Doe Het Zelf Wandeling - Anderlecht, Erasmus en zijn - UiT in Brussel

Doe-het-zelf wanDeling
Anderlecht
Anderlecht:
erAsmus
en zijn
zinnemA
themA wijkwandeling
Wijk anderlecht
duur 1u30
stArtpunt Metrohalte Sint-guido
eindpunt Metrohalte Sint-guido
BereikBAArheid Metrolijn 5
halte Sint-guido
INFO
UitinBrussel is een initiatief van
muntpunt.be

SCHEUTVELD
INFO
COM. VANDER MEEREN
AV. R. BERREWAERTS LAAN
RUE BUFFON
RUE
STR.
RUE
P. MOERMAN
STR.
AV..
TH.VERBEECK-
P
BUFFONSTR.
AV. D'
ITTERBEEK
ITTER-
BEEKSE
LN.
AVENUE DESCROCUS
KROKUSSENLAAN
LAAN
AVENUE
LAAN
RUEDUPOTAERDENBERG
BOERKOZENSTR. MARAICHERS
plAn © De Rouck geocart
AVENUE DU ROI-SOLDAT
KONING-SOLDAATLAAN
H. CARONSTRAAT
RUE H.CARON
RUE
J. VAN BOTERDAEL
STR.
RUE DES
R. VAN DYCK
STR.
BOULEVARD PRINCE DE LIEGE
RUE A. WILLEMYNS STR.
RUE
BUFFON
STR.
MERCATOR
RUEDU
BROECK
BLD.
S. DUPUIS
E40
GENT
OOSTENDE
Koekelberg
St.-Agatha
Berchem
St.-Jans
Molenbeek
Anderlecht
SQ.
J. ALGOET
SQ.
STR.
RUE
A. DE MUNTER
PLACE
DE LINDE
PLEIN
R.S.C.A.
STADE
CONSTANT
VANDENSTOCK
STADION
5
Ganshoren
St.-Gillis
Vorst
Jette
RUE
BROEKSTRAAT
SYLVAIN DUPUISLAAN
V. EN J. BERTAUX LAAN
AVENUE V. ET J. BERTAUX
ASTRIDPARK
PARC ASTRID
VEEWEIDE
RUE
BEECKMAN
DE CRAYLOO
STRAAT
ROND POINT
DU MEIR
MEIRPLEIN
RUE
H
MPS
THIERNESSE
STRAAT
RUE M.RASKIN
M. RASKINSTR.
POTAARDENBERGSTR.
RUE
M. VAN LIER
STR.
ANS
STR.
LT. LIEDELSTRAAT
R. LIEUTENANT LIEDEL
STR.
137
PUCCINISTRAAT
BOULEVARD F.PAULSEN LAAN
A12
ANTWERPEN
Brussel-Stad
E19
PARIJS
Ukkel
RUE SAINT-GUIDON
R. D. L. PROCESSION
V. GOUNOD LAAN
St.-Joostten-Node
ST. GUIDO
Evere
Schaarbeek
6
RUE
PRINS VAN LUIKLAAN C. BUYSSE
Elsene
RUE
DEMOSTHENE
J. MORJAUSTR. PROCESSIESTRAAT
R. J. MORJAU
RUE
RUE DR. JACOBS STRAAT
RUE
G. VANDEN
BERGHE
STR.
152
ST.-GUIDON
SINT-
GUIDO-
STR.
RUE
J. MANNE
STRAAT
E19
ANTWERPEN
J. SMITSSTRAAT
AVENUE
CH. PLISNIER
LAAN
P. VANDEVOORDE
STR.
R. DU BROECK
BLD.
S. DUPUIS
AV.P.JANSON
AVENUE
LIMBOURG
LAAN
BRO EKSTR.
R. DE L'
INSTITUT
INSTITUUT
STR.
STR.
PL. DE
SAINTE-ADRESSE
PLEIN
E L'OBUS
BRUSSEL
NATIONALE
LUCHTHAVEN
E411
NAMEN
ST.-PIERRE
ST.-PIETER
OBUSSTRAAT
KAPELAANSSTR.
