SPKS Nieuwsbrief 30, maart 2010 - SPKS - Nfk
SPKS Nieuwsbrief 30, maart 2010 - SPKS - Nfk
SPKS Nieuwsbrief 30, maart 2010 - SPKS - Nfk
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
DIAGNOSTIEK BIJ KANKER<br />
DE ONTWIKKELINGEN IN DE MEDISCHE WERELD STAAN GELUKKIG NOG<br />
LANG NIET STIL. VERSCHILLENDE VORMEN VAN KANKER WORDEN<br />
DANKZIJ BETERE DETECTIEMETHODEN EN SCREENING SOMS IN EEN<br />
VROEG STADIUM ONTDEKT. HIERDOOR KAN BIJ EEN BEPAALDE GROEP<br />
MENSEN DE ZIEKTE EERDER DAN VOORHEEN WORDEN BEHANDELD. EN<br />
DAT IS NATUURLIJK AL WINST OP ZICH.<br />
‘Er zijn verschillende methoden van<br />
screening; het onderzoeken van mensen<br />
met een bepaald risico op een bepaalde<br />
kankervorm. De groepen die<br />
je screent moeten specifiek zijn. Het<br />
is een vroege vorm van het detecteren<br />
van kanker”, vertelt John Plukker,<br />
hoogleraar chirurgische oncologie<br />
aan de Rijksuniversiteit Groningen.<br />
Een goed voorbeeld van screening is<br />
het Bevolkingsonderzoek op<br />
Borstkanker. Maar er zijn ook andere<br />
manieren van screening. Plukker:<br />
“Bij mensen met een mogelijke familiaire<br />
vorm van kanker in hun directe<br />
familie doen we, indien aannemelijk,<br />
genetisch onderzoek om te bezien of<br />
er een verhoogde kans is. We doen<br />
een anamnese en kijken hoe de familie<br />
in elkaar zit. Of er inderdaad een<br />
sterke belasting is, waarop eventueel<br />
DNAonderzoek volgt. Sommige kan-<br />
N IEUWS UIT DE S ECTIE D ARMKANKER<br />
kersoorten hebben een sterke genetische<br />
eigenschap, zoals erfelijk dikkedarmkanker.<br />
Sommige populaties hebben dus een<br />
extra risico waarop we extra onderzoek<br />
kunnen of moeten doen. Onder<br />
meer bij mensen binnen een bepaalde<br />
leeftijdsgroep. De toekomst van<br />
screening is dat we nog gerichter en<br />
specifieker te werk gaan en ons nog<br />
meer richten op echte risicogroepen.<br />
Screening is nodig om zo vroeg mogelijk<br />
kanker te detecteren. Maar je<br />
belast ook mensen, zowel psychisch<br />
als lichamelijk met onderzoek, die de<br />
ziekte niet hebben. En de vraag blijft<br />
hoe we er ethisch mee omgaan.<br />
Verder is het onderzoek naar en het<br />
stellen van diagnoses van de ziekte in<br />
een vroeg stadium nog steeds in ontwikkeling.<br />
Er bestaan verschillende<br />
methoden om kanker op te sporen<br />
en vast te stellen. Zo kan bij onderzoek<br />
bij dikkedarmkanker gekeken<br />
worden naar bloed in de ontlasting.<br />
Maar dit is niet specifiek genoeg. Bij<br />
een relatief hoog percentage wordt<br />
dit vastgesteld, maar is er nog geen<br />
sprake van darmkanker. Met een scopie<br />
kunnen we in een selecte populatie,<br />
bij familiaire belasting of gebaseerd<br />
op leeftijd boven de 55 jaar in<br />
de dikke darm kijken of de ziekte of<br />
een voorloper hiervan aanwezig is.<br />
Vaak is dit wel belastend voor de persoon<br />
in kwestie. Daarom wordt hiervoor<br />
ook wel eens een CT-scan gebruikt.<br />
Een andere methode is de microcapsule<br />
(een filmpje in tabletvorm)<br />
waarmee we eventuele kanker<br />
of voorstadia detecteren, al is die<br />
minder betrouwbaar. Zo zijn er dus<br />
verschillende manieren, allemaal met<br />
hun eigen nauwkeurigheid en gevoeligheid.”<br />
stichting DOORGANG | NIEUWSBRIEF <strong>30</strong> - MAART <strong>2010</strong> | pagina 10<br />
NIEUW<br />
Interessant in onderzoek en detectie<br />
van kanker zijn de zogenaamde ‘tumormarkers’.<br />
Van bepaalde tumoren<br />
is bekend dat ze bepaalde eiwitvormen<br />
uitscheiden, waardoor het gemakkelijker<br />
is te bepalen of de ziekte<br />
zich in het lichaam bevindt. Dit is<br />
echter niet bij alle tumorsoorten zo.<br />
“Soms kunnen we markers identificeren<br />
of kunnen we gebruik maken van<br />
de tumorstofwisseling door een<br />
merkstof toe te voegen, een soort<br />
vlag die vervolgens aangeeft of het eiwit<br />
aanwezig is.<br />
Nieuw in de ontwikkeling is het gebruik<br />
van het DNA van een tumor,<br />
bijvoorbeeld in de ontlasting bij<br />
darmkanker en via die weg de boosdoener<br />
ontdekken. Op termijn zullen<br />
we ook die manier gebruiken bij<br />
screening, maar het is nog geen bewezen<br />
vorm die op dit moment<br />
wordt gebruikt. Elke methode moet<br />
wel nuttig, veilig en betaalbaar zijn<br />
en bovendien zogezegd een echte<br />
‘pakkans’ opleveren met zo min mogelijke<br />
overdiagnostiek’’, vertelt<br />
Plukker.<br />
TOEKOMST<br />
In de daadwerkelijke diagnose zijn er<br />
eveneens vele ontwikkelingen. Alles<br />
is erop gericht om kanker scherper<br />
en in een steeds vroeger stadium te<br />
vinden. Tegenwoordig blijft het nuttig<br />
gebruik te maken van signaalsymptomen,<br />
zoals bij mensen die roken<br />
en bloed ophoesten.<br />
“Dan gaan we gericht op de klachten<br />
onderzoek uitvoeren, het diagnostiseren,<br />
want je weet dat de kans op<br />
kanker bij bepaalde symptomen relatief<br />
groot is. In de toekomst zullen<br />
we gerichter kunnen zoeken en zal de<br />
screening nog nauwkeuriger moeten<br />
zijn om er vroeg bij te zijn.”<br />
SCREENING<br />
‘De toekomst van screening is dat we<br />
nog gerichter en specifieker te werk<br />
gaan en ons nog meer richten op<br />
echte risicogroepen’ John Plukker<br />
Hoogleraar chirurgische oncologie<br />
aan de Rijks Universiteit Groningen.
Change language