Brussel: aanpassing uitvoeringstechnieken aan ... - GeoTechniek

ningen in de ondergrond. Uit deze kleine oude
mijngangen en holtes werden de bouwstenen
voor de historische gebouwen van Brussel
gedolven. Uiteraard vormen deze bestaande
gangen een gevaar voor instortingen en zettingen
tijdens de werken.
Over het algemeen zijn de zanden dichtgepakt,
doch plaatselijk komen ook ontkalkte zones voor
beperkte samenhang.
In het vervolg van de tekst wordt het tracé van
de nieuwe tunnel overlopen en worden de particulariteiten
van dit project nader toegelicht.
Gebouweneiland Archimedes (figuur 4)
Het tracé start bij de onderdoorgang van
Gebouweneiland Archimedes. Dit bestaat uit
6 kantoorgebouwen van een tiental bouwlagen
(2 à 3 ondergronds), waaronder de ambassades
van Portugal, Nederland en Oostenrijk.
De gebouwen zijn gefundeerd op staal. De
afstand tussen het te realiseren tunneldak en
de funderingszolen van de gebouwen is 0,5 à
2,5 m. De toelaatbare zettingen tijdens de
werken zijn beperkt tot 5 mm (waarschuwings-
Figuur 4
Grondplan
passage
onder
Gebouweneiland
Archimedes.
Figuur 5
Realisatie
van
micropalen.
peil) en 10 mm (alarmpeil).
Om dit te monitoren werd een automatisch, online
consulteerbaar waterpassysteem geïnstalleerd
in de kelders van de gebouwen. Slechts 2
van de 6 kelders zijn voor de werken toegankelijk,
zij het erg beperkt. Daarom werd geopteerd
voor een aantal speciale technieken.
Daar waar de tunnel op zeer korte afstand onder
de bestaande funderingen passeert (< 1,5 m)
worden in de kelders micropalen gerealiseerd.
D.m.v. een structuur bestaand uit stalen liggers,
klemkragen in beton en tijdelijke vijzels wordt
de draagstructuur van de bestaande gebouwen
overgebracht op de micropalen. De tijdelijke
vijzels maken compensatie van zettingen
mogelijk tijdens de bouwfase.
Eenmaal dit gerealiseerd, worden vanuit de
kelder de tunnelwanden handmatig uitgegraven
d.m.v. de techniek van beschoeide sleuven, met
een breedte van 1,05 m tot een diepte van circa
15 m. Na plaatsing van de wapening worden de
sleuven gebetonneerd. Vervolgens wordt tussen
de micropalen uitgegraven tot het niveau
Figuur 6 Typesnede passage onder
Gebouweneiland Archimedes.
Figuur 3
Overzichtsplan
tunneltracé.
GEOtechniek – Thema-uitgave Geotechniekdag 2009 9