Van Nete tot Vuile Plas - Natuurpunt Oude Spoorweg
Van Nete tot Vuile Plas - Natuurpunt Oude Spoorweg
Van Nete tot Vuile Plas - Natuurpunt Oude Spoorweg
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
Afgiftekantoor: 2570 Duffel 1<br />
Jaargang 7 Nov2004—Jan 2005<br />
Nummer 28<br />
<strong>Van</strong> <strong>Nete</strong> <strong>tot</strong> <strong>Vuile</strong> <strong>Plas</strong><br />
Driemaandelijks tijdschrift van afdeling<br />
‘<strong>Oude</strong> <strong>Spoorweg</strong>’ van <strong>Natuurpunt</strong> vzw<br />
Vereniging voor natuur en landschap in Vlaanderen<br />
en JNM-Pallieterland –info<br />
1<br />
België-Belgique<br />
P.B.<br />
2570 Duffel 1<br />
8/4948
2<br />
Voor verzorgd drukwerk<br />
Werkten mee aan dit tijdschrift:<br />
Johan Asselberghs, Dirk Costrop, Vic Michiels, An Peeters, Carl Tiebos, Ingrid<br />
<strong>Van</strong>deputte,<br />
Foto’s van Carl Tiebos, Vic Michiels en Frank <strong>Van</strong> Den Berghe<br />
Wie ook zijn tekst wil zien verschijnen in het volgend nummer, stuurt dit naar<br />
de redactie vóór 31 december.
Beste natuurliefhebbers,<br />
De zomervakantie zit er alweer een tijdje op! Ik hoop dat iedereen er van genoten<br />
heeft. Ik alvast wel, want ik heb dit jaar wat extra vakantie genomen om<br />
van de natuur te genieten in de bloemrijke Franse en Spaanse Pyreneeën en in<br />
het prachtige Kroatië. De zomer was eerder onstabiel te noemen dit jaar, samengevat<br />
warm en nat. Dit veroorzaakte soms vertragingen of verschuivingen<br />
bij de beheerswerken in onze natuurgebieden omdat de terreinen onder water<br />
stonden. Toch werd er in onze drie reservaten weer heel wat werk verzet door<br />
jong en oud. Misschien kon je dat zelf meebeleven en anders lees je er zeker<br />
over in dit blaadje.<br />
Ook een aantal andere evenementen vielen letterlijk soms in het water. Nu ja,<br />
zo erg was het meestal gelukkig ook weer niet, want de timing van de regen<br />
viel meestal nogal mee. Bij onze alom bekende BBQ, de laatste jaren uitgegroeid<br />
<strong>tot</strong> een echt ledenfeest, was dat zeker het geval. De hele dag bleef het<br />
bij dreigende wolken, maar toen de avond begon te vallen viel de regen met<br />
bakken uit de hemel. De regenboog kregen we er gratis bij. De BBQ was trouwens<br />
weer een schot in de roos. In het de achtertuin en de benedenverdieping<br />
van Mieke’s woning kon het steeds groeiende aantal volk zonder problemen binnen<br />
of moet ik zeggen buiten. Het was in alle geval een heel gezellige bedoening<br />
en zo hoort het ook. Het vlees, de vis en het ruime aanbod aan groenten<br />
en andere onverwachtse delicatessen vielen zoals altijd weer erg in de smaak .<br />
In dit voorwoord is het dan ook gepast een dankwoordje te plaatsen aan<br />
de gastvrouw, de sponsors en vooral aan allen die meehielpen aan de organisatie!<br />
Met het thema “van nature een monument” mocht natuurpunt niet ontbreken<br />
op de Open monumentendag. Samen met de Duffelse Natuurvrienden organiseerden<br />
we dan ook een korte en lange natuurmonumentenwandeling en -<br />
fietstocht doorheen de Duffelse natuur en landschappen. Alle deelnemers waren<br />
meer dan enthousiast. Dat leverden ons toch weer enkele nieuwe leden op<br />
en vooral bekendheid. Dat het goed gaat met onze afdeling bewijzen de ondertussen<br />
al meer dan 400 afdelingleden en daar mogen we beslist trots op zijn.<br />
Het gaat trouwens goed met <strong>Natuurpunt</strong> want we zijn ondertussen met 51.000<br />
lidgezinnen en dat in een toch soms wel moeilijk jaar waar de aandacht voor<br />
natuur en milieuthema’s niet meteen hoog op de politieke agenda staan. Deze<br />
ledengroei overtuigt me echter des te meer dat we voor meer, betere en beter<br />
toegankelijke natuur ons verder moeten inzetten. En dat zullen we dan ook<br />
doen!<br />
We moeten toch ook even opletten voor groeipijnen die ons succes wel eens<br />
kunnen ondermijnen. Vele van ons en dan vooral onze bestuursleden en terreinbeheerders<br />
zien maar weinig hun familie omdat ze altijd met <strong>Natuurpunt</strong> bezig<br />
zijn en dat kan soms zwaar wegen bij die mensen. Daarom doe ik nog eens een<br />
oproep naar alle leden om een handje mee te helpen aan de groei en de steeds<br />
bijkomende taken die er met meegaan, en in 2005 misschien één of andere<br />
functie op te nemen binnen ons afdelingsbestuur .<br />
Het huidige bestuursteam werkt nu al een fijn en gevarieerd programma voor<br />
2005. En dat het een feestelijk programma zal worden staat als een paal bo-<br />
3<br />
VOORWOORD
VOORWOORD<br />
ven water: De oorsprong van onze afdeling ligt namelijk in de werking rond de<br />
oude spoorwegberm. In 2005 werkt onze beheersploeg daar al 20 jaar en dat<br />
mogen we in ieder geval niet zomaar laten voorbij gaan. Ook het project Babbelbeekse<br />
Beemden bestaat 10 jaar. En in 2006 feesten we gewoon verder,<br />
want dan bestaat onze afdeling 10 jaar!<br />
Bovendien staat er ons een nieuwe uitdaging te wachten. Ik merk soms dat het<br />
specialistische van een natuurvereniging een aantal mensen afschrikt. Natuurbeheer,<br />
natuurstudie, aandacht voor het beleid kan soms moeilijk en veeleisend<br />
lijken. Die schrik is onterecht. Iedereen die gewoon van de natuur wil genieten,<br />
of die ‘zonder’ enige kennis bergen werk verzet in de natuurgebieden<br />
of tijdens evenementen, allemaal horen deze mensen bij onze vereniging. Maar<br />
het feit is dat het leeft bij vele leden. Om deze drempelvrees weg te werken<br />
organiseren we volgend jaar een cursus natuur in zicht. In deze cursus leer je<br />
de natuur kennen op een zeer laagdrempelige manier.<br />
De cursus staat open voor iedereen, maar onze afdelingleden krijgen uiteraard<br />
de voorrang en hebben de kans vooral de natuurgebieden in hun eigen streek<br />
te zien en te leren. Wie interesse vertoont voor de cursus contacteert best<br />
onze educatieverantwoordelijke en meer informatie vind je in dit tijdschrift.<br />
Rest me jullie ook nog uit te nodigen op ons jaarlijks ledenfeest waar we terugblikken<br />
op het afgelopen jaar 2004, onze nieuwe toekomstplannen toelichten<br />
die jullie mogen bekritiseren en een nieuwe bestuursploeg kiezen en dit<br />
alles bij een hapje en een drankje. Noteer nu al de datum van vrijdag 28 januari<br />
in je agenda of op de nieuwe natuur.kalender 2005 te koop voor slechts 7,50<br />
euro. Met de kalender kan je alvast 12 maanden aan een stuk genieten van<br />
prachtige natuurfoto’s uit onze eigen reservaten.<br />
Alvast bedankt en hopelijk <strong>tot</strong> binnenkort, ergens in de natuur!<br />
Uw voorzitter, Johan<br />
Personalia<br />
In onze afdeling zijn in september een paar<br />
huwelijksbootjes vertrokken:<br />
Ons bestuurslid Danny Dewelde is in het<br />
bootje gestapt met ex-bestuurslid Dirk Henderickx.<br />
En Els Lauwers, die bijzonder actief<br />
is in de plantenwerkgroep is gehuwd met<br />
Johan Grijp.<br />
Hartelijke gelukwensen aan de pasgehuwden!<br />
4
Gezocht: m/v met hart voor natuur<br />
Wie het jongste Natuurrapport – dat<br />
is de tweejaarlijkse balans van de<br />
toestand van de natuur in Vlaanderen<br />
– erbij neemt, kan er niet naast kijken.<br />
<strong>Van</strong> de ca. 40.000 soorten die<br />
Vlaanderen ooit rijk was, behoort<br />
éénderde <strong>tot</strong> de categorie kwetsbaar<br />
<strong>tot</strong> uitgestorven…<br />
Gelukkig is er ook goed nieuws. De<br />
oppervlakte aangekochte natuurterreinen<br />
is groter dan ooit en in verschillendenatuurinrichtingsprojecten<br />
in Vlaanderen herstelt of ontwikkelt<br />
hoogwaardige natuur.<br />
5<br />
AFDELINGSWERKING<br />
Bij het behoud van kwetsbare planten<br />
en dieren heeft ook <strong>Natuurpunt</strong><br />
<strong>Oude</strong> <strong>Spoorweg</strong> een grote verantwoordelijkheid.<br />
Met meer dan 33 ha<br />
natuurgebied in beheer dragen wij<br />
samen zorg voor de laatste restanten<br />
van bijzondere natuur in onze regio. Vrijwilligers spelen bij het beheer van<br />
onze terreinen een cruciale rol. Zonder hen zouden verscheidene soorten het<br />
steeds moeilijker krijgen.
AFDELINGSWERKING<br />
Voor vele vrijwilligers is het meehelpen aan het beheer van een natuurgebied<br />
niet enkel een gezonde inspanning, maar ook een tastbaar engagement. Zichtbaar<br />
en resultaatgericht. Dat is net wat de vrijwillige beheerwerkers van <strong>Natuurpunt</strong><br />
<strong>Oude</strong> <strong>Spoorweg</strong> aanspreekt om de handen uit de mouwen te steken.<br />
6
7<br />
AFDELINGSWERKING<br />
Vrijwillig natuur- en landschapsbeheer heeft vele facetten. Tonen dat je<br />
‘handen aan je lijf’ hebt, staat naast bedachtzaam en energiezuinig meehelpen.<br />
Er is een grote verscheidenheid aan taken. Niets moet, alles kan. En er is de<br />
toffe sfeer rond een gemeenschappelijke missie: wat ons rest aan waardevolle<br />
natuur moet blijvend worden gekoesterd.<br />
Waarop nog wachten om mee af te spreken voor een dosis teamspirit en natuurbehoud<br />
in een prachtige, natuurlijke sfeer?<br />
Dirk (Met dank aan Stefan Versweyveld)<br />
Doe met ons mee en help de natuur in je buurt!<br />
Indien jij ook om de natuur geeft en je wil de natuur eens op een heel andere<br />
manier beleven, dan ben je van harte welkom op onze beheersdagen!<br />
Ook als je niet een hele dag kunt meehelpen, ben je van harte welkom.<br />
Zelfs voor een uurtje!<br />
Kijk in onze kalender op de middenpagina’s: Kom een handje toesteken in<br />
een van onze natuurgebieden: de <strong>Oude</strong> <strong>Spoorweg</strong>berm, de Mosterdpot en/<br />
of de Babbelbeekse Beemden. Je wordt met open armen ontvangen!
