1982 – Marc 'Die tocht was het begin van mijn leven ... - Alba

1982 – Marc
‘Die tocht was het begin van mijn leven. Voordien hád ik geen leven’
Marc stapte in 1982 in vier maand van Avallon naar Santiago de Compostela met stapgenoot Marnix
en begeleider Willy
…
Marnix en ik waren de eersten ooit die op tocht vertrokken. We wisten: ‘Als wij het goed doen, dan
kunnen ze het nadien nóg doen’. Daarom is die tocht voor ons zo gemakkelijk geweest. We deden
dat voor ons, maar ook voor de jongens die na ons kwamen.
…
Als kind heb ik niks gehad: geen verjaardagsfeestje, geen familie, vader die moeder sloeg, moeder die
mijn zus sloeg … miserie en shit. Ik zat al van mijn tiende opgesloten in ’t gesticht. Zes jaar van hier
naar ginder. De eerste keer was in Ter Elst in Duffel, dat was een MPI. Toen mijn vader mij daar
afzette, zei hij dat ik opnieuw moest worden opgevoed. Ik heb daar een maand of drie gezeten. Met
kerstmis ben ik in Herentals naar het college beginnen gaan. Daarna moest ik naar De Waai in Eeklo
en daar ben ik gaan lopen. Dan moest ik naar het COG (het Centraal Observatie Gesticht), de
observatieafdeling van Mol. Daar ben ik ook een paar keer gaan lopen. En dan het ROG (het Rijks
Opvoedings Gesticht), de gesloten afdeling in Mol. Waarom? Voor van alles en nog wat. (lacht) Dat is
een evolutie, hé. Jeugdrechter Peeters heeft me toen gezegd: ‘Het is heel simpel: ik kan nu toch niks
doen en ik mag je houden tot je 24. Dus blijf je gewoon tot je 24ste’. Ik was toen 16 jaar.
Ongeveer een half jaar nadien kreeg ik dat voorstel om op tocht te gaan. De eerste die me daar over
aansprak, was Johan Verelst - dat is de enige naam die ik daar nog ken. Die was daar opvoeder en
vroeg: ‘Is dat niet iets voor jou? Als we je nu eens te voet naar Spanje laten gaan, zou je dat dan
doen?’ Omdat het nog niet zeker was, mocht ik er nog tegen niemand iets van zeggen. Hij mocht dat
zelf eigenlijk ook niet, maar dat was een toffe kerel. Ik zei meteen: ‘Natuurlijk. Al moet ik het op mijn
knieën doen’. Ik heb daar geen seconde moeten over nadenken. Er was geen enkel contra, enkel pro.
De kans om vrij te komen! Ik mocht weg. Mijn laatste kans! ‘Blijven zitten of gaan stappen’, dan heb
je niet meer motivatie nodig, hé? Alleen al dat je werd uitgekozen uit een bende van 80 of 85
jongens. Ze vroegen ons ook: ‘Met wie wil je gaan?’ Ik zei: ‘Met Marnix’ en Marnix zei: ‘Met Marc’.
Het grappige is dat ik als eerste op de lijst stond, en Marnix als tweede. Ze hadden een lijst van tien
of twaalf jongens, en de rest hebben ze gewoon niet meer gevraagd. Gewoon eerste en tweede.
Marnix en ik verstonden allebei behoorlijk goed Frans. Dat was een van de criteria. Die opvoeders in
‘t gesticht zagen bijvoorbeeld dat ik goed kon volgen als we naar een Franse film keken, zelfs zonder
goed Frans te kennen.
Voordien kende ik Marnix niet, want dat was een West-Vlaming en die heeft heel lang in Ruiselede
gezeten. Die zat nog maar pas in Mol. Volgens mij is Marnix ergens in november, december in Mol
aangekomen en we zijn in maart vertrokken. Maar toen hij in Mol aankwam, klikte het direct tussen
ons. Direct! Dat was heel raar.
1

Alle vrienden die ik toen had, zaten ook in het gesticht. Hoe die andere jongens reageerden, weet ik
eigenlijk niet meer. Maar ik herinner me toch niks van jaloezie of zo. Het is toen wel heel rap gegaan.
Want eens dat dat in het gesticht geweten was, was het eigenlijk de bedoeling dat we daar zo rap
mogelijk buiten waren. Omdat we anders inderdaad die jaloezie gingen opwekken. Ik denk dat we
twee of drie weken nadien al vrij gelaten zijn.
Johan was heel enthousiast. De meeste andere opvoeders hadden zoiets van: ‘Die houden dat toch
niet vol. Die zien we binnen een paar maanden toch terug’. Mijn vader vroeg zich af: ‘Waar ga je nu
weer aan beginnen?’ Maar ook: ‘We zien wel wat er van komt’. Ik denk wel dat hij een beetje schrik
had dat we dat weer niet goed gingen doen. Hij twijfelde. Aan de ene kant zei hij: ‘Je zult er hard van
worden’, en ‘Als je gaat dan bewijs je ze toch wel iets’. Maar voor de rest heb ik er niet veel steun
aan gehad.
