Oversight op betalings- en effectenverkeer 2012 - ERC Online

februari 2013 

1 

Oversight op betalingsen effectenverkeer 

12 

De Nederlandsche Bank 

Oversight op betalingsen 

effectenverkeer 2012

februari 2013 

12 

De Nederlandsche Bank 

Oversight op betalingsen 

effectenverkeer 2012


Inhoudsopgave 

1. Inleiding 3 

2. Oversight: doel en methode 4 

3. Oversight ontwikkelingen in 2012 8 

4. Toetsingsresultaten hoogwaardig betalingsverkeer 12 

5. Toetsingsresultaten effectenverkeer 15 

6. Toetsingsresultaten retailbetalingsverkeer 23 

Appendix – gebruikte afkortingen 27 

2

1. Inleiding 

3 


Dit oversightrapport dient om verantwoording af te leggen over de uitvoering van 

de taak van de Nederlandsche Bank (DNB) met betrekking tot het oversight op 

het betalingsen effectenverkeer. Het internationale Committee on Payment and 

Settlement Systems (CPSS) stelt eisen aan de transparantie van de oversightfunctie 

van een centrale bank. Dit vereiste is als volgt verwoord in het rapport van het CPSS 

inzake oversight uit 2005: ‘Central banks should set out publicly their oversight policies, 

including the policy requirements or standards for systems and the criteria for determining 

which systems these apply to.’ (zie www.bis.org/publ/cpss68.pdf). DNB vult dit in door, 

naast de gebruikte toetsingscriteria, eveneens de resultaten van de toetsingen te 

publiceren teneinde op een effectieve wijze aan dit criterium invulling te geven. 

DNB publiceert sinds verslagjaar 2006 een dergelijk overzicht. 

De mate van compliance van het voor Nederland relevante betalingsen effectenverkeer 

met de afgesproken (inter)nationale oversightstandaarden is opgenomen 

in het voorliggende rapport. Deze resultaten van het oversight zijn gebaseerd 

op werkzaamheden door DNB verricht gedurende 2012 en waar relevant met de 

Autoriteit Financiële Markten (AFM) en toezichthouders in het buitenland. 

In hoofdstuk 2 staan het doel en de methode van het oversight centraal. Hierin is 

ook opge nomen de volledige lijst van oversightobjecten waarop in 2012 oversight is 

gehouden. In hoofdstuk 3 worden de laatste ontwikkelingen op het gebied van oversight 

behandeld. In hoofdstukken 4 t/m 6 zijn de resultaten van de toetsingen op - 

ge nomen, onderverdeeld in drie hoofddomeinen: het hoogwaardige betalingsverkeer, 

het effectenverkeer en het retailbetalingsverkeer. In de Appendix is een 

lijst van gebruikte afkortingen opgenomen. De afsluitdatum van het rapport is 

1 februari 2013.


2. Oversight: doel en methode 

Oversight is een vorm van toezicht dat gericht is op de bevordering van de 

veiligheid en efficiëntie van het betalingsen effectenverkeer. Voor DNB zijn dat 

alle betaalsystemen, betaalproducten en effectenafwikkelsystemen die relevant zijn 

voor Nederland. Met behulp van oversight wordt beoogd de systeemrisico’s en 

het risico op maatschappelijke onrust te mitigeren die kunnen ontstaan vanuit het 

voor Nederland relevante betalingsen effectenverkeer. Het oversight op betalingsverkeer 

is een taak die DNB uitvoert zowel uit hoofde van de Bankwet 1998 (Artikel 4 

lid 2 en artikel 3 lid 1e) als uit hoofde van het Europees Stelsel van Centrale Banken 

(EU-Verdrag Artikel 127 lid 2). In deze artikelen wordt DNB en het stelsel van 

centrale banken de taak gegeven om de goede werking van het betalingsverkeer 

te bevorderen. Het oversight op het effectenverkeer is mede gebaseerd op de Wet 

Financieel Toezicht (Wft, artikel 5:30 lid e) en de daaruit voortvloeiende vergunning 

voor het houden van een beurs of handelsplatform. Dat deel van het oversight 

wordt gezamenlijk uitgevoerd met de AFM. 

DNB houdt oversight op alle betaalsystemen en betaalproducten die van belang zijn 

voor het Nederlandse hoogwaardige en retailbetalingsverkeer. Met betrekking tot 

het effectenverkeer omvat het oversight alle systemen die de clearing en settlement 

verzorgen van het effectenverkeer dat voor Nederland relevant is. DNB overseers 

nemen deel aan het gezamenlijke oversight op internationale systemen. Tabel 2.1 

biedt een overzicht van de nationale en internationale oversightarrangementen 

waaraan DNB deelneemt. 

4

5 


Tabel 2.1 Nationale en internationale oversightarrangementen 2012 

Oversightobject Lead overseer/ toezichthouder Andere overseers/toezichthouders 

Hoogwaardig betalingsverkeer 

TARGET2 ECB Eurosysteem ncb’s 

TARGET2.NL DNB 

EURO1 ECB Eurosysteem ncb’s 

CLS Federal Reserve G10-centrale banken en overige centrale banken 

van de 17 betrokken valuta’s 

SWIFT NBB Overige G10 centrale banken 

Effectenverkeer 

LCH.Clearnet SA Roulerend voorzitterschap 

toezichthouders Euronext landen 

De uitvoering van oversight vindt plaats door middel van toetsingen en via reguliere 

oversightactiviteiten. Toetsingen worden uitgevoerd als er sprake is van een nieuw 

systeem, een nieuw product of in geval van een grote wijziging. Hierbij wordt het 

hele object aan standaarden getoetst die voor dat soort systeem of product van 

toepassing zijn (een overzicht is weergegeven in Tabel 2.2). Ook deeltoetsingen zijn 

mogelijk, bijvoorbeeld bij kleinere wijzigingen in het object. 

Het reguliere oversight bestaat ondermeer uit het monitoren van een oversightobject 

aan de hand van rapportages en het voeren van periodieke gesprekken 

met management en auditors van het object. Daarbij wordt de voortgang van de 

afhandeling van aanbevelingen bewaakt en wordt gevolgd welke ontwikkelingen of 

wijzigingen gepland worden voor het object. 

AFM, DNB en toezichthouders uit België, 

Frankrijk en Portugal 

LCH.Clearnet Group Ltd Autorité de Contrôle Prudentiel AFM, DNB en toezichthouders België, 

Frankrijk, Portugal en het VK 

EMCF AFM en DNB FSA, en toezichthouders Denemarken, Finland, 

Hongarije, Zweden en Zwitserland 

Euroclear NL AFM en DNB 

Euroclear (ESES) NBB AFM, DNB en toezichthouders uit België en 

Frankrijk 

EuroCCP FSA AFM en DNB 

ECC BaFin Bundesbank, AFM en DNB 

Holland Clearing House AFM en DNB 

Retailbetalingsverkeer 

Equens (SE, CSS, CSM en Switch) DNB 

VISA Europe (VISA en V Pay) ECB Eurosysteem nationale centrale banken 

MasterCard Europe 

(MasterCard en Maestro) 

CCV DNB 

Currence (Chipknip, Acceptgiro, 

Incasso, iDEAL) 

