11oordraeAt - Brugse verenigingen

copyright VVF-Brugge 

WF-KRANT 

Afdeling Brugge 

Abonnement € 8,00 

op rekening 

068-0668370-67 

van WF Brugge 

Kerklaan 30 

8310 Assebroek 

Gratis voor WF-Ieden van 

het arrrondissement 

Brugge 

SECRETARIAAT 

Sint-Kruisstraat 11 

8310 Assebroek 

Tel.: 050.35.07.01 

e-mailadres: 

wf.brugge@skynet.be 

LOKAAL: 

Kleine Hertsbergestr. 3 

2e verdieping 

8000 Brugge 

LIDMAATSCHAP WF 

€ 33,00 

op rekening 

414-1171221-79 

o.n.v. 

WF 

2170 MERKSEM 

INHOUD VAN DIT NUMMER: 

Jo Patteeuw 

& 

Jo Vandeghinste 

Monsterrollen 

Bedelaars en 

bedelaarswerkhuizen 

PaulCoghe 

Schouwboek 

Elke auteur is verantwoordelijk 

voor de inhoud van zijn of haar 

teksten. 

Redactie & Lay-out 

Jo Vandeghinste 

MEDEDELINGEN 

LOKAAL 

Het lokaal in de Kleine Hertsbergestraat nr. 3 (tweede 

verdieping) is toegankelijk op maandag, 7 en 21 september en 5 

en 19 oktober van 14 tot 17 uur en op vrijdag 11 en 25 

september en 5 en 19 oktober van 19.30 tot 22 uur. 

GENEALOGIE & COMPUTER 

LET WEL: Vanaf september is er op elke tweede woensdag van 

de maand gewone openstelling van het lokaal (genealogische 

vormingsnamiddag) van 14 tot 17 uur. Op deze 

woensdagsessies kan men ook terecht voor specifieke computerproblemen. 

De data zijn 9 september, 14 oktober, niet in november en weer 

op 9 december. 

LES OUD SCHRIFT 

Op maandag 28 september om 20 uur in het lokaal. Thema: 

Parochieregisters eerste helft 17 de eeuw. (o.l.v. P. Coghe) 

VOORDRACHT 

Op maandag 26 oktober in het lokaal 'De lorge', 

Moerkerkesteenweg 194 te Brugge St.-Kruis om 20 uur spreekt 

Dhr. Chris Weymeis over "De bevrijding van de Zwinstreek". 

Dit in samenwerking 

Coppenolle. 

met de Heemkundige Kring M. Van 

FAMILIENIEUWS 

Men meldt ons het overlijden te Gent op 23.07.2009 van 

Mevrouw Marie-Louise Wittebolle lij was lerares, zangeres en 

actrice. Geboren te Brugge op 17.02.1931. Misschien herinneren 

sommigen onder ons haar nog als 'Flavie' in de 'Vorstinnen van 

Brugge'. le was de echtgenote van ons lid Paul Goddyn. 

We bieden de familie langs deze weg onze deelneming aan in de 

rouw die hen komt te treffen. 

DANK 

We houden er aan Dhr. en Mevr. Fernand Ghyoot uit Brugge te 

danken voor het afstaan aan WF-Brugge van hun collectie 

doodsprentjes. 

Houd nu reeds 15 november vrij voor de 37 ste West-Vlaamse WF 

Ontmoetingsdag te Rumbeke. 

Onze WF- afdeling wordt gesteund door: 

BRD 

GGE 

:---1


MONSTERROLLEN (vervolg) 

Klerken 

Lijste vande weerbare mannen up de prochie van Clercken den jaere 1645 

Paesscherone Pieter 

Vermersch Henric 

Du Rije Guille 

Ciaijs Henric 

Reingoudt Jan 

De Poortere Rougier 

Mahieu Adriaen 

Paesschezone Pieter de jong he 

Van Houtte Pieter fs Joorijs 

Bauden Jacques 

De Mez Jacques 

De Marte Mahieu (geschrapt) 