AFDELINGSWERKING<br />
Vrijdag 28 januari: Ledenfeest<br />
Zoals elk jaar wordt hier een overzicht gegeven van de activiteiten van het<br />
voorbije jaar, en van de plannen voor het volgende jaar.<br />
Dit alles wordt natuurlijk gestoffeerd met een hapje en een drankje bij het<br />
vertonen van natuurdia’s.<br />
Het bestuur wordt op dit evenement eveneens (her?)verkozen.<br />
Wie ook binnen ons bestuur een taak wil opnemen, contacteert Johan Asselberghs<br />
015/31 94 88 johan.asselberghs@skynet.be<br />
Kom zeker langs: Het ledenfeest vangt aan om 19u45 in zaal de passage te<br />
Duffel, Merodestraat 3.<br />
Geslaagde Bermbarbeque<br />
De bermbarbeque is een andere klassieker in onze afdeling, en dit is ook een<br />
echt ledenfeest geworden.<br />
Met een 60-tal aanwezigen, lekker eten en drinken, veel sfeer en ambiance…<br />
Bijgaande foto’s zijn hiervan het sprekende bewijs.<br />
8
9<br />
AFDELINGSWERKING<br />
Heel erg bedankt Wim, Marleen, Luc, Hedwig, gastvrouw Mieke, Frank<br />
en al wie ik verder nog vergeet...
AFDELINGSWERKING<br />
Vrijdag 27 augustus 2004:<br />
Nacht van de vleermuis in Duffel<br />
De hele dag lang keek ik treurig toe hoe de regen aanhield en zo letterlijk onze<br />
vleermuizenavond in ‘t water dreigde te doen vallen.<br />
De theorieles van 20 uur in de benedenzaal van de Bibliotheek kon ik niet halen.<br />
Een 30-tal andere geïnteresseerden hadden meer geluk.<br />
Bij het vertrek van de wandeling om 21 u merkten we <strong>tot</strong> onze grote blijdschap<br />
dat de lucht droog en zacht was. Volgens Dirk ideaal weer voor het bestuderen<br />
van vleermuizen. Na enkele etmalen schuilen voor de regen zouden ze<br />
nu massaal uitvliegen om hun honger te stillen. En ja hoor, ’t werd een onvergetelijk<br />
mooie en afwisselende vleermuizenwandeling !<br />
We liepen richting park en hielden daar halt bij de hoge bomen tussen de 2<br />
vijvers. Onze 3 gidsen zetten hun batdetectors aan en met een 6-tal zware<br />
nachtlampen werd de duisternis afgespeurd. We hoorden de duidelijk verschillend<br />
klinkende ultrasone signalen van rosse vleermuis en gewone dwergvleermuis<br />
en bewonderden de vreemde vlucht van deze zoogdieren over grasvelden<br />
en vijvers en tussen boomkruinen. Tot nu toe had ik er geen enkel besef<br />
van dat het park een dergelijke hoeveelheid en diversiteit aan soorten en<br />
maten vleermuizen herbergde.<br />
Door het duister liepen we langs het fontein <strong>tot</strong> aan de visvijver. Daar zagen<br />
we enkele wakkere vissen hoog boven het water opspringen om insecten uit de<br />
lucht te happen. Een groepje eenden peddelde over de inktzwarte vijver,<br />
zacht mopperend om hun gestoorde rust. Konijnen schoten weg, opgeschrikt<br />
door onze felle lichtbundels. Zowat alle hoeken en kanten van het park bleken<br />
bewoond door vleermuizen. Over de oude <strong>Nete</strong>-arm zeilde eventjes een watervleermuis.<br />
De ruïne van Kasteel Ter Elst tekende zich mysterieus af tegen de nachtelijke<br />
hemel. Over de <strong>Nete</strong>dijk en de spoorwegbrug leidde onze weg naar de AWWberm<br />
die speciaal voor onze vleermuizenwandeling was opengesteld. In de grote<br />
dreef was de veel grotere “laatvlieger” aanwezig. Hij houdt van rechte<br />
10
stroken voor zijn vluchten. Boven het waterbekken ontdekten we veel watervleermuizen<br />
en ondertussen vlogen gewone dwergvleermuis en ruige dwergvleermuis<br />
er lustig op los. Het knetterend twiet-chokken van de rosse vleermuis<br />
was ook vrijwel continue te horen.<br />
Tijdens de wandeling kruisten her en der padden ons pad. Johan, de amfibieenspecialist,<br />
verschafte de nodige uitleg over deze dieren en vooral het aanwezige<br />
jonge volkje wilde graag de padden aanraken en in de hand nemen. Na<br />
meer dan 2 uur eindigde onze - volledig droge !! - wandeling aan de benedenzaal<br />
van de bibliotheek, waar iedereen bij een toepasselijk glaasje “laatvlieger”kriekenwijn<br />
of een ander heerlijk <strong>Natuurpunt</strong>- drankje nog kon nagenieten van<br />
deze uiterst geslaagde vleermuizenavond.<br />
Volgend jaar wil ik zeker weer van dit nachtelijk avontuur meegenieten !<br />
Ingrid<br />
Feestdagen op komst? Nog enkele ideeëntips<br />
11<br />
AFDELINGSWERKING<br />
watervleermuis<br />
Zoek je naar een origineel geschenk? Of wens je een speciale fles nodig voor<br />
een speciale gelegenheid?<br />
Waarom dan geen origineel streekeigen product kopen, waarvan de opbrengst<br />
ook nog bestemd is voor ons reservatenfonds?<br />
Met andere woorden, we bevelen jullie graag volgende vruchtenwijntjes aan:<br />
De Grootoor, een zalige witte vruchtenwijn; de laatvlieger, onze onovertroffen<br />
kriekenwijn; de Franjestaart, een sherryachtige rozenbottelaperitief en de<br />
pittige pruimenaperitief genaamd Rosse vleermuis. Voor amper € 5/fles kan je<br />
deze bestellen bij Dirk Costrop (015/31.93.75)<br />
Hier kan je ook geschenkverpakkingen Gageleer verkrijgen: 2flessen van 0.75L<br />
met een bijhorend glas. Dit alles voor € 10.<br />
Niet aarzelen, gewoon doen!
AFDELINGSWERKING<br />
Een prachtige kalender met een hart voor de natuur!<br />
Ja ja hoor! Hij is er weer, de nieuwe natuur.kalender 2005, met schitterende<br />
natuurfoto’s uit de natuurgebieden van onze vereniging. Wie onze natuur.kalender<br />
koopt kan 12 maanden lang genieten van de natuur aan je muur.<br />
En bovendien heb je dan ook een hart voor de natuur in je buurt: De opbrengst<br />
van de kalender gaat immers volledig naar de aankoop en het beheer van de<br />
natuur in uw natuurgebieden van onze afdeling. Alle reden dus om jezelf, een<br />
familielid of een goede vriend of kennis een kalender 2005 cadeau te geven.<br />
De kalender kost slechts<br />
7,50 euro en is te verkrijgen<br />
bij Dirk Costrop (015/31 93<br />
75) of bij de andere bestuursleden.<br />
Wil je nog een stapje verder<br />
gaan en mee huis-aan-huis<br />
gaan verkopen, dat kan! Contacteer<br />
hiervoor Dirk<br />
Costrop, hij zal je met plezier<br />
een aantal kalenders<br />
brengen. Deze methode dikt<br />
niet alleen het reservatenfonds<br />
aan, maar geeft ons ook extra bekendheid. Aarzel dus niet!<br />
Prijsuitreiking wedstrijd<br />
In ons vorig nummer<br />
vermeldden we reeds<br />
dat Ann Tierens uit<br />
St-Katelijne-Waver de<br />
gelukkige winnares werd<br />
van onze wedstrijd.<br />
Als leuke naam voor het<br />
huisje in de Mosterdpot<br />
stelde zij immers<br />
’t Mosterdpotje voor.<br />
De overhandigde waardebon<br />
deed haar duidelijk<br />
veel plezier. Ze geniet<br />
trouwens vrijwel<br />
wekelijks van een wandeling<br />
door de Mosterdpot.<br />
Maar uiteindelijk zijn alle deelnemers aan de prachtige Mosterdpotwandeling<br />
winnaars, of niet soms? En wie eraan twijfelt, moet de wandeling ook maar<br />
eens doen...<br />
12
2 Dia-avonden = 2 grote aanraders<br />
Afdeling De Wielewaal organiseert 2 boeiende dia-avonden in Duffel. Gewoonweg<br />
niet te missen:<br />
26 november: Grote carnivoren<br />
<strong>Van</strong>af 20.00u in de bistro De Passage te Duffel, Merodestraat 3.<br />
Europa huisvest nog steeds vijf toppredatoren.<br />
De tijd dat grote carnivoren met gemak werden opgemerkt in onze Europese<br />
contreien, is reeds lang voorbij.<br />
Toppredatoren zijn zeldzaam en schuw geworden. Wie deze dieren wil zien,<br />
moet zoektochten ondernemen naar afgelegen, desolate plaatsen.<br />
Dick Klees, Nederlands topfotograaf en medewerker aan allelei zoölogische,<br />
wetenschappelijke onderzoeken, legde zich de afgelopen 15 jaar toe op het<br />
observeren van ijs– en bruine beer, veelvraat, wolf en lynx.<br />
Dick zal iedereen verrassen met fantastische dia’s, maar ook zijn persoonlijke<br />
oog in oog ervaringen en enorme feitenkennis zijn een absolute must om aanwezig<br />
te zijn op deze avond. Beelden en anekdotes die je niet voor mogelijk<br />
houdt.<br />
Dit is een éénmalige en unieke voordracht. Voor de te verwaarlozen som van<br />
€2.5 financiert u bovendien de verdere afbetaling van het Lier-Anderstad<br />
natuurreservaat van afdeling de Wielewaal!<br />
Organisatie en info:<br />
Jan Kelchtermans<br />
015/32.01.39<br />
13<br />
AFDELINGSWERKING
AFDELINGSWERKING<br />
10 december: Nieuw Zeeland<br />
<strong>Van</strong>af 20.00u in de bistro De Passage te Duffel, Merodestraat 3.<br />
Reeds lang voor de saga van de sciene fiction trilogie Lord of the Rings Nieuw<br />
Zeeland <strong>tot</strong> een ware toeristische topbestemming bombardeerde, is en was<br />
het land reeds lang gekend bij reizigers met een specifieke interesse voor<br />
natuur. Het is gastspreker Jorn van de Bogaert die ons tekst en uitleg zal<br />
verschaffen bij landschappelijk sowieso één van de knapste en meest gevarieerde<br />
plaatsen ter wereld.<br />
Wie aanwezig was op de dia-avond van de bever (vorig najaar), weet dat we ons<br />
aan ‘iets’ mogen verwachten. Jorn is immers niet een doorsnee-toerist die iets<br />
wil meepikken van de plaatselijke avifauna. Hij bezit een gedrevenheid die volgens<br />
sommigen enkel is weggelegd voor “freaks”…<br />
Na een Gageleer (of twee…) gaat u misschien stiekem dromen van een eigen<br />
reis naar dit gebied, dat naast idyllische plekjes heel wat endemische vogelsoorten<br />
(kiwi’s, albatrossen,…) huisvest en zeeën die krioelen van allerlei zeehonden<br />
en –leeuwen, potvissen, dolfijnen, …<br />
Noteer in uw agenda alvast de datum (vrijdag 10 december) en wees bij de<br />
talrijke aanwezigen.<br />
De inkomsten (toegang € 2.5) van deze dia-avond gaan integraal naar de verdere<br />
afbetaling van het Lier-Anderstad natuurreservaat.<br />
Organisatie en info:<br />
Jan Kelchtermans<br />
015/32.01.39<br />
Mededeling van de redactie<br />
Beste lezer, je merkt dat er heel wat foto’s verwerkt zijn in dit tijdschriftje.<br />
Dit in een poging om het geheel zo aantrekkelijk mogelijk te maken.<br />
Toch vinden we dat de foto’s niet altijd <strong>tot</strong> hun volle recht komen. Dit is eigen<br />
aan elk drukproces, bovendien verschijnt de hardcopy om kostprijsredenen<br />
slechts in zwart/wit.<br />
Maar: Het tijdschrift kan ook via e-mail verzonden worden in pdf-formaat.<br />
Dan blijkt het geheel heel wat fleuriger te worden. Kleurenfoto’s, scherpere<br />
beelden,…<br />
Bovendien kan het tijdschrift gemakkelijk in de computer opgeslagen worden,<br />
en het is nog goed voor het milieu ook. Minder papier zijn meer bomen…<br />
Indien je het tijdschrift ook doorgemaild wil krijgen, geef je gewoon een seintje<br />
aan: dirk.costrop@telenet.be<br />
Let wel: de file is ongeveer 2.5Mb groot. Je mailserver moet dit wel aankunnen<br />
natuurlijk...<br />
14
De watertoets, mooi instrument! … Maar de praktijk?<br />
Iedereen herinnert zich nog wel de overstromingen van 1998 die vooral het<br />
<strong>Nete</strong>bekken trof. Duffel-Oost stond toen helemaal in het water, maar ook op<br />
diverse andere plaatsen was er wateroverlast. Veel van die wateroverlast had<br />
kunnen vermeden worden indien men in die gebieden nooit gebouwd had. De<br />
overstroming is meestal niets anders als de beek die haar volledige winterbedding<br />
terug inneemt. Maar gedane zaken zijn gedane zaken; er staan nu eenmaal<br />
gebouwen en die zullen daar blijven staan.<br />
Met het decreet integraal waterbeheer heeft men er gelukkig voor gezorgd<br />
dat zulke fouten niet meer kunnen, in theorie althans. De watertoets zegt<br />
immers dat indien er een bouwaanvraag binnenkomt de waterhuishouding eerst<br />
grondig moet bekeken worden (toetsen) alvorens er gebouwd mag worden.Er<br />
dienen in het ontwerp vooraf alle mogelijke maatregelen te genomen te worden<br />
om verstoring van de waterhuishouding tegen te gaan. De vergunningverlenende<br />
overheid kan zelfs bijkomende maatregelen opleggen en zelfs de vergunning<br />
weigeren indien de waterschade niet kan voorkomen worden. Op die manier wil<br />
men nieuwe overstromingsdrama’s voorkomen.<br />
In de praktijk blijkt echter dat vele gemeenten zich al dan niet terecht verschuilen<br />
achter de planschade die men zogezegd zal moeten betalen bij het<br />
weigeren van een bouwvergunning in een “overstroombaar” woongebied op de<br />
gewestplannen. Bovendien is het alles behalve duidelijk welke criteria er moeten<br />
gebruikt worden voor de watertoets door het ontbreken van uitvoeringsbesluiten.<br />
Voorbeelden waar volgens ons de gemeente onvoldoende hun best doen (of<br />
tegen beter weten in toch maar doorzetten) in Kontich en Duffel zijn de<br />
bouwkavels nabij het Broekbos en de bouwgronden nabij de Goorbosbeek, omdat<br />
ze in het verleden toevallig en ondoordacht ingekleurd werden als woongebied.<br />
In de Fruithoflaan in Koningshooikt weten de mensen ondertussen meerdere<br />
malen wat de gevolgen daarvan kunnen zijn.<br />
De verantwoordelijkheid van de vergunningverlenende overheid is nochtans<br />
erg groot, want het decreet bepaalt dat indien er schade optreedt door het<br />
onzorgvuldig of onjuist toepassen van de watertoets, diezelfde overheid alle<br />
schade zal moeten vergoeden. Ze denken dus beter maar twee keer na. En wij<br />
zullen hun er zeker attent opmaken indien de watertoets van toepassing is.<br />
Het is onze plicht om geen nieuwe sociale drama’s te creëren en de beekvalleien<br />
die nog resten niet meer verder te laten vernietigen.<br />
Johan<br />
15<br />
BELEID
BELEID<br />
Gemeentelijke Milieubeleidsplannen<br />
In alle gemeenten is men op dit moment bezig met de opmaak van milieubeleidsplannen.<br />
Tegen 19 september 2005 dient immers elke gemeente over een<br />
goedgekeurd milieubeleidsplan te beschikken, dat bepaalt het decreet algemeen<br />
milieubeleid. Vooraleer het zover is gaan de plannen in openbaar onderzoek<br />
en wordt het advies over het ontwerp gevraagd aan de milieuraad.<br />
Meestal organiseert de gemeente ook een informatieavond. Iedereen kan tijdens<br />
het openbaar onderzoek zijn of haar bezwaren of bemerkingen indienen.<br />
Dit is belangrijk want in zulke plannen staat waaraan de gemeente de komende<br />
vier <strong>tot</strong> vijf jaar op vlak van natuur en milieu aandacht zal aan besteden. Zo<br />
omvat het plan heel wat concrete acties, deze zijn bindend (dit wil zeggen dat<br />
ze moeten uitgevoerd worden) of deze zijn richtinggevend (dit wil zeggen dat<br />
ze meer vrijblijvend zijn of ondersteunend) .<br />
Het spreekt voor zich dat onze vertegenwoordigers in de Duffelse en Kontichse<br />
milieuraad actief meewerken aan het <strong>tot</strong> stand komen van deze plannen en<br />
dat we er vooral op toezien dat het aspect natuur en landschap geen lege doos<br />
is en ook onze doelstellingen en visies in de plannen verschijnen.<br />
Voor meer informatie over de stand van zaken van het milieubeleidsplan in uw<br />
gemeente contacteert u best de milieudienst.<br />
Kontich: tel nr. 03/450 78 70<br />
Duffel: tel nr. 015/30 72 66<br />
Johan<br />
16
NATUUR- EN MILIEU-EDUCATIE<br />
De natuur ontdekken via een praktische cursus?<br />
Dit voorjaar zullen er in voor onze leden enkele cursussen ingericht worden om<br />
de natuur in al zijn facetten beter te leren kennen.<br />
Zo wordt er, in samenwerking met het CVN (Centrum voor Natuureducatie)<br />
een cursus ‘Natuur in Zicht’ ingericht.<br />
Deze lessenreeks geeft een algemeen overzicht van ‘groene basiskennis en<br />
natuurbeleving’. Het is een stevig fundament voor al wie geïnteresseerd is in<br />
natuur, en er meer van wil weten. De lessen bestaan uit een aantal theorielessen,<br />
maar bevat eveneens een aantal excursies. Zie verder voor het volledige<br />
programma.<br />
Het CVN is vooral gekend voor zijn opleidingen om het diploma van natuurgids<br />
te bekomen. Het pakket ‘Natuur in Zicht’ is de eerste stap daartoe. Wie na dit<br />
lessenpakket gebeten is door de groene microbe, kan zich dan daarna vervolmaken<br />
in de echte cursus Natuurgids om dit diploma te verwerven.<br />
Overzicht van de cursusdata en -inhoud:<br />
(de cursus zal steeds doorgaan op zaterdagnamiddag, de theorielessen vinden<br />
plaats in de bibliotheek van Duffel)<br />
19/02/2005 1e theorieles: samenhang<br />
26/02/2005 1e excursie in natuurgebied 'de <strong>Oude</strong> <strong>Spoorweg</strong>berm' rond<br />
12/03/2005 2e theorieles: dieren<br />
26/03/2005 2e excursie in de Babbelbeekse Beemden rond de thema's:<br />
02/04/2005 3e theorieles: thema: natuurbeheer/seizoenen<br />
16/04/2005 3e excursie in natuurgebied de Mosterdpot rond het thema:<br />
30/04/2005 4e excursie vroegochtendwandeling in Anderstad rond het<br />
14/05/2005 4e theorieles: thema: landschap<br />
28/05/2005 5e theorieles: thema: planten<br />
11/06/2005 5e excursie op de AWW-bermen. Thema: planten<br />
Indien je hierover nog vragen hebt, kan je steeds Danny Dewelde (015/31 50 93<br />
danny.dewelde@skynet.be) contacteren.<br />
Meer praktische informatie (prijzen, cursusmateriaal, inschrijvingsformu-<br />
17
NATUUR- EN MILIEU-EDUCATIE<br />
lier…) is ook terug te vinden op de website van het CVN:<br />
http://home2.planetinternet.be/pfstryck/cvn/cvnframe.htm<br />
03/226.02.91, c.v.n@pi.be<br />
15 januari 2005 1e theorieles<br />
29 januari 2005 2e theorieles<br />
Een andere cursus die wordt ingericht is ‘Vogels kijken<br />
voor beginners’. Deze lessenreeks wordt ingericht door<br />
afdeling de Wielewaal, maar is beslist eveneens de moeite<br />
waard.<br />
Deze 3 theorie- en 2 praktijklessen kosten samen slechts<br />
€ 10 voor leden, € 12 voor niet-leden. Over te schrijven op<br />
rekeningnr. van <strong>Natuurpunt</strong> afdeling de wielewaal 880-<br />
2989261-59, Stijn Streuvelslaan 29 Lier met vermelding:<br />
“Cursus vogels kijken ”.<br />
Contactpersoon is Carl Tiebos (015/32 02 29 of 0475/66<br />
93 10; carl.tiebos@pi.be<br />
5 februari 2005 1e praktijkwandeling in de omgeving van Gestel<br />
5 maart 2005 3e theorieles<br />
19 maart 2005 2e praktijkwandeling in natuurgebied Anderstad te Lier<br />
Ze gaan door op de hiernavolgende data.<br />
De theorielessen vinden steeds plaats van 14-17u in zaal de passage te Duffel,<br />
Merodestraat 3.<br />
Tenslotte is er nog een cursus gepland<br />
dit voorjaar rond ongewervelden:<br />
De AWW bekkens zijn vorig jaar zeer<br />
grondig geïnventariseerd wat planten<br />
betreft. Hierdoor is dit studiegebied<br />
ook interessant om de planteninventarisaties<br />
te koppelen aan de aanwezige<br />
insecten.<br />
Daarom willen we een cursus inrichten<br />
waarbij we een aantal theorielessen<br />
over insectendeterminaties geven met<br />
ook praktijkinventarisaties. Meer hierover<br />
in ons volgend nummer.<br />
Geïnteresseerden mogen alvast een<br />
seintje geven aan Vic Michiels (015/20<br />
18
Indien je meer informatie wenst over onze afdelingswerking, over<br />
<strong>Natuurpunt</strong> v.z.w., of over wat dan ook, contacteer gerust onze bestuursleden:<br />