DNB 

Betaalvereniging Nederland DNB 

NVB (Spoedopdracht) DNB 

UPSS DNB 

NBB Overige Eurosysteem nationale centrale banken 

en ECB 

Voor alle oversightobjecten die onderdeel zijn van de financiële kerninfrastructuur gelden nog aanvullende business continuity eisen 

(Toetsingskader Business Continuity Management Financiële Kerninfrastructuur, DNB, 2011)


Tabel 2.2 Toepasselijke oversightstandaarden 

Oversightobject Toepasselijke standaarden in 2012 

Hoogwaardig betalingsverkeer 

TARGET2, TARGET2.NL, EURO1, CLS Core Principles for Systemically Important Payment Systems (BIS, 2001) 

SWIFT High Level Expectations (SWIFT) 

Effectenverkeer 

LCH.Clearnet SA, LCH.Clearnet group Ltd., 

EMCF, HCH, EuroCCP, ECC, Euroclear NL, 

Euroclear (ESES) 

Recommendations for securities settlement systems and recommendations 

for central counterparties in the European Union (ESCB & CESR, 2009) 

Retailbetalingsverkeer 

Equens SE, CSS, CSM, Switch Terms of reference for the oversight assessment of euro systemically and 

prominently important payment systems against the core principles 

(ECB, 2007) 

VISA, V Pay, MasterCard, Maestro Oversight framework for Card Payment Schemes (ECB, 2008) 

CCV Geen (nog niet beschikbaar) 

Currence Chipknip Geen (nog niet beschikbaar) 

Currence Acceptgiro Oversight Framework for Credit Transfer Schemes (ECB, 2010) 

Currence Incasso Oversight Framework for Direct Debit Schemes (ECB, 2010) 

Currence iDEAL Aanbevelingen voor betaalproducten (DNB, 2006) 

NVB (Spoedopdracht), UPSS Geen (licht oversight regime) 

Betaalvereniging Nederland Geen (nog niet beschikbaar) 

In april 2012 zijn nieuwe oversightstandaarden beschikbaar gekomen. Deze zullen door DNB in 2013 worden toegepast (zie paragraaf 3.1) 

De resultaten van een toetsing worden vastgelegd in een overzichtstabel waarin is 

weergegeven in welke mate het object op het moment van toetsing voldoet aan alle 

standaarden. De daarbij gehanteerde scoringssystematiek volgt de internationale 

standaarden en is als volgt: 

Tabel Legenda 

Kleur Betekenis Uitleg 

Voldoet Aan alle eisen wordt voldaan 

Voldoet grotendeels Er zijn kleine tekortkomingen met een beperkte 

invloed op de veiligheid en efficiëntie van het object 

Voldoet deels Er zijn ernstige tekortkomingen waarvoor op korte 

termijn maatregelen worden doorgevoerd 

Voldoet niet Er zijn ernstige tekortkomingen waarvoor niet gepland 

is om op korte termijn maatregelen te nemen 

Niet van toepassing 

Niet getoetst Er heeft nog geen initiële toetsing aan deze standaard 

plaatsgevonden 

6

7 


De overzichtstabellen (zie hoofstukken 4 t/m 6) worden jaarlijks bijgewerkt om te 

laten zien in welke mate nog steeds wordt voldaan aan de standaarden respectievelijk 

waar verbeteringen zijn geconstateerd. Deze actualisering is gebaseerd op de 

informatie uit het reguliere oversight en op eventuele follow-up toetsingen. Vandaar 

dat de overzichtstabel per object een overzicht geeft voor het voldoen aan alle 

standaarden, ook al is er in het afgelopen jaar geen volledige toetsing uitgevoerd. 

Een systeem of product dat slechts deels (oranje vak) of niet (rood vak) voldoet aan 

één of meer van de standaarden zou in principe niet operationeel mogen worden 

of zijn totdat de tekortkomingen zijn opgelost. Er zijn echter twee situaties waarin 

een systeem of product met een voldoet deels of voldoet niet oordeel toch operationeel 

wordt of blijft. 

De eerste situatie betreft oversightobjecten die materieel (nog) niet belangrijk zijn, 

dat wil zeggen dat het potentiële systeemrisico of het risico op maatschappelijke 

onrust van dat object zeer gering is; maar voordat zij operationeel mogen worden 

is wel goedkeuring door de overseer nodig. Een dergelijk prior approval kan in een 

dergelijk geval eventueel toch worden afgegeven zodat het systeem kan starten. 

De keuze om een systeem in een dergelijk geval toch te laten starten, hangt van 

verschillende factoren af, waaronder de aard van de standaard waar niet aan wordt 

voldaan en het verwachte groeitempo van het systeem. De voorwaarde die daarbij 

gesteld wordt, is dat het systeem bij toenemende materialiteit wel aan de standaard 

gaat voldoen en de tekortkoming dus tijdig oplost. 

De tweede – vooralsnog theoretische – situatie waarin een systeem, ondanks ernstige 

tekortkomingen, toch operationeel wordt c.q. blijft, is de situatie waarin DNB 

geen bevoegdheden heeft om stopzetting van de activiteiten af te dwingen en het 

desbetreffende object toch doorzet, ondanks bezwaren van DNB. Deze situatie 

zou zich kunnen voordoen op die terreinen waar DNB geen formeel handhavingsinstrumentarium 

heeft en informele instrumenten, zoals overredingskracht (‘moral 

suasion’), niet effectief blijken te zijn. Een wetsvoorstel waarin het oversight op 

afwikkelondernemingen wordt geformaliseerd, is al enkele jaren in voorbereiding. 

Het wetsvoorstel zal naar verwachting per 1 januari 2014 van kracht worden als 

onderdeel van de Wet op het Financieel Toezicht. Hierdoor kan het bestaande 

oversight op de meeste afwikkelondernemingen kracht worden bijgezet door middel 

van sanctiemogelijkheden.


3. Oversight ontwikkelingen in 2012 

3.1 Vernieuwde oversightstandaarden CPSS-IOSCO 

In april 2012 zijn nieuwe oversightstandaarden gepubliceerd die door DNB met 

ingang van 2013 zullen worden toegepast. De nieuwe standaarden (zie figuur 3.1) zijn 

geactualiseerd, geharmoniseerd en aangescherpt ten opzichte van de standaarden 

die in het vorige decennium zijn opgesteld. Ze zijn bedoeld om systeemrelevante 

oversightobjecten weerbaarder te maken tegen financiële en operationele crises om 

zo systeemrisico’s te mitigeren. 

De nieuwe standaarden zijn van toepassing op systeemrelevante betaalsystemen 

(bijv. TARGET2), centrale effectenbewaarbedrijven en effectensettlementsystemen 

(bijv. Euroclear Nederland), centrale tegenpartijen (bijv. EMCF) en transactieregisters. 

Deze groep van oversightobjecten wordt aangeduid met de generieke term 

Financiële Markt Infrastructuren (FMIs). De standaarden beschrijven ook richtlijnen 

voor CCPs die over-the-counter (OTC) derivaten clearen. 

De oversightstandaarden zijn ontwikkeld door het Committee on Payment and 

Settlement Systems (CPSS) samen met het Technical Committee van de International 

Organization of Securities Commissions (IOSCO) en worden aangeduid als CPSS- 

IOSCO ‘Principles for financial market infrastructures (PFMI’s)’. 

De 24 principes zijn gegroepeerd in negen categorieën die alle belangrijke elementen 

bevatten die bijdragen aan een veilig en efficient ontwerp en functioneren van FMIs. 