Van Veirene Chaerles 

De Man Jan de jonge 

Pinson Steven 

Nasschaert Guilleame 

Kyndt Robert 

Carpentier Levein 

De Hem Philips 

Verburch Jacques 

Mahieu Pieter 

Keminwiel Joos 

De Fruijt Michiel 

Leijnaert Pieter d'oude 

Van Borre Pieter 

Lobbegein Pieter 

Coenaert Mahieu 

Heindericx Jan 

Schillewaert Heinderik 

De Mez Jan 

Frotein Pieter 

De Mulie Ghelein 

Baes Guilleame 

Verbeke Claijs 

Verbeke Pieter 

Greijlinck Jacques 

Mahieu Jacques 

Costenobele Mailliaert 

Warmoes Pieter 

Le Fevere Jan 

Bolle Antheunis 

Van Borre Jan 

De Wagewercker Joos 

Otthemcke Jacques 

BaveleJoos 

Thevele Antheunis 

Leynaert Pieter de jonge 

De RooJan 

Van Roose Matheus 

Cornaert Jan 

Toursij Christiaen 

Bauden Fransois 

De loot Jan 

Verduijn Marijn 

Bouckaert Joos 

De Deckere Pieter 

Van Dromme Fransois 

Beauprez Pieter 

arme 

roer en capper 


pycke en capper 
























































551


Vlamynck Cornelis 

Poussein Chaerles 

De Lij Antheunis 

Valcke Jan 

PapeJaspardejonge 

Moijsie Jacques 

Claus Guilleame 

Beauvoijs Jacques 

Van Caestere Jan 

Del Vare Martein 

Geraert Adriaen 

Ghijselen Pieter 

Staelen Jacques 

Volbrecht Mathijs 

Carniere Guilleame 

Verduijn Mathijs 

Coppe Jan 

Gruijsier Jacques 

Goernaij Abraham 

Du Too Jan 

Andries Jacques 

Vanden Broucke Jacques 

De Zitters Jacques 

Taffijn Heindrick 

Coevoet Michiel 

Kyvit Jacques 

Vande Velde Michiel 

Goernaij Jan 

Vande Casteele Maerten 

Jaco Nijkela 

Du Verlie Guilleame 

Beauvoijs Jan 

Crosy Pieter 

De Croo Vachem 

Nevejan Jan 

Oostyn Joos 

Verbeke Christiaen 

De Wulf Jacques 

Staelen Fransois 

Nando Joorijs 

Wallaert Pieter 

La Rue Laureins 

Aelbrecht Jan 

Berten Jan 

Costenobele Jacques 

De Poortere Lieven 

Meussenne Pieter 

Hommeraet Joos 

















































Dese voornoemde Iyste gemaect up alle behoorlijke protesten naer stijle bij Joorys Beuckelaere hoofman, 

present de notabele prochianen up den xxviiio meye 1645 

Moere . 

Liste vande monsterynghe gehouden vande weerbaer mannen vande prochie van Moere op den 27 8 

meye 1645 

Maerten Dudon 

Houvenaghel Pieter 

Van Vlamertijnge Andries 

Vande Walle Omaere 

Houvenaghel Lambrecht 

Wildemesch Joos 

Masiere Jooris 

Van Assen Cornelis 

156 

roer ende capper 





picke ende capper 



_


Bauden Jaecques 

Vande Knocke Joos 

Schoolmeester Jaecques 

Heetem Maerijn 

Calle Pieter 

Ou Frenne Henderyck 

Verburch Clais 

Oorchies Jan 

Vermerre Pieter 

Jansen Eloij 

Carron Maerant 

Maerschant Jaecques 

Carre Jaecques 

De Jonghe Jan 

De Danser Steven 

Missuwe Joos 

Pancoucke Pieter 

De Corte Jan 

Vander Stock Lowijs 

Jansens Jaecques 

Maerten Clais 

Missuwe Guilliame 

Van Honsbrouck Pieter 

Cuvelier Baltasar 

Van Oijcke Tobias 

Aernout Segers 

Hobé Amant 

Geeraert Pieter 

Melis Jooris 

Spilliaert Antheunis 

Masiere Mahieu 

Claij Caerel 

De Zwerver Mahieu 

De Veij Claij 

Halocerie Antheunis 

Oore Pieter 

Bay Pieter 

Ou Weime Mahieu 

Van Hove Mailliaert 

De Klerck Guilliaeme 

Julien Guilliaeme 

Verstraete Pieter 

Oedie Joos 

De Sot Caerel 

Lotten Mahieu 

Vanden Berge Joos 

Moerman Mailliaert 

Van Slijppe Aernout 

Baert Jooris 

Lobé Cornelis 

Bouche Gabrieel 

De Raet Jaecques 

Cappelaere Andries 

musket ende rapiere 












































Oostkamp 

Omme van weghen Balliu, Burghemeester ende Schepenen der prochie ende heerelichede van 

Oostcamp te vuldoene aen het last aen hemIieden vuytgesonden by myne edele heeren, bughmeesters 

ende schepenen Slants vande Vryen van xxvi" may 1645 daerby hemlieden geordonneert is dat sy lieden 

souden maecken eene pertinente ende getrouwe Iyste van alle de weerbaer mannen bequaeme synde 

om waepenen te draeghen sonder eenich onderscheet van jaeren ende 500 wel van de ghone die 

hofstee ende huys houden als vande wercldieden ende knechten op teckenende heurlieden naeme ende 

toenaeme, de houde die sy hebben ende waepenen danoff sy versien syn ende de selve Iyste over te 

bringhen ter camer vande voorseide lande vande Vryen ten fyne ende effecte by de voorseide brieven


geraert soo syn daertoe by den voornoemde bailliu, burghmeester ende schepenen, gedaen de 

naervolghende debvoiren den 27 8 may 1645. 

