Waterplan Den Helder (pdf) - Hoogheemraadschap Hollands ...

Waterbreed: Waterplan voor Den Helder
Wat kost het en wie betaalt het?
Om alle maatregelen die in ’Waterbreed’
staan te kunnen uitvoeren, is een bedrag
nodig van ca. € 9 miljoen. De gemeente
Den Helder betaalt circa € 5 miljoen van
de kosten en het hoogheemraadschap ongeveer
€ 4 miljoen. Dit bedrag is exclusief de
kosten voor:
baggeren
rioleringsmaatregelen
maatregelen tegen grondwateroverlast
het vervangen van vaste bruggen door
beweegbare voor een staande mastroute
in het Helders Kanaal
Ontwikkelingsbeeld: strakke kades met nette aanlegsteigers
Wanneer worden de maatregelen
uitgevoerd?
De planning voor de uitvoering van de maatregelen
is als volgt:
Het baggeren van de watergangen is begonnen
in 2003 en duurt nog voort tot 2012.
Vanaf 2005 worden de verschillende
werken voorbereid en uitgevoerd.
Tussen 2008 en 2012 worden de watersystemen
van elkaar gescheiden.
Tussen 2006 en 2011 wordt meer waterrecreatie
mogelijk gemaakt.
Natuurvriendelijke oevers worden aangelegd
tussen 2008 en 2014.
Maatregelen die te maken hebben met de
ruimtelijke plannen voor de Stelling en de
staande mastroute moeten afgestemd
worden met andere ruimtelijke plannen in
Den Helder. Dit is gepland in de periode
2012 - 2014.
Monitoring en evaluatie
Voldoen de maatregelen die in het Waterplan
staan daadwerkelijk aan de verwachtingen?
Om dat te controