Verslag sturen op de kracht van de samenleving - KING

‘Uitgangspunt van het nieuwe Utrechtse systeem is: één systeem, één kind, één plek’
Eén systeem, één kind, één plek
Utrecht bijt het spits af. ‘We zijn in Utrecht bezig met een nieuw systeem, aldus Manshanden.
‘Een systeem waar geen twintig verschillende professionals bij een gezin komen. Waar niet langs
elkaar heen wordt gewerkt, en niet wordt gedacht in instituten. Een systeem dat werkt.
Tegelijkertijd heb ik een gezond wantrouwen jegens systemen. Systemen zijn geen vaststaande
structuren, maar organismes die zich aanpassen aan de tijd. Ik zeg dit bewust vooraf.’
Uitgangspunt van het nieuwe Utrechtse systeem is: één systeem, één kind, één plek. ‘Eerste
gedachte was om de decentralisaties te integreren met alles’, vervolgt Manshanden. ‘Maar daar
zijn we al snel van afgestapt. Ik dacht: het lukt niet, ik krijg het niet in mijn hoofd. Er zijn teveel
partijen in Utrecht. Daarom werken we vanuit drie sporen. Zorg voor de jongere, Meedoen naar
vermogen en de Participatiewet. Utrecht wil de wetten uit elkaar houden, maar wel voldoende
verbinding tussen de drie domeinen aanbrengen.’
Het risico bestaat dat we te snel willen, of te hard lopen, aldus Manshanden. ‘Ik zeg altijd maar
zo: “In je eentje ga je sneller en samen kom je verder”. We doen het stap voor stap. 2012 was het
jaar om te leren, in 2013 maakt Utrecht de keuzes en in 2014 gaan we het inregelen. Dat is de
planning.’
‘De buurtteams helpen mensen in een zo vroeg stadium bij het oplossen van obstakels. Samen met het
gezin, met één hulpverlener’
Proeftuinen Utrecht
Utrecht startte in 2011 vier proeftuinen in de probleemwijken Ondiep en Overvecht: twee op het
gebied van jeugdzorg en twee op het gebied van “meedoen naar vermogen”. Daarvoor stelde de
gemeente multidisciplinaire buurtteams samen. De buurtteams werken op een laagdrempelige
manier in de wijken. Ze helpen mensen in een zo vroeg stadium bij het oplossen van obstakels.
Samen met het gezin, met één hulpverlener.
Manshanden: ‘Eén ding was van meet af aan duidelijk: dit moet de gemeente niet alleen gaan
doen. Er zijn vrije en creatieve geesten voor nodig en we moeten alle betrokken partijen mee
krijgen.’ Daarom nodigde de gemeente de beste mensen van instellingen als jeugdzorg, GGD,
Bureau Jeugdzorg, Welzijn en MEE uit om te solliciteren op een functie binnen de buurtteams.’
‘Eerlijk gezegd’, vervolgt Manshanden, ‘de meeste mensen die solliciteerden vielen af. Het vraagt
veel van professionals om te sturen op de eigen kracht van mensen, en niet te denken vanuit het
aanbod van instanties. We hebben echt moeten vechten voor het team. Geschikte medewerkers
kregen een training “Anders denken”. Daarnaast hebben we een aantal principeafspraken
gemaakt. Zo praten de professionals niet “over” maar “met” het gezin – een belangrijke
nuancering.’
‘De wachtlijsten worden korter omdat de buurtteams effectiever zijn, en doordat burgers hun informele
netwerk inschakelen’
2