De Vrekere Carles, capitein Oostcamp, 58 j vieroer en deyghen 

Verhaeghe Henderick, 40 j vieroer en de capper 

Rubbens Joos, 30 j vieroer en de capper 

Van Zeebrouck Jan, 30 j vieroer en de capper 

Claerbout Jacques, 33 j vieroer en de capper 

Vande Walle Pieter, 23 j vieroer en de capper 

Douve Joos, 26 j vieroer en de capper 

Alglave Franchois, 26 j vieroer en de capper 

Ghysels Louys, 21 j vieroer en de capper 

De Corte Laurens, 20 j vieroer en de capper 

Wannaij Lieven, 26 j vieroer en de capper 

De Pau Joris, 50 j vieroer en de capper 

Vande Respaille Cornelis, 40 j vieroer en de capper 

Nayaert Marin, 40 j vieroer en de capper 

Nayaert Joos, 45 j vieroer en de capper 

Verlinde Joos, 36 j vieroer en de capper 

Vanden Bogaerde Joos, 35 j vieroer en de capper 

Casaert Jacques, 50 j vieroer en de capper 

Baert Christiaen, 36 j vieroer en de capper 

Fiers Marin, 56 j vieroer en de capper 

Bruneel ? Salmoen, 40 j vieroer en de capper 

De Jode Jan, 30 j vieroer en de capper 

Verheeke Pieter, 20 j vieroer en de capper 

Ghysels Pieter, 32 j vieroer en de capper 

Wybaille Carel, 30 j vieroer en de capper 

Slabbinck Marin, 40 j vieroer en de capper 

Casaert Pieter, 32 j vieroer en de capper 

Kesteloot Andries, 40 j vieroer en de capper 

De Ruddere Andries, 23 j vieroer en de capper 

Boeve Gillis, 30 j vieroer en de capper 

De Bruyne Jan, 32 j vieroer en de capper 

Blondeel Symoen, 40 j vieroer en de capper 

Wyttruck Pieter, 40 j vieroer en de capper 

De Ruwe Willem, 48 j vieroer en de capper 

Provost Jacques, 26 j vieroer en de capper 

Monbailly Nicolais, 20 j vieroer en de capper 

De Ruwe David, 40 j vieroer en de capper 

Van Renterghem Pieter, 50 j vieroer en de capper 

De Vriese Nicolais, 30 j vieroer en de capper 

Nayaert Gillis, 58 j vieroer en de capper 

Onno Frans, 40 j vieroer en de capper 

Mombailly Comelis, 28 j vieroer en de capper 

Anthierens Rogier, 30 j vieroer en de capper 

Nayaert Jan, 25 j vieroer en de capper 

Vande Walle Pieter, 48 j vieroer en de capper 

De Doeldere Pieter, 38 j vieroer en de capper 

Wyme Jan, 20 j vieroer en de capper 

Govaere Roelant, 48 j vieroer en de capper 

Van Hove Pauwels, 23 j vieroer en de capper 

Monbailly Jacques, 28 j vieroer en de capper 

Passchesone Louys, 30 j vieroer en de capper 

De Sangere Pieter, 28 j vieroer en de capper 

Vande Moerhout Jan, 23 j vieroer en de capper 

De Puetere Jan, 38 j vieroer en de capper 

Millecam Guillame, 38 j vieroer en de capper 

Verheeke Joos , 36 j vieroer en de capper 

Wouters Andries, 30 j vieroer en de capper 

Albrecht Pieter, 28 j vieroer en de capper 

Wybaille Guillame, 30 j vieroer en de capper 

Cassier Guillame, 48 j vieroer en de capper 

De Wuift Joos, 30 j vieroer en de capper 

158 _


Gysels Jan, 26 j 

Vermeyre Louys, 28 j 

De Soete Joos, 36 j 

Courtois Maerten, 38 j 

Van Ryckeghem Cornelis, 28 j 

Christiaens Jan, 33 j 

De Hont Philips, 38 j 

De Beecke Guilleame, 23 j 

Van Maele Andries, 38 j 

Roty Bertholomeus, 36 j 

Van Grimberghe Nicolais, 36 j 

De Hont Joos, 39 j 

De Deckere Joos, 25 j 

Vande Broele Pauwels, 38 j 

Van Nieuwenhuyse Pieter, 40 j 

Van Kersbilck Passchier, 40 j 

De Mey Coffeyn, 40 j 

Waffelaere Fransois, 26 j 

Lapere Jan, 28 j 

De Wulf Fransois, 46 j 

De Smet Jacques, 23 j 

De Pappe Lieven, 30 j 

De Wulff Pieter, 36 j 

Van Calenberghe Hendrick, 30 j 

De Deckere Jan, 21 j 

Willems Antheunis, 28 j 

Van Hoiren Passchier, 20 j 

Rodts Lieven, 30 j 

Roots Philips, 38 j 

Caluwaert Philips, 37 j 

Hellebuyck Olivier, 40 j 

De Soete Joos, 23 j 

Craye Boudewyn, 55 j 

Van Gavere Geeraert, 26 j 

... hont Laureins, 28 j 

Storme Anthone, 46 j 

Pauwels Jan, 40 j 

Herwyn Pieter, 40 j 

Temmerman Marten, 36 j 

De Bruyne Maerten, 28 j 

Geluck Jacques, 40 j 

Waffelaere Joos, 28 j 

Vande Walle Adriaen, 24 j 

Cattele Nowel, 40 j 

De Wispelaere Lenaert, 39 j 

Symoens Pieter, 22 j 

De Smet Adriaen, 28 j 

Mortier Lieven, 36 j 

Standaert Jan, 46 j 

De Sangere Jan, 46 j 

De Roe Jonas, 40 j 

Hillaert Jan, 36 j 

Jacob Hendrick, 40 j 

Van Maldeghem Lieven, 40 j 

Vernacht Carel, 45 j 

Temmerman Louys, 36 j 

Malfait Pieter, 40 j 

De Soete Guilleame, 50 j 

vieroer en de capper 











































vieroer en degen 





vieroer en de degen 









vieroer ende capper 

Aldus gemonstert ende geresenteert de voors. Mannen midtsgaders hunne wapenen ten daeghe ende 