Voor het overgrote deel zijn de standaarden principle-based waarmee wordt bedoeld 

dat de verschillende FMIs de ruimte hebben om op verschillende manieren aan de 

Figuur 3.1 24 CPSS-IOSCO Oversightstandaarden voor FMIs 

Liquiditeitsrisico 

Beheersing van 

Marginvereisten 

krediet- en liquiditeitsrisico 

(4) 

Finaliteit 

Afwikkeling 

in geld 

Fysieke 

levering 

CSD 

Onderpand 

Hoofdsomrisico 

Kredietrisico 

Afwikkeling(3) 

CSD en afwikkelsystemen 

(2) 

Deelnemersinsolventieregels 

Bestuur Juridische basis 

Organisatie (3) 

Principes voor Financiële 

Markt Infrastructuren 

(24) 


insolventierisico (2) 

Segregatie en 

portabiliteit 

Publicatie 

marktinformatie 

transactieregisters 

8 


bedrijfsrisico en operationeel 

risico (3) 

Transparantie (2) 

Risicobeheersingskader 

Efficiëntie(2) 

Publicatie 

systeemregels 

Toegang (3) 

Efficiëntie en effectiviteit 

Communicatiestandaarden 

Toegangscriteria 

Indirecte 

participatie 

Links 

tussen FMI 

Bedrijfsrisico 

Bewaargevings- en 

beleggingsrisico 

Operationeel risico

9 


standaarden te voldoen. In enkele gevallen bevatten de standaarden specifieke eisen 

om een gemeenschappelijk minimumniveau van risicobeheersing te bereiken. 

De nieuwe standaarden hebben ook betrekking op relatief nieuwe FMIs zoals 

transactieregisters. Er zijn enkele nieuwe eisen opgesteld en de eisen aan risicomanagement 

zijn aangescherpt. Zo dienen bepaalde FMIs hogere buffers aan te 

houden om krediet- en liquiditeitsrisico’s te kunnen opvangen. Verder worden er 

meer eisen gesteld aan het bestuur, wordt er meer nadruk gelegd op transparantie en 

zijn er specifieke eisen geformuleerd voor de risico’s die samenhangen met indirecte 

participatie in FMIs. 

Naast de 24 principes zijn er ook vijf standaarden (“verantwoordelijkheden”) waar 

autoriteiten van landen aan dienen te voldoen. Deze standaarden leggen de verantwoordelijkheid 

bij autoriteiten om te zorgen voor effectieve regulering, toezicht 

en oversight. De principes en verantwoordelijkheden zijn consistent met G20 en 

Financial Stability Board (FSB) strategieën. 

FMIs worden geacht zo snel mogelijk aan de nieuwe standaarden te voldoen. In 2013 

zal DNB de nieuwe PFMI’s gebruiken bij haar toetsingen. Ook zal de oversightfunctie 

van DNB zelf moeten voldoen aan de vijf verantwoordelijkheden; dit zal door 

het Internationaal Monetair Fonds worden getoetst. 

3.2 EMIR 

Op 16 augustus 2012 is EMIR van kracht geworden in Europa. EMIR heeft als doel 

om de handel en risico’s in OTC-derivaten transparanter te maken. Daarnaast 

beoogt EMIR om de afwikkeling van OTC-derivaten zoveel mogelijk door centrale 

tegenpartijen (CCPs) te laten plaatsvinden. De Verordening bevat bepalingen voor 

(OTC) derivatencontracten en uniforme bepalingen voor het uitvoeren van de activiteiten 

van CCPs en Transactieregisters (TRs). EMIR zal het wettelijk toezichtkader 

worden dat in Nederland gehanteerd gaat worden voor het toezicht op CCPs. 

De eisen die EMIR stelt zijn meer specifiek uitgewerkt in de Regulatory Technical 

Standards (RTS), de zogenaamde level 2 tekst. De RTS zijn in maart 2013 vastgesteld. 

De bedoeling is dat alle Europese CCPs dan een half jaar hebben om een vergunningaanvraag 

in te dienen bij hun respectievelijke toezichthouder. 

Met het Ministerie van Financiën is overeengekomen dat DNB is aangewezen als 

de bevoegde autoriteit en vergunningverlener inzake CCPs. De relevante onderdelen 

voor het oversight op CCPs zijn de organisatorische vereisten, het risico - 

management van CCPs, en interoperabiliteit tussen CCPs. De AFM is aangewezen 

als bevoegde autoriteit inzake (samenwerking met) ESMA en het gedragstoezicht 

op CCPs. 

EMIR stelt naast de eisen aan het risicomanagement van CCPs ook een verplichting 

om voor OTC-contracten bilateraal margin uit te wisselen (partijen dienen tweezijdig 

onderling onderpand uit te wisselen). De bedoeling is dat de CCP marginvereisten 

lager zullen zijn dan de bilaterale marginvereisten. 

3.3 Bilaterale marginvereisten 

Vanuit de Working Group on Margining Requirements (gezamenlijke werkgroep 

bestaande uit leden van het CPSS en het Basel Comité) worden standaarden ten 

aanzien van uitwisseling van margin ontwikkeld voor transacties die niet via een 

CCP worden gecleard. Dit betreft afgesloten OTC-transacties die bilateraal tussen 

twee partijen worden gecleard. Deze bilaterale marginvereisten zullen naar verwach-


ting een stevige impact hebben op de vraag naar geschikt onderpand. Voorheen 

werd voor bilateraal geclearde transacties over en weer geen, te weinig of niet tijdig 

onderpand gestort. Dit gaat veranderen met de nieuwe regels, waardoor de vraag 

naar hoogwaardig onderpand sterk zal stijgen. Dit zou tot knelpunten kunnen leiden 

voor wat betreft de schaarste van bepaalde soorten onderpand, omdat ook 

als gevolg van Basel III de vraag naar geschikt onderpand zal toenemen. Om deze 

impact beter te kunnen inschatten en zo nodig de voorgestelde eisen nog wat aan te 

passen, is door de werkgroep niet alleen een marktconsultatie gehouden, maar ook 

een kwantitatieve impact assessment gedaan onder de grootste spelers op de markt 

wereldwijd. Een aantal Nederlandse partijen heeft hier ook aan meegedaan en heeft 

aangegeven met deze nieuwe vereisten een grote additionele onderpandbehoefte 

te krijgen. 

Het stellen van marginvereisten zal vooralsnog niet in de vorm van een wet worden 

gegoten, maar in de vorm van aanbevelingen waarvan naleving middels prudentieel 

toezicht dient te worden gecontroleerd. 

3.4 Uitbreiding scope oversight 

In 2012 is door DNB besloten de scope van oversight uit te breiden met twee nieuwe 

oversightobjecten, te weten Computer Centrum van der Velden (CCV) en de 

Betaalvereniging Nederland. Hiertoe is besloten gezien het (toenemende) belang 

van deze organisaties voor het Nederlandse retailbetalingsverkeer. 

