23.09.2013 Views

Vitens Folder Drinkwater Spannenburg NL.pdf

Vitens Folder Drinkwater Spannenburg NL.pdf

Vitens Folder Drinkwater Spannenburg NL.pdf

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

<strong>Drinkwater</strong>productie op<br />

<strong>Spannenburg</strong><br />

De zuivering en ontkleuring in het kort<br />

<strong>Spannenburg</strong> is een groot productiebedrijf waar <strong>Vitens</strong> van grondwater drinkwater<br />

maakt. Er wordt genoeg drinkwater gemaakt voor de helft van Friesland.<br />

Maar wat is ervoor nodig om van al dat opgepompte grondwater lekker drinkwater<br />

te maken?


<strong>Drinkwater</strong>productie op <strong>Spannenburg</strong><br />

1 Winning<br />

Het water wordt van wel 100 meter diepte uit de<br />

bodem opgepompt. Dit gebeurt in winputten (foto)<br />

op het terrein van <strong>Spannenburg</strong> en in een wingebied<br />

in Oudega (Gaasterlân-Sleat).<br />

2. Vacuümontgassing (toekomst)<br />

Zie achterpagina.<br />

<strong>Drinkwater</strong><br />

van <strong>Spannenburg</strong>:<br />

- 25 miljoen m3 per jaar<br />

(1 m3 = 1000 liter)<br />

- Voor 140 duizend<br />

woningen en bedrijven<br />

in de westelijke helft van<br />

Friesland (19 gemeenten)<br />

7 Nafilters<br />

Na het filteren en ontharden worden de laatste restjes ijzer,<br />

mangaan en kalk eruit gezeefd in de nafilters. Het water is dan<br />

klaar voor gebruik. Lekker! Maar een beetje geel van kleur…<br />

3 Beluchting<br />

Net uit de bodem is het grondwater nog niet lekker. Daarom<br />

wordt het belucht: zo komt er voor het eerst zuurstof bij het<br />

opgepompte water. Stoffen die het water een vieze smaak<br />

geven, zoals ijzer en mangaan, komen nu los uit het water.<br />

Het worden een soort vlokjes.<br />

Winning Vacuum ontgassing<br />

(toekomst)<br />

8 Ontkleuring<br />

Plaatbeluchting<br />

Nafiltratie Ontkleuring Reinwater opslag<br />

<strong>Vitens</strong> heeft een goede manier bedacht om de gele kleur uit<br />

