankomt op een aantal zaken. Kuroda heeft<br />
aangegeven net als Abe een inflatiepercentage<br />
van twee procent na te streven teneinde de<br />
economische groei van Japan aan te wakkeren.<br />
Hij was overigens voor zijn aanstelling al een<br />
bekende criticus van het beleid dat door zijn<br />
Abenomics - deel II<br />
太狸記・五月号<br />
voorganger gevoerd werd. Zoals gesteld in het<br />
vorige artikel is ‘quantitative easing’ inderdaad<br />
een belangrijk middel voor Kuroda. Zo heeft<br />
de centrale bank onder zijn leiding aangegeven<br />
de hoeveelheid contant geld dat in omloop is<br />
in Japan te gaan verdubbelen, maar ook zal<br />
de bank veel meer geld investeren in de grote<br />
overheidsschuld.<br />
De eerste reacties op het nieuwe beleid zijn over<br />
het algemeen gematigd positief. Vanuit veel<br />
landen werd dan wel in eerste instantie naar het<br />
beleid gerefereerd als valutamanipulatie, maar<br />
omdat alle grote industrielanden in zekere<br />
mate hun valuta beïnvloeden kreeg Japan<br />
alsnog het spreekwoordelijke groene licht van<br />
de G20. De yen blijft daardoor, hoewel het<br />
met een langzamer tempo dan voorheen, in<br />
waarde dalen en de Nikkei, de Japanse beurs,<br />
blijft gestaag stijgen. In de maand april is de<br />
Nikkei met 11,8 procent gestegen naar het<br />
hoogste niveau in bijna vijf jaar. De Bank<br />
van Japan verhoogde recent eveneens de<br />
economische vooruitzichten van alle negen<br />
economische regio’s van Japan, al betekende<br />
dit in enkele regio’s niet meer dan dat de<br />
economische situatie niet verder verslechtert<br />
23
(zie figuur). Een ander interessant fenomeen<br />
is dat recentelijk veel meer gewone gezinnen,<br />
een groep die de bijnaam ‘Mrs. Watanabe’<br />
heeft gekregen (Watanabe is een van de<br />
meest voorkomende achternamen in Japan),<br />
(opnieuw) zijn begonnen met beleggen.<br />
Onder economen en beleggers is er<br />
altijd verdeeldheid. Paul Krugman, een<br />
Amerikaanse econoom die in 2008 nog de<br />
Nobelprijs voor economie won, is een groot<br />
voorstander van Abenomics. Aan de andere<br />
kant waarschuwt miljardair George Soros<br />
ervoor dat een doorzettende daling van de<br />
waarde van de yen kan veranderen in een<br />
vrije val als spaartegoeden overgeplaatst<br />
beginnen te worden naar het buitenland. Dat<br />
de meningen uiteenlopen is begrijpelijk, zeker<br />
als je kijkt naar beleggers als Soros die met<br />
hun uitspraken misschien zelf de markt willen<br />
beïnvloeden. Het is echter in ieder geval nog<br />
te vroeg om een definitief oordeel te vellen<br />
over Abenomics. De huidige prognose van de<br />
centrale bank is dat de inflatie in Japan in 2015<br />
1,9 procent bedraagt, net iets onder het gestelde<br />
doel van twee procent. Daarnaast zijn er<br />
enkele bedrijven die reeds salarisverhogingen<br />
ingevoerd hebben voor hun werknemers,<br />
iets wat in conformiteit is met de terugkeer<br />
van ‘gezonde’ inflatie, al geldt dit vooralsnog<br />
maar voor een klein aantal grote corporaties.<br />
De groei van het consumentenvertrouwen is<br />
vooralsnog misschien wel het belangrijkste<br />
positieve teken, iets wat zich dus heeft geuit<br />
met het ‘Mrs Watanabe’-effect, maar het is<br />
voor de Japanse economie van belang dat<br />
bedrijven ditzelfde vertrouwen overnemen.<br />
Zelf ga ik geen voorspellingen<br />
doen over de vooruitzichten van<br />
de Japanse economie. Hoewel<br />
er veel positieve indicatoren<br />
zijn, zijn er net zo goed zwakke<br />
plekken. Al deze maatregelen<br />
kosten veel geld, en de Japanse<br />
overheidsschuld blijft oplopen.<br />
Zoals ik in het vorige artikel al<br />
aangaf, zijn er veel problemen op<br />
de lange termijn die de Japanse<br />
regering zal moeten aanpakken.<br />
24 太狸記・五月号<br />
Hoewel er dus een groot aantal problemen<br />
te noemen vallen, van de perikelen rond<br />
energievoorziening tot vergrijzing, is het echter<br />
het ‘geschiedenisprobleem’ dat op dit moment<br />
misschien wel het meest alarmerend is. Abe<br />
Shinzou heeft zelf meerdere malen erkend<br />
dat de relatie tussen Japan en China verbeterd<br />
zou moeten worden, maar nationalistische<br />
uitspraken in het recente verleden hebben hem<br />
tot nog toe niet populair gemaakt in China<br />
en Zuid-Korea. Met de verkiezingen voor<br />
het Hogerhuis deze zomer om de hoek, is het<br />
de vraag of Abe zich verder van deze twee<br />
buurlanden zal vervreemden in een poging om<br />
de conservatieve en nationalistische kiezers<br />
van het land te paaien. - Bob Rambonnet
Terug naar het ‘echte’ Japan<br />
In het hectische en chaotische Japanse<br />
stadsleven krijgen veel mensen af en toe zin<br />
om even te ontstressen. Een ontspannende<br />
vakantie lijkt dan een ideale oplossing en dat<br />
is dan ook wat miljoenen Japanners per jaar<br />
doen. Nu komt men overal ter wereld waar<br />
iets interessants is te zien wel een of meerdere<br />
Japanse toeristen tegen. Zo zag ik zowel in<br />
Amsterdam als in Rome en Istanbul grote<br />
groepen Japanners die beroemde gebouwen en<br />
monumenten aan het bezichtigen waren.<br />
Nu zijn er echter ook Japanners die voor een<br />
vakantie in eigen land kiezen. Zij gaan vaak<br />
naar plekken die ‘故郷: furusato’ worden<br />
genoemd. Furusato betekent ‘thuisdorp’ of<br />
‘geboortedorp’ en het doelt in die zin dus op<br />
het dorp waar iemand als kind heeft geleefd.<br />
Het is echter zo dat veel Japanners vandaag<br />
de dag hun hele leven in de grote stad hebben<br />
gewoond en ook zij hebben soms de behoefte<br />
