augustus - t Havenpypke

·t Haven-pypke
Doarpsblêd 10ar Wytgaerd

TvIensen \Ml1eT1 o..eal;
instedenendorpen, aan rivierenenvaarten;
inpolders en opeilanden.
EndeRabobankis altijd indebwrt.
----------------
Rabobaok f:'
geld en goede raad
Verlengde Schrans 35, Leeuwarden. Telefoon 058 - 447744
Bijkantoren te Leeuwarden, Stiens, Warga, Wartena en Wijtgaard.

DORPSBLAD
"IT
HAVENPYPKE"
18e jaargang
no. 106
augustus/september
1988
Verschijnt 6 x per jaar
Redaktie
Joz.B. Roorda
M. Hoekstra-Siemonsma
G. Hofstra-Koopmans
A. Jorna
L. Heerkens
P. Stelpstra (coördinator)
Redaktie-adres
A. Cathstrjitte 10
9089 BW Wytgaard
Tel. 05105 - 1910
Abonnementen
Voor leden van Dorpsbelang:
f. 15,- per jaar.
Overige abonnementen:
f. 20,- per jaar.
Buitenland:
f. 25,- per jaar.
Betaling van abonnementsgeld
vindt jaarlijks plaats via
toegezonden acceptgiröformulieren.
Verantwoording
De redaktie is niet verantwoordelijk
voor de inhoud
van ingezonden kopij. Naam
en adres van de inzender
dient altijd bij de redaktie
bekend te zij n.
Inzenden kopij
Kopij voor het volgende
nummer uiterlijk inzenden
vóór 1 oktober '88
1
2 Van de redaktie
4 Hoe een ezel een hert werd
6 De geslaagden
8 Het verzetje van "Us Forsetsje"
12 De Merke 1988
15 Merke-versjes van vroeger
18 Hoe was het weer . ..
19 Schoolnieuws
20 Bewegingsprojekt
22 Bruce Springsteen
24 J.e.w.
25 My Favourite
26 Stedelijke Activiteiten
29 Geschiedenis It Langstek
40 Eet smakelijk (afl. 46)
42 F.e.OantNo-Ta
44 F.L.D.
45 "Ouder worden . .. "
47 Estafetteloop
50 Straa-volleyba/-toernooi
52 Burgelijke Stand
53 In Memoriam Ger van EIdert
54 Weekenddiensten
55 Agenda-bureau
Tekeningen:
Leo Heerkens en Dirk Vermeulen

HOE EEN EZEL EEN HERT WERD ..
4
Als kind kwam ik wel eens in de bekende AaBe wollenstoffenen
wollendekenfabrieken. In de grote hallen met de vele
weefgetouwen hingen voor de "arbeiders" levensgrote afbeeldingen
van ezels. Er stond de volgende tekst bij:
SAMENWERKIN6
"Verdeeldheid, domheid, hebzucht,
haat, ziedaar de fac­
toren van alle tegenstrij­
digheid in de wereld, die
leiden tot onderlinge bestrijding,
oorlog en vernietiging.
Overleg, eerbied voor elkanders
persoonlijkheid en
mening leiden tot samenwerking.
Niet: jij links en ik rech s
en de bijl in de hand als
wij elkaar eens ergens mochten
ontmoeten.
Maar: gezamenlijk vooruit,
rechtaf op het doel."
Een verborgen, onedel streven lag aan deze propaganda ten
grondslag: de financiële verbetering van het bedrijf door
het dom en ondergeschikt houden van de arbeiders. E n
maalschappelijke ongelijkheid werd op deze manier in sland
gehouden.
De Legenwoordige "werknemers" willen niet meer als domme
ezels behandeld worden. Uit curiositeit hebben ze de afbeeldingen
bewaard, maar wel hebben ze de ezels een gewei
gegeven, zodat de dieren meer op herten lijken. Het principe
blijft helzelfde: alleen door samenwerking-direkLie
en arbeiders verLegenwoordigd door een medezeggenschapsraadkan
heL bedrijf sterk blijv n.

5
Het lijkt erop dat de arbeider nu gelijke rechten heeft,
maar zeker nog geen gelijke kánsen! Nog steeds zijn er gezinnen
die al generaties lang aan de onderkant van de maatschappij
zitten; die weinig kansen hebben omdat de financiële
draagkracht beperkt is.
In 1888, nu honderd jaar geleden, werd Domela Nieuwenhuis
in de Tweede Kamer gekozen. De herdenkingen rond zijn persoon
hebben mij bijzonder geinteresseerd. Het is goed om
eens stil te staan bij de strijd die mensen in je omgeving
aangegaan zijn om hun situatie
te verbeteren. Werkgevers kochten
arbeiders als slaven, zogen
hen uit en wierpen hen daarna
weg als een uitgeknepen citroen.
Een kleine toplaag van hooggeplaatsten
gaf de toon aan.
Zelfs de kerken werkten vaak
mee om het standenverschil in
ere te houden als een door God
gewilde orde.
In onze eeuw is het nog de gewoonte
geweest om bij het passeren
van een state voor de
heerboer de pet (het hoofddeksel
van de gewone man!) af te
nemen, ook al was soms de heerboer
in geen velden of wegen te bekennen. Het agrarisch
Friesland liep niet voorop in de strijd voo r "gelijk recht
voor heer en knecht".
Domela echter wist bij de arbeiders een nieuw levensbesef
op te wekken. Ze werden zich bewust van de eigen identiteit.
Ook knechten en veenarbeiders hadden immers recht op een
menswaardig bestaan.
Men kan genuanceerd denken over Domela Nieuwenhuis en zijn
betekenis voor Friesland. Voor velen was hij toen "de apostel
van de Friese arbeiders", "Us Ferlosser", die vele arbeiders
de weg wees naar een andere maatschappij waarin ze
niet meer behandeld mochten worden als ezels en ondergeschikten.
L.H.