In de afgelopen jaren heeft CCV een positie veroverd op de markt voor online 

verwerking van elektronische toonbankbetalingen. Hierbij belt de betaalterminal 

in een winkel in bij CCV, die het verzoek tot het autoriseren van de betaling doorgeleidt 

richting de bank van de pashouder. Voor bijvoorbeeld Maestro-betalingen 

stuurt CCV het autorisatieverzoek door naar Mastercard. In 2011 verwerkte ze ruim 

185 miljoen autorisaties, fors meer dan in 2010, toen nog minder dan 130 miljoen 

autorisatieverzoeken werden afgehandeld. De verwachting voor 2012 is een verdere 

groei naar meer dan 200 miljoen autorisaties. Dit komt neer op bijna 10 procent van 

alle Nederlandse online retail betaaltransacties. Vanwege het recent toegenomen 

belang van CCV voor het retail betalingsverkeer en de verwachte verdere groei in 

de nabije toekomst, is besloten om CCV onder oversight te plaatsen. Daartoe is in 

de loop van 2012 gesproken met CCV. 

De eind 2011 opgerichte Betaalvereniging Nederland organiseert voor banken, betaalinstellingen 

en elektronisch geldinstellingen de gezamenlijke taken op het gebied 

van infrastructuur, standaarden en gezamenlijke productkenmerken in het nationale 

betalingsverkeer. Hiermee is de Betaalvereniging Nederland voor DNB Oversight 

een primair aanspreekpunt voor het oversight op haar taken en werkzaamheden. 

In 2012 is het overleg met de Betaalvereniging Nederland gestart om te komen tot 

oversight op de activiteiten die onder de governance van de Betaalvereniging vallen. 

De Betaalvereniging heeft aangegeven welke hiervan prioriteit zullen krijgen. 

Oversight heeft een voorstel opgesteld voor een oversightkader waarbij is aangegeven 

welke (internationale) oversightstandaarden van toepassing zijn. In de loop van 

2013 zal het oversightkader door de Betaalvereniging en DNB worden vastgesteld 

en ondertekend. 

3.5 Secure Pay Forum 

Het Europese Forum on the Security of Retail Payments (het SecuRe Pay Forum) 

is begin 2011 ingericht als vrijwillig overleg orgaan tussen Europese toezichthouders 

en overseers, met als doel het opstellen van minimumveiligheidseisen voor retailbetalingen. 

Het eerste rapport opgesteld door het Secure Pay Forum betreft het 

10

11 


rapport Recommendations for the security of internet payments. Dit rapport bevat 

aanbevelingen voor minimumbeveiligingseisen voor internetbankieren en voor 

kaartbetalingen via internet (card not present). Dit rapport is bedoeld om toegepast 

te worden door Europese toezichthouders en overseers bij hun toetsingen. In 2012 

is een public consultation afgerond en zijn de resultaten daarvan verwerkt. Op 

31 januari 2013 is dit rapport op de website van de ECB gepubliceerd. 

3.6 Skimmingfraude 

Skimmen is het op onrechtmatige wijze bemachtigen en kopiëren van debitcardgegevens, 

waarbij criminelen de magneetstrip van een pas kopiëren en de pincode 

bemachtigen. Vervolgens maken zij een kopie van de pas en wordt hiermee contant 

geld opgenomen in het buitenland. 

Uit grafiek 3.1 valt af te leiden dat in het 1e halfjaar van 2012 de schade door skimming 

voor het eerst sinds 2010 weer is gedaald. De geleden schade bedroeg ongeveer € 18 

mln. Ten opzichte van het 2e halfjaar 2011 is dit een afname van 24%. De financiële 

schade ontstaan door skimming is in verhouding tot de transactievolumes beperkt, 

maar gezien het reputatierisico vanuit maatschappelijk oogpunt niet gewenst. 

Grafiek 3.1 Ontwikkeling skimming Nederland 

EUR 

€30.000.000 

€25.000.000 

€20.000.000 

€15.000.000 

€ 10.000.000 

€5.000.000 

€0 

Skimming (debitcards) 

2010-1 2010-2 2011-1 2011-2 2012-1 

Skimming (debitcards)


4. Toetsingsresultaten hoogwaardig betalingsverkeer 

TARGET2 

TARGET2 is het belangrijkste systeem voor interbancaire betalingen in euro’s. Het 

is sinds 2008 in gebruik en bestaat juridisch bezien uit een verzameling van de 

betaalsystemen van de zeventien NCBs van de eurolanden, de ECB en een aantal 

andere EU-landen zoals Bulgarije, Denemarken, Letland, Litouwen en Polen. Voor 

Nederland betreft het TARGET2-NL. Verwerking van de TARGET2 transacties 

vindt technisch plaats op een gemeenschappelijk platform . De NCBs hebben deze 

gemeenschappelijke activiteiten formeel gesproken uitbesteed aan de NCBs van 

Duitsland, Frankrijk en Italie. Zij hebben het gemeenschappelijke platform gebouwd 

en zijn de operator. In 2012 is de maandelijkse beschikbaarheid van TARGET2 100% 

geweest. 

De jaarlijkse softwarerelease bestond in 2012 uit slechts een beperkt aantal kleine 

technische aanpassingen. De TARGET2-operator heeft toen in overleg met de banken, 

aan het Eurosysteem voorgesteld om de aanpassingen door te voeren, maar het 

testtraject beperkt te houden. De gangbare volledige testprocedures geven kosten 

voor operator en banken, en die konden uitgespaard worden. Gezien de aard van 

de aanpassingen heeft het Eurosysteem Oversight dit verzoek gehonoreerd, met de 

kanttekening dat de gangbare testprocedures voor de nu reeds geïmplementeerde 

veranderingen bij de release in 2013 uitgevoerd zullen worden. 

Tabel 4.1 Oversight oordeel TARGET2 

Voldoet Voldoet niet 

Voldoet grotendeels Niet van toepassing 

Voldoet deels Niet getoetst 

Core Principles for Systemically 

Important Payment Systems 

Juridische basis 

Inzicht in financiële risico’s 

Beheersing van financiële risico’s 

Snelle finale afwikkeling 

Multilaterale netting systemen 

Afwikkelingsactivum 

Operationele betrouwbaarheid 

Efficiëntie 

Toegang 

Governance 

2010 2011 2012 

12

13 


Het Eurosysteem Oversight heeft getoetst of de procedures voor verzekerde beschikbaarheid 

van liquiditeit voor Contingency Module (CM) betalingen in TARGET2 

voldoen. Directe aanleiding vormde een incident op 25 juli 2011 waarbij hieromtrent 

onduidelijkheden waren geconstateerd. Dit incident was het eerste echt grote incident 

sinds de invoering van TARGET2. Het betrof een software failure waardoor 

het noodzakelijk was om de Contingency Module te activeren zodat zeer kritische 

betalingen doorgang konden vinden. De algemene conclusie van de Eurosysteem 

Oversight evaluatie ten aanzien van de afhandeling van het incident was positief. 

Omdat onderpandbeheer bij de NCBs is gelokaliseerd, heeft de toetsing hiervan 

op nationale schaal plaatsgevonden. Oversight heeft de aangepaste procedures als 

adequaat beoordeeld. 

TARGET2-NL 

Door de afdeling Oversight van DNB is het Business Continuity Management van 

TARGET2-NL in 2012 getoetst. Deze interim-toetsing geeft aan dat de aanbevelingen 

voortvarend zijn opgevolgd en dat TARGET2-NL nu op alle onderdelen uit het 

BCM Toetsingskader voldoet aan de gestelde eisen, alleen bij het onderdeel Beheer 

en Onderhoud luidt het oordeel “voldoet grotendeels”. Bij de follow-up van de 

aanbevelingen heeft DNB een dienst ontwikkeld, zodat de banken een deel van hun 

onderpand kunnen reserveren. Op deze manier zijn zij verzekerd van voldoende 

onderpand (en dus liquiditeit) in geval van crisissituaties waarbij betalingen in de 

Contingency Module van TARGET2 moeten worden afgewikkeld. 

