Lees meer

De schrijver luistert en hoort een verhaal. Leest tekens in alles wat ze
waarneemt. Ze wil het verhaal het verhaal van de verteller laten. Zijn
verhaal heel laten. Maar ze wil zijn verhaal ook tot een groter verhaal
verhalen. Daar zoekt ze woorden bij. Terwijl ze blijft weten:
taal is het woord niet.
Wat ís dat toch?
Wat is, dat toch dat een kunstwerk je zó kan raken dat het beklijft en
blijft beklijven. Op de één of andere manier kan een beeld iets
onomkeerbaars teweegbrengen. Haar betekenis lijkt van een
onbenoembare waarde te zijn. Tegelijkertijd doet die waarde zich voor
in de vorm van een paradox: iets kunstmatigs, iets geconstrueerds,
openbaart een werkelijkheid die werkelijker is dan de werkelijkheid
zelf. Je her-kent deze ervaring tijdens het lezen van bepaalde boeken,
tijdens het kijken naar bepaalde kunstwerken. En die ervaring is van
zo´n belang dat je het blijft koesteren. Maar je bent wars van
mysterieus gedoe, wil niet meedoen met een collectief geloof waarin de
kern die ´vereerd´ wordt bij nader inzien een gat blijkt te zijn. Dan
liever een gat.
Natuurlijk, er worden al sinds mensenheugenis door bedreven,
competente personen talloze bewonderenswaardige manieren
ondernomen om een poging te wagen proberen te duiden, uit te leggen,
te bezingen. Een kleurrijke stoet aan kunst- en cultuurcritici, allerhande
historici, galeristen en handelaren, kunstenaars en schrijvers,
liefhebbers, haters en barbaren, historici, sociologen en psychologen,
biologen, filosofen. Van strategische netwerkanalyses tot een
tekstexegese, je kunt het zo gek niet bedenken, er is van alles in
omloop. Velen zijn in staat je mee te nemen en met hun blik je ervaring
en kennis te verrijken. Ze krijgen een plekje in je wezen. Natuurlijk
spreken ze elkaar tegen, dat maakt het juist zo boeiend hen tot je te
nemen en je eigen te maken op een eigenlijke manier. Geluk kan
wringen. Gelukkig.
En daar zit je dan als schrijver achter een enorme berg aan informatie
en kennis die je honger naar datgene wat je hoopte te weten te komen
niet heeft kunnen stillen. Daar is niets romantisch aan. Wel heb je een
schetsmatig idee dat er in al die jaren waarin je je honger probeerde te
stillen, een ruimte is ontstaan, een ruimte waar bepaalde ideeën, teksten
en beelden een verbinding aangaan met jouw eigen ervaring, intuitie en
kennis. In gesprekken met naasten wordt die vage ruimte soms
welwillend onderschreven. Een vermoeden rijst op. Het vermoeden dat
in die ruimte het goede, het ware en het schone enige rol spelen. Dat
ben je gaan herkennen. Tegelijkertijd ben je door de jaren heen, tegen
wil en dank, gaan beseffen dat die ruimte vast grotendeels toch wel
weer een persoonlijke ruimte zal zijn. Daar zou je juist zo graag los van
komen. En toch is er het verlangen en de aandurende hoop dat je de
ruimte om die ruimte, en die ruimte zelf, al schrijvend helder(der) zult
kunnen krijgen. Dat ware, schone en goede wil je zo graag delen. Delen
is immers verdubbelen. Hoe dan ook: je wilt er meer van weten.
Dat tekst en beeld, literatuur en kunst, uit elkaar worden getrokken en
ieder een eigen ruimte krijgt toegewezen, met regels, wetten en eisen,
is, los van dat je die scheiding best begrijpt, toch pijnlijk. We kennen
die kunstmatige tegenstellingen wel: linker- en rechterhersenhelft,
hoofd en hart, man en vrouw. Blablabla. Ja, pijnlijk: de teksten die
beide ruimtes (doen) voortbrengen laten een ietwat schizofrene cultuur
zien.