jaere voorseyd, ons toirconden 

Vanden Berghe, bailliu en Pieter Van Renterghem, burghemeester


Loppem 

Cowyer vande omenstelynghe der prochie van Loppem ghehouden up den 29 meye 1645 

Den hoochman 

Denys Fransoeys 

Haenneca Claeys 

Tylleman Jan 

Tant Gillis 

Reep Tomaes 

Verheeke Cornelis 

De Cloet Jan 

Buent Danneel 

Van Daelle Pieter 

Fraet Fransoeys 

Haenneca Adryaen 

De Nyckere Cornelis 

De Nyckere Jacop 

Van Hove Jan 

Van Hove Jooren 

Schuers Jan 

Haenneca Mateus 

Verheecke Ghylleyn 

Verwee Jan 

Verbouwen Danneel 

De Clerck Joos 

Muelemerstere Joos 

Coppens Danneel 

Wannyers Vynsent 

Meyaert Roelant 

1 roer 

1 roer en degen 

1 roer 

1 roer 

1 roer 

1 roer 

1 roer 

1 roer 

1 roer 

1 roer 

1 pycke 

1 roer 

1 picke 

1 picke 

1 roer 

1 roer 

1 roer 

1 roer 

1 roer 

1 roer 

1 roer 

1 roer 

1 roer 

1 roer 

1 roer 

1 roer 

Maeckende tsaemen de nombre van 51 mannen 

De Keyssere Jassper 

Meyaert Jan 

De Sanghere Joos 

Kynt Pieter 

Kesteloot Adryaen 

De Cnock Adryaen 

Verschuerre Danneel 

Mannyers Pieter 

Blanckaert Fransoeys 

De Jaeghere Christiaen 

Sys Jaques 

Coppens Gullyame 

Seye Fransoeys 

Seye Pieter 

Laport Vynsent 

De Jonghe Jan 

Seye Pauwels 

De Jaeghere Passchyer 

Millecaen Elarus 

Tant Fransoeys 

Seye Jan 

De Jode Andryes 

Schoebrouck Jan 

Wanniers Gullyame 

Aigoet Jan 

1 roer 

1 roer 

1 roer 

1 roer 

1 roer 

1 roer 

1 roer 

1 roer 

1 pycke 

1 pycke 

1 pycke 

1 roer 

1 roer 

1 pycke 

1 pycke 

1 roer 

1 roer 

1 pycke 

1 pycke 

1 pycke 

1 pycke 

1 pycke 

1 roer 

1 pycke 

1 pycke 

Mannekensvere 

Dit naervolghende syn alle de gonne ghemonstert hebben ende weerbaer mannen sijn binnen de prochie 

van Mannekensvere, gheschiet den 27 e meye 1645. 

Parijs Franchoijs 

Rogier Jaecques 

Haijaert Maerten 

Muijls Pieter 

Janssoone Adriaen 

Lambeijn Maerten 

Elleboot Adriaen 

De Wevele Lodewijck 

T' lonck Jan 

Swaels Pieter 

Elleboot Cornelis 

Tasijn Jan 

De Quijtere Adriaen 

Thijtica Claijs 

Rogiers Lieven 

De Man Cornelis 

Thijtica Guilliame 

Boudeweel Antheunis 

Du Pre Jan 

Pauwels Passchier 

Thoma Franchoijs 

Abraham Jan 

Houvenagel Charel 

De Puijdt Pieter 

Ergo Jaecques 

Summejjn Joos 

Heijns Hubrecht 

roer ende rapier 

pijcke ende rapier 


























Dumeijn Maerten roer ende rapier 

De Vuijst Pieter 


Verpalme Adriaen pijcke ende rapier 

Verpalme Anthone pijcke ende rapier 

De Saijere Pieter roer ende rapier 

Le Peere Jan 


Marijn Mailliaert 


Willaert Jan 


MijlIe Jan 


Lava Pieter 


Bonifaes Geeraerdt pijcke ende rapier 

Goisse Jan 


De Keijsere Michiel pijcke ende rapier 

Rijckebus Pieter 


Lippe Jaecques 


De Grauwe Jaecques roer ende rapier 

Du Pon Jaecques pijcke ende rapier 

Van Damme Joos pijcke ende rapier 

Walinck Willem 


Petoes Pieter 


Cornelis Jan 


Ruebens Pieter 


Vande Walle Antheunis roer ende rapier 

Podeveijn Guilliame pijcke ende rapier 

Pensor Pieter 


Goetgeluck Mailliardt roer ende rapier 

Ides Jan 


160 _


BEDELAARS EN BEDELAARSWERKHUIZEN (vervolg en slot) 

Staat der gevangenen in het bedelaarshuys de welke vraegen om te vertrekken naer het eyland 

Ommerschans 

Nr. Naam ouderdom Plaats van geboorte Aanmerkingen 

1141 Douwie Francisca 22 * Menen 

1160 Bertau Marie 30 * Brugge 

1163 Houdaert Franciscus 51 * Duinkerke wonend te Kortrijk 

1164 Strosse Petrus 34 * Rumbeke 

1166 Vandendorpe Joannes 16 * Tiegem 

1 172 Vannieuwenhuyze Franc. 49 * Ruiselede 

. Een eerste transport vertrok op 02.10.1822. Dit bestond uit volgende personen: 

1. De Peire Bernard 26 Brugge 

2. Serry Carolus 22 Brugge gedeserteerd en in het gesticht terug gebracht 

opnieuw gedeserteerd de 26.03.1824 

3. Cristiaen Constantinus 28 Brugge 

4. Van Cappel Bernardus 23 Brugge 

5. Van Damme Josephus 40 Brugge 

6. Van Damme Petrus 25 Brugge gedeserteerd op 14.01.1824 - opnieuw 

aangehouden wegens bedelarij en tot 3 maanden gevangenis veroordeeld. Na verloop van die tijd 

naar Ommerschans teruggevoerd - 05.03.1824 

7. Boury Henricus 28 Oostende 

8. Rossel Judocus 18 Brugge 

9. Van Damme Antonius 27 Brugge 

10. De Roysere Franciscus 54 Brugge 

11. Rondelet Franciscus 11 Brugge 

12. Michiels Carolus 31 Oostduinkerke + 06.01.1824 

13. Prince Martinus 44 Brugge 

15 Van Denbroucke Joannes 40 Deelijk gedeserteerd 

16. Abeele Adrianus 52 Gistel 

17 Van Neste Carolus 34 Lichtervelde overleden 06.01.1824 

18. Ruqoit Franciscus 50 Kuurne 

19. Gouwy Marie 44 Brugge 

20. Ceuninck Joanna 14 Brugge 

21. Ceuninck Barbara 8 Brugge 

22. Luijpens Theresia 33 Brugge 

23. Ou Pont Marie 23 Brugge 

24. Desmit Marie 18 Brugge 

25. Vereecke Marie 20 Brugge 

26. Chielens Anna 58 Oostende 

27 Mallezier Phillippus 45 Nieuwkapelle wegens goed gedrag uit de kolonie ontslagen 

op 01.02.1824 

28. DeZeure Petrus 47 Gistel 

29. Liemans Agnesse 26 Brugge 

30. Pagtenbeke Marie 48 Brugge 

31. Blomme Joannes 56 Brugge 

32. Desneyers Jacobus 18 Dudzele 

33. Mote Josephina 16 Nieuwpoort 

34. Van Ghistel Henricus 29 Koolkerek wegens goed gedrag ontslagen 23.02.1824 

35. Steenhout Joannes 53 Brugge 

36. Knockaert Marie 18 Westrozebeke 

37. Wackeniers Joannes 35 Oostende 

Een tweede transport bestaande uit 91 personen .waaronder degenen die vrijwillig naar Ommerschans 