Jan Holsters<br />
Erevoorzitter<br />
Afdelingsbestuur<br />
Johan Asselberghs<br />
Voorzitter, beleidsverantwoordelijke,<br />
afgevaardigde Mina-raad en Gecoro Duffel,<br />
conservator ‘Babbelbeekse beemden’<br />
Molenstraat 44, 2570 Duffel<br />
015/31 94 88 ; gsm:0479/65 29 07<br />
johan.asselberghs@skynet.be<br />
Dirk Costrop<br />
Ondervoorzitter, redactie,<br />
verantwoordelijke promotie en zoogdieren–<br />
werkgroep, voorzitter Mina-raad Duffel<br />
Waarloossteenweg 10B, 2570 Duffel<br />
015/31 93 75<br />
dirk.costrop@telenet.be<br />
Lutgarde <strong>Van</strong> Driessche<br />
Secretaris, conservator ‘De Mosterdpot’,<br />
verantwoordelijke insectenwerkgroep<br />
Zandstraat 15, 2570 Duffel<br />
015/32 01 66<br />
lutgarde.vandriessche@telenet.be<br />
Ludwig Gladines<br />
Penningmeester<br />
Rauwaard 23, 2550 Waarloos<br />
03/458 41 35<br />
ludwig.gladines@versateladsl.be<br />
Wim Annaert<br />
Conservator ‘<strong>Oude</strong> <strong>Spoorweg</strong>berm’,<br />
afgevaardigde Mina-raad en Gecoro Kontich<br />
Montfortstraat 75, 2550 Kontich<br />
03/457 28 03<br />
Luc Giglot<br />
Conservator ‘<strong>Oude</strong> <strong>Spoorweg</strong>berm’,<br />
afgevaardigde Mina-raad en Gecoro Kontich,<br />
materiaalverantwoordelijke Kontich<br />
Vitsenveld 30, 2550 Kontich<br />
0485/61 70 22<br />
luc.giglot@telenet.be<br />
19<br />
Vic Michiels<br />
Conservator ‘De Mosterdpot’,<br />
verantwoordelijke vogelwerkgroep<br />
Koning Albertstraat 68, 2800 Walem<br />
015/20 38 08<br />
vmichiels@mac.com<br />
Danny Dewelde<br />
Verantwoordelijke Hylawerkgroep en<br />
NME<br />
Beukheuvel 22 , 2570 Duffel<br />
015/31 50 93<br />
danny.dewelde@skynet.be<br />
Guido <strong>Van</strong>develde<br />
Bestuurslid<br />
Vekenveld 11, 2550 Kontich<br />
03/457 78 64<br />
giedovdv@pi.be<br />
Ingrid <strong>Van</strong>deputte<br />
Bestuurslid<br />
Beekboshoek 2 bus 4, 2550 Waarloos<br />
015/31 53 27<br />
ingrid_vandeputte@hotmail.com<br />
Lieve De Bie<br />
Bestuurslid<br />
P. De Vochtlaan 18, 2550 Waarloos<br />
0477/54 17 40<br />
lieve.debie@telenet.be<br />
Carl Tiebos<br />
Conservator ‘Babbelbeekse beemden’<br />
Muishondstraat 25, 2500Lier<br />
015/32 02 29<br />
carl.tiebos@pi.be<br />
Birger Robbeets<br />
Contactpersoon JNM<br />
Bloemenstraat 8, 2570 Duffel<br />
padjesbirger@hotmail.com<br />
Website:<br />
http://www.natuurpunt.be/oudespoorweg
zaterdag 6 november<br />
2004<br />
Activiteitenkalender<br />
Beheerswerken in natuurgebied de Mosterdpot<br />
<strong>Van</strong>af 9u30 <strong>tot</strong> 17u; afspraak op de parking aan de ingang van het natuurgebied,<br />
Mechelbaan (baan Lier Mechelen), vlakbij de spoorwegbrug te Duffel<br />
Contactpersoon: Vic Michiels, 015/20 38 08 of 0475/96 59 03<br />
zaterdag 20 en zondag<br />
21 november 2004<br />
Beheerswerken in natuurgebied de <strong>Oude</strong><br />
<strong>Spoorweg</strong>berm: wilgen knotten en hakhoutbeheer<br />
Afspraakpunt 20 november: Mechelsesteenweg te Kontich (vlakbij houthandel<br />
<strong>Van</strong> Den Eynde)<br />
Afspraakpunt 21 november: Beekboshoek te Waarloos-Kontich<br />
Doorlopend vanaf 9u30 <strong>tot</strong> 17u (later toekomen en eerder vertrekken kan<br />
natuurlijk ook steeds. Het kan wel nuttig zijn om Luc of Wim vooraf te contacteren,<br />
om de werkplek zo efficiënt mogelijk te bereiken)<br />
Contactpersonen: Wim Annaert, 03/457 28 03 of Luc Giglot,0485/61 70 22<br />
vrijdag 26 november<br />
2004<br />
Dia-avond met als thema: ‘Grote carnivoren<br />
van Europa’; Organisatie: afdeling De Wielewaal<br />
Zie ook pagina 13 in dit nummer.<br />
Afspraak om 20u in de zaal de Passage te Duffel, Merodestraat 3;<br />
nkom € 2.50, de opbrengst gaat naar natuurgebieden van afdeling De Wielewaal<br />
Contactpersoon: Jan Kelchtermans, 015/32 01 39<br />
zaterdag 27 november<br />
2004<br />
Beheerswerken in natuurgebied de Mosterdpot<br />
<strong>Van</strong>af 9u30 <strong>tot</strong> 12u; afspraak op de parking aan de ingang van het natuurgebied,<br />
Mechelbaan (baan Lier Mechelen), vlakbij de spoorwegbrug te Duffel<br />
Contactpersoon: Vic Michiels, 015/20 38 08 of 0475/96 59 03<br />
zaterdag 4 december<br />
2004<br />
Beheerswerken in natuurgebied de <strong>Oude</strong><br />
<strong>Spoorweg</strong>berm: plaatsen van hekwerk en eventuele<br />
aanplantingen<br />
Afspraakpunt: <strong>Oude</strong> Waarloossteenweg te Waarloos- Kontich<br />
Doorlopend vanaf 9u30 <strong>tot</strong> 17u (later toekomen en eerder vertrekken kan<br />
natuurlijk ook steeds. Het kan wel nuttig zijn om Luc of Wim vooraf te contacteren,<br />
om de werkplek zo efficiënt mogelijk te bereiken)<br />
Contactpersonen: Wim Annaert, 03/457 28 03 of Luc Giglot,0485/61 70 22<br />
20
vrijdag 10 december<br />
2004<br />
vrijdag 17 december<br />
2004<br />
Activiteitenkalender<br />
Dia-avond met als thema: ‘Nieuw Zeeland’;<br />
Organisatie: afdeling De Wielewaal<br />
Zie ook pagina 14 in dit nummer.<br />
Afspraak om 20u in de zaal de Passage te Duffel, Merodestraat 3;<br />
nkom € 2.50, de opbrengst gaat naar natuurgebieden van afdeling De Wielewaal<br />
Contactpersoon: Jan Kelchtermans, 015/32 01 39<br />
Kerstmarkt in Kontich Kazerne<br />
<strong>Van</strong>af 17u in de Montfortschool te Kontich-Kazerne<br />
Contactpersoon: Dirk Costrop, 015/31 93 75<br />
zaterdag 18 december<br />
2004<br />
Beheerswerken in natuurgebied de Mosterdpot<br />
<strong>Van</strong>af 9u30 <strong>tot</strong> 12u; afspraak op de parking aan de ingang van het natuurgebied,<br />
Mechelbaan (baan Lier Mechelen), vlakbij de spoorwegbrug te Duffel<br />
Contactpersoon: Vic Michiels, 015/20 38 08 of 0475/96 59 03<br />
vrijdag 7 januari 2005<br />
Diareeks: Natuur in Schotland en Portugal;<br />
Organisatie: afdeling de Wielewaal<br />
<strong>Van</strong>af 20u in zaal de passage te Duffel, Merodestraat 3. Dia's van David<br />
Adams; inkom € 2.50 : de opbrengst gaat naar natuurgebieden van afdeling<br />
De Wielewaal<br />
Contactpersoon: Jan Kelchtermans, 015/32 01 39<br />
zaterdag 8 januari<br />
2005<br />
Beheerswerken in natuurgebied de Mosterdpot<br />
Afspraak om 10u aan de parking aan de ingang van het natuurgebied, Mechelsebaan<br />
(baan Lier Mechelen), vlakbij de spoorwegbrug te Duffel. Einde<br />
rond 12u<br />
Contactpersoon: Vic Michiels, 015/20 38 08 of 0475/96 59 03<br />
zaterdag 15 en 29<br />
januari 2005<br />
Cursus vogels kijken voor beginners (in <strong>tot</strong>aal<br />
3 theorielessen en 2 praktijkwandelingen)<br />
<strong>Van</strong> 14-17u in zaal de passage te Duffel, Merodestraat 3. Organisatie: afdeling<br />
de Wielewaal. Meer info pagina 18.<br />
21
zondag 16 januari<br />
2005<br />
Familiale winterwandeling: Silhouetten in de<br />
natuur<br />
Afspraak: om 14u aan de kerk van Waarloos, einde rond 16u<br />
Contactpersoon: Johan Asselberghs, 015/ 31 94 88 of 0479/65 29 07<br />
zaterdag 22 januari<br />
2005<br />
Beheerswerken in natuurgebied de Mosterdpot<br />
Afspraak om 10u aan de parking aan de ingang van het natuurgebied, Mechelsebaan<br />
(baan Lier Mechelen), vlakbij de spoorwegbrug te Duffel. Einde<br />
rond 12u<br />
Contactpersoon: Vic Michiels, 015/20 38 08 of 0475/96 59 03<br />
vrijdag 28 januari<br />
2005<br />
Ledenfeest : overzicht van de activiteiten van<br />
het voorbije jaar; dia's, ... Nakaarten bij een<br />
<strong>Van</strong>af 19u45 in zaal de passage te Duffel, Merodestraat 3. Einde: ???<br />
van begin februari <strong>tot</strong><br />
eind maart<br />
Paddenoverzetacties op verschillende locaties<br />
( Duffel: 't Senthout; Lier: Spreet; OLV-Waver:<br />
De Schrans)<br />
<strong>Van</strong>af zonsondergang <strong>tot</strong> 22u30<br />
Contactpersonen: Senthout: Jef Beliën 015/31.16.90; De Schrans: Walter<br />
zaterdag 5 februari<br />
2005<br />
Activiteitenkalender<br />
Cursus vogels kijken voor beginners : 1e praktijkwandeling<br />
in de omgeving van Gestel<br />
Zie ook op 15 januari en pagina 18.<br />
Contactpersoon: Carl Tiebos, 015/32 02 29 of 0475/66 93 10<br />
zaterdag 5 februari<br />
Beheerswerken in natuurgebied de Mosterdpot<br />
2005<br />
Afspraak om 10u aan de parking aan de ingang van het natuurgebied, Mechelsebaan<br />
(baan Lier Mechelen), vlakbij de spoorwegbrug te Duffel. Einde<br />
rond 12u<br />
Contactpersoon: Vic Michiels, 015/20 38 08 of 0475/96 59 03<br />
22
Infopagina <strong>Natuurpunt</strong> afd. <strong>Oude</strong> <strong>Spoorweg</strong><br />
Bezoek onze website: www.natuurpunt.be/oudespoorweg<br />
Grondgebied : Kontich, Waarloos en Duffel<br />
Lidgeld en abonnementen:<br />
Het lidmaatschap bedraagt € 20, en is geldig voor het ganse gezin.<br />
Leden van <strong>Natuurpunt</strong> kunnen zich ook abonneren op de gespecialiseerde<br />
tijdschriften Natuur.focus (natuurstudie tijdschrift) en Natuur.oriolus<br />
(voor vogelkijkers): zie tabel hieronder.<br />
Stort het vereiste bedrag op rekeningnummer 230-0044233-21 van<br />
<strong>Natuurpunt</strong>, Kardinaal Mercierplein 1, 2800 Mechelen<br />
U kunt uw lidmaatschap ook domiciliëren: vermeldt dan wel steeds ons identificatienr.<br />
voor domiciliëring: 00409423736.<br />
U ontvangt:<br />
Lid natuurpunt X X X X<br />
Natuur.blad (4x/jaar) X X X X<br />
Natuur.focus (4x/jaar) X X<br />
Natuur.oriolus (4x/jaar) X X<br />
<strong>Van</strong> <strong>Nete</strong> <strong>tot</strong> <strong>Vuile</strong> <strong>Plas</strong> (4x/jaar) X X X X<br />
