You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
<strong>maart</strong> <strong>2007</strong>, NR 1_<strong>2007</strong><br />
IT-STRATEGIE<br />
> Eenduidig communiceren over je<br />
hele systeem móet beter<br />
> ESOA, je ontkomt er niet aan<br />
> De deskundigen: er is nog leven<br />
voor legacy<br />
> EPI-model maakt complexe IT<br />
inzichtelijker<br />
> StorkReal experimenteert met<br />
Kennis Management Portal<br />
Een uitgave van de Vereniging<br />
Nederlandstalige SAP Gebruikers<br />
Vereniging<br />
Nederlandstalige SAP Gebruikers<br />
1
2
Inhoudsopgave Bestuur<br />
5 > Nieuws van het bestuur<br />
6 > Eenduidig communiceren over je hele systeem móet beter<br />
8 > Van Enterprise Architectuur naar Enterprise SOA<br />
11 > Column<br />
12 > ESOA, je ontkomt er niet aan<br />
14 > Internationale groei voor Rodamco Europe<br />
17 > Voor u gelezen<br />
18 > Werkgroep MKB is mijn praatpaal<br />
20 > Alles voor de klant<br />
21 > Vrije dag levert veel geld op voor het goede doel<br />
22 > Rabobank bepaalt SAP-koers met roadmap<br />
25 > De deskundigen: er is nog leven voor legacy<br />
27 > De praktijk: Shell bewaart alles<br />
28 > EPI-model maakt complexe IT inzichtelijker<br />
31 > Tips & Tricks<br />
32 > Goede beveiliging vraagt om regelmatige toetsing<br />
34 > StorkReal experimenteert met Kennis Management Portal<br />
37 > Een nieuw jaar, een nieuw gezicht, een nieuwe editie!<br />
38 > Blijven werken aan aansluiting SAP-onderwijs en bedrijfsleven<br />
41 > <strong>VNSG</strong> Bestuur<br />
42 > Nieuws vanuit de werkgroepen<br />
42 > Nieuwe leden van de <strong>VNSG</strong><br />
• Voorzitter<br />
Mat Lejeune<br />
Perfetti Van Melle Corporate<br />
Center BV<br />
• Secretaris/penningmeester<br />
Marinus Peters<br />
Philips Lighting<br />
• Bestuurslid<br />
Internationale contacten<br />
Henny Claessens<br />
Universiteit van Maastricht<br />
• Bestuurslid Werkgroepen<br />
André van der Horst<br />
Twence Afvalverwerking<br />
• Bestuurslid Adviesleden<br />
Marco van Rijn<br />
Atos Origin<br />
Bureau<br />
• Bea Logtenberg<br />
bea.logtenberg@vnsg.nl<br />
• Bibian van Drie<br />
bibian.van.drie@vnsg.nl<br />
• Hans de Labije<br />
hans.de.labije@vnsg.nl<br />
• Lauret Mallant<br />
lauret.mallant@vnsg.nl<br />
• Monique Janssens - van Mourik<br />
monique. janssens@vnsg.nl<br />
• Sharon Brouwer<br />
sharon.brouwer@vnsg.nl<br />
• Ruud van Buuren<br />
ruud.van.buren@vnsg.nl<br />
Tel: (073) 641 02 00<br />
3
IT-strategie<br />
> Nieuws<br />
van het bestuur<br />
Het nieuwe jaar <strong>2007</strong> is alweer<br />
royaal op gang gekomen. Buiten wil<br />
het maar geen winter worden en het<br />
lijkt steeds meer de vraag of we die<br />
ooit nog krijgen. De kranten staan<br />
vol over ons veranderende klimaat<br />
door de toenemende uitstoot van<br />
kooldioxide. Doemscenario’s in al-<br />
lerlei varianten duiken op. Zo las<br />
ik dat hele delen van Nederland<br />
gaan onderlopen, dat Zuid-Europa<br />
tropisch heet en gortdroog wordt<br />
en dat flora en fauna drastisch<br />
verschralen.<br />
Gelukkig lees ik ook beduidend meer<br />
wetenschappelijk onderbouwde voorspellingen<br />
die veel minder drastische<br />
plaatjes laten zien. Daarbij is het<br />
zelfregulerende effect van de natuur<br />
niet eens meegenomen. Natuurlijk wil ik<br />
deze milieueffecten niet onderschatten<br />
en natuurlijk is niet iedere verandering<br />
een verbetering, maar bij veranderingen<br />
vergroten we bepaalde effecten vaak<br />
erg uit. Kunst met een grote ‘K’ is om te<br />
proberen negatieve effecten in positieve<br />
zin om te buigen.<br />
IT beweegt zich altijd op het vlak van<br />
veranderingen. Soms zijn we daarin<br />
oorzaak, maar veel vaker volgen we de<br />
businessveranderingen. Over het<br />
algemeen is daar onvoldoende aandacht<br />
voor bij het bepalen van een IT-strategie.<br />
Het snel en ad hoc kunnen reageren<br />
bij bedrijfsovernames, bij het aanboren<br />
van nieuwe markten of productveranderingen<br />
vraagt een eigen strategie.<br />
Nog te vaak wordt IT bij veranderingen<br />
als een blok aan het been ervaren. Met<br />
name hebben we vaak geen adequate<br />
antwoorden op vragen, die we niet zo<br />
een-twee-drie in modellen kunnen<br />
vangen. Een uitrol van SAP is met de<br />
huidige software niet zo ingewikkeld<br />
meer. Ook het inpassen van nieuwe<br />
functionaliteiten niet. Het venijn zit nu<br />
juist in onverwachte veranderingen. De<br />
stap die SAP maakt met haar nieuwe<br />
platform zou een handreiking kunnen<br />
zijn. Maar dan wel alleen wanneer het<br />
niet het volgende procedurele model is<br />
dat eerst een lange en dure implementatie<br />
weg vergt.<br />
Een IT-strategie moet meer ondernemen<br />
en minder modellen als uitgangspunt<br />
kiezen, zonder te vervallen in<br />
chaos. Dit wordt mede ingegeven door<br />
de ervaring dat de beschikbare IT-<br />
middelen nog lang niet voldoende soepel<br />
onze veranderingsprocessen kunnen<br />
volgen.<br />
5UBRIEK<br />
In de volgende editie van dit <strong>VNSG</strong><br />
Magazine komt het thema ‘maatwerk’<br />
uitdrukkelijk aan bod. Voor menige CIO<br />
een nachtmerrie in relatie tot standaard<br />
SAP, maar in de praktijk niet te<br />
vermijden om aan de wens van de<br />
organisatie tegemoet te komen. De<br />
spagaat tussen structuur en de wens<br />
om af te wijken. En daarmee zijn we<br />
terug bij de IT-strategie.<br />
De <strong>VNSG</strong> heeft 2006 afgesloten met<br />
een gezonde financiële positie en een<br />
stabiele organisatie. De zakelijke kanten<br />
van de relatie met SAP zijn in contracten<br />
vastgelegd. De professionalisering<br />
van de <strong>VNSG</strong> heeft zo haar beslag<br />
gekregen. Inmiddels is het bestuur en<br />
de directie alweer bezig met een<br />
heroriëntatie op het <strong>VNSG</strong>-beleid dat<br />
vast weer de nodige veranderingen met<br />
zich mee zal brengen. Met een knipoog<br />
naar onze interne IT-strategie.<br />
In veel gevallen merkt u zo’n verandering<br />
niet eens. Voor het tweede jaar<br />
bijvoorbeeld voert de <strong>VNSG</strong> de eindregie<br />
over de <strong>VNSG</strong> | SAP Gebruikersdagen.<br />
Dit jaar ook de financiële kant. Uiteraard<br />
zijn we al weer druk bezig met de<br />
voorbereidingen van de gebruikersdagen<br />
die op 19 en 20 april van dit jaar<br />
plaatsvinden. Informatie vindt u op<br />
www.gebruikersdagen.nl<br />
Ik hoop vele lezers in Maastricht te<br />
mogen begroeten èn ontmoeten.<br />
Mat Lejeune<br />
Voorzitter <strong>VNSG</strong><br />
5
Eenduidig communiceren<br />
over je hele systeem móet beter<br />
> Solution Manager ontpopt zich tot spin in het web<br />
van SAP-dienstverlening<br />
Zeven jaar geleden begon TNT Post met het gebruik van SAP. Inmiddels wordt SAP<br />
binnen TNT Post in principe gebruikt als ondersteuning voor alle bedrijfs-<br />
processen. Sinds een halfjaar werkt het bedrijf ook met de tool Solution Manager<br />
vanwege zijn geïntegreerde ondersteuning en efficiëntie. Casper de Weerd van<br />
TNT Post en Hans van der Horst van hmb advies gingen met elkaar in gesprek over<br />
het implementeren van de nog jonge tool. En uiteraard ook over de rol die de<br />
werkgroep Solution Manager als spin in het web binnen SAP kan en móet vervullen.<br />
Door Maurice de Feijter en Rob Kappen – Foto Hans de Labije<br />
Solution Manager is een tool waarmee je<br />
de levenscyclus van het SAP-systemenlandschap<br />
kunt ondersteunen, van<br />
implementatie tot beheer. Met Solution<br />
Manager wordt het gebruik van de al<br />
langer bekende ASAP-implementatiemethode<br />
ondersteund, maar ook kunnen de<br />
steeds complexer wordende SAPsystemenlandschappen<br />
ermee in de grip<br />
worden gehouden. TNT Post is de<br />
voornaamste speler op de commerciële<br />
en steeds competitievere postmarkt. Bij<br />
de slag om efficiëntie blijken SAP en<br />
Solution Manager een welkome ondersteuning<br />
te vormen. Voor Casper de<br />
Weerd was het niet zo’n ingewikkelde<br />
keuze. “Met Solution Manager kun je een<br />
groot aantal zaken aan. De tool biedt een<br />
scala van mogelijkheden en tijdens de<br />
implementatie kom je er vanzelf achter<br />
waar eventuele problemen zitten. Je<br />
moet wel goed bepalen welk deel bij welk<br />
geheel hoort, dat is soms ingewikkeld.”<br />
6<br />
Mentaliteitskwestie<br />
Toch biedt Solution Manager meer<br />
voordelen dan nadelen. Als er al aarzeling<br />
ontstaat met de tool te gaan werken,<br />
dan heeft dat relatief vaak te maken met<br />
oorzaken die weinig te maken hebben<br />
met Solution Manager zelf. “In de praktijk<br />
bepalen afdelingen graag hun eigen<br />
strategie,” zegt De Weerd. “Iedereen<br />
maakt andere keuzes en heeft eigen<br />
voorkeuren, dat is begrijpelijk. Op het<br />
menselijk vlak kan het daardoor soms erg<br />
ingewikkeld en lastig worden, maar dat<br />
zegt natuurlijk allemaal weinig over de<br />
technische mogelijkheden van Solution<br />
Manager zelf.”<br />
Hans van der Horst van hmb advies valt<br />
Casper de Weerd bij: “Het probleem is<br />
niet het installeren van en het snel<br />
operationaliseren van de tool. Waar het<br />
eigenlijk om gaat is een mentaliteitskwestie.<br />
De slag wordt gestreden om en<br />
Eindelijk is het gelukt om eenduidig te<br />
communiceren over het hele systeem.<br />
over meerdere afdelingen heen. Willen wij<br />
ermee gaan werken? Is dit wel de keuze<br />
van de hele organisatie? Waren wij<br />
eigenlijk niet met andere dingen bezig?<br />
Dit zijn de vragen van de praktijk. Toch is<br />
Solution Manager zonder meer noodzakelijk.<br />
Eindelijk is het gelukt om eenduidig<br />
te communiceren over je hele systeem.<br />
Dit is een belangrijke stap, maar één<br />
aspect van nog een aantal te gaan.<br />
Uiteindelijk moet het allemaal nóg beter.”<br />
Begrip kweken<br />
De werkgroep zet zich daarom met<br />
nadruk in om begrip te kweken voor het<br />
gemeenschappelijke belang van Solution<br />
Manager. Binnen automatiseringsprocessen<br />
is het voor alle betrokken<br />
organisaties zinvol eigen kennis op te<br />
bouwen, een belangrijk uitgangspunt ook<br />
van de werkgroepen van de <strong>VNSG</strong>. Hét
instrument hiertoe is het uitwisselen van<br />
informatie en praktijkervaringen. In de<br />
werkgroepen is er daarom steeds een<br />
mix van gebruikers en adviseurs. Op deze<br />
manier wordt een platform gecreëerd<br />
waarbij Solution Manager als een<br />
bewuste keuze wordt gepositioneerd<br />
voor een competence center. Voor TNT<br />
Post is het te vroeg om te stellen dat<br />
Solution Manager zijn verwachtingen al<br />
waar heeft gemaakt. Het bedrijf is nog<br />
bezig met de klassieke ‘kennismaking<br />
met’. Ervaringen worden bijgesteld en er<br />
wordt opnieuw getoetst, want Solution<br />
Manager moet worden gepositioneerd in<br />
het totaal. TNT Post neemt deel in de<br />
<strong>VNSG</strong> en investeert ook in kennisvergroting<br />
door middel van cursussen en<br />
certificering.<br />
Gemeenschappelijk belang<br />
Voor de werkgroep Solution Manager<br />
staat samenwerking met andere werkgroepen<br />
van de <strong>VNSG</strong> hoog op de agenda.<br />
Hans van der Horst legt uit waarom: “In<br />
de tool Solution Manager is functionaliteit<br />
samengebracht die in een aantal<br />
gevallen in het verleden al binnen andere<br />
SAP-producten is ontwikkeld. Denk aan<br />
monitoring of test management toepassingen.<br />
Daardoor bestaan er raakvlakken<br />
tussen de werkgroep Solution Manager<br />
en de werkgroepen die deze toepassingen<br />
als aandachtsgebied hebben.<br />
Het is daarom voor iedereen zinvol om<br />
ervaringen uit te wisselen.”<br />
De werkgroep heeft zich laten inspireren<br />
door de Duitse gebruikersvereniging<br />
DSAG. Solution Manager is daar krachtig<br />
gepositioneerd doordat er een rechtstreekse<br />
koppeling werd gelegd met de<br />
developmentorganisatie van SAP AG.<br />
Vanuit de gebruikersgroep hebben<br />
deelnemers direct invloed op de ontwikkeling<br />
van de tool. Onderwerpen worden<br />
er 1:1 behandeld, geprioriteerd en<br />
afgehandeld. “Laten we dat in Nederland<br />
Casper de Weerd (links) is voorzitter van de werkgroep Solution Manager. Hans van der<br />
Horst (rechts) is secretaris van de werkgroep Solution Manager èn vertegenwoordiger<br />
namens de <strong>VNSG</strong> in de DSAG-werkgroep Solution Manager.<br />
ook zo doen. We hebben nu 40 leden,<br />
maar een potentieel van 600 deelnemers.<br />
Dit is de ultieme manier om praktijkgericht<br />
en actief te participeren in ontwikkeling.”<br />
Ideeën<br />
De toekomst van de werkgroep ziet er<br />
volgens Van der Horst en De Weerd<br />
rooskleurig uit. Als voorbeeld spreekt het<br />
succes van de reeds eerder genoemde<br />
Duitse DSAG tot de verbeelding. Hierin<br />
hebben ook vijf Nederlanders zitting die<br />
zich daar onderscheiden door minder te<br />
mopperen op wat niet goed is, maar juist<br />
actief de vraag opwerpen wat er beter<br />
kan. Ze komen met ideeën en presenteren<br />
praktijkcases. De werkgroep zal de<br />
ingeslagen weg voortzetten en anderen<br />
blijven overtuigen van het gemeenschappelijke<br />
belang van Solution Manager. Dit<br />
jaar doen ze dat ondermeer door tijdens<br />
de gebruikersdagen op 20 april een<br />
workshop te verzorgen (14 uur, F1) en op<br />
13 december een themadag te organiseren<br />
waarin de business case SAP<br />
Solution Manager centraal staat.<br />
Belangstellenden zijn uiteraard van harte<br />
uitgenodigd hieraan deel te nemen.<br />
7
Van Enterprise Architectuur<br />
naar Enterprise SOA<br />
Hoe realiseer je een succesvolle SAP-<br />
implementatie? Alleen een beleidskeuze<br />
voor SAP is hiervoor niet voldoende.<br />
Dit artikel beschrijft hoe Vitens met<br />
behulp van een Enterprise Architec-<br />
tuur SAP positioneert binnen haar<br />
informatievoorziening en daarmee een<br />
belangrijke randvoorwaarde invult voor<br />
een succesvolle SAP-implementatie en<br />
een verdere groei naar een Enterprise<br />
SOA omgeving.<br />
Door Bas van der Poel<br />
Vitens is het resultaat van een fusie van<br />
meerdere waterbedrijven. Om de synergiedoelstellingen<br />
van de fusie te realiseren<br />
richtte het beleid zich op optimalisatie<br />
en standaardisatie van processen<br />
met daarbij de ondersteuning van SAP,<br />
het zogenaamde ‘SAP tenzij…’-beleid.<br />
SAP tenzij…<br />
Dit ‘SAP tenzij…’-beleid alleen is echter<br />
niet voldoende voor een succesvolle<br />
SAP-implementatie, omdat SAP nooit<br />
over alle -bedrijfsbreed benodigde-<br />
functionaliteiten kan beschikken en<br />
daardoor dus moet samenwerken<br />
(communiceren) met andere systemen<br />
8<br />
binnen de totale informatievoorziening.<br />
Voor die succesvolle samenwerking is het<br />
noodzakelijk dat bekend is op welk<br />
moment er gecommuniceerd moet<br />
worden en met welke gegevens. Om dit te<br />
bepalen moeten de grenzen van de<br />
systemen worden vastgesteld met<br />
daarbij de gegevens die de systemen<br />
beheren. Een fraai architectuur-vraagstuk.<br />
De SAP-implementatie bij Vitens was<br />
gericht op de toekomstige situatie,<br />
waarbij alle bestaande processen bij de<br />
fusiebedrijven zouden worden vervangen<br />
door nieuwe, gestandaardiseerde<br />
processen in SAP. Voor de op te stellen<br />
architectuur en de daarbij behorende<br />
systeemafbakening moest dus ook<br />
worden uitgegaan van de toekomstige<br />
situatie van Vitens. Een nieuwe aanpak<br />
was gewenst. Dit resulteerde onder<br />
andere in de opdracht aan Sogeti om<br />
binnen 10 weken een door de organisatie<br />
gedragen Vitens Enterprise Architectuur<br />
2008 te formuleren.<br />
Vitens Enterprise Architectuur 2008<br />
Het was al snel duidelijk dat dit niet ging<br />
