Sheets Afstand van Recht / Salduz - Römelingh
Sheets Afstand van Recht / Salduz - Römelingh
Sheets Afstand van Recht / Salduz - Römelingh
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
AFSTAND VAN RECHT<br />
Docent Mr W. <strong>Römelingh</strong><br />
Datum 20 mei 2010<br />
Plaats Amsterdam<br />
Punten 2 PO Juridisch<br />
Een verdachte kan niet zo maar afstand doen <strong>van</strong><br />
het recht op de bijstand <strong>van</strong> een advocaat. Centraal<br />
staat de uitspraak <strong>van</strong> de Hoge Raad in de<br />
zaak <strong>van</strong> de doodslag dan wel moord op Jesse<br />
Dingemans. 2 punten PO juridisch. EUR 119 inclusief<br />
19% BTW.
AFSTAND VAN RECHT<br />
Tekenen bij aankomst<br />
Tekenen bij vertrek<br />
Evaluatie<br />
Graag mobiele telefoon(s) uit
AFSTAND VAN RECHT<br />
www.romelingh.com<br />
College Cursus<br />
| Aanmelden<br />
| Annuleren<br />
| Cursusaanbod<br />
| Cursusmateriaal<br />
www.romelingh.com/sheets/sheets-0062.pdf
AFSTAND VAN RECHT<br />
<strong>Recht</strong> op bijstand advocaat<br />
Mogelijkheid afstand <strong>van</strong> recht<br />
HR 17/11/2009 LJN BI2315 en NJ 2010, 143<br />
Soms geen afstand <strong>van</strong> bijstand mogelijk<br />
Ondubbelzinnig, desbewust en vrijwillig<br />
En zelfs dan...
AFSTAND VAN RECHT<br />
Feiten en procedure<br />
Conclusie advocaat-generaal<br />
- Nederlandse regelgeving en rechtspraak<br />
- Opmerkingen persoon verdachte<br />
- Europese regelgeving en rechtspraak<br />
- <strong>Recht</strong>svergelijkende opmerkingen<br />
- Opvattingen literatuur<br />
Uitspraak Hoge Raad<br />
Aangrenzende opmerkingen<br />
Andere opmerkingen over zaak
FEITEN EN PROCEDURE<br />
1 december 2006 te Hoogerheide<br />
Basisschool De Kim-Op<br />
Jesse Dingemans toen 8 jaar oud<br />
Julien Constancia toen 22 jaar oud
FEITEN EN PROCEDURE<br />
Gebeurtenissen volgens verdachte<br />
Verdachte weigert te betalen<br />
Verdachte mishandeld door X, Y en Z<br />
Verdachte gedwongen om zich om te kleden<br />
Z in kleren verdachte school binnengegaan<br />
Niet halfbroertje vermoord,<br />
maar Jesse Dingemans vermoord
FEITEN EN PROCEDURE<br />
Verhaal niet zonder meer ongeloofwaardig<br />
Z nooit gevonden<br />
X en Y eerst ander alibi<br />
Getuigen geven verschillend signalement<br />
Wel DNA op jas verdachte<br />
Geen DNA op lichaam verdachte<br />
DNA andere man/vrouw in schoen verdachte
FEITEN EN PROCEDURE<br />
Gebeurtenissen volgens politie/justitie<br />
Verdachte op bezoek bij moeder/stiefvader<br />
Verdachte naar school halfbroertje<br />
Jesse Dingemans naar klaslokaal<br />
Verdachte aangesproken bij trap op<br />
Verdachte aangesproken bij trap af<br />
Jesse Dingemans levenloos in klaslokaal
FEITEN EN PROCEDURE<br />
Zeer kort tijdsbestek trap op en trap af<br />
Verdachte gezien met vuilniszakken<br />
In vuilniszakken kleding verdachte<br />
Op kleding DNA slachtoffer<br />
In huis moeder/stiefvader DNA slachtoffer<br />
Verdachte loenst/loenste<br />
Verdachte verklaart wisselend
FEITEN EN PROCEDURE<br />
Verdachte eerder veroordeeld...<br />
Rb Breda 27/04/2004 LJN XX0000<br />
Gewapende overval supermarkt<br />
2 jaar + reclasseringstoezicht<br />
Recidive tijdens toezicht<br />
19/06/2006 afloopbericht naar OM<br />
01/12/2006 gebeurtenissen Hoogerheide
FEITEN EN PROCEDURE<br />
Rb Utrecht 28/03/2007 LJN BA1613<br />
Kort Geding<br />
Mr H.J.A. Knijff voor unitmanager<br />
Mr A.G.J. Wesselman voor reclassering<br />
Niet handelen volgens protocol<br />
Non-actief-stelling unitmanager<br />
Niet handelen als goed werkgever
FEITEN EN PROCEDURE<br />
Rb Breda 06/09/2007 LJN BB3032<br />
Eerste advocaat H. <strong>van</strong> Asselt (Roosendaal)<br />