REKEN MAAR NA,
KWALITEITSTEXTIEL
VOORDELIGER
BIJ
ANDELA
SCHRANS 145 LEEUWARDEN tel: 058 - 124993
EMMAKADE 45 LEEUWARDEN TEL. 058 - 127788

Toeristisch College T.I.O. (Hengelo): Marian Ypma
Schoonheidsspecialisme: Anneke Terra
Cursus Fries: Wietske Roorda
7
Mochten wij iemand vergeten zijn, dan horen wij dat graag,
zodat er in 't volgende nummer een aanvulling kan volgen.
Rest ons nog alle geslaagden VAN HARTE te feliciteren met de
behaalde resultalen en dat het jullie allemaal datgene zal
opleveren wat voor ogen stond bij de aanvang van de studie.
KURSUSFRYSK
P.S.
Spitigernoch is it sa dat in hiele soad Frysktaligen har
eigen taal noch net maklik lêze of skriuwe kinne. De Leargong
A hal La doel jo ek it skreaune Frysk eigen te meitsjen.
Fierder wurdt der O.m. omtinken jOn oan taaleigen (Otdrukkings,
siswizen), oan min en geef Frysk (hollanske ynslOpseis)
en oan lêzen.
Sadree't hjir of dêr 10 kursislen binne kin in kursus utein
sette. Sa'n kursus duorret fan begjin oktober oant ein maart.
Dat binne sa'n 22 lessen fan 2 oeren efterinoar op in - yn
Onderling oerlis fêst te slellen- jOn yn'e wike. Nei ofrin
fan de kursus is der de mooglikheid eksamen te dwaan foar
il Fryslan-diploma A; it hoecht net.
It kursusjild is f95,-, foar jongerein Onder de 23 jier
f47,50. Dêr komme dan de learmiddels noch by (± f35,-).
Foar opjefte of mear ynformaasje: A.F.U.K., Emmakaai 2,
Ljouwert, till. 058-138045.
Opjefte graach foar 18 september.
Nynke Castelein-Beetstra.
Legedyk 2, Wurdum, till. 2667.

HET VERZETJE VAN "US FORSETSJE" ..
8
:'iaandag 6 juni, de dag waarop de boottocht van de Wijtgaardster
bejaardensoos gepland is. Om 6 uur ben je even wakker
en als je uit het raam kijkt schijnt de zon. Maar als je
dan een goed uur later opstaat, is van de zon niets meer te
zien. Maar niet treuren, zonder zon kan de dag ook goed worden!
Om 9 uur 30 moeten we bij onze dorpswinkel wezen en
natuurlijk zijn we er: 39 vrouwen en mannen sterk. Wie doet
ons wat, niemand toch zeker! Twee personen hebben verstek
laten gaan, zonder opgaaf van reden. Met een flinke stoet
auto's gaat het via Irnsum op Grouw aan, waar het motorschip
"Grouw" gereed ligt.
H.Zwiers staat er op: als eigenaar.
DAt wordt dan een dagje
niet bij Zwiers op de markt"zoals
wij vroeger in de Drachtster
Courant konden lezen",
maar een dagje bij Zwiers in en
op de boot. Om 10 uur zijn we
allemaal aan boord en kan losgegooid
worden. En niet zodra
varen we of ze komen met koffie
rond; dat valt goed in de
maag en het smaakt best.
Er is ook een traktatie bij:
\,.1 onze secretaris die eerder dit
jaar jarig was, trakteert!
Nog vele jaren secretaris en in goede gezondheid. En dat u
nog vele jaren het schrijf\verk van "Us Forsetsje" mag verzorgen.
En natuurlijk wordt de jarig geweest zijnde, een
lang zal zij leven toegezongen.
De kapitein is intussen de vaargeul van het prinses Margriet­
Kanaal overgestoken en we varen op het Pikmeer richting
\ijde Ee, waar rechts aangehouden wordt: een vaargeul in,
die in de Boom bij Akkrum uitkomt. De kapitein had in het
beoin gezegd dat de lucht die men vandaag kon zien, eigenlijk
een zeldzaamheid was, zo ziet men de hemel niet vaak.

11
mensen zonder avondpermissie aan boord zijn en dat hij terug
gaat, weer langs Scharsterbrug, over de Langweerder
Wielen onder rijksweg 7 door naar Sneek en zo naar de Goingarijpster
Poelen.
Er wordt gekaart en gepraat, er wordt gepuzzeld of zo maar
gekeken naar het mooie Friese landschap of naar een fuut die
die met een jong op z'n rug voorbij zwemt. We zijn al weer
op het Sneekermeer, als een visser in een bootje ons zijn
vangst toont: een vis langer dan een el. En daar is geen
centimeter visserslatijn bij. Dan naderen we de sluizen bij
Terhorne, daar wil de kaper van boord. Maar eerst nog even
op de foto, met onze penningmeester.
Ja, aan alles komt een eind en als de kaper op de steiger
van Terhorne springt, wordt hij door iedereen nagewuifd.
Voor ons is het dan niet zo ver meer, door de Nieuwe Wetering
naar Oudeschouw. De kapitein vertelt dat ze opnieuw
gaan beginnen met het graven van een tunnel onder het Prinses
Margrietkanaal naast rijksweg 32, We varen langs de
uitbreiding van Grouw, langs het bejaardenhuis waar de ouderen
een geweldig uitzicht hebben op het drukste kanaal
van Friesland. En dan is er opeens de steiger, waar de
boot thuishoort.
En is de fantastische vaardag voorbij. Als er iemand niet
genoten heeft zit de oorzaak bij hem of haar zelf. Bedankt
kapitein, bedankt serveersters, voor uw uitleg en goede
zorgen. Bedankt soosbestuur voor de mooie dag die u uw leden
hebt bezorgd. Bedankt autobezitters, dat u tijd en
auto beschikbaar stelde, om ons ouderen naar Grouw te brengen
en ook weer te halen. Bedankt namens alle ouderen.
Reedijk.