lukken als de traditionele aanpak gevolgd<br />
zou worden: businessdocumenten<br />
bestuderen, interviews houden, dit<br />
vertalen naar processen en applicaties,<br />
deze toetsen via e-mail of een terugkoppelsessie,<br />
enzovoort. Sleutelwoorden<br />
waren snelheid, betrokkenheid en<br />
toegankelijkheid. Om het doel te bereiken<br />
zocht Sogeti naar een werkwijze om heel<br />
(inter)actief met personen uit alle<br />
geledingen van de organisatie aan de<br />
slag te gaan, om de verschillende<br />
stakeholders vooral ook met elkaar in<br />
gesprek te laten komen en op die manier<br />
samen meningsverschillen te laten<br />
opruimen. Maar dat alles uiteraard wel<br />
met minimale inspanning van de vaak<br />
drukbezette betrokkenen.<br />
Voor het opstellen van de uiteindelijke<br />
enterprise architectuur werden er een<br />
aantal workshops gepland met een vaste<br />
groep van zowel 1e lijn business mensen<br />
als IT-ers. De workshops hadden achtereenvolgens<br />
de volgende drie thema’s:<br />
business uitgangspunten, informatiebehoefte<br />
en tenslotte technische componenten.<br />
Tussen de workshops door werd<br />
het voorbereidende werk en het vertalen<br />
van de resultaten naar de architectuur<br />
uitgevoerd door een kernteam van drie<br />
personen. Door de periode tussen de<br />
workshops te beperken tot één of twee<br />
weken blijft het tempo er in, bovendien<br />
wordt het kernteam gedwongen zich te<br />
beperken tot de belangrijke hoofdlijnen.<br />
Door het telkens moeten terugkoppelen<br />
van wat er met de resultaten van de<br />
vorige workshop is gedaan, wordt het<br />
kernteam gedwongen om de architectuur<br />
in begrijpelijke, to-the-point termen te
formuleren. Zo zien de deelnemers ook<br />
de rode lijn van de workshops steeds<br />
terug.<br />
De workshop is natuurlijk een bekend<br />
middel om op efficiënte en effectieve<br />
wijze een groep mensen gezamenlijk tot<br />
bruikbare resultaten te laten komen. Een<br />
workshop helpt niet alleen om van<br />
relevante belanghebbenden een bijdrage<br />
te verkrijgen, maar het bevordert ook<br />
het draagvlak voor de resultaten die<br />
opgeleverd worden. Immers, het resultaat<br />
komt niet uit de koker van de<br />
architect, maar is een gezamenlijk<br />
product van medewerkers uit alle<br />
geledingen van de organisatie. Het<br />
gebruik van workshops in het architectuurontwikkeltraject<br />
bleek echter nog<br />
een derde voordeel te hebben: het is een<br />
uitstekend middel om natuurlijke deadlines<br />
te creëren, die keihard zijn. Een<br />
uitstekend middel dus om timeboxing te<br />
praktiseren. Immers, het programma<br />
voor de workshop moet op tijd voor<br />
elkaar zijn, niemand wil afgaan voor zijn<br />
collega’s.<br />
Vitens is het waterbedrijf voor 5,4 miljoen mensen en bedrijven in Flevoland, Friesland,<br />
Gelderland, Overijssel, Utrecht en enkele gemeenten in Drenthe en Noord-Holland. Met<br />
circa 1.500 medewerkers, 100 productiebedrijven en een leidingnet van 47.500 kilome-<br />
ter wordt jaarlijks 330 miljard liter water geleverd. De jaaromzet bedraagt 475 miljoen<br />
euro.<br />
Zo is uiteindelijk -na de laatste workshop-<br />
een integrale architectuur<br />
opgeleverd die door middel van een<br />
aantal modellen inzicht geeft in de rol<br />
van Vitens in haar omgeving, de primaire<br />
processen waarmee die rol vervult kan<br />
worden, de logische opbouw van de<br />
hiervoor benodigde informatievoorziening,<br />
de rol van SAP in het geheel en de<br />
technische realisatie. Deze modellen<br />
gaan bovendien gepaard met concrete<br />
ontwerpprincipes.<br />
Naar Enterprise SOA<br />
Enterprise Service-Oriented Architecture<br />
(Enterprise SOA) is de blauwdruk<br />
van SAP voor, op services gebaseerde,<br />
bedrijfsoplossingen. Elke service bevat<br />
bepaalde functionaliteiten.<br />
Omdat de Vitens Enterprise Architectuur<br />
2008 is ingedeeld in functionele gebieden<br />
is de basis gelegd voor de definitie van de<br />
benodigde services. Oftewel, Vitens is<br />
met de Enterprise Architectuur voorgesorteerd<br />
voor Enterprise SOA.<br />
Op dit moment worden de functionele<br />
gebieden nog ingevuld door verschillende<br />
informatiesystemen (o.a. SAP-modules),<br />
waarbij de integratie in de technische<br />
architectuur tussen de systemen wordt<br />
verzorgd door het SAP NetWeaver<br />
platform. Wanneer in de toekomst de<br />
benodigde services worden aangeboden<br />
kunnen de systemen, of onderdelen<br />
daarvan, worden vervangen door deze<br />
services. Uiteraard moeten de services<br />
goed met elkaar èn met de overige<br />
informatiesystemen kunnen communiceren.<br />
Het SAP NetWeaver platform is<br />
hiervoor uitstekend geschikt.<br />
Bij Vitens is gebleken dat een goede<br />
afkadering van SAP binnen de totale<br />
informatievoorziening een belangrijke<br />
succesfactor is voor de SAP-implementatie.<br />
Met behulp van de Vitens Enterprise<br />
Architectuur 2008 is deze succesfactor<br />
gerealiseerd, waarbij Vitens<br />
meteen is voorgesorteerd voor de<br />
ontwikkelingen rond Enterprise SOA.<br />
9
perfect for people<br />
10<br />
It’s all about relationships!<br />
Of u nu IT-manager bent of business manager, u heeft beiden hetzelfde doel voor<br />
ogen: de realisatie van uw bedrijfsdoelstellingen. Vandaag de dag creëert u pas écht<br />
waarde voor uw organisatie als u effectief uw relaties weet in te zetten. Strategische<br />
bedrijfsdoelstellingen kunnen direct vertaald worden naar strategieën en doelstellingen<br />
rondom uw relaties. Relatiemanagement vormt daarmee een integraal onderdeel<br />
van uw bedrijfsprocessen. Informatiesystemen mogen hierbij geen belemmering<br />
vormen, maar moeten juist een mogelijkheid bieden.<br />
Samen nieuwe kansen creëren en benutten<br />
Klanten, medewerkers of leveranciers. U helpt uw organisatie pas echt<br />
vooruit te komen als u effectiever wordt in de samenwerking met deze<br />
relaties. Door doelgericht met uw relaties om te gaan blijft u uw concurrenten<br />
nu en in de toekomst telkens een fl inke stap voor. Klinkt logisch en<br />
dat is het ook. Maar durft u samen met ons op die manier naar processen<br />
en ICT te kijken?<br />
Perfect for People: anders dan anderen<br />
Perfect for People richt zich volledig op het ondersteunen van organisaties door invulling<br />
te geven aan relatiestrategieën. We bieden hiervoor op SAP gebaseerde oplossingen,<br />
die we ontwikkelen, implementeren en beheren. We doen dat anders dan anderen.<br />
In onze visie en aanpak ligt de nadruk op het realiseren van uw bedrijfsdoelstellingen op<br />
basis van effectieve relaties met medewerkers, klanten, leveranciers en partners.<br />
Meer informatie?<br />
Bezoek onze website www.perfectforpeople.nl<br />
of neem telefonisch contact met ons op: 030 - 609 58 00.
Geen strategie?<br />
Dan veel succes!<br />
Door Paul Ostendorf<br />
Een visie is een ambitieus beeld van de<br />
toekomst. Een strategie is een plan dat<br />
bestaat uit een reeks samenhangende<br />
operationele beslissingen die over een<br />
langere periode de visie moeten realiseren.<br />
De methode die binnen de strategie<br />
wordt gevolgd heet tactiek. Bla bla bla...<br />
OK, nog maar een keer dan, nu op<br />
Teletubbie-niveau. Visie is de horizon van<br />
het trapveldje. Strategie is het plaatsen<br />
van piketpaaltjes. Tactiek is de weg die je<br />
volgt naar de horizon. Strategie geeft<br />
enig houvast maar bedenk wel dat je op<br />
weg naar de horizon kunt struikelen over<br />
de piketpaaltjes van een ander. Je loopt<br />
om, sloopt het paaltje of schildert het<br />
over. Iedere actie verandert het speelveld<br />
een beetje. Op weg naar de horizon merk<br />
je dat die ver weg blijft liggen...<br />
Zo klinkt het al een stuk eenvoudiger.<br />
Maar je moet wel met begrippen als visie,<br />
strategie en tactiek uit de voeten kunnen.<br />
Het is meer iets voor grotere ondernemingen.<br />
En dan moet je nog oppassen dat<br />
je je niet blind staart op een strategie.<br />
De baas moet de een-strategie-is-mooimaar-we-moeten-wel-onze-doelen-halen-instelling<br />
hebben!<br />
Als futuroloog en kleine ondernemer vind<br />
ik het belangrijk dat ik dingen die ver weg<br />
zijn, kan zien alsof ze dichtbij zijn en dat<br />
ik de dingen om me heen van een afstand<br />
kan bekijken. Dat helpt mij bij het trekken<br />
van mijn plan. Het werkt prima als je maar<br />
over een gezonde portie enthousiasme en<br />
karakter beschikt anders kom je nergens.<br />
Ik heb heel wat van die vrolijke heidesessies<br />
met managers geleid die tot doel<br />
hadden visie en strategie te ontwikkelen.<br />
Tactiek wordt bepaald door de waan van<br />
de dag en die kun je niet op voorhand<br />
ontwikkelen. Managers zijn trouwens gek<br />
op dit soort heidesessies. Het is niet van<br />
belang of er een perfecte strategie tot<br />
stand komt. Dat kan toch niemand bepa-<br />
len. Het is vooral zaak dát er een strategie<br />
komt en dat alle neuzen dezelfde<br />
kant op komen te staan. Meestal lukt dat<br />
wonderwel. De meningsverschillen over de<br />
te volgen strategie die overdag ontstaan,<br />
blijken ’s avonds bij de bar allengs kleiner<br />
te worden en de volgende ochtend vergeten<br />
te zijn. Heerlijk toch?<br />
Hoe belangrijk is het eigenlijk om<br />
een strategie te hebben? Norman<br />
Schwarzkopf, destijds bevelhebber van<br />
de operatie Desert Storm, heeft eens<br />
gezegd: “Leiderschap is een kwestie van<br />
strategie en karakter. Als je het zonder<br />
een van deze twee moet doen laat dat dan<br />
strategie zijn.” En daar maakt hij wel een<br />
punt. Je kunt als grote onderneming voor<br />
een beperkte tijd zonder een strategie.<br />
Een vliegwiel staat niet ineens stil. En<br />
soms werkt een zeer compact mission<br />
statement - zoals: winst maken - perfect.<br />
Neem nou Microsoft. Die hebben een<br />
strategie die vliesdun is: gewoon rustig<br />
wachten tot een ander succes heeft.<br />
Vervolgens neem je ze over of anders<br />
maak je het na. Zo is het gegaan met het<br />
grafische user interface, Word, Excel,<br />
PowerPoint, online muziek, de Zune en<br />
onlangs weer met Vista dat net iets<br />
teveel op Mac OS X lijkt om toevallig te<br />
zijn. Het is nu wachten op de Redmondversie<br />
van een mobiele telefoon.<br />
Die strategie mag dan dun zijn, hij werkt<br />
uitstekend! Bovendien is het goed voor de<br />
economie. Er werken enorm veel mensen<br />
bij Microsoft en ze verschaffen nog<br />
veel meer mensen werk. Enig idee van<br />
het aantal FTE’s op helpdesks of handige<br />
buurjongens wereldwijd? Bovendien heeft<br />
het bedrijf meer miljonairs en miljardairs<br />
gecreëerd dan wie of wat ook. Chapeau!<br />
Maar tegelijkertijd is het ook een gevaarlijke<br />
strategie. Als je die te lang volgt mis<br />
je vroeg of laat de trein en even later het<br />
spoorboekje.<br />
11OLUMN<br />
> Column<br />
Omdat het niet mogelijk is de toekomst te<br />
voorspellen weet niemand welke strategie<br />
de juiste is. Een strategie die geen<br />
schoonheidsprijs verdient kan toch zeer<br />
succesvol zijn. En een strategie kan nog<br />
zo mooi zijn, je zult toch af en toe naar de<br />
resultaten moeten kijken. Veel bedrijven<br />
hebben geen tijd voor strategie, dat is<br />
pas een gevaarlijke strategie! En dan zijn<br />
er ook nog ondernemers die de doelstellingen<br />
van hun strategie niet dreigen te<br />
halen. Die stellen doodleuk de doelstellingen<br />
bij in plaats van de tactiek te veranderen.<br />
Slap hoor!<br />
Wilt u gratis drie gouden tips voor uw<br />
strategie? Innoveer, innoveer en innoveer!<br />
Wees nooit bang om iets nieuws uit te<br />
proberen. Bedenk dat één enkele amateur<br />
de Ark gebouwd heeft en een grote groep<br />
goed opgeleide ingenieurs de Titanic. En<br />
de beste tactiek voor een onderneming?<br />
Er gaat niets boven een tevreden klant!<br />
Dat heeft niet zozeer met theorie te<br />
maken maar alles met praktijk!<br />
11
ESOA, je ontkomt er niet aan<br />
> Werkgroep vervult voortrekkersrol<br />
Enterprise Service-Oriented Architecture. Afgekort: ESOA. Die term kent u<br />
natuurlijk. Maar weet u ook wat het is en doet? En houdt u zich al bezig met de<br />
vraag of u ESOA in uw onderneming moet introduceren? Nee? Dan wordt het<br />
misschien toch tijd om u er eens op te oriënteren. “ESOA is nu al onderdeel van<br />
ERP2005, de nieuwe release van SAP, en omvat na 2010 het gehele SAP product-<br />
portfolio”, vertelt Hans Diepstraten, secretaris van de werkgroep Enterprise SOA<br />
en SAP NetWeaver van de <strong>VNSG</strong>. “Dus is het verstandig nu te gaan nadenken wat<br />
je als onderneming daarmee wilt.”<br />
Door Hans de Labije en Jos Fluitsma – Foto Hans de Labije<br />
Volgens Hans Diepstraten vraagt ESOA<br />
om een fundamenteel andere inrichting<br />
van het governance proces. “ESOA raakt<br />
de kern van het op één lijn brengen van<br />
business en IT.” “Inzet van ESOA vraagt<br />
om een multidisciplinaire aanpak en<br />
integratie van functionele groepen”, vult<br />
Frank Jansbeken aan. Hij is voorzitter van<br />
de werkgroep.<br />
Concurrentievoordeel<br />
Dat nog niet veel ondernemingen ESOA<br />
implementeren, heeft volgens Frank<br />
Jansbeken te maken met het feit dat de<br />
IT governance bij ondernemingen ver<br />
achterloopt bij de IT technologie. “En dat<br />
heeft weer gevolgen voor de strategie<br />
van ondernemingen. Strategie komt<br />
vanuit de business, IT sluit daarop aan. Bij<br />
de business in organisaties is nog weinig<br />
besef van de mogelijkheden van ESOA.”<br />
Theo Bolta, webmaster van de werkgroep,<br />
is het met hem eens. “De technologie<br />
loopt altijd voorop”, zegt hij. “Het<br />
duurt vaak lang voordat ondernemingen<br />
besluiten die technologie ook toe te<br />
passen. Dat zie je nu ook bij ESOA. De ge-<br />
12<br />
schiedenis leert dat technologische<br />
ontwikkelingen niet zijn te stoppen. Vroeg<br />
of laat krijgen ondernemingen dus te<br />
maken met ESOA. Het gaat om de vraag<br />
wie als eerste de voordelen ervan ziet en<br />
ze kan inzetten. Die neemt een voorsprong<br />
op zijn concurrenten. Als dat<br />
eenmaal gebeurt, volgen andere ondernemingen<br />
snel.”<br />
Wendbaar<br />
Theo Bolta denkt dat het niet goed zou<br />
zijn als ondernemingen zich gedwongen<br />
zouden voelen om de overstap naar<br />
ESOA te maken. “Het werkt beter als<br />
ondernemingen zien dat ze door veranderingen<br />
in de markt er verstandig aan<br />
doen om voor ESOA te kiezen. En er is<br />
tegenwoordig geen onderneming meer<br />
waarbinnen alle bedrijfsprocessen jaar in<br />
jaar uit hetzelfde verlopen.” “Juist bij<br />
veranderingen binnen de onderneming<br />
bereik je met ESOA voordelen”, zegt Hans<br />
Diepstraten. “Je bent veel wendbaarder,<br />
waardoor je snel en goedkoop bedrijfsprocessen<br />
kunt veranderen.” “In deze tijd<br />
waarin voor veel bedrijven geldt ‘eten of<br />
gegeten worden’, is dat heel belangrijk”,<br />
vult Theo Bolta aan.<br />
Omslag in denken<br />
De aarzeling bij ondernemingen om voor<br />
ESOA te kiezen verbaast Hans Diepstraten<br />
niet. “Bij grote, internationale<br />
ondernemingen is de uitrol van SAP een<br />
langdurig proces. Als daar opeens ESOA<br />
tussendoor komt moet je opnieuw<br />
keuzes maken. Word ik er beter van? Hoe<br />
regel ik de implementatie of upgrade?<br />
Wat kost het? Daarvoor is echt een<br />
omslag in denken nodig. Wat dat betreft<br />
lijkt het op Business Process Redesign<br />
van twintig jaar geleden. Het feit dat<br />
ERP volwassen werd, vroeg van bedrijven<br />
om hun businessprocessen te veranderen.<br />
Nu zie je dat opnieuw. ESOA leidt tot<br />
nieuwe businessconcepten. Maar je kunt<br />
ESOA alleen inzetten als de business ook<br />