Lidgeld € 20 € 28,50 € 28,50 € 34,50<br />
Bovendien kan men op aanvraag ook nog Beestig Nieuws, de nieuwsbrief<br />
planten en de natuurstudienieuwsbrief Regio Mechelen gratis ontvangen.<br />
Informeer bij Dirk Costrop of Johan Asselberghs.<br />
Onze natuurgebieden in beheer of in eigendom:<br />
De <strong>Oude</strong> <strong>Spoorweg</strong>berm (16 ha) in Kontich, Waarloos, Rumst en Duffel<br />
De Mosterdpot (15 ha) in Duffel<br />
De Babbelbeekse Beemden (2 ha) in Duffel<br />
U kan ons steunen door een gift te storten ten voordele van onze natuurgebieden.<br />
Dit op rekeningnummer 293-0212075-88 met als vermelding :<br />
Nr. 7713 (<strong>Oude</strong> <strong>Spoorweg</strong>berm), Nr.7749 (Mosterdpot) of Nr. 7172<br />
(Babbelbeekse Beemden). Voor giften vanaf € 30,00 krijgt u een fiscaal attest.<br />
Wij bieden u:<br />
Talrijke uitstappen, excursies, natuurvriendelijke producten, beheerswerken<br />
en nog veel meer …<br />
Als lid krijgt u trouwens ook korting bij verschillende handelszaken. Voor<br />
meer info: zie onze website www.natuurpunt.be/oudespoorweg<br />
23
NATIONALE WERKING<br />
Denk aan uw lidgeld van 2005! Voor slechts 20 euro bent u lid <strong>tot</strong> 31 december<br />
2005!<br />
Of nog beter: Maak <strong>Natuurpunt</strong> blij. Doe er een “domi” bij!<br />
In november ontvangen 30.000 leden van <strong>Natuurpunt</strong> samen met het laatste<br />
nummer van Natuur.blad, jaargang 2004, ook de vraag om het lidmaatschap te<br />
hernieuwen voor 2005. Voor 20.000 anderen hoeft deze vraag <strong>tot</strong> hernieuwing<br />
van het lidmaatschap niet, want zij hernieuwen hun lidmaatschap automatisch<br />
via een domiciliëringsopdracht. Die gedomicilieerde leden vinden hun lidkaart<br />
voor 2005 al bij het laatste ledenblad van 2004.<br />
Dankzij de domiciliëring bespaart <strong>Natuurpunt</strong> 20.000 keer de drukkost en<br />
invoegkost van een hernieuwingbrief bij het ledenblad. Voor de gedomicilieerde<br />
leden hoeven verder ook geen herinneringsmailings voor de inning van het<br />
lidgeld in de loop van 2005. Het zijn juist die zaken die duizenden euro’s kosten.<br />
Geld dat we uiteraard liever zouden besteden aan het echte natuurbehoud.<br />
Domiciliëring van het lidmaatschap betekent voor <strong>Natuurpunt</strong> dus een flinke<br />
besparing op administratiekosten. Leden die hun lidmaatschap domiciliëren<br />
krijgen bovendien het boeiende leesboek “De Roodborst, dichtbij ver weg” van<br />
auteur Jenny De Laet cadeau, als bedanking voor het vertrouwen in <strong>Natuurpunt</strong>.<br />
Ben jij dus ook één van onze trouwe en overtuigde leden? Ben je in ieder geval<br />
vast van plan jarenlang lid te blijven, maar heb je om één of andere reden nog<br />
geen domiciliëringsopdracht? Dan willen we je vragen om een domiciliëring<br />
toch eens te overwegen!<br />
Om ons te helpen om kosten te besparen. En om jezelf het mooie leesboek<br />
over de roodborst cadeau te doen! En bovendien blijf je vanzelf lid <strong>tot</strong> je de<br />
domiciliëringsopdracht herroept bij je bank of via een seintje aan <strong>Natuurpunt</strong><br />
zelf.<br />
Hoe domiciliëren? Heel eenvoudig! Hiernaast vind je een domiciliëringsbericht.<br />
Je dient enkel nog je rekeningnummer en je gegevens verder aan te vullen, te<br />
handtekenen en dit blaadje terug te bezorgen aan <strong>Natuurpunt</strong> (K. Mercierplein<br />
1, 2800 Mechelen) en je blijft vanzelf lid <strong>tot</strong> je de opdracht herroept bij je<br />
bank.<br />
Ben je principieel tegen domiciliëring, dan hebben we daar uiteraard respect<br />
voor en hoef je geen formulier te gebruiken. In dat geval kan je 20 euro gewoon<br />
overschrijven met een overschrijvingsformulier voor het lidgeld dat je<br />
bij je eerste nummer van natuur.blad in 2005 zal vinden.<br />
Alvast bedankt om ook in 2005 weer samen met ons aan meer, betere en beter<br />
toegankelijke natuur te werken.<br />
Het afdelingsbestuur<br />
24
Bericht van Domiciliëring<br />
Ja, ik geef <strong>Natuurpunt</strong> vzw (Kardinaal Mercierplein<br />
1, 2800 Mechelen) de toelating om vanaf heden op<br />
de jaarlijkse vervaldatum van mijn lidmaatschap en<br />
<strong>tot</strong> uitdrukkelijke herroeping, mijn lidgeld<br />
(eventueel aangevuld met een gift) te innen van<br />
mijn rekening.<br />
Identificatienummer: 00409423736<br />
In drukletters invullen en onder gesloten omslag terugzenden naar<br />
<strong>Natuurpunt</strong>, Kardinaal Mercierplein 1, 2800 Mechelen<br />
25
NATUURBEHEER<br />
De maai-vijfdaagse van de Babbelbeekse Beemden<br />
Laatste week van juli, het klassieke moment om in de Babbelbeekse Beemden<br />
het maaien aan te vatten zodat er tegen vrijdag 30 juli, dag dat de Duffelse<br />
Swappers ons komen helpen, al heel wat hooi klaarligt om afgevoerd te worden.<br />
Maandag 26 juli:<br />
Ikzelf en JNM-er Birger trappelen van ongeduld om de werken te starten,<br />
maar de leveranciers van het gereedschap laten wat op zich wachten, zodat<br />
wij een "babbel halfuurtje" inlassen op de parking. Terwijl conservators<br />
Johan en Carl met de zeis het hoge rietgras te lijf gaan, keren Birger en ik<br />
het maaisel in lange rijen. Het is een warme zonnige zomeravond met een<br />
bloedrode zonsondergang en het zeisen en keren verlopen in een zeer gemoedelijke<br />
sfeer. Enkele malen vliegt vlakbij een ijsvogel over de beek. Rondom<br />
ons tsjirpen de sprinkhanen. Een tafereeltje uit "een Vlaamsche film".<br />
Dan arriveert Luc om met zijn bosmaaier onze rust te verscheuren. Neen,<br />
eigenlijk om zich met volle overgave te gooien op het ruige liesgras dat voor de<br />
eerste keer gemaaid wordt. Een superzware job! Alleszins, de doortastende<br />
aanpak van Luc en het gebrom van zijn bosmaaier motiveren de ongemotoriseerde<br />
medewerkers en drijven het werktempo nog op.<br />
Nu en dan weerklinkt van tussen het hoge gras het gesakker van iemand die<br />
wegzinkt in een diepe zompige plas of in een hele, aan het oog onttrokken<br />
gracht. Het waterniveau van de beken staat gelijk met het terrein. Nog nooit<br />
is het hier in deze tijd van het jaar zo nat geweest en de regen van<br />
de laatste weken is daar zeker niet vreemd aan.<br />
Om 22 uur vinden we eenparig dat we een prachtige klus geklaard hebben en<br />
volgen we Johan (pas terug uit vakantie!) naar frituur Luc voor een lekkere<br />
Belgische friet en een verfrissende pint voor onze bestofte kelen.<br />
Dinsdag 27 juli:<br />
<strong>Van</strong>daag is Dirk ook van de partij; gisteren mocht hij zijn ganse avond doorbrengen<br />
in een monsterfile op de E19. Als ik eraan kom is hij al druk doende<br />
met het voltanken van 4 bosmaaiers. Rustig zal het vanavond dus niet worden!<br />
Birger, Dirk, Carl en Luc nemen elk een bosmaaier ter hand en Johan en ik keren<br />
vlijtig. Onze vredige Babbelbeekse Beemden waar de borden "geniet van<br />
dit stukje natuur" en "ssst, niet storen" de bezoeker attent maken op de rust<br />
en de stilte, doet ons vandaag eerder denken aan een motorcross circuit waar<br />
de wedstrijd volop aan gang is. De brullende bosmaaiers doen soms mijn trommelvliezen<br />
trillen en de geur van de tweetact bezwangert de lucht. Een nevelgordijn<br />
van uitlaatgassen zweeft boven het maaiveld.<br />
Ditmaal is ons eindresultaat nog spectaculairder dan gisteren, wat had je verwacht?<br />
Na nog een stevige nababbel zoekt ieder zijn thuis en zijn douche op.<br />
Woensdag 28 juli:<br />
<strong>Van</strong>daag heeft Luc andere bezigheden, maar zijn plaats wordt ingenomen door<br />
Roger, de eigenaar van de Babbelbeekse Beemden, die na een tijdje beslist de<br />
26
zeis te ruilen voor een bosmaaier en van dan af helemaal niet meer bij<br />
te houden is. Birger kan om andere redenen niet aanwezig zijn, hé Birger ? En<br />
Dirk houdt het vandaag bij een part-time job. Hij heeft er wel aan gedacht<br />
ons allen op te zadelen met een stapel Naturpunt-tijdschriftjes om te bussen.<br />
Waarvoor onze dank Dirk ! Carl hanteert de tweede bosmaaier. Hij vergast<br />
ons eerst op een spetterende waterfontein in een poging met zijn bosmaaier<br />
effe de beek mee te "maaien" en dan op een "gevecht met bosmaaier" wanneer<br />
dat vermetele ding weigert het gemaaide gras terug te lossen en een reuzengrasbol<br />
zich vormt rond het mes.<br />
Tegen het einde van de avond duikt Dirk weer op, voorzien van een batdetector.<br />
Niet alleen de ultrasone signalen van de vleermuizen die boven onze hoofden<br />
fladderen, worden haarscherp weergegeven, ook het bijeenkeren van hooi<br />
veroorzaakt plots een reeks hoge en schrille tonen evenals het gerammel van<br />
mijn sleutelbos en het tsjirpen van de sprinkhanen.<br />
Ook deze avond wordt afgesloten met nakaarten en plannen maken. De zwoele<br />
avondlucht zet ons niet echt aan om snel huiswaarts te gaan.<br />
Donderdag 29 juli:<br />
De maai-inspanningen en de lange avonden beginnen een beetje op me te wegen.<br />
Na het bussen van de NP-tijdschriftjes beslis ik het deze avond wat kalmer<br />
aan te doen . Mijn enige compagnon voor vanavond denkt er net zo over.<br />
Dus beperken we ons <strong>tot</strong> het keren van het wandelpad, een werkzaamheid die<br />
dankzij het droge fijnere grasmaaisel lichter uitvalt dan het keren van zwaar<br />
versgemaaid rietgras. Daarnaast bestuderen we de diverse soorten sprinkhanen<br />