12
"MERKE-VIERDERS"
Nadat we gezorgd hebben dat
iedereen in het dorp op tijd
een programma in de bus had,
staat hier in het Havenpypke
nogmaals het programma.
Het is nu vakantietijd, maar
hierdoor kan ieder van u toch
op tijd geinformeerd worden en
op tijd terug zijn voor de
"Merke".
Op verzoek van het onderwijzend
personeel en de oudercomm. van
onze basisschool, zijn de kinderspelen
verplaatst naar de
zaterdagmorgen.
Hierdoor begint het matinee
een uur later, dus om 12.00 uur.
We hopen op deze wlJze meer ouders bij deze spelen te betrekken
o.a. door zich beschikbaar te stellen om even mee te helpen.
Al degenen die bereid zijn zich beschikbaar te stellen,
kunnen dit doen door Anton Jorna tel. 1668 te bellen.
Ook de publieke belangstelling hopen we hierdoor in positieve
zin te beinvloeden.
Verder hopen wij als merkecommissie, nu weer compleet met
twee nieuwe leden n.l. Freddy Hemstra en Watze Roorda, dat u
er samen met ons, natuurlijk h9pend op mooi weer, net als
vorige jaren een groot feest van gaat maken.
De Merkecommissie.
Anton-Andre-Dora-Freddy-Rudy
Ruurd-Thys-Trudy-Watze-Mea.

8.45 uur
9.00 uur
930 uur
10.15 uur
13.00 uur
13.00 uur
13
VRIJDAG 19 AUGUSTUS
LU IDEN der feestklokken
Opstellen optocht bij de kerk
OPTOCHT voor iedereen
Na afloop prijsuitreiking op het veld
OPENINGSSPEL
DRAAIMOLEN voor de kinderen
KAATSEN voor de kinderen
van de basisschool
VOLKSSPELEN voor de ouderen
27 t/m 40 jaar - Autoped-race
41 t/m 60 jaar - Hengelspel
12 t/m 16 jaar - Koekspel
17 t/m 26 jaar - Fietsspel
61 jaar en ouder - Curling
15.00 uur KII\JDERZWEEF
20.00 uur Net terug uit Amerika
door TEAKE VAN DER MEER
In de pauze: Uitreiking "G/eskegnuverspriis"
Na afloop: Dansen op muziek van "De Rodeo 's"

9.00 uur
10.00 uur
12.00-14.00 uur
12.00 uur
14.00-15.00 uur
15.00 uur
19.30 uur
21.00 uur
14
ZATERDAG 20 AUGUSTUS
KAATSEN v/a Basisschool t/m 18 jaar
19 t/m 35 jaar
36 t/m 99 jaar
Opgave vóór donderdag 19.00 uur bij J. Mulder
(tel. 2459) en van 20.00 tot 21.00 uur in de
Twirre (met levende muziek)
Prijsuitreiking na afloop op het veld
KII\IDERSPELEN
MATINEE met muziek van "Sympathy"
KINDERPROGRAMMA
in de parochiezaal
LUNCH in de Twirre
Vervolg KAATSEN
STOELENDANS
VERLOTING in de tent
Hierna VERVOLG MERKEVIERING met muziek
van '7he New Four"
en in de Twirre voor de ouderen met de
"Notenkrakers"
Daarna WEL TERUS TEN en voor zondagmorgen:
gezond weer op! .

18
HOE WAS HET WEER OOK AL WEER? ..
Als er een half weerkundig jaar voorbij is, kunnen we over
dat halfjaar de balans opmaken. Weerkundigen zijn anders
dan gewone mensen: zij beginnen het jaar op 1 december en
laten dan gelijk de winter beginnen. Dus niet zoals wij op
21 december.
De winter dus: niet om over te schrijven want er kon niet
geschaatst worden. Toch was er op 21 dagen nachtvorst en er
waren zelfs 3 ijsdagen, dagen dat de temperatuur niet boven
nul kwam. Dat gebeurde op 9 en 14 en 15 december.
Donker was het ook: er waren 34 dagen afgelopen winter dat
de zon niet te zien was. Regenen deed het over de 3 wintermaanden
maar liefst op 50 dagen en dat is de grootste helft
van de 91 dagen die de winter duurde. Hagel viel er op 4 dagen
en op 9 dagen was er mist. Het eerste onweer was op 3
januari; het aantal dagen met onweer bleef in de winter beperkt
tot 3. Sneeuwval bleef beperkt tot 8 dagen, de hoeveelheden
waren erg gering. Stormen deed het op 5 dagen. En
de dagen dat de zon onbelemmerd kon schijnen waren in een
van de zachLste winters van deze eeuw slechts 3. Wat een
groot verschil is met de 34 dagen zonder zon.
Het voorjaar was er een met tegenstellingen: tegenover een
natte maart (21 dagen regen) stond een droge april met maar
6 dagen regen. Dat maakt de maand april tot één van de
droogsLe van deze eeuw. In mei regende het op 11 dagen,
maar daarvoor kregen we 6 zonnige dagen op rij (11 t/m 16
mei). Was er in maart en april geen onweer, in mei rolde de
donder op 2 dagen, wat het tolaal voor het eerste halve
weerjaar op 5 bracht. In maart en mei geen mist, in april
op 4 dagen. In het voorjaar kan het heel goed nachtvorst geven,
daL was het geval op 9 dagen in maart en op 5 in april.
Van de Ijsheiligen van 11 tot 14 mei bleven we verschoond,
dat viel neL in de zonnige periode van 6 dagen.
Zo lezers: u weet nu weer hoe het weer was. Een goede zomer
toegewenst meL een mooie vakantietijd. En natuurlijk de nazomer
niet vergeten, die kan ook erg mooi en warm zijn.
G.Reedijk.