… de voorbereiding …
Toen we Willy de eerste keer zagen, zegden Marnix en ik: ‘Wa is da, joh?’ (lacht) We kwamen daar de
eerste dag bij hem aan in Gent, en we waren daar nog maar een uur of zo toen hij ons een
huissleutel gaf en zei: ‘Ga maar een beetje rond lopen in Gent. Ik ga koken, en zorg dat je op tijd
terug bent voor het eten’. Dat was voor ons een openbaring! ‘Wat gebeurt er hier?’, vroegen we ons
af. We hadden jaren opgesloten gezeten. In ‘t gesticht moesten we vragen om naar de wc te mogen.
In Mol moesten we zelfs wc-papier gaan vragen! Dan kregen we zeven blaadjes wc-papier afgeteld.
En ineens … die vent had best schoon meubels en spullen staan. We hadden gewoon zijn kot kunnen
leeghalen! Vroeger zouden we dat zeker gedaan hebben. Misschien was het ook een test, maar dat
hadden we niet door. Daar waren we veel te jong voor. Maar goed, we kregen ineens veel
vertrouwen. Willy was ne speciale, hé. Dat was ne specialist. We dachten toen echt: ‘Dit mogen we
écht niet naar de kl…n slaan, want die mensen geloven in ons’. Marnix en ik waren daar allebei
hetzelfde in. We hadden echt zoiets van: ‘Ja, dit moéten we gewoon goed doen!’
Die voorbereiding was maar veertien dagen, dat was eigenlijk heel kort. Maar wel kort en goed.
Philippe heeft daar heel veel in gedaan. Hij had al ervaring in trekken en kampvuur maken, en hij is in
het begin veel met ons gaan stappen. We zijn een keer een tocht van 30 of 35 kilometer gaan doen
aan de IJzer en hij is met ons ook een paar keer gaan lopen in het park van Mariakerke. En we zijn
een keer op familiebezoek geweest en we zijn ook een dag of twee, drie bezig geweest met de
aankoop van materiaal. We wisten niks, hé. Niemand wist iets! Willy had een paar boeken over
kamperen, maar dat ging over kampeertochten van twee of drie weken. Dan mag je maar een rugzak
hebben van 17 kilo of zo. Die van ons woog 24 kilo! (lacht)
Iedereen van Oikoten was heel enthousiast. Pol en Luc waren zelf nog jonge mannen, hé. Twintigers
of juist dertig. Die waren nog niet lang afgestudeerd, die waren nog in het begin van hun leven.
Grappige venten, eigenlijk. (lacht) Ik weet ook nog dat Remi Van Beeck toen zei: ‘Dit moét ons
gewoon lukken, hé’. Ik hoor het hem nog altijd zeggen. Dat was ook een fantastische bende bijeen.
Het vertrouwen dat we kregen van Oikoten, dat is voor ons echt heel belangrijk geweest. Ik denk dat
dat van in ’t begin de grootste motivatie was.
2

Bij het afscheid waren toen eigenlijk alleen de mensen van Oikoten. Iedereen stond daar: Remi,
Nicole, Luc en Pol, Lisbet misschien ook. Dat was allemaal grappig en lol, en toen gaf Remi iedereen
een bloem mee, dat weet ik nog. Er waren geen vrienden of kennissen of familie bij. Marnix had
helemaal geen familie en mijn vader is ook niet komen kijken. We zijn toen in Gent om 5 of 6 uur ‘s
morgens op de trein gestapt.
‘t Is ondertussen 30 jaar geleden, maar ik kan me niet voorstellen dat ik schrik had. We waren tegen
elkaar wel soms bezig van ‘amaai, vier maanden met die rugzak’ - we konden die amper opheffen.
Maar we wisten ook allebei dat we eigenlijk wel sterke gasten waren en dat we dat moesten kunnen.
Ik denk dat we meer schrik hadden van het onbekende. We waren nog nooit buiten België geweest,
hé. En als we zo vier maanden constant met die Willy moesten lopen, zou dat dan zijn zoals in het
gesticht? Zouden we altijd moeten luisteren en zo? Ik denk eerder dat dat onze angst was. Van de
fysieke inspanningen hadden we geen schrik.
