De tuinmanswoningen van slot Zeist
De tuinmanswoningen van slot Zeist
De tuinmanswoningen van slot Zeist
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
Bron: CASCADE, Bulletin voor tuinhistorie, 17e jaargang (2008), nr. 2<br />
achter de ‘de bloemtuin mitsgaders de moes en andere tuinen’ bij het Achterbos<br />
niet genoemd. Daarentegen staat in de bovengenoemde memorie uit 1818:<br />
‘eene weinig jaren geleden opgebouwde wel doortimmerde tuinmanswooninge,<br />
met annexe gemetzelde lootzen’. Dit wordt bevestigd in de inventarisatie <strong>van</strong><br />
de bezittingen <strong>van</strong> de in 1816 overleden Johannes Van Laer uit 1817 waarin de<br />
uitgave ‘Voor gedane amelioratien en hertimmeringen aan het tuinmanshuis,<br />
achter het Slot te Zeijst’ wordt genoemd.<br />
<strong>De</strong> tuinbaaswoning<br />
<strong>De</strong> nieuwe woning voor de tuinbaas zal omstreeks 1815 zijn gebouwd. Omdat<br />
de tuinbaaswoning gebouwd werd op de plaats waar voorheen het huizenblok<br />
had gestaan, was de eigenaar een aantal jaren geen grondbelasting en geen<br />
belasting voor ramen en deuren verschuldigd. 8<br />
<strong>De</strong> tuinbaaswoning ‘achter de hooge en zware beukenhagen’ (1818) heeft zijn<br />
oorspronkelijk bouwvolume niet behouden. In het ‘Register <strong>van</strong> de eigendoms-<br />
overgangen’ wordt in 1818 opgegeven: ‘Een tuinmanswoninge en gemetzelde<br />
schuur’. <strong>De</strong> kadastrale kaart uit 1832 laat de twee vrijstaande gebouwen zien.<br />
<strong>De</strong> uitbreiding met een koestal en een houtloods is te zien op een kaart uit<br />
1885. <strong>De</strong> plattegrond <strong>van</strong> de woning had een grootte <strong>van</strong> 10 m x 6 m. In 1908 is<br />
haaks op het woonhuis een kamer aangebouwd en kreeg het pand een nieuwe<br />
kap.<br />
Er zijn twee foto’s <strong>van</strong> het huis bekend. Een foto is in augustus 1913 (afb. 4)<br />
gemaakt en de andere is in ieder geval in 1913 afgestempeld (afb. 3). Beide zijn<br />
genomen <strong>van</strong>af de landtong aan de overzijde <strong>van</strong> de Slotvijver. Dat punt heette<br />
in de volksmond – met het oog op de zendingsgeschiedenis <strong>van</strong> de Broederge-<br />
meente – Kamtsjatka. <strong>De</strong> laan die daar loopt, wordt in de volksmond Filosofen-<br />
laan of Seufzerallee genoemd. <strong>De</strong> foto’s zijn uit noordwestelijke richting genomen.<br />
Zij laten de voorgevel en de linker zijgevel <strong>van</strong> het huis met de aanbouw zien. <strong>De</strong><br />
bakstenen woning had een met pannen gedekt zadeldak, waar<strong>van</strong> de nok haaks<br />
op de zijgevel stond. In de voorgevel zaten twee ramen en in de zijgevel een<br />
raam op de benedenverdieping en een raam op de zolderverdieping. <strong>De</strong> aanbouw<br />
had een smal raam. Voor de ramen op de benedenverdieping zaten luiken. <strong>De</strong><br />
vensters op de begane grond waren voorzien <strong>van</strong> schuiframen met roedenverde-<br />
ling. <strong>De</strong>ze raamtypen dateren uit de 18 e eeuw. Op de foto’s is geen buitendeur te<br />
Copyright: R.P.M. Rhoen<br />
45