EURO1 

EURO1 is een hoogwaardig betalingssysteem voor grensoverschrijdende en binnenlandse 

transacties in euro tussen banken uit de Europese Unie. Het wordt beheerd 

Tabel 4.2 Oversight oordeel EURO1 





Important Payment Systems 








Efficiëntie 

Toegang 

Governance 

2011 2012


door EBA Clearing Company, opgericht door de European Banking Association 

(EBA). EURO1 is bij de start van de euro gelanceerd en ontwikkeld om te voorzien 

in een efficiënte en veilige infrastructuur voor grote interbancaire betalingen. 

Oversight vindt op coöperatieve basis plaats met de ECB als lead overseer. 

EBA Clearing heeft in overleg met de aangesloten banken de afgelopen jaren het 

instrumentarium met betrekking tot risicomanagement en liquiditeitsmanagement 

dat de EURO1 deelnemers ter beschikking staat, op tal van onderdelen aangepast. De 

aanpassingen maken het mogelijk om beter en sneller te reageren op veranderingen 

in het risicoprofiel van counterparties. In dit kader zijn 2012 de verplichte bilaterale 

limieten verder verlaagd van 2 naar 1 miljoen euro. Oversight heeft geconcludeerd 

dat deze aanpassing geen consequenties heeft voor het risicoprofiel van EURO1. 

14

5. Toetsingsresultaten effectenverkeer 

LCH.Clearnet SA 

15 


LCH.Clearnet SA is de centrale tegenpartij (Central Counter Party, ofwel CCP) voor 

transacties die worden verricht op de effecten- en derivatenbeurzen van Euronext, 

waaronder Euronext Amsterdam. Ook treedt ze op als centrale tegenpartij voor 

transacties in obligaties en repo’s. 

In 2011/2012 is door de gezamenlijke toezichthouders een volledige toetsing aan de 

ESCB-CESR Recommendations uitgevoerd. Deze is in april 2012 afgerond. 

LCH.Clearnet SA scoort ‘voldoet grotendeels’ op aanbeveling 4 marginvereisten. 

De score is zo omdat tijdens de toetsing de backtesting-methodiek werd herzien en 

er eigenlijk geen methodiek voorhanden was. Ook was geconstateerd dat het proces 

van intraday margin calls in hoge mate handmatig en daardoor foutgevoelig (en 

Tabel 5.1 Oversight oordeel LCH.Clearnet SA 




Recommendations for 

Central Counterparties 


Deelnemersvereisten 

Beheersing van kredietrisico’s 


Financiële buffers 

Faillissementsprocedures 

Bewaargevingrisico’s 



Fysieke leveringen 

Links tussen CCP’s 

Efficiëntie 

Governance 

Transparantie 

Regelgeving en oversight 

2010 2012


tijdrovend) was. Dit is overigens in de loop van 2012 verbeterd. Backtests vonden 

eind 2012 maandelijks plaats. 

LCH.Clearnet SA scoort in deze toetsing beter op operationele betrouwbaarheid 

dan in de vorige toetsing. LCH.Clearnet SA heeft maatregelen genomen om de operationele 

betrouwbaarheid te verbeteren, onder andere door een nieuw datacenter in 

gebruik te nemen dat een beter risicoprofiel heeft dan het oude (overstromingsgevaar 

Seine) en door de lancering van het systeem Universal Clearing System (UCS), 

dat een grotere capaciteit heeft dan het oude systeem. Het voor Nederland relevante 

UCS Cash systeem was heel 2012 100% beschikbaar. Het voldoet hiermee aan de 

door LCH.Clearnet SA zelf opgestelde norm van 98,5%. 

Op aanbeveling 13 Governance hebben de Nederlandse en Belgische autoriteiten in 

2011 zich aanvankelijk van een oordeel onthouden omdat de organisatie aan veranderingen 

onderhevig was. DNB en AFM moesten als gevolg van de overname door 

de London Stock Exchange (LSE) en de reorganisatie de Governance in de loop van 

2012 opnieuw beoordelen. Als onderdeel van de goedkeuring van de LSE overname 

voldoet LCH.Clearnet SA eind 2012 aan de aanbeveling inzake Governance. 

Een belangrijke ontwikkeling (al in 2010 in gang gezet) voor LCH.Clearnet SA was 

het feit dat NYSE Euronext het contract voor clearing van aandelen en derivaten 

per einde 2012 had opgezegd. NYSE Euronext gaf aan zelf een clearinghuis te willen 

gaan ontwikkelen. NYSE Euronext zorgt voor 60 à 70 % van de totale volumes 

binnen LCH.Clearnet SA. NYSE Euronext heeft dit jaar het contract voor clearing 

van aandelen door LCH.Clearnet SA verlengd met circa 6 jaren. Het contract voor 

de clearing van derivaten loopt af in 2014. 

LCH.Clearnet Group Ltd. 

LCH.Clearnet SA maakt deel uit van de LCH.Clearnet Group Ltd en is een zusterbedrijf 

van LCH.Clearnet Ltd. Het zusterbedrijf cleart onder andere voor de 

London Stock Exchange (LSE) en is ook ’s werelds grootste speler, onder de naam 

Swapclear, op het gebied van clearing van over-the-counter (OTC) interest rate 

swaps (IRS). 

De opzegging van het clearing contract door NYSE Euronext en de afgeketste fusie 

tussen Deutsche Börse en NYSE Euronext in 2011, hebben bij LCH.Clearnet een 

strategisch oriëntatieproces in gang gezet. Dat heeft geresulteerd in een majeur project 

‘Transformation’ en in een overname door de London Stock Exchange (LSE) 

van de Group. 

De overname door LSE van LCH.Clearnet group Ltd is beoordeeld door zowel 

afzonderlijke toezichthouders van de twee CCPs als door mededingingsautoriteiten. 

DNB en AFM hebben gezamenlijk het nieuwe Governance arrangement 

beoordeeld en hadden op basis daarvan geen bezwaar tegen de overname van LCH. 

Clearnet door de LSE. DNB en AFM hebben een overeenkomst gesloten met LSE 

waarin LSE zich verplicht LCH.Clearnet SA niets in de weg te leggen om aan de 

aanbevelingen te voldoen. Deze overeenkomst werd gesloten bij afwezigheid van 

een wettelijk kader voor oversight op CCPs en eindigt zodra LCH.Clearnet SA een 

EMIR vergunning heeft. 

European Multilateral Clearing Facility 

European Multilateral Clearing Facility (EMCF) is een in Nederland gevestigde 

pan-Europese centrale tegenpartij (CCP). EMCF is in 2012 niet onderworpen aan 

16

Tabel 5.2 Oversight oordeel EMCF 




17 





Deelnamevereisten 





Bewaargevingsrisico’s 





Efficiëntie 

Governance 

Transparantie 


2010 2011 2012 

een toetsing van alle aanbevelingen voor CCPs; wel zijn deelgebieden getoetst 

naar aanleiding van verzoeken tot goedkeuring van systeemwijzigingen bij EMCF. 