Tweede advocaat G. Spong (Amsterdam)<br />
Uitkomst: doodslag 12 jaar + TBS
FEITEN EN PROCEDURE<br />
Hof Den Bosch 26/02/2008 LJN BC5105<br />
Eerste advocaat mr R.E. Drenth (Breda)<br />
Tweede advocaat mr H.H.M. <strong>van</strong> Dijk (Den Bosch)<br />
Uitslag: moord levenslang
FEITEN EN PROCEDURE<br />
HR 17/11/2009 LJN BI2315 en NJ 2010, 143<br />
Eerste advocaat G.P. Hamer<br />
Tweede advocaat B.P. de Boer<br />
Verwijzing Gerechtshof Arnhem
CONCLUSIE ADVOCAAT-GENERAAL<br />
Mr Jörg<br />
<strong>Afstand</strong> rechtsbijstand slaagt<br />
Levenslange straf slaagt<br />
Voorbedachte raad slaagt<br />
Eigen waarneming slaagt<br />
Fotoconfrontatie slaagt<br />
Bewijsoverweging zonder bron faalt<br />
Bewijsoverweging over mes faalt
CONCLUSIE ADVOCAAT-GENERAAL<br />
Mr Jörg<br />
Nederlandse regelgeving<br />
Nederlandse rechtspraak<br />
Opmerkingen persoon verdachte<br />
Europese regelgeving/EVRM<br />
Europese rechtspraak/EHRM<br />
<strong>Recht</strong>svergelijkende opmerkingen<br />
Opvattingen literatuur<br />
Eigen opvatting
NL REGELGEVING EN RECHTSPRAAK<br />
Nederlandse regelgeving<br />
Artikel 28 Sv<br />
Artikel 41 Sv<br />
De verdachte is bevoegd zich door een of meer<br />
gekozen of toegevoegde raadslieden te doen bijstaan.<br />
Bevoegd ≠ Verplicht
NL REGELGEVING EN RECHTSPRAAK<br />
Tekst & Commentaar<br />
Vrije keuze verdachte<br />
Advocaat afhankelijke positie<br />
Verdachte kan bijstand beëindigen<br />
Vertrouwen noodzakelijk voor rechtsbijstand
NL REGELGEVING EN RECHTSPRAAK<br />
Artikel 41 Sv<br />
Toevoeging raadsman wanneer:<br />
- bevel bewaring of ge<strong>van</strong>genneming<br />
bij wel in verzekering gestelde verdachte<br />
- vordering bewaring of ge<strong>van</strong>genneming<br />
bij niet in verzekering gestelde verdachte<br />
- hoger beroep tegen eindvonnis eerste aanleg<br />
waarin voorlopige hechtenis is bevolen<br />
Voorzitter rechtbank/gerechtshof
NL REGELGEVING EN RECHTSPRAAK<br />
Artikel 42 Sv<br />
Verdachte <strong>van</strong> vrijheid beroofd<br />
Anders dan door inverzekeringstelling<br />
Duur vrijheidsberoving treft rechtsbijstand<br />
Bureau <strong>Recht</strong>sbijstandvoorziening<br />
Voorzitter rechtbank/gerechtshof waar zaak dient
NL REGELGEVING EN RECHTSPRAAK<br />
Nederlandse rechtspraak<br />
HR 16/02/1982 NJ 1982, 426<br />
HR 24/03/1998 LJN ZD0987<br />
HR 26/05/1998 NJ 1998, 677<br />
HR 24/03/1998 LJN ZD0987<br />
Cassatie mr J. Kuijper (Amsterdam)<br />
Beroep mr K.J.L. de Valk (Amsterdam)
NL REGELGEVING EN RECHTSPRAAK<br />
Advocaat spreekt bode<br />
Ene bode belt met andere bode<br />
Advocaat komt aanzetten<br />
Onderzoek reeds gesloten...<br />
Wet Wapens en Munitie 6 weken + onttrekking
NL REGELGEVING EN RECHTSPRAAK<br />
Cassatiemiddel en toelichting<br />
Verdachte is op basis <strong>van</strong> onjuiste of onvolledige<br />
informatie bewogen tot het afzien <strong>van</strong> rechtsbijstand<br />
op zitting<br />
Verdachte zou andere afweging hebben gemaakt<br />
indien hij geweten had <strong>van</strong> reden afwezigheid<br />
raadsman
NL REGELGEVING EN RECHTSPRAAK<br />
Hoge Raad<br />
<strong>Afstand</strong> <strong>van</strong> rechtsbijstand is feitelijk oordeel<br />
Oordeel in deze zaak niet onbegrijpelijk<br />
Verklaart "motiveringsgebrek" in Jesse Dingemans
NL REGELGEVING EN RECHTSPRAAK<br />
HR 22/04/2008 LJN BC6813 en NJ 2008, 387<br />
Beroep C.F.K.J. Lejuez (Aruba)<br />
Cassatie mr M.R. Mantz (Den Haag)<br />
Verdachte zonder raadsman<br />
Heeft handgeschreven brief bij zich<br />
Geeft brief aan procureur-generaal<br />
Vindt u het goed als we verder gaan?<br />
Ja, dat is goed.