… het vertrek …
De eerste dag was al een heel avontuur. Dat begon al in Parijs, rond een uur of acht ‘s morgens. We
moesten daar met de metro van het ene station naar het andere, maar we hadden er niet op
gerekend dat we midden in de spits zouden zitten. Die metro zat bomvol en wij moesten ons daar
tussen wringen met die rugzakken. Dat pakte plaats tot en met en we konden die dingen amper
opheffen. En we hadden ook een hond mee, Sam. Iedereen was kwaad omdat we in die metro in de
weg liepen. Vanuit Parijs zijn we met de trein naar Auxerre gegaan, dan Avallon, en het laatste stuk
met de boemeltrein naar Vézelay. Sam was toen zo moe dat hij in ’t compartiment tussen de zetels
lag … en die liet gewoon zijn pis lopen! Ik vergeet het nooit! En dat treintje draaide en slingerde
tussen die heuvels en die pis liep links en rechts dat compartiment door, dat was echt schitterend. Er
zat toen gelukkig niet al te veel volk op die trein. En ik denk dat die mensen ook wel zagen dat wij aan
iets groots gingen beginnen: die jonge gasten met zo’n rugzakken, die schelp erop, dan die hond die
helemaal groggy was … (lacht)
Die avond hebben we nog een kilometer of acht richting Vézelay gestapt. We waren al van ‘s
morgens vijf uur op en gingen die dag dus niet meer teveel wandelen. Gewoon zien dat we een
schoon plaatsje vonden om te kamperen en we zijn toen allemaal heel rap in slaap gevallen. Toen we
de volgende dag in Vézelay toekwamen, liep Willy ineens die kerk binnen en we hebben daar zeker
twee uur rond gelopen. En die bleef maar vertellen van dit en dat en we moesten dat allemaal
bekijken, op den duur hadden wij zoiets van: ‘Gaan we hier nog wandelen? Want die kerk hebben we
hier wel gezien, hé!’ Wij wilden vertrekken maar Willy wilde echt héél die kerk zien. Ik denk dat we
die eerste dag uiteindelijk maar 18 kilometer of zoiets gewandeld hebben. Kort, heel kort.
… Frankrijk …
3

Vanuit Vézelay stapten we richting Clermont-Ferrand en de Puy de Dôme. Fysiek viel dat mee, ook
die schouders. Maar blaren dat wij hadden! De tweede dag al. En de derde. Bloed in onze schoenen,
elke dag. Dat was echt heel erg. Willy had wel van die speciale plakkertjes met gaatjes, maar dat
hielp niet. Die nieuwe schoenen waren echt een ramp. Nochtans waren dat heel goed bottines! Dat
waren echte stapschoenen uit de kampeerwinkel van Oostende - welk merk dat was weet ik niet
meer. Maar die waren vooraf niet ingelopen, daar was de voorbereiding veel te kort voor geweest.
Elke dag bloed! Maar dat heeft toen maar tien dagen geduurd, dan was het gedaan. Ik heb die
stapschoenen trouwens heel de tocht gedragen - ik heb er wel een keer of drie andere zolen laten
opleggen. Marnix is na een maand of zo op zijn Adidas beginnen lopen.
In het begin was het nog heel koud. Het was eind maart, begin april. Er waren dagen dat we ’s
morgens ons tentje oprolden en dan kraakte dat van het ijs. En als we dat ’s avonds terug uithaalden,
was dat zeiknat. En ijskoud. Maar achteraf vergeet je die dingen allemaal, hé. We hebben toen wel
een keer heel veel geluk gehad. Waar dat precies was weet ik niet meer, maar we werden toen
uitgenodigd in een kasteel.
We hadden heel de dag in de regen gelopen, het goot verschrikkelijk. Onze poncho’s waren zeiknat,
en dat stopte maar niet. En wij stapten maar verder, hé. Op een gegeven moment stopt er een vent
en die zegt me: ‘J’ai vu ton ami’. Ik zeg: ‘Ja, we zijn allemaal samen’. Ik heb er niet veel van verstaan,
maar schijnbaar mochten we bij hem komen slapen. Die vent is dan doorgereden en is ook bij Marnix
gestopt – die heeft dat toen ook zo verstaan van dat slapen. Ze hebben dan eerst op mij zitten
wachten en daarna hebben we samen op Willy gewacht. Die vent had een kniebroek aan, met van
die Schotse geruite kousen onder, en je zag ook aan die grote auto dat dat een rijke vent was. Toen
Willy erbij kwam, zei die: ‘Die meneer heeft ons uitgenodigd en heeft me op de kaart getoond waar
dat is.’ Op die kaart stond een kasteeltje bij een kruispunt. Hij had tegen Willy gezegd: ‘Op dat
kruispunt moet je maar wachten, ik zal zorgen dat iemand jullie opvangt’. Wij daar naartoe, en op dat
kruispunt was er een grote oprijlaan met een grote poort naar een kasteel. Dat was het enige wat
daar te zien was. We hebben daar dan toch wel een uur of anderhalf zitten wachten en op den duur
dachten we: ‘Dat kan niet, hé? Die vent heeft ons iets wijs gemaakt! Kom, we zijn hier weg’. Net op
dat moment komt iemand van het kasteel op ons aflopen, en maar zwaaien en doen. Die zei dat le
maître weg was naar zijn paarden of weet ik veel, en hij zei: ‘Kom maar binnen, dan kunnen jullie
douchen en straks komt monsieur terug thuis’. Dat leek wel een film, niet te geloven. Daar was een
Chinese kok en een grote tafel, er was Frans brood, schijfjes in de pan gebakken voor ons, met koffie
erbij en kaas en al. En die Franse aperitieven! Daarna mochten we ook douchen, en toen we ons
afvroegen: ‘Wie gaat er eerst?’, zegden ze: ‘Er zijn hier drie douches, jullie kunnen alle drie tegelijk
gaan’. Dat was echt schitterend! Magnifique. En toen die monsieur thuis kwam, kregen we onze
kamers. Dat was zo groot, zo speciaal! Die kleding, dat behang, die gordijnen, die sprei op dat bed,
die zetels, dat was allemaal hetzelfde, allemaal in roze, dat was chic hé. Daar hing zelfs een Rubens,
dat was niet te doen! We waren echt wel héél blij dat we daar mochten slapen. En toen we ’s
morgens opstonden … lag er vijf centimeter sneeuw.