Bovendien is voor Aanbeveling 5 een hertoetsing uitgevoerd, omdat EMCF in 2012 

een aantal stappen heeft gezet om de gesignaleerde knelpunten hier aan te pakken. 

Dit heeft geleid tot een aanpassing van de assessment score van de financiële buffers 

van Voldoet grotendeels naar Voldoet. 

EMCF voldoet geheel aan twaalf van de vijftien aanbevelingen en grotendeels aan 

de drie aanbevelingen: bewaargevingsrisico’s, settlement in centrale bankgeld, en 

fysieke leveringen. Deze scores van EMCF hebben onder meer te maken met de 

afhankelijkheden van EMCF ten opzichte van ABN AMRO Clearing Bank. Andere 

actiepunten die Oversight eerder signaleerde zijn grotendeels opgelost. Hoewel 

wordt gewerkt aan verdere verbeteringen van de toetsingsresultaten, moet worden 

opgemerkt dat het volledig voldoen aan de aanbevelingen niet op korte termijn 

haalbaar lijkt, mede als gevolg van het settlementmodel dat EMCF gebruikt. 

Een aandachtspunt is dat de toegangsregels van de verschillende CSDs erg verschillen 

en niet allemaal een toelating van een CCP faciliteren. Met de komst van de 

CSD Regulation zullen naar verwachting de toelatingsregels van CSDs worden 

geharmoniseerd en toelating alleen nog beperken op grond van risico overwegingen. 

Europese CCPs met een vergunning zullen dan zonder beperkingen kunnen 

aansluiten bij CSDs in Europa. De toegang door EMCF tot CSDs zou mogelijk 

opgelost kunnen worden door toekomstige Europese CSD-wetgeving.


In januari 2012 is EMCF interoperabel geworden met drie andere CCPs, te weten 

EuroCCP, LCH.Clearnet Ltd en SIX X-clear voor transacties op de handelsplatformen 

Chi-X en BATS. Deze interoperabiliteit is in de loop van het jaar verder 

uitgebreid en omvat ook de platformen Burgundy en Turquoise. 

Om de afhankelijkheid van EMCF voor haar liquiditeitsvoorziening van commerciele 

banken te verminderen, is in overleg met EMCF de mogelijkheid voor intradaykrediet 

in centrale bankgeld geregeld. De stukken die EMCF op haar TARGET2 

rekening bij DNB heeft gedeponeerd dienen als onderpand voor eventuele uitzonderlijke 

liquiditeitsbehoeften van EMCF. De bedoeling is dat EMCF genoeg 

middelen op haar TARGET2-rekening ter beschikking heeft die ze kan aanwenden 

ter financiering van haar reguliere settlements. Dit gebeurt al voor de settlements in 

Scandinavië. EMCF heeft in 2012 haar collateral project verder uitgevoerd om de 

wijze van storting van marginverplichtingen om te zetten van een verpandingstructuur 

naar een structuur op basis van eigendomsoverdrachtstructuur. Per 26 oktober 

2012 zijn alle deelnemers op deze nieuwe structuur overgestapt. EMCF gebruikt 

deze middelen om te voorzien in de liquiditeitsbehoefte in centrale bank geld als 

liquiditeit om settlements op gang te helpen en is hierdoor minder afhankelijk van 

haar liquidityproviders, zoals ABN AMRO Bank. 

Als gevolg van de toetsing in 2011 hadden DNB en AFM EMCF gevraagd het risicoraamwerk 

zodanig in te richten dat er geen tekorten kunnen optreden, ook niet in 

extreme stressscenario’s. Door het inbouwen van extra marginbuffers heeft EMCF 

dit opgelost. DNB en AFM zien dit als een oplossing voor de gesignaleerde tekortkoming 

in het risicoraamwerk. 

Naar verwachting zal EMCF in 2013 een aanvraag gaan doen voor een vergunning 

als CCP onder het nieuwe regime van EMIR. Een dergelijke vergunningaanvraag zal 

leiden tot een volledige hertoetsing van EMCF aan de vereisten die EMIR stelt en 

zal door een gezamenlijk, nog op te richten, college van (internationale) toezichthouders 

gebeuren. Het EMIR college voor EMCF zal worden geleid door DNB, in 

samenwerking met AFM. 

Euroclear Nederland 

Euroclear Nederland (ENL) is het centrale effectenbewaarbedrijf (‘Central 

Securities Depository’, CSD) in Nederland. Het biedt settlement-, bewaar- en 

administratiediensten aan banken en beleggingsondernemingen. In 2009 hebben 

Euroclear Nederland en de Euroclear CSD’s in België en Frankrijk het nieuwe 

securities settlement systeem, ‘Euroclear Settlement for Euronext-zone Securities’ 

(ESES) gelanceerd. ESES verzorgt sindsdien de afhandeling van transacties van de 

Euronextbeurzen van België, Frankrijk en Nederland en over the counter-handel 

op één technisch platform, waardoor het verschil tussen binnenlands en grensoverschrijdend 

effectenverkeer tussen deze drie landen is verdwenen. In 2010 is een 

toetsing aan alle aanbevelingen van het Euroclear Securities Settlement System 

ESES afgerond. De toetsing is uitgevoerd door De Nederlandsche Bank, Nationale 

Bank van België en Banque de France. De voor 2012 aangepaste uitkomsten van 

deze toetsing voor Euroclear Nederland zijn weergegeven in Tabel 5.3. Er zijn geen 

verschillen ten opzichte van 2011. 

Op verzoek van de Nederlandse en Belgische toezichthouders heeft Euroclear een 

voorstel gedaan voor invoering van een penaltyregime in Nederland en België voor 

het veroorzaken van fails in de settlement (een fail impliceert dat een of meerdere 

transacties niet zijn gesetteld op de verwachte settlement datum). De voornaamste 

oorzaak van fails is dat er onvoldoende stukken op de settlementrekening beschik- 

18

Tabel 5.3 Oversight oordeel Euroclear Nederland 




19 



Securities Settlement Systems 


Transactiebevestiging 

Settlementtijdstip 

CCP 

Uitlenen van effecten 

Immaterialisatie 

Delivery versus Payment 

Finaliteit 

Kredietrisico’s 



Eigendomsbescherming 

Governance 

Toegang 

Efficiëntie 

Communicatiestandaarden 

Transparantie 


Links tussen CSD’s 

2010 2011 2012 

baar zijn. Het voorstel luidt kortgezegd dat een conditioneel penaltyregime is ingevoerd. 

Het penaltyregime is afgeleid van het bestaande Franse model en diende te 

worden ingevoerd als de markt niet zelf de driemaands-gemiddelde settlementefficiency 

over de maanden september, oktober en november 2012 boven een bepaalde 

drempelwaarde brengt. AFM en DNB hebben onder een aantal voorwaarden met 

dit voorstel ingestemd. Deze voorwaarden zijn onder andere dat de drempelwaarde 

98% is, er ook na november 2012 prikkels blijven bestaan om efficiency te verhogen 

(door alsnog het regime in te voeren bij overschrijding van de drempelwaarde in 

de maanden daarna) en er heldere afspraken worden gemaakt over de besteding 

van de uit het boeteregime ontvangen gelden. Geoordeeld naar de verbeterde settlementefficiency 

percentages, lijkt het voorwaardelijke penaltyregime vooralsnog 

zijn werking te doen. 

