Neurorevalidatie
Neurorevalidatie
Neurorevalidatie
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
<strong>Neurorevalidatie</strong><br />
ITON IN<br />
VOGELVLUCHT
ITON<br />
ITON: instituut voor toegepaste<br />
neurowetenschappen<br />
Hoofddocent: Dr. Ben van Cranenburgh
Inhoud presentatie<br />
Cijfers t.a.v. CVA<br />
Anatomie,informatieverwerking e.d. grote<br />
hersenen<br />
ONO<br />
Behandeling
Cijfers (1)<br />
30.000 nieuwe patiënten per jaar<br />
80 % infarct<br />
20 % bloeding<br />
20 % overlijdt binnen korte tijd<br />
20 % recidief binnen 1 jaar<br />
25 % ernstig hulpbehoevend<br />
60 % vanuit ZH naar huis
Cijfers (2)<br />
75 % kan weer lopen<br />
70 % nauwelijks arm/handfunktie<br />
40 % aandachtsstoornissen<br />
> 50 % neuropsychologische<br />
funktiestoornissen
Gevolgen CVA<br />
CVA is meer dan een hemiparese !<br />
Verandering van stemming<br />
Verandering van persoonlijkheid<br />
Verandering van gedrag<br />
Neuropsychologische functiestoornissen
Casus<br />
Dhr K. heeft een beroerte gehad m.a.g. een<br />
hemiparese rechts. Weer redelijk hersteld.<br />
Als hij buiten loopt struikelt hij regelmatig.
Anatomie (1)<br />
Grote hersenen<br />
Hersenbalk<br />
Kleine hersenen<br />
Hersenstam
Indelingen grote hersenen<br />
Je kunt een indeling maken op grond van:<br />
– Anatomie<br />
– Informatieverwerking<br />
– Hemisfeerspecialisaties
Hersenschorsgebieden
Schorsgebieden<br />
Frontalis -><br />
Parietalis -><br />
Temporalis -><br />
Occipitalis -><br />
Handelingen, initiatief<br />
Sensibiliteit,ruimte<br />
lichaamsschema<br />
Horen, taalbegrip<br />
zien
Informatieverwerking van de<br />
hersenschors kun je onderverdelen in:<br />
Primair: zien, voelen, horen<br />
Secundair: herkenning van de prikkel<br />
Tertiair: herkenning situatie
Van waarnemen tot actie<br />
Primaire schors: signaleren prikkel<br />
(ik zie iets)<br />
Secundaire schors: herkenning prikkel<br />
(het is een bal)<br />
Tertiaire schors: herkenning van gehele<br />
situatie<br />
(er spelen kinderen,dus oppassen)
Van waarnemen tot actie<br />
Tertiair motorisch: “kiezen”van juiste<br />
handeling<br />
(ik moet remmen)<br />
Secundair motorisch: “programmeren”van de<br />
handeling (gaspedaal los, voet op de rem)<br />
Primair motorisch: impulsen gaan naar de<br />
spieren
Ruitmodel
Wat mis kan gaan<br />
Geluid van fietsbel of auto niet<br />
herkennen(auditief)<br />
Niet herkennen van merkje in de kleding<br />
(sensibel)<br />
Broek achterste-voren aandoen (visueel)
Linker hemisfeer<br />
FUNCTIES:<br />
Detail<br />
Temporeel<br />
Volgordes<br />
Verbaal<br />
Instructie (taal)<br />
Geheugen<br />
Routines<br />
INDIEN SCHADE:<br />
Minder oog voor detail<br />
Afasie (niet voor<br />
intonatie, mimiek)<br />
Agnosie<br />
Depressie
Rechter hemisfeer<br />
FUNCTIES:<br />
Overzicht/geheel<br />
Ruimte/positie<br />
Tegelijk<br />
Visueel<br />
Demonstratie (non-verbale<br />
informatie)<br />
Emotie<br />
Nieuwe informatie<br />
Opbouwen mentaal beeld<br />
INDIEN SCHADE:<br />
Neglect<br />
Ruimtelijke stoornissen<br />
Dubbeltaken<br />
Missen het overzicht<br />
Moeite met aanpassen in<br />
nieuwe omgeving<br />
Impulsief gedrag<br />
Verminderd ziekte-inzicht
Indeling op gebied van hemisferen<br />
Een functie is niet in zijn geheel in 1<br />
hemisfeer gelokaliseerd. Bij de meeste taken<br />
zijn beide hemisferen betrokken, waarbij<br />
linker en rechter hemisfeer ieder hun eigen<br />
specifieke bijdrage leveren.<br />
– Bijv. kopje pakken<br />
– Taal is ook mimiek en intonatie
Casus<br />
Wat zou er aan de hand kunnen zijn bij<br />
dhr K. ?