De dag nadat we in dat kasteel geslapen hadden, zijn we bij de politie gaan vragen of ze geen
slaapplaats hadden voor pelgrims. Weet je wat er toen gebeurde? Die duwden ons ergens beneden
in de kelder, in een cel, echt op houten planken! Ik dacht ze er mee aan ’t lachen waren, maar dat
4

was echt: ‘Hier zitten we weer! Hier zitten we weer! Die mannen gaan ons morgen toch los laten, hé
Willy?’ Want we waren al aan het denken hoe we konden ontsnappen. (lacht) Willy had gezegd dat
we onderweg soms in een klooster of zo konden slapen, of ergens in gemeentebedden. Maar dit
hadden we toch niet verwacht. Gisteren in een kasteel, vandaag in den bak. (lacht)
Ik mag dat eigenlijk niet zeggen, maar op den duur was die tocht een beetje vakantie voor ons. Dat
kamperen was gewoon de max. En dat stappen is op den duur niks meer, na twee weken … wat is dat
dan nog? Zolang je niet teveel boven je vaste kilometers gaat, dan is dat niets meer. Oké, soms valt
het wel nog eens tegen. Ik heb later eens in een stuk glas getrapt en dan heb ik twee dagen met een
snee in mijn voet gelopen. Dat is lastig natuurlijk. Maar op zich, altijd stappen en buiten zijn? Dat is
fantastisch! Ik weet niet hoe dat nu is, maar in die tijd? Ik denk dat we hoogstens één of twee keer
ergens op een kampeerplaats zijn weggejaagd. Eén keer is een boer komen zeggen dat we niet in zijn
boomgaard mochten slapen, want ‘ik heb hier vandaag zitten spuiten met insecticiden’, zei hij. ‘Hier
mag je dus echt niet slapen. Maar in die wei daar mag dat wel.’ Maar voor het overige zijn we nooit
weggejaagd.
En eens die kou voorbij was, hebben we ook verschrikkelijk veel geluk gehad met het weer. Ergens
midden april of zo zaten we aan de Ardèche en toen zwommen we daar al in. Eigenlijk kan ik over die
tocht alleen maar leuke dingen vertellen. Dat is allemaal zo goed verlopen! Met Willy hebben we ook
nooit problemen gehad. Willy zag aan ons dat het eigenlijk allemaal heel goed ging en hij moest niet
aan onze kop zagen. Die zag na een paar weken al: ‘Dat komt hier goed’. En ‘s avonds zit je toch altijd
aan een kampvuur en je kunt niks anders doen dan kletsen en dan gaan slapen.
… samen onderweg …
We waren drie weken weg toen ik verjaarde. Ik werd 17 jaar. Willy vroeg toen wat we met mijn
verjaardag gingen doen en ik zei: ‘Ik wil patatten eten’. Zijn bonen en zijn linzen kwamen mijn oren
uit. En dus gingen we aardappelen met worst en spinazie op ons kampvuur maken. Toen we die
worsten bij de beenhouwer gingen halen, heeft Willy me nog goed zitten kl..n. Mijn Frans was nog
niet zo goed en hij zei dat ik ‘graisse de poule’ of zoiets moest vragen. Hij stond buiten te lachen en
te gieren natuurlijk, en ik stond bij die beenhouwer en die stond daar ook te lachen. Want die zag die
twee anderen buiten staan en die had dat direct door. ‘Graisse de poule’, hé, ik stond daar. (lacht) Ja,
dat was wel een speciale verjaardag. Maar we hebben toen wel voor de eerste keer aardappelen
gegeten.
De verdeling van de taken is gewoon gegroeid, al van de eerste dag. Daar is nooit ambras over
geweest. ‘s Morgens keken we op de kaart en dan spraken we altijd ergens af. We bepaalden dan de
afstand en zegden: ‘Vanavond gaan we bij dat dorpje kamperen’. Marnix wandelde het rapste, die
was altijd eerst. Die was altijd een half uur of soms wel een uur voor mij en die deed dan de
boodschappen. Ik zocht altijd de kampeerplaats – daar had ik een oog voor, dat lukte me altijd goed.