zouden gaan, vertrok op 22 februari 1823. Ze werden per schip naar Ommerschans overgebracht. Dat 

schip lag op die dag klaar klaar en zou dezelfde dag om 4 uur in de namiddag vertrekken. 

De heer de Desan wordt aangesteld als commissaris en samen met twee onderofficieren en acht 

soldaten, moest hij de bedelaars die geschikt gevonden werden om veldarbeid te verrichten van het 

bedelaarswerkhuis van Brugge naar Ommerschans geleiden. De escorte moest om acht uur in het 

bedelaarswerkhuis zijn. De militairen zouden 15 dagen afwezig zijn.


Hier volgt de lijst: 

Ceuninck Joannes Carlier Bonifacius Huygens Franciscus 

De Clercq Carolus Poupaert Josep Van Acke Carolus 

Van Acke Jacobus Van Iseghem Petrus De Busscher Paulus 

Vlaminck Joannes Mortier Petrus Duvevier Bernardus 

Andries 19nacius Van Overstraete Joannes De Rycker Philippus 

Rondelet Franciscus Van hauter Joannes WaterdaeJeJacobus 

Albregt Ludovicus DeNolf Exaverius Titeca Andreas 

Taverne Henricus La Porte Joannes Beghein Ludovicus 

Beghein Carolus DeKokere Petrus Coeman Engelbertus 

Bonvoysin Petrus Jonckheere Joannes Warreyn Antonius 

VanWeydevelde Franciscus Rafelghem Joannes Ceuninck Virginia 

Torreborre Francisca Vandenberghe Sophie Bruneel Catharina 

Van Vyve Catharina Simon Barbara Simon Franciscus 

Paghters Therese Wats Marie-Anne Wats Andreas 

Beijon Exaveria Verhuist Joanna DeMan Rosalia 

DeMan Barbara 

(Jonckheere)Rosalia 

Chaineux Barbara Chaineux 

Desouter Victoria Overstraete Collette Ardouille Anna 

Ardouille Marie Godderis Constantia Soudewis Francisca 

Geldhof Victoria Geldhof Andreas (Marie) Coene Josephine 

Rigole Catharina Faberel Barbara Baelde Anna 

Vandamme Emelia DeBuyck Francisca Moerman Marie 

De bedelaarskolonie Ommerschans 

Centraal stond het hoofdgebouw, een vierkant twee verdiepingen tellend kloosterachtig gebouw met een 

grote binnenplaats en met blinde buitenmuren van 100 meter elk. Dit hoofdgebouw was de verblijfplaats 

van 1000 tot 1200 bedelaars, die in zalen van 40 à 50 personen waren ondergebracht, naar sekse 

gescheiden zelfs als ze getrouwd waren. Op de binnenplaats was een met hout afgezette gang 

aangebracht waar de wachters patrouilleerden. Er waren ook de werkplaatsen waar de arbeid moest 

gedaan worden. Het ging om spinnen, naaien, weven, breien en verstellen voor de vrouwen en om 

klompen, schoenen en kleren maken voor de mannen. Er was ook een smederij, een touwslagerij, een 

spijkermakerij,een koffiebaalweverij en een timmerwerkplaats. Buiten de gracht lag een twintigtal 

boerderijen (samen ongeveer 700 ha.)waar men vooral 's zomers, onder geleide van een detachement 

van 25 soldaten, landarbeid moesten verrichten. Daarbij verrezen nog 17 veldwachterswoningen om het 

ontvluchten tegen te gaan. Het leven was hard voor de bewoners die als gestraften werden behandeld. 

De beloning voor arbeid was fl. 1,50 per week. Daarvan werd fl. 1 ingehouden voor kost en werkkleding. 

De overige 50 cent werd uitbetaald in bonnen die buiten de kolonie geen enkele waarde hadden en 

alleen konden besteed worden in de winkel van de kolonie. Wie niet in staat was om de hele dag te 

werken kreeg een kleiner loon. Wie extra werk kon verzetten had de mogelijkheid om meer te verdienen. 

Wie op die wijze meer dan fl. 75 had weten te sparen kon in aanmerking komen om vrijgesteld te worden 

uit de kolonie. 

Ofschoon de kolonie opgericht was ter verheffing en beschaving van de kolonisten, heeft ze deze 

pretentie maar zeer gedeeltelijk kunnen waarmaken. Er was wel een schooltje maar omdat de kinderen 

moesten geld verdienen kwam er van schoolgaan niet veel. Ook met de beoogde zedelijke verheffing 

was het zeer droevig gesteld. Het aangebrachte hek tussen mannen- en vrouwenverblijven, waardoor 

ook echtparen gescheiden waren, had geen enkel effect. Volgens de bezoekers van de kolonie waren de 

meeste meisjes zwanger; 

De enige warme maaltijd in de kolonie was 's middags en bestond grotendeels uit paardenbonen en 

aardappelen en driemaal in de week een kleine portie spek of vlees. Het eten voor morgen- en 

avondmaal moesten ze zelf klaarmaken in de keuken. 