in zekere mate service-georiënteerd is,<br />
in diensten denkt.” “Steeds meer ondernemingen<br />
zullen die kant opgaan, nu de<br />
wereld steeds meer real time wordt”, vult<br />
Frank Jansbeken aan. “Wat klanten<br />
vandaag vragen, willen ze morgen<br />
hebben.”<br />
Van IT naar business<br />
Bij ESOA gaat het niet om technologie,<br />
maar om een nieuwe manier van enterprise<br />
architectuur. Dat grijpt in op alle<br />
dimensies. Ondernemingen moeten hun<br />
beslissingsprocessen en ownership<br />
aanpassen. Die verandering kost tijd en<br />
moeite en vraagt om besef van het<br />
verloop van processen. “De scope is niet<br />
meer de applicatie, maar de procesgang<br />
door de hele onderneming”, zegt Hans<br />
Diepstraten. “Dat brengt het beslissingsniveau<br />
meteen omhoog, van IT naar<br />
de business.” Frank Jansbeken: “Voor<br />
ESOA is nieuwe infrastructuur nodig die<br />
flexibiliteit kan leveren en dat vraagt om<br />
forse investeringen”. Theo Bolta denkt<br />
dat innovatieve ondernemingen als<br />
eerste voor ESOA kiezen. “Die zitten niet<br />
vast aan ingesleten patronen en zien de<br />
mogelijkheden van ESOA. Daardoor<br />
durven zij eerder zo’n besluit te nemen.”<br />
Hans Diepstraten ziet dat SAP inspeelt<br />
op de ontwikkelingen. “Met SAP ERP<br />
2005 en Netweaver biedt het een
v.l.n.r. Hans Diepstraten, Frank Jansbeken en Theo Bolta<br />
enterprise software platform waarmee<br />
werkelijk stappen in ESOA gezet kunnen<br />
gaan worden.” Frank Jansbeken vindt het<br />
een goede ontwikkeling dat SAP daarbij<br />
kiest voor open structuur en standaardisatie<br />
via bijvoorbeeld XML. “Dat sluit<br />
aan bij de behoeften van vandaag: de<br />
open onderneming, waarmee je makkelijk<br />
zaken doet.” Theo Bolta verwacht dat<br />
een nieuwe release van SAP rond 2011<br />
ertoe leidt dat meer bedrijven voor ESOA<br />
kiezen. “Voordat een onderneming<br />
overgaat op ESOA, moet zij ervoor<br />
zorgen dat SAP stabiel is in de operatie”,<br />
adviseert Frank Jansbeken.<br />
Intermediair en voortrekker<br />
De werkgroep ziet voor zichzelf een rol<br />
als intermediair in het proces om de<br />
business meer bij IT te betrekken. “We<br />
willen een brug slaan”, zegt Frank<br />
Jansbeken. “We voelen ons daarbij<br />
gesteund door SAP, dat zich steeds meer<br />
ook tot de business richt. Tegelijk zie je<br />
dat IT hoger klimt in de hiërarchie binnen<br />
organisaties, waardoor het meer invloed<br />
krijgt binnen het bestuur van ondernemingen.”<br />
Volgens Theo Bolta vervult de<br />
werkgroep ook een belangrijke voortrekkersrol.<br />
“We promoten de mogelijkheden<br />
van ESOA en geven informatie. Aan de<br />
hand van praktijkvoorbeelden laten we<br />
zien dat het echt werkt. Daarmee hebben<br />
we succes, want er komen steeds meer<br />
vragen van onze leden.” Frank Jansbeken:<br />
“Ook vanuit de werkgroep Organisatie<br />
van Beheer is er belangstelling voor wat<br />
wij doen. Dat is mooi, want goed regelen<br />
van beheer en onderhoud wordt bij ESOA<br />
alleen maar belangrijker. Ook beheer<br />
moet je bij het ontwerp vanaf het begin<br />
meenemen. We zijn er blij mee dat onze<br />
leden steeds meer nadenken over het<br />
belang van ESOA voor strategie en<br />
businessprocessen. En dat ze hun cases<br />
met ons willen delen. Dat hoeven niet<br />
alleen maar successen te zijn. We horen<br />
ook graag over fouten en problemen,<br />
want daar worden we allemaal alleen<br />
maar wijzer van.”<br />
ESOA raakt de kern van het op één lijn<br />
brengen van business en IT.<br />
Meer weten over de werkgroep<br />
Enterprise SOA en SAP NetWeaver?<br />
Of lid worden? Kijk op www.vnsg.nl<br />
bij ‘werkgroepen’.<br />
13
Internationale groei<br />
voor Rodamco Europe<br />
Vastgoedonderneming Rodamco<br />
Europe is sinds 2004 bezig met een<br />
omvangrijke SAP-implementatie voor<br />
al haar Europese vestigingen. Daarin<br />
speelt de ARIS-software voor Busi-<br />
ness Process Management van IDS<br />
Scheer een belangrijke rol, zo blijkt<br />
uit een gesprek met Jack van Gestel,<br />
teamleider van het European Support<br />
Center (ESC) van Rodamco Europe.<br />
Door Ferry Bogaards en Sven Roeleven<br />
Jack van Gestel: “We hebben een gedegen<br />
SAP-landschap neergelegd, inclusief een<br />
goed doordachte client-architectuur.”<br />
14<br />
Om de verschillende vestigingen in<br />
Europa meer met elkaar in lijn te brengen,<br />
koos Rodamco Europe in 2004 voor<br />
een meer gecentraliseerde aanpak. Daar<br />
hoorde volgens het bedrijf een geïntegreerde<br />
informatievoorziening bij. Mede<br />
door positieve ervaringen met SAP in<br />
Nederland en beschikbaarheid van een<br />
gedegen Real Estate Solution viel de<br />
keus op de software van deze ERPmarktleider.<br />
Een bedrijfsbrede SAPimplementatie<br />
zou het bedrijf in staat<br />
stellen gezonde en continue groei in de<br />
toekomst te realiseren. Rodamco Europe<br />
pakte dit ingrijpende programma, waarbij<br />
allerlei lokale systemen vervangen<br />
zouden worden door één centraal ERPsysteem,<br />
gedegen aan.<br />
Jack van Gestel is vanaf de start bij het<br />
programma betrokken. “We zijn in 2004<br />
aan de slag gegaan en hebben allereerst<br />
een blauwdruk gemaakt van de processen.<br />
Eind 2004 zijn we als Rodamco<br />
Europe op zoek gegaan naar een mogelijke<br />
partner om te helpen bij de roll-out.<br />
Die vonden we in IDS Scheer, waarmee<br />
we in februari 2005 gestart zijn. Dit<br />
bedrijf had niet alleen de nodige referenties<br />
van SAP-roll-outs, maar kon ook<br />
internationaal opereren wat voor ons<br />
een belangrijk punt was gezien de<br />
verschillende roll-outs in Europa. Verder<br />
had IDS Scheer nauwe banden met SAP<br />
en was ook de beschikbaarheid van de<br />
ARIS-software voor het modelleren van<br />
processen een pré. Daarnaast klikte het<br />
goed met IDS Scheer en dat is sinds<br />
2005 niet veranderd. Dat is overigens<br />
ook een belangrijke voorwaarde gebleken<br />
voor een succesvolle samenwerking. Het<br />
gaat om intensieve trajecten waarbij<br />
nauwe samenwerking nodig is.”<br />
European Support Centre<br />
Om de SAP-roll-outs vanaf de start goed<br />
te kunnen ondersteunen, richtte Rodamco<br />
Europe een speciaal European<br />
Support Centre in dat alle roll-outs<br />
begeleidt en tevens het functionele<br />
applicatiebeheer uitvoert voor de landen<br />
die inmiddels live zijn. Daarnaast ontwikkelde<br />
Rodamco Europe een Europese<br />
backbone voor de infrastructuur, zodat<br />
alle vestigingen verzekerd zijn van veilige<br />
en betrouwbare toegang tot de SAPomgeving.<br />
Vanuit de business was<br />
voorafgaand aan de implementatie reeds<br />
een organizational alignment doorgevoerd<br />
om de processen te stroomlijnen.<br />
In januari 2006 ging Spanje als eerste<br />
land volledig live met alle modules van<br />
SAP R.3, FI/CO, MM, Real Estate, Workflow,<br />
PS, Solution Manager en SAP BW<br />
3.5. Daarnaast implementeerde Rodamco<br />
Europe de ARIS-software van IDS<br />
Scheer en wordt SEM/BCS toegepast<br />
voor het consolidatieproces. Inmiddels<br />
hebben vier vestigingen de live-status<br />
bereikt.<br />
Belang van ARIS<br />
Jack van Gestel noemt de ARIS-software<br />
één van de belangrijke drivers van het<br />
SAP-programma van Rodamco Europe.<br />
“Om er zeker van te zijn dat de eisen en<br />
wensen van de business, die zijn vastgelegd<br />
in de blueprint, ook werkelijk in SAP<br />
gerealiseerd gaan worden, is de ARIS for<br />
SAP Netweaver-module ingezet. ARIS for<br />
SAP Netweaver stelt ons in staat om de<br />
ARIS-procesvastlegging en SAPtransacties<br />
te synchroniseren met de<br />
SAP Solution Manager. Op die manier is<br />
de processtructuur van de blueprint in<br />
SAP identiek aan wat de business heeft<br />
vastgelegd in ARIS. Op deze manier<br />
hebben business en IT een kijk op de<br />
werkelijkheid. De synchronisatie tussen<br />
ARIS en SAP Solution Manager is verder<br />
nog van praktisch nut geweest bij<br />
gebruikersautorisaties en testmanagement.<br />
De rollenprofielen zijn ontworpen in<br />
ARIS en kunnen zo netjes worden<br />
doorgevoerd in de autorisaties in SAP.<br />
Bovendien hebben we in SAP het testmanagement<br />
kunnen uitvoeren op basis van<br />
de ARIS-processen. Op die manier<br />
hebben we niet alleen SAP kunnen<br />
testen, maar tegelijk ook de afloop van<br />
het hele proces. ARIS zorgt er verder<br />
voor dat het change- en incidentma-
Winkelcentrum in Amstelveen,<br />
in beheer van Rodamco<br />
nagement inzicht heeft in de impact van<br />
veranderingen op processen en documentatie,<br />
zodat ook deze up-to-date<br />
blijven. De processen en proceswijzigingen<br />
kan iedere medewerker terugvinden<br />
op het intranet. De ARIS-webpublicatie<br />
zorgt ervoor dat een weergave van de<br />
bedrijfsvoering voor iedereen inzichtelijk<br />
is. Uit metingen blijkt, dat eindgebruikers<br />
regelmatig de webpublicatie raadplegen<br />
voor het bestuderen van de processen<br />
en het lezen van de proces gerelateerde<br />
werkinstructies. Binnen ARIS komen de<br />
aan business processen gekoppelde<br />
SAP-transacties en de bijbehorende<br />
end-user documentatie bij elkaar in één<br />
overzicht. Dit is zowel voor de business,<br />
als voor het ESC een enorm voordeel.”<br />
Voordelen<br />
De verschillende SAP-implementaties<br />
hebben Rodamco Europe volgens Jack<br />
van Gestel al de nodige voordelen<br />
opgeleverd. “Door de move van een<br />
decentrale ICT-omgeving naar een<br />
centrale op SAP gebaseerde ICTomgeving<br />
hebben we aanmerkelijk meer<br />
inzicht in het totaal van de bedrijfsactiviteiten.<br />
Voorheen had Rodamco Europe<br />
per land systemen in gebruik die geharmoniseerd<br />
werden in een centraal<br />
datawarehouse. Nu is er een geïntegreerde<br />
omgeving die zorgt voor veel<br />
meer transparantie. Verder zijn rapportages<br />
nu veel eenduidiger en zijn processen<br />
niet meer voor verschillende uitleg<br />
vatbaar. Daarnaast kunnen we door onze<br />
gestructureerde aanpak de SAPtemplates<br />
binnen zes maanden uitrollen<br />
bij een vestiging, waarbij de roll-outs<br />
deels parallel plaatsvinden. Doordat we<br />
de lokale vestigingen al heel vroeg bij dit<br />
proces betrekken, is snel werken mogelijk.”<br />
Van Gestel is tevreden over de<br />
resultaten van het programma tot nu<br />
toe. “We hebben een gedegen SAPlandschap<br />
neergelegd, inclusief een goed<br />
doordachte client-architectuur. De voorbereiding<br />
is van groot belang geweest.<br />
Juist doordat we alles hebben kunnen<br />
beschrijven en vastleggen in ARIS,<br />
hadden we de zaken goed op orde toen<br />
SAP eenmaal de live-status kreeg in<br />
enkele landen. Dat is zeer voordelig<br />
geweest. We zijn ook erg tevreden over<br />
de koppeling tussen ARIS en SAP die<br />
zorgt voor eenduidigheid.<br />
Toekomst<br />
In het eerste kwartaal van <strong>2007</strong> staat de<br />
roll-out van de Scandinavische landen<br />
IDS Scheer<br />
Softwareleverancier en consultancybedrijf<br />
IDS Scheer (Saarbrücken,<br />
Duitsland) ontwikkelt oplossingen voor<br />
Business Process Management. ARIS<br />
for SAP Netweaver is een module in<br />
het Implementatieplatform van ARIS.<br />
Hiermee zijn klanten in staat om de<br />
bedrijfsprocessen, documentatie,<br />
applicaties en SAP-transacties uit te<br />
wisselen met de SAP Solution Manager.<br />
Bovendien kunnen de organisatieeenheden<br />
en master data uit SAP<br />
worden overgehaald naar ARIS om met<br />
het processenlandschap te integreren.<br />
IDS Scheer levert bij de ARIS for SAP<br />
Netweaver module ook een aantal SAPreferentiemodellen<br />
mee als content.<br />
Voor meer informatie:<br />
www.ids-scheer.com<br />
(met de thuismarkt Zweden) op het<br />
programma. In het tweede kwartaal gaat<br />
Rodamco Europe verder met een<br />
upgrade naar MySAP 2005. Later dit jaar<br />
gaat het bedrijf werken aan de roll-out in<br />
enkele Centraal- en Oost-Europese<br />
landen. “We zijn heel goed op weg. Onze<br />
aanpak wordt breed gedragen binnen alle<br />
managementlagen en bij eindgebruikers”,<br />
concludeert Van Gestel.<br />
Rodamco Europe N.V.<br />
Rodamco Europe met haar hoofdkantoor<br />
in Rotterdam, is zowel belegger<br />
als manager van vooraanstaande<br />
winkelcentra die vooral te vinden zijn in<br />
de thuisregio’s in Nederland & België,<br />
Scandinavië, Frankrijk, Spanje en<br />
Centraal Europa. Topkwaliteit winkels<br />
en winkelcentra maken samen 94% uit<br />
van Rodamco Europe’s beleggingsportefeuille<br />
van ¤ 10,0 miljard. Dit maakt<br />
Rodamco Europe de grootste beursgenoteerde<br />
belegger en manager in de<br />
winkelsector in Europa. Voor meer<br />
informatie over Rodamco Europe, zie<br />
onze website: www.rodamco.com.<br />
15
Integer is een dynamische<br />
onderneming, sinds 1979 gevestigd in<br />
de Zaanstreek, en biedt zijn opdrachtgevers<br />
ondersteuning op alle fronten<br />
van ICT dienstverlening. Integer bestaat<br />
uit een groep van 250 ervaren ICT’ers<br />
die enthousiast zijn over hun vak en<br />
hierdoor met veel plezier en persoonlijk<br />
verantwoordelijkheidsgevoel hun<br />
opdrachten uitvoeren. Integer maakt<br />
voor 100% deel uit van het beursgenoteerde<br />
Ordina, één van de grotere<br />
automatiseringsorganisaties in<br />
Nederland.<br />
Artist impression<br />
Zwarts & Jansma Architecten BV<br />
16 14<br />
SAP specialisten<br />
spelen bij ons op het hoogste niveau<br />
Het SAP Competence Centre van Integer is het<br />
kenniscentrum dat oplossingen biedt voor ICTvraagstukken<br />
op het gebied van SAP. Integer<br />
biedt onder andere de volgende diensten/producten,<br />
zowel projectmatig als in detacheringsvorm:<br />
• Complete SAP R/3 implementatietrajecten,<br />
functioneel als ook technisch voor alle<br />
bestaande SAP modules<br />
• Specifieke SAP R/3 consultancy ten behoeve<br />
van o.a. optimalisatie van bestaande SAP R/3<br />
omgevingen, releasewissels, mandantintegraties.<br />
• Implementaties van New Dimension<br />
Products, o.a. CRM (Customer Relationship<br />
Management), BI (Business Intelligence),<br />
E-procurement.<br />
• SAP R/3 technisch en functioneel<br />
applicatiebeheer.<br />
• Audittrajecten tijdens SAP implementaties<br />
• Leveren van maatwerkproducten voor zeer<br />
specifieke situaties.<br />
• SAP R/3 opleidingstrajecten voor<br />
operationele gebruikers en management.<br />
• Projectmanagement SAP implementatie en<br />
roll-out trajecten.<br />
Werken bij Integer betekent<br />
werken bij een gezond<br />
dynamisch ICT-bedrijf dat zijn<br />
mensen koestert, stimuleert,<br />
opleidt en een warme sociale<br />
omgeving biedt.<br />
Eigenlijk werk je niet BIJ Integer. Integer wordt<br />
een onderdeel van jezelf! “Als jij ervoor gaat,<br />
gaan wij voor jou”, verwoordt P&O Manager<br />
Wim van der Horde het personeelsbeleid van<br />
Integer.<br />
Op dit moment hebben wij ruimte voor enkele<br />
professioneel ingestelde SAP-specialisten op<br />
het werkgebied van SCM, BW, Netweaver, Plant<br />
Maintenance en FICO.<br />
Jouw profiel<br />
Je hebt bij voorkeur een studie Bedrijfskundige<br />
Informatica afgerond. Naast de nodige technische<br />
expertise is het belangrijk dat je een zelfstandige<br />
communicatief vaardige teamplayer<br />
bent die anderen kan binden en motiveren.<br />
Verder verdient het aanbeveling dat je in de<br />
randstad of in Midden-Nederland woont en<br />
indien nodig bereid bent om te reizen.<br />
Procedure<br />
Na ontvangst en beoordeling van je brief en CV<br />
ontvang je binnen 5 werkdagen een reactie.<br />
De sollicitatierondes zullen we houden in onze<br />
eigen skybox in het DSB stadion van AZ in<br />
Alkmaar. Een assessment kan onderdeel<br />
uitmaken van de sollicitatieprocedure.<br />