P. JANSONLN.
EEWEIDESTRAAT
UIT-
BREIDINGS-
STR.
VERMAAK-
STR.
EEDSTR.
ST.-GUIDO
Doe-het-zelf wanDeling
Anderlecht: erAsmus en zijn zinnemA
DEMOSTHENESSTRAAT
PL. D.L.
BEAUTE
SCHOONHEIDS-
R. D. L'
EXPAN-
SION
DELCOURT
RUE
EDM.
RUE ERASMUS- STR.
RUE
COM. CHARCOT
STR.
STR.
R. D.
CHAPITRE
KAPITTEL
STR.
FORMANOIR
RUE DE
RUE DELA
DEMOCRATIE DEMOCRATIESTRAAT
UE VICTOR RAUTER
PLEIN
RAAT
PHELINAT
STR. D'AUMALESTR.
STRAAT
DORPSSTRAAT
R. D. DEPORTES
ANDERLECHTOIS
ANDERLECHTSE
WEGGEVOERDE-
STR.
GEDACHTENISSTR.
R. DE LA SINCERITE
OPRECHTHEIDSSTR.
G EURST R.
WEESHUISSTRAAT
RECHTSPLEIN
PLACE DU
DROIT
R.
J. PAVEZ
STR.
GRIFFIESTRAAT
RUE DU GREFFE
VAANDELSTR AAT
P
BOULEVARD M.HERBETTE LAAN
RUE J.SMITS
RUE DE L'ORPHELINAT
J. SMITSSTRAAT
1= AVENUE DE L'ETERNITE
EEUWIGHEIDSLAAN
RUE VICTOR RAUTER
ALLEE DE LA
VILLA ROMAINE
ROMEINSE-
VILLADREEF
TLAAN
DE SCHEUT
WAARHEIDSSTR.
RECHTSZAALSTRAAT
RUE DU PRETOIRE
RUE
FR. YSEWYN
R. DEMOSTHENE
VERZOENINGSSTRAAT
PLACE D. L.
RESISTANCE
VERZETSPLEIN
BLIJDSCHAPSSTRAAT
STR.
N6
2
AV. LEON
DEBATTY
LAAN
KOL. VETERANE
SQUARE
DES VETERANS C
SQUARE
H. REY
intro SQUARE
anderlecht is bij het grote publiek vooral bekend
voor zijn voetbalploeg in eerste klasse. Deze uitgestrekte
Brusselse gemeente, die doorkruist wordt door zenne en kanaal,
heeft ons echter ook een aantal bekende wijken te bieden,
zoals Kuregem, Scheut, neerpede, Vogelenzang en het Rad.
Deze wandeling laat je alvast kennis maken met ‘de Rinck’, het
E40 historische centrum en de wijk ‘De Meir’.
ANDERLECH
RUE
RUE DE L'OBUS
R. D.
L'AGREMENT
8
RUE
R. DU CHAPELAIN
STR.
PORSELEIN-
RUE
D'AUMALE
R. D.
SERMENT
R. D . PARF UMS
R. D.
DEVOIR
PLICHT-
STR.
RUE
KINET
STR.
SQ.
J. DILLEN
SQ.
PL. D.L.
VAILLANCE
DAPPERHEIDS-
COURS
ST.-GUIDON 1 PLEIN
ST.-GUIDO-
CORSO
MEIR
LEUVEN
St.-Lambrechts
Woluwe
St.-Pieters
Woluwe
Etterbeek
Oudergem
Watermaal-Bosvoorde
7
9
2
RUE DE VEEWEYDE
3
HÔP. PSYCH.
FOYER
DE L'EQUIPE
V. RAUTERSTRAAT
R. DU SOUVENIR
RUE
J. BROEREN
STR.
RUE DU DRAPEAU
R. BRUNE
BRUINSTR.
ERASMUSHUIS
MAISON D' ERASME
RUEDU VILLAGE
RUE
PIERREBIDDAER
SQUARE
E. FRISON
C.C.
au al
RUE WAYEZ
4
BOSPARK
PARC FORESTIER
R. D. L. CONCILIATION
GERECHTSSTR.
WAYEZSTRAAT
VICTORRAUTER STR.