Grafiek 5.1 laat de ontwikkeling van de settlementefficiency zien vanaf 1 januari 2012 

tot en met 1 december 2012. In juli 2012 is het regime aangekondigd aan de markt 

en heeft Euroclear gesprekken gevoerd met de grootste veroorzakers van fails. Per 

1 september 2012 wordt daadwerkelijk gemeten. In de maanden september tot en 

met november 2012 bevond de settlementefficiency zich boven de drempelwaarde 

van 98 %.


Grafiek 5.1 Settlementefficiency 

99 

98,5 

98 

97,5 

97 

96,5 

96 

95,5 

95 

94,5 

94 

93,5 

januari 

februari 

maart 

april 

Efficiëntie % 2012 

mei 

In 2012 hebben AFM en DNB toestemming verleend voor een zogenaamde 

Reconciliation Service. Met deze service kunnen derde partijen van dezelfde gegevens 

gebruik maken als Euroclear Nederland bij het verlenen van de zogenoemde 

issuerdiensten. Dit zijn bijvoorbeeld diensten ter zake van het uitkeren van dividenden 

of het verzorgen van proxyvotingdiensten. Zo kan een agent bijvoorbeeld 

bij het verlenen van proxyvotingdiensten zijn resultaten vergelijken met de administratie 

van Euroclear Nederland. 

Euroclear Nederland heeft besloten deel te nemen aan Target2-Securities (T2S). 

ENL heeft aan AFM en DNB toestemming gevraagd voor het ondertekenen van 

de Framework Agreement. Met de ondertekening van het Framework Agreement 

verplichten CSDs zich deel te nemen aan T2S. AFM en DNB hebben besloten 

om de toetsing van deelname door ENL aan T2S op te splitsen in twee delen: 1. 

de ondertekening van het Framework Agreement en 2. de daadwerkelijke aansluiting 

op T2S (en de daarvoor benodigde aanpassingen in de regels en de systemen). 

Tijdens de toetsing van ondertekening van de Framework Agreement richtten AFM 

en DNB zich op eventuele fundamentele bezwaren en risico’s van deelname. Deze 

toetsing heeft geen fundamentele bezwaren en risico’s opgeleverd. AFM en DNB 

hebben toestemming verleend voor ondertekening van de Framework Agreement. 

De daadwerkelijke aansluiting zal op een later tijdstip worden getoetst. 

In 2012 hebben AFM en DNB toestemming verleend voor een zogenaamde 

Reconciliation Service. Met deze service kunnen derde partijen van dezelfde gegevens 

gebruik maken als Euroclear Nederland bij het verlenen van de zogenoemde 

issuerdiensten. Dit zijn bijvoorbeeld diensten ter zake van het uitkeren van dividenden 

of het verzorgen van proxyvotingdiensten. Zo kan een agent bijvoorbeeld 

bij het verlenen van proxyvotingdiensten zijn resultaten vergelijken met de administratie 

van Euroclear Nederland. 

20 

juni 

juli 

augustus 

september 

oktober 

november

EuroCCP 

21 


AFM en DNB hebben in 2010 een initiële toetsing gedaan van EuroCCP aan de 

hand van de CPSS-IOSCO standaarden voor CCP’s. Uit de initiële toetsing blijkt 

dat EuroCCP voldoet aan negen van de veertien standaarden. EuroCCP voldoet 

grotendeels aan vijf van de veertien relevante standaarden (zie Tabel 5.4). Vanaf 2012 

is ook de aanbeveling betreffende de links tussen CCP’s van toepassing. Voor de 

standaarden waar nog niet volledig aan wordt voldaan heeft EuroCCP inmiddels 

plannen opgesteld om de risico’s te mitigeren. AFM, DNB en de FSA hebben afspraken 

gemaakt over de coördinatie van het toezicht op EuroCCP door middel van 

een Memorandum of Understanding (MoU) en bijbehorende Letter Agreement. 

In januari 2012 is EuroCCP interoperabel geworden met drie andere CCPs, te weten 

EMCF, LCH.Clearnet Ltd en SIX X-clear voor transacties op de handelsplatformen 

Chi-X en BATS. Deze interoperabiliteit is in de loop van het jaar verder uitgebreid 

en omvat ook de platformen Burgundy en Turquoise. 

Tabel 5.4 Oversight oordeel EuroCCP 

















Efficiëntie 

Governance 

Transparantie 


2010 2011 2012


European Commodity Clearing 

DNB en AFM hebben in 2011 een volledige toetsing bij ECC uitgevoerd aan de hand 

van ESCB-CESR Recommendations voor centrale tegenpartijen in samenwerking 

met de BaFin. ECC voldoet aan 14 van de 15 standaarden (zie Tabel 5.5). Aan standaard 

6, faillissementsprocedures, wordt grotendeels voldaan. Aan deze standaard 

kan ECC voldoen door haar procedures op regelmatige wijze te testen. 

Tabel 5.5 Oversight oordeel ECC 

















Efficiëntie 

Governance 

Transparantie 


2011 2012 

22

23 


6. Toetsingsresultaten retailbetalingsverkeer 

Equens SE 

Equens SE zorgt voor de verwerking van financiële transacties van consumenten 

en bedrijven, welke zijn gedaan met betaalproducten. Zij doet dit in Nederland, 

maar ook in bijvoorbeeld Italië heeft Equens een aanzienlijke marktaandeel. Equens 

verwerkt girale betalingen zoals overschrijvingen en incasso´s alsmede betaalpasgerelateerde 

transacties, inclusief de clearing en settlement van deze betalingen. In 

het oversight van DNB bij Equens SE worden vier oversightobjecten onderscheiden. 

Dit is ten eerste het CSS (Clearing and Settlement Systeem), waarin de binnenlandse 

betalingen worden gecleard. Ten tweede de Equens Clearing and Settlement 

Mechanism (CSM), het systeem waarin de SEPA-betalingen worden gecleard en ten 

derde de Switch, het systeem dat centraal staat in de autorisatie van elektronische 

pasbetalingen. Vanaf 2012 is ook Equens SE als zelfstandig oversightobject geïdentificeerd. 

Daarbij gaat het erom dat de juridische structuur van de onderneming, de 

governance en het risico-management goed zijn ingericht. 

De verwerking van de Nederlandse Incasso’s en overschrijvingen vindt plaats in 

het CSS. Het CSS voldoet in 2012 weer volledig aan alle in Europees verband gestelde 

standaarden die van toepassing zijn voor systeemrelevante retailbetaalsystemen (zie 

Tabel 6.1). Eén standaard is niet van toepassing. 

Tabel 6.1 Oversight oordeel Equens CSS 





Important Retail Payment Systems 








Efficiëntie 

Toegang 

Governance 

2010 2011 2012


Enkele eerdere tekortkomingen op het gebied van operationele betrouwbaarheid 

(business continuity) van CSS zijn verholpen doordat Equens enkele systeemwijzigingen 

heeft doorgevoerd. Hierdoor voldoet CSS weer aan de standaard voor 

operationele betrouwbaarheid. De overgang op SEPA die in de komende jaren zal 

worden afgerond, brengt ook met zich mee dat het CSS zal worden uitgefaseerd. 

