Download - Natuurpunt

More documents

Recommendations

Info

1. Inleiding Dit rapport is het eindverslag van het project ‘Vleermuizen in bos en park in de provincie Vlaams- Brabant’. Dit project werd uitgevoerd door <strong>Natuurpunt</strong> Studie vzw en werd gecofinancierd door de Provincie Vlaams-Brabant. 1.1. Achtergrondinformatie Alle vleermuizen in Europa zijn beschermd door de habitatrichtlijn (92/43/EEG). De soorten die voorkomen in Vlaanderen staan allen in bijlage IV, wat wil zeggen dat ze als soorten van communautair belang een strikte bescherming genieten. Zeven in België voorkomende soorten (Grote en Kleine hoefijzerneus, Vale vleermuis, Mopsvleermuis, Meervleermuis, Ingekorven vleermuis en Bechsteins vleermuis) worden ook in bijlage II vermeld. Voor deze soorten moeten speciale beschermingszones worden afgebakend. Vleermuizen worden tot dusver nog te weinig onderzocht en actief beschermd. Nochtans zijn vleermuizen belangrijke sleutelsoorten in ons ecosysteem en kan hun aanwezigheid veel vertellen over de kwaliteit en diversiteit van het leefgebied. Bijkomende kennis is nodig en wordt bovendien gevraagd bij allerlei rapportages (IHD, MER, windturbines, …). De provincie Vlaams-Brabant zette recent een grootschalige campagne op rond koesterburen. Het gaat hierbij om zo'n 130 verschillende dier- en plantensoorten, elk met hun typisch leefgebied. Deze soorten behoren allemaal tot de prioritair te beschermen soorten in de provincie Vlaams-Brabant. Niet minder dan 16 vleermuissoorten werden geselecteerd als prioritaire soort en 9 soorten werden als koesterbuur geadopteerd. 2011 is uitgeroepen tot Europees jaar van de vleermuis (http://www.eurobats.org/ news_events/eurobats_news.htm) en bovendien hebben de Verenigde Naties dit jaar ook uitgeroepen tot het internationaal jaar van de bossen (http://www.vbv.be/internationaaljaarbos/). Aangezien vleermuizen en bossen zeer nauw met elkaar verbonden zijn, zowel naar verblijfplaats als leef- en jachtgebied, is dit een uitgelezen kans om in 2011 van start te gaan met een grootschalig onderzoek naar de toestand van de vleermuizen in de provincie Vlaams-Brabant. Eerdere provinciale soortbeschermingsprojecten hebben aangetoond dat de opbouw van een duurzaam vrijwilligersnetwerk, sensibilisatie van het publiek en samenwerking met zoveel mogelijk betrokken partners erg belangrijk is om te komen tot een gedragen soortbeschermingsproject. Door de handen in elkaar te slaan komen we tot een win-win situatie waarbij het project naast het ecologische aspect ook een sociale en educatieve meerwaarde krijgt. Deze benadering wilden we ook in dit project volgen. Vleermuizen in bos en park in de provincie Vlaams-Brabant 7
1.2. Vleermuizen in Vlaams-Brabant Gegevens van vleermuizen in Vlaams-Brabant van vóór 2000 zijn schaars (Willems, 2002). Er zijn nauwelijks zomerwaarnemingen, en wintertellingen gebeurden ongecoördineerd en slechts op een beperkt aantal locaties – al werden die locaties soms wel jarenlang op een gestandaardiseerde manier (en vaak door dezelfde onderzoeker) onderzocht. De eerste provinciaal gecoördineerde wintertelling dateert van de winter 2004-2005. De resultaten toonden aan dat de overwinterende aantallen niet hoog, maar wel erg divers waren (Willems & Boers, 2005). De resultaten van de daarna volgende jaarlijkse wintertellingen vormen momenteel de meest gebiedsdekkende informatie over vleermuizen in Vlaams-Brabant. Wat zomergegevens betreft is uit een beperkt aantal gebieden recente informatie beschikbaar (bv. Het Vinne, Lambrechts et al. 2009), maar in veel andere gebieden is geen volledige informatie beschikbaar, of is deze reeds bijna 10 jaar oud (Willems et al. 2003). De plaatsen waarvan momenteel zomergegevens van vleermuizen bekend zijn, zijn voornamelijk plaatsen waar ofwel een lokaal project opgezet werd rond vleermuizen, ofwel waar een (groepje van) actieve vleermuizenvrijwilliger(s) in de buurt woont. Dit heeft als gevolg dat van het overgrote deel van de provincie geen of slechts een zeer fragmentarisch beeld bekend is van het voorkomen van de verschillende vleermuizensoorten. Voor twee soorten is bekend dat de provincie Vlaams-Brabant van groot belang is voor hun voortbestaan in