P
RUE DE L'AGRAFE
PLACE DU AUMALE
REPOS
RUSTPLEIN
1
SQ.
E. VANDER
BRUGGEN
SQ.
R. D. L. VERITE
R. D'AUMALE
AV.
AUBER
1
RUEDELAGAITE
RUE
FR. GERARD
STR.
LN.
GESPSTRAAT
AV.D
RUE DE B
RUE DE
SEBASTO
STR.
L'A
R. DU
LIBRE
RAYMOND V
RUE DE DOUVRES
R. D.L.JUSTICE
1= RUE FR. JANSSENS
FR. JANSSENSSTRAAT
ST.-LUC
am
BERGENSE STEENWEG
VR
S
W
RUEP.MARC
IESTEBROEKKA
D
Z
PRO
CHAU

INFO
dapperheidsplein
dodenmonument
3 i zinnema
Doe-het-zelf wanDeling
Anderlecht: erAsmus en zijn zinnemA
Je begint aan het metrostation st.-Guido i 1 , te bereiken via Metrolijn 5.
Dit stationsgebouw valt op door zijn cilindervorm en schuin aflopend dak. hier
uitstappen is al meteen een streling voor de zintuigen dankzij het natuurlijke
licht dat door de grote raampartijen binnenvalt, geen overbodige luxe in ons
noordelijk gelegen land.
Door zijn uitzonderlijke ligging langs het kanaal Brussel-Charleroi, heeft anderlecht
in de negentiende eeuw een enorme economische bloei gekend. De industrialisatie
zorgde voor rijkdom en dat merk je aan de architectuur.
Neem in het station uitgang 1 naar de Paul Jansonlaan. Zo kom je meteen terecht voor
een reeks eclectische burgerhuizen uit het begin van de twintigste eeuw. De gemeente
schreef in 1911 een gevelwedstrijd uit.
De gevel op nr. 26 (arch. o. Brison) getuigt van Moorse inslag, met zijn vensters
in de vorm van een hoefijzerboog. andere gevels hebben art-nouveaukenmerken
of zijn versierd met keramiek of sgraffiti. De sgraffito is een soort geveldecoratie
die rond 1900 zijn opkomst maakte in Brussel. het is een frescotechniek
waarbij men in natte kalktekeningen ‘krast’ en nadien deze inkleurt. Daardoor
krijgen de zwarte lijnen reliëf. in het Brussels gewest staan er een vijfduizendtal
huizen met deze versiering. hoewel sgraffiti vrij goed bestand zijn tegen onze
barre weersomstandigheden, verkeren sommige panelen toch in slechte staat.
Dat komt onder andere door het insijpelen van water tussen de kalklaag en de
muur. er is echter nog hoop: men heeft steeds meer aandacht voor het klein
patrimonium, waardoor de beschadigde sgraffiti vaker gerestaureerd worden
door vakmensen. het Brussels gewest komt zelfs tussen met subsidies. Vergeet
dus zeker niet af en toe omhoog te kijken om gevels te bewonderen.
Ga naar links richting Dodenmonument, een gedenkteken ter ere van de Anderlechtse
gesneuvelden uit de Eerste Wereldoorlog.
het monument vind je terug op het Dapperheidsplein, dat verwoede pogingen
onderneemt om de grote Markt van Brussel te evenaren, maar schromelijk
tekort schiet in zijn opzet. De jaartallen op de gevels van de huizen (1912, 1913,
1927, 1928) verwijzen namelijk naar een veel latere periode. Deze neostijlen
getuigen van nostalgie naar een verleden dat prestige uitstraalt. ook de Rijksmuziekacademie
van anderlecht tref je aan in een dergelijk prestigieus gebouw
aan de overkant van het plein.
alleen het huis op nr. 7, op de hoek met de Kapittelstraat, kunnen we onder
de noemer “echt oud” klasseren. De voormalige herberg ‘De Swaene’ heet
nu ‘De Rinck’ en is het anderlechtse gemeenschapscentrum i 2 van de
Vlaamse gemeenschap. De ‘ring’ verwijst naar de historische kern rond de Sintguidokerk,
waar je later op de wandeling voorbij zal komen.