aan een ‘furusato’. Je kunt een furusato<br />
namelijk opvatten in de letterlijke zin, namelijk<br />
als het dorp waar je vandaan komt, maar je<br />
zou het ook overdrachtelijk kunnen bekijken.<br />
In die zin is het meer het gevoel waar men als<br />
‘Japanner’ vandaan komt. Veel Japanners uit<br />
de grote stad gaan op vakantie naar kleine<br />
‘traditionele’ dorpen op het platteland om<br />
zich daar te wanen in de wereld van het ‘echte’<br />
太狸記・五月号<br />
Japan. Dit ‘echte’ Japan zou symbool staan voor<br />
het oude, traditionele Japan van voor de <strong>Mei</strong>jirevolutie<br />
van 1868 (of vlak daarna). Hierin zou<br />
de ware ‘ziel’ van Japan liggen, toen het nog niet<br />
was beïnvloed door het Westen, modernisering<br />
en globalisering. Je zou het kunnen zien als een<br />
verlangen terug te keren naar je wortels.<br />
Tijdens een ‘furusato-vakantie’ kan men zich<br />
wanen in de wereld van het oude Japanse<br />
platteland. Er zijn verschillende locaties waar<br />
dit kan. Zo is er in de stad Tono, in het noorden<br />
van Honshu, een park gebouwd in oude Japanse<br />
stijl en in het noorden van de prefectuur<br />
Okayama bevindt zich het Fukiya furusatodorp.<br />
De bezoekers van zo’n dorp houden zich<br />
bezig met traditionele werkzaamheden, zoals<br />
het planten van rijst, het maken van voorwerpen<br />
met stro en bamboe, weven en ga zo maar door.<br />
De huizen waar men verblijft zijn in oude stijl<br />
gebouwd. In sommige gevallen is het dorp<br />
nagemaakt, zoals in Tono, maar ze kunnen ook<br />
daadwerkelijk van vroeger zijn, zoals het geval<br />
is bij Fukiya. Verder worden er traditionele<br />
streekgerechten gerechten gegeten en kan men<br />
naar’神楽: kagura’ (een bepaalde rituele dans<br />
gekoppeld aan shinto, let: ‘godendans’) kijken.<br />
Hoe ‘echt’ is de furusato? Het beeld van het<br />
traditionele ‘echte’ Japan wordt door de ‘filter’<br />
25
van de furusato positief vervormd; het wordt<br />
opgeleukt en aangekleed voor de toeristen.<br />
Zo zijn er furusato waar men ‘海女: ama’<br />
(parelduiksters) kan bekijken. Dat wordt in dit<br />
geval gedaan door jonge vrouwen, terwijl het<br />
juist meestal een activiteit is die wordt gedaan<br />
door oudere vrouwen. Daarnaast worden er<br />
voor toeristen vaak gefingeerde religieuze<br />
tochten en activiteiten uitgevoerd, terwijl de<br />
echte rituelen alleen voor de lokale bevolking<br />
blijven. Mensen die daadwerkelijk in de<br />
beroemde furusato wonen, zijn overigens vaak<br />
net zo modern als de meeste Japanners.<br />
Voor wie niet de behoefte of de middelen heeft<br />
om een vakantie te boeken naar een furusatodorp<br />
zijn er ook mogelijkheden om binnen<br />
de eigen stad kennis te maken met de cultuur<br />
van het traditionele platteland. Zo worden er<br />
in veel grote steden festivals en activiteiten<br />
georganiseerd waarbij men kennis kan maken<br />
met het platteland van Japan. In Tokio wordt<br />
ieder jaar in de tweede week van januari<br />
bijvoorbeeld Furusato Matsuri gehouden,<br />
waarbij men kennis maakt met de gerechten en<br />
cultuur van de verschillende prefecturen van<br />
Japan. Dit festival is zeer populair en het trok<br />
dit jaar maar liefst 370.000 bezoekers.<br />
Ook op commercieel en politiek niveau speelt<br />
de furusato een belangrijke rol. Een voorbeeld<br />
hiervan is dat de Japanse overheid, en vooral<br />
de conservatieve LDP, in de jaren tachtig heeft<br />
geprobeerd om de teloorgang van het landschap<br />
tegen te gaan en de historische gebouwen<br />
te beschermen. Veel bedrijven gebruiken de<br />
symboliek van het traditionele Japan bovendien<br />
in hun advertenties. Zo verbindt het sakemerk<br />
Tamajiman de smaak van sake aan de<br />
26 太狸記・五月号<br />
nostalgie van een furusato. Ook wordt het<br />
toerisme naar furusato sterk gepromoot door<br />
reisorganisaties.<br />
Een furusato is dus niet altijd letterlijk een<br />
traditioneel plattelandsdorp; het is een plek en<br />
vooral een gevoel van veiligheid en herkenning.<br />
Het gaat hierbij ook niet om het daadwerkelijk<br />
terugkeren naar het oude Japan, maar in die<br />
zin om de behoefte om een bepaald gevoel<br />
op te wekken: het gevoel van ‘thuiskomen’ als<br />
Japanner in de chaotische wereld van alledag;<br />
het is een soort ‘invented tradition’. Sommige<br />
onderzoekers zien furusato als een synoniem<br />
voor ‘moeder’, vanwege het veilige, rustgevende<br />
gevoel dat het zou creëren. Je zou het verlangen<br />
naar een furusato dus kunnen zien als een vorm<br />
van nationale heimwee. Het is zogezegd een<br />
kopie van iets dat nooit werkelijk heeft bestaan,<br />
maar waarvan men het gevoel heeft ervandaan<br />
te komen, een simulacrum dus in feite...<br />
Waarschijnlijk zijn er echter weinig Japanners<br />
die er problemen mee hebben dat het idee van<br />
de furusato wordt opgeleukt en aangepast naar<br />
de moderne tijd; het gaat immers om een vorm<br />
van zelfreflectie en herkenning, zelf als dat<br />
gebaseerd is op een idee dat eigenlijk niet echt<br />
is. - Vincent Pols
Hokusai Katsushika<br />
Hokusai Katsushika is een van de beroemdste<br />
schilders uit Japan. De man, geboren in het<br />
jaar 1760 in het toenmalige Edo, kwam uit<br />
een familie van handwerkslieden, maar het is<br />
waarschijnlijk dat hij was geadopteerd in een<br />
familie van spiegelmakers. Vanaf een jaar of zes<br />
begon hij al met schilderen, waarschijnlijk als<br />
gevolg van zijn vader die schilderingen maakte<br />
om zijn spiegels te verfraaien.<br />
Vanaf zijn twaalfde moest Hokusai van zijn<br />
vader voor een boekwinkel en een bibliotheek<br />