Ik zorgde ook voor hout en voor het vuur en Marnix zette ondertussen de tenten op. En na een uur of
zo kwam Willy daar ook aan en die kookte dan voor ons en waste af. Want dat moesten wij niet doen
van hem. Dat koken had ik overigens niet goed gekund, met zijn linzen en zijn droge bonen altijd!
5

(lacht) Ik had niet geweten hoe ik dat zou moeten klaarmaken. Iedereen had zijn taak, en dat hebben
we heel de tocht zo gedaan. Dat liep eigenlijk allemaal heel gemakkelijk.
Anderzijds, Marnix en ik hebben ook heel veel ruzie gehad. In ons dagboek stond heel veel dagen
maar één ding: ruzie! (lacht) Tja, twee pubers. En we waren toch ook niet de gemakkelijkste, hé. We
waren ook jaren gewend om ons mannetje te staan, om niet op te geven en niet af te geven tegen
iemand anders. We moesten toen wel. Marnix is iemand die, als je daar problemen mee hebt, die
zwijgt. Die keert zich helemaal in zichzelf en zegt gewoon niks. Die gaat ook niet zeggen waarom. Dat
kon dus gebeuren dat hij twee, drie dagen niets zei en dat ik niet wist wat ik verkeerd gedaan had. Ik
heb hem zelfs een keer een pak rammel gegeven! Die zwéég gewoon! We hadden dus wel ruzie,
maar liepen niet altijd tegen elkaar te schreeuwen of te schelden of zo. We zwegen gewoon. We
negeerden elkaar heel de dag. En als hij ergens zat te rusten en hij zag me in de verte afkomen, of hij
dacht dat ik bij hem zou komen zitten om mijn appel op te eten, dan ging hij gewoon weg. Dan
vertrok hij gewoon.
Willy kon daar niet veel aan doen, hé. Hij kon wel eens zeggen: ‘Zeg snotapen, ga je nu eens zeggen
wat er scheelt?’ En toen de achterban op bezoek kwam, werd daar ook open over gepraat. We
maakten dan ieder apart een soort evaluatieverslagje en dat werd dan wel gezegd: ‘Ik heb ambras
met Marnix’ of ‘Marc is een moeilijke’. Maar al bij al is dat ook wel meegevallen. En die taakverdeling
liep gewoon verder. Hij ging inkopen doen, ik maakte het kampvuur, Willy kookte. Het was niet van:
‘Ik ben kwaad op hem, nu doe ik het niet’. Nee, dat hebben we nooit gehad. Toch niet dat ik me kan
herinneren.
Of we heimwee hebben gehad? Naar het gesticht? (lacht) Nee! Soms stuurden we wel eens een brief
naar onze familie. Of we kregen zelf post. Maar heel veel was dat niet. Ik denk zelfs dat Marnix geen
enkele brief gekregen heeft. Maar ja, zijn moeder was dood, van zijn vader moest hij niets weten, en
zijn zus was drie jaar jonger denk ik. Daar was niet veel om te schrijven. Zelf stuurde ik al eens een
brief naar mijn vader, maar ja, ik was ook heel kwaad op die vent. Want hij was getrouwd met een
andere vrouw en die had twee kinderen en ze hebben me toen een beetje buiten gejaagd. Ik voelde
me ook te oud voor die andere kinderen. Die vrouw was vier jaar jonger dan mijn vader, die was 27
of 28 jaar als ze met mijn vader trouwde, maar ik was dan al 13, 14 jaar! Dat was niet direct mijn
beste vriendin, hé.
Weet je, instellingsjongeren zoals Marnix en ik hebben eigenlijk geen familie. Mensen zoals wij, als je
van je 10 tot je 16 in instellingen gezeten hebt, schrijf je niet veel brieven hé.
… Spanje …
Toen we aan de grens kwamen, was er een probleem. Toen ze mij daar zagen, zegden ze ‘Mineur!
Mineur!’ Ik wist niet wat dat wilde zeggen en zei nog: ‘Mijn maat toch ook?’ Maar ik mocht niet door
omdat ik minderjarig was. Marnix was een jaar ouder dan ik, hem hadden ze niks gevraagd. Hij was al
een paar kilometer verder gestapt, de douane is hem toen met hun jeep gaan terughalen. Hij moest
mee terug naar de grens. Er was een probleem voor de toestemming. Willy was onze voogd of onze
6

pleegvader – dat was vooral om die dagvergoeding te krijgen als pleegkind. Maar hij had geen
officieel papier mee van de jeugdrechter of zo. We moesten wachten op die papieren om Spanje
binnen te mogen. Toevallig was toen juist het tweede bezoek van de achterban gepland in Jaca. Via
de gouverneur en weet ik wat is dat in orde gekomen. We hebben toen twee of drie dagen aan de
grens gekampeerd en daarna mochten we verder.