23
trekken met het heden. Ze hadden het vooral over het leven
van Clemons, waar Bruce Springsteen grapjes over maakte.
Het elfde nummer dat hij speelde was het zeer indringende
nummer met de pakkende melodie "War". De zinnen; WAR!/WHAT
IS IT GOOD FOR/ ABSOLUTELY NOTHING/ SAY IT AGAIN, werden ook
weer massaal meegezongen. Hij sloot na anderhalf uur spelen
met het nummer "Born in the U.S.A." af en er volgde een pauze
van een klein half uUr.
Na de pauze voelde hij zich ook echt in zijn nopjes en dat
was te merken ook. Bij het nummer "Dancing in the Dark" nodigde
hij evenals 3 jaar geleden een meisje uit het publiek
uit die de eer kreeg met hem te dansen; dit vind ik leuke
momenten. Zijn dertigste nummer en tevens het slotnummer was
l'Twist and Shout" van de "Beatles 1f • Hier sloot hij 3 jaar geleden
ook mee af. Dit speelde hij een kwartier lang en ondertussen
speelde hij als het ware met het publiek. Als hij iets
zong, zong het publiek het met groot enthousiasme na en mee.
Om ± 23.00 uur moesten we helaas beginnen te geloven dat het
afgelopen was, voorbij . ...
Ook dit keer heb ik weer volop genoten van Bruce Springsteen,
van zijn muziek, optreden en de sfeer eromheen. Als hij over
een aantal jaren weer komt, dan zal ik ongetwijfeld weer zijn
concert bezoeken, want zo'n mooie, indrukwekkende show zou
ik voor geen goud willen missen!
Imre Stelpstra.

27
"OLYMPISCH JEUGDLAND"
29 aug. - 2 sept.

Helicoptervlucht boven Wytgaard juni 1988 (foto: Wachters, WirdumJ
Spontane vreugde-uitbarsting: Nederland is Europees kampioen! (foto: Akke JornaJ

Van Wijtgaard naar Volendam . .. een lan!!, reis maakt hongerig! (foto's mevr. GalamaJ
"Us Forsetsje" "in de boot . .. "

1922. Fam. Hein Romkes de Vries, bewoners van 'Tjepma State" van 1897 tot 1930.
V.l.n.r.: Hein de Vries, Romke, Elisabeth, Tjitske Abma en Jitze.
1924. Op het erf van "Tjepma State ". Aan het stuur Opeke Santema, de bekende historicus
en daarnaast Tsjikke Santema. Achterin v.l.n.r. Jitze de Vries, Tine Santema en Romke de Vries.

1950. Fam. Romke de Vries, bewoners van 'Tjepma State"gedurende de jaren 1930 t/m 1963.
V.l.n.r.: vader Romke, Rine, moeder Jeltje de Boer en Hein.
1954. Een fraaie luchtfoto van de boerderij "Het Langstek ", officieel dus "Tjepma State':
Duidelijk is het verlengde van de schuur te zien. Let ook op de brede wachten en de nog
naast de gracht liggende rijksweg.
(Alle foto's m.m.v. mvr. T. de Vries uit St. Anna Parochie)

31
In 1888 was Horatius Ferf, samen met andere landeigenaren,
één der royale intekenaren op de obligatielening voor de
totstandkoming van de zuivelfabriek in Roordahuizum. De
eerste steenlegging voor de vereniging Coöperatieve Zuivelfabriek
"De Eendracht" werd op 12 juli 1890 verricht.
De naamgeving van de fabriek was gesYmboliseerd in de samenwerking
van de boeren onderling én hun landeigenaren.
Het gezin Ferf had in 1888 Friesland verlaten en was gaan
wonen in Den Haag. Op 10 oktober 1898 overleed Horatius te
Den Haag op de leeftijd van 58 jaar. De erfgenamen (vrouw
en kinderen) worden allen tezamen eigenaar van "Tjepma State".
Zoon Adrianus, geboren in 1872 werd na het overlijden van
zijn moeder op 2 januari 1927 zaakwaarnemer. Hij was majoor
in het leger en trouwde met Arendina van Ingen. Het echtpaar
bleef kinderloos. Wanneer Adrianus op 18 augustus 1941
te Den Haag overlijdt, is hij 69 jaar oud. In de titel van
zijn rouwbrief staat vermeld: "Gep.Majoor t.t. Inf, Ridder
in de Orde van het Legioen van Eer".
In 1941 zijn de overgebleven kinderen van Horatius nog
steeds eigenaar en vanaf dat moment treedt Anton, de broer
van Adrianus als zaakgelastigde op, totdat na een scheiding
van de onroerende geoderen in 1957 hij en zijn vrouw Cornelia
Suzette Salverda de Grave als enige eigenaren overblijven.Ign.Anton
Ferf is dan de laatste eigenaar van "Tjepma
State" uit het geslacht Ferf.
In 1963 wordt "Tjepma State", de boerderij met landerijen
(groot 33 ha.9 verkocht.Op 30 januari en 13 februari van
dat jaar vinden resp. de provisionele en de finale verkoop
plaats. Het was de eerste openbare verkoping sinds de beëindiging
van de Wet Vervreemding Landbouwgronden. Deze wet
was destijds bedoeld om prijsregelend op te (kunnen) treden.
uit de Leeuwarder Courant van 14 februari 1963 lezen we dat
voor deze eerste vrije verkoping van de zijde van het publiek
een enorme belangstelling bestond.Tevens wordt gemeld
dat de hektareprijs (inkl.de boerderij) zo'n f. 7000,- bedroeg
en dat was op dat moment de hoogste prijs die ooit
voor een greidboerderij in Friesland is betaald.
Eigenaren van het gehele komplex werden de gebroeders Age
en Jozeph Roorda, die er samen een boerenbedrijf gingen uitoefenen.