gaan werken. Hij leende boeken uit van deur<br />
tot deur en verdiende zo de kost. Hierna werd<br />
hij houtsnijder en bewerkte hij houtblokken<br />
voor prenten. Na een poosje verveelde dit hem<br />
en werd hij leerling van Shunshou Katsukawa,<br />
hoofd van de Katsukawa-school. Shunshou<br />
maakte vooral kabuki-e, ofwel prenten van<br />
kabuki-acteurs. Onder de naam Shunro, die<br />
hem door zijn leraar was meegegeven, maakte<br />
Hokusai in deze periode zijn eerste werken en<br />
ook hij waagde zich aan een reeks kabuki-e.<br />
Toen Shunshou overleed, raakte Hokusai<br />
geïnteresseerd in andere vormen van kunst<br />
en kwam zo onder andere in aanraking<br />
met Europese kopergravures. Ook deed hij<br />
太狸記・五月号<br />
ideeën op bij de Kanou-school, die indertijd<br />
concurreerde met de Katsukawa-school,<br />
en Hokusai werd daarom verbannen. Deze<br />
tegenslag weerhield hem er echter niet van om<br />
verder te schilderen.<br />
Hokusai waagde zich aan diverse onderwerpen<br />
voor zijn prenten en maakte in die tijd veel<br />
werken waarop het dagelijks leven van<br />
mensen met verschillende achtergronden was<br />
afgebeeld. Zijn oeuvre bestond zodanig uit<br />
prenten van bloemen tot en met erotica. In veel<br />
van zijn werk was de stijl net zo belangrijks als<br />
de manier waarop het geheel werd uitgebeeld.<br />
In de vijftig jaar nadat Hokusai was verbannen<br />
van de Katsukawa-school, vond hij zichzelf<br />
steeds opnieuw uit. De man was niet bang om<br />
zijn stijl en kunst te veranderen en deed dit dan<br />
ook geregeld. Hokusai heeft toen bijvoorbeeld<br />
ook veel schetsboeken gemaakt die door vele<br />
kunstenaars werden gebruikt als inspiratie en<br />
studiemateriaal.<br />
Op zijn zeventigste had Hokusai vele werken<br />
gemaakt, van schilderijen tot prenten, maar<br />
hij was tegelijkertijd ook levensmoe geraakt.<br />
Hij wilde niet meer, voor hem was het slechts<br />
27
wachten tot de dood hem kwam halen. Op<br />
dit punt werd zijn leven echter nog op de kop<br />
gezet door zijn kleinzoon die al zijn spaargeld<br />
vergokte, waardoor hij met zijn dochter uit<br />
huis moest en toevlucht zocht tot een tempel<br />
waar hij kon wonen. Een poos lang heeft hij<br />
toen in de put gezeten, maar toen hij er weer<br />
uit kwam begon hij met doen wat hij het beste<br />
kon: prenten maken. In deze periode maakte<br />
hij zijn meest bekende serie van prenten ‘富嶽<br />
三十六景: fugaku sanjuurokkei (Zesendertig<br />
gezichten op de berg Fuji).<br />
Het bekendste werk hieruit is ongetwijfeld ‘<br />
神奈川沖浪裏: kanagawa oki nami ura’ (De<br />
grote golf van Kanagawa). Dit prachtige werk<br />
is voor de meeste mensen zelfs het bekendste<br />
werk uit heel Japan en komt daarom ook in de<br />
westerse populaire cultuur vaak terug. Grappig<br />
is dat westerlingen de prent vaak zien als een<br />
afbeelding van het eeuwig dreigende gevaar<br />
dat uit de natuur komt, met de mannen in<br />
de boten die in groot gevaar zijn, terwijl het<br />
toentertijd moed en wilskracht uitstraalde. De<br />
mannen hebben werk te doen: hard roeien om<br />
te overleven!<br />
28 太狸記・五月号<br />
Het mooiste is misschien nog wel het<br />
perspectief van waaruit je kijkt. Het laat je<br />
eventjes goddelijk zijn, je staat op een plek<br />
waar je niet kunt staan zonder meegesleurd<br />
te worden. We hebben de mogelijkheid om<br />
overal in het schilderij te zijn, het te ervaren, en<br />
toch naast de spanning die het werk uitstraalt<br />
een bepaalde rust te ervaren. De prent is<br />
eigenlijk net zo spannend als de climax in een<br />
Hollywoodfilm, waar mensen op het punt staan<br />
gegrepen te worden, door de klauwen van de<br />
golf, om zo nooit meer het licht te kunnen zien.<br />
Ook zou De grote golf van Kanagawa moed<br />
en doorzettingsvermogen uit kunnen stralen.<br />
Er zitten namelijk veel mannen in de boot die<br />
zo hard mogelijk roeien om de golf te kunnen<br />
overwinnen. Welke uitleg dan ook de ware<br />
mag zijn, het blijft een prachtig en inspirerend<br />
kunstwerk dat mensen wereldwijd inspireert.<br />
Toen Hokusai dit werk maakte was hij al 74<br />
jaar oud. Een aantal jaren later begon hij in de<br />
schaduw te raken van jongere artiesten zoals<br />
Hiroshige, maar hij stopte nooit met zijn kunst.<br />
Sterker nog, hij maakte nog een serie prenten<br />
af toen hij 87 jaar oud was. Hij was altijd bezig<br />
met het verbeteren van zijn kunst en zelfs op<br />
zijn sterfbed zei hij: “Niets van wat ik voor mijn<br />
zeventigste maakte, is echt de moeite waard. Op<br />
mijn 73e jaar vat ik eindelijk iets van de ware<br />
aard van vogels, dieren, insecten, vissen en van de<br />
natuur van planten en bomen. Op mijn tachtigste<br />
zal ik vooruitgang geboekt hebben; in mijn<br />
negentigste jaar zal ik zelfs dieper doordringen in<br />
de zin van de dingen; in mijn honderste levensjaar<br />
zal ik werkelijk schitterend zijn en op mijn<br />
honderdtiende zal elk punt, elke lijn, voorwaar tot<br />
leven komen.” Hij mocht 88 jaar oud worden.<br />
-Asor Mustafa
Thermae Romae, dat klinkt niet echt Japans,<br />
maar Japan is dan ook niet waar het verhaal<br />
zich aanvankelijk afspeelt. In het begin van<br />
de film zitten we namelijk in het oude Rome<br />
en ontmoeten we Lucius Modestus. Hij is een<br />
architect en moet badhuizen bouwen, maar<br />
wordt ontslagen omdat hij niet vernieuwend<br />
genoeg zou zijn. Op een dag neemt een<br />
vriend hem mee naar een badhuis om even<br />
te ontspannen, maar hier krijgt het verhaal<br />
een flinke draai. Lucius ontdekt onderwater<br />
