Tennis & Coach nr 4 aug 2009 - SportKaderServices

meen een sport aanleert. In werkelijkheid zijn deze, niet onderzochte,
veronderstellingen, waarin de overgrote meerderheid van trainers en
bekende coaches geloven, niet waar en kunnen ze zelfs averechts uitwerken.
Alle didactici en sportonderzoekers zijn het erover eens dat het aanleren
van een sport vooral visueel en kinesthetisch gaat. Sporters leren door kijken
en doen, door het verwerken van beelden of modellen van specifieke
slagen en de gevoelens die daarbij horen.
Sampras: Ik kan niet uitleggen hoe ik
mijn forehand sla – het komt van nature
Beeld en gevoel
De oplossing bestaat er dus uit, dat er duidelijke mentale en fysieke
modellen gemaakt worden voor alle slagen. In feite hebben veel topspelers
beschreven dat ze op die manier leerden tennissen. John McEnroe
bijvoorbeeld gaf het in één zin weer toen hij zei: ‘Ik keek hoe Rod Laver
speelde en probeerde te doen wat hij deed.’ Pete Fischer, een van de eerste
coaches van Sampras, die hem de enkelhandige backhand aanleerde,
reisde helemaal naar Pennsylvania om exact te kunnen zien hoe Don
Budge zijn backhandgreep hield.
Topspelers kunnen zich absoluut geen voorstelling maken van complexe
technische vragen. Hun manier van denken is een compleet andere taal:
de taal van beelden en gevoelens, niet van woorden. Het fundamentele
probleem van de huidige tennisdidactiek is, dat het een poging doet
informatie over lichaamsbeweging over te brengen door mondelinge
beschrijvingen: ‘Zwaai van laag naar hoog, sla de volley, draai je onderarm
tijdens de servicebeweging, etc., etc.’
Om hier profijt van te hebben, moet de leerling eerst deze woorden vertalen
in interne beelden. Er zijn maar weinig leerlingen die hiertoe van
nature in staat zijn. In plaats daarvan concentreren ze zich op de woorden
van de leraar, in een poging om te doen wat de trainer zegt, en proberen
ze zich mechanisch door de slag heen te praten. Door dit proces
maken ze het veel, veel ingewikkelder dan het is of zou moeten zijn.
Het alternatief
Het Visual Tennissysteem biedt een alternatief: het is het enige tennisleersysteem
dat tennissen benadert op de manier waarop het aanleren van
een sport echt werkt. Topspelers hebben de natuurlijke, intuïtieve gave
om beeld en gevoel van een superieure slag op te pikken. Maar de overgrote
meerderheid heeft daar hulp bij nodig.
Visual Tennis biedt deze hulp door een simpel, systematisch proces waarmee
je toegang krijgt tot je natuurlijke leervermogen. Het resultaat voor
de leerling is een doorbraak in de kwaliteit en de vastheid van zijn slagen.
Die doorbraak kan in een heel korte tijd worden gemaakt.
Visual Tennis doet dit door alle leerlingen te leren zelf duidelijke fysieke
en mentale modellen te construeren voor al hun slagen. Deze modellen
zijn tegelijkertijd veel preciezer en veel simpeler dan de typische optelsom
van tennistips die leraren uiteenzetten.
Visual Tennis benadert iedere slag als een conceptueel geheel. Het leert
spelers exact hoe een slag eruit moet zien en hoe dat in je lichaam aanvoelt.
Nog belangrijker is, dat het spelers leert hoe ze kunnen visualiseren
hoe iedere slag eruit moet zien en hoe dat aanvoelt in hun eigen per-
ceptie. We noemen dit interne mentale beeld een ‘kinetisch beeld’, een
mentaal beeld dat ook een gevoelscomponent heeft. Een kinetisch beeld
bevat niet alleen het interne beeld over hoe de slag eruit moet zien, het
bevat ook een mentaal gevoel over hoe het lichamelijk voelt om de slag
zo uit te voeren.
Door deze interne beelden te creëren spreekt het systeem rechtstreeks
tot het lichaam, in een taal die het begrijpt – in beelden en gevoelens
in plaats van in woorden. Letterlijk gesproken zal het proces afdrukken
maken van een slag, rechtstreeks in de geest en het lichaam van de leerling.
Het resultaat is het maken van ongelooflijk krachtige en precieze spiergeheugenpatronen
voor iedere slag.
Het gaat verder dan het leren van de basis. Het proces van visueel tennis
geeft de leerling een simpele en systematische methode om consistent
zijn slagen uit te voeren, ook onder druk. Door het visualiseren van de
slagen voordat ze worden uitgevoerd, kan de speler de druk van zich
afschudden, emotioneel positief blijven door positieve beelden op te roepen
en slagen uitvoeren met een hoge mate van technische precisie.
In de afgelopen twintig jaar is het systeem getest en het heeft zich
bewezen bij spelers van alle niveaus: beginners, zowel kinderen als volwassenen,
clubspelers van alle niveaus, talentvolle juniorspelers, volwassen
competitiespelers en professionals tot aan de top van de ranglijst,
waaronder Grand Slam-winnaars Justine Henin, Gabriela Sabatini en John
McEnroe.
McEnroe: Ik keek hoe Rod Laver speelde
en probeerde te doen wat hij deed
Service McEnroe
Begin jaren ‘90 was John McEnroe bezig met een terugkeer op het hoogste
niveau. Hij was er van overtuigd dat hij nog steeds strijd kon leveren
met de beste spelers van dat moment. Maar hij had een probleem. Al
enkele maanden was zijn service – het dominante wapen dat hem tot
een van de grootste spelers van de jaren ‘80 had gemaakt – een zwakke
schakel in zijn spel. Zijn percentage eerste service lag onder de 50 procent.
De snelheidsmeters gaven aan dat zijn eerste service snelheden
bereikte van amper 150 k/u.
Het gevolg was dat John heel hard moest werken om zijn servicegames
te behouden, hij constant onder druk stond bij de moeilijke eerste volley
en twee tot drie keer per set werd gebroken op zijn eigen service. Zijn
legendarische mentale hardheid zorgde ervoor dat hij in de wedstrijd
bleef, maar het leek er op dat hij te veel kracht had verloren om van de
echte topspelers te kunnen winnen. Veel betrokkenen vonden hem met
zijn dertig jaar ook al te oud om nog echt mee te kunnen.
Ik werkte in 1984 met John tijdens het maken van de instructievideo The
Winning Edge. Ik besteedde toen veel tijd aan het bestuderen van zijn
techniek, speciaal zijn service. Kijkend naar John in 1990 werd het me
duidelijk dat hij een duidelijk technisch probleem had met zijn achterzwaai,
waardoor zijn mindere kracht en precisie werden verklaard.
Ik sprak John in San Francisco en hij besloot mij de kans te geven om de
veranderingen in zijn servicebeweging te analyseren en die te vergelijken
met de glorietijd van de instructievideo.
De eerste stap is dan het identificeren van het probleem en, nog belang-
11