Vlaanderen. Van de 4 bekende kolonies Ingekorven vleermuis (in 2011) bevinden er zich 2 in Vlaams Brabant, te Lovenjoel en Houwaart, samen goed voor 30% van de gekende Vlaamse populatie. Van de Bosvleermuis zijn slechts weinig locaties bekend in Vlaanderen (situatie 2011). Er komen kleine populaties voor in de bosgordel ten noorden van Ronse (Oost-Vlaanderen), en in Limburg in een boscomplex ten noorden van Sint-Truiden en Voeren. Het zwaartepunt van de soort ligt echter in Vlaams-Brabant, met bekende populaties in het Zoniënwoud, het Heverleebos en Meerdaalwoud, en met regelmatig waarnemingen in de regio tussen deze bossen. Om vleermuizen effectieve bescherming te kunnen geven, is kennis van het huidige voorkomen een eerste vereiste. Verbeterde opname-apparatuur en geavanceerde software laten momenteel toe om meer soorten te kunnen detecteren dan 10 jaar geleden. Door hiermee systematisch gegevens te verzamelen over de gehele provincie, kunnen kennishiaten met betrekking tot het voorkomen van vleermuizensoorten opgevuld worden. Met deze kennis kan dan gebouwd worden naar een daadwerkelijke bescherming. Vleermuizen in bos en park in de provincie Vlaams-Brabant 8
Page 1: Vleermuizen in bos en park in de pr
Page 4 and 5: Inhoudsopgave 1. Inleiding ........
Page 6 and 7: 4.13.2. Bespreking ................
Page 10 and 11: 1.3. Doelstellingen van het project
Page 12 and 13: 2.2. Materiaal en Methode 2.2.1. Me
Page 14 and 15: Tabel 2: Overzicht uitgevoerde dete
Page 16 and 17: 2.2.1.4. Onderzoeksinspanningen Er
Page 18 and 19: 4. Resultaten projectgebieden 4.1.
Page 20 and 21: Kaart 2: Vleermuizenwaarnemingen Kl
Page 22 and 23: Kaart 3: Vleermuizenwaarnemingen Te
Page 24 and 25: ontstaat hierdoor een uitgebreider
Page 26 and 27: 4.4. Vleermuizeninventarisatie dome
Page 28 and 29: Kaart 5: Vleermuizenwaarnemingen do
Page 30 and 31: 4.5.3. Aanbevelingen voor beheer 4.
Page 32 and 33: 4.6. Vleermuizeninventarisatie Prov
Page 34 and 35: Kaart 7: Vleermuizenwaarnemingen Pr
Page 36 and 37: Het behoud van groenbeschutting nab
Page 38 and 39: 4.8. Vleermuizeninventarisatie Zoni
Page 40 and 41: Kaart 9: Vleermuizenwaarnemingen Zo
Page 42 and 43: 4.9. Vleermuizeninventarisatie Schi
Page 44 and 45: Kaart 10: Vleermuizenwaarnemingen S
Page 46 and 47: De zuidwestrand van het bos is vrij
Page 48 and 49: 4.11. Vleermuizeninventarisatie Tie
Page 50 and 51: Kaart 12: Vleermuizenwaarnemingen T
Page 52 and 53: 4.12.2.3. Kolonies De zolder van de
Page 54 and 55: 4.13. Vleermuizeninventarisatie Pro
Page 56 and 57: Kaart 14: Vleermuizenwaarnemingen P
Page 58 and 59:
4.14.2.2. Boomholten Een beperkte v
Page 60 and 61:
Kaart 15: Vleermuizenwaarnemingen M
Page 62 and 63:
ospaden naar die vijvers toe open e
Page 64 and 65:
4.16. Vleermuizeninventarisatie Lov
Page 66 and 67:
Kaart 17: Vleermuizenwaarnemingen L
Page 68 and 69:
Kaart 18: Vleermuizenwaarnemingen M
Page 70 and 71:
Kaart 19: Vleermuizenwaarnemingen G
Page 72 and 73:
- Behoud van bomen met losse schors
Page 74 and 75:
4.20. Vleermuizeninventarisatie Beg
Page 76 and 77:
in te roepen. Het verdient eveneens
Page 78 and 79:
5. Resultaten bijkomende onderzoeke
Page 80 and 81:
5.2. Onderzoek naar het gebruik van
Page 82 and 83:
Kaart 22: Resultaten tunneltellinge
Page 84 and 85:
van een dergelijke boomcamera (ca 1
Page 86 and 87:
Aanbevelingen Wegens het voorkomen
Page 88 and 89:
dat er zich ook verblijfplaatsen be
Page 90 and 91:
omgeving. Dit betekent dat de diere
Page 92 and 93:
6.2.2. Telemetrie 6.2.2.1. Overzich
Page 94 and 95:
Kaart 26: Verblijfplaatsen, routes
Page 96 and 97:
Raadpleeg bij iedere geplande ingre
Page 98 and 99:
De vermelde aanbevelingen voor geld
Page 100 and 101:
7. Verslaggeving van de acties rond
Page 102 and 103:
8. Beheeradvies voor bos en park 8.
Page 104 and 105:
8.3. Vleermuisvriendelijke bosbouww
Page 106 and 107:
10. Dankwoord Graag willen we de pr
Page 108 and 109:
Willems, W. (2002). Vleermuizen in
Page 110 and 111:
De Brandts vleermuis onderscheiden
Page 112 and 113:
Ingekorven vleermuis - Myotis emarg
Page 114 and 115:
Gewone dwergvleermuis - Pipistrellu
Page 116 and 117:
Rosse vleermuis - Nyctalus noctula
show all

Download - Natuurpunt

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?