Nu keer je op je stappen terug en steek je aan het monument de Paul Jansonlaan over.
In de Veeweidestraat ontdek je aan de linkerkant op de nummers 24-26 een ander boegbeeld
van Vlaamse cultuur: zinnema i 3 . zoals de naam al doet vermoeden is
dit pand een voormalige bioscoop waar nu het Vlaams huis voor amateurkunsten
van Brussel zijn thuis heeft gevonden. De roepnaam zinnema verwijst ook
naar ‘zenne’ en ‘zinneke’ (een scheldnaam voor Brusselaar of bastaardhond,
die door de Brusselaars met fierheid gedragen wordt), alsook naar ‘zin-hebbenin’.
zinnema is uitgegroeid tot een must in het Brusselse artistieke landschap
en programmeert allerlei activiteiten, gaande van volkstheater in het Brussels
dialect tot wereldmuziek en van beeldende kunst tot jazzdans. (aanrader: een
blik op de website spreekt boekdelen).
Loop de Veeweidestraat verder af en neem de eerste straat links. Loop de Democratiestraat
even in tot aan de nummers 53-55-58-60.
Deze sociale woonblokken i 4 met zuilen en bogen, geëmailleerde bak-
3

INFO
4 i sociale woningen
5 i Astridpark
Doe-het-zelf wanDeling
Anderlecht: erAsmus en zijn zinnemA
steen en sgraffiti werden in 1911 opgetrokken door de ‘foyer anderlechtois’
(architecten Maelschalk en Cosyns). ze werden bovendien in 1998 nog gerenoveerd.
Keer terug, neem de Veeweidestraat naar links, langs het ‘Institut Notre Dame’ en neem
dan rechts de statige Limbourglaan, met zijn authentieke oude tramsporen.
Deze wijk dateert van het interbellum, de periode tussen de twee wereldoorlogen.
art deco en modernisme staken in die tijd elkaar de loef af. De burgerhuizen
die je hier aantreft, zijn prachtige voorbeelden van art deco. Deze stijl
wil esthetiek en functionaliteit combineren en ziet af van de overdadige krullen
van de art nouveau, die op zijn beurt als oubollig afgedaan werd. toch was er
aan geveldecoratie geen gebrek: halfverheven beeldhouwwerk met dieren- en
plantenmotieven, symboliek van de weegschaal en de toorts, vrijmetselaarssymbolen,
mozaïek en glasramen, sierlijk smeedwerk met weense motieven,
zuiltjes, cottagestijlen, rode of groene vensterramen,… een paar uitzonderlijke
huizen in de limbourglaan zijn nr. 27 met de groene ramen van architect fernand
Brunfaut en nr. 52 met de rode ramen van architect Van Meulecom te
vinden op de hoek met het Meirplein.
in de Meirwijk bots je op kwaliteitsarchitectuur uit de jaren ‘30 in een groene
omgeving. alle zijstraten die uitgeven op het Meirplein (eugène Ysayë, henri
Vieuxtemps, gounod, Bertaux, Koning Soldaat) getuigen van dezelfde architecturale
recherche. Maar ook modernistische villa’s in uiterst sobere stijl ontbreken
hier niet.
Het Astridpark i 5 aan de overkant van het Meirplein trekt meteen de aandacht.
De aanleg van het toenmalige Meirpark was een grote stap in de urbanistische
ontwikkeling van de gemeente. het werd reeds in 1911 ingehuldigd. in 1926
tekende de Brusselse tuinarchitect Jules Buyssens voor de heraanleg. Buyssens
ontwierp overigens ook het ossegempark aan de heizel en een deel van de
tuin van de art-decovilla van David en alice Van Buuren in Ukkel. in 1935 werd
het park vernoemd naar de betreurde Belgische koningin astrid, die in een
tragisch ongeval om het leven kwam. aan de voorkant van het park bevindt
zich het monument ter ere van Jules Ruhl, de stichter van Veeweide (dierenbescherming),
een art-decobuste van een zittende vrouw en een fontein ‘de
watervallen’, waar het water eerder zeldzaam is en het onkruid welig tiert. het
park in engelse landschapsstijl geeft een erg natuurlijke sfeer weer dankzij haar
glooiend reliëf, vijver met eiland, uitkijkpunten, speeltuin en vissershuisje. ook
de sociale functie ontbreekt hier niet: aan de rechterkant van het park bevindt
zich de nederlandstalige kleuterschool ‘het Park’ in een paviljoen uit de jaren
‘50. Jonge kinderen kunnen hier genieten van de gezonde en frisse lucht.