Voor meer informatie<br />
bel je met Wim van der Horde op<br />
075-6474 000.<br />
Stuur een e-mail met je brief en<br />
CV naar werving@integer.nl<br />
Integer<br />
Produktieweg 131<br />
1521 NJ Wormerveer<br />
T 075.6474000<br />
www.integer.nl
Dit mag niet ontbreken<br />
in uw boekenkast!<br />
> Voor u gelezen<br />
Door Maurice de Feijter<br />
Wellicht heeft u wel eens van SAP Press<br />
gehoord. SAP Press is een uitgeverij<br />
die ter verlichting van de mensheid een<br />
omvangrijke reeks van boeken over allerlei<br />
SAP-gerelateerde thema’s heeft gepubliceerd.<br />
Het gaat om een groot scala aan<br />
onderwerpen, technisch van aard, maar<br />
ook gericht op functionele aandachtsgebieden.<br />
Mogelijk hebt u zelfs wel eens ergens een<br />
SAP Press publicatie zien staan of liggen.<br />
Het zijn over het algemeen fraai ingebonden<br />
en geïllustreerde werken, overwegend<br />
in de clubkleuren grijs en donkerblauw. Een<br />
echt pronkstuk in iedere boekenkast. Helaas<br />
zijn ze doorgaans aan de prijzige kant,<br />
maar dat zal met de beperkte oplage te<br />
maken hebben.<br />
Over het algemeen betreft het goed<br />
leesbare boeken, waarvan de houdbaarheidsdatum<br />
gelukkig veelal verder ligt<br />
dan de volgende SAP release. Natuurlijk,<br />
de kinderen voor het slapen gaan een<br />
half uurtje voorlezen uit ‘SAP Exchange<br />
Infrastructure for Developers’ gaat wat<br />
ver. Enige SAP- achtergrond in de thema’s<br />
van de boeken is in de regel wel wenselijk.<br />
De boeken uit de ‘For dummies’ reeks<br />
pretenderen dat iedere onnozelaar na de<br />
inleiding begrijpt waar het over gaat. De<br />
praktijk wijst helaas uit dat dit zelden het<br />
geval is, sterker nog, de SAP Press publicaties<br />
zijn doorgaans prettiger en beter<br />
leesbaar dan de ‘For dummies’ reeks.<br />
Waarom nu aandacht voor SAP Press zult<br />
u zich afvragen. Welnu, waar de meeste,<br />
Engelstalige, publicaties een resultaat<br />
zijn van Deutsch – Amerikanische Freundschaft,<br />
en de Duitse inbreng vaak af te<br />
leiden is uit germanismen in gebezigde<br />
zinsbouwconstructies, worden we nu<br />
geconfronteerd met, jawel, een product<br />
van Nederlandse hand. Naar verluid is dat<br />
niet eerder vertoond. Reden genoeg om<br />
aandacht te besteden aan ‘Job Scheduling<br />
for SAP’, van de hand van Kees Verruijt,<br />
Arnoud Roebers en Anjo de Heus.<br />
UBRIEK<br />
Job Scheduling heeft uiteraard een sterk<br />
technologische inslag. Toch is job scheduling<br />
van essentieel belang in de afhandeling<br />
van bedrijfsprocessen. Die zijn vaak<br />
te omvangrijk en te complex, onder meer<br />
door de koppelingen met andere systemen<br />
en organisaties, om handmatig af te<br />
kunnen handelen. Denk bijvoorbeeld aan<br />
financiële periode-afsluitingen. Het is voor<br />
een organisatie zelden mogelijk alle processen<br />
synchroon door haar systemen te<br />
laten afhandelen. Daar waar dat niet kan<br />
is job scheduling noodzakelijk. De auteurs<br />
spreken van ‘the myth of doing everything<br />
online’.<br />
Redwood Software Inc. heeft een oplossing<br />
ontwikkeld gebaseerd op het<br />
klassieke SAP Central Job Scheduling.<br />
Deze oplossing, Cronacle, is inmiddels<br />
standaard onderdeel van SAP, en speelt<br />
een rol in het voldoen aan Sarbanes Oxley<br />
vereisten. Redwood’s oplossing biedt<br />
samen met het MIC-tool, Management of<br />
Internal Controls, inzicht in het totstandkomen<br />
van financiële rapportages, en wat<br />
SOX betreft ben je dan ‘halfway home’.<br />
In het boek komt de hele historie van Job<br />
scheduling aan de orde, net als alle vormen<br />
van Job scheduling, optimaal gebruik<br />
van hardware capaciteit, autorisaties,<br />
laden van BW-data, kortom alles wat het<br />
leven van een SAP-basisconsultant de<br />
moeite waard maakt. SAP Press mag dus<br />
niet ontbreken in de boekenkast van de<br />
basisconsultant!<br />
17
Jan van Geest, hoofd ICT Damco Bakkerijgrondstoffen:<br />
‘Werkgroep MKB is mijn praatpaal’<br />
Jan van Geest is niet alleen hoofd ICT bij Damco Bakkerijgrondstoffen in Vlaar-<br />
dingen, hij is ook secretaris van de werkgroep MKB van de <strong>VNSG</strong>. Recent stapte<br />
Damco, dat al vanaf 1986 met SAP werkt, over van SAP 3.1 naar SAP 4.7! ‘Leden<br />
van de werkgroep die deze stap al hadden gemaakt, deelden ruimschoots hun<br />
kennis en ervaring. Dat is een van de voordelen van deelname aan de werkgroep!’,<br />
concludeert Van Geest.<br />
Door Hans de Labije en Connie Lohuis – Foto Hans de Labije<br />
Damco, met tachtig medewerkers,<br />
bestond in 2005 70 jaar. Het familiebedrijf<br />
wordt geleid door J. Hoogstad, de<br />
zoon van de oprichter. Van Geest: ‘We<br />
leveren bakkerijgrondstoffen, zoals<br />
gebak- en roompoeders, marsepein en<br />
amandelspijs aan de ambachtelijke markt<br />
en de grote industriële bakkerijen. Verder<br />
exporteren we onze producten binnen<br />
heel Europa.’ Van Geest werkt al 34 jaar<br />
bij Damco. ‘Ik ben in ruime zin verantwoordelijk<br />
voor de automatisering. Dat is<br />
ook gelijk de link met SAP. In 1975<br />
kochten we onze eerste NCR-computer.<br />
Tien jaar later was deze aan vervanging<br />
toe. We kozen voor Siemens èn daarmee<br />
ook voor SAP. Onze directeur zei: ‘Als de<br />
Duitsers ermee kunnen werken, kunnen<br />
wij het ook. Duitsers zijn strak georganiseerd.<br />
Het moet dus wel goed zijn. En<br />
inderdaad met SAP moet je strak<br />
werken. Je kunt er niet mee rommelen en<br />
moet je aan de richtlijnen houden.’<br />
Steeds meer modules<br />
Van Geest kreeg, samen met de collega<br />
die verantwoordelijk was voor de financi-<br />
18<br />
ele administratie, in Duitsland de opleiding<br />
om met SAP te leren werken. ‘We<br />
waren een van de eerste gebruikers van<br />
de software in Nederland. Best bijzonder<br />
voor een relatief klein bedrijf als Damco.<br />
Toen 1 januari 1986 de financiële module<br />
was opgetuigd, kwamen er van lieverlee<br />
steeds meer modules. De eerstvolgende<br />
was de verkoopmodule. ‘Ga het maar<br />
regelen’, zei de directeur tegen mij. ‘Met<br />
de financiële module is het jullie ook<br />
gelukt.’ Ik zag het als een uitdaging.<br />
Anderhalf jaar lager volgde de inkoopmodule.<br />
Alle keren ging Van Geest op cursus<br />
in Duitsland. Maar ook intern moest de<br />
kennis uitgedragen worden. ‘Ik werd<br />
steeds meer de spin in het IT-web. We<br />
zijn op het gebied van automatisering<br />
nog steeds een heel eigentijds bedrijf.’<br />
Praatpaal buiten de deur<br />
Toen de <strong>VNSG</strong> werd opgericht - eind<br />
jaren tachtig- was er geen twijfel<br />
mogelijk: Van Geest werd gelijk lid. Hij had<br />
behoefte aan, zoals hij zegt, ‘een praatpaal<br />
buiten de deur’. ‘Werkgroepen waren<br />
er nog niet, want SAP Nederland stond<br />
met twintig klanten aan het begin van de<br />
explosieve groei die zou volgen. Tijdens de<br />
eerste bijeenkomsten vertelden de<br />
consultants van SAP welke ontwikkelingen<br />
er waren op hun vakgebied. Toen SAP<br />
ging groeien vonden we dat we meer<br />
doelgroep gerichte bijeenkomsten<br />
moesten organiseren. Damco behoorde<br />
toen bij de KSG’ ers, oftewel de Kleine<br />
SAP Gebruikers. Later is dat de werkgroep<br />
MKB geworden.’<br />
Van Geest maakte een evolutie door.<br />
‘SAP groeide harder dan Damco’, zegt hij<br />
lachend. Er waren ook ontwikkelingen in<br />
de werkgroep. De ongeveer veertig leden<br />
komen nu uit alle mogelijke MKB-sectoren,<br />
van food tot metaal en papier. De<br />
afhankelijkheid van software – en<br />
daarmee het belang – is nu vele malen<br />
groter dan tien jaar geleden. De programma’s<br />
draaien continu en de ontwikkelingen<br />
gaan razend snel. De thema’s<br />
waarover wordt gesproken in de werkgroep<br />
MKB, die eens per drie maanden<br />
bijeenkomt, lopen uiteen van implementaties<br />
tot upgrades en releases.<br />
Leerzaam, informatief èn gezellig<br />
Tijdens de bijeenkomsten, meestal bij het
edrijf van een van de leden, is er altijd<br />
een presentatie van een SAP-medewerker<br />
die de leden op de hoogte houdt van<br />
de laatste ontwikkelingen. Er wordt vaak<br />
een reseller uitgenodigd en de gastheer<br />
van die dag houdt een presentatie over<br />
de rol van SAP in zijn bedrijf. Van Geest:<br />
‘Het is niet alleen leerzaam en informatief,<br />
maar ook gezellig. Zonder de<br />
werkgroep zou ik veel minder op de<br />
hoogte zijn van de ontwikkelingen binnen<br />
SAP. Toen Damco voor de implementatie<br />
van SAP 4.7 stond wisten collega mkb’ers<br />
in de werkgroep te vertellen dat de enorme<br />
sprong van 3.1 naar de laatste<br />
release vrij probleemloos kon verlopen.<br />
‘Aan de hand van deze informatie konden<br />
we ook inschatten hoe veel consultancy<br />
we nodig zouden hebben. En hoe lang de<br />
implementatie zou duren. Met andere<br />
woorden: hoeveel het Damco zou gaan<br />
kosten.’<br />
Releasejump<br />
De overstap van Damco van 3.1 naar 4.7<br />
is een grote stap. De meeste bedrijven<br />
kiezen voor een flink aantal tussenstappen.<br />
Van Geest: ‘Die tussentijdse releases<br />
hebben we laten passeren. Achteraf<br />
gezien is dat misschien niet zo verstan-<br />
dig geweest. De problemen die we nu zijn<br />
tegengekomen, hadden niet zozeer met<br />
SAP te maken, maar meer met de<br />
upgrading van het operating system en<br />
de database’ Damco maakt nog geen<br />
gebruik van alle mogelijkheden van SAP<br />
4.7. Er is een een-op-eenupgrade gedaan<br />
met de 3.1. versie.<br />
Wél is de autorisatie opnieuw ingericht.<br />
‘De bevoegdheden van de gebruikers van<br />
SAP bij Damco zijn nu beter geregeld. We<br />
hebben goed inzicht wat de medewerkers<br />
in het systeem doen en of dat werk<br />
geautoriseerd is.’ In de toekomst wil<br />
Damco zeker verder gaan automatiseren.<br />
Met de nieuwe software is dat zeker<br />
mogelijk. ‘Maar’, zegt Van Geest, ‘voor<br />
iedere verandering moet intern draagvlak<br />
zijn. Het managementteam van<br />
Damco is inmiddels overtuigd van de<br />
voordelen van SAP. De verwachting is dat<br />
de andere medewerkers ook steeds meer<br />
de voordelen van automatisering gaan<br />
erkennen!’<br />
Secretaris van de werkgroep MKB<br />
Jan van Geest (foto) is secretaris van<br />
‘zijn’ werkgroep. Er wordt nog gezocht<br />
naar een nieuwe voorzitter. ‘Ik doe dit<br />
werk met plezier. Als een van de<br />
oudste leden, voelde ik me ook<br />
geroepen om deze taak op me te<br />
nemen. Nu zoek ik sprekers en locaties<br />
uit, nodig de leden uit, en bepaal de<br />
agenda. Daarbij word ik ondersteund<br />
door de <strong>VNSG</strong>. Door dit werk krijg ik<br />
intensievere contacten met de leden.<br />
En dat is inspirerend.’<br />
Kennis delen met werkgroep Solution<br />
Manager<br />
Binnenkort gaan de werkgroepen MKB<br />
èn Solution Manager de koppen bij<br />
elkaar steken. Van Geest: ‘Er is nu<br />
behoefte aan meer informatie die niet<br />
in onze eigen doelgroep aanwezig is.<br />
De tool Solution Manager moet<br />
binnenkort gebruikt worden om<br />
vragen en klachten over de werking<br />
van de software met de helpdesk van<br />
SAP te communiceren. Daar moeten<br />
wij als MKB’ers dus ook mee aan de<br />
slag. De weg naar die specialistische<br />
kennis is samenwerking zoeken met de<br />
werkgroep Solution Manager. Het<br />
laatste nieuws kunnen we daar halen.<br />
In principe geldt dat voor alle werkgroepen.<br />
Juist die onderlinge samenwerking<br />
wordt vanuit de vereniging<br />
gestimuleerd.<br />
19
‘Alles voor de klant’<br />
Alex Beleggersbank - 100% onderdeel<br />
van de Rabobank - biedt méér dan<br />
100.000 particuliere beleggers de mo-<br />
gelijkheid om zelfstandig te beleggen<br />
via internet. Onlangs stapte Alex over<br />
op SAP Business One<br />
Door Gertjan Harberink – Foto’s Afdeling<br />
Beeld<br />
Het kloppende hart van het Alex is een<br />
sobere, door TL-buizen verlichte ruimte<br />
waar vierhonderd servers zacht zoemen.<br />
Deze servers verwerken jaarlijks bijna vijf<br />
miljoen orders. Alex is daarmee de<br />
grootste particuliere partij op Euronext.<br />
Het geheim van dat succes is een slimme<br />
combinatie van service, innovatie en<br />
“Onze klanten voelen zich eerder ‘lid’<br />
van Alex dan klant.”<br />
flexibiliteit enerzijds, gecombineerd met<br />
een goede prijs/kwaliteit-verhouding<br />
anderzijds. “Alles voor de klant, zo zou je<br />
onze mentaliteit kunnen omschrijven. We<br />
zijn enthousiast. En we stellen hoge<br />
eisen. Niet alleen aan onszelf, maar ook<br />
aan de bedrijven waar we mee werken.”<br />
Dat zegt Marco van Bakel, Alex’ hoofd van<br />
de afdeling Finance & Control. De<br />
mentaliteit die Van Bakel beschrijft,<br />
heeft effect. Alex is al geruime tijd de<br />
20<br />
onbetwiste marktleider. Van Bakel: “Onze<br />
klanten voelen zich eerder ‘lid’ van Alex<br />
dan klant. En op dat clubgevoel zijn we<br />
heel trots.”<br />
SAP Business One<br />
Eind vorig jaar bracht Alex zijn financiële<br />
administratie onder in SAP Business One.<br />
“Ons oude Exact-systeem werd niet goed<br />
meer ondersteund. We moesten upgraden,<br />
maar het bleek niet mogelijk om onze<br />
historische gegevens naar het nieuwe<br />
systeem over te hevelen. Dat was voor<br />
ons aanleiding genoeg om naar een<br />
andere oplossing te zoeken.” De keuze<br />
voor SAP was snel gemaakt. In de eerste<br />
plaats omdat moederbedrijf Rabobank<br />
een grote voorkeur voor SAP heeft.<br />
“Daarnaast was de demonstratie van<br />
Orbrix zeer overtuigend”, vertelt Van<br />
Bakel. “Wat vooral opviel was hun kennis<br />
en het gemak waarmee ze al tijdens de<br />
demo oplossingen vonden voor bepaalde<br />
uitdagingen. SAP Business One en Orbrix<br />
boden precies de flexibiliteit en betrouwbaarheid<br />
die we zochten.”<br />
Keuzes maken<br />
De implementatie bij Alex vond plaats in<br />
de laatste vier weken van 2006. “We<br />
wilden op 1 januari live”, vertelt Van Bakel.<br />
“Dat was een harde eis van onze kant.<br />
Het was geen complexe implementatie.<br />
Ons grootboeksysteem is vrij eenvoudig,<br />
we hebben geen debiteuren en geen<br />
voorraad. Belangrijk was vooral het<br />
gedeelte Accounts Payable in combinatie<br />
met het elektronisch fiatteringsproces.”<br />
Inmiddels werkt Alex al enige tijd met<br />
SAP Business One. De vier mensen van de<br />
afdeling Finance & Control, waaronder<br />
Van Bakel, zijn de heavy users. Daarnaast<br />
loggen zo’n twintig managers regelmatig<br />
in om facturen te accorderen. Nog<br />
steeds overheerst een gevoel van<br />
tevredenheid. “Het gebruiksgemak is<br />
hoog, net als de flexibiliteit. Alles wat in<br />
het systeem zit is er makkelijk uit te<br />
halen. We doen zelf het functioneel<br />
beheer, als we wijzigingen aan willen<br />
Marco van Bakel, hoofd Finance & Control<br />
bij Alex Beleggersbank: “We stellen hoge<br />
eisen. Niet alleen aan onszelf, maar ook<br />
aan de bedrijven waar we mee werken.”<br />
brengen, is dat geen probleem. Ook de<br />
koppeling met subsystemen gaat<br />
vlekkeloos. Toen we stelden dat we SAP in<br />
vier weken gingen implementeren, zeiden<br />
een heleboel ICT-ontwikkelaars binnen<br />
onze organisatie dat ons dat nooit zou<br />
lukken. Het geheim van ons succes? Ik<br />
denk dat het begint met het maken van<br />
de juiste keuzes. Zorg dat je precies<br />
weet wat je wilt en breng dat over. En<br />
vind vervolgens een implementatiepartij<br />
die aanvoelt wat ‘alles voor de klant’<br />
betekent.”<br />
“Zorg dat je precies weet wat je wilt<br />
en breng dat over. En vind vervolgens<br />
een implementatiepartij die aanvoelt<br />
wat ‘alles voor de klant’ betekent.”<br />
Meer weten?<br />
Kijk op www.alex.nl en www.orbrix.nl.