per ongeluk een tijdsportaal en, je raadt het<br />
misschien al, hij wordt wakker in een onsen in<br />
het hedendaagse Japan!<br />
Dit is misschien niet de meest verbijsterend<br />
originele opzet van een plot, maar originaliteit<br />
is ook niet altijd essentieel. Als de uitwerking<br />
maar goed is natuurlijk. De verwachting<br />
zou zijn dat Lucius nu vastzit in de moderne<br />
wereld en aan het eind van de film zijn weg<br />
terug zal vinden. Wat deze film echter doet is<br />
Lucius constant heen en terug laten reizen.<br />
Wanneer hij voor het eerst wakker wordt in<br />
Japan is hij natuurlijk verward door de mensen<br />
die er allemaal raar uitzien, maar ook door<br />
Thermae Romae<br />
太狸記・五月号<br />
de compleet andere architectuur. Hij denkt<br />
eerst dat hij via de waterafvoer naar een<br />
gedeelte van Rome vol barbaren is gereisd,<br />
maar is compleet onder de indruk van al hun<br />
inventieve baddergewoonten. Hij observeert<br />
alle moderne snufjes en techniekjes en wanneer<br />
hij toch weer terug in Rome terecht komt, past<br />
hij ze daar toe en wordt de man zo weer een<br />
revolutionaire architect. Het verhaal heeft<br />
echter nog een kant: bij zijn tweede reis komt<br />
hij namelijk niet in een onsen terecht maar in<br />
een bad bij iemand in huis! Soms schakelt de<br />
focus van het verhaal over naar een meisje<br />
genaamd Manami; het blijkt al gauw dat Lucius<br />
steeds weer bij een bad in haar buurt opduikt.<br />
Lucius spreekt echter natuurlijk geen Japans<br />
en communiceren is lastig, maar Manami<br />
raakt steeds geïnteresseerder in deze vreemde<br />
snuiter en gaat op een gegeven moment Latijn<br />
leren. Zal hier een relatie uit voort kunnen<br />
komen die tegen de wetten van tijd en ruimte<br />
ingaat?<br />
Thermae Romae is een doelbewuste comedy,<br />
die zichzelf halverwege stiekem toch ook<br />
wel serieus lijkt te nemen. Het allersterkste<br />
punt van de film is Abe Hiroshi, de acteur die<br />
Lucius speelt. Hij is zonder twijfel een van<br />
de allerleukste hedendaagse Japanse acteurs<br />
en sommigen kennen hem misschien wel uit<br />
de films van Koreeda Hirokazu, zoals ‘歩い<br />
ても 歩いても: aruitemo aruitemo’ (Still<br />
Walking)en ‘奇跡 : kiseki (I Wish, let: mirakel),<br />
of anders van zijn rol in Survive Style 5+ of de<br />
serie Trick. Hij ziet er niet uit als de doorsnee<br />
Japanner en dat maakt hem eigenlijk best wel<br />
geschikt als Romein. Zonder hem was deze<br />
film waarschijnlijk een aanzienlijk stuk minder<br />
leuk geweest, daar hij hier echt de perfecte,<br />
grappige vis op het droge speelt. De film is<br />
verder goed aangekleed qua beeld en geluid en<br />
met de rest van de cast zit het ook prima. Al<br />
met al is Thermae Romae dus onbeschaamd<br />
een lekker luchtig en hip filmpje. - Nick Sint<br />
Nicolaas<br />
29
Harmoknight & Code of Princess<br />
HarmoKnight<br />
Doet de naam Game Freak een belletje<br />
rinkelen? Het is de ontwikkelaar van de<br />
Pokémon-serie, een reeks die geen introductie<br />
behoeft. Minder bekend is dat Game Freak<br />
af en toe andere games ontwikkelt naast de<br />
spellen omtrent de felgekleurde beestjes.<br />
Deze games blijken voor flink wat vermaak<br />
te kunnen zorgen. Zo ook HarmoKnight,<br />
die een unieke draai geeft aan het genre der<br />
ritmespellen.<br />
In de 3DS-titel is het zaak om een figuurtje naar<br />
het einde te helpen in zijwaarts bewegende<br />
levels. Het is aan jou de taak om hem te laten<br />
springen of hem met een staf te laten slaan. De<br />
catch? Je zult dit allemaal moeten doen op de<br />
maat. Met een zeker ritme zul je dus obstakels<br />
moeten ontwijken en tegenstanders van de<br />
nodige klappen voorzien.<br />
Het bijzondere aan HarmoKnight is dat je<br />
relatief vrij wordt gelaten om een level tot<br />
een goed einde te brengen. Je kunt namelijk<br />
meerdere paden kiezen door op het juiste<br />
moment een sprong uit te voeren en zult dus<br />
niet gebonden zijn aan een vast patroon per<br />
level. En Pokémon dan? HarmoKnight bevat<br />
zelfs nog enkele levels die je laten springen en<br />
meppen op bekende deuntjes van die reeks.<br />
Het blijft natuurlijk wel een product van Game<br />
Freak.<br />
30 太狸記・五月号<br />
Code of Princess<br />
Voor mensen die geregeld in aanraking komen<br />
met de Japanse popcultuur is het een bekend<br />
gegeven: dames in weinig verhullende kledij<br />
die de nodige tegenstanders van een pak slag<br />
voorzien. De sterke focus op seksualiteit kan<br />
hierbij een afleiding vormen voor de matige<br />
kwaliteit van het desbetreffende product, een<br />
gegeven dat in ieder geval opgaat voor Code of<br />
Princess.<br />
In het spel kruip je in de huid van de<br />
schaarsgeklede prinses Solange Blanchefleur<br />
de Lux, een meid die de wereld dient te redden.<br />
Het plot heeft niet bijzonder veel diepgang,<br />
maar dat sluit goed aan bij de rest van de game.<br />
Het vechten heeft namelijk net zo weinig<br />
om het lijf als de heldin, want met een beetje<br />
rammen op knoppen kom je een behoorlijk<br />
eind.<br />
De presentatie van dit alles verdient wel enige<br />
aandacht, want grafisch doet de game wel<br />
het een en ander goed. Zo is er veel diepte in<br />
de achtergrond aanwezig, waarmee Code of<br />
Princess het 3D-effect van de Nintendo 3DS<br />
goed weet te benutten. Helaas is het wel zo<br />
dat het spel af en toe aan het haperen slaat<br />
wanneer te veel tegenstanders je schermpje<br />
binnenvallen. - Wester Wagenaar<br />
HarmoKnight en Code of Princess zijn op 28<br />
maart verschenen voor de eShop van de 3DS.