aan de achterkant van het astridpark staat het Constant Vanden Stockstadion,
waar de Royal Sporting Club anderlecht speelt. al sinds 1908 staat de club vermeld
in de voetbalannalen. het stadion werd in 1920 voorzien van een houten
tribune en is sindsdien geregeld uitgebreid, gerenoveerd en aangepast aan de
noden van de tijd.
Neem bovenaan de ‘Vijverwaterval’ het pad rechts en loop langs het kleuterschooltje. Bij
het verlaten van het Astridpark zie je op je linkerkant het stadion van Anderecht. Fans
kunnen hun hartje ophalen in de fanshop. Neem echter meteen rechts de Bertauxlaan,
een van de lanen met burgerhuizen die het park omringen. Zak terug af naar het Meirplein
en wandel de eerste straat links in. Zet je wandeling verder langs de Dokter Jacobsstraat,
waar aan de linkerkant een gerestaureerde neogotische gevel opvalt.
het is de gevel van het katholieke nederlandstalige sint-Guido-instituut i 6 .
wat verderop aan het Sainte-adresseplein, bevindt zich de technische afdeling
van deze school, beter bekend bij het Vlaamse publiek door de televisieserie
‘De School van lukaku’. een reality-serie over jongeren in het nederlandstalig
onderwijs in Brussel met als focus het wel en wee in de school van de anderlechtse
stervoetballer Romelu lukaku, die een tijd geleden werd uitgezonden
op één.
4

INFO
7 i sint-Guido kerk
Doe-het-zelf wanDeling
Anderlecht: erAsmus en zijn zinnemA
Steek de Processiestraat over, en wandel verder langs de Dokter Jacobsstraat tot je aan
het kruispunt met de Sint-Guidostraat komt. Links zie je wederom het embleem van
Nederlandstalig onderwijs. Hier staat het Koninklijk Atheneum van Anderlecht, nog één
van de maar liefst 22 (!) Nederlandstalige scholen in Anderlecht.
Ga aan het kruispunt met de Dokter Jacobsstraat echter naar rechts, richting centrum
en sla links het Porseleinstraatje in.
hier moet je even rustig kijken naar de postkaart die zich aanbiedt: een smal
kronkelend straatje met aan het uiteinde de gotische toren van de collegiale
Sint-guidokerk. eigenaardig genoeg werd de naam van dit middeleeuwse
straatje niet vertaald in het frans: het is en blijft ‘la rue Porselein’. het straatje is
sinds 1998 beschermd als monument. De bewoners van deze werkmanshuisjes
hebben de straat omgetoverd tot een pittoresk geheel. gevels zijn versierd met
kunstwerkjes die verwijzen naar Picasso, Chagall en Miro. het ‘Pater noster’
van de franse surrealistische dichter Jacques Prévert (1900-1977) is in al zijn
glorie uitgeschreven: “notre Père qui êtes au Cieux, restez-y …”. helaas ligt dit
straatje er intussen wel wat verloederd bij.
laat deze antiklerikale verzen van Prévert nu even links liggen en wandel naar
de collegiale sint-pieter en sint-Guidokerk i 7 . Dit heet een ‘collegiale’
omdat er een kapittel gevestigd was met kanunniken. De kerk werd op een
bergje in het landschap gebouwd en stond daardoor boven zijn omgeving verheven.
een kapittel op een kluit!