Vrije dag levert veel geld op<br />
voor het goede doel<br />
Vorig jaar hebben een dertigtal consultants een vrije dag besteed aan een goed<br />
doel. Met elkaar hebben ze 30.000 euro bijeen gebracht voor goede doelen. Hoe<br />
hebben ze dat gedaan? Door gewoon hun eigen werk te doen en door hun werk-<br />
gever de inkomsten van die extra dag te laten doneren aan het goede doel. Zo<br />
simpel werkt de formule van de Stichting Werk eens voor een Ander.<br />
Door Bea Logtenberg en Gertjan Harberink – Foto Bea Logtenberg<br />
De Stichting Werk eens voor een Ander<br />
heeft vorig jaar op 27 april gevraagd aan<br />
de SAP-consultants om een vrije dag in<br />
te leveren voor het goede doel. Het geld<br />
dat hiermee is opgebracht kon de<br />
stichting aan een vijftal goede doelen<br />
besteden. Hieronder leest u wat er met<br />
het geld is gebeurd.<br />
SIAMA Children Namibie is een stichting<br />
die weeskinderen opvangt, waarvan beide<br />
ouders door Aids om het leven zijn<br />
gekomen. SIAMA gebruikt dit geld om<br />
meer kinderen op te kunnen vangen.<br />
De stichting ouderenzorg Moldavië helpt<br />
ouderen die van een pensioen van 20<br />
euro per maand rond moeten komen met<br />
een publieke kantine, badhuis, wasserette,<br />
sociale activiteiten, medische zorg en<br />
aandacht. Dankzij de bijdrage van WeveA<br />
kunnen 22 bejaarden een jaar lang de<br />
steun krijgen die nodig is voor een<br />
menswaardige oude dag.<br />
Nederland is voor veel kinderen een<br />
paradijs, maar tienduizenden kinderen<br />
leven in een sociaal isolement door<br />
bijvoorbeeld een slechte thuissituatie,<br />
autisme of ADHD. Stichting Kico organiseert<br />
voor deze kinderen speciale<br />
opvangweekenden en vakanties, zodat ze<br />
uit dit sociale isolement komen. Met de<br />
bijdrage van WeveA kan Kico dit jaar 20<br />
bijzondere kinderen een onvergetelijke<br />
vakantie bieden.<br />
In onze samenleving zijn steeds meer<br />
mensen en groepen sociaal geïsoleerd.<br />
Ze nemen nauwelijks nog deel aan het<br />
sociale en maatschappelijke leven. Het<br />
betreft met name éénoudergezinnen,<br />
allochtonen, ouderen en gehandicapten.<br />
De stichting VanHarte zet laagdrempelige<br />
eetgelegenheden (resto’s) op waar<br />
buurtgenoten met elkaar in contact<br />
worden gebracht onder het motto ‘eten,<br />
ontmoeten én activeren’. Met het geld<br />
dat VanHarte van WeveA ontving, kan zo’n<br />
restaurant weer twee maanden vooruit.<br />
De Nationale Stichting Blindenzorg<br />
Suriname (NSBS) is in Suriname de enige<br />
instelling die tracht de belangen van<br />
mensen met een visuele handicap te<br />
behartigen. De Stichting Blindenzorg<br />
probeert mensen met een visuele<br />
handicap zodanig te begeleiden en te<br />
ondersteunen dat zij zelfstandig kunnen<br />
functioneren in de maatschappij. De<br />
bijdrage van WeveA zorgt onder meer<br />
dat de Stichting Blindenzorg de hiervoor<br />
benodigde apparatuur kan aanschaffen.<br />
Namens deze goede doelen willen wij alle<br />
consultants die hiervoor een vrije dag<br />
hebben ingeleverd, hartelijk danken voor<br />
jullie bijdrage. Zoals je kunt lezen wordt<br />
het geld goed besteed.<br />
Dit jaar organiseren wij de Werk eens<br />
voor een Ander dag op 7 juni. Zet deze<br />
dag vast in je agenda. Je gaat er meer<br />
over horen.<br />
Meer kun je lezen op www.wevea.nl<br />
21
Rabobank bepaalt<br />
SAP-koers met roadmap<br />
Rabobank maakt voor veel toepassingen gebruik van SAP. Door het vele gebruik<br />
is sprake van een complexe situatie. Die maakt het lastig om besluiten te nemen<br />
over de route die Rabobank het beste kan volgen als het om SAP gaat. Om bij<br />
dat beslissingsproces te helpen ontwierp Rabobank de Roadmap op basis van<br />
de SAP solutionmap. De Roadmap is het resultaat van onderhandelingen met<br />
de business over wat wanneer gebeurt. (En wat niet.) Het is dus een belangrijk<br />
planningsinstrument. De Roadmap helpt ook om processen beter op elkaar te<br />
laten aansluiten en vervolgens met IT optimaal te ondersteunen.<br />
Door Bea Logtenberg en Jos Fluitsma – Foto Bea Logtenberg<br />
Dat vertelt Tonnie van der Horst, die<br />
binnen de afdeling Control bij Rabobank<br />
verantwoordelijk is voor Strategie van<br />
IT-gebruik. Marc Aeissing, bij Rabobank<br />
Informatiemanager bij Programma &<br />
Informatie Management, voegt daaraan<br />
toe: “We willen af van best of breed en<br />
22<br />
maatwerk en zoveel mogelijk standaardiseren.<br />
Daardoor kunnen medewerkers<br />
veel beter dwarsverbanden tussen<br />
processen leggen en weten ze van elkaar<br />
waar ze mee bezig zijn. De Roadmap helpt<br />
om ons beleid ‘SAP, tenzij…’ steviger<br />
neer te zetten.”<br />
v.l.n.r. Tonnie van der Horst, Marc Aeissing<br />
en Marleen Verhaag<br />
Wat levert het op?<br />
De Roadmap is een goed middel om<br />
gemeenschappelijke belangen van de<br />
verschillende organisatieonderdelen op<br />
elkaar af te stemmen. Marc Aeissing:<br />
“Verschillende bedrijfsonderdelen<br />
gebruiken de SAP-portal. Dan is het<br />
belangrijk om met elkaar af te spreken<br />
hoe we die inrichten.” Tonnie van der<br />
Horst vult aan: “We praten nu vanuit een<br />
functionele blik met gebruikers en dat<br />
werkt effectiever dan de klassieke<br />
trajecten voor implementatie van<br />
software. Een urendeclaratie van<br />
ingehuurd personeel bijvoorbeeld leidt<br />
tot een factuur en betaling. Maar als<br />
kostenpost hoort hij ook in het grootboek.<br />
Nu automatiseren we die processen<br />
nog apart. Als we er met een<br />
functionele blik naar kijken, kunnen we ze<br />
aan elkaar koppelen. En vervolgens<br />
ondersteunen met IT. Dat maakt het hele<br />
traject makkelijker.” “Binnen de Raboorganisatie<br />
zijn er veel van dat soort<br />
raakvlakken. Dan is afstemming heel<br />
belangrijk, ook over welk programma je<br />
als eerste gaat aanpakken”, zegt Marleen<br />
Verhaag. Zij is business consultant bij<br />
SAP en ondersteunt Rabobank bij het<br />
bepalen van de SAP-strategie.<br />
Projecten op elkaar afstemmen<br />
In de Roadmap heeft Rabobank de SAPsolutionmap<br />
vertaald naar de eigen<br />
situatie. Daarnaast bevat de Roadmap<br />
een overzicht van projecten uit programma’s<br />
die raakvlakken hebben met de<br />
Roadmap. Inclusief plannen die er al<br />
lagen. “Voor de komende drie jaar zijn we<br />
bezig met 30 tot 35 projecten”, zegt<br />
Marc Aeissing. “De complexiteit van de<br />
map vraagt om onderlinge afstemming<br />
van projecten. Dat geldt zeker nu we op<br />
het SAP NetWeaver platform steeds<br />
meer nieuwe technologie inbouwen.” Bij<br />
het uitvoeren van de projecten werkt<br />
Rabobank - onder meer met gebruikmaking<br />
van het SOA-concept – aan maximale<br />
integratie en procesondersteuning<br />
vanuit SAP-software. Volgens Marleen<br />
Verhaag heeft dat veel voordelen. “De
aansluiting tussen projecten en beheer<br />
verbetert. Vanuit de architectuur kijken<br />
wij bij SAP wat andere partijen in de<br />
markt aanbieden en hoe we dat kunnen<br />
integreren.” De weg van maatwerk naar<br />
standaardmodel vraagt volgens Tonnie<br />
van der Horst om een andere manier van<br />
omgaan met suppliers. “Je komt er dan<br />
niet meer met de klassieke aanpak van<br />
een IT-probleem: requirements opstellen<br />
en software implementeren. Het is nu<br />
vanaf het begin zoeken naar een match<br />
tussen proces en software.”<br />
SAP moet nog wennen<br />
Rabobank gebruikt de Roadmap als<br />
handleiding bij overleg met ‘Walldorf’<br />
over nieuwe ontwikkelingen en organisatorische<br />
kwesties. Voor Rabobank èn SAP<br />
is dat een prettige manier van samenwerken.<br />
Het is een ontwikkeling waar ook<br />
SAP aan toe was. Want ook voor SAP kan<br />
het grote voordelen hebben om samen<br />
met gebruikers na te gaan hoe het meer<br />
waarde voor haar software kan creëren.<br />
Hoe het voor haar klanten bedrijfsvraagstukken<br />
kan oplossen. “Dat is een heel<br />
ander gesprek dan puur software<br />
verkopen”, zegt Tonnie van der Horst.<br />
Toch moet SAP volgens Marc Aeissing<br />
nog wat wennen aan het partnership dat<br />
Rabobank graag ziet. “Die vraag hebben<br />
we nog nooit gehad’, kregen we in<br />
Walldorf te horen toen we daar met onze<br />
Roadmap aankwamen. Wij willen commitment<br />
van SAP voor onze Roadmap. In dat<br />
opzicht zijn wij verder dan SAP.” Niet zo<br />
vreemd, denkt Tonnie van der Horst. “Het<br />
is de eerste keer dat een SAP-klant echt<br />
iets met mapping doet. Normaal gesproken<br />
heeft de klant contact met de<br />
landenorganisatie. Maar wij hebben nu<br />
contact met de mensen achter het<br />
gedachtegoed van de SAP-software. Het<br />
spel verandert ook voor SAP. Het leidt<br />
tot een intensievere band met SAP.”<br />
Marleen Verhaag ziet perspectief in de<br />
nieuwe manier van samenwerken. “Het is<br />
goed voor ons om te weten waar de<br />
markt naartoe wil. Maar dat vraagt<br />
inderdaad om nieuwe rollen voor samenwerking.<br />
Het gaat er vooral om een goed<br />
proces van samenwerking te bereiken.<br />
Hoe kunnen we onze klanten het beste<br />
verder helpen, ook in de fase van planning<br />
en op het gebied van architectuur.”<br />
Prettiger werken<br />
Gebruikers van de SAP-software bij<br />
Rabobank krijgen soms oplossingen die<br />
‘minder op maat’ zijn dan vroeger. “Daar<br />
staat tegenover dat nieuwe oplossingen<br />
sneller en duurzamer worden gerealiseerd”,<br />
zegt Marleen Verhaag. Tonnie van<br />
der Horst vult aan: “Lokale banken<br />
gebruiken nu veel eigen toepassingen. Als<br />
we de functionaliteit straks via de<br />
Roadmap hebben ingevuld, hebben alle<br />
toepassingen een vergelijkbare look en<br />
feel. En kunnen medewerkers die geïntegreerd<br />
gebruiken. De nieuwe situatie is<br />
uiteindelijk voor SAP-gebruikers dus<br />
prettiger.” “De integratie biedt bovendien<br />
als voordeel dat interfaces en handmatig<br />
werk overbodig worden”, zegt Marc<br />
Aeissing. De Roadmap vraagt op het<br />
gebied van interne organisatie om meer<br />
afstemming en goede organisatie van<br />
het beheer. Bij een recente organisatieverandering<br />
besloot Rabobank het SAPcompetence<br />
center op te heffen. “We<br />
besloten toen geen specifieke SAPbeheergroep<br />
meer in te stellen”, zegt<br />
Tonnie van der Horst, “maar mensen in te<br />
zetten vanuit plekken waar die vaardigheid<br />
of kennis aanwezig is. Op die manier<br />
zijn meer bedrijfsonderdelen actief bij<br />
SAP betrokken en dat geeft meer<br />
draagvlak. Zo’n aanpak vraagt van de<br />
business dat die zich uitspreekt over de<br />
manier waarop we de bedrijfsprocessen<br />
met IT ondersteunen. Daarom vervult de<br />
Roadmap ook een belangrijke rol in het<br />
veranderingsproces bij de business.”<br />
23
De deskundigen:<br />
er is nog leven voor legacy<br />
Legacy is een stoffig, verouderd<br />
informatiesysteem waarvan eigenlijk<br />
niemand binnen de organisatie nog<br />
weet hoe het werkt. De documentatie<br />
is vergeeld. De ontwikkelaars zijn met<br />
pensioen. Veel meer dan een zwarte<br />
doos met informatie is het niet. Of is er<br />
toch nog leven voor legacysystemen?<br />
Prof. dr. Paul Klint en Dr. Willem-Jan<br />
van den Heuvel denken van wel.<br />
Door Dirk-Jan Schenk en Gertjan Harberink<br />
– Foto’s Frank van Dam<br />
Paul Klint kan oprecht genieten van de<br />
schoonheid van legacy. “Een oud systeem<br />
analyseren is als archeologisch onderzoek.<br />
Het is schatgraven. Intellectueel is<br />
dat heel interessant.” Over de definitie<br />
van legacy kun je lang debatteren. Klint<br />
houdt het liever eenvoudig. “Legacy”, zegt<br />
hij bedachtzaam, “is een systeem dat zich<br />
verzet tegen onderhoud. Het is een<br />
systeem dat ooit prachtig ontworpen<br />
was, maar waarvan de oorspronkelijke<br />
architectuur is verwaterd door fixes en<br />
patches. Het is niet meer te onderhouden.<br />
Maar eigenlijk kun je ook stellen dat<br />
álles legacy is. De regel code die je<br />
vandaag schrijft, is morgen al legacy.”<br />
Klint is verbonden aan het Centrum voor<br />
Wiskunde en Informatica (CWI) als hoofd<br />
van de afdeling Software Engineering.<br />
Daarnaast is hij als hoogleraar Software<br />
Engineering werkzaam aan de Programming<br />
Research Group van de Universiteit<br />
van Amsterdam (UvA). “Legacy heeft een<br />
negatieve naam. Om die redenen noemt<br />
IBM legacy liever Core Asset Management.<br />
Dat klinkt al heel anders”, lacht hij.<br />
Dr. Willem-Jan van den Heuvel is universitair<br />
hoofddocent van het departement<br />
Informatiekunde aan de Universiteit van<br />
Tilburg (UvT). Waar Klint vooral geïnteresseerd<br />
is in de hard- en softwarematige<br />
aspecten van legacy, spitst de<br />
interesse van Van den Heuvel zich toe op<br />
hergebruik van legacysystemen gezien<br />
vanuit een bedrijfsproces perspectief. In<br />
2002 promoveerde hij op het omgaan<br />
met verouderde informatiesystemen. Van<br />
den Heuvel ontwierp een algemene<br />
methodologie om om legacysystemen in<br />
te passen in een moderne bedrijfsvoering.<br />
En binnenkort verschijnt bij MIT<br />
Press zijn boek Aligning Modern Business<br />
Processes and Legacy Systems. Sinds<br />
enige tijd is Van den Heuvel onderwijsdirecteur<br />
van de sectie Information<br />
Management van de faculteit Economie<br />
en Bedrijfswetenschappen aan de UvT.<br />
Van den Heuvel: “Het is vanuit onderzoeksperspectief<br />
ontzettend interessant<br />
om te kijken hoe je onderdelen uit<br />
oude systemen kunt inzetten in een<br />
nieuwe omgeving zodat je kunt blijven<br />
voldoen aan huidige en toekomstige<br />
bedrijfseisen en regelgeving.”<br />
links: Willem-Jan van den Heuvel<br />
rechts: Paul Klint<br />
Onderscheidend vermogen<br />
Van den Heuvel sluit zich graag aan bij<br />
Klints definitie van legacy. “Op zich hoeft<br />
legacy helemaal geen probleem te zijn. Er<br />
is veel legacy die nog steeds prima werk<br />
verricht. Als je de verouderde software<br />
in kunt zetten binnen je huidige systemen,<br />
is er weinig aan de hand. Het wordt<br />
pas een probleem wanneer de bedrijfswaarde<br />
en de technische waarde uiteen<br />
gaan lopen. Op het moment dat je oude<br />
systeem meer kost dan het opbrengt,<br />
moet je rigoureuze maatregelen gaan<br />
nemen. Migreren bijvoorbeeld. Of<br />
overschakelen op een standaardpakket.<br />
Of je pakt het oude systeem in en<br />
integreert het vervolgens in je nieuwe<br />
omgeving.” Vaak is vooral die laatste<br />
optie meer dan gewenst. “Soms”, zegt<br />
Klint, “bevat zo’n oud systeem waardevolle<br />
informatie die essentieel is voor je<br />
onderscheidend vermogen. Denk bijvoorbeeld<br />
aan de levenstabellen van een<br />
verzekeraar. Een deel van je competitieve<br />
kracht zit in legacy.”<br />
25
Maar hoe hang je zo’n oud en incompatible<br />
systeem aan je nieuwe informatiesysteem?<br />
Van den Heuvel: “Daar zijn<br />
verschillende scenario’s voor te bedenken.<br />
Maar in de regel neem je het<br />
bestaande pakket - je verouderde Black<br />
Box - en ga je analyseren uit welke<br />
componenten het bestaat en wat de<br />
onderlinge afhankelijkheid van die<br />
componenten is. Daar leg je een schil van<br />
middleware overheen, zodat je de<br />
componenten eenvoudig aan kunt<br />
roepen. Daarna kun je per component<br />
bepalen wat je ermee doet. Of je het wilt<br />
inzetten of afstoten. Servicegeoriënteerde<br />
Architecturen maken het ontsluiten<br />
van legacy een stuk eenvoudiger.<br />
Hoewel je binnen een SOA-omgeving<br />
natuurlijk óók met legacy te maken krijgt.<br />
Een van de stellingen van mijn proefschrift<br />
was dat ERP de legacy van de<br />
toekomst is. SAP NetWeaver en SAP<br />
Enterprise SOA kun je dan ook best zien<br />
als manieren om met ERP als legacysysteem<br />
om te gaan.”<br />
26<br />
Referentiemodel<br />
Een andere manier om data uit oude<br />
systemen te kunnen blijven benaderen, is<br />
de ontwikkeling van een referentietaal -<br />
een vorm van XML bijvoorbeeld - en de<br />
bouw van metamodellen voor dataopslag.<br />
Zo’n metamodel mapt data uit<br />
het oude systeem naar het nieuwe. “Er is<br />
altijd een penalty”, zegt Van den Heuvel.<br />
“Bijvoorbeeld omdat je performance<br />
vermindert. Daar komt nog bij dat het<br />
model en de taal ook weer veroudert en<br />
je op termijn een referentiemodel voor<br />
het referentiemodel nodig hebt.” De<br />
suggestie dat het mogelijk zou moeten<br />
zijn om één universeel, toekomstvast<br />
referentiemodel te ontwikkelen, legt Van<br />
den Heuvel meteen naast zich neer. “Dat<br />
is een illusie. Software ontwikkelt zich<br />
altijd. Net als organisaties. Daar doe je<br />
niets aan.”<br />
Daar komt nog bij dat het voor veel organisaties<br />
lastig te accepteren is dat zo’n<br />
black box de vertaalslag van oud naar<br />
nieuw voor zijn rekening neemt. Klint: “Wij<br />
doen veel onderzoek naar transformatiesoftware.<br />
Vaak zijn organisaties daar<br />
heel huiverig voor. Ook als je kwaliteits-<br />
garanties geeft, willen mensen er niet<br />
aan. Een zaal vol programmeurs die<br />
maandenlang iedere regel code van je<br />
systeem ombouwen, dát snappen<br />
beslissers, maar het gebruik van geavanceerde<br />
transformatietechnieken nog<br />
niet.” Klint denkt dan ook dat beslissers<br />
te makkelijk en te snel aan de functionele<br />
inzet en het hergebruik van legacy<br />
voorbijgaan. Klint: “Dat probleem heeft<br />
een sterk psychologische component.<br />
Oude techniek is nou eenmaal niet<br />
interessant en sexy genoeg. Nieuwe<br />
techniek daarentegen is spannend, maar<br />
ook ondoorgrondelijk. Veel mensen die<br />
over dit soort beslissingen gaan, hebben<br />
naar mijn idee te weinig verstand van IT<br />
om de juiste beslissing te kunnen nemen.<br />
Ik durf te stellen dat er zo jaarlijks<br />
honderden miljoenen verstookt worden.”<br />
Meer weten<br />
Kijk voor meer info over het wetenschappelijke<br />
werk van Paul Klint op<br />
homepages.cwi.nl/~paulk en www.<br />
meta-environment.org. Meer informatie<br />
over Willem-Jan van den Heuvel<br />
vindt u op infolab.uvt.nl/~wjheuvel.