37
ervoor staat, niet zichtbaar. Het gehele komplex werd omsloten
door een brede en diepe gracht, die nog steeds aanwezig
is. Wanneer de state precies is afgebroken en geheel
toto boerderij is verbouwd, is niet bekend. Op een kadastrale
kaart van 1812 staat de state nog ingetekend, waardoor
de reconstructie vrij gemaakelijk kon worden afgelezen.
Die kaart stamt uit de Franse tijd (Napoleon) want toen
werden de eerste kadastrale kaarten, de z.g.n. minuutplannen
gemaakt. De poort van "Tjepma State" is in 1821 afgebroken.
Dat is het enige wat met zekerheid kan worden gezegd.
Doeke Hellema schrijft hierover in zijn "Kroniek van een
Friese boer" het volgende bericht:
"op 1 december 1821 is na een zeer harden wind ingestort de
Poort van de Huizinge Het Lang Stek genaamd onder Roordahuizum
en op dezelfden datum is het laatste overblijfsel
van de oude steenen poort van Camstra State te Wirdum ingestort"
.
Het poortgebouw was een eenvoudig maar wel mooi bouwwerk.
Enige vergelijking geven de nog bestaande poorten van
Rauwerd en Beers. Alleen zit boven de werkelijke poort van
"Tjepma State" geen venster of enig andere opening.
De poort was over de gracht heengebouwd. De stenen onderbouw
met de gemetselde waterboog is heden ten dage nog
goed te zien.
,.' N.
/ I
K{lJ)A5iEf\
j .
.2.
KJlAJZTJé
U 1I Ij Jt;

38
o? een kadastrale kaart van 1914 is de state niet meer ingetekend.
Het kaartje is gemaakt wegens "verbouwen vereeniging".
Tussen 1821 en 1914 is er dan ook veel aan de gebouwen
veranderd. De rechtervleugel is geheel weggeb::oken.
De overgebleven linkervleugel is in de loop der jaren zodanig
verbouwd totdat het geheel met de achterliggende
schuur is geworden tot de fraaie kop- hals- romp boerderij
van nu. De woning (kop) heeft veel weg van de vroegere
linkervleugel maar staat veel meer, zo'n negen á tien meter
naar het noorden. In de huidige woning zijn overigens nog
sporen van de vroegere state terug te vinden; hier en daar
zijn oude muren zichtbaar.
De schuur van de huidige boerderij is verlengd. Wanneer is
niet precies bekend, maar dat zou best in 1914 of vlak
daarna geweest kunnen zijn, gezien het "verbouwingskaartje"
uit dat jaar. Het later aangebouwde deel van de schuur is
nog goed zichtbaar.
De gebouwen en het bijbehorende erf worden omringd door
brede grachten. Vroeger liep de Rijksweg Leeuwarden-Sneek
(de voormalige Middelzeedijk) aan de westkant vlak langs
de gracht.Door de gevaarlijke situatie ter plekke en de
z.g.n. dodenbocht is de weg later meer naar het westen verplaatst
en de bocht overzichtelijker geworden (zie situatietekening)
.
De mooie oprijlaan met aan weerszijden de goed onderhouden
"linebeammen" ademt nog steeds de sfeer van weleer.
De oude state aan de Middelzee, het domein van de adellijke
Tjepma I s is er niet meer, maar gelukl

EET SMAKELIJK (afl. 46)
39
Geachte Redaktie en beste lezers "Havenpypke".
Sake su it folgende recept skrieve, ston onder 't vorige recept;
wat 't weze mut weet ik niet, want kookt hev ik nog
nooit, en een receptenboek hev ik nog nooit onder mien ogen
had.
Ik kan mlJ trouwens oek niet begripe, wat de meensen teugenwoordig,
in de tied van flessen en pakken, nog met recepten
mutte; 't meeste eten is al voorkouwd, en dan niet te vergeten:
de voorbakte rantsoenen, daarin kanne jouw te kust en
te keur gaan. Jimme hewwe fansels al lang begrepen, dat ik
geen ras-echte Wytgaarder bin; ik sal mi en afkomst niet ten
krabbel gooie, en dat ik een ras-echte Luwarder jongen ben,
mag ieder van mij weten. Ik bin geboren in de Fabriekssteeg,
aan de Noordkant van ' t Vliet, achter de toen nog aanwezige
Koopmans meelfabrieken. Het was een gezellige arbeidersbuurt,
wij waren met elkander zo arm als een kerkrot maar de nodige
lol hewwe we wel had.
Myn vader was bij de gemeente; hij was bij de privaatdienst.
De meesten van de jonge gener t , weten niet wat dat is, en
als ik zeg: hij was tonneman, d n 7eit hun dat nog niks. Myn
vader syn wyk voerde deur de Butterhoek, de Groeneweg en het
Oldehoofsterkerkhof, een prachtig gebied, en waar over het
algemeen de humor op straat lei.
Der was oek een winkeltsje in één van die straten, dat was
van Skele Seike, en die had elke maandag goedkope groene otten,
want 's maandags was het wasdag, en dan werd er veel
snert vreten, want dat was makkelijk voor de moekes klaar te
maken; er zat fansels gien vlees en wurst in, maar wel de
hulen van de otten, nee zeeft werd er niet, alles ging linea
recta naar de maag.
Het leven was net su rauw, als de taal en het voer, maar wij
binne der oek groot met wurden. Ik zeg wel es tuegen myn
vrouw: die kienderkes van teugenwoordigs wurde al aanders
groot bracht as wij, maar zonder weerstand, want met een