コトバによって現れた人<br />
Sinds kort kijk ik een Japanse televisieserie<br />
met de naam’不毛地帯: fumou chitai' (let.<br />
'onvruchtbaar gebied') uit 2009. . De serie volgt<br />
Iki Tadashi, een ex-strateeg uit het Japanse<br />
leger die na een langdurig verblijf in een van<br />
de werkkampen in Siberië terugkeert naar<br />
Japan. Iki zweert nooit meer iets met oorlog<br />
van doen te zullen hebben – hij is namelijk een<br />
good guy– en besluit bij de handelscoöperatie<br />
Kinki Shouji te werken, waar hij zich door zijn<br />
strategisch inzicht snel omhoog werkt. Hoewel<br />
de eerste extra lange aflevering op enigszins<br />
dubieuze wijze het onderwerp van Japan en<br />
de tweede wereldoorlog aansnijdt, gaat de rest<br />
van de serie gelukkig vrijwel uitsluitend over<br />
het wel en wee van Iki en Kinki Shouji over een<br />
uitgestrekte periode die begint in het eind van<br />
de jaren vijftig.<br />
Omdat Kinki Shouji een handelscoöperatie is,<br />
doet het veel zaken met buitenlandse bedrijven<br />
– Iki verblijft zelfs een paar afleveringen in New<br />
York om zich te concentreren op een deal met<br />
autobedrijf Fork (wat natuurlijk Ford moet<br />
voorstellen) – hetgeen betekent dat er veel<br />
buitenlandse acteurs worden ingezet. Veel van<br />
hen spreken alleen Engels maar een niet gering<br />
aantal spreekt een aardig woordje Japans. Hun<br />
taalvaardigheid varieert enorm. Sommigen<br />
太狸記・五月号<br />
praten lekker met een mooie ‘Amerikaanse r,’<br />
terwijl anderen een stuk overtuigender Japans<br />
afleveren, zoals de tolk van Fork (voor zover ik<br />
dat zelf als nederige niet-moedertaalspreker<br />
kan beoordelen natuurlijk). Ook de Japanse<br />
acteurs doen hun best en spreken Engels<br />
wanneer dat moet, uiteraard ook in dit geval<br />
sommigen beter dan anderen.<br />
Wat me opvalt bij zowel de buitenlandse<br />
acteurs die Japans praten als de Japanners<br />
die Engels spreken, is dat hoe goed hun<br />
grammatica (maar het is natuurlijk een script)<br />
of zelfs uitspraak ook is, de intonatie (イント<br />
ネーション) en klemtoon (アクセント) laten<br />
vrijwel altijd te wensen over. De tolk die in een<br />
scène namens de woordvoerder van Luckheed<br />
(Lockheed) de Japanse pers te woord stond,<br />
praatte in perfect gaijin-Japans, met klemtonen<br />
die niet alleen op de verkeerde plek staan maar<br />
ook nog eens met net iets te veel nadruk<br />
gerealiseerd werden: ‘JIko gen’in wa SOUjuu<br />
misu deari, Luckheed F-104 no SEInou ni<br />
MONdai ga atta wake de wa NAI to iu koto ga<br />
KInou hanmei shimashita.’<br />
Andersom is het probleem net zo aanwezig.<br />
In het Engels dat de Japanners spreken komt<br />
de nadruk in de zin vaak op erg vreemde<br />
plekken. Blijkbaar vonden de mensen die de<br />
serie van ondertiteling hebben voorzien dit<br />
zo onoverkomelijk dat ze het Engels hebben<br />
opgenomen in de tekst, en ik kan ze niet helemaal<br />
ongelijk geven, hoewel de gaijin dan natuurlijk<br />
ook best ondertiteld zouden mogen worden op<br />
de Japanse televisie. Een medewerker van Iki<br />
stelt zijn onderhandelingspartner bijvoorbeeld<br />
deze vraag: ‘where MIGHT that be, mister<br />
Nacili? ’ terwijl een nadruk niet op ‘might’<br />
maar op bijvoorbeeld ‘that’ of ‘be’ een stuk<br />
natuurlijker zou klinken. Ook zegt deze acteur,<br />
wiens Engels voor de rest zeker niet slecht te<br />
noemen is, ‘power COMpanies,’ terwijl de<br />
nadruk hier normaal op ‘power’ zou komen te<br />
liggen. 1<br />
Achter intonatie zit een zekere logica: sommige<br />
31
woorden worden benadrukt en andere juist<br />
weer niet. Wat de regels hiervan zijn weet ik niet<br />
maar ik hoef het ook gelukkig niet te ‘weten’<br />
om het toch te kunnen gebruiken en begrijpen.<br />
Het is in ieder geval zo dat als een taal volgens<br />
de normale intonatie wordt uitgesproken, deze<br />
voor moedertaalsprekers een stuk makkelijker<br />
te volgen is. Dit geldt natuurlijk niet alleen voor<br />
(zins)intonatie, maar ook voor de klemtonen<br />
binnen ieder woord. In het Nederlands zeg je<br />
geen ‘PRObleem’ maar ‘proBLEEM,’ net<br />
zoals je in het Japans niet ‘MONdai’ zegt maar<br />
‘moNDAI’ (min of meer...). Daar komt bij dat<br />
het Japans een redelijk aantal woorden kent<br />
die op het eerste gezicht homoniemen lijken<br />
maar in werkelijkheid te onderscheiden zijn op<br />
basis van hun klemtoon. Zo betekent HAshi<br />
‘eetstokjes’ (箸) en haSHI ‘brug’ (橋).<br />
Iets zoals intonatie of klemtonen, wat niet<br />
alleen belangrijk is om natuurlijker te klinken,<br />
maar ook om makkelijker en beter begrepen<br />
te worden, wordt stelselmatig genegeerd in<br />
veel lesboeken (zeker in Minna no Nihongo) en<br />
zelfs als het aan bod komt, zoals in het boek<br />
Japanese: the Spoken Language dat ik in mijn<br />
eerste en tweede jaar heb mogen gebruiken,<br />
wordt er in de lessen vrijwel geen aandacht aan<br />
besteed. Wat de reden hiervan precies is, weet<br />
ik niet. Ik vermoed dat men ergens de hoop<br />
heeft dat het vanzelf wel goed komt, of dat het<br />
niet belangrijk genoeg is (wellicht omdat het<br />
niet uit te drukken is in geschreven taal).<br />
Het komt niet vanzelf goed. Het Japanse<br />
klemtoonsysteem is voornamelijk gebaseerd<br />
op verschillen in hoge en lage tonen (‘高低<br />
アクセント: koutei akusento'), terwijl in het<br />
Nederlands en het Engels het volume van de<br />
stem juist de belangrijke factor is (‘強弱アク<br />
セント: kyoujaku akusento'). Dit betekent dat<br />
in het Japans de toonhoogten per woord min<br />
of meer vast staan, terwijl men redelijk vrij is<br />
om te variëren in volume. In het Nederlands<br />
is dat precies andersom. Dit maakt het erg<br />
moeilijk om het natuurlijk op te pikken, omdat<br />
moedertaalsprekers van talen met een ander<br />