De oorspronkelijke kerk uit de 11 e -12 e eeuw was een van romaanse stijl, gewijd
aan Sint-Pieter. een belangrijk overblijfsel van de Romaanse collegiale is de goed
bewaarde crypte met het ‘graf ’ van de heilige guido. guido was een boerenzoon
uit de streek die besloten had handelaar te worden. Volgens de legende
overleefde hij tijdens zijn eerste handelsuitstap een storm op de zenne. guido
ervoer dit als een roeping van god om op bedevaart naar Rome en Jeruzalem
te trekken. Vandaar zijn beeld aan het voorportaal met de attributen van een
pelgrim (staf, kalebas en St.- Jacobsschelp). Je kan deze attributen trouwens ook
terugvinden op de poort van de onze-lieve-Vrouw van goede Bijstandkerk,
waar de wandeling ‘aanschurken tegen de Stadsmuur’ je langs stuurt. Vandaag
kun je je natuurlijk afvragen hoe het kan stormen op een riviertje van vijf meter
breed, maar voor een middeleeuwer was dit een belangrijk symbolisch element
in een heiligenleven. Je kunt het tafereel nog steeds aanschouwen op de glasramen
in het koor van de kerk. Verder zijn er ook enkele muurschilderingen die
betrekking hebben op de legende van de heilige guido. er werden hem heel
wat mirakels toegeschreven. zijn graf werd daardoor een bedevaartsoord. als
traditie kropen bedevaarders onder zijn graf door om de gunsten van de heilige
af te smeken. hij werd aangeroepen tegen dysenterie, besmettelijke ziektes
en ziektes die het vee teisterden. net daarom wordt hij soms afgebeeld met
een os of een paard. Doordat Sint-guido hier begraven ligt, werd anderlecht
een bedevaartsoord en dat was natuurlijk een winstgevende zaak. Vanaf de 14 e
eeuw bouwde men de gotische kerk en werd de naam van Sint-guido aan de
collegiale toegevoegd. in de 19 e eeuw voerde de architect Jules-Jacques Van
Ysendyck (die ook de gemeentehuizen van Schaarbeek, Jette en anderlecht
bouwde) een ‘restauratiecampagne’ uit, met als doel de kerk nóg verder onder
te dompelen in de gotische bouwstijl. De neogotische torenspits getuigt van
deze verbouwingen.
omwille van de glas-in-loodramen in het koor die je tegenwoordig van dichtbij
kunt bewonderen dankzij de houten stelling die gebruikt wordt voor restauratiewerken,
is zeker nu een bezoekje aan de kerk absoluut de moeite waard.
ook de folteringen van de heilige erasmus van formio zijn er op een muurschildering
te aanschouwen. opgelet, dit is niet de illustere erasmus uit de renaissance,
maar een bisschop en martelaar uit de derde eeuw na Christus.
tegenover het hoofdportaal van de kerk bevindt zich een elegante koetspoort
het is het enige overblijfsel van de 19de-eeuwse woning van de katholieke minister
Jules Vandenpeereboom. ze was volledig gebouwd in 16de-eeuwse stijl
5

INFO
au i erasmushuis
au i tuin van het erasmushuis
al i centraal park
Doe-het-zelf wanDeling
Anderlecht: erAsmus en zijn zinnemA
met waterput en geplaveide binnenkoer. later huisde hier de Academie voor
Beeldende kunsten i 8 .
Hou de kerk aan je rechterkant, en vlak voor je zie je een huis met het opschrift ‘Rafaël’
boven de deur.
het pand is nu een vzw die kansarmen opvangt. Vroeger was het de Sint-annakliniek,
een befaamd moederhuis voor de burgerij. Bij wijze van spreken zag half
anderlecht en het Pajottenland hier zijn eerste daglicht.
Verderop rechts, in de Kapelaanstraat nr. 8, kun je het oud Begijnhof i 9 vinden.
De godvruchtige vrouwen in dit hof leefden er in gemeenschap en werkten
voor hun inkomen. Vandaag zouden we over geëmancipeerde vrouwen spreken.
