'Klimaat en Geweld' Rudolf Escher - NVMP

in dit deel van de VS te veranderen,
hetgeen resulteerde in droogte, verwoestijning,
bodemerosie en afnemend
landbouwareaal. Na 1260 zijn
er in deze regio in overweldigende
mate sporen gevonden van oorlogen,
bloedbaden en kannibalisme. Dit is
slechts één voorbeeld van grootschalig
geweld als gevolg van klimaatverandering.
Het is niet ondenkbaar dat
klimaatveranderingen ook ten grondslag
lagen aan verschijnselen zoals de
Hendrick Avercamp: IJsvermaak
grote volksverhuizingen en de enorme
geweldsgolven die daarmee
gepaard gingen.
Nog slechts enkele jaren geleden was
het bon ton onder conflictwetenschappers
om wateroorlogen en andereecologisch/klimatologisch-gerelateerde
dodelijke conflicten eenvoudigweg
te ontkennen. Deze (uit)vluchtweg
is nu, mijns inziens, hermetisch
afgesloten.
Klimaatverandering is van alle tijden.
Het ene interglaciaal volgt op de
andere ijstijd. Zelfs minieme fluctuaties
in gemiddelde temperatuur kunnen
rampzalige gevolgen hebben
(denk bijvoorbeeld aan de kleine ijstijd
in Europa van de vijftiende tot de
negentiende eeuw). Een indirect
effect van klimaatverandering op conflicten,
dat overigens niet door Welzer
wordt genoemd, zou het volgende
scenario kunnen opleveren: (a) een
gunstig klimaat leidt tot een bevolkingsexplosie;
(b) de populatie stort
vervolgens in elkaar door burgeroorlogen
of (c) migratiegolven leiden tot
externe conflicten. Dit is, in een
notendop, de geschiedenis en het
onvermijdelijke lot van de mensheid
zoals geanalyseerd door Steven
LeBlanc en Katherine Register in hun
boek Constant Battles: The Myth of
the Peaceful, Noble Savage (2003).
Een ecologisch-demografisch evenwicht
is, voor mensen zowel als andere
dieren, een illusie.
*
Welzer, Harald (2009). De klimaatoorlogen.
Waarom in de 21ste eeuw
gevochten wordt. Ambo,
Amsterdam. Oorspronkelijke titel:
Klimakriege. Wofür im 21.
Jahrhundert getötet wird. Fischer
Verlag, Frankfurt a. Main, 2008.
17