NEURO REVALIDATIE<br />
Motorisch<br />
Neuro psychologisch<br />
Combinatie!
3 assenstelsel
Opbouw ONO<br />
3 assenstelsel:<br />
1) voor-achter as (handelen-waarnemen)<br />
2) links-rechts as (communicatie-ruimte)<br />
3) verticale as (geheugen-bewustzijn)<br />
+ superfuncties:<br />
Organisatie<br />
Ziekte inzicht
ONO<br />
ONO = oriënterend neuropsychologisch<br />
onderzoek<br />
> 50% heeft neuro psychologische functie<br />
stoornissen!!<br />
In hoeverre belemmerend voor functioneren<br />
thuis? (40% houdt aandachtsstoornissen)
Doel van het ONO<br />
Eerste indruk sterke/zwakke punten<br />
Observeren<br />
Vervolgonderzoek
Ziekte inzicht<br />
Geen inzicht in het eigen functioneren en de<br />
gevolgen van de ziekte<br />
Eigen falen ontkennen of aan externe<br />
factoren toeschrijven<br />
Zelfoverschatting
Aandacht<br />
Bijna elke CVA patiënt heeft een<br />
aandachtsprobleem, bijv volgehouden<br />
aandacht, gerichte aandacht<br />
Neglect<br />
Dubbeltaken!?
Geheugen en oriëntatie<br />
Oriëntatie: in tijd, plaats en persoon<br />
Geheugen: afspraak onthouden
Ruimtelijke functies<br />
Verhoudingen:doos inpakken<br />
Voorrangssituatie
Waarneming<br />
Agnosie: patiënt kan goed zien, horen en<br />
voelen maar heeft toch problemen met de<br />
herkenning
Handelen<br />
Uitvoeren van dagelijkse praktische<br />
handeling, zoals haarkammen, tanden<br />
poetsen
Organisatie en planning<br />
Doelen formuleren<br />
Planning en uitvoer activiteiten
Stemming en emotie<br />
Vlakheid<br />
Labiliteit<br />
Verminderd initiatief<br />
Persoonlijkheidsverandering<br />
Angst en depressie
Terug naar de casus<br />
Waarom struikelt dhr K.:<br />
– Voetheffersparese ?<br />
– Hemianopsie ?<br />
– Neglect ?<br />
– Aandacht ?<br />
– Agnosie ?
Empirische cyclus
Casus<br />
Voetheffersparese?<br />
Hemi anopsie?<br />
Neglect?
REVALIDEREN<br />
AFHANKELIJK VAN;<br />
Grootte CVA<br />
Fase na CVA<br />
Natuurlijk herstel<br />
GEBASEERD OP<br />
Plasticiteit brein<br />
Herleren van<br />
activiteiten
(HER)LEREN<br />
Op welke manier probeer je iemand iets te leren<br />
Welke strategie gebruik je daarbij<br />
Welk kanaal?<br />
Afwegingen (vermoeidheid, familie, wensen,<br />
multipathologie etc)
LEERMETHODEN<br />
Chaining<br />
Foutloos leren<br />
Imitatie leren<br />
Feedback<br />
Fascilitatie en stimulatie<br />
Spiegeltherapie<br />
Mentaal oefenen<br />
Forced use
Afwegingen behandelkeuze 1<br />
Meerdere ziektes<br />
Thuissituatie<br />
Waarvoor is patiënt gemotiveerd<br />
Fase na het CVA<br />
Sterke zwakke punten<br />
Plaats van het CVA
Afwegingen behandelkeuze 2<br />
Als je wel kan lopen maar je weet niet waar<br />
naar toe<br />
Als je wel kracht hebt maar onhandig bent<br />
Als je ADL zelfstandig bent maar jezelf niet<br />
kan vermaken<br />
Als je “alles” kan maar geen initiatief neemt<br />
Als je geen inzicht in je situatie hebt
Behandeling?<br />
Afwegen, wel kanaal is sterk en welk kanaal<br />
is zwak<br />
Daarna beleid bepalen: zwakke kanaal<br />
stimuleren of sterke kanaal gebruiken<br />
Compenseren/aanpassen (omgeving)
SterkZwak<br />
Laesie temporaal: akoestisch zwak<br />
Laesie occipitaal: visueel zwak<br />
Laesie parietaal: sensibel zwak<br />
Vb. pt met occipitale laesie heeft moeite<br />
met schriftelijke instructie, maar niet met<br />
mondelinge
Of compenseren ?<br />
Compensatie is niet fout, ongewenst, nadelig of<br />
een bewijs van therapeutisch onvermogen<br />
Een patiënt die “spastisch” loopt, loopt<br />
tenminste<br />
We zien dan niet een primaire stoornis, maar<br />
een aanpassing hieraan.
Change language