CSS verwerkt namelijk alleen binnenlandse overschrijvingen en incasso´s. Equens 

heeft voor SEPA-betalingen een ander systeem, dat al sinds januari 2008 SEPAoverschrijvingen 

verwerkt. Dit systeem is het Clearing and Settlement Mechanism, 

ofwel CSM. Naar verwachting zal dit systeem het dominante systeem worden voor 

Nederlandse retail betalingen. Oversight heeft dit systeem in 2011 getoetst, waarbij 

het systeem is beoordeeld tegen de normen die zullen gelden na de algehele overgang 

op SEPA producten. Dit resulteerde in enkele bevindingen op juridisch vlak 

en met betrekking tot de governance van het systeem (zie Tabel 6.2). Equens heeft 

Tabel 6.2 Oversight oordeel Equens CSM 




Core Principles for Prominently 









Efficiëntie 

Toegang 

Governance 

2011 2012 

deze tekortkomingen geadresseerd en de CSM voldoet nu al volledig aan de normen 

die zullen gelden wanneer de migratie van het verkeer van de CSS naar de CSM 

zal zijn afgerond. 

Equens SE speelt ook een belangrijke rol in het verwerken van betalingen met 

betaalpassen. Ze handelt zo’n 90% van alle Nederlandse betalingen af waarbij 

gebruik wordt gemaakt van de pincode als identificatiemethode. Hierbij gaat het 

dan onder andere om geldopnames bij geldautomaten via Nationaal Gastgebruik en 

betalingen bij betaalautomaten in winkels. De betaalterminal van de winkelier legt 

contact met Equens, die ervoor zorgt dat het autorisatieverzoek naar de bank van 

de consument wordt geleid en dat het resultaat daarvan weer terug naar de betaalterminal 

wordt gestuurd. Het maatschappelijke belang van een hoge bedrijfszekerheid 

van deze functie, de Switch, is groot. Bij volledige uitval kan immers in de meeste 

24

Tabel 6.3 Oversight oordeel Switch Equens 

25 


winkels niet meer gepind worden. De Switch is getoetst op de voor de Switch meest 

relevante Core Principles en voldoet daaraan (zie Tabel 6.3). 

iDEAL 













Efficiëntie 

Toegang 

Governance 

2010 2011 2012 

iDEAL is een nationaal betaalproduct voor internetaankopen waarbij de betaler 

gebruik maakt van een internetbankierentoepassing van een Nederlandse bank. De 

internetwinkel en de banken moeten daartoe de betaalstandaard iDEAL ondersteunen. 

Currence is juridisch eigenaar van iDEAL. iDEAL is sinds 2005 operationeel. 

In 2012 zijn er 117 miljoen iDEAL-transacties verricht hetgeen een toename is van 

25% ten opzichte van 2011. Het totaal aantal transacties sinds de marktintroductie 

(oktober 2005) bedraagt 373 miljoen. 

Zes Nederlandse banken accepteren betaalopdrachten via iDEAL en bankcliënten 

van tien Nederlandse banken kunnen betalingen met iDEAL verrichten. In 2012 

is iDEAL aangepast conform de nieuwe standaarden voor Europese betalingen: 

Single Euro Payments Area (SEPA). iDEAL heeft zich hiermee gereed gemaakt om 

ook Europese online betalingen te kunnen faciliteren. 

Vanwege het belang van iDEAL als interbancair betaalproduct in het Nederlandse 

retailbetalingsverkeer, houdt DNB hierop actief oversight. DNB heeft geconcludeerd 

dat iDEAL voldoet aan alle gestelde normen (zie tabel 6.4). 

De eerste initiële toetsing van iDEAL vond plaats in 2007, gevolgd door vervolg 

toetsingen in 2008 en 2009. Omdat internationale oversightstandaarden toen nog 

ontbraken, werd die toetsing uitgevoerd middels door DNB opgestelde nationale 

standaarden. Hoewel iDEAL sindsdien gestaag groeide, waren er geen significante 

wijzigingen waardoor er geen aanleiding ontstond de toetsingsresultaten aan te passen.


Tabel 6.4 Oversight oordeel iDEAL 




Aanbevelingen voor Betaalproducten 

Juridische structuur 

Solide financiële positie 

Uitbesteding 

Wet- en regelgeving 

Productvoorwaarden 

Risicoverdeling 

Risicoanalyse 

Periodieke bijstelling risicoanalyse 

Beveiliging en continuïteit 

Integriteit en governance 

2010 2011 2012 

De aanpassingen van iDEAL om te voldoen aan de SEPA-standaard en het beschikbaar 

komen van internationale oversightstandaarden voor retailbetaalproducten, 

vormen aanleiding voor een hernieuwde toetsing van iDEAL. Deze zal in 2013 

plaatsvinden op basis van - een op iDEAL- aangepast toetsingskader waarbij het 

toetsingskader van SEPA Credit Transfer (SCT) als uitgangspunt zal worden gehanteerd. 

De maandelijkse beschikbaarheid van iDEAL wordt op de website van Currence 

gepubliceerd. De gemiddelde beschikbaarheid (primetime) voor de internetwinkels 

(acquiring zijde) was afgelopen jaar 99,9%; voor de klanten (banken aan issuing 

zijde) was de gemiddelde beschikbaarheid 99,4%. 

26

Appendix – gebruikte afkortingen 

AFM Autoriteit Financiële Markten 

BCM Business Continuity Management 

BIS Bank for International Settlements 

CCP Central Counter Party - centrale 

tegenpartij 

CDS Credit Default Swaps 

CCV Computer Centrum van der Velden 

CESR Committee of European Securities 

Regulators 

CP Core Principle 

CPS Card Payment Scheme 

CPSS Committee on Payment and 

Settlement Systems (van de BIS) 

CSD Central Securities Depository 

CSM Clearing and Settlement Mechanism 

CSS Clearing and Settlement System 

EBA European Banking Authority 

EC Europese Commissie 

ECB Europese Centrale Bank 

EMCF European Multilateral Clearing 

Facility 

EMIR European Markets Infrastructure 

Regulation 

EMV Samenwerkingsverband Europay 

Mastercard Visa 

EPC European Payments Council 

Equens CSM Equens Clearing and Settlement 

Mechanism (SEPA) 

Equens CSS Equens Clearing and Settlement 

System (niet-SEPA) 

ESES Euroclear Settlement of Euronextzone 

Securities 

ESCB Europees Stelsel van Centrale Banken 

FMI Financiële Markt Infrastructuren 

FSA Financial Services Authority 

FSC Financial Services Committee 

HCH Holland Clearing House 

IAN Interbancair Autorisatie Netwerk 

27 


IOSCO International Organization of 

Securities Commissions 

IRS Interest Rate Swaps 

LSE London Stock Exchange 

MTF Multilateral Trading Facility 

NBB Nationale Bank van België 

NCB Nationale Centrale Bank 

NVB Nederlandse Vereniging van Banken 

OTC Over the Counter 

PFMI Principle for financial market infrastructure 

RCCP Recommendations for Central 

Counterparties 

RSSS Recommendations for Securities 

Settlement Systems 

RTS Regulatory Technical Standard 

SEPA Single Euro Payments Area 

SNB Schweizerische Nationalbank 

SSS Securities Settlement Systems 

TARGET2 Trans-European Automated Real-time 

Gross settlement Express Transfer 

system 

T2S TARGET2 Securities 

TOM The Order Machine 

TR Transactieregister 

UCS Universal Clearing System 

Wft Wet op het Financieel Toezicht


4

Oversight op betalings- en effectenverkeer 2012 - ERC Online

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

Delete template?

Save as template?