NL REGELGEVING EN RECHTSPRAAK<br />
Verdachte heeft geen enkele blijk gegeven<br />
ernst feiten in te zien<br />
Vier jaar voor afpersing/diefstal met geweld,<br />
wapenbezit en bezit verdovende middelen<br />
Persoon verdachte/Antilliaanse jongen
OPMERKINGEN PERSOON VERDACHTE<br />
1 Tijdens hoger beroep 23 jaar oud<br />
Aansprakelijk <strong>van</strong>af 12 jaar<br />
Volwassen <strong>van</strong>af 18 jaar<br />
2 Riskeert levenslange ge<strong>van</strong>genisstraf<br />
Wat maakt groter verschil: feit of verdediging?<br />
Hoe groot is risico <strong>van</strong> levenslang?
OPMERKINGEN PERSOON VERDACHTE<br />
3 Geeft blijk <strong>van</strong> gebrekkige juridische kennis<br />
"Als ik mij had laten bijstaan door een raadsman,<br />
dan zou mijn veroordeling reeds hebben vastgestaan<br />
en dat is nu niet het geval."<br />
4 Ontkent en geeft bizar alternatief scenario<br />
Volgens Spong minder bizar dan aangenomen<br />
Als een ontkent moet ander ook ontkennen
OPMERKINGEN PERSOON VERDACHTE<br />
5 Weigert medewerking onderzoek PBC<br />
Volgens Spong was zonder onderzoek TBS "feitelijk<br />
onmogelijk"<br />
6 Rapportages wijzen op gebrekkige ontwikkeling<br />
Maar niet op psychische of ziekelijke stoornis<br />
7 Daad zelf wijst ook op gebrekkige ontwikkeling<br />
Maar niet op psychische of ziekelijke stoornis<br />
En laatste woord verdachte...
EU REGELGEVING EN RECHTSPRAAK<br />
Systematiek EVRM<br />
Artikel 15 EVRM<br />
2, 3, 4 en 7<br />
5, 6 en 8-12<br />
<strong>Recht</strong>en die wel absoluut zijn<br />
<strong>Recht</strong>en die niet absoluut zijn<br />
Verticale werking<br />
Horizontale werking
EU REGELGEVING EN RECHTSPRAAK<br />
Artikel 6 lid 3 sub c EVRM<br />
Een ieder tegen wie een vervolging is ingesteld<br />
heeft het recht om:<br />
- zich zelf te verdedigen or/ou<br />
- bijstand gekozen raadsman or/et<br />
- bijstand toegevoegd raadsman<br />
indien belangen behoorlijke rechtspleging dit eisen.
EU REGELGEVING EN RECHTSPRAAK<br />
to defend himself in person or through legal assistance<br />
of his own choosing or, if he has not sufficient<br />
means to pay for legal assistance<br />
se défendre lui-même ou avoir l'assistance d'un<br />
défenseur de son choix et, s'il n'a pas les moyens<br />
de rémunérer un défenseur
EU REGELGEVING EN RECHTSPRAAK<br />
EHRM 25/04/1983 8398/78<br />
Pakelli v Germany<br />
On the eve of its signature a Committee of Experts<br />
made a certain number of formal corrections<br />
including the replacement of "and" by "or"<br />
Vergelijk: § 31<br />
Verdrag bedoeld om rechten te beschermen
EU REGELGEVING EN RECHTSPRAAK<br />
EHRM 01/03/2006 56581/00<br />
Sejdovic v Italië<br />
EHRM 26/06/2008 15435/03<br />
Shulepov v Rusland<br />
EHRM 15/11/2007 26986/03<br />
Galstyan v Armenië<br />
EHRM 14/01/2003 26891/95<br />
Lagerblom v Zweden
EU REGELGEVING EN RECHTSPRAAK<br />
rechtspraak rechtspraak<br />
straf<br />
NJ NJ<br />
straf<br />
Sejdovic 10 8 17 5<br />
Shulepov 1 1 1 0<br />
Galstyan 1 1 1 0<br />
Lagerblom 4 4 7 3
EU REGELGEVING EN RECHTSPRAAK<br />
EHRM 24/05/1991 12744/87<br />
Quaranta v Zwitserland<br />
EHRM 24/11/1993 13972/88<br />
Imbrioscia v Zwitserland<br />
EHRM 21/04/1998 11/1997/795/997<br />
Daud v Portugal<br />
EHRM 25/09/1992 13611/88<br />
Croissant v Duitsland
EU REGELGEVING EN RECHTSPRAAK<br />
Klaus Croissant<br />
Advocaat Berlijn<br />
Advocaat RAF<br />
Sympathisant RAF<br />
Jean-Paul Sartre<br />
Michel Foucault
EU REGELGEVING EN RECHTSPRAAK<br />
<strong>Recht</strong>bank Stuttgart medio 1976<br />
Eerste advocaat wel naar eigen keuze<br />
Tweede advocaat wel naar eigen keuze<br />
Derde advocaat niet naar eigen keuze<br />
Croissant wenst mr Künzel uit Stuttgart<br />
in plaats <strong>van</strong> mr Hauser Stuttgart
EU REGELGEVING EN RECHTSPRAAK<br />
Circa 70 zittingsdagen<br />
