Over Oegstgeest oktober 1997 - Vereniging Oud Oegstgeest

ENDEGEEST, DE LAATSTE 100 JAAR.
In 1895 overleed de laatste Vrouwe
van Endegeest, Johanna Margaretha
Gevers-van Assendelft. Zij was
kinderloos gebleven en liet haar
landgoederen Endegeest en Rhijngeest
na aan de kleinzoon van haar
zwager, Jhr. Leonard Adrien Gevers,
die in Leiden medicijnen studeerde,
maar over onvoldoende liquide mid­
delen beschikte voor een prettig studentenleven.
Juist in die tijd kwam de klinische
psychiatrie op: het inzicht dat men
psychiatrische patiënten slechts kon
beoordelen en, zo mogelijk, behandelen
door een deskundige, dage­
lijkse observatie. Het strekt de Leidse
medische studenten faculteit uit
die tijd tot eer dat zij het initiatief
nam en aan de Universiteit verzocht
een psychiatrische ziekenafdeling in
het leven te roepen. Overleg met het
gemeentebestuur van Leiden, dat
belast was met de zorg voor armlas­
tige zieke burgers volgde en nog in
Sanatorium "Rhijngeest", Conversatiezaal.
20
1895 kocht de gemeente eerst het
landgoed Endegeest en later Rhijn­
geest van de opgeluchte jonker voor
f75000,-.
Men liet er geen gras over groeien:
in 1896 werd begonnen met de
bouw van een "krankzinnigengesticht",
berekend op 350 patiënten,
verdeeld in vier vrouwen- en vier
mannenpaviljoens, voor observatie,
rustigen, halfrustigen en onrustigen,
een hoofdgebouw voor medische
diensten, een keuken -annex- wasserij,
een infectiebarak en een mortuarium".
Het hoofdgebouw, aan de straatweg
gelegen, bestond oorspronkelijk uit
drie losse stukken. In het middelste
bevonden zich o.a. onderzoekskamers,
de kerk, het laboratorium en
een eigen, zeer modern ingerichte,
operatiekamer.
Rechts en links van het hoofdge­
bouw bevonden zich de observatieafdelingen,
maar nog tijdens de