In elke zaal waren 40 à 50 mensen gehuisvest die daar hun maaltijd gebruikten en sliepen in een 

hangmat. Welk een bedompte atmosfeer er heerste als de mannen doornat van het werk op het veld kan 

men zich nauwelijks voorstellen 

Met godsdienstoefeningen was het ellendig gesteld. De predikant woonde twee uur van de schans en 

kwam 's winters niet vanwege de gesteldheid van de wegen. De katholieke geestelijke kwam enkel om de 

stervenden bij te staan want voor hen was er geen gebedsruimte. 

Voor de ongeveer 1000 zielen die de Ommerschans bewoonden was er één dokter die in Duitsland 

verbannen werd. De president van het geneeskundig toezicht kon vaststellen dat van alle kruiden voor 

zijn recepten hij enkel kropsla kende, dat hij een drankprobleem had maar de patiënten goed 

behandelde. 

Het leven was er wellicht niet zoals velen zich voorgesteld hadden. Een aantal mannen is er dan ook in 

geslaagd de kolonie te ontvluchten sommigen zelfs een tweede keer na hun terugkomst in de kolonie. 

162 _


Een lijst van gedeserteerden: 

Vlaminck Joannes gedeserteerd op 06.04.1824 

Dalvers Petrus gedeserteerd op 16.01.1824 

De Groote Joannes gedeserteerd. op Terug naar Ommerschans 25.01.1824 en 

Vandendorpe Joannes 

opnieuw gedeserteerd. op 15.03.1824 

gedeserteerd 

Coeman Angelus gedeserteerd 

Ignatius Strubbe gedeserteerd op 09.04.1822 en op 13.06.1823 

Joannes Deroo gedeserteerd op 06.12.1822 en opnieuw gedeserteerd op 18.06.1823 

en op 23.08.1823 terug naar Ommerschans 

(Van) Rafelghem Joannes gedeserteerd 

Vereecke Henricus gedeserteerd 

Petrus Dekokere gedeserteerd op 06.12.1822. en ook op 18.06.1823 en op 23.08.1823 

terug naar Ommerschans 

Serry Carolus gedeserteerd en naar de kolonie teruggebracht. Opnieuw gedeserteerd 

op 26.03.1824 

Blomme Angelina gedeserteerd 

Jonckheere Joannes gedeserteerd en teruggevoerd op 16.12.1823 en opnieuw gedeserteerd 

op 23.03.1824 

Joannes VandenBroucke gedeserteerd op 20.03.1822 en ook op 18.06.1823 

Jacobus DeMeyere ontsnapt op 17.07.1823 

Vandamme Petrus gedeserteerd op 14.01.1824. Opnieuw aangehouden wegens bedelarij 

en tot 3 maanden gevangenis veroordeeld. Na uitzitten van de straf naar 

Ommerschans teruggebracht 

Josephus Francois Houdaert Werd op 05.05.1820 en op 26.07.1822 als bedelaar veroordeeld en naar 

Ommerschans overgebracht. Daar is hij op 01.10.1823 gevlucht en langs 

Pruisen en Maastricht naar Kortrijk gekomen waar hij op 05.10.1823 

werd aangehouden en opnieuw naar de kolonie gestuurd. 

Antonius Warrein ontsnapt 17.07.1823 - aangehouden te Kortrijk en terug op 12.10.1823 

Petrus Strosse ontsnapt op 17.07.1823 en op 06.09.1823 van Gorinchem teruggevoerd 

naar Ommerschans 

Het overlijden van enkele kolonisten wordt medegedeeld: 

- Witdoek Joannes van Moerkerke overleden op 07.02.1824 

- Taverne Henricus van leper overleden op 31.05.1823 

- Messiaen Franciscus van Izegem overleden 30.05.1823 

- De Claire Petrus van Noordschote overleden 16.02.1824 

- Michiels Carolus van Oostduinkerke werd in november 1!22 naar Ommerschans overgebracht en stierf 

er op 17.03.1823 

- Moerman Marie van Bikschote kwam op 13.03.1823 aan te Ommerschans en stierf er op 01.06.1823 

- Titeca Andries van Koolskamp kwam op 13.03.1823 aan te Ommerschans en stierf er op 25.06.1823 

- Vanneste Carolus van Lichtervelde overleden op 06.01.1824 

Of er nog meer Belgische kolonisten gestorven zijn en waar ze juist begraven zijn wordt niet vermeld. 

Twee mannen werden wegens goed gedrag uit de kolonie ontslagen, nl.: 

Mallezier Phillippus van Nieuwkapelle op 01.02.1824 

Van Ghistel Henricus van Koolkerke op 23.07.1824 

Wat er na 1824 nog gebeurd is en of er nog kolonisten naar Ommerschans werden overgebracht heb ik 

niet kunnen achterhalen. Evenmin is geweten of die kolonisten bij de onafhankelijkheid van België naar 

hier teruggekomen of daar gebleven zijn. 

Heden ten dage is er weinig terug te vinden van de voormalige kolonie te Ommerschans die op 1 januari 

1890 officieel werd gesloten. Enkel een vroegere schansgracht en een kerkje dat nu als woonhuis 

verbouwd werd is nog te zien en verscholen tussen bomen en struikgewas ligt het bedelaarskerkhof, 

waar op het voorste gedeelte het personeel werd begraven, getuige de grafstenen, en op het achterste 

gedeelte de bedelaars. Van dit deel getuigen alleen enkele witte houten kruisen. 

Bronnen: - Modern archief 1ste reeks nr. 138b - Het museum van de Vaderlandse Geschiedenis: De 

Bedelaarskolonie Ommerschans 

- Heijmerikx : De Ommerschans als opvoedingsgesticht.