2,5 jaar ge<strong>van</strong>genisstraf<br />
Gerichtskasse Kostenrechnung<br />
Circa DEM 250.000 totaal<br />
Circa DEM 63.000 voor mr Hauser
EU REGELGEVING EN RECHTSPRAAK<br />
EHRM:<br />
1 Raadsman naar keuze geen absoluut recht<br />
2 Gerechten mogen raadsman toevoegen, maar<br />
moeten daarbij rekening houden met wensen<br />
verdachte<br />
3 Gerechten mogen wensen verdachte passeren<br />
(bij voldoende rele<strong>van</strong>te gronden) ten behoeve<br />
<strong>van</strong> behoorlijke rechtspleging<br />
Vergelijk: § 29
EU REGELGEVING EN RECHTSPRAAK<br />
Zelf te kiezen raadsman ≠ Zelf te verdedigen<br />
Borgtocht<br />
Mogelijkheid kwijtschelding<br />
Mogelijkheid betalingsregeling<br />
Vriendin in Europees Parlement<br />
Jarenlang bijverdienste als STASI-agent
EU REGELGEVING EN RECHTSPRAAK<br />
Artikel 49 Sv<br />
Indien een raadsman is toegevoegd, kunnen zijn<br />
beloning en vergoeding op de goederen <strong>van</strong> de<br />
verdachte worden verhaald, voor zover de minister<br />
<strong>van</strong> justitie dit wenselijk oordeelt.<br />
Tekst & Commentaar<br />
- Sinds 01/01/1926 in wet<br />
- Vooralsnog nooit toegepast<br />
- Staatssecretaris heeft aangekondigd mogelijkheden<br />
te onderzoeken (24/10/2008)
EU REGELGEVING EN RECHTSPRAAK<br />
Landelijk Aanhoudingenprotocol<br />
LOVS <strong>van</strong> 09/09/2005<br />
Wanneer een raadsman voorziet dat hij niet ter terechtzitting<br />
aanwezig kan zijn, dient hij voor ver<strong>van</strong>ging<br />
te zorgen. Dit geldt ook voor raadslieden<br />
met een eenmanskantoor. Een en ander ligt alleen<br />
anders als het een gecompliceerde zaak betreft of<br />
wanneer de raadsman een specifieke, in deze<br />
zaak benodigde deskundigheid bezit.
EU REGELGEVING EN RECHTSPRAAK<br />
EHRM 01/03/2006 56581/00<br />
Sejdovic v Italië<br />
8 september 1992 Rome<br />
Campo nomadi<br />
Dodelijke schietpartij<br />
Verdachte voortvluchtig<br />
Raadsman toegevoegd<br />
In 1996 veroordeeld tot 20 jaar<br />
In 1999 getraceerd en uitgeleverd
EU REGELGEVING EN RECHTSPRAAK<br />
Ik ben niet goed verdedigd, want:<br />
- alle verschenen verdachten vrijgesproken<br />
- alle niet verschenen verdachten veroordeeld<br />
EHRM:<br />
Het toevoegen <strong>van</strong> een raadsman garandeert geen<br />
effectieve verdediging (en eerlijk proces).<br />
Vergelijk: § 94
EU REGELGEVING EN RECHTSPRAAK<br />
<strong>Afstand</strong> <strong>van</strong> recht om zich zelf te verdedigen?<br />
Wist verdachte <strong>van</strong> zitting?<br />
Formele procedure effectief?<br />
Informele aanwijzingen betrouwbaar?<br />
EHRM geeft voorbeelden<br />
Verdachte vlucht bij poging aanhouding
EU REGELGEVING EN RECHTSPRAAK<br />
Verdachte maakt publiekelijk mondeling of schriftelijk<br />
bekend niet te verschijnen<br />
Andere feiten waaruit ondubbelzinnig blijkt dat verdachte<br />
weet <strong>van</strong> beschuldiging en zitting<br />
Vergelijk: § 99
EU REGELGEVING EN RECHTSPRAAK<br />
HR 10/06/2008 LJN BC8644<br />
(toepassing Sejdovic v Italië)<br />
Opiumwet<br />
120 uur taakstraf<br />
Mr H.W. <strong>van</strong> Eeuwijk (destijds Wijk bij Duurstede)<br />
Mr J.B. Boone (Wijk bij Duurstede)<br />
Mr R.J. Baumgardt (Spijkenisse)
EU REGELGEVING EN RECHTSPRAAK<br />
00/00/2006 Niemand aanwezig GBA-adres<br />
16/08/2006 Uitreiking griffier<br />
16/08/2006 Gewone post GBA-adres<br />
24/08/2006 Zitting Gerechtshof Arnhem<br />
Strijd 413 lid 1 Sv<br />
Tien dagen termijn<br />
16/08/2006 - 24/08/2006
EU REGELGEVING EN RECHTSPRAAK<br />
Hoge Raad:<br />
Geen afstand termijn<br />
Nietige zitting<br />
Terugverwijzing Gerechtshof Arnhem<br />
Stukken houden niets in waaruit zou kunnen volgen<br />
dat verkorting <strong>van</strong> de termijn heeft plaatsgevonden<br />
met toestemming <strong>van</strong> de verdachte.