Die bezoeken van de achterban waren heel belangrijk voor ons. En Remi en Nicole zijn nadien ook
nog eens gewoon met z’n tweeën naar Pamplona gekomen. Die zijn daar dan twee dagen gebleven.
Zo eens terug met Belgen kunnen praten. Dat was ook altijd een break hé, en daarna een nieuwe
start. Je ziet de tijd dan ook korter worden. Onze enige zorg was aankomen, elkaar niet kwijt spelen,
en geen stomme dingen doen onderweg. Voor de rest was het magnifiek. Gewoon zorgeloos heel de
dag in de buitenlucht. Ja, het was heel schoon.
Eigenlijk kwam het einde toen al in zicht. We moesten nog vijf of zes weken stappen, het ergste was
voorbij. Wij wisten toen alle drie: ‘Wij gaan het zonder problemen halen. Gewoon de dagen aftellen
en aankomen.’ De mensen reageren ook heel anders als je die schelp op je rugzak hebt hangen. Ze
weten wat je aan ’t doen bent. Dan kom je ’s avonds in een dorpje of je zit ergens op café, en dan
komt er een boer kaas en wijn brengen. Want hij kende die schelp. Mensen zijn daar toch mee bezig.
Of dan gingen wij ergens naar zo’n kleine bar, drie rugzakken buiten tegen de muur en wij naar
binnen met de hond. Dan zag je die Spanjaarden die rugzakken eens proberen oppakken … als wij
die oppakten was dat niks meer, hé. Tegen dan waren wij fysiek ijzersterk.
Het wandelen was eigenlijk niet moeilijk, het volhouden soms wel. Want soms was het moeilijk om
correct te blijven, zeker als er verleidingen waren. Zo stapten Marnix en ik eens ergens een bar
binnen, maar er was niemand. De deur naar de keuken stond open en daar lag een vent in de zetel te
snurken. ’t Was siësta. We probeerden ‘señor, señor’, niet echt roepen maar toch genoeg geluid en
lawaai, maar die sliep gewoon verder. We zagen daar toen een portefeuille met geld liggen, en we
hadden eigenlijk heel onze rugzak kunnen vol steken met drank en sigaretten … We hadden zoiets
van (lacht): ‘Verdoeme, verdoeme, we moeten hier afblijven!’ Maar evengoed: ‘Wat gaan we doen?
Dat weet toch niemand?’ Maar dat konden we niet maken. Stel je voor dat die cafébaas wakker
wordt. We durfden die zelfs niet wakker maken om iets te drinken. ’t Was vooral van: ‘We moeten
hier weg, want anders gaan we ons toch niet kunnen houden.’ (lacht) Daar hebben we het later nog
dikwijls over gehad.
We hebben heel die tocht niks gedaan dat niet mocht. We hebben bijvoorbeeld nooit gelift. Dat
zouden we tegenover elkaar niet kunnen maken. Dat zouden we ook niet gedurfd hebben. We
dachten altijd aan de jongens die in een gesticht zaten. We wisten: ‘Wij zijn de eerste twee en als wij
dat hier niet goed doen, dan kunnen ze dat nooit meer doen’. Ook tegenover Willy en Luc en Pol en
heel dat groepje konden we dat niet maken. Zulke lieve leuke mensen. Joints roken deden we ook
niet. Daar hadden we trouwens het geld niet voor. Het enige dat we deden dat eigenlijk niet mocht,
was alcohol drinken. Dat was bij ons eten, dat heeft Willy ons geleerd. (lacht)
Willy had ook een cursus Spaans bij. Wij studeerden dan woordjes, en eens je die uitspraak door
hebt, lukt dat wel. Wij moesten ook naar de winkel gaan, en zo leerden we dat. Ik weet nog, het was
7

het WK voetbal en de openingsmatch was België – Argentinië. Wij zijn toen ergens in een bar gaan
kijken en die Spanjaarden waren allemaal voor Argentinië. Maar België won toen met 1–0, met die
goal van Vandenberg. Dus wij zaten in die bar, ‘JAAAAhh!’ En die Spanjaarden allemaal zo van: ‘Hé,
onnozelaars!’ Achteraf is dat een groot feest geworden, natuurlijk. En dat Spaans ging best goed, op
den duur ging dat heel vlot. Ik weet ook nog in Burgos, daar hadden we twee dagen rust. We zijn
uiteindelijk drie dagen gebleven, want wij hadden daar alle twee een liefke opgedaan. Wij versierden
de vrouwen overal, hé! Willy zei toen nog: ‘Hoe krijgen ze het voor elkaar? Ze kunnen geen Spaans,
ze zijn hier nog nooit geweest, en die komen hier alle twee met een lief aan’. Ja, dat kregen we
allemaal voor elkaar. (lacht) In elk dorp zaten we wel achter de vrouwen en dan waren we bezig in ’t
Vlaams en in ’t Spaans. ‘t Was de max, hé. (lacht)
We hebben toen ook nog een hittegolf gehad. We dachten dat die warmte daar normaal was, ook al
is het in Galicië normaal gezien niet zo warm. Maar toen wel, het was eigenlijk té warm. Een paar
dagen nadien zagen we ergens in een krant dat het een hittegolf was. We vertrokken dan altijd ’s
morgens heel vroeg, rond vijf, zes uur. En dan waren we om één, twee uur klaar. Op een van die
warme dagen was ik Sam kwijt gespeeld. We hebben toen eerst onze 35 kilometer gedaan en dan
zijn we hem ’s avonds gaan zoeken. Dat is de enige keer dat ik gelift heb, om de hond te gaan zoeken.
