Bosch technische leergang - Dynamo's

Fig . 68 Een (p hruken of een versleten Vsnaar
is de oorzaak van veel 'pech
onderweg gevallen .
Dynamo's in het voertuig
Ventilatoren uit aluminium gegoten
kunnen met een enkele of dubbele
poelie worden uitgerust . De juiste diameter
van een poelie hangt of van de
vereiste overbrengverhouding tussen
dynamo en verb randingsmotor . Daar
het toerenbereik van de diverse motoren
verschillend is zijn er dynamopoelies
met verschillende diameters verkrijgbaar
. De overbrengverhouding
moet zo worden gekozen dat het
maximale dynamotoerental bij het
maximum motortoerental niet wordt
overschreden . In formule
nG max
11M max
Aanwijzingen voor het gebruik
De driefasendynamo mag alleen met
aangesloten regelaar en batterij worden
gebruikt . In deze normale situatie
werken de ingebouwde halfgeleider-
Fig . 71 Montage van poelie met ventilator .
Poelie 1 : 1 uitvoering van p/aatstaal . 2 gedraaide uitvoering, enkelvoudig ; 3 gedraaide
uitvoering . tweevoudig : ventilator . 4 uitvoering van plaatstaal . 5 gegoten uit aluminium
4
De dynamo in het motorvoertuig
Fig . 69 De levensduur van de V-snaar en
de dynamolagers hangen sterk at van de
riemspanning
elementen n betrouwbaar en storingsvrij
. In noodsituaties, wanneer zonder
batterij wordt gereden, ontstaan grote
spanningspieken, zodat defecten
aan gelijkrichter en regelaar kunnen
ontstaan . Om in deze situaties toch
storingsvrij to kunnen rijden zijn extra
schakelingen nodig waarbij drie alternatieven
mogelijk zijn (zie ook het
hoofdstuk 'bescherming tegen to hoge
spanning') :
• bescherming door middel van een
zenerdiode (alleen voor 14 V dynamo's
tot 35A nominale stroom) ;
dynamo en regelaar in een speciale
uitvoering met ingebouwde bescherming
tegen to hoge spanning
;
• beschermingsapparatuur tegen to
hoge spanning, eventueel gecombineerd
met beveiliging tegen de
gevolgen hiervan .
Wordt de batterij bij stilstaande of
draaiende motor verkeerd aangeslo-
3
Fig . 70 De opbouw van een V-snaar
(open-flank urtvoenng) . 1 met vezels
versterkte rubberen body: 2 tussenliggende
rubberlaag voor de aanhechting
van de koorden : 3 koorden, speciaal
geprepareerd : 4 versterkingsweefsel :
5 afgesneden flankzijden .
ten dan raken de dioden onmiddellijk
defect . Ook de regelaar raakt beschadigd
. Dezelfde defecten zijn to verwachten
wanneer een tweede batterij
als starthulp verkeerd wordt aangesloten
. Om dit to voorkomen kunnen
schakelingen worden aangebracht
die de dynamo en regelaar beschermen
en die het onmogelijk maken om
de auto to starten zolang de batterij
verkeerd is aangesloten . Zoals reeds
in het hoofdstuk 'het dynamocircuit'
is besproken, werkt de dynamocontrolelamp
als een weerstand, want bij
voldoende stroomopname door de
lamp zal de rotorstroom tijdens het
starten een voldoende sterk magnetisch
veld produceren om de zelfbekrachtiging
in to leiden .
Het branden van de lamp betekent
voor de bestuurder dat de contactschakelaar
staat ingeschakeld, maar
dat de dynamo nog geen stroom afgeeft
. De lamp gaat uit zodra bij een
Fig. 72 Schakeling met weerstand voor
hat aantonen van defecten in het rotorcircuit
.
I Dynamo . 2 dynamocontrolelamp,
3 weerstand R . 4 contactschakelaar,
5 batterij .
(-)
ej
V"
i
41