EU REGELGEVING EN RECHTSPRAAK<br />
Akte <strong>van</strong> uitreiking (NP)<br />
Verdachte verklaart afstand te doen <strong>van</strong> de<br />
bij de wet voorgeschreven termijn <strong>van</strong> be-<br />
tekening <strong>van</strong> de dagvaarding waartoe hij<br />
deze dagvaarding ondertekent.
EU REGELGEVING EN RECHTSPRAAK<br />
EHRM 26/06/2008 15435/03<br />
Shulepov v Rusland<br />
19/08/1999 Aangehouden moord en diefstal<br />
30/06/2000 <strong>Recht</strong>bank veroordeeld tot 19 jaar<br />
29/03/2001 Hoge Raad verwijst terug<br />
23/08/2001 <strong>Recht</strong>bank verwijst door<br />
27/09/2002 <strong>Recht</strong>bank veroordeeld tot 15 jaar<br />
20/12/2002 Behandeling hoger beroep<br />
00/07/2003 Behandeling herziening
EU REGELGEVING EN RECHTSPRAAK<br />
Behandeling hoger beroep<br />
Videoverbinding met ge<strong>van</strong>genis<br />
Niet aanwezig advocaat verdachte<br />
Wel aanwezig advocaat-generaal<br />
<strong>Recht</strong>ers stellen verdachte een vraag<br />
Advocaat-generaal heeft geen vragen
EU REGELGEVING EN RECHTSPRAAK<br />
EHRM:<br />
Letter noch strekking artikel 6 EVRM weerhouden<br />
een persoon er <strong>van</strong> om expliciet of impliciet<br />
afstand te doen <strong>van</strong> zijn rechten<br />
Vergelijk: § 33<br />
expressly or tacitly<br />
expliciet of impliciet<br />
Stilzwijgende afstand <strong>van</strong> recht?
EU REGELGEVING EN RECHTSPRAAK<br />
Echter, de afstand moet vrijwillig en ondubbelzinnig<br />
worden gedaan en mag niet in strijd zijn met<br />
een belangwekkend algemeen belang<br />
Vergelijk: § 33<br />
Ondubbelzinnig, desbewust en vrijwillig<br />
any important public interest ≠ enig
EU REGELGEVING EN RECHTSPRAAK<br />
EHRM 15/11/2007 26986/03<br />
Galstyan v Armenië<br />
2003 presidentsverkiezingen Armenië<br />
Moederdag Yere<strong>van</strong> (07/04/2003)<br />
30.000 (vrouwelijke) demonstranten<br />
Aangehouden door twee agenten in burger:<br />
- verstoren verkeer<br />
- a-sociaal gedrag<br />
Komt u maar mee naar het bureau...
EU REGELGEVING EN RECHTSPRAAK<br />
Advocaat wordt ontraden<br />
Verhoor zonder advocaat<br />
Bekentenis tijdens verhoor<br />
Zitting zonder advocaat<br />
Bekentenis tijdens zitting<br />
Drie dagen bestuurlijke ophouding
EU REGELGEVING EN RECHTSPRAAK<br />
EHRM:<br />
Verdrag laat keuze:<br />
- zelf verdedigen<br />
- laten verdedigen<br />
Geen duidelijke aanwijzingen voor:<br />
- fysieke of mentale dwang<br />
- bedrog
EU REGELGEVING EN RECHTSPRAAK<br />
Geen belangwekkend algemeen belang,<br />
want maximaal 15 dagen bestuurlijke ophouding<br />
5 tegen 2 verwerping klacht<br />
3 <strong>van</strong> 6 andere klachten wel aangenomen
EU REGELGEVING EN RECHTSPRAAK<br />
EHRM 14/01/2003 26891/95<br />
Lagerblom v Zweden<br />
Finse man die in Zweden woont<br />
Spreekt goed Fins (moedertaal)<br />
Spreekt minder goed Zweeds<br />
Nordic Language Convention
EU REGELGEVING EN RECHTSPRAAK<br />
03/12/1991 onder invloed zonder rijbewijs<br />
22/04/1992 onder invloed zonder rijbewijs<br />
31/08/1992 onder invloed zonder rijbewijs<br />
22/12/1992 veroorzaken verkeersongeval<br />
21/01/1993 wapenbezit openbare plaats<br />
Ene keer geen advocaat politie<br />
Andere keer wel advocaat politie<br />
Mr X die zowel Zweeds als Fins spreekt<br />
Mr Y die alleen Zweeds spreekt<br />
Voor zitting wordt mr Y toegevoegd
EU REGELGEVING EN RECHTSPRAAK<br />
10/05/1994 <strong>Recht</strong>bank<br />
14 maanden + SEK 450 proceskosten<br />
Kosten mr Y voor staat<br />
(SEK 10.395 voor 10 uur werk)<br />
23/08/1994 Gerechtshof<br />
Lagerblom wenst X in plaats <strong>van</strong> Y<br />
Gerechtshof weigert wissel<br />
Hoge Raad weigert wissel<br />
X spreekt zowel Zweeds als Fins
EU REGELGEVING EN RECHTSPRAAK<br />