Willy heeft me daarna zelf ook een keer voorgesteld om te liften. Dat was toen ik in dat stuk glas
getrapt was. Dat was al op het einde van de tocht. We waren gaan zwemmen in het meer bij dat
nieuwe dorp – ik weet de naam van dat dorp niet meer. Een paar jaar geleden ben ik met mijn
mobilhome naar Portugal geweest en dan ben ik over Santiago terug gekomen. Ik heb daar toen nog
naar gezocht, maar ik weet het niet meer. Vroeger hadden ze dat dorp moeten verplaatsen om een
dam te bouwen, en dan hebben ze die kerk afgebroken en al die stenen genummerd en terug
opgebouwd. Dat was in dat meer.
Ik had aan de onderkant van mijn voet een snee van een paar centimeter. Ik heb toen heel veel
afgezien en ze hebben toen heel lang op mij moeten wachten. Die eerste dag zaten ze ergens bij een
bakker en toen ik daar binnen ging, ben ik beginnen wenen. Ik kon die tranen niet tegenhouden. Ik
was moe, die rugzak dan nog, en ik had echt pijn van op die voet te lopen. Een oud manneke van een
jaar of zeventig, tachtig heeft toen nog zijn wandelstok aan mij gegeven. Volgens mij is die zelf op zijn
knieën naar huis moeten lopen omdat hij zelf niet meer recht kon. Maar hij had zoveel compassie
met mij! Dat zijn van die momenten die je niet vergeet, hé. Dat manneke had zijn stok meer nodig
dan ik! Ik heb dan een hele dag met een stok gelopen en toen heeft Willy eigenlijk gezegd: ‘Kijk, als
het niet gaat, mag je van mij liften’. Maar dat wilde ik niet. Anders zou Marnix na de tocht kunnen
zeggen: ‘Ik heb twintig kilometer meer gewandeld dan hij!’ Ik ging dus zeker niet toegeven, vergeet
het. Ik ben achteraf die stok kwijt gespeeld. Dat heb ik altijd heel erg gevonden.
… de aankomst …
’t Is een tijdje geleden, maar volgens mij hadden Marnix en ik zoiets van: ‘Het is tijd dat het bijna
gedaan is’. De aankomst in Santiago was natuurlijk speciaal. Daar stonden drie of vier tv-ploegen op
ons te wachten, zonder dat wij dat wisten. We hadden trouwens ook al eens in de krant gestaan. Wij
8

hebben daar dan een paar interviews gegeven voor de kathedraal en die avond zijn Marnix en ik op
restaurant gaan eten. Ineens werd het toen heel stil en we zien die cafébaas zo kijken … die kijkt naar
ons en die kijkt naar de tv … en iederéén keek naar ons … en we moesten ons eten niet meer
betalen! (lacht) Willy heeft daar toen ook gratis gegeten en die gaat daar nog. Dat restaurant bestaat
nog altijd. We kregen toen ook nieuwe kleren en zo, want we liepen daar in een short en een vuil Tshirt,
we zagen er direct heel anders uit. We kregen ook wat zakgeld en toen werden we vier dagen
los gelaten. (lacht)
We hadden ook wel spijt dat het gedaan was. Zoiets van: ‘Shit, we gaan iets missen’. Dat is normaal,
hé. We voelden ons wel geweldige venten, dat zeker! Maar er waren ook de twijfels voor achteraf.
(stilte) Tijdens de tocht telt vooral de aankomstdatum, niet zozeer wat je daarna gaat doen. Terwijl je
aan het wandelen bent, heb je ook zoveel andere indrukken. Maar soms vroeg ik me wel eens af welk
werk ik na de tocht zou doen. En voor de rest dacht ik: ‘Ik zie wel hoe het loopt als we terug zijn’. Ik
nam me wel voor om niet meer te gaan stelen bijvoorbeeld, of om mijn privéproblemen goed aan te
pakken. Maar welk werk ik wilde gaan doen, wist ik zelf niet. En als je nooit familie hebt gehad, nooit
verjaardagsfeestjes of zo, dan weet je ook niet wat je je moet voorstellen bij een normaal leven. Dat
was voor ons een onbekende wereld. Je kunt je daar toch niks bij voorstellen.