Dit was een typisch verschijnsel voor onze katholieke lage landen vanaf
de 13 de eeuw. als je graag wil, kun je het begijnhof een bezoekje brengen. het
is klein en bestaat uit slechts een paar huisjes en een waterput. Sinds 1930
bevindt zich hier het anderlechts volkskundig museum. (ter info: gesloten op
maandag. toegangsprijs Begijnhof & erasmushuis: € 1,25)
Naast het Begijnhof zie je Espace Maurice Carême, dat een bibliotheek, ludotheek en
het cultureel centrum van Anderlecht omvat.
het gebouw werd vernoemd naar de franstalige onderwijzer en dichter uit
wavre, Maurice Carême (1899-1978). het ‘witte huis’ (nellie Melbalaan 14),
waar hij zestig jaar woonde, is nu ingericht als museum. Misschien ken je zijn
kinderrijmpje nog uit de franse les “J’ai un petit chat, petit comme ça...”?
Nu wordt het eens tijd kennis te maken met de Prins van het Humanisme! Vervolg de
Kapelaanstraat tot het einde. Aan de overkant van de Aumalestraat en via de Formanoirstraat
betreed je het binnenplein van het erasmushuis i au .
het is een van de oudste gotische huizen te Brussel (eind 15 de eeuw). het werd
vroeger bewoond door Pieter wyckman, kanunnik van anderlecht en in 1521
ontving hij hier zijn vriend Desiderius erasmus (Rotterdam 1465-Bazel 1536).
erasmus was een katholiek priester, theoloog, filoloog, filosoof en auteur. Kortom,
de humanist der humanisten. een man met heel wat wereldse kennis, kennis
die je vaak niet zomaar uit boeken kon halen. erasmus reisde erg veel en
verbleef drie jaar in italië. op zijn terugweg schreef hij ‘lof der zotheid’.
erasmus is nu nog steeds erg gekend, maar ook in zijn tijd was hij al een beroemdheid.
geen wonder dat verschillende scholen, een ziekenhuis en een
uitwisselingsprogramma voor studenten naar hem vernoemd zijn. het erasmusmuseum
legt overigens nogmaals de klemtoon op het ‘reiskarakter’ van
erasmus. hun website kan bij voorbeeld in verschillende talen gelezen worden.
niet spe ciaal opmerkelijk kun je dan denken, maar zelfs het latijn, de universele
taal van de renaissance, behoort tot een van de mogelijkheden. latinisten aller
landen, verenigt u!
Achter het Erasmushuis ligt een prachtige tuin verscholen.
een kruidentuin met geneeskrachtige kruiden die in 1987 werd aangelegd door
de tuinarchitect René Pechère (expo 58, Kunstberg, e.a.). erasmus had een
zwakke gezondheid en verzorgde daarom zijn kwaaltjes met kruiden uit deze
tuin. achter de tuin ‘van het lichaam’, vind je de filosofische tuin, ontworpen
door hedendaagse kunstenaars met originele en artistieke creaties. een ware
oase van rust die uitnodigt tot verpozen of een gedachtewisseling met vrienden.
zoals erasmus zei “Ubi amici, ibi opes” (daar waar vrienden zijn, is rijkdom). De
tuinen zijn toegankelijk tijdens de openingsuren van het museum. er staat ook
een zeldzame en prachtige moerbijboom, waarvan de vruchten rijp zijn rond
eind augustus.
6

INFO
Allegorie
goesting in meer Brussel? op www.uitinBrussel.be
vind je naast een pak gratis downloadbare doe-het-zelf
wandelingen ook de volledige cultuur- en vrijetijdsagenda
van Brussel en een pak tips om de stad te ontdekken.
uitinBrussel is een initiatief van Muntpunt.
uitinBrussel
0800 13 700 i info@uitinbrussel.be
www.uitinbrussel.be i www.muntpunt.be
Voor deze wandellussen deed UitinBrussel een beroep op
de gidsenvereniging Brukselbinnenstebuiten. De gidsen
van Brukselbinnenstebuiten tonen je de stad te voet,
per bus of met de tram. Daarbij vertrekken ze steeds van
de stedelijke realiteit, de vele tegenstellingen, uitersten en
mogelijkheden van de stad. Bruksel keert de hoofdstad
binnenstenbuiten en heeft aandacht voor kleine gevoeligheden.