EHRM:<br />
1 EVRM verzet zich er niet tegen dat raadsman<br />
wordt toegevoegd<br />
2 Wens verdachte bij keuze raadsman rele<strong>van</strong>t,<br />
maar niet absoluut<br />
3 Algemene belangen mogen meewegen (ook algemene<br />
financiële belangen)
EU REGELGEVING EN RECHTSPRAAK<br />
HR 05/06/2007 LJN AZ8413<br />
(toepassing Lagerblom v Zweden)<br />
Opiumwet<br />
Gerechtshof Den Haag<br />
Mr L. de Leon (Utrecht)<br />
Geen pleitnota<br />
Wel knipsel uit Spaanse krant<br />
Wat advocaat-generaal vordert is heel veel,<br />
zelf denk ik aan negen jaar ge<strong>van</strong>genisstraf
EU REGELGEVING EN RECHTSPRAAK<br />
Volgende dag<br />
Advocaat niet aanwezig<br />
Verdachte wel aanwezig<br />
Laatste woord verdachte<br />
Mijn advocaat heb ik ontslagen!<br />
Gerechtshof: verdachte heeft op geen enkele wijze<br />
kenbaar gemaakt dat hij zich niet met inhoud of<br />
strekking pleidooi raadsman verenigen
EU REGELGEVING EN RECHTSPRAAK<br />
Advocaat-generaal: feitenrechter mag in beginsel<br />
niet treden in verhouding tussen verdachte en advocaat<br />
en cassatierechter zeker niet
EU REGELGEVING EN RECHTSPRAAK<br />
Hoge Raad: onbegrijpelijk oordeel gerechtshof,<br />
omdat verdachte onmiddellijk na dupliek raadsman<br />
woord heeft gevraagd, maar niet heeft gekregen<br />
Terugverwijzing Gerechtshof Den Haag<br />
Hoe loopt het af?
EU REGELGEVING EN RECHTSPRAAK<br />
HR 30/03/2010 LJN BL1720<br />
Mr Spong immer advocaat<br />
Verwerping beroep psychische overmacht<br />
Vermindering overschrijding redelijke termijn<br />
10 jaar en 7 maanden in plaats <strong>van</strong> 11 jaar
RECHTSVERGELIJKENDE OPMERKINGEN<br />
Duitsland<br />
Gevallen waarin medewerking advocaat vereist is<br />
Frankrijk<br />
Altijd advocaat bij hof <strong>van</strong> assisen<br />
Verenigde Staten<br />
McKaskle v Wiggins (1984)
RECHTSVERGELIJKENDE OPMERKINGEN<br />
http://supreme.lp.findlaw.com<br />
Self-representation. It is a right the defendant must<br />
adopt knowingly and intelligently. Under some circumstances<br />
the judge may deny the authority to<br />
exercise it, as when the defendant simply lacks the<br />
competence to make a knowing or intelligent<br />
waiver of counsel.<br />
Ondubbelzinnig, desbewust en vrijwillig
ANDERE EUROPESE RECHTSPRAAK<br />
EHRM 24/05/1991 12744/87<br />
Quaranta v Zwitserland<br />
Loodgieter (in opleiding)<br />
Diverse delicten (diefstal met geweld)<br />
10 maanden ge<strong>van</strong>genisstraf (proeftijd)<br />
Ernst feit<br />
Zwaarte straf<br />
Complexiteit zaak<br />
Mate waarin betrokkene zich zelf kan verdedigen
ANDERE EUROPESE RECHTSPRAAK<br />
EHRM 24/11/1993 13972/88<br />
Imbrioscia v Zwitserland<br />
Franco Imbrioscia (Italian national)<br />
02/02/1985 vliegtuig Bangkok-Zürich<br />
Heroïne in koffer andere passagier<br />
Andere passagier wijst naar Imbrioscia
ANDERE EUROPESE RECHTSPRAAK<br />
03/02/1985 Aanhouding Lugano<br />
03/02/1985 Verdachte vraagt naar advocaat<br />
08/02/1985 Advocaat stuurt machtiging<br />
08/02/1985 Verdachte tekent machtiging<br />
13/02/1985 Verhoor politie (zonder advocaat)<br />
25/02/1985 Advocaat onttrekt zich (geen bezoek)<br />
01/03/1985 Mr Fischer legt bezoek af<br />
08/03/1985 Verhoor politie (zonder advocaat)<br />
02/04/1985 Politie doet onderzoek in Italië<br />
11/04/1985 Verhoor politie (zonder advocaat)<br />
06/06/1985 Verhoor politie (met advocaat)
ANDERE EUROPESE RECHTSPRAAK<br />
Hoewel artikel 6 primair ziet op een "fair trial", betekent<br />
dit niet dat artikel 6 <strong>van</strong> geen betekenis zou<br />
zijn voor "pre-trial proceedings".<br />
Echter, een verdragstaat kan niet iedere tekortkoming<br />
aan de zijde <strong>van</strong> de (gekozen/toegevoegde)<br />
advocaat toegerekend worden.