het water te halen. Dit gebeurt in grote ketels waar kleine<br />

bolletjes kunsthars in zitten. De harsbolletjes nemen de kleur<br />

op, of beter gezegd: de humuszuren die uit de veenbodem<br />

komen en voor de kleur in het grondwater zorgen. Deze<br />

techniek heet ionenwisseling. Deze methode werkt beter<br />

en zuiniger dan andere ontkleuringstechnieken. Bijkomend<br />

voordeel is dat de ionenwisseling ook voor minder troebelheid<br />

en nagroei in het leidingnet zorgt.<br />

Spoelwater hergebruik


4 Voorfilters<br />

De stoffen die in vlokjes losgekomen zijn bij de beluchting,<br />

worden uit het water gezeefd. Dit gebeurt in grote bakken<br />

met speciaal fijn zand. Het water zakt hier langzaam<br />

doorheen. Het ijzer en mangaan blijven in de zandfilters achter.<br />

Om de voorfilters goed te laten werken, worden ze vaak<br />

schoongespoeld.<br />

Voorfiltratie Torenbeluchting Ontharding<br />

Distributie pompen<br />

9 Reinwateropslag<br />

Na al deze zuiveringsstappen is het drinkwater helemaal klaar<br />

om naar alle huizen en bedrijven te gaan. Met grote pompen<br />

sturen we het water het leidingnet in. Een deel bewaren we<br />

in 2 grote reservoirs (bovengrondse tanks, zie foto) en in<br />

2 ondergrondse reinwaterkelders. In deze kelders en reservoirs<br />

kunnen we in totaal 8.000 m3 opslaan, dus 8 miljoen liter. Zo<br />

hebben we dag en nacht genoeg vers drinkwater op voorraad.<br />

6 Ontharding<br />

Na nog een keer beluchten wordt het water onthard: er wordt<br />

kalk uit het water gehaald (eigenlijk calcium en magnesium).<br />

Dit gebeurt in grote gele trechters, de onthardingsreactoren.<br />

Hier zit speciaal zand in. Door een chemische reactie met<br />

natronloog blijft de kalk om de korrels kleven. Het water is<br />

daarna veel ‘zachter’.<br />

Kwaliteit<br />

Spoelwaterhergebruik<br />

Voor het spoelen van de filters is lucht<br />

nodig en veel water, wel 1 miljoen<br />

kubieke meter per jaar. Dankzij een<br />

nieuwe installatie kan 90 procent,<br />

dus 900.000 m3 spoelwater opnieuw<br />

gebruikt worden als drinkwater.<br />

De membraaninstallatie haalt het<br />

ijzer uit het water. Zo hoeven we<br />

minder water op te pompen voor het<br />

spoelen. Het ijzer is ingedikt als slib<br />

herbruikbaar in andere bedrijven.<br />

De kwaliteit van het water wordt dagelijks nauwlettend<br />

gecontroleerd; dat gebeurt in het ultramoderne drinkwaterlaboratorium<br />

van <strong>Vitens</strong> in Leeuwarden.


<strong>Drinkwater</strong>productie op <strong>Spannenburg</strong><br />

Afvangen en duurzaam<br />

inzetten methaangas<br />

<strong>Vitens</strong> gaat bij <strong>Spannenburg</strong> een<br />

techniek toepassen die het mogelijk<br />

maakt methaan op een duurzame<br />

manier te gebruiken voor diverse<br />

doeleinden. Bij de zuivering van dit<br />

grondwater voor de drinkwaterbereiding<br />

komt methaan, een koolwaterstof, vrij<br />

in de atmosfeer. Dit is een zogeheten<br />

broeikasgas met 23 maal zoveel effect<br />

als koolstofdioxide. Als deze stof in hoge<br />

concentratie uit het pas opgepompte<br />

water wordt gehaald, kan die zeer<br />

nuttig worden ingezet. Dat beperkt ook<br />

de uitstoot van methaan in de atmosfeer.<br />

Dit verlaagt de totale bijdrage van <strong>Vitens</strong><br />

aan broeikasgassen met 30 procent.<br />

Hoe het afgevangen methaan het<br />

best kan worden gebruikt, wordt nog<br />

onderzocht. Mogelijke opties zijn<br />

het inzetten voor de verwarming van<br />

gebouwen, opwekking van elektriciteit<br />

of als brandstof voor bedrijfsauto’s.<br />

Hoewel de ontwikkelde techniek pas<br />

rond 2012 toegepast zal worden,<br />

heeft deze in 2010 al Nederlandse en<br />

internationale prijzen voor innovatie<br />

en duurzaamheid gewonnen.<br />

Afvangen methaan <strong>Spannenburg</strong><br />

door vacuümontgassing<br />

Winput<br />

Luchtfilter<br />

Plaatbeluchter<br />

Ventilator voor<br />

luchtaanvoer<br />

Niveau<br />

transmitter<br />

<strong>Vitens</strong> Postbus 1090, 8200 BB Lelystad, www.vitens.nl<br />

Klantenservice 0900 0650 (lokaal tarief) - Maandag t/m vrijdag van 08.00 tot 17.00 uur Storingen 0800 0359 (gratis, 24 uur per dag, 7 dagen in de week)<br />

Klep<br />

Klep voor eventuele<br />

bypass bij calamiteit<br />

vacuüm ontgassing<br />

Pomp<br />

Druktransmitter<br />

Vacuüm<br />

ontgassingsketel<br />

Gastank<br />

Vacuümpopm<br />

voor het<br />

ontrekken<br />

van gas<br />

Restzuivering Opties:<br />

o.a. eigen wagenpark<br />

03.0016 01

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!