Toen we met de trein terug naar huis reden, hebben we vooral geslapen! (lacht) We waren wel
enorm onder de indruk dat we vier maanden hebben moeten wandelen om in twee dagen met de
trein terug thuis te zijn.
… Gent …
Bij de aankomst was er veel volk. Of mijn familie er was of mijn vader of zo, dat weet ik eigenlijk niet
meer. Maar ik kreeg al meteen goed nieuws van Oikoten dat ze in Gent een huis hadden gevonden
voor mij - voor Marnix weet ik het niet goed meer. We mochten meubels gaan uitzoeken bij het
OCMW en potten en pannen en zo. En Philippe had werk voor ons gevonden in de Vooruit.
Ik was uit de Kempen en kwam terecht in een grootstad. Willy was een lieve man, maar ik kon er niet
echt terecht. Ik kon wel bellen naar Lisbet of Luc, maar ’t was nog niet de tijd van de gsm’s en e-mail
en zo. Ze deden hun best, maar ja … ik had zeker meer nazorg kunnen gebruiken. Ik heb het na de
tocht erg moeilijk gehad! Maar ik wou niet opgeven. Inbreken bijvoorbeeld heb ik niet meer gedaan.
Maar ik schoot nogal rap uit mijn krammen en dan werd ik agressief. Misschien niet echt agressief,
want ik zocht geen ruzie. Maar de minste aanleiding was genoeg. Daar heb ik de eerste jaren toch
last mee gehad.
In ‘83 moest ik legerdienst doen. Toen ik daar aankwam zei ik: ‘Ik heb jaren in ’t gesticht gezeten, ik
ben vier maanden te voet naar Spanje gegaan, en nu hier! Geef me een wapen en ik schiet iedereen
overhoop!’. ‘Ja, zo klink je wel!’, zegden ze en ik kreeg ongewapende dienst als ambulancier. (lacht)
In februari ’84 ben ik afgezwaaid. Ik ben dan in Wortegem-Petegem gaan wonen en ik werkte in de
textiel. Ik deed de nacht, om geld te verdienen en mijn rijbewijs als vrachtwagenchauffeur te halen.
Van 1987 tot 2009 heb ik internationaal transport gedaan. Als vrachtwagenchauffeur heb ik veel in
9

Frankrijk gezeten. Ik heb veel stukjes terug gezien waar we gestapt hebben en sommige stukjes van
de tocht heb ik opnieuw gedaan. Deze week ben ik nog in Vézelay geweest.
… terugblik...
Ik denk nog elke dag aan de tocht. Dat was het begin van mijn leven. Voordien hád ik geen leven.
Ik had een dagboekje, en meestal na negen kilometer nam ik even rust. En dan weer een uur stappen
en rusten, weer een uur en rusten … Tijdens één van die rustpauzes zat ik tegen een paal, en daar
was een paard. Dat paard kwam tegen die draad staan en legde zijn kop bijna op mijn schouder. Ik
ben een heel verhaal tegen dat paard beginnen vertellen. Ik heb er alles tegen verteld wat ik kwijt
moest. (stilte) Dat is heel raar, maar dat is gewoon zo. Een paar dagen nadien besefte ik: ‘Ja. We
zullen het zelf moeten doen. We zullen er zelf iets van moeten maken. Eerst hier die kilometers
afkloppen en dan naar huis en gaan werken en dan beginnen we aan ons leven’. Dat was toen mijn
gedacht alleszins.
Ik ben heel blij dat ik die tocht gedaan heb. De tocht niet afmaken was voor mij erger geweest dan
mijn scheiding. (lacht) ’t Was mijn vrijheid, hé! Ik heb een chaotisch, maar fantastisch leven. Er zijn
veel mensen jaloers op mij. En ik blijf overal mee lachen, hé.
Eigenlijk zou ik heel mijn leven willen stappen. Als de dokter morgen zegt: ‘Je hebt longkanker’, dan
verkoop ik heel de boel en ben ik weg. Ik had het ook met mijn zoon willen doen, maar dat gaat er
niet meer van komen. Eigenlijk vond ik na de tocht, dat iedereen dat in zijn leven eens moest doen.
Dan zou de wereld er leuker uitzien. Als mens verander je daar door. Je leert jezelf kennen, je komt
jezelf tegen. En ik snapte dat het ook mijn laatste kans was! Voor mij is dat dé stap van mijn leven
geweest.
Het ergste nadien was dat ik al mijn foto’s verloren ben. Ik was gaan spreken voor studenten en ik
had een plastiek zak waar alles in zat en die is gepikt. Ik was alles kwijt: mijn foto’s maar vooral ook
mijn dagboek.
…
10