De praktijk:<br />
Shell bewaart alles<br />
Shell stapt over op een wereldwijd SAP-systeem. Overal ter wereld worden<br />
oude informatiesystemen uitgefaseerd. De info uit die systemen wil Shell zo lang<br />
mogelijk bewaren. Daarom wordt elk systeem aan het infuus gelegd en nog jaren<br />
in leven gehouden.<br />
Door Bea Logtenberg en Gertjan Harberink – Foto Bea Logtenberg<br />
SAP heeft binnen Shell stevige voet aan<br />
de grond. Het wereldwijd opererende bedrijf<br />
hanteert een strikt SAP-tenzij beleid.<br />
De verschillende divisies van de Royal<br />
Dutch Shell plc. draaien vrijwel allemaal<br />
op SAP-systemen. Op dit moment zijn<br />
er wereldwijd negentig SAP-systemen in<br />
gebruik. Daar komt echter verandering<br />
in. Daarnaast telt het systeemlandschap<br />
van Shell ook nog iets van veertig<br />
systemen van JD Edwards en een aantal<br />
antieke systemen van Systems United die<br />
nog onder DOS draaien.<br />
Wereldomspannende oplossing<br />
De 140 landen waar Shell actief is, gaan<br />
gestaag over op één wereldomspannende,<br />
allesomvattende SAP-oplossing.<br />
Dit enorme project heet Downstream<br />
One Global SAP – kortweg GSAP. Naar<br />
verwachting gaat uiterlijk in 2011<br />
Griekenland als laatste over op GSAP.<br />
Deze wereldwijde implementatie laat een<br />
spoor van in onbruik geraakte systemen<br />
achter waar veel historie in opgeslagen<br />
is. Soms een paar honderd gigabyte.<br />
Maar er zijn ook systemen die acht<br />
terabyte aan data bevatten.<br />
Waar mogelijk wordt de informatie uit de<br />
oude systemen overgezet naar GSAP. In<br />
veel gevallen blijkt dat echter eenvoudiger<br />
gezegd dan gedaan. “Bij het overhevelen<br />
van data van het ene naar het<br />
ander systeem kun je nooit garanderen<br />
dat het foutloos verloopt”, zegt Maurice<br />
Sens. Sens is als NetWeaver Architect<br />
werkzaam bij Shell Information Technology<br />
International. “We zijn om allerlei<br />
compliance-redenen verplicht om alle<br />
data die in deze systemen opgeslagen is<br />
te bewaren. In sommige gevallen moet de<br />
data bij wijze van spreken nog drie jaar<br />
beschikbaar blijven. Maar in andere<br />
gevallen moeten we de gegevens wel<br />
vijftien jaar bewaren. En de gegevens van<br />
chemische fabrieken kun je eigenlijk niet<br />
lang genoeg bewaren. Als ergens een<br />
pomp ontploft moet exact na te gaan<br />
zijn wat de geschiedenis van dat onderdeel<br />
is. Daarom nemen we geen enkel<br />
risico. Wij bewaren dus gewoon alles.”<br />
Gemodificeerd<br />
Eenvoudigweg de inhoud van alle SAPsystemen<br />
uitprinten of naar een ASCII-<br />
Maurice Sens<br />
file exporteren is geen optie. Shell moet<br />
immers snel antwoord kunnen geven op<br />
allerlei vragen van auditors. Bovendien<br />
zijn de systemen vaak zo gemodificeerd<br />
- wereldwijd méér dan duizend gemodificeerde<br />
objecten - dat uit die brij van<br />
gegevens geen bruikbare antwoorden te<br />
genereren zijn. Een deel van de informatie<br />
weggooien en alleen essentiële<br />
data bewaren, is ook geen optie. Je kunt<br />
immers niet van tevoren bedenken welke<br />
vragen er door auditors gesteld zullen<br />
worden. “Liability zit in de bestaande systemen”,<br />
zegt Sens. “De accountants zijn<br />
na het Enronschandaal ook heel voorzichtig<br />
geworden. Die zien ook het liefst<br />
dat je gewoon alles maar bewaart.”<br />
Er is dus maar één oplossing mogelijk.<br />
Sens: “We houden alle systemen in leven.<br />
Laten staan zoals het nu draait, dat is<br />
de enige oplossing op dit moment. Op die<br />
manier kunnen we oude data blijven benaderen.<br />
Dat betekent concreet dat we<br />
het volledige systeem, inclusief alle modificaties,<br />
op een gevirtualiseerde server<br />
laten draaien. Dat systeem houden we<br />
in de lucht met engineers uit lagelonenlanden.<br />
Eens per maand voeren we een<br />
aantal queries uit, zodat het systeem<br />
in leven blijft. De disks moeten blijven<br />
draaien, anders gaan ze kapot na verloop<br />
van tijd.” De systemen hangen wel aan<br />
het netwerk van Shell, zodat auditors<br />
uit alle hoeken van de wereld makkelijk<br />
toegang kunnen krijgen tot de data.<br />
Miljoen euro per jaar<br />
Over pakweg vijf jaar telt Shell dus ruim<br />
negentig SAP-legacysystemen. Kosten:<br />
ruim duizend euro per maand per<br />
systeem - ruim een miljoen euro per jaar.<br />
Nou zijn dit geen bedragen waar Shell<br />
erg van schrikt. De implementatie van<br />
GSAP alleen kost al 1,5 miljoen euro per<br />
dag. Toch wringt het een beetje. “We<br />
hebben wel een heel goede strategie<br />
voor de toekomst”, zegt Sens, “maar niet<br />
echt voor het verleden.”<br />
27
EPI-model maakt<br />
complexe IT inzichtelijker<br />
> Meten is weten<br />
Ooit bewaarden we gegevens alleen op<br />
papier. Met de komst van de computer<br />
gingen we documenten in Word maken.<br />
Het werd mogelijk opslag en presen-<br />
tatie uit elkaar te halen. De gegevens<br />
kwamen op een schijf en met de Word-<br />
applicatie zelf kon je die weer presen-<br />
teren. Daarna kwamen er steeds meer<br />
programma’s bij. Tot er ten slotte met<br />
ERP een combinatie van applicaties<br />
ontstond. En nu dreigt IT zo complex te<br />
worden dat organisaties het overzicht<br />
kwijt raken. Er ontstaat behoefte aan<br />
een model om gegevens snel en simpel<br />
beschikbaar te hebben<br />
Door Hans de Labije en Jos Fluitsma -<br />
Foto’s Jos Fluitsma<br />
Zo’n model is er: het EPI-model. EPI staat<br />
voor Enterprise Process Integration. Het<br />
is ontwikkeld door NL for Business. “Ons<br />
model maakt complexiteit inzichtelijk”,<br />
vertellen Robert Eijpe en Theo Bolta,<br />
NetWeaver Solution Architecten bij NL<br />
for Business.<br />
Overzicht kwijt<br />
De aanpak volgens het EPI-model begint<br />
met het in kaart brengen van alle<br />
28<br />
stappen binnen de verschillende bedrijfsprocessen.<br />
“IT biedt veel nieuwe mogelijkheden<br />
om die processen te ondersteunen,<br />
maar het gebruik van die nieuwe<br />
mogelijkheden is vaak complex”, zegt<br />
Theo Bolta. “Daardoor loop je het gevaar<br />
dat je het overzicht kwijtraakt. Bovendien,<br />
hoe meer IT je inzet om processen<br />
van begin tot eind te ondersteunen, hoe<br />
meer medewerkers met IT in aanraking<br />
komen. Die zijn zeker niet allemaal<br />
gewend om met IT te werken. Zij hebben<br />
behoefte aan een eenvoudige presentatie.<br />
Een presentatie waarbij zij alleen die<br />
informatie krijgen die ze nodig hebben<br />
om hun stap in een proces uit te voeren.”<br />
Processen analyseren<br />
Robert Eijpe geeft aan dat het goed in<br />
beeld brengen van de bedrijfsprocessen<br />
overeenkomsten en verschillen naar<br />
boven brengt. “Medewerkers denken vaak<br />
dat ze allemaal heel verschillend werk<br />
doen. Maar meestal blijkt dat een<br />
organisatie maar een paar hoofdprocessen<br />
kent. Die komen voor bij inkoop,<br />
verkoop, productie en andere afdelingen.<br />
In die processen zitten vaak dezelfde<br />
stappen. Door het proces goed te<br />
analyseren zie je welke gegevens je nodig<br />
hebt om het proces goed te laten<br />
verlopen en welke stappen in het proces<br />
parallel kunnen lopen. Het vernieuwende<br />
van ons model is dat we niet alleen kijken<br />
hoe gegevens zoals orders en facturen<br />
worden vastgelegd, maar ook hoe<br />
werkprocessen verlopen. Daardoor<br />
wordt ook duidelijk welke stappen<br />
medewerkers ‘in hun hoofd’ uitvoeren en<br />
hoe verzamelprocessen verlopen. Want<br />
dat zijn belangrijke processtappen, die<br />
nog wel eens over het hoofd worden<br />
gezien.”<br />
Informatie consolideren<br />
Het uiteenrafelen van bedrijfsprocessen<br />
laat ook zien dat medewerkers hun<br />
informatie uit verschillende applicaties<br />
halen. “Elk systeem heeft zijn een eigen<br />
manier om informatie vast te leggen en<br />
te presenteren”, zegt Robert Eijpe. “Dat<br />
Theo Bolta: “Het model kan ook duidelijk<br />
maken waar een bedrijf servicegericht<br />
moet gaan werken. Belangrijk voor ondernemingen<br />
die overwegen over te stappen<br />
op Enterprise SOA.”<br />
kan ertoe leiden dat adresgegevens van<br />
klanten in verschillende systemen niet<br />
gelijk zijn. En als je wilt weten hoe je<br />
bedrijf er voorstaat, moet je rapportages<br />
over meer systemen heen maken.<br />
Voor een efficiënte bedrijfsvoering is het<br />
nodig al die informatie vanuit de proceslaag<br />
aan te sturen en via de exchange<br />
laag te consolideren. Daarmee zorg je<br />
ervoor dat dezelfde gegevens voor de<br />
verschillende systemen voortaan nog<br />
maar vanuit één bron wordt aangelegd.<br />
Master Data Management kan je helpen<br />
om bestaande systemen te consolideren<br />
tot één bron. Vervolgens kun je met<br />
gebruik van SAP NetWeaver ook de<br />
presentatie consolideren, zodat medewerkers<br />
niet meer voor elke achterliggende<br />
applicatie een eigen invoerscherm<br />
nodig hebben.”<br />
Inzicht en eenvoud<br />
De winst van het EPI-model zit er vooral<br />
in dat de processen op de juiste manier<br />
worden ondersteund door automatisering.<br />
“Hun opslag en registratie hebben<br />
de meeste bedrijven wel op orde”, zegt<br />
Theo Bolta. “Maar de daadwerkelijke<br />
processen hebben ze niet altijd goed in<br />
beeld. Hoe vaak vindt een proces plaats?
Robert Eijpe: “Als je wilt weten hoe je<br />
bedrijf er voorstaat, moet je rapportages<br />
over meer systemen heen maken.”<br />
Wat is de doorlooptijd? Welke medewerker<br />
verricht welke stap binnen het<br />
proces? Ons model maakt dat soort<br />
zaken inzichtelijk. Door stroomlijning en<br />
automatisering van processen worden<br />
veel manuele handelingen en het gebruik<br />
van papier overbodig. Via ons model<br />
“Bedrijven die hun processen slim<br />
automatiseren zijn succesvoller dan<br />
bedrijven die dat niet doen”<br />
vertalen we de business één-op-één<br />
naar IT. Tussen de bedrijfsprocessen aan<br />
de ene kant en de IT-strategie aan de<br />
andere kant is ons model de linking pin.<br />
Het maakt duidelijk hoe je processen<br />
kunt ondersteunen met IT. Verder zorgt<br />
ons model voor vereenvoudiging door alle<br />
informatie bij elkaar te presenteren die<br />
bij elkaar hoort. Zonder dat je ziet uit<br />
welke systemen de informatie komt. We<br />
halen de registratielaag en de presentatielaag<br />
uit elkaar. We presenteren<br />
klantgegevens vanuit het ene systeem en<br />
factuurgegevens vanuit een ander<br />
systeem integraal op één scherm. In een<br />
lay-out die het bedrijf zelf kiest. Daar-<br />
door krijgen medewerkers nu alleen de<br />
informatie die ze nodig hebben om een<br />
bepaalde stap in een proces te kunnen<br />
uitvoeren. Dat maakt het mogelijk om<br />
medewerkers in te zetten die minder<br />
opleiding nodig hebben. Efficiënt en<br />
goedkoop!”<br />
Kansen<br />
Het model helpt inzichtelijk te maken<br />
welke processtappen door IT worden<br />
ondersteund en bij welke processtappen<br />
dat nog niet het geval is. “Daardoor is<br />
het model goed geschikt voor organisaties<br />
die hun bedrijfsprocessen verder<br />
willen automatiseren”, geeft Theo Bolta<br />
aan. “Als je de complexiteit van de<br />
bedrijfsprocessen binnen de organisatie<br />
in beeld brengt, zie je direct waar de<br />
bottlenecks zitten. Daarop kun je dan de<br />
IT-strategie aanpassen. Het model kan<br />
ook duidelijk maken waar een bedrijf<br />
servicegericht moet gaan werken.<br />
Belangrijk voor ondernemingen die<br />
overwegen over te stappen op Enterprise<br />
SOA. Ten slotte maakt het model<br />
het je makkelijk om onderdelen van je<br />
bedrijf op een verantwoorde manier te<br />
vernieuwen of te outsourcen. Door de<br />
processtappen uit elkaar te halen kan<br />
Het EPI Model<br />
Het model gaat uit van vijf lagen:<br />
1. Presentation: interactie naar de<br />
gebruiker via pc, PDA of telefoon.<br />
2. Composite process: de controle<br />
over de proces flow.<br />
3. Exchange: integratie tussen<br />
verschillende backoffice-omgevingen,<br />
zowel intern als extern<br />
(klanten, leveranciers, internet).<br />
Hier vindt consolidatie van informatie<br />
plaats.<br />
4. Back office: de controle over de<br />
registratie van het resultaat van<br />
processen.<br />
5. Persistence: opslag van proces<br />
data.<br />
Voor al deze lagen zijn er oplossingen<br />
van SAP, die het model ondersteunen.<br />
Enterprise Process Integration Model<br />
PRESENTATION<br />
interacts with people<br />
COMPOSITE PROCESS<br />
controls your company process flow<br />
©2006, NL for Business<br />
EXCHANGE<br />
bridging process flow and registration<br />
BACK OFFICE<br />
controls the process data registration<br />
PERSISTENCE<br />
stores the process data<br />
een bedrijf dat doen zonder dat het<br />
kwijtraakt wat het bedrijf uniek maakt.<br />
Kortom, met ons model kunnen ondernemingen<br />
heel bewust keuzes maken hoe zij<br />
nieuwe IT-mogelijkheden voor hun<br />
bedrijfsprocessen willen inzetten.”<br />
29
Tips & Tricks<br />
> Tips & Tricks<br />
Gebruikers hebben vaak behoefte<br />
aan ondersteuning bij het optimaal<br />
benutten van de mogelijkheden in hun<br />
SAP- oplossing. Daarom reserveert<br />
het <strong>VNSG</strong> Magazine ook in deze editie<br />
ruimte voor de rubriek ‘Tips & Tricks’.<br />
De Tips & Tricks zijn aangeleverd door:<br />
Control Solutions International<br />
NL for Business<br />
Superp<br />
Avelon<br />
Op www.vnsg.nl kunt u een<br />
gedetailleerde beschrijving<br />
<strong>download</strong>en. Ook kunt u eigen tips<br />
aanreiken via: tipsentricks@vnsg.nl<br />
39UBRIEK<br />
TRANSACTIECODE SAPLINK AUTORISATIECHECKS<br />
Activeren autorisatiechecks voor (BW) query view - Control Solutions International<br />
In een SAP BW-systeem worden queries door een tweetal autorisatie-objecten<br />
gecontroleerd, te weten de objecten S_RS_COMP en S_RS_COMP1. Door middel van deze<br />
objecten is het mogelijk om een query af te schermen voor bewerkingen zoals wijzigen,<br />
verwijderen, of bewaren van de query.<br />
Echter, in SAP BW wordt standaard géén autorisatiecheck uitgevoerd in geval van een<br />
query view. Dit betekent dat het voor gebruikers mogelijk is om zonder enige belemmering<br />
een query view te gebruiken c.q. te bewerken, hetgeen soms ongewenst is. De<br />
autorisatiecheck dient derhalve geactiveerd te worden. Bij een query view wordt echter<br />
alleen het object S_RS_COMP gecheckt (dus geen check op S_RS_COMP1). Voor een<br />
adequate afscherming dient dus voor dit object in het veld ‘Type of reporting component’<br />
de waarde ‘QVW’ worden geselecteerd. Op www.vnsg.nl -> magazine -> tips & tricks wordt<br />
nader op deze tip ingegaan.<br />
Transporteren van technische objecten; SAPLINK – NL for Business<br />
Al sinds de allereerste versies van SAP hebben ontwikkelaars gezocht naar methoden<br />
om technische objecten mee te kunnen nemen van het ene systeem naar het andere.<br />
Het grootste probleem hierbij was dat een consistent object (bijvoorbeeld een report)<br />
bestaat uit verschillende soorten deelobjecten en dat deze allemaal samengevoegd<br />
dienen te worden om weer één correct object te krijgen. De oplossingen liepen tot nu<br />
toe uiteen van het meenemen van transportfiles tot het (deels) down- en uploaden<br />
van (source) code. Sinds de demo-jam op de Teched 2006 is hier een gestructureerde<br />
(en werkende!) oplossing voor; SAPLINK. Hoewel het nog niet voor alle SAP-objecten<br />
beschikbaar is, biedt SAPLINK voor een snel groeiende lijst van objecten een prima<br />
oplossing. Op de website www.vnsg.nl -> magazine -> tips & tricks wordt de SAPLINK<br />
verder toegelicht.<br />
Koppelen van een transactiecode aan een query – Superp<br />
Misschien herkent u het wel. U maakt regelmatig gebruik van een query om snel wat<br />
resultaten te bekijken. Wat is er niet handiger dan hier een simpele transactiecode voor<br />
te maken in plaats van via de reguliere weg iedere keer uw query op te moeten vragen.<br />
Het maken van zo’n transactie is heel eenvoudig: via een parameter transactie. Hoe u dit<br />
doet, kunt u lezen op www.vnsg.nl -> magazine -> tips & tricks.<br />
ABAP OO en SAP Workflows - Avelon<br />
Binnen workflow wordt traditioneel gebruik gemaakt van businessobjecten binnen de<br />
Business Object Repository (BOR). Deze techniek is destijds in het leven geroepen als<br />
voorlopige object georiënteerde oplossing binnen de toenmalig volledig procedureel<br />
georiënteerde programmeertaal ABAP. Vanaf Web Application Server 6.20 is het ook<br />
mogelijk om ABAP OO te gebruiken binnen SAP Workflow. Het gebruik van ABAP OO biedt<br />
op het gebied van functionele methodes, die gebruikt kunnen worden voor het calculeren<br />
van complexe attributen, grote voordelen. Een ander groot voordeel is dat iedere ABAPprogrammeur<br />
die ABAP OO beheerst ingezet kan worden als workflowprogrammeur, een<br />
speciaal voor SAP Workflow opgeleide programmeur is minder noodzakelijk.<br />
Op de www.vnsg.nl -> magazine -> tips & tricks, wordt bovenstaande tip toegelicht en zijn<br />
een aantal tutorials opgenomen om het gebruik van ABAP OO binnen SAP Workflow te<br />
verduidelijken.<br />
31<br />
SAP WORKFLOW
Goede beveiliging vraagt<br />
om regelmatige toetsing<br />
De rijksoverheid maakt veel gebruik van zogenaamde maatschappelijke syste-<br />
men; informatiesystemen die van direct belang zijn voor de inwoners van Neder-<br />
land. Denk maar aan de systemen die de belastingdienst gebruikt om belastingen<br />
te innen en om zorg- en huurtoeslagen uit te betalen. Op het moment dat er<br />
sprake is van een beveiligingslek in deze systemen, kan dit grote consequenties<br />
hebben. Een stringent beveiligingsbeleid is dan ook onontbeerlijk. Het <strong>VNSG</strong><br />
Magazine sprak met Piet Goeyenbier, Evert van Donk en Ron van ’t Boveneind<br />
van EDP AUDIT POOL over het beveiligingsbeleid dat de overheid hanteert en het<br />
toetsen van de naleving van dit beleid.<br />
Door Veronie Boonk en Dirk-Jan Schenk – Foto Veronie Boonk<br />
EDP AUDIT POOL (EAP) is een interdepartementaal<br />
samenwerkingsverband<br />
op het gebied van van IT-audit binnen de<br />
rijksoverheid. De departementale auditdiensten<br />
zijn deelnemers in EAP op basis<br />
van ingebrachte FTE’s. Op basis hiervan<br />
beschikt een departementale auditdienst<br />
jaarlijks over een urenbudget voor opdrachten<br />
aan EAP. EAP werkt in opdracht<br />
van de auditdiensten uitsluitend bij de<br />
ministeries en de agentschappen; er<br />
32<br />
wordt dus geen werk verricht voor bijvoorbeeld<br />
gemeenten en provincies.<br />
Bundeling van kennis<br />
Met ongeveer 40 medewerkers fungeert<br />
EAP tevens als een kenniscentrum (www.<br />
eap.nl). De aanwezige kennis is gebundeld<br />
in een aantal kennisclusters. Evert van<br />
Donk, Senior-auditor en trekker van het<br />
kenniscluster ‘processen en informatiesystemen’,<br />
waar SAP onderdeel van<br />
uitmaakt: “Binnen de rijksoverheid<br />
wordt steeds meer van SAP gebruik<br />
gemaakt. Daarom is kennisborging<br />
op het gebied van onder andere de<br />
informatiebeveiliging in SAP-systemen<br />
een belangrijk speerpunt van<br />
EAP.”<br />
“Naast een gericht werving en selectie<br />
beleid en de mogelijkheid om diverse<br />
opleidingen te volgen en stages te lopen,<br />
borgt EAP kennis op het gebied van<br />
SAP sinds kort met een eigen technisch<br />
lab,” vertelt Piet Goeyenbier. Hij is als<br />
MT-lid onder meer verantwoordelijk voor<br />
kennismanagement. Ron van ’t Boveneind,<br />
een IT-auditor die met name SAP-audits<br />
uitvoert: “Het technisch lab stelt ons in<br />
staat om vrijuit te testen met SAP. Door<br />
bijvoorbeeld de instellingen in SAP te<br />
veranderen, kunnen we nagaan welke beveiligingsrisico’s<br />
deze veranderingen met<br />
zich meebrengen voor het onderliggende<br />
operatingsysteem en de database.”<br />
Doordat EAP op verschillende plaatsen<br />
ongeveer dezelfde werkzaamheden<br />
uitvoert, kan de opgedane kennis wijd<br />
worden verspreid. Piet: “Hierbij moeten<br />
we echter wel voldoen aan de geheimhoudingsplicht<br />
die we als auditor hebben.<br />
We kunnen de leereffecten van onze<br />
werkzaamheden alleen geanonimiseerd<br />
delen en verspreiden.”<br />
Algemeen geldend beveiligingsbeleid<br />
Binnen de rijksoverheid is sinds 1994<br />
het Voorschrift Informatiebeveiliging<br />
Rijksdienst (VIR) leidend op het gebied<br />
van de beveiliging van de informatievoorziening.<br />
EAP heeft een bijdrage geleverd<br />
aan de realisatie van het VIR, de evaluatie<br />
ervan en het opstellen van normenkaders<br />
waarmee de uitvoering van het VIR kan<br />
worden getoetst.<br />
“Het VIR schrijft een gestructureerde risico-analysemethode<br />
voor om de risico’s<br />
en de noodzakelijke maatregelen binnen<br />
een proces in kaart te brengen,” vertelt<br />
Evert. “Het geeft de richtlijnen voor het<br />
uitvoeren van een zogenaamde Afhankelijkheids-<br />
en Kwetsbaarheidsanalyse. Bij<br />
deze analysemethode worden eerst de<br />
eisen die aan een proces worden gesteld<br />
in het kader van beschikbaarheid,<br />
integriteit en vertrouwelijkheid in kaart<br />
gebracht. Dit is de afhankelijkheidsanalyse.<br />
Vervolgens wordt een kwetsbaarheidsanalyse<br />
uitgevoerd, waarbij de<br />
maatregelen die moeten worden getroffen<br />
om risico’s te minimaliseren, worden<br />
gedefinieerd.” “Naarmate een organisatie<br />
afhankelijker is van een proces, neemt<br />
de kwetsbaarheid toe en zullen ook de<br />
maatregelen sterker moeten zijn,” vult<br />
Ron aan.