die zich manifesteren in klank en beeld en luisteren we naar het luide concert<br />
van de groene kikkers in de beek.<br />
We zijn vol bewondering voor het resultaat dat Luc deze middag met zijn<br />
maaibalk heeft behaald: de volledige grasvlakte tussen en naast de populieren<br />
is gemaaid. Hier zullen de keerders en Swappers nog een kluif aan hebben!<br />
Vrijdag 30 juli:<br />
Om 8.30 staan Johan, Birger en ik klaar om de Swappers op te vangen. Linde<br />
en Didier blijken de enige helpers voor vandaag te zijn. Met z’n vijf vliegen we<br />
erin. Regelmatig houden we een ontspanningsmoment met een slok water of<br />
een appel. Het is een zomerse topdag, de zon brand ongenadig, maar de werkers<br />
laten zich niet klein krijgen. Linde en Didier laden met de hooivork het<br />
droge gras op de draagberries en Birger en ik zijn de "vaste" berriedragers.<br />
Onze hooistapel groeit zienderogen. Rond het middaguur trekken we ons terug<br />
in de schaduw van de populieren en keren daar het gras bijeen. Onder het<br />
maaisel vinden we een nest met 9 kakigroene eieren, waarschijnlijk fazanteneieren.<br />
Verder vinden we veel padden, zowel juveniele als adulte. Didier die<br />
eerst van afkerig is van deze beestjes, waagt het een kleintje te strelen en<br />
eindigt zowaar met het vastnemen van een volwassen pad! Na de middag komt<br />
Roger de gelederen versterken. Hij lijkt wel een wandelende hooimijt door de<br />
enorme hooivolumes die hij op zijn hooivork laadt en naar de hooiberg draagt.<br />
Iets na 17 u worden de 2 Swappers opgehaald. We danken hen voor hun onge-<br />
27<br />
NATUURSTUDIE
NATUURBEHEER<br />
looflijke inzet en vernemen dat ze het alle twee heel tof vonden. Dat hadden<br />
we zelf ook al gemerkt. Volgend jaar zullen ze weer van de partij zijn. Als 3<br />
ware Pallieters nestelen Johan, Birger en ik ons in de hooistapel en denken er<br />
het eerstvolgende anderhalf uur niet aan weer op te staan. Maar dan roept de<br />
honger en trekken we voor de tweede keer deze week naar frituur Luc.<br />
Hoewel we enorm veel hooi verzet hebben, is nog niet alles opgeruimd. Maandag<br />
zullen we nog een extra stukje breien aan deze maai-vijfdaagse, om alles<br />
<strong>tot</strong> een goed einde te brengen vóór dit prachtige zomerweer misschien weer<br />
omslaat in een kwakkelzomertje.<br />
Je merkt wel in de kalender wanneer er opnieuw gemaaid wordt in de Babbelbeekse<br />
Beemden. Interesse in sportieve arbeid en toffe sfeer? Kom dan gerust<br />
af!<br />
Ingrid<br />
Opknappen van ‘t Mosterdpotje’ is gestart<br />
De toestand in het huisje in ons natuurgebied de Mosterdpot was eigenlijk<br />
niet om aan te zien: graffiti; gigantisch veel rommel; een lek dak; inbraak;<br />
geen water of elektriciteit…<br />
Onze conservators Lutgarde en Vic zijn er ondertussen met een aantal familieleden<br />
en vrienden al eens stevig ingevlogen.<br />
Het resultaat is hallucinant. Bekijk maar eens bijgaande foto’s die hetzelfde<br />
hoekje voor– en na de opkuisbeurt voorstellen!<br />
Voor:<br />
28
En na:<br />
Een kleine stroomgroep werd ook al aangeschaft, een waterpomp is hersteld<br />
en binnenkort hopen we dat het lekkend dak aangepakt wordt.<br />
Ook een 60-tal stoelen werden dankzij een andere afdeling op de kop getikt…<br />
Dit alles biedt veel perspectieven naar de toekomst: voor het inrichten van<br />
cursussen, onthaal– en vergaderruimte, alles wat maar gelinkt is met natuur…<br />
Dirk<br />
Wist je dat?<br />
Onze afdeling het voorbije jaar haar ledenaantal zag<br />
toenemen met ongeveer 18%! Het ledenaantal van<br />
<strong>Natuurpunt</strong> steeg eveneens behoorlijk. Dat geeft<br />
duidelijk aan dat meer en meer mensen ons leefmilieu<br />
belangrijk vinden.<br />
29<br />
NATUURSTUDIE
NATUURSTUDIE<br />
Waarom is madame roofvogel over het algemeen groter<br />
dan mijnheer? ( Karel Leeftink. BND/DeStem )<br />
Dat zou te maken hebben met het voorkomen van mogelijke concurrentie in<br />
het jachtveld.<br />
Maar ja, waarom dan grotere vrouwtjes en kleinere mannetjes? Waarom niet<br />
omgekeerd, zoals bij bijna alle andere vogelfamilies?<br />
Hoewel niet afdoende verklarend, bestaan er wel een aantal theorieën.<br />
Een ervan - de feministische zullen we maar zeggen - suggereert, dat hun<br />
grootte de dames beschermt tegen de agressie van de heren roofridders. Gedurende<br />
de evolutie zouden de wijfjes hebben geleerd, dat het veiliger is met<br />
kleinere mannen een relatie aan te gaan. Zo staan zij minder bloot aan mogelijk<br />
misbruik, ongewenste intimiteiten en huiselijk geweld. Misschien een gouden<br />
tip, dames?<br />
Een andere theorie gaat uit van het feit,<br />
dat zij als toekomstige moeders groot<br />
moeten zijn om voldoende energiereserves<br />
te kunnen opslaan die nodig is voor<br />
de productie van eieren. Bovendien zijn<br />
zij - daar zij tijdens de broedtijd niet of<br />
nauwelijks (kunnen) jagen - voor hun voeding<br />
afhankelijk van de aanvoer, die manlief<br />
verzorgt. Daarbij gaat het om relatief<br />
kleine prooien. De dames moeten<br />
dus een deel van hun voedselbehoefte<br />
uit opgeslagen reserves in hun grote lijf<br />
zien te halen. Verklaringen, maar wat mij<br />
betreft ook niet meer dan dat.<br />
bewerkt: Vic<br />
"Er vliegt een kolibrie in mijn tuin".<br />
Een uitspraak die ze bij <strong>Natuurpunt</strong> de voorbije zomer regelmatig hoorden.<br />
Het gaat echter niet over een vogel maar over de kolibrievlinder. Deze vlinder<br />
is vrij groot en heeft dezelfde snelle vleugelslag als de kolibrie en de gewoonte<br />
om zich al vliegend voor een bloem te voeden. <strong>Van</strong>daar de verwarring.<br />
De kolibrievlinder is een trekvlinder uit Noord-Afrika en het Middellandse<br />
Zeegebied; vanaf de tweede helft van juni komen de eerste migranten in ons<br />
land aan. In augustus kent de trek een piek, en indien de soort zich hier tijdens<br />
een warme zomer ook nog weet voort te planten, dan komt er nog een<br />
piek met waarnemingen in september.<br />
In sommige jaren worden er veel vlinders waargenomen, vaak in onze bloemrijke<br />
tuinen. Soms vliegen ze ook bij koel of regenachtig weer. In de late herfst<br />
trekken ze weer weg, want overwinteren lukt niet echt in Vlaanderen.<br />
30
De kolibrievlinder behoort <strong>tot</strong> de familie van de pijlstaarten. Ze hebben de<br />
naam pijlstaarten gekregen omdat de rupsen van deze familie allemaal een<br />
soort puntig aanhangsel bezitten aan het achterlijf. Het zijn grote stevig gebouwde<br />
vlinders met een relatief dik lijf en korte vleugels, die bijzonder snel<br />
kunnen vliegen.<br />
De meeste pijlstaartvlinders bezitten ook een lange roltong en net als een<br />
echte kolibrie zuigen deze vlinders, terwijl ze ter plaatse vliegen, de nectar<br />
uit de bloemen. Hun voorkeur gaat uit naar nectarrijke bloemen zoals vlinderstruik,<br />
tabaksbloem, kamperfoelie, verbena, phlox en zinnia. De kolibrievlinder<br />
kan gemiddeld 25 bloemen per minuut bezoeken.<br />
2003 was een uitstekend jaar voor de kolibrievlinder, hij werd in ongewoon<br />
grote aantallen waargenomen in onze streken. Alleen al vanuit de regio's<br />
Meetjesland en Schelde - Leie ontvingen de natuurstudiewerkgroepen van <strong>Natuurpunt</strong><br />
niet minder dan 384 waarnemingen. Over heel Vlaanderen moeten dit<br />
er dus enkele duizenden geweest zijn. Ook het Belgisch trekvlinderonderzoek<br />
(Vlaamse Vereniging voor Entomologie) onderzoekt samen met <strong>Natuurpunt</strong><br />
Studie het voorkomen van deze soort in Vlaanderen.<br />
Wie deze vlinder de voorbije zomer waargenomen heeft, meldt dit best aan<br />
onze verantwoordelijke voor de insectenwerkgroep Lutgarde <strong>Van</strong> Driessche<br />
(015/32 01 66; lutgarde.vandriessche@telenet.be)<br />
(Nvdr: in juli zat er eentje op de kamperfoelie in mijn tuin te Duffel )<br />
Naar een persbericht van <strong>Natuurpunt</strong><br />
31<br />
NATUURSTUDIE
NATUURSTUDIE<br />
Zomer in de Babbelbeek!<br />
Elders in dit blaadje lazen jullie mijn verslag over de maai-vijfdaagse die doorging<br />
van 26/7 t.e.m. 30/7. Wel, op 26/7 lagen de Babbelbeekse Beemden er<br />
dus zeer nat bij : het waterniveau van de beken stond gelijk met het terrein<br />
en overal ontmoetten onze niets vermoedende voeten diepe plassen en goedgevulde<br />
greppels.<br />
Door de heersende hitte zakte het waterpeil dagelijks en toen ik op vrijdag<br />
6/8, na 2 weken warm zomerweer, een kijkje kwam nemen, stond het waterniveau<br />
30 cm lager dan op 26/7. (referentiepunt : de treinbielsbrug).<br />
De volgende nacht had er een 2 uren durend klank- en lichtspel plaats, niet<br />
alleen boven de Babbelbeek, maar boven heel Vlaanderen en werden ook de<br />
hemelsluizen wijd opengezet.<br />
Curieus naar het effect hiervan op de Babbelbeekse waterhuishouding ging ik<br />
op inspectie. De regen van die ene nacht had het waterpeil volle 15 cm doen<br />
stijgen ! De dikke waterrat kon zich dat niet aantrekken en genoot onder luid<br />
gesmak van de sappige waterplanten <strong>tot</strong> ze sierlijk onderdook en uit het zicht<br />
verdween.<br />
Op 14/8, na een wisselvallige week met een aantal serieuze plensbuien, herhaalde<br />
ik mijn inspectietocht. Groot was mijn verwondering toen ik zag dat de<br />
populieren 20 cm diep in het water stonden. De enkele hooihoopjes die we<br />