DNA-PRO-JECT 2009-2010 (vervolg) 

Resultaten voor de hoofdhaplogroepen van de eerste 505 afnamen: 

Groep Aantal % Oorsprong 

Rlb 29859,01 directe afstamming van de Cro-Magnons 

11 6117,08 Balkan, Centraal Europa en Scandinavië 

12 43 8,51 Caucasus, Balkan, ex-Joegoslavië 

El 25 4,95 Noord-Afrika, Middelands Zeegebied 

J2 24 4,75 Mesopotamië, Feniciërs, Grieken, Zuid-Italië (Romeinen) 

Rla 20 3,96 Ukraïne, Rusland,Scandinavië 

G2 17 3,37 Caucasus, Georgië, Armenië 

J1 7 1,39 Mesopotamië, Arabieren-Joden 

L 4 0,79 India en Pakistan, Rusland, Noord-Europa 

Q 3 0,59 Siberië, Noord- en Zuid-Amerika 

Het aantal gevonden verwantschappen in de laatste 1600 jaar bedraagt iets meer dan 40, waarbij 71 

personen betrokken zijn of ca 27,5 %. Dit wil zeggen personen waarvan meer dan dertig van de 

zevenendertig merkers identiek zijn. Dit is een zeer opmerkelijk resultaat. 

Voor de genealoog zijn de resultaten vanaf 35 merkers echt relevant. Familiekundigen die in 

rechtstreekse mannelijke lijn verder komen dan de elfde eeuw zijn schaars. Toch zien verschillende 

deelnemers met dezelfde of gelijkluidende naam hun verwantschap bewezen of net niet. De voltreffer 

was de deelnemende genaloog die op een onbekende vader vastliep en dankzij dit project nu precies 

weet uit welke familiestam die voortkomt. 

Verder in detail treden zou ons nu te ver leiden. Als de resultaten van de West-Vlamingen bekend zijn 

(begin 2010) komen we misschien hierop terug. 

AANWINSTEN BIBLIOTHEEK VVF-Brugge 

A 211 Het doopregister van ROLLEGEM-KAPELLE 1761-1797 B. Fillieux WF-Roeselare 

A 212 Parochieregisters VLAOSLO (1754-1794) W. Maertens VCGH Handzame 

A 213 Parochiereg. HANDZAME (1776-1794) en WERKEN J. Lamon VCGH Handzame 

A 214 Parochieregisters WOUMEN (1754-1794) W. Maertens VCGH Handzame 

B 125 a Ind. old Wettel. Passeringen OOSTCAMP, BUSKENAMBACHT, ERCKEGHEM en RODEN 

NIEUWENHOVE - Deel I A. Vervenne, M Verschilde HK Oostkamp 

B 125 b Ind. old Wettel. Passeringen OOSTCAMP, BUSKENAMBACHT, ERCKEGHEM en RODEN 

NIEUWENHOVE - Deel 11 + Alfab. Lijsten A. Vervenne, M Verschilde HK Oostkamp 

C 295a De naam CAPPELLE te GITS A tot K E. Cappelle WF-Tielt 

C 295 b De naam CAPPELLE te GITS L tot Z E. Cappelle WF-Tielt 

C 311 De Familie VANDEGHINSTE J. Vandeghinste Eigen beheer 

C 312 De Familie DELAERE J.Delaere Eigen Beheer 

C 313 Kwartierstaat van Isidoor Georges VOLBRECHT Eigen Beheer 

C 314 Genealogie DENOO H.Denoo Eigen Beheer 

o 017 Franse Telling ARDOOIE 1799 Geert Coene WF Roeselare 

F 1061 Jaarboek vld Heemk.Kr. "HET AMBACHT MALDEGEM". 2008 

F 200k Jaarboek HK ONS WINGENE 0 XI 2008 HK Ons Wingene 

164 

Jaarboek 'Bos en Beverveld' HK Bos en beverveld 

Handelingen van het Genootschap voor Geschiedenis te Brugge 2008/2


SCHOUWBOEK (vervolg) 

PaulCoghe 

07.05.1759 

Joannes Piqué 

Geschouwd het dood lichaam van Jacobus Piqué - 25 maanden 

Er werden geen conclusies noch breuken of kwetsuren gevonden. Alleen versmacht door 

het water. 

Verhoor in het huis van Fr. Maenhout 

- Marie Anne Mortier fa. Alexander - 37 j. - geboren te Brugge - huisvrouw van Jacobus 

Pycké - kamemelkverkoopster - moeder van het overleden kind verklaart dat het kind door 

onoplettendheid in het water is terecht gekomen. 

- Clara Kasse fa. Matheus - 22 jaar - geboren te Oostende - huisvrouw van Lenaert Mortier 

verklaart hetzelfde 

Wordt aangezien als een ongeluk 

08.06.1759 

Francois Vandaele 

Geschouwd het dode lichaam van Francois Vandaele - 27 jaar 

Er werd niets gevonden, noch kwetsuren of breuken, maar alleen versmacht door het water. 

Verhoor van de getuigen in het huis van de weduwe. 

- Marie De Busschere fa. Pieter - weduwe van Francois - 41 jaar - geboren en wonende in 

Brugge en 'claere bleeckerine' verklaart dat hij laken aan het bleken was en toevallig in het 

water is gevallen. Ze heeft hem gevonden toen ze hem ging roepen om thee te drinken. 

- Beernaerd Banckaert ts. Pieter - 33 jaar - geboren en wonend te Brugge - blekersgast 

- Aernoud De Bruijne fs. Jooris - 60 jaar - geboren en wonend te Brugge - wever 

Wordt aangezien als een ongeval en de begraving is toegestaan 

16.06.1759 

Joseph Bekaert 

Geschouwd het dood lichaam van Joseph Bekaert - 26 jaar - knecht bij heer Coppieters. 