ANDERE EUROPESE RECHTSPRAAK<br />
EHRM 21/04/1998 11/1997/795/997<br />
Daud v Portugal<br />
Argentijn wordt in Portugal aangehouden<br />
Krijgt advocaat toegevoegd<br />
Toegevoegde advocaat meldt zich ziek<br />
Verdachte doet verzoek in Spaans<br />
Verdachte vraagt in brief naar advocaat<br />
Verdachte doet verzoek in Spaans<br />
Vlak voor zitting andere advocaat toegevoegd
ANDERE EUROPESE RECHTSPRAAK<br />
EHRM:<br />
Advocaat nooit verschenen<br />
Van advocaat niets meer vernomen<br />
Verzoeken <strong>van</strong> verdachte genegeerd<br />
Advocaat drie dagen voor zitting toegevoegd<br />
impliceert geen goede voorbereiding<br />
zelfs als advocaat niet om aanhouding verzoekt<br />
Vergelijk: § 41
ANDERE EUROPESE RECHTSPRAAK<br />
1,5 kg cocaïne en vals paspoort<br />
9 jaar ge<strong>van</strong>genisstraf + kostenveroordeling
OPVATTINGEN LITERATUUR<br />
Mr A.A. Franken<br />
Delikt en Delikwent 2008, 41<br />
Uit arrest blijkt met geen woord dat het gerechtshof<br />
het ontbreken <strong>van</strong> rechtsbijstand als een gemis<br />
heeft ervaren (bijvoorbeeld ten aanzien <strong>van</strong> de<br />
voorbedachten rade).<br />
Mr J.M. Reijntjes<br />
Noot onder NJ 2008, 387
OPVATTINGEN LITERATUUR<br />
Volgens Reijntjes door Knigge gewenst onderzoek<br />
door rechter<br />
Advocaat is niet verschenen en verdachte geeft<br />
(uitdrukkelijk) aan zich zelf te willen verdedigen<br />
- Advocaat weet <strong>van</strong> zitting?<br />
- Advocaat voornemens te verschijnen?<br />
- Verdachte in staat om zich zelf te verdedigen?
OPVATTINGEN LITERATUUR<br />
HR 30/06/2009 LJN BH3079 en NJ 2009, 349<br />
Conclusie Knigge onder 8.12<br />
Het enkele feit dat <strong>Salduz</strong> een papier had gekregen<br />
(en getekend) waarin zijn zwijgrecht stond<br />
verwoord, was onvoldoende om een "waiver" te<br />
kunnen aannemen.
OPVATTINGEN LITERATUUR<br />
13/06/1966 Miranda-Judgment<br />
Supreme Court United States of America<br />
De verdachte moet voorafgaand het verhoor geïnformeerd<br />
worden over zijn zwijgrecht. Hij moet er<br />
ook op gewezen worden dat alles wat hij zegt tegen<br />
hem gebruikt kan worden. Hij heeft het recht<br />
om zich te laten bijstaan door een advocaat.
OPVATTINGEN LITERATUUR<br />
Nadat de waarschuwingen zijn gegeven en de mogelijkheden<br />
zijn geboden, mag de verdachte welbewust<br />
en weloverwogen afstand doen <strong>van</strong> deze<br />
rechten en instemmen met het geven <strong>van</strong> antwoorden<br />
op vragen.<br />
knowingly and intelligently<br />
welbewust en weloverwogen
OPVATTINGEN LITERATUUR<br />
Mr T.M. Schalken<br />
Noot onder NJ 2010, 143<br />
Wat moet rechter doen?<br />
Hoe kan rechter onbekwaamheid vaststellen?<br />
Wat gebeurt er als verdachte verdediging neerlegt?
OPVATTINGEN LITERATUUR<br />
Volgens Reijntjes is een verdachte:<br />
- bevoegd om zich zelf te verdedigen (en dus)<br />
- niet verplicht om zich zelf te verdedigen<br />
Amici curiae<br />
Vrienden <strong>van</strong> de rechtbank<br />
Vrienden <strong>van</strong> het gerechtshof<br />
Taakopvatting Openbaar Ministerie<br />
- straf afdwinging<br />
- recht handhaving
ANDERE NEDERLANDSE RECHTSPRAAK<br />
Hof Den Haag 06/07/2007 BA9935<br />
Britse verdachte<br />
Toegevoegd raadsman<br />
Raadsman doet verzoeken<br />
Verzoeken worden afgewezen<br />
Raadsman legt verdediging neer
ANDERE NEDERLANDSE RECHTSPRAAK<br />
Neerleggen verdediging zaak tussen raadsman en<br />
verdachte.<br />
<strong>Recht</strong>er moet er op toezien dat verdachte niet <strong>van</strong><br />
rechtsgeleerde verdediging verstoken blijft.<br />
In deze zaak geen aanleiding om andere raadsman<br />
toe te voegen.<br />
Artikel 13 lid 5 Advocatenwet<br />
Artikel 9 lid 3 Gedragsregels
ANDERE NEDERLANDSE RECHTSPRAAK<br />
HR 21/10/2008 LJN BD7809<br />
Mr M.A.J. Beers (Hendrik-Ido-Ambacht)<br />
04/10/2006 Last toevoeging<br />
16/11/2006 Schrijven advocaat<br />
23/11/2006 Zitting Gerechtshof Leeuwarden<br />
In deze zaak heb ik mij gesteld. Ik heb echter geen<br />
contact meer met verdachte. Ik zal verdachte ter<br />
zitting dan ook niet langer ter zijde staan.