hadden laten liggen (voor morgen !... ) leken wel grote watervogelnesten in een<br />
reuzenpoel.<br />
3/4 van de volledige lengte van het wandelpad stond onder water, gaande van<br />
enkeldiep <strong>tot</strong> laarsdiep. Niet bedacht op de diepe greppels, voelde ik ergens<br />
mijn voet in de afgrond zinken waarbij ik met moeite recht bleef en <strong>tot</strong> boven<br />
de knieën doorweekt raakte. Gezien de warme temperatuur van het water in<br />
mijn laarzen kon ik dit voorval rustig als "avontuurlijk" bestempelen. Het in<br />
het water staande sappige jonge groen van het onlangs gemaaide wandelpad<br />
deed denken aan watervegetatie in een uitgestrekte vijver. Ons<br />
maaiveld van 3 weken terug leek van op afstand een frisgroene weide, maar de<br />
kuilen en greppels indachtig waagde ik me er liever niet in.<br />
De sprinkhanen tsjirpten alleszins als weleer. Bovendien had de Babbelbeek<br />
ook nog een andere bezoeker : een buizerd kwam rustig aanvliegen met zijn<br />
enorme spanwijdte en installeerde zich in een populier om eens aandachtig<br />
naar die "doorweekte gelaarsde mens" te turen en vervolgens op zijn majestueuze<br />
vleugels door het bos weg te vliegen.<br />
Ik herinnerde mij het verhaal van Carl over vorige zomer. Toen was de ondiepe<br />
beek zo goed als uitgedroogd en haar bodem op vele plaatsen opengebarsten.<br />
Met een visnet schepte Carl in enkele overblijvende plasjes het hele visbestand<br />
bij elkaar en transporteerde het naar de diepste beek die er nog iets<br />
beter aan toe was. En zeggen dat nu in die ondiepe beek de poutrel, die als<br />
brug dienst doet, voor de helft mee onder water ligt... De ene zomer is dus<br />
zeker de andere niet !!!<br />
Ingrid<br />
32
Paddestoelenvaria (Wist jij dat . . . .? )<br />
• Er meer dan 100.000 fungi over de hele wereld voorkomen.<br />
• In ons land kan men zeker 3.500 soorten aantreffen.<br />
• Paddestoelen geen<br />
bladgroen hebben en<br />
dus geen planten zijn<br />
(hoewel er ook planten<br />
zonder bladgroen bestaan,<br />
die daarom<br />
moeten parasiteren op<br />
andere planten).<br />
• Een paddestoel<br />
(=vruchtlichaam) staat<br />
<strong>tot</strong> het mycelium<br />
(=ondergedoken gedeelte<br />
van de zwam)<br />
als een appel staat <strong>tot</strong><br />
een boom.<br />
• Het mycelium theoretisch onsterfelijk is, zolang er maar voldoende voedsel<br />
bereikbaar is.<br />
• Er paddestoelen zijn die alleen op andere paddestoelen kunnen groeien. De<br />
Kostgangersboleet (Boletus parasiticus) parasiteert op de Gele aardappelbovist<br />
(Scleroderma citrinum).<br />
• De hoed van de Tonderzwam (Fomes fomentarius) gebruikt werd als<br />
brandstof in een tondeldoos.<br />
• Vruchtlichamen van bijvoorbeeld de Berkenzwam of Berkendoder<br />
(Piptoporus betulinus) zich richten naar de zwaartekracht. Dit is te zien<br />
bij bijvoorbeeld omgevallen berken waar na de val nog vruchtlichamen zijn<br />
gevormd.<br />
• Dat aardsterren niets met astronomie te maken hebben, aangezien het<br />
hier gaat om zwammen van het geslacht der aardsterren (Geastrum).<br />
• Na het eten van Kale inktzwammen in combinatie met alcohol vergiftigingsverschijnselen<br />
kunnen optreden.<br />
• Een Grote molenaar iets anders is dan een lange vent die in een molen<br />
woont. Het is namelijk een paddestoel (Clitopilus prunulus). De kleur van<br />
de paddestoel is die van meel (wit dus). Alleen de plaatjes worden steeds<br />
meer roze.<br />
• Er paddestoelen zijn die alleen willen groeien op koeievlaaien. De Geringde<br />
vlekplaat (Anellaria semiovata) is er zo een.<br />
• De vliegenschimmel (Empusa = Entomophtora muscae) een levende vlieg<br />
kan infecteren.Dit gaat als volgt: Een rondzwervende vlieg wordt geïnfecteerd<br />
door een spore van de schimmel.In de vlieg kiemt de spore en vervolgens<br />
ontwikkelt zich het mycelium ten koste van de organen van de<br />
vlieg, die tenslotte sterft. Op de buitenzijde van de dode vlieg worden<br />
dan de sporen gevormd, die voor de verdere verspreiding zorgen.<br />
33<br />
NATUURSTUDIE
NATUURSTUDIE<br />
Zwam-recordhouders<br />
Hieronder een overzicht van fungi die zich op<br />
de een of andere manier onderscheiden in de<br />
wereld<br />
1. Het grootst levende organisme ter wereld In<br />
een woud in Corvallis in de Amerikaanse staat<br />
Oregon is een ongeveer 880 hectare grote,<br />
onder de grond groeiende zwam ontdekt. Aangenomen wordt dat de zwam<br />
het grootste levende organisme ter wereld is.De gelokaliseerde zwam behoort<br />
<strong>tot</strong> de soort Armillaria Ostoyae en is volgens de ontdekkers ongeveer<br />
2.400 jaar oud. Het nu gevonden exemplaar is 280 hectare groter<br />
dan de in 1992 gevonden paddestoel in de staat Washington, die <strong>tot</strong> nu toe<br />
recordhouder was.<br />
2. De grootste paddestoel die ooit was gevonden, was een exemplaar van de<br />
Grote stuifzwam (Lycoperdon gigantea). Deze had een diameter van 157<br />
cm en een hoogte van 45,5 cm.Dit exemplaar werd in 1971 gevonden in<br />
Mellor in Engeland.Een platter exemplaar met een diameter van 162,5 cm<br />
werd in 1877 gemeld in de staat New York.<br />
3. De grootste houtzwam was een exemplaar van de Oxyporus (Fomes) nobilissimus<br />
met een formaat van 142 bij 94 cm en een gewicht van 136 kg.<br />
Deze werd in 1946 gevonden in de staat Washington.<br />
4. De giftigste paddestoel ter wereld is de Groene knolamaniet (Amanita<br />
phalloides).Deze komt ook in ons land voor. Hij is dodelijk giftig en vertoont<br />
overeenkomsten met sommige eetbare soorten.<br />
5. Het meest geneeskrachtige schimmelproduct is<br />
Penicilline. Dit is gemaakt van de schimmel Penicillium<br />
notatum en wordt gebruikt om bacteriële infecties<br />
te bestrijden.<br />
6. meeste slachtoffers zijn gemaakt door Moederkoren<br />
(Claviceps purpurea). Dit is een gevaarlijke<br />
schimmel die op grassen kan voorkomen, dus ook op<br />
landbouwgewassen zoals rogge. De zaadkorrels worden<br />
door de schimmel veranderd in harde zwartbruine<br />
of violette, banaanvormige lichaampjes.Als<br />
deze korrels in het graan komen, dan kunnen zij het<br />
meel vergiftigen. Men kon er gangreen van krijgen,<br />
dat leidde <strong>tot</strong> het afsterven van ledematen. Ook<br />
kon het zijn dat men ervan ging hallucineren. Dat<br />
kon zich soms <strong>tot</strong> massa-hysterie ontwikkelen. In<br />
de Middeleeuwen, en ook later, zijn er vele duizenden<br />
mensen aan overleden. De ziekte werd ergotisme,<br />
maar ook kriebelziekte, brandende ziekte of<br />
Anthoniusvuur genoemd.<br />
34
<strong>Van</strong> uw verslaggever ter plaatse<br />
CURSIEFJE<br />
ATLANTA, GEORGIA, een hete, vochtige en weelderig groene staat in het<br />
zuiden van de VS. Hier brachten Nathalie en ik onze zomervakantie door bij<br />
mijn zus die er met haar Amerikaanse echtgenoot een waar vogelparadijs<br />
heeft opgebouwd.<br />
In tegenstelling <strong>tot</strong> België, waar we enkel 's winters onze vogels mogen voeren<br />
en bijvoeren in broedtijd en zomerseizoen uit den boze is, schotelt in Amerika<br />
zowat iedereen het hele jaar door granen en zaden voor aan zijn tuinvogels. Er<br />
bestaan speciale winkels voor vogelkijkers. Daar verkoopt men zaden en pitten<br />
in alle maten van verpakkingen. Vogelhuisjes, voedertafels, drinkbakjes, fonteintjes,<br />
diverse modellen handige zaadbussen (naargelang de vogelsoorten die<br />
je wenst te lokken) die je kunt bevestigen aan sierlijke metalen staanders die<br />
je in je gazon prikt. Ook allerhande andere tuinornamenten en een uitgebreide<br />
reeks vogelboeken, o.a. over broedvogels in je eigen tuin.<br />
Mijn zus is een toegewijde "birder" en heeft zowat het hele assortiment van<br />
de "Birders Shop" in haar tuin opgesteld. Bovendien strekt zich vlak achter<br />
haar grote tuin een heel bos uit dat gonst van het vogelleven. Geen wonder dus<br />
dat we dagelijks ongeveer 20 diverse soorten vogels kunnen noteren in het<br />
speciale Birders Notebook (ja, natuurlijk uit diezelfde shop).<br />
De meest geliefde vogels zijn Bonnie en Clyde, de eastern bluebirds die momenteel<br />
hun jongen in de nestkast grootbrengen met wormen. De meelwormen<br />
worden tusen havermoutvlokken bewaard in de ijskast waar ze zich in comateuze<br />
toestand bevinden. Deze wormen bestel je gewoon via het Internet! De<br />
prachtige felblauwe bluebirds met roestkleurige borst en crèmewitte buik<br />
waren eerder met uitsterven bedreigd. Dankzij de goede zorgen van mensen<br />
zoals mijn zus komen deze vogels opnieuw steeds meer voor. Ze zijn enorm<br />
tam en pikken hun wormen uit het voederbakje terwijl je slechts 1 meter van<br />
hen verwijderd bent. Diane vertelde ons het huwelijksverhaal van Bonnie en<br />
Clyde: toen deze lente hun eerste broedsel uitgekomen was, stierf Bonnie en<br />
nam Clyde alleen de zware taak op zich van het grootbrengen van de 5 jongen.<br />
Enkele dagen later dook Bonnie II op in Clydes territorium. Zij probeerde op<br />
alle manieren zijn aandacht te trekken. Clyde stond voor de moeilijke keuze:<br />
Bonnie II of de jongen en verdeelde zijn tijd tussen hen beide. Hij voerde<br />
Bonnie II regelmatig wormpjes als teken van zijn liefde. Toen de jongen uitgevlogen<br />
waren, joeg Bonnie II hen steevast weg van het wormenbakje: ze was<br />
gehaast om zelf aan een nieuw broedsel te beginnen met haar Clyde. Inmiddels<br />