Brukselgidsen praten dus niet vrijblijvend, ze houden
van hun stad en die liefde geven ze je graag mee.
andere wandelingen in deze reeks:
Maak kennis met volksbuurten zoals de Marollen of oud-
Molenbeek, de europese instellingen in de leopoldwijk of
de tgV aan ’t zuid. luister naar boeiende verhalen over
19de-eeuwse grandeur onder leopold ii, de streling van
de art nouveau bij de squares, of de charme van stedelijke
parken. Maar hoor ook confronterende verhalen over
sociale, politieke en economische achtergronden en mechanismen.
INFO
Brukselbinnenstebuiten
02 218 38 78 i bruksel@skynet.be
www.brukselbinnenstebuiten.be
een initiatief van Muntpunt met de steun van de Vlaamse
overheid en Vlaamse gemeenschapscommissie
alle foto’s vallen onder het copyright van Muntpunt, tenzij
anders vermeld onder de foto.
eerste publicatiedatum: 04/03/2011
herwerkte versie 31/07/2012
Doe-het-zelf wanDeling
Anderlecht: erAsmus en zijn zinnemA
Wanneer je het Erasmushuis verlaat, neem je meteen rechts naast de buitenmuur van
het huis de Bruinstraat, een klein straatje met links een consultatiebureau van Kind &
Gezin. Stap het parkje, genaamd centraal park i al , aan je rechterzijde in.
het vormt een groen eiland met namaakrots en waterpartij en maakt deel uit
van het ‘Park Systeem’. Dit initiatief uit de jaren 1950 van de dienst Stedenbouw
van de gemeente anderlecht had onder andere als doelstelling om in anderlecht
20 m2 openbaar groen per inwoner te realiseren.
Loop rechts rond het waterbassin over een brugje en links via een stenen trap naar beneden.
Steek de Vaandelstraat over en volg de Dorpsstraat. Wandel verder links voorbij
het café ‘A la Justice de Paix’. Zo kom je aan het Verzetsplein.
op de hoek van de griffiestraat en de Dorpstraat zie je boven de deur een
afbeelding in reliëf van ‘De raaf en de vos’.
De bewoners van anderlecht waren jaloers op de prestigieuze gebouwen van
Kuregem (gemeentehuis, veeartsenijschool, slachthuizen). zij wilden uiteraard
ook hun deel van de koek. zo geschiedde dan dankzij het imposante Vredegerecht
i am , in 1893 gebouwd door architect S’Jonghers. het gebouw zorgde
voor een architecturaal evenwicht rond het plein. De namen van de gemeenten
(Dilbeek, zellik, itterbeek, St.-Martens-Bodegem) op het gebouw wijzen erop
hoe belangrijk de gemeente anderlecht was voor het Vlaamse hinterland. Sinds
het ontstaan van de gewesten hebben de Vlaamse gemeenten hun eigen vredegerecht.
op het plein bevindt zich de befaamde ‘frituur René’ die intussen uitgegroeid
is tot een restaurant aanbevolen door ‘guide Michelin’ en ‘gastromania’. Men
kan er in een authentiek decor genieten van een lekkere ‘biefstuk friet’ of een
andere traditionele schotel. De zaak staat immers bekend om zijn eenvoudige,
oprechte keuken en zijn mosselen. en om de frieten uiteraard.
Steek de Wayezstraat over naar de François Janssensstraat 5.
ga best aan de overkant van de straat staan om de pas gerestaureerde gevel
met sgraffiti in zijn geheel te bewonderen. Deze bestaat uit acht panelen met
allegorische damesfiguren, die de jaargetijden en dagstonden voorstellen.
zij die van winkelen houden, kunnen langs de populaire wayezstraat terugkeren
naar het Dapperheidsplein en het metrostation St-guido. wie liever voor wat
culinair genot tekent, kan ook terugkeren langs het Verzetsplein om vervolgens
links de Dorpsstraat in te slaan en even halt te houden op nummer 53, in de
‘Bar asturiano’ “el especialista de la buena comida” (voorheen Bar du Village).
hier kun je genieten van de authentieke Spaanse keuken, gaande van paella tot
gambas of tapas. Uiteraard kun je er ook impelweg met een fris pintje of een
warme koffie toosten op een geslaagde wandeling. er is bovendien een heerlijk
dakterras dat in de zomer gebruikt wordt voor familiefeesten.
7