klemtoonsysteem uit zichzelf nauwelijks<br />
klemtonen die gebaseerd zijn op toonhoogte,<br />
zoals het Japans dus, zullen oppikken. Daarom<br />
32 太狸記・五月号<br />
is een korte uitleg van klemtonen in het Japans<br />
gerechtvaardigd.<br />
Het woord ‘問題: mondai' (probleem) heeft<br />
vier klankeenheden (mora’s): mo-n-da-i (de n<br />
is een aparte mora!). In het standaarddialect<br />
(officieel '共通語: kyoUTSUUgo’ maar<br />
iedereen noemt het ‘標準語: hyoUJUNgo’ 2 )<br />
wordt de mo laag uitgesproken, terwijl de<br />
daaropvolgende mora’s allemaal hoog zijn:<br />
moNDAI dus. Twee vuistregels zijn: 1) de<br />
eerste mora van een woord is altijd anders dan<br />
de tweede mora en 2) eenmaal gedaald zal de<br />
toon binnen een woord nooit weer stijgen.<br />
Helaas houdt de regelmaat daarbij dan ook min<br />
of meer op. De rest zul je simpelweg moeten<br />
leren. Veel ‘kanjiwoorden’ (vooral die van vier<br />
mora’s) zijn zogenaamde ‘vlakke’ woorden (‘<br />
平板式: henban'). Voor deze woorden geldt dat<br />
de eerste mora laag is, en de daaropvolgende<br />
hoog, zoals 問題 dus. Het is lang niet altijd zo,<br />
maar je bent een stuk sneller klaar als je alleen<br />
de uitzonderingen onthoudt. Nog een paar<br />
handige woorden om te onthouden: KAeru<br />
(帰) vs kaERU (変/替/換/代), miZU (水),<br />
haNA (花/鼻), heYA (部屋), SOto (外), NAka<br />
(中), KOe (声).<br />
Er zijn dus wel regels maar het is en blijft<br />
iets waar je simpelweg extra energie in moet<br />
steken. Uiteindelijk verschilt het Japans in<br />
dat opzicht waarschijnlijk niet veel van de<br />
gevreesde tonen in het Chinees. Er bestaan<br />
zelfs enkele klemtoonwoordenboeken omdat<br />
om de een of andere reden in de meeste<br />
standaardwoordenboeken de klemtonen van<br />
Japanse woorden niet staan aangegeven. Een<br />
redelijk goede is ‘日本語発音アクセント辞<br />
典-新版: nihongo hatsuon aksuento jiten –<br />
shinban'(let. Japanse uitspraak en klemtonen<br />
woordenboek - nieuwe editie) (1998) van<br />
de NHK Broadcasting Culture Research<br />
Institute. Vooral de appendix achterin is erg<br />
boeiend en geeft een duidelijke uitleg van de<br />
regelmatigheden in klemtoonstructuur van de<br />
standaardtaal en in mindere mate van die van<br />
dialecten.<br />
Intonatie is een stuk moeilijker omdat het,<br />
voor zover ik weet, minder regelmatig is en
sterk varieert afhankelijk van de betekenis<br />
van de zin. Dat is een moeilijk uit de weg te<br />
ruimen obstakel aangezien het aantal zinnen,<br />
en dus het aantal betekenissen dat de intonatie<br />
kan beïnvloeden, in de praktijk onbeperkt<br />
is. Lesboeken besteden dan ook nog minder<br />
aandacht aan intonatie dan aan klemtoon. Wel<br />
heb ik ooit gehoord van een methode waar je<br />
jezelf opneemt terwijl je zinnen zo perfect<br />
mogelijk nazegt. Dit helpt waarschijnlijk bij<br />
het ontwikkelen van je oren om naar je eigen<br />
Japans te luisteren maar een redelijk oor is<br />
hierbij natuurlijk een vereiste, zoals dat ook<br />
geldt bij het ontwikkelen van je uitspraak.<br />
Verder kan ik zelf niet veel meer zeggen over<br />
dit onderwerp omdat ik zelf ook nog moet<br />
werken aan mijn intonatie, いつか、なん<br />
とか. Afgaande op het feit dat de verkeerde<br />
intonatie in het Engels van de hierboven<br />
beschreven Japanners zoveel uitmaakte voor<br />
de begrijpelijkheid ervan, denk ik wel dat het<br />
de moeite waard is om er wat meer tijd in te<br />
steken. Dit zul je waarschijnlijk echter wel zelf<br />
moeten doen: zeker met de huidige stand van<br />
zaken waarbij eerstejaars het met slechts een<br />
uur conversatieles per week moeten doen, lijkt<br />
het helaas moeilijk om ruimte te maken voor<br />
intonatie of zelfs klemtoon. - Milan van Berlo<br />
太狸記・五月号<br />
1 De nadruk op de eerste lettergreep van het<br />
tweede woord leggen komt overeen met de<br />
klemtoonstructuur van modern Japans. In het<br />
Japanse woord ‘電力会社: denryokugaisha’<br />
(energiebedrijf) wordt de eerste eenheid<br />
(de) laag uitgesproken, dan alles tot en<br />
met ga hoger, en de laatste twee (isha) weer<br />
laag:deNRYOKUGAisha. Met andere<br />
woorden: de toon daalt op de eerste eenheid<br />
van het tweede woord (kaisha). De meeste<br />
samengestelde woorden werken op deze manier.<br />
Het bovenstaande woord ‘事故原因: jiko gen’in’<br />
(oorzaak van een ongeluk), dat uit de woorden<br />
事故 (JIko) en 原因 (geN’IN) bestaat, wordt<br />
in samenstelling beklemtoond als jiKOGEn’in,<br />
precies het tegenovergestelde van de klemtonen<br />
wanneer deze woorden los worden gebruikt.<br />
2 Grappig, want in het Nederlands hebben we<br />
hetzelfde verschijnsel: hier spreken veel mensen<br />
ook van ABN, terwijl de officiële term ASN<br />
(algemeen standaard Nederlands) is.<br />
33
Masterstage in Nagasaki<br />
Zoals jullie misschien weten is de<br />
masteropleiding vanaf dit jaar anders<br />
opgebouwd dan voorheen. Binnen de nieuwe<br />
MA Asian Studies kunnen studenten kiezen<br />
uit verschillende stromingen, gebaseerd op een<br />
regio of een discipline. Ik studeer momenteel<br />
binnen de MA East Asian Studies, een eenjarig<br />
programma waarbij voor een aantal studenten<br />
de mogelijkheid bestaat om voor studiepunten<br />
een stage te lopen in Japan. Als deel van dit<br />
programma loop ik op dit moment met mijn<br />
medestudent Rens Jaspers stage bij de Dejima<br />
Restoration Office in Nagasaki.<br />
Dejima was een kunstmatig eiland aan de kust<br />
van Nagasaki waar Nederlanders van 1641<br />
tot 1859 handel dreven met Japan. Dit was<br />
een erg bijzondere situatie, omdat Japan in<br />
deze periode een beleid van nationale isolatie<br />
voerde, wat betekende dat Japanners het land<br />
niet mochten verlaten en buitenlanders het<br />
