kunt het bestand van deze Aleh - HostGator

op een uitnodiging van FAO (Food and Agriculture
Organization van de VN) aan hem en een Argentijnse
collega, tot een inspectiereis tarwe- en gerstproductie
in het Midden-Oosten en Noord-Afrika, natuurlijk
uitgezonderd Israël. Borlaug besloot op terugreis naar
Rome toch even een kijkje te nemen in Israël. Toevallig
was op die vrijdag niemand beschikbaar voor een
ontmoeting op het nog niet goed georganiseerde
Volcani instituut.
Op Waks’ suggestie nodigde ik hem uit die
vrijdagavond bij ons thuis te komen. Dat werd een
historische ontmoeting! Het eerste onverwachte
gevolg van zijn bezoek was een uitnodiging voor een
zesweekse trainingsperiode tarweveredeling in 1961, in
Colombia op proefstation Tibaitata buiten Bogota. Mijn
leermeester daar was dr. John Gibler die nog jaren later,
toen we beiden deelnamen aan een tarweconferentie
in Brazilië, daar nog prat op ging.
Na terugkeer uit Colombia ontving ik daar vandaan
gedurende de volgende vijf jaar toenemende
hoeveelheden zaden in diverse stadia van veredeling,
ter verdere bewerking. Het veredelingsproces vanaf
kruising van verschillende rassen tot commerciële
uitzaai van een nieuw ras duurt 12 jaar. Als je eenmaal
in routine bent en jaarlijks enige honderden kruisingen
maakt (concept Borlaug) heb je ieder jaar wel iets
veelbelovends. Maar zover was ik toen nog niet.
In ieder geval, gedurende vier van die vijf jaar,
slaagde Waks erin budgets te krijgen voor verdere
bewerking (veredeling) van het ontvangen materiaal,
maar in zaaitijd 1966 besloot Hazera - onder druk van
instanties - de zaak te sluiten. Ik moest mijn materiaal
uitzaaien op nabijgelegen proefstation Kiryat Gat,
om in het voorjaar daarna assistant te worden van dr.
Efrat in Beit Dagan. En weer redde Waks de situatie.
Hij nam op zich de uitzaai van enige veelbelovende
gevorderde soorten in mijn werk, op te nemen in het
productieprogramma van Mivhor. In het voorjaar van
1967 nodigde hij alle instanties uit tot kennismaking
met die bijna voltooide nieuwe rassen. En dat was raak!
De officiële bezoekers in voorjaar 1967 (Ministerie van
Landbouw, Irgun Ovdei Hafalcha) stonden perplex.
Tenslotte merkte iemand aarzelend op, dat het
misschien toch maar beter zou zijn om ook Hazera
veredelingswerk toe te staan. Toen bleek ook dat in
Beit Dagan geen budget bestond om mij te werk te
stellen! Daarmee verkreeg ik voor de volgende 23 jaar
tot pensioengerechtigde leeftijd in 1989 de vrije hand.
Intussen stichtte Borlaug in 1966 in Mexico de
eerste internationale organisatie voor bevordering van
takken van landbouw over de hele wereld, genaamd
CIMMYT (Centro Internacional Mejoramiento Mais y
Trigo). In het voorjaar van 1967 zond hij dr. Gibler (mijn
leermeester) naar deze regionen om de stand van
zaken op te nemen. Als gevolg daarvan werd Mivhor
erkend als het station voor samenwerking met Mexico.
Als gevolg daarvan kreeg ik sinds zaaitijd herfst 1967
jaarlijks grote hoeveelheden tarwe in verschillende
stadia van ontwikkeling ter verdere bewerking.
Tevens ontwikkelde ik ieder jaar op deze basis mijn
eigen kweekprogramma via enige honderden nieuwe
kruisingen. Sindsdien deelden ook andere instanties,
ARO in Beit Dagan en het Weizmann Instituut, in
tarwezaad-zendingen uit Mexico; enige keren via
mij ter verdeling, later rechtstreeks naar andere
belanghebbenden.
Daarmee komt de kern van dit verhaal tot een
einde. Sindsdien en tot mijn pensioenleeftijd in 1989,
ontwikkelde ik 10 nieuwe tarwerassen van een totaal
ander type (fenologie) dan voordien, met steeds hogere
opbrengstcapaciteit. Sindsdien zijn opbrengsten van
600-700 kg per dunam en meer geen zeldzaamheid
meer. Een van mijn rassen bracht het zelfs eens tot
1000 kg per dunam! In 1952 werd 300 kg per dunam als
hoge opbrengst beschouwd. Veredeling was natuurlijk
niet de enige factor voor deze hogere opbrengsten,
ook verbetering van cultuurmaatregelen speelde een
zeer belangrijke rol. Alle eer daarvoor komt toe aan de
uitstekende samenwerking met de voorlichtingsdienst.
Mijn overige activiteiten waren het invoeren van
modernere proefveld- en andere technieken, meer dan
twee jaar assistentie voor tarweproductie in Paraguay
en tenslotte vier korte adviesbezoeken aan China, het
land met verreweg de grootste tarweproductie ter
wereld, ongeveer gelijkstaand aan de meer bekende
productie van rijst. Mijn gastheren van de tarwestations
weigerden rijst te eten op een tocht langs een deel van
de Zijdeweg, waaraan ik in 2000 mocht deelnemen.
Letterlijk en figuurlijk was en is tarwe mijn dagelijks
brood...
47
september 2010