Een kleine wonde in de rechterzijde omtrent vijf vingers onder de rechterborst en gedrongen 

tussen de 2de en 3de korte rib en door de rechter lob van de lever tot in de grote 

bloedvaten. Daardoor een grote bloeding wat de buik vulde. 

Ondervraging ten huize van komies Coppieters 

- Catherine Juli... fa Joannes - 28 jaar - geboren te Sint-Pieterskapelle en wonende te 

Brugge verklaart dat ze heeft horen schermen met degens met de koetsier van de heer 

Lebailly en de knecht van de heer Waerlop. 

De overledene zegde nog dat Michiel Wybo hem domweg gekwetst heeft al badinerend. 

Er word besloten Michiel Wybo aan te houden en hem in de gevangenis te stoppen en het 

dode lichaam te begraven 

05.07.1759 

Joannes Cappel 

Geschouwd het dode lichaam van Joannes Cappel - 4 jaar. 

Geen verwondingen maar de buik gespannen en de neusgaten vol schuimachtig vocht. Het 

kind is versmacht wat de oorzaak van de dood is. 

Verhoor op het stadhuis van de getuigen: 

- Joannes Cappel fs. Joannes - 27 jaar - geboren en wonende te Brugge - saaiwever 

vader van het kind 

- Jan Codron ts. Jan - 45 jaar - geboren en wonende te Brugge 

- Pieter Ferri fs. Pieter - 53 jaar - geboren en wonend te Brugge 

Er wordt toestemming gegeven tot begraven want het wordt aangezien als een ongeval. 

25.07.1759 

Jacob Comelis 

Fs. Geleyn - 69 jaar - geboren en wonende te Brugge - leertouwer - is gekwetst en er 

wordt gevraagd naar de oorzaak erven. Hij zegt dat hij een mes van de tafel genomen heeft 

en twee à drie maal in zijn lijf gestoken heeft. Hij woonde in de Lane naast beenhouwer 

Breydel 

Volgende getuigen worden opgeroepen:


- Jacob Renodin fs. Arnoldus - 21 jaar - geboren en wonend te Brugge - soldaat van de 

Burgerlijke wacht 

- Pieter Delval fs. Pieter - 43 jaar - geboren te Brussel en wonende te Brugge - soldaat van 

de Burgerlijke wacht 

- Susanna Lauwers fa. Augustijn - huisvrouw van Lodewijck Annaert - 41 jaar - geboren te 

Brugge en wonend naast het huis van Jacob Cornelis 

- Monica Van Bedtsbrugghe fa. Franciscus - huisvrouw van Anthone Averbeke - 29 jaar 

geboren en wonende te Brugge 

- Joanne Parmentier fa. Jacob - 43 jaar - geboren te Gullegem en wonende te Brugge 

huisvrouw van Joseph Besijn 

Er wordt besloten de gekwetste man naar de gevangenis te brengen als hij daartoe in staat 

is. 

Marie Plancke 

Fa. Joos - 61 jaar - jongedochter - wonend als spellewerkster en gekwetst in bed liggend 

zegt dat zij op O.L.Vrouwdag gevallen is van haar stoel en daardoor een wonde aan het 

hoofd heeft opgelopen 

06.09.1759 

Marie Plancke 

Geschouwd het dode lichaam van Marie Plancke.- 65 jaar (sic) - een kleine conclusie op de 

linker kaak en een boven het rechter sleutelbeen - ze heeft de convulsie gehad wat de 

oorzaak is van haar dood. Provisionele toelating om te begraven 

06.09.1759 

Emanuel Surmont 

Ondervraging ten huize van Jan Surmont. 

Emanuel Surmont ts. Jan - 11 jaar - geboren en wonende te Brugge - leert het 

kleermakersvak bij meester Valise en ligt te bed. 

Gevraagd naar de oorzaak verklaart hij dat hij van de tafel gevallen is op zijn hoofd. 

22.09.1759 

Joe Barbara Finnij 

Ondervraging ten huize van weduwe Bekemans 

JoeBarbara Finnij fa. Joannes en weduwe van Albert Bekemans - 53 jaar - gekwetst te bed 

liggend. 

Gevraagd naar de oorzaak zegt ze dat ze haar zelf zo gesneden heeft met een mes om de 

geesten te verjagen die haar volgden. Als getuigen worden ondervraagd: 

- Juffr. Marie Blondeel fs. Bruno - 27 jaar - geboren en wonende te Brugge bij haar moeder 

Barbara. Isabelle, Joanne en Brunona Blondeel worden ondervraagd over de 

krankzinnigheid van hun moeder 

- Sr. Ignatius Roels fs. Balduinus - 32 jaar geboren en wonende te Brugge - meester 

apotheker 

Besloten wordt dat in geval ze zou komen te overlijden, haar te laten begraven zonder 

schouwing 

02.10.1759 

Francois Saelens 

Geschouwd het dode lichaam van Francois Saelens - 4 jaar - geen contusies, wonden, 

breuken gevonden maar versmacht door het water, oorzaak van de dood. 

Ondervraging van de getuigen ten huize van Francois Saelens. 

- Joanne Ollivier fa. Jan Baptiste huisvrouw van Francois Saelens - 26 jaar - geboren te 

Deinze en wonende te Brugge ,moeder van de overledene. 

- Marie De Meyere fa. Jacob - 25 jaar - huisvrouw van Beernaert Tyllis - melkster 

geboren en wonende te Brugge 

05.10.1759 

Carel Roelandts fs. Bertholomeus - 34 jaar - Nieuwerkerken bij Aalst en wonende te 

Brugge - biervoerder - ziek in bed liggend 

(wordt vervolgd) 

166 _

11oordraeAt - Brugse verenigingen

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?