40
butterkoekje komme jouw er niet.
Myn moeke hield nog wel eens van afwisseling, wat de pot op
maandag betrof; wij kregen oek wel es "Tomp yn 'e pude", of
het hete oek wel "Klut in de zak". Ik zal dat recept jimme
even geve:
Vijf eiers, tarwebloem, wat zout, kardemom, klutsje butter,
krenten en rozijnen, stukjes appel, mosterd, spekvet, stroop,
500 gram kinnebakspek, (gerookt en daarna gekookt).
Myn moeke maakte dat sundagsavonds meestal klaar, want daar
had zij 's maandags gien tied voor. Hoe deed ze dat? Klop de
eierdooiers los en voeg zoveel bloem toe dat een taai-vloeibaar
deeg is ontstaan. Op smaak brengen met zout, kardemom
en butter en er het stijfgeklopte eiwit voorzichtig doorheen
skeppe. Leg de deegmassa in een grote doek, laat wat ruimte
vrij voor het utzetten en knoop de vier einden aan elkaar.
Leg een thee-skutteltsje op de bodem van een grote pan, vul
hem met water en wat zout. Hang de doek met klut erin en zorg
dat hij de bojem niet raakt. Laat het deeg twee uur koken.
Stort de inhoud daarna op een skuttel en serveer het gerecht
met gewelde butter en dikke plakken kinnebakspek.
Vaaks wurde der oek nog wel es kookte eerappels met mosterdsaus
bij eten. Het één, met het ander, is het dan nog een
lang verhaal wurden; dat komt, 't is gien dagelijks werk voor
mij, om je met dit soort dingen doende te houwen, vandaar die
aanloop.
Eet smakelijk en de groeten van Sake.
Het volgende recept zal niet komen uit de oude doos; een
telg uit de nieuwe en jonge generatie keukenprinsessen zal
haar intrede doen, à là de là grème!
Ingrid: Succes!
COLLECTE EPI LEPSI E-BESTRIJDII\lG
De collecte voor de epilepsiebestrijàing gehouden
van 27 juni toL 3 juli heeft in Wijtgaard een
bedrag opgebracht van f 338,35.
Alle gevers en medewerkers worden hartelijk
bedankt voor hun bijdrage.
I.Kempe-Wildering.

43
DARTEN bij Thijs Schuurman, tel. 1107 of
Esther Rijpstra, tel. 1107; of voor beide
sporten ook bij bovengenoemde personen.
En voor diegene die eens even willen voetballen: je hoeft
geen "Oant no ta" lid te zijn om vrijdagsavonds de benen te
kunnen strekken.
Iedereen nog een gezellige MERKE toegewenst en tot ziens op
het voetbalveld, rond het biljart of voor het dartbord.
Bestuur fc. "Oant no ta".
ADVIES- EN INFORMATIECENTRUM VOOR
OUDEREN TEL. 058-673763.
Vraag: Hoe kom ik aan een Pas 65?
Antwoord: Bij de afdeling bevolking
van de gemeente (Raadhuisplein
23) dient u zelf een Pas 65
te halen. Hiervoor is nodig een
goed gelijkende pasfoto en j8,10.
Met een Pas 65 kunnen 65-plussers
en hun partners (vanaf 60 jaar)
reductie krijgen bij o.a. het openbaar
vervoer (niet op treinkaartjes),
bibliotheken, bioscopen, musea,
voetbalwedstrijden enz.
Het Advies- en Informatiecentrum voor Ouderen is telefonisch
bereikbaar op Lel. 058-673763 van maandag t/m vrijdag:
9.00 - 12.30 uur.
Het Inloopspreekuur is aan de Prof. Mr. P.S. Gerbrandyweg 75,
buslijn 5, bushalte Eebrug, van maandag t/m vrijdag:
10.00 - 12.00 uur.

44
GELEZEN IN TIJDSCHRIFT F.L.D.
rOANFALLEN OP LYTSE SKOALLEN GEANE
Minis tearje wol mear slachtoffers.
No ha wy kLekt weL de hiele dLokte hän oeL wat fan
skoallen nei augustus '88 fieLdeL meie en no lizze deL al
wer nije oanfallen klear. De ministeL wol graach mear eigen foech
ha oeL de iepenbieLe skoallen en soe it leafst de PLovinsjes
inkeld as adviseuL sjen. De Twadde Keamer kLijt ni je foarstellen
fan de minister hjiLoeL en oeL it stLengeL fêsthälden oan de
mlnimum-noaLm fan 23 learlingen. Ien jieL 'op jannewaLis minder as
23, dan fuortdaliks yn augustus dêrop de skoalle ticht ! Dêr wol
Den f1aach gLaach op ta. Letteillk en figueLlik in koaLtsichtich
belied foaL de lytse doaLpen dus.
Noedlike skoallen.
Yn fLyslän binne deL in stel lêstc skoallen fan in doarp, dy't yn
de noedlike hocke sitten bliuwe. Dat binne ûndeL OULen:
De Westhoek mei 20 leaLlingen, HjeLbeam (20), GoaiingaLYP (21),
Carnewäld (18), Gaast (231, maL skoallen dy't hjiL krekt boppe
sitte, kinne ek samaL troch tafallige omstannichheden, tydlik
ûnder de 2] reitsje. 'tly tinke oan doaLpen as Wyns (26), De I'eanhoop
(26), Nijeholtpea (27), De Hoeve ( 261, en SULch (27).
foar al ditsoarte doaLpen, jildt, dat der in aktyf bclied Ilecusaak
lik is fan Gemeente el1 PLovin5je om te helpen de skoillie yn
stän te hälden, Dus inisjativen of flotte meiwurking oan wcnningbOllplannen.
Nuvere brief fan VNG.
fan de Land.Ver.Kl.Kernen kLigen wy in kopy fan in bLief fan de
Vereniging Ned. Gemeenten oan alle gemeenten. De VNG skriuwt dat
de gemeenten foaL oktober al WeL beslute moatte oer ynstän hälden
per aug.'89 fan skoallen û"der dè wetlike "oilrmen, Sjoen de
diskussys, dy't wy nei de simmer yn Den Haach feLwachtsje liket
sok skriuwen op foarut rinnen. Mar wat us folIe minder smakket is
it keale adfys fan de VNG oan de gemeenten: om mei yngong fan aug.
'89 lytse skoallen op te doeken, ·waar dat op een verantwoorde
wijze mogelijk is· Wat fynt in VNG dan ferantwuLde en wêLom sokke
negative opmerkingen, as de gemeenten al muoite genöch ha om
skoallen te rêden, dy't se graach behälde wolie?