Vorig jaar heeft een herijking van het<br />
VIR plaatsgevonden en dit jaar zal het<br />
VIR <strong>2007</strong> van toepassing worden. In het<br />
VIR <strong>2007</strong> zal informatiebeveiliging meer<br />
worden ingebed in de managementcontrolcyclus.<br />
Complexe materie<br />
Het beveiligingsniveau is altijd afhankelijk<br />
van de gestelde eisen en de grootste risico’s.<br />
In een SAP-omgeving kan dit, door<br />
de hoeveelheid gebruikte modules en de<br />
vaak ruime scope binnen een organisatie,<br />
behoorlijk complex worden. Piet: “Juist<br />
omdat SAP zo complex is, is kennisdeling<br />
voor ons ook zo belangrijk. Onvoldoende<br />
kennis bij SAP-gebruikers en –beheerders<br />
kan gemakkelijk tot fouten leiden.<br />
Ron geeft hier een mooi voorbeeld van:<br />
“Op dit moment zien we een explosie in<br />
het gebruik van Business Warehouse. De<br />
implementatie hiervan kan grote consequenties<br />
hebben voor de beveiliging. Als<br />
bijvoorbeeld de HR-module conform het<br />
need-to-know principe is ingericht, dan<br />
moet dat ook voor BW gelden. Alle achterdeuren<br />
moeten worden gesloten. Je<br />
moet je er dan wel bewust van zijn, dat<br />
die achterdeuren er zijn.”<br />
Het is zeker niet zo, dat alle risico’s door<br />
middel van maatregelen in SAP moeten<br />
èn kunnen worden geminimaliseerd. “Als<br />
een maatregel niet systeemtechnisch<br />
kan worden ingericht, kan er vaak wel een<br />
procedurele maatregel worden getroffen,”<br />
zegt Evert hierover. Hierbij wordt<br />
opgemerkt, dat procedurele maatregelen<br />
minder efficiënt kunnen zijn dan systeemtechnische<br />
maatregelen. Piet: “Wat<br />
dat betreft moeten we als auditors in<br />
eerste instantie zorgen dat sprake is van<br />
een betrouwbare, veilige en beheersbare<br />
informatievoorziening en dat wordt voldaan<br />
aan de wet- en regelgeving en het<br />
VIR. Efficiency is dan in tweede instantie<br />
van belang. Overigens is het wel zo, dat<br />
binnen de rijksoverheid steeds meer aandacht<br />
wordt besteed aan efficiency. Denk<br />
hierbij maar aan de Wet Walvis*”.<br />
v.l.n.r. Piet Goeyenbier, Ron van ‘t Boveneind, Evert van Donk<br />
Geautomatiseerd toetsen<br />
EAP doet ook onderzoek naar risico’s<br />
en manieren om de risico’s te beperken.<br />
Een belangrijk werkgebied is het toetsen<br />
of beveiligingsmaatregelen daadwerkelijk<br />
leiden tot een betrouwbare gegevensverwerking.<br />
Voor SAP maakt EAP<br />
hiervoor onder meer gebruik van Authorisation<br />
Auditor van CSI. “Dit is een tool<br />
waarmee we de autorisatie-inrichting<br />
kunnen controleren. Daarnaast maken we<br />
gebruik van IDEA en ACL om <strong>download</strong>s<br />
uit SAP op een efficiënte wijze te analyseren,”<br />
vertelt Ron. “Het schijnt dat SAP<br />
momenteel werkt aan een auditmodule.<br />
Als die bruikbaar is, gaan we deze zeker<br />
ook gebruiken.”<br />
Op het moment dat EAP leemtes aantreft<br />
in de beveiliging, brengt EAP een<br />
advies uit richting de opdrachtgever. Het<br />
is zeker niet zo, dat door EAP gedane<br />
adviezen per definitie worden opgevolgd.<br />
Evert: “Het is de opdrachtgever of proceseigenaar<br />
die bepaalt wat er met de<br />
adviezen gebeurt. Dat hangt sterk af van<br />
de managementstijl van de opdrachtgever.<br />
Als de opdrachtgever slechte<br />
ervaringen heeft, met de betrouwbaar-<br />
heid van de informatievoorziening, zal<br />
hij eerder geneigd zijn een advies over<br />
te nemen dan als hij deze ervaring niet<br />
heeft.”<br />
Droge kost<br />
Al met al lijkt EAP zich bezig te houden<br />
met heel droge kost, maar hier zijn de<br />
heren het absoluut niet mee eens. Piet:<br />
“Je werkt voor de B.V. Nederland en dat<br />
maakt het werkgebied erg interessant.<br />
Je komt bij verschillende departementen<br />
over de vloer en ziet daardoor veel<br />
verschillende ‘bedrijven’ en ‘informatievoorzieningsprocessen’.<br />
“De departementen<br />
zijn zeer divers qua sfeer en<br />
cultuur. In bepaalde projecten heb je een<br />
onafhankelijke positie, waardoor je deels<br />
je eigen werkwijze kunt bepalen,” vult Ron<br />
aan. “De informatievoorziening binnen de<br />
rijksdienst is behoorlijk in beweging, denk<br />
aan programma’s als de elektronische<br />
overheid en P-Direkt, dat biedt ook de<br />
auditor weer nieuwe uitdagingen,” besluit<br />
Evert.<br />
*wet administratieve lastenverlichting<br />
en vereenvoudiging in sociale<br />
verzekeringswetten<br />
33
StorkReal experimenteert met<br />
Kennis Management Portal<br />
> “Weten hoe de<br />
“Als ICT-dienstverlener is het onze taak<br />
om ons te verdiepen in de mogelijkheden<br />
van nieuwe technologieën”, zegt Marc<br />
Dassen. “En vervolgens klanten uit te<br />
dagen iets met die mogelijkheden te<br />
doen.”<br />
34<br />
technologie werkt”<br />
StorkReal ziet mogelijkheden om<br />
portals te introduceren in de ICT-<br />
oplossingen die zij haar klanten biedt<br />
voor technisch onderhoud. “Dan is het<br />
voor ons wel nodig om voldoende kennis<br />
te hebben van portaltechnologie”, zegt<br />
Marc Dassen, Managing Director bij<br />
StorkReal. Daarom vroeg StorkReal<br />
haar implementatiepartner TopForce<br />
een Kennis Management Portal te<br />
implementeren. “Die functioneert ook<br />
als interne kennisportal. We zien deze<br />
implementatie als een pilot. Als die<br />
succesvol verloopt zetten we portals<br />
breder in binnen Stork. Vooral om<br />
processen met klanten te verbeteren.”<br />
Door Bea Logtenberg en Jos Fluitsma<br />
– Foto’s StorkReal/Jos Fluitsma<br />
Eerst SAP op orde<br />
Volgens Marc Dassen is er nog maar bij<br />
weinig bedrijven sprake van een duidelijke<br />
strategie op het gebied van portals. “Ik<br />
zie hier bij Stork, maar ook bij onze<br />
klanten weinig portals. Als ze er zijn, is<br />
dat meestal te danken aan enthousiaste<br />
IT’ers en niet aan een bepaalde visie. Ook<br />
wij weten nog niet precies waar wij<br />
naartoe willen. We zijn tot nu toe druk<br />
geweest om SAP goed op orde te<br />
hebben. Nu dat zo is, gaan wij ons<br />
oriënteren op mogelijkheden om medewerkers<br />
en klanten nog beter in staat te<br />
stellen kennis te delen.” Marc Dassen ziet<br />
dat bedrijven steeds meer naar elkaar<br />
toegroeien door hun informatie-uitwisseling<br />
te verbeteren. “Dan kun je namelijk<br />
nog een forse efficiencyslag maken. Voor<br />
die informatie-uitwisseling kunnen wij<br />
onze portal inzetten. Onze vaste opdrachtgevers<br />
kunnen bijvoorbeeld hun<br />
opdrachten dan direct in ons systeem<br />
invoeren.” “Dat is nog maar de eerste<br />
stap in het gebruik van portals”, zegt<br />
Laurens Frijters, Sales & Marketing<br />
Director van TopForce. “Dat zal zich<br />
ontwikkelen van informatie-uitwisseling<br />
naar het ondersteunen van transacties<br />
binnen de bedrijfsketen. Zo worden<br />
portals steeds vaker ingezet om kenniswerkers<br />
effectief te laten samenwerken<br />
en de prestaties van bedrijven te<br />
verbeteren.”<br />
Integratie van informatie<br />
Het initiatief om een portal te implementeren<br />
komt vaak niet vanuit de business.<br />
“Er komen maar weinig vragen van die<br />
kant”, zegt Marc Dassen. “Maar als wij de<br />
technologische mogelijkheden aangeven<br />
zien ze opeens waar die hun in het<br />
proces nog verder kunnen helpen. Ze<br />
moeten eerst de toegevoegde waarde<br />
zien.” Volgens Marc Dassen is die<br />
toegevoegde waarde er zeker. “Voor<br />
bepaalde installaties gelden wettelijke<br />
bepalingen voor onderhoud. Wij kunnen<br />
bedrijven de zorg om daaraan te voldoen<br />
helemaal uit handen nemen. Als hij<br />
gegevens wil zien logt de opdrachtgever<br />
in op ons systeem. Zo kan hij aantonen<br />
dat hij aan de wettelijke bepalingen<br />
voldoet. Zo’n aanpak scheelt onze klant<br />
veel werk. Willen wij dat soort processen<br />
kunnen uitvoeren dan vraagt dat om<br />
integratie van informatie.”<br />
Changemanagement<br />
TopForce begon de implementatie van de<br />
portal door gebruikers te vragen waar zij<br />
in hun werk tegenaan lopen. “De doorsnee<br />
IT-deskundige vergeet dit essentiele<br />
uitgangspunt,” zegt Laurens Frijters.<br />
“Je moet een systeem, en in het bijzonder<br />
een portal, afstemmen op degenen<br />
die ervan gebruikmaken. Bovendien moet<br />
het simpel en betrouwbaar zijn. Pas als<br />
gebruikers toegevoegde waarde zien,<br />
“Vraag je altijd af wat je met een<br />
portal kunt doen”<br />
accepteren zij een nieuw systeem.<br />
Portals worden steeds meer een<br />
onderdeel van de standaardarchitectuur.<br />
De uitdaging zit hem vooral in het<br />
changemanagement. De mensen bewust<br />
maken dat er voordeel is te halen op het<br />
gebied van procesoptimalisatie. Een<br />
monteur bijvoorbeeld is niet geïnteresseerd<br />
in portals. Maar hij wil wel zijn werk<br />
zo makkelijk en efficiënt mogelijk kunnen<br />
doen.”<br />
Kennis vastleggen<br />
StorkReal verzamelt voortdurend kennis<br />
over normering en best practises op het<br />
gebied van onderhoud van technische<br />
installaties. Met de portal hoopt zij die<br />
kennis beter te kunnen benutten. Daarbij<br />
zal vooral het vastleggen van de aanwezige<br />
kennis inspanning vragen. “Onze<br />
medewerkers doen hun werk veel bij onze<br />
klanten”, vertelt Marc Dassen. “Zij zijn<br />
niet gewend om kennis en informatie<br />
over te dragen. Maar het vastleggen van<br />
die kennis is juist van groot belang. De<br />
gemiddelde leeftijd bij technisch personeel<br />
ligt rond vijftig jaar. Over een jaar of<br />
tien stoppen die met werken en nemen
Marc Dassen en Laurens Frijters<br />
ze hun kennis mee.” Laurens Frijters: “We<br />
hebben al een start gemaakt met het<br />
vastleggen van kennis. Bestaande kennis<br />
ligt vast in het Knowledge Management<br />
gedeelte van de SAP NW-portal. Je kunt<br />
deze op drie manieren terugvinden en<br />
hergebruiken: gestructureerd via<br />
navigatie, ongestructureerd via TREXzoekmachine<br />
en web-based via internet.”<br />
Internationalisering<br />
Laurens Frijters verwacht dat er de<br />
komende tijd veel gaat gebeuren op het<br />
gebied van servicemanagement. “Facility<br />
management processen worden van<br />
oudsher beschouwd als secundaire<br />
processen. Maar servicemanagement<br />
wordt steeds meer van strategisch<br />
belang. Voor veel ondernemingen wordt<br />
een goed gestructureerd servicemanagement<br />
een belangrijk onderdeel van<br />
hun onderscheidend vermogen.” Naast<br />
deze ontwikkeling ziet Marc Dassen nog<br />
een trend: de internationalisering binnen<br />
de technische wereld. “Bedrijven kijken<br />
steeds meer naar hun prestaties<br />
wereldwijd. Dat vraagt van ons dat wij<br />
over grenzen heen de techniek organiseren.<br />
Dat biedt ons voordelen, want wat<br />
we bij de ene installatie leren kunnen we<br />
bij de andere toepassen. Elk probleem en<br />
elke storing heeft zich ooit wel ergens<br />
voorgedaan. Als wij informatie over die<br />
storingen goed gestructureerd kunnen<br />
beheren, kunnen wij meerwaarde hebben<br />
voor onze klanten. Een dag stilstand bij<br />
grote installaties kost al snel tonnen per<br />
dag. Als wij met onze gestructureerde<br />
kennis storingen sneller kunnen verhelpen<br />
dan andere aanbieders, hebben we<br />
een groot concurrentievoordeel.”<br />
Laurens Frijters: “Systeemintegratie<br />
binnen een portal levert meer en betere<br />
informatie op.”<br />
Denk groot, begin klein<br />
Laurens Frijters adviseert niet lukraak<br />
over te gaan tot de implementatie van<br />
portals. “De organisatie moet er klaar<br />
voor zijn”, zegt hij. “Een portal wordt pas<br />
een succes als er sprake is van een visie<br />
en van centrale regie. Vraag je altijd af<br />
wat je met de portal kunt doen. Het is<br />
belangrijk om prioriteiten te stellen.<br />
Organisaties willen vaak te veel. Natuurlijk<br />
moet je een visie en ambitie hebben,<br />
maar je moet vooral toegevoegde<br />
waarde laten zien. Want zien is geloven.<br />
Dus: denk groot, begin klein.” Marc<br />
Dassen: “Dat ‘groot denken’ doen wij in<br />
onze discussies over Self Services naar<br />
klanten en partners en onze ideeën om<br />
een oplossing voor urenregistratie te<br />
implementeren in de portal.”<br />
StorkReal is een SAP-consultancybedrijf<br />
dat onderhouds- en serviceorganisaties<br />
adviseert over optimalisatie<br />
van processen en implementatie van<br />
systemen. StorkReal is onderdeel van<br />
Stork Industry Services (SIS), dat als<br />
industriële dienstverlener actief is op<br />
het gebied van onderhoud, reparatie,<br />
stops, renovatie, nieuwbouw, relocatie<br />
en complexe projecten en onderhoudsconcepten<br />
in de onshore en<br />
offshore. SIS maakt weer deel uit van<br />
Stork Technical Services groep, die in<br />
2006 met 6.080 werknemers een<br />
omzet van 868 miljoen realiseerde.<br />
De totale omzet van Stork bedroeg in<br />
dat jaar 2 miljard. www.storkindustryservices.com<br />
35
Een nieuw jaar, een nieuw gezicht,<br />
een nieuwe editie!<br />
Binnen de redactie van het <strong>VNSG</strong> Magazine is er aan het einde van 2006 een<br />
wijziging geweest. Na drie jaar heeft Huib Salimans vanuit SAP Nederland het<br />
stokje overgedragen aan Marjolein de Wit. SAP Nederland wil er hiermee voor<br />
zorgen dat er steeds nieuw bloed binnen de redactieraad kan komen. Vanuit Field<br />
Services binnen SAP Nederland zal Marjolein haar bijdrage gaan leveren aan dit<br />
magazine.<br />
Na 3 jaar werkzaam te zijn geweest<br />
binnen de backoffice voor SAP Education<br />
is Marjolein nu werkzaam als Junior<br />
Services Business Development Manager.<br />
In deze rol acteert zij als Education<br />
Account Manager en ze houdt zich daarnaast<br />
bezig met diverse marketingactiviteiten<br />
voor Field Services.<br />
Ontwikkelingen vanuit SAP Education<br />
Om flexibel, slagvaardig en succesvol te<br />
blijven, moet een organisatie zich<br />
voortdurend kunnen aanpassen. Marjolein:<br />
“Middels het cursusaanbod van SAP<br />
Nederland trachten we hier op diverse<br />
manieren op in te spelen. Binnen de<br />
strategie van een organisatie nemen<br />
opleidingen een belangrijke rol in.<br />
Wanneer de betrokkenen bij een implementatie<br />
van begin af aan goed zijn<br />
opgeleid, raakt men sneller gewend aan<br />
de nieuwe werkwijze. Hierdoor ontstaat<br />
geen achterstand: dat geeft rust en<br />
vertrouwen.<br />
Het nieuwe aanbod<br />
In januari is er weer een uitgebreide<br />
cursusagenda verstuurd waarin alle beschikbare<br />
trainingen voor de eerste helft<br />
van <strong>2007</strong> uitvoerig staan beschreven.<br />
Wat opvalt in deze cursusagenda zijn de<br />
vele zogenaamde E-learning trainingen.<br />
“Ieder heeft zijn of haar eigen voorkeur<br />
voor een bepaalde wijze van leren. Dankzij<br />
de E-learning trainingen is het mogelijk<br />
zelfstandig, in het eigen tempo, de<br />
trainingen te doorlopen waar en wanneer<br />
de cursist dat wil. Er bestaan E-learning<br />
trainingen op verschillende niveaus<br />
- van eindgebruiker tot en met key user.<br />
Ze kunnen ook rolgebaseerd zijn. De<br />
trainingen zijn variërend in duur van één<br />
tot acht uur en ze zijn gemakkelijk na registratie<br />
via het internet te benaderen”,<br />
vertelt Marjolein.<br />
In 2006 hebben er diverse Academies<br />
plaatsgevonden waarin nieuwe SAPconsultants<br />
in een korte periode zeer<br />
intensief tot op certificeringsniveau<br />
opgeleid werden. Ook in <strong>2007</strong> zullen deze<br />
Academies voor de diverse deelgebieden<br />
weer op de planning staan. Daarnaast<br />
zullen er Academies gepland worden die<br />