is dat broedsel al half was en piept het hartverscheurend als een van de ouders<br />
hun nestkast nadert. Bonnie II is nu een fantastische moeder voor haar<br />
eigen kroost!<br />
De andere vogels die constant door de tuin vliegen zijn de felrode kardinaalsvogels<br />
(northern cardinal). Het mannetje is volledig dieprood, inclusief de zware<br />
bek. Het vrouwtje is meer flets oranjeachtig. Typisch is hun zwarte masker<br />
en hun grote rode kuif. Vreemd genoeg zit er bij mijn zus een prachtig kerngezond<br />
koppeltje èn een absurd koppeltje kaalhoofdigen. Dan is er de huisvink<br />
die ongeveer dezelfde zang produceert als onze vink maar qua uiterlijk en<br />
kleur meer op een kleine mus gelijkt. Het mannetje is wel donkerrood van kop<br />
35
CURSIEFJE<br />
<strong>tot</strong> en met borst, het vrouwtje is bruin met een witgestreepte borst. De goudvink<br />
is een schitterend kanariegeel vogeltje met zwart "hoofddeksel" en zwarte<br />
vleugels met witte strepen. In voor- en najaar strijken ze in groepen van<br />
wel 50 vogels tegelijk neer in de tuin. Ook de huismus, zowat identiek aan onze<br />
Europese huismus, komt hier veel voor.De blue jay is duidelijk de Amerikaanse<br />
versie van onze gaai, maar diepblauw op kop en rug en met felblauwe en zwarte<br />
strepen op vleugeltippen en staart.<br />
Ik val voor de spechtachtigen : de red-bellied woodpecker<br />
wiens kop eigenlijk wel opvallender rood is dan het<br />
rozerode vlekje op de buik, vooral bij het vrouwtje, en de<br />
downy woodpecker. Die laatste is een musgroot spechtje<br />
met alle allures van een echte specht. De spechten doen<br />
zich tegoed aan de "cake", koeken van vet en pitten, die<br />
worden opgehangen in een rooster waaraan de spechten<br />
zich vastklemmen terwijl ze tussen de spijlen door in de<br />
"cake" pikken.<br />
De brown thrasher (morser) lijkt op onze lijster en kreeg<br />
zijn officiële naam omdat hij bij 't zoeken naar voedsel<br />
de bodem omwoelt en alles in het rond strooit (o.a. de<br />
dennenschors). Ook zijn mooie zang, waarbij hij elke strofe 2 x herhaalt, doet<br />
denken aan die van onze lijster. De American robin gedraagt zich helemaal als<br />
onze merel maar heeft een mooie bruinrode borst en wit omrande ogen.<br />
Chicadees zijn er in enkele variëteiten. Je herkent ze qua uiterlijk direct als<br />
meesjes, maar ze zijn minder fel geel. Ook hun zang benadert die van onze<br />
meesjes.<br />
Een ander lieverdje van mij is de Carolina wren, familie van ons winterkoninkje<br />
met zijn slimme kraaloogjes en rechtopstaande staartje.<br />
Mijn grootste schatje is de brown-headed nuthatch, een fijn gekleurd minivogeltje<br />
met kort staartje dat weg heeft van een boomklever en graag kopje<br />
omlaag over de boomstammen loopt en ook zo hangt aan de boomtakken en aan<br />
de "cake".<br />
Familie van onze Turkse tortel is hier de mourning dove. Ze heeft een warmbruin<br />
en rozig iriserend vederkleed met zwarte stippen op de vleugels. Slank<br />
en elegant lopen ze door de tuin, soms in koppelvorm, soms in een groep van 6<br />
of 8.<br />
Andere dagelijkse tuinbezoekers zijn de kleurrijke eastern towhee, de elegante<br />
gray catbird en de northern mockingbird. Feit is dat alle vogels, grote en<br />
kleine, veel slanker zijn dan onze tuinvogels. (in tegenstelling <strong>tot</strong> de Amerikanen<br />
in vergelijking met de Belgen...).<br />
Al deze vogels en vooral de voedselresten die ze morsen in het gras, lokken de<br />
witbuikeekhoorns die onbeschaamd vlak voor je voeten in het gras zitten te<br />
dabben en er hun vondsten opsmullen.<br />
De vogelkennis die we hier in Georgia 2 weken lang opdeden, zullen we nog lang<br />
met ons meedragen.<br />
Ingrid<br />
36
JNM-PALLIETERLAND<br />
Wat is JNM?<br />
JNM is de Jeugdbond voor Natuurstudie<br />
en Milieubescherming. Het is een<br />
landelijk georganiseerde vereniging voor<br />
en door jongeren van 8 t.e.m. 25 jaar.<br />
Onze doelstellingen zijn het kennismaken<br />
met alles wat leeft en bloeit, alsook het<br />
werken aan een natuur- en mensvriendelijke<br />
omgeving.<br />
Dit gebeurt d.m.v. talrijke afdelingen,<br />
werkgroepen, excursies, kampen, voordrachten,<br />
studies, acties, tijdschriften, infocentrum,…<br />
Lid worden<br />
Lid worden doe je door het gepaste bedrag over te schrijven op JNMledenrekening<br />
(001-2280592-04, t.a.v. JNM, Kortrijksepoortstraat 192, 9000 Gent).<br />
Als nieuw lid vermeld je je naam, voornaam, adres, geboortedatum en telefoonnummer.<br />
Ben je reeds lid, dan vermeld je gewoon je naam, voornaam en stamnummer<br />
en enkel de veranderde gegevens ( een nieuw adres bijvoorbeeld).<br />
Per gezin krijg je slechts één Euglena en/of één Kikkertje (de nationale tijdschriften).<br />
Om als bijlid ook een tijdschrift te ontrvangen, stort je 15 euro<br />
i.p.v. 9.5 euro met de vermelding “stamnummer + extra tijdschrift”.<br />
Als lid krijg je 2-maandelijks het afdelingstijdschrift “het zomerklokje”<br />
Combi-lidmaatschappen werkgroepen<br />
Lidgeld voor de werkgroepen kan je voortaan in één moeite storten met je lidgeld.<br />
Vermeld duidelijk voor welke werkgroepen(en) je betaalt!<br />
Pieplid vanaf het jaar waarin je 8 wordt <strong>tot</strong> 12 jaar € 15<br />
Piepbijlid 8-12 jaar, broer of zus is pieplid € 9.50<br />
Initiatielid vanaf het jaar waarin je 13 wordt t.e.m. 15 jaar € 15<br />
Initiatiebijlid broer of zus is initiatielid initiatielid of gewoon lid € 9.50<br />
Gewoon lid vanaf het jaar waarin je 13 wordt t.e.m. 25 jaar € 15<br />
Gewoon bijlid broer of zus is gewoon lid of initiatielid € 9.5<br />
Steunlid vanaf het jaar waarin je 26 wordt € 19<br />
Instellingabo. Kikkertje + Euglena + Bertram (o.a. bibliotheken) € 30<br />
NWG alle natuurhistorische werkgroepen (+ Bertram) € +5<br />
MWG milieuwerkgroep (+milieubebe) € +1<br />
IniWG initiatiewerkgroep (+inifeest) € +2.5<br />
PiepWG piepwerkgroep (+pipidee) € +2.5<br />
Alle vraagjes ivm lidgeld kan je voortaan richten aan Liesbeth <strong>Van</strong> Meir, bereikbaar<br />
op liesbethvm@jnm.be of 09/223.47.81<br />
Plaatselijke contactadressen<br />
Op de volgende pagina vind je een heleboel contactadressen van de JNM-afdeling<br />
in jouw buurt: Pallieterland! Aarzel niet om met één van hen contact op te nemen<br />
voor nog meer info!<br />
37
JNM-PALLIETERLAND<br />
Nationaal secretariaat<br />
Het nationaal bondssecretariaat is gevestigd in de Kortrijksepoortstraat<br />
192, 9000 Gent, tel 09/223.47.81, fax 09/223.28.05. Het is elke werkdag<br />
open van 9u00 <strong>tot</strong> 12u30 en van 13u00 <strong>tot</strong> 17u00.<br />
Meer info?<br />
-Surf eens langs op onze website, www.jnm.be; Bekijk onze foto’s, activiteitenkalenders,<br />
het discussieforum,…<br />
-Vraag ons infopakket en word drie maanden proeflid.<br />
-Mail hiervoor je gegevens door naar info@jnm.be<br />
-Beschik je niet over internet, bel ons dan op 09/223.47.81<br />
Enkele nuttige adressen van onze werkmieren<br />
- Maarten Jacobs (Sjacky): voorzitter<br />
Leemputten 12, 2590 Berlaar-Heikant<br />
015/24.00.05 - 0479/90.28.12<br />
rastavarkske@hotmail.com<br />
- Melissa Vermylen: secretaris<br />
Vogelzangstraat 21, 2560 Nijlen<br />
03/481.94.79<br />
knorrieworrie@hotmail.com<br />
- Julie Scheers: natuurhistorisch<br />
secretaris<br />
Berlaarsesteenweg 5, 2500 Lier<br />
03/482.20.28<br />
vlinderke_js@hotmail.com<br />
- Jonathan Saelen: penningmeester<br />
Moleneinde 12a, 2220 Hallaar<br />
015.24.54.98<br />
jonathansaelen@hotmail.com<br />
Activiteitenkalender van JNM-Pallieterland:<br />
- Birger Robbeets: subsidieverantwoordelijke<br />
Bloemenstraat 8, 2570 Duffel<br />
015/31.18.45<br />
padjesbirger@hotmail.com<br />
- An Peeters: redactrice, Pers&promoverantwoordelijke<br />
Vinkenstraat 32, 2500 Lier<br />
03/455.06.67<br />
keintje@hotmail.com<br />
- Pers&promo-werkgroep:<br />
Thomas Joos: thomas.joos@pandora.be<br />
Vincent Scheers: dampkapman@hotmail.com<br />
Julie Scheers: vlinderke_js@hotmail.com<br />
- Redactiemedewerkers:<br />
Joris Kerremans: joris_kerremans@hotmail.com<br />
Silke Alexandre: sloeberke55@hotmail.com<br />
Jammer genoeg is er slechts een heel beperkte activiteitenkalender doorgegeven.<br />
Contacteer dus best een van de werkmieren voor meer informatie...<br />
20-21 november: Dag van de natuur (ini en groten)<br />
Tijdens de’ dag van de natuur’ zal heel Vlaanderen in de weer zijn om de natuurreservaten<br />
er weer een stuk beter te laten uitzien. Zo ook wij natuurlijk, en we zijn<br />
niet alleen, we nemen de scouts van Duffel op sleeptouw. Samen zullen we de<br />
handen uit de mouwen steken in Duffel en maken we er twee fantastische dagen<br />
van.<br />
Info: verdere info volgt nog in een brief<br />
Contactpersoon: An Peeters, keintje@hotmail.com, 03/455.06.67<br />
38
BELEGGINGEN<br />
KREDIETEN<br />
BANKVERRICHTINGEN<br />
De Eko Winkel<br />
Natuur- en Dieetvoeding<br />
St Jansplein 1A 2550 Kontich<br />
Maandag – vrijdag 9.00u – 18.00u<br />
Zaterdag 9.00u – 14.00u<br />
Tel. 03 458.38.00<br />
39<br />
Bacob Edegem Centrum<br />
Hovestraat 53<br />
2650 Edegem<br />
Tel.: 03/457 38 98<br />
Fax: 03/458 53 18
van.den.eynde.bvba@belgacom.net<br />
- massief hout - plaatmateriaal<br />
- tuinhout - speeltoestellen<br />
- kastanje hekwerk - palen<br />
- milieuvriendelijk verduurzaamd<br />
hout<br />
- alternatief voor tropisch hout<br />
40