46
omdat er geen tegenstanders meer waren in zlJn kategorie.
Ongeveer vanaf het begin dat onze Sportvereniging Friesland
bestaat, is Douwe Kleefstra lid van deze "warbere" vereniging,
waar wij hem dan ook altijd graag zien.
Toen Douwe dan vorig jaar SO jaar werd is hij van huis opgehaald
voor een huldiging en is toen Erelid van Sportvereniging
Friesland geworden. Athletiekvereniging Lionitas uit
Leeuwarden heeft toen de 16 km. "Leeuwarden-Boksum-Leeuwar,-'
denloop" omgedoopt in de "Douwe Kleefstraloop".
(Op de foto ziet u Douwe Kleefstra op z'n SO-ste verjaardag,
lopend in de Groene Ster).
Vorig jaar maart zou Douwe meedoen op het Wereldkampioenschap
hardlopen in Israël. Hij was nu net SO en kon daar uitkomen
in de groep Veteranen SO jaar en ouder. Hij had er erg
veel zin in en zou dan ongeveer 9 dagen weg zijn. Ook een
paar bust rips waren er op deze reis gepland. Maar helaas ...
Douwe was geblesseerd en kon een tijdlang niet hardlopen.
Hij heeft aan therapie moeten doen en is lang uit het loperswereldje
geweest. En om dan weer terug te komen. Maar hij
zet te door ....
Eerst kon hij nog geen 100 meter hardlopen, maar nu ...
Hij was weer helemaal terug met de "Douwe Kleefstraloop" in
januari. Hij deed deze 16 km. loop dit jaar, ja u leest het
goed, in 1 uur en 39 minuten. Voorheen mocht hij graag een
halve marathon lopen, maar nu is de 10 km. meer in trek.
Hij traint nu 2 of 3 x in de week ± 10 km. en de overige
dagen ± 3 km. behalve zondags. Hij heeft een keer of wat
meegedaan op Europese of Wereldkampioenschappen in het buitenland.
Afgelopen juni deed hij voor de ge keer mee in
Brugge aan een Europees Veteranen kampioenschap. Hij werd
2e in zijn kategorie, SO jaar en ouder. Hij liep de 10 km.
toch maar eventjes in 1 uur 1 minuut, 43 seconden. Geweldig,
zo'n prestatie op zo'n hoge leeftijd.
Douwe Kleefstra ziet er jong uit en wil zolang hij nog fit
is, doorgaan. Het is een mooi tijdverdrijf en je blijft er
jong bij. "En 't is ek sa gesellich, ju, de hurdrinners haw'
altyd een soart wille, binne noait boas op elkoar. As it net
sa goed wol, kinne jo allinnich josels dêr de skuld mar fan
jaan, derom fyn ik it ek altyd sa moai, al dy bliere gesichten
wer te sjen, elke keer", aldus Douwe en we hopen dat we
hem nog vaak mogen zien op onze trimlopen.
GHK.

ELFSTEDEN-ESTAFETTELOOP
47
Voor Friesland was 4 juni 1988 weer een bijzondere dag.
Op deze dag werd de Elfsteden-estafetteloop gehouden. Dit
jaar alweer voor de derde achtereenvolgende keer.
Dit evenement slaat zo goed aan, dat de organisatie op dit
moment reeds inschrijvingen voor 1989 heeft. Ons dorp was
uiteraard ook weer vertegenwoordigd. En we hebben beslist
geen gek figuur geslagen.
Sible vld Meer was vanzelfsprekend de man die ons het meedoen
weer mogelijk maakte. Hij zorgde voor de inschrijving,
vervoer, drinken, ja waar niet voor. Zelfs de verteringen
's avonds in de Twirre zijn voor zijn rekening. Sible, nogmaals
mede namens de gehele ploeg, bedankt voor alles!
Jan Hoekstra nam het trajekt Leeuwarden naar Sneek voor zijn
rekening. Afstand 25,9 km. Hij moest hiervoor wel heel vroeg
opstaan, maar dat is misschien wel zijn hobby. De start was
om 5 uur 's ochtends bij de Postbank. Het moet gezegd worden
dat hij een keurige prestatie leverde. Zijn tijd: 2.02,34.
Intussen was Gretha Hofstra al in Sneek gearriveerd en ging
om 7 uur van start op weg naar Ijlst. Haar tijd 31,21,(5,7 km)
Jacky de Vries was natuurlijk ook weer van de partij en liep
de afstand 18,8 km. van Ijlst naar Sloten in 1.23,54.
Watze vld Meer verbaasde vriend en vijand door wel heel snel
van Sloten naar SLavoren te gaan: 24,4 km. in 1.51,57. Prima!
Minder tijd had André de Vries nodig maar de afstand van Stavoren
naar Hindeloopen was dan ook veel kleiner. Afstand:
10,9 km. Tijd: 55,07.
Hadden we in beide vorige afleveringen van de Elfstedentocht
slechts één dame in ons midden, nu hadden we de beschikking
over een tweede. Ingrid Hoekstra liet zien dat we niet voor
niets een beroep op haar hadden gedaan. Ze legde de afstand
Hindeloopen - Workum (6,8 km.) af in 32,56. Volgend jaar
maar weer meedoen.
De volgende die moest proberen zijn besLe beentje voor te
zeLten, was baas Sible vld Meer. Trajekt Workum - Bolsward
13,4 km. tijd: 1.05.00.