land niet in mochten. Gedurende 218 jaar<br />
was dit kleine eilandje het enige contactpunt<br />
dat Japan met het Westen had en Nederland<br />
heeft in deze periode veel bijgedragen aan de<br />
Japanse handel en wetenschap. Daarom is<br />
34 太狸記・五月号<br />
Dejima een symbool voor de lange relatie die<br />
Japan met Nederland heeft. Om dit bijzondere<br />
stukje geschiedenis te bewaren, voert de<br />
Dejima Restoration Office werkzaamheden uit<br />
zoals opgravingen en reconstructies van de<br />
gebouwen op het eiland.<br />
Tijdens mijn stage houd ik me bezig met<br />
vertalen, tolken, rondleiden en administratief<br />
werk. Het is erg leerzaam om op deze manier<br />
werkervaring op te doen binnen een Japanse<br />
organisatie. Als je gewend bent om je Japans<br />
alleen te gebruiken tijdens colleges is het<br />
even wennen om vertalingen te maken die
gebruikt worden voor publicatie of simultaan<br />
te tolken voor klanten. Omdat mijn collega’s<br />
beperkte kennis van het Engels hebben en me<br />
niet kunnen corrigeren wanneer ik een fout<br />
maak, heb ik meer verantwoordelijkheid dan<br />
normaal. Dit is soms wel uitdagend, maar ik<br />
vind het erg leuk om te doen.<br />
Wat ik niet had verwacht was alle mediaaandacht<br />
waar ik mee te maken heb gekregen.<br />
Ik ben hier pas een paar weken, maar ik heb<br />
nu al meerdere malen interviews gegeven voor<br />
de televisie, kranten en de radio. Bovendien is<br />
de lokale media hier erg populair, waardoor ik<br />
al vaak ben herkend in de stad en zelfs buiten<br />
Nagasaki. Ik werd er in eerste instantie een<br />
beetje nerveus van, maar het went snel en<br />
inmiddels doe ik het met veel plezier.<br />
Het is ook erg leuk om rondleidingen te geven<br />
in het museum. Hoewel ik niet gespecialiseerd<br />
ben in geschiedenis, heb ik dankzij mijn baas<br />
en collega’s al veel geleerd over Dejima. We<br />
hebben kort nadat we hier kwamen zelfs<br />
meteen een groep VIPs mogen rondleiden, die<br />
met de eerste directe vlucht tussen Amsterdam<br />
en Fukuoka naar Japan waren gekomen. Het is<br />
erg jammer dat veel bezoekers uit het Westen<br />
geen idee hebben van de rol die Nederland<br />
heeft gespeeld in Nagasaki, maar daarom is het<br />
des te leuker om dit te kunnen laten zien.<br />
Verder houd ik me bezig met alles wat er op<br />
kantoor speelt en werk ik mee als deel van de<br />
staf. Hoewel het nog even wennen is om 40 uur<br />
per week te werken en op mezelf te wonen in<br />
een ver land, bevalt het leven me hier erg goed.<br />
Het grootste minpunt van de stage vind ik dan<br />
太狸記・五月号<br />
ook dat het niet nog wat langer duurt, want ik<br />
heb het zo naar mijn zin dat ik hier nog lang<br />
niet weg wil. - Lieke van Vroonhoven<br />
Voor ik afsluit nog een paar tips:<br />
- Dejima heeft een Facebookpagina waar veel<br />
leuke informatie op staat (ik schrijf er zelf ook<br />
regelmatig stukjes voor). Als jullie ons nog niet<br />
hebben gevonden, bezoek dan eens: facebook.<br />
com/NagasakiDejima.<br />
- Mensen die geïnteresseerd zijn in de geschiedenis<br />
van de Nederlanders in Japan, kan ik aanbevelen<br />
om in het Sieboldhuis de tentoonstelling<br />
Hollanders te bezoeken (nog tot 2 juni te zien).<br />
Nog een aanrader is ‘De niet verhoorde gebeden<br />
van Jacob de Zoet’, een historische roman over<br />
het leven op Dejima van David Mitchell.<br />
- Voor wie op de hoogte wil blijven van mijn<br />
activiteiten tijdens mijn stage: ik houd een weblog<br />
bij op http://liekejapan.blogspot.jp/<br />
35
Meet & Greet met Japanse bedrijven<br />
Tijdens mijn studie Japans viel mij op dat veel<br />
studenten geen goed beeld hebben van de<br />
Japanse bedrijven die in Nederland gevestigd<br />
zijn. Wist je bijvoorbeeld dat er meer dan 400<br />
Japanse bedrijven een vestiging in Nederland<br />
hebben? En wist je dat Nederland voor veel van<br />
deze bedrijven het hoofdkantoor is voor geheel<br />
Europa?<br />
Veel studenten wisten ook niet hoe de<br />
bedrijfscultuur van deze bedrijven nu helemaal<br />
in elkaar steekt. Dit verschilt natuurlijk ook<br />
per bedrijf: bedrijven als Sony die al jaren in<br />
Nederland zitten, hebben een bedrijfscultuur<br />
die al helemaal vernederlandst is. Bedrijven<br />
die echter net in Nederland aan zijn komen<br />
waaien houden nog geheel vast aan de Japanse<br />
bedrijfscultuur en vaak ook aan de Japanse<br />
of Engelse taal. En dan zit driekwart van de<br />
bedrijven daar nog tussenin. Hoe zij precies<br />
omgaan met normen en waarden binnen<br />
hun bedrijf en hoe jij als student Japans een<br />
bijdrage kunt leveren aan het bedrijf, dat kom<br />
je allemaal te weten op de Japan Career Day.<br />
Zoals de naam al doet vermoeden staat deze<br />
dag in het teken van carrière maken in het<br />
Japanse bedrijfsleven. Dus ben jij op zoek naar<br />
een stage of een startervacature, dan ben jij van<br />
harte welkom op de Japan Career Day! Houd<br />
er wel rekening mee dat je gaat voor een echte<br />
carrière, dus kom representatief gekleed (denk<br />
hierbij maar aan de Japanse salarymen) en<br />
neem je beste humeur mee! - Manon Ladru,<br />
organisator Japan Career Day<br />
36 太狸記・五月号<br />
Wanneer: 04 juni 2013<br />
Waar: Arsenaal<br />
Universiteit Leiden<br />
Arsenaalstraat 1<br />
Je kunt je opgeven voor de Japan Career Day<br />
via het aanmeldingsformulier op onze website:<br />
www.featuretalent.nl/japan-company-day!<br />
Vergeet ook niet je CV in het Engels te uploaden.<br />
Blijf op de hoogte van alle nieuwtjes over de<br />
Japan Career Day en like onze Facebookpagina:<br />
www.facebook.com/JapanCareerDay<br />
Heb je nog vragen over de Japan Career Day?<br />
Stuur dan een mailtje naar studentteam@<br />
featuretalent.nl of bel me gerust op 0180<br />
410043.