zich helemaal op SAP All-in-One richten.<br />
Professionele documentatie<br />
Marjolein: “Met de dynamische applicaties<br />
RWD Info Pak en SAP Productivity<br />
Pak by RWD van SAP Education is het<br />
mogelijk professionele documentatie,<br />
on-line hulp en interactieve simulaties te<br />
creëren en deze onmiddellijk ter beschikking<br />
te stellen van de eindgebruikers. Het<br />
proces is bijzonder eenvoudig: Tijdens<br />
een transactie zorgt de applicatie ervoor<br />
dat het proces automatisch wordt<br />
vastgelegd en gedocumenteerd. Deze<br />
output kan door de auteurs gemakkelijk<br />
worden omgezet naar online-helpmaterialen<br />
of simulaties. Het gebruik van deze<br />
applicatie blijkt in de praktijk tot minder<br />
stress bij de eindgebruikers te leiden.”<br />
Conclusie: SAP Education timmert aan<br />
de weg. We helpen onze klanten graag<br />
optimale invulling te geven aan hun kennisvraagstukken.<br />
Meer informatie omtrent het cursusaanbod<br />
van SAP Nederland is te vinden<br />
via de website www.sap.com/netherlands/education.<br />
Marjolein de Wit<br />
37
Blijven werken aan aansluiting<br />
SAP-onderwijs en bedrijfsleven<br />
> Bijeenkomst Kennis<br />
38<br />
SAP en Bedrijf<br />
Conclusie1: HvA-HES is voldoende op de<br />
hoogte van de behoefte aan kennis bij<br />
afgestudeerden. Conclusie 2: Het huidige<br />
SAP-onderwijs sluit voldoende aan op<br />
deze behoefte. Conclusie 3: De kennis<br />
van bedrijfsprocessen en het gebruik<br />
van ERP-systemen moet de basiskennis<br />
zijn voor iedere afgestudeerde. Dat was<br />
het resultaat van de bijeenkomst ‘Kennis<br />
SAP en Bedrijf’ die de HvA-HES in januari<br />
organiseerde. Bedrijfsleven en onderwijs<br />
spraken met elkaar over de aansluiting<br />
van de SAP-kennis van studenten op de<br />
behoefte van het bedrijfsleven. En over<br />
wat HvA-HES op dat punt te bieden<br />
heeft.<br />
Door Dirk-Jan Schenk en Jos Fluitsma<br />
HvA-HES is de Hbo-instelling die vorig<br />
jaar ontstond na fusie van de Hogeschool<br />
van Amsterdam met de Hogeschool voor<br />
Economische Studies. Het is de eerste<br />
hbo-opleiding in Nederland die colleges<br />
over SAP in haar studieprogramma heeft.<br />
En dat al sinds 1994.<br />
Vroeg contact onmisbaar<br />
‘Groot tekort aan SAP-consultants’ was<br />
de kop van een artikel in de Computable<br />
van begin januari. “In het artikel kregen wij<br />
een compliment voor onze inspanningen<br />
om daar iets aan te veranderen”, liet Dirk-<br />
Jan Schenk weten. Hij is SAP-docent aan<br />
de HvA-HES. Hij schetste in het kort de<br />
opleiding aan de HvA-HES, waarbij hij<br />
inzoomde op de minor Business Process<br />
Integration (BPI). Studenten van die minor<br />
voeren een bedrijfspracticum uit met<br />
gebruikmaking van een SAP-systeem.<br />
Daarnaast voeren ze een opdracht uit<br />
met - afhankelijk van de variant die ze<br />
hebben gekozen – Supply Chain Management,<br />
Strategic Enterprise Management<br />
of Treasury Management. “Om de overgang<br />
van school naar bedrijf voor studenten<br />
met kennis en vaardigheden op het<br />
gebied van SAP soepel te laten verlopen is<br />
vroegtijdig contact tussen student en<br />
bedrijf onmisbaar”, zei Dirk-Jan Schenk.<br />
“Dat kan op verschillende manieren,<br />
bijvoorbeeld door een stageopdracht,<br />
quickscan of afstudeeropdracht uit te<br />
voeren. Zo groeit de student als het ware<br />
naar een functie in het bedrijf toe.”<br />
Doorgaan<br />
Henny Hurkens van Uphantis, een SAP<br />
consultancy bedrijf, was het helemaal met<br />
Dirk-Jan Schenk eens. “Autorijden leer je<br />
niet alleen met theorie”, zei hij. Hij is zeer<br />
te spreken over de manier waarop HvA-<br />
HES ervoor zorgt dat studenten niet<br />
alleen kennis van, maar ook ‘hands-on’<br />
ervaring met SAP opdoen. Hij riep HvA-<br />
HES op door te gaan met haar aanpak<br />
voor het verder ontwikkelen van de kennis<br />
en ervaring van studenten. “De komende<br />
vijf jaar ligt het zwaartepunt van ICT op<br />
procesdesign/modeling en techniek.<br />
Implementatie gaat een ondergeschikte<br />
rol vervullen. ERP-systemen worden<br />
commodity-producten. Studenten moeten<br />
ermee kunnen omgaan zoals ze dat nu<br />
met officeproducten doen. Zonder die<br />
kennis kun je niet aan de slag in het<br />
bedrijfsleven. IT is het hart van de<br />
business en niemand kan hier meer buiten.<br />
Dat betekent dat managers ook kennis<br />
van IT nodig hebben om hun functie goed<br />
te kunnen uitvoeren. De kenniswerker zal<br />
continu moeten leren om bij te blijven met<br />
de ontwikkelingen die gaande zijn.” Ook<br />
Hans van Zuuk van Kas Bank vindt dat ITkennis<br />
én vakspecifieke kennis onontbeerlijk<br />
zijn om goed te kunnen functioneren.<br />
“Daarnaast moeten studenten kennis en<br />
vaardigheden op het gebied van ERP<br />
hebben die te vergelijken zijn met de<br />
huidige kennis en ervaring van officepakketten.<br />
Wij zien veel overeenkomsten<br />
tussen wat studenten in het virtuele<br />
bankbedrijf van hun bedrijfspracticum<br />
leren en wat zij in de praktijk aan kennis<br />
en vaardigheden nodig hebben.”<br />
Zelf opleiden<br />
Er zijn bedrijven die zelf opleidingen<br />
verzorgen om voldoende aanbod van SAPconsultants<br />
te garanderen. Een voorbeeld<br />
daarvan is Philips met haar Philips<br />
Academy. “Door eigen SAP-consultants op<br />
te leiden zijn we minder afhankelijk van<br />
dure externe consultantbureaus”, vertelt<br />
Cees Hendrikx van Philips. “We zijn vooral<br />
op zoek naar young graduates en meer<br />
ervaren werknemers. Als zij bij ons in<br />
dienst komen, volgen ze het Lead Philips<br />
SAP Academy programma. Ze krijgen<br />
informatie over Philips als bedrijf, leren<br />
denken in bedrijfsprocessen, leggen<br />
bedrijfsbezoeken af en kunnen SAPgecertificeerd<br />
worden. Het regelen van<br />
stageplaatsen en afstudeeropdrachten<br />
gebeurt bij ons niet centraal, onze<br />
productdivisies moeten dat zelf doen. Na<br />
hun opleiding gaan deze medewerkers bij<br />
een van de productdivisies specifieke<br />
taken uitvoeren. Via de Academy hebben<br />
ze ook een netwerk kunnen opbouwen<br />
waardoor ze onderling contact kunnen<br />
houden.” Ook Ictopus leidt zelf SAPconsultants<br />
op. “Studenten die bij HvA-<br />
HES de minor BPI hebben gedaan sluiten<br />
met hun kennis en vaardigheden uitstekend<br />
aan bij ons opleidingsprogramma”,<br />
zegt Fred Roethof. “Voordat medewerkers<br />
met dat programma kunnen beginnen,<br />
bepalen we via een assessment of zij
Bijeenkomst “Kennis SAP en bedrijf”<br />
daarvoor al dan niet geschikt zijn. In het<br />
eerste trainingsprogramma brengen wij<br />
hen kennis en vaardigheden van SAP bij.<br />
Daarna volgt een praktijkprogramma,<br />
waarbij wij ondersteuning verlenen om de<br />
medewerker tot juniorconsultant te laten<br />
doorgroeien. Zodra medewerkers dat<br />
niveau hebben bereikt, zetten wij hen in bij<br />
onze klanten. Wij hechten veel waarde aan<br />
sociale en communicatieve vaardigheden<br />
van onze medewerkers, omdat het daar bij<br />
consultants nog wel eens aan ontbreekt.”<br />
SAP denkt mee<br />
Als vertegenwoordiger van SAP Nederland<br />
ging Wilfred van Wel in op de samenwerking<br />
tussen SAP en het onderwijs, in het<br />
bijzonder HvA-HES. “Procesdenken wordt<br />
steeds belangrijker”, vertelde hij. “Bedrijven<br />
moeten steeds flexibeler op de<br />
concurrentie kunnen reageren door hun<br />
processen snel te kunnen aanpassen.<br />
Neem bijvoorbeeld het op de markt komen<br />
van EasyJet. Het gaat er op zo’n moment<br />
om hoe snel je als bedrijf op zo’n prijsbre-<br />
ker kunt reageren door je processen aan<br />
te passen. We onderscheiden dus niet<br />
meer naar producten, maar naar processen.<br />
Wij denken graag mee om antwoorden<br />
te vinden op vragen van managementteam,<br />
docenten en studenten van<br />
HvA-HES.”<br />
Actie<br />
Leverde de bijeenkomst ook nog concrete<br />
actie op? Jazeker! Alle partijen gaan zich<br />
inspannen om voor SAP-studenten de<br />
aansluiting tussen het verlaten van de<br />
school en het gaan werken in een bedrijf<br />
nog beter te laten verlopen. En de betrokken<br />
bedrijven hebben toegezegd dat zij<br />
komen met voorstellen voor stages,<br />
afstudeeropdrachten en mogelijke<br />
presentaties bij de afsluiting van de minor.<br />
Meer informatie over dit onderwerp kunt<br />
u vinden op http://sapkenniscentrum.<br />
hesasd.nl.<br />
Studenten aan het werk...<br />
Bij de bijeenkomst ‘Kennis SAP en<br />
Bedrijf’ waren vertegenwoordigers<br />
aanwezig van:<br />
• Philips<br />
• Kasbank<br />
• Ictopus<br />
• Capgemini<br />
• Runbook<br />
• Uphantis<br />
• Phoqus<br />
• SAP Nederland<br />
• HvA-HES<br />
39
40
Binnen het bestuur van de <strong>VNSG</strong><br />
ontstaan dit jaar 2 vacatures<br />
Voor Marinus Peters, secretaris/penningmeester van de <strong>VNSG</strong>, eindigt dit<br />
jaar de maximale zittingstermijn van 6 jaar. André van der Horst, die voor de<br />
werkgroepen in het bestuur zit, heeft aangekondigd in de loop van dit jaar zijn<br />
bestuursfunctie te willen beëindigen.<br />
Het <strong>VNSG</strong> Bestuur is daarom op zoek naar licentieleden, die geïnteresseerd zijn in een<br />
bestuursfunctie. Naar mensen die enthousiast zijn om hun bijdrage aan de <strong>VNSG</strong> te<br />
leveren. Die hun bestuurlijke kwaliteiten willen investeren in de <strong>VNSG</strong>.<br />
<strong>VNSG</strong>-bestuursleden<br />
Indien u zelf geïnteresseerd bent of<br />
u weet iemand binnen uw organisatie.<br />
Laat het ons dan weten. Ook voor<br />
meer informatie kunt u contact<br />
opnemen met de voorzitter van de<br />
<strong>VNSG</strong>, Mat Lejeune, lejeune@vnsg.nl.<br />
Op verzoek kan ook een uitgebreide<br />
functiebeschrijving worden<br />
toegestuurd.<br />
Wat wordt er onder meer verwacht van <strong>VNSG</strong>-bestuursleden:<br />
• De bestuursleden hebben een goede kennis van SAP als product en SAP als organisatie.<br />
• De bestuursleden herkennen zich in de missie van de <strong>VNSG</strong> en de uitwerking daarvan.<br />
• De bestuursleden hebben bij voorkeur andere bestuurlijke ervaring.<br />
• De bestuursleden kennen een goed evenwicht tussen betrokkenheid bij inhoudelijke onderwerpen en besturen op afstand.<br />
• De bestuursleden zijn besluitvaardig.<br />
• De bestuursleden hebben integriteit en verantwoordelijkheidsgevoel.<br />
• De bestuursleden hebben een onafhankelijke opstelling ten aanzien van belangen voortkomend uit hun andere functies.<br />
• De bestuursleden willen voldoende tijd beschikbaar stellen om als bestuurslid te functioneren.<br />
• De bestuursleden willen investeren in contacten met de (overige) leden van de <strong>VNSG</strong> alsmede met externe contacten.<br />
41
Nieuws vanuit de werkgroepen<br />
Nieuwe werkgroep<br />
Business Process Management (BPM)<br />
Bestuurswisselingen<br />
CRM Toine van Eeden van Leaseplan Corporation N.V. aangetreden als secretaris<br />
SRM Erwin Schönherr afgetreden als voorzitter.<br />
Retail Voorzitter Jan-Willem Ottenheim wordt opgevolgd door Michel van Zelst van Maxeda IT Services.<br />
Solution Manager Voorzitter Erik Plantinga wordt opgevolgd door Casper de Weerd (TNT Post).<br />
BPM Sander van Pelt (KLM) aangetreden als voorzitter.<br />
BPM Frank Luyckx (IDS Scheer) aangetreden als secretaris.<br />
Vacatures<br />
AUT secretaris<br />
SCM secretaris<br />
SRM voorzitter<br />
42<br />
WWW.<strong>VNSG</strong>.NL/VACATURES<br />
Dè Vacaturebank voor SAP-specialisten. Of u nu<br />
op zoek bent naar de juiste kandidaat binnen uw<br />
organisatie of u zoekt zelf een nieuwe uitdaging,<br />
kijk hiervoor op de vacaturebank van de <strong>VNSG</strong>!
Nieuwe leden van de <strong>VNSG</strong><br />
Fortis Vastgoed is een professioneel allround vastgoedbedrijf met disciplines in<br />
vastgoedontwikkeling en – beleggingen. Fortis Vastgoed verzorgt beleggingen in onder<br />
mee woningen, winkels, kantoren, parkeergarages en landelijk onroerend goed. De<br />
activiteiten zijn gericht op vastgoed in Nederland. Fortis behoort op het terrein van<br />
verzekeren, bankieren en beleggen tot de 20 grootste financiële instellingen in Europa.<br />
Het Nederlands Vaccin Instituut (NVI) zorgt in opdracht van de minister van VWS voor<br />
de levering van voldoende goede en betaalbare vaccins tegen infectieziekten. Het NVI<br />
koopt daartoe vaccins wereldwijd in of ontwikkelt en produceert deze zelf. De missie<br />
van het NVI luidt: “Het beschermen van de Nederlandse bevolking tegen infectieziekten<br />
door het leveren van vaccins voor vaccinatie onder normale en bijzondere omstandigheden.”<br />
Dow is een gediversifieerd chemisch bedrijf dat de kracht van innovatie, wetenschap<br />
en technologie toepast om het dagelijks leven continu te verbeteren. Het bedrijf<br />
probeert mensen te voorzien van alle levensbehoeften: van vers water, voeding en<br />
medicijnen tot verf, verpakkingsmiddelen en producten voor persoonlijke verzorging.<br />
Overige nieuwe leden:<br />
Adobe Systems Benelux<br />
StorkReal<br />
WMD Benelux B.V.<br />
BPF Bouwinvest bv<br />
GlaxoSmithKline B.V.<br />
Hoya Holding N.V.<br />
Hydro IS Partner<br />
Leaseplan Corporation N.V.<br />
Odfjell Terminals B.V.<br />
Perry Sport B.V.<br />
JCI<br />
Rademaker B.V.<br />
Shared Parts Services B.V.<br />
Informatie Beheer Groep<br />
Hanse Orga Benelux B.V.<br />
Bakker Hillegom B.V.<br />
BHP Billiton Intern. Metals B.V.<br />
Coca-Cola Enterprise<br />
CoopCodis<br />
CSK Food enrichment B.V.<br />
Dixons<br />
> COLOFON<br />
<strong>VNSG</strong> Magazine is het kwartaalblad van<br />
de Vereniging Nederlandstalige SAP<br />
Gebruikers. Het blad biedt een platform<br />
voor meningen en ervaringen van SAP-<br />
gebruikers. Het magazine is ook te vinden<br />
op www.vnsg.nl.<br />
Hoofdredactie<br />
Bea Logtenberg<br />
Eindredactie<br />
Sharon Brouwer<br />
Redactieraad<br />
- Bas van der Poel, Uphantis<br />
- Maurice de Feijter, Rabobank Nederland<br />
- Marjolein de Wit, SAP Nederland<br />
- Lieke Verdurmen, SAP Nederland<br />
- Dirk-Jan Schenk, Hogeschool voor<br />
Economische Studies<br />
- Veronie Boonk, Arinso Nederland<br />
Vragen over adverteren?<br />
Kijk op www.vnsg.nl of neem<br />
contact op met het <strong>VNSG</strong> Bureau.<br />
Tel: (073) 641 02 00<br />
Fax: (073) 644 45 32<br />
sharon.brouwer@vnsg.nl<br />
Vormgeving<br />
HSP Reclame & Communicatie, Rosmalen<br />
Druk<br />
Drukkerij Hendrix, Peer<br />
Oplage<br />
3.500 exemplaren<br />
Artikelen geven niet noodzakelijkerwijs de<br />
mening van het bestuur weer. De redactie<br />
behoudt zich het recht voor ingezonden<br />
stukken niet te plaatsen of in te korten.<br />
Artikelen, of gedeelten daarvan, mogen<br />
alleen worden overgenomen na toestemming<br />
van de redactie en met bron-<br />
vermelding.<br />
43
KRACHTBRON<br />
VOOR UW<br />
ONDERNEMING.<br />
• CTAC POWERHOUSE = DUURZAME OPLOSSINGEN. Implementatie, optimalisatie en beheer van SAP-systemen.<br />
Gespecialiseerde business units die op ondernemende wijze hun eigen focusgebied – branche, dienst of produkt – bedienen. Flexibel,<br />
slagvaardig en vraaggericht. Krachtig gebundeld in het Ctac Powerhouse. Ctac ondersteunt tevens bij het vaststellen van de bijdrage<br />
die een informatiesysteem moet leveren aan de strategische doelen van uw organisatie. Precies wat u van één van Nederlands grootste<br />
SAP-resellers mag verwachten. WWW.CTAC.NL<br />
44 GOUDSBLOEMVALLEI 30 5237 MJ ’S-HERTOGENBOSCH POSTBUS 773 5201 AT ’S-HERTOGENBOSCH T. +31 (0)73 692 06 92 F. +31 (0)73 692 06 88 E. INFO@CTAC.NL I. WWW.CTAC.NL
Change language