54
WEEKEND-DIENSTEN HUISARTSEN
PRAKTIJK WIRDUM E.O.
20-21 aug. Dr. van Drooge Warga tel. 05105-1261
27-28 aug. Dr. Dijksterhuis/ Dr. Valken tel. 05105-1303
3- 4 sept. Dr. van Drooge
10-11 sept. Dr. Dijksterhuis/ Dr. Valken
17-18 sept. Dr, van Drooge
24-25 sept. Dr. Dijksterhuis/ Dr. Valken
1- 2 okt. Dr. van Drooge
8- 9 okt. Dr. Dijksterhuis/ Dr. Valken
15-16 okt. Dr. van Drooge
Alle donderdagmiddagen en donderdagavonden Dr. van Drooge.
PRAKTIJK WEIDUM E.O.
20-21 aug. Dr. Mauser Baard tel. 85173-1272
27-28 aug. Dr. Bogstra Wommels tel. 05159-1488
3- 4 sept. Dr, Loor Oosterend tel. 05159-1488
10-11 sept. Dr. Haima Weidum tel. 05106-224
17-18 sept. Dr. Mauser
24-25 sept. Dr. Laar
1- 2 okt. Dr. Bogstra
8- 9 okt. Dr. Loor
15-16 okt. Dr. Haima
Bereikbaarheid Wijkverpleging
De wijkverpleegkundigen zijn van maandag t/m vrijdag telefonisch
bereikbaar van 13.00-14.00 uur op nummer 05105-1400.
Het magazijn is dan ook geopend.
Bij afwezigheid hoort u op het antwoordapparaat welke collega
er dienst heeft.
Bij zeer dringende verpleegkundige hulpvragen kunt u bellen
naar het alarmnummer van de regionale kruisvereniging Friesland
Noord: 058-955844.
POLITIE
Wijkagent: A. Feenstra, Camminghastraat 38 te Leeuwarden.
Tel. bureau Leeuwarden: 058-132423.
ALARMNUMMER: voor ambulance, brandweer of politie 0011.

19 aug.
20 aug.
25 aug.
2 sept.
6 sept.
11 sept.
13 sept.
21 sept.
lokt.
27 okt.
16 nov.
30 dec.
Merke
Merke
55
Merkekaatsen Wirdum
Bruiloft in de Twirre
Aanvang koorrep. nieuw seizoen
Kaatsen dorpspartij 12.00 uur
9.30 uur Open morgen Duhoux
19.45 uur Op weg naar 1990
Eerste kaartavond "Klaver Aas"
19.45 uur Reisverslag door mw. Kuipers
19.45 uur Jeen v.d. Berg, onderwerp Schaatssport
Mixtoernooi Volleybal.

56
NET EVEN ANDERS
EN ZEKER ZO GOED!
- bruidsboeketten
- rouwarrangementen
- plantenbakken
- vazen en glaswerk
- gemengde boeketjes
OLEANDER - stukken voor jubilea,
Klaasje Couperus
05660·2235
geboorte, huwelijk,
Roordahuizum relaties en dergelijke
Open: woensdag, donderdag, vrijdag van 13.00-18.00 uur
zaterdag van 9.00-16.00 uur
Besteld bloemwerk buiten openingstijden te leveren.
VAN DER
HOUDT OP 17 SEPTEMBER 1988 VAN 10.00 TOT 15.00 UUR
EEN: "OPEN TRANSPORTDAG"
IEDERE BELANGSTELLENDE IS VAN HARTE WELKOM
AAN ONS BEDRIJF!
Ayttaweg 73 / 9008 SJ Roordahulzum / (Holland)
1

Waarom naar de Friesland Bank?
omdat de condities van deze grootste provinciale
bank veelal gunstig afsteken bij die van andere
banken;
omdat deze bank snel en direkt kan inspelen op uw
wensen;
omdat deze bank niet te groot is voor een
persoonlijke benadering van uw financiële
problemen;
omdat het beleid van deze zelfstandige bank wordt
bepaald door mensen die de friese verhoudingen
kennen;
omdat de bij deze regionale bank gedeponeerde
gelden grotendeels worden belegd in de eigen
provincie;
omdat deze bank bereid is plaatselijke en
provinciale belangen te dienen.
Open daarom nu een rekening bij de enige .
zelfstandige provinciale bank.
Friesland Bank
uweigen bank
Kantoor Wirdum, Legedyk 5 Tel. 05105-1356

Woningzoekenden
Eewal 61, Leeuwarden
Openingstijden:
ma. tlm vr. van 9.30 tot 12.30 uur
do. avond van 18.00tot 20.00uur
of bel voor een persoonlijke
afspraak TeL 058-139493
Stichting VJOningbouw
in Joseph