en vroegschoolse educatie op de ontwikkeling van ... - pre-COOL

Voorwoord
Bestrijding van onderwijsachterstanden is al sinds decennia een belangrijk
onderwerp in het onderwijsbeleid van de overheid. Het accent lag in het
verleden vooral op het basisonderwijs, maar momenteel vormt de voor- en
vroegschoolse educatie een belangrijk speerpunt in
Onderwijsachterstandsbeleid. Naar dit beleid is al veel onderzoek gedaan, met
name beleidsonderzoek. Een belangrijke bron voor dit onderzoek vormt het
cohortonderzoek dat in de loop der jaren is uitgevoerd in het basis- en
voortgezet onderwijs en dat ontwikkelingen zichtbaar maakt in de
onderwijsloopbanen van kinderen en jongeren die tot de doelgroepen van het
achterstandenbeleid behoren. Sinds 1994 (de start van het zogenaamde PRIMA-
cohortonderzoek) is het mogelijk om prestaties te volgen van groep 2 tot en
met groep 8 in het basisonderwijs, en voor een deel van deze leerlingen ook de
loopbanen in het voortgezet onderwijs. In 2004 is PRIMA overgegaan in het
cohortonderzoek COOL 5-18 , waardoor de mogelijkheden om kinderen
longitudinaal te volgen verder werden uitgebreid. Vanaf 2009 is daar een
informatiebron bijgevoegd, namelijk het cohortonderzoek voor- en
vroegschoolse periode (pre-COOL) voor kinderen van 2 tot 5 jaar. Hiermee
wordt het mogelijk om effecten van (varianten in) voorschoolse opvang en
educatie te onderzoeken, op korte en lange termijn. Voor het overheidsbeleid
is dit van belang, omdat er veel wordt geïnvesteerd in programma’s voor jonge
kinderen. In eerste instantie vooral gezinsgerichte programma’s, maar het
afgelopen decennium meer in ontwikkelingsstimulerende programma’s die
worden uitgevoerd in peuterspeelzalen en kleutergroepen en recent ook in de
kinderopvang. Deze programma’s worden, op basis van internationaal
onderzoek, beschouwd als potentieel belangrijke instrumenten om taal- en
ontwikkelingsachterstanden van jonge kinderen te verminderen en zouden
1