ANDERE NEDERLANDSE RECHTSPRAAK<br />
Mr P.R.M. Noppen (Arnhem)<br />
Artikel 41 Sv schrijft toevoeging advocaat voor<br />
Middel steunt op opvatting dat mededeling advocaat<br />
dat die zich onttrekt, gelijk moet worden gesteld<br />
aan het geval dat verdachte geen advocaat<br />
heeft. Opvatting is onjuist. Mededeling doet toevoeging<br />
nog niet eindigen.
UITSPRAAK HOGE RAAD<br />
Hoge Raad<br />
Regel: verdachte mag zich zelf verdedigen<br />
Uitzondering:<br />
- 503 lid 1 Sv<br />
- 509a Sv in verbinding met 509d lid 3 Sv<br />
Minderjarige (onder 16 jaar)<br />
"Geestelijk gestoorde"
UITSPRAAK HOGE RAAD<br />
Naast wettelijk stelsel ook in andere gevallen<br />
zorg voor effectieve verdediging.<br />
In het bijzonder ingeval wetgever heeft voorzien<br />
in ambtshalve toevoeging raadsman.<br />
Ondubbelzinnig, desbewust en vrijwillig.<br />
Indien de rechter oordeelt dat daar<strong>van</strong> sprake is<br />
en hij de keuze <strong>van</strong> de verdachte respecteert ...
UITSPRAAK HOGE RAAD<br />
... zal hij tijdens de behandeling <strong>van</strong> de zaak bijzondere<br />
aandacht moeten schenken aan de positie<br />
<strong>van</strong> de verdachte.<br />
Met name waar het gaat om het verstrekken <strong>van</strong><br />
informatie die de verdachte voor zijn verdediging<br />
behoeft ...<br />
... omdat de verdachte, anders dan met de regeling<br />
<strong>van</strong> de ambtshalve toevoeging is beoogd, geen bijstand<br />
<strong>van</strong> een rechtsgeleerde raadsman heeft.
UITSPRAAK HOGE RAAD<br />
In dat tekort zal de rechter zoveel als mogelijk dienen<br />
te voorzien.<br />
Rb Den Haag 03/09/2009 LJN BJ7233<br />
17 jaar<br />
Zit op VMBO<br />
Wil naar MBO (niveau 1)<br />
Eerder in aanraking geweest
ANDERE OPMERKINGEN OVER ZAAK<br />
Iets over levenslang<br />
Iets over voorbedachte raad<br />
Iets over eigen waarneming rechter
ANDERE OPMERKINGEN OVER ZAAK<br />
Artikel 2 Gratiewet<br />
Op jaren stellen<br />
Joegoslavië Tribunaal<br />
Andere Europese landen<br />
Nederlandse Antillen en Aruba<br />
Doel vrijheidsbeneming en 5 EVRM<br />
Jonge verdachte zwaarder gestraft<br />
dan oude verdachte
ANDERE OPMERKINGEN OVER ZAAK<br />
Trap op<br />
...<br />
Trap af<br />
Mes bij zich<br />
...<br />
Kleding verstopt<br />
Arubaanse schoonheidskoningin<br />
Eerste steken uit opwelling<br />
Laatste steken in koelen bloede
ANDERE OPMERKINGEN OVER ZAAK<br />
Opstelling meubilair klaslokaal<br />
Vele foto's:<br />
- sommige worden wel aan verdachte getoond<br />
- sommige worden niet aan verdachte getoond<br />
Eigen waarneming rechter ter zitting:<br />
- wel wat wel op zitting is voorgehouden<br />
- niet wat niet op zitting is voorgehouden<br />
Verdachte moet waarneming kunnen tegenspreken
AFSTAND VAN RECHT<br />
Discussie/Rondvraag<br />
06/2010 Mr A.P. Visser met Lucia <strong>van</strong> de Berk?<br />
07/2010 Mr A.P. Visser met Lucia <strong>van</strong> de Berk!<br />
Strafvordering volgens Nationale Ombudsman<br />
27/08/2010 Piketcursus Strafpiket Amsterdam
AFSTAND VAN RECHT<br />
www.romelingh.com<br />
College Cursus<br />
| Aanmelden<br />
| Annuleren<br />
| Cursusaanbod<br />
| Cursusmateriaal<br />
www.romelingh.com/sheets/sheets-0062.pdf
Change language