Doraemon naar China!<br />
Krant Met Karakter<br />
Voor aankomend japanologen kan het een<br />
reden zijn om misschien een keer naar China<br />
te gaan, want op 28 april is, tegelijk met de<br />
opening van het “Shanghai Xintiandi 2013<br />
Kunst en Cultuur Festival”, de “100 Doraemon<br />
Gadgets Exhibition” gestart in Shanghai. Met<br />
een hoogte van 1,2 meter is deze geliefde<br />
robotkat uit Japan niet te missen als je door de<br />
winkelstraten loopt.<br />
Alle honderd figuren houden een gadget vast<br />
dat voorkomt in de serie. Voor elke pluche<br />
Doraemon die verkocht wordt, gaat overigens<br />
20 yuan naar de stad Ya’an in het zuidwesten<br />
van de provincie Sichuan, waar onlangs<br />
een aardbeving heeft plaatsgevonden. Deze<br />
tentoonstelling is bovendien de grootste<br />
Doraemon-tentoonstelling ooit gehouden op<br />
het vasteland van China. Tot en met 16 juni<br />
2013 kun je langs de straten van Xintiandi<br />
genieten van dit schattige katje. - Sarah<br />
Somayah Grasdijk<br />
Speciale actie voor de 太狸記-lezers!<br />
Tegen inlevering van deze kortingsbon<br />
bij aankoop van 1 doos sushi (€3,50),<br />
gratis edamame of zeewiersalade<br />
bij Tokyo Kitchen (Vismarkt 4, Leiden)<br />
www.tokyokitchen.nl<br />
太狸記・五月号<br />
Alle Doraemon hebben een andere<br />
gezichtsuitdrukking en houding<br />
Ook kinderen zijn onder de indruk.<br />
Deze actie is niet geldig in combinatie met andere kortingen.<br />
Geldig tot 30 juni 2013.<br />
37
Ask Anky<br />
Ask Anky is een adviescolumn speciaal voor de problemen van<br />
Japanologen en Koreanisten. Dit is de laatste editie voor Anky’s adviezen,<br />
maar de liefhebber kan Anky voortaan ook direct mailen. Voor degenen<br />
die nog niet weten wie Anky is, lees de editorial!<br />
Beste Anky,<br />
Ik ging vorige week naar een sushirestaurant en daar overkwam me iets verschrikkelijks. Ik<br />
had sushi besteld, maar ze waren rauw en moesten dus nog gekookt worden. Hoe moet ik het<br />
restaurant laten weten dat ze niet weten hoe ze fatsoenlijke sushi moeten maken?<br />
-Sashimushi<br />
Beste Sashimushi,<br />
Ik snap niet waarom de vis rauw was of waarom je überhaupt vis kreeg. Laat me om te beginnen je<br />
spelling corrigeren want je spelt het niet als “sushi”, maar als “soesje” en daar komt ook nog eens bij<br />
dat het meestal in meervoud wordt gezegd, dus dan wordt het “soesjes”. Als ik soesjes bestel krijg ik<br />
normaal gesproken deegballetjes met room erin, dus niet alleen<br />
het restaurant heeft het bij het verkeerde eind, maar het lijkt<br />
erop dat jij ook niet correct bent geïnformeerd over soesjes.<br />
Mijn advies is om dit restaurant te mijden en op zoek te gaan<br />
naar een tent die wel weet hoe je fatsoenlijke soesjes maakt.<br />
Hopelijk kun je hier wat mee. Ik wens je in ieder geval veel<br />
succes en geen danky,<br />
Anky<br />
38 太狸記・五月号<br />
Speciale actie voor de 太狸記-lezers!<br />
Tegen inlevering van deze kortingsbon<br />
bij aankoop van 1 doos sushi (€3,50),<br />
gratis edamame of zeewiersalade<br />
bij Tokyo Kitchen (Vismarkt 4, Leiden)<br />
www.tokyokitchen.nl<br />
Deze actie is niet geldig in combinatie met andere kortingen.<br />
Geldig tot 30 juni 2013.
Allerliefste Anky,<br />
Ik heb sinds een paar maanden een tatoeage<br />
van Hello Kitty die mijn gehele rug bedekt.<br />
Ik ben helemaal gek van haar omdat ze zo<br />
populair is in Japan. Nu las ik in de Ta<strong>Tanuki</strong>Ki<br />
van april dat je met een tatoeage helemaal niet<br />
in openbare baden of onsen zou mogen! Ik ga<br />
deze zomer naar Japan en ben hier dus toch wel<br />
erg bezorgd over. Anky, wat moet ik doen?<br />
-HelloDavid<br />
Beste HelloDavid,<br />
Ik zal je iets vertellen dat je waarschijnlijk gerust<br />
zal stellen. Het klopt dat tatoeages in Japanse<br />
onsen over het algemeen niet toegestaan zijn,<br />
maar het artikel vertelde niet het hele verhaal.<br />
Een belangrijk detail is namelijk dat voor<br />
bepaalde tatoeages een wettelijke uitzondering<br />
bestaat. Deze uitzondering stelt dat iedereen met<br />
een tatoeage van Hello Kitty of de Samurai Pizza<br />
Cats niet alleen toegelaten moet worden, maar<br />
zelfs gratis toegang moet krijgen!<br />
Oftewel, fijne vakantie! Heel veel plezier en geen<br />
danky,<br />
Anky<br />
太狸記・五月号<br />
Lieve Anky,<br />
Ik doe al bijna een jaar Japanstudies, maar ik<br />
heb nog stééds geen samoerailessen gekregen.<br />
Wanneer kan ik die nou verwachten?<br />
Liefs,<br />
-k4t4n4<br />
Beste k4t4n4,<br />
Eigenlijk mag ik dit niet doorvertellen, maar ik<br />
vind dat we het wel verschuldigd zijn aan onze<br />
waardevolle leden om de waarheid te vertellen.<br />
Voordat je wordt toegelaten op de opleiding<br />
wordt er een achtergrondonderzoek naar de<br />
familiegeschiedenis van ieder lid uitgevoerd en ik<br />
weet niet wat voor geruchten je hebt gehoord over<br />
samoerailessen, maar iemand heeft duidelijk uit<br />
de school geklapt.<br />
De enigen die van samoerailessen te horen krijgen<br />
zijn degenen met samoerai als voorouders. Als<br />
je niet direct van de universiteit te horen hebt<br />
gekregen dat je samoerailessen krijgt, wil dat<br />
hoogstwaarschijnlijk zeggen dat je van een van<br />
de andere drie lagen van de Japanse premoderne<br />
maatschappij (de boeren, ambachtslui of<br />
handelaren) afstamt. Als je nu nog steeds geen<br />
bericht over samoerailessen hebt ontvangen,<br />
en dat geldt trouwens voor alle leden, dan kun<br />
je ervan uitgaan dat je die uitnodiging ook niet<br />
meer zult krijgen, dus je zou je er maar bij moeten<br />
neerleggen.<br />
Ik hoop dat je wat hebt gehad aan mijn antwoord.<br />
Veel succes en geen danky,<br />
Anky<br />
39
‘s avonds een man...<br />
...‘s ochtends een koning<br />
Een <strong>Tanuki</strong>-activiteit is géén geldige reden om<br />
een college te skippen of te laat te komen!<br />
Wees verstandig! Wees een koning!<br />
...of een koningin.