Post en Techniek, mei 2011

Post & Techniek 04, mei 2011 Automatische portocontrole met nieuwe Sosma's Blad 8
In de huidige Sosma's worden de brieven bestraald met ultra-violet licht met een golflengte van 365 nm. De
fosforescerende stof licht op en zendt zichtbaar licht uit dat wordt gedetecteerd bij een golflengte van 530 nm
(= groene fosforescentie).
Postzegels met een rode foforescentie.
Sinds een aantal jaren worden er in ons land ook postzegels uitgegeven die na bestraling met ultra-violet licht
zichtbaar licht uitzenden dat wordt gedetecteerd bij een golflengte van 585 nm (rode fosforescentie). De
termen "groene fosforescentie" en "rode fosforescentie" worden door TNT Post gehanteerd om de beide
fosforescentie typen aan te duiden die momenteel op de Nederlandse postzegels worden toegepast. Dat wil
echter niet zeggen dat wij ook daadwerkelijk een groene of een rode fosforescentie kleur zien als we de
postzegels met ultra-violet licht bestralen! Het menselijk oog ziet een bepaald gedeelte van het elektromagnetische
spectrum en wel dat deel dat we "zichtbaar licht" noemen. Maar kleuren zien is ook persoonsafhankelijk.
Niet iedereen ziet kleuren op dezelfde manier. Een extreem voorbeeld daarvan is kleurenblindheid.
530
nm
585
nm
Afb. 18
De spectrale karakteristiek van de detectoren in de Sosma's.
De beide verticale rechthoekjes geven de detectie-gebieden
weer van de huidige groene fosforesentie (530 nm) en rode
fosforescentie (585 nm).
Op de horizontale as is de licht golflengte in nanometer
(nm) uitgezet en op de verticale as staat de lichtintensitiet.
In dit artikel wordt de nomenclatuur van TNT Post overgenomen. Zij spreken van "groene" en "rode"
fosforescentie. Het criterium daarbij is de golflengte die door de fotocellen (of door andere lichtgevoelige
elementen) in de Sosma wordt gedetecteerd. In afbeelding 18 zijn de spectrale karakteristieken van de
detectoren voor de groene en rode fosforescentie weergegeven. Deze karateristieken (de twee klokvormige
grafieken) vertonen bij een bepaalde golflengte een maximum. Ongeveer bij die maxima vindt de detectie van
het uitgezonden fosforescentie licht plaats en de "kleur" van het licht bij die golflengtes is de door TNT Post
gehanteerde fosforescentie kleur. De beide detectie gebiedjes zijn in de afbeeldingen 18 en 19 weergegeven
als twee verticale rechthoekjes bij 530 nm voor het groene licht en bij 585 nm voor het rode licht.
Indien wij bij het bekijken van een postzegel onder UV belichting optisch filters voor onze ogen zouden
houden die respectievelijk alleen licht van die twee golflengtes zouden doorlaten, zouden wij de gedetecteerde
fosforescentie kleur zien!
510 520 530 540 550 560 570 580 590
500 nm 600 nm
Afb. 19 Op dit gedeelte van het zichtbaar licht spectrum zijn de detectie gebiedjes van de groene fosforescentie (530 nm)
en van de rode fosforescentie (585 nm) d.m.v. een zwart rechthoekje weergegeven.