Bosch technische leergang - Dynamo's

De ingebouwde dioden als gelijkrichtelementen
hebben een belangrijk
voordeel ten opzichte van de roterende,
toerental-afhankelijke en aan
slijtage onderworpen collector van de
gelijkstroomdynamo . De driefasendynamo
als synchroonmachine is
door zijn groter toerenbereik, in tegenstelling
tot de g elijkstroomdynamo
. i n staat om reeds bij het stationair
toerental van de verbrandingsmotor
vermogen of to geven .
Door een juiste overbrengverhouding
kan het dynamotoerental worden
aangepast aan het motortoerental
waardoor de batterij zelfs in de winter
en bij stadsritten met lange wachttijden
in goed geladen toestand kan
worden gehouden .
Uit afbeelding 7 is to lezen dat de gelijkstroomdynamo
in de meeste gevallen
pas boven het stationair toerengebied
vermogen gaat leveren .
terwiji de driefasendynamo reeds bij
het stationair toerental ongeveer 1/3
van zijn nominaal vermogen levert .
3 •
C
•
0
0
E
1200
1000
800
600
400
•
0
E
c 200
T
0 1950 1960 1970
jaar
1980
Fig . 4 De toename van het dynamovermogen
van de personenwagens uit de
middenklasse vanaf 1950
Ook tegen andere belastingen zoals
lange draaitijden . hoge temperaturen
is het motorcompartiment en mechanisch-dynamische
belastingen is de
driefasendynamo veel beter bestand .
De eerste door Bosch in serie vervaardigde
driefasendynamo's kwamen in
1973 op de markt .
Sedertdien is de driefasendynamo
steeds meer toegepast, bij de personenwagens
met een dynamospanning
van 14 volt en bij de bedrijfswagens
met een spanning van 28 volt .
Gelijkstroomdynamo's worden bij
nieuwe auto's vrijwel niet meer toegepast
.
De belangrijkste eigenschappen van
de driefasendynamo worden hier
nogmaals in het kort weergegeven :
• De driefasendynamo kan reeds bij
een stationairdraaiende motorvermogen
afgeven, waardoor de
De stroomvoorzienlng van het motorvoertuig
stroomvoorziening bij lage motortoerentallen
niet in gevaar komt .
• De gelijkrichting van de wisselstroom
gescbiedt langs elektronische
weg door middel van (stilstaande)
dioden . Problemen die
we bij hogere toerentallen kunnen
verwachten bij de mechanische
gelijkrichting door een collector,
treden bij een diodeschakeling niet
op .
• De dioden nemen de taak over van
de automatische schakelaar . Ze
scheiden de dynamo van de batterij
en de elektrische installatie .
wanneer de dynamospanning beneden
de batterijspanning daalt .
• Driefasendynamo's zijn aanzienlijk
lichter dan gelijkstroomdynamo's
omdat ze een gunstiger bouwwijze
mogelijk maken .
• Een langere levensduur . die uitsluitend
door de lagers en koolborstels
(indien aanwezig) wordt bepaald
.
• Bij de dynamo's voor personenwa-
OF
1950 1960
jaar
1970 1980
Fig, 5 De toename van de gemiddelde
wachttild tildens stadsritten (grote stad)
vanal1950
gensisdelevensduurongeveergelijk
aan die van de motor (ongeveer
100 .000 km) zodat men gedurende
deze periode geen onderhoud to
verwachten heeft . Bij dynamo's
voor voertuigen met een grotere
rijprestatie (bedrijfswagens) kan
men de lagers van buitenaf smeren
of wordt een hoeveelheid reservevet
aangebracht .
• Driefasendynamo's zijn bestemd
tegen uitwendige invloeden zoals
hoge temperaturen, vochtigheid,
vuil en trillingen .
• Wanneer de koelventilator is aangepast
kunnen de driefasendynamo's
zonder bijzondere maatregelen
zowel links- als rechtsom
draaien .
Fig . 6 Gemeten ten opzichte van de totale
rijtijd . Is het aandeel van stadsritten met
lange wachttijden zeer groot .
Derhalve moet de dynamo reeds bil het
stationair draaien van de motor in staat
ziyn om de battery en verbruikers van
voldoende energie to voorzien
I
stationair
toerengebied
toerental ( n)
Fig . 7 De gelijkstroomdynamo-karakteristiek
vergeleken met de karakteristiek
van de driefasendynamo .
I driefasendynamo met gehlkrichter en
spannmgsregelaar
De vermogensalgifte begint reeds
onder het stationaire toerental .
2 Gelilkstroomdynamo met spanningsregelaar
en stroomregelaar . De dynamo
begint pas boven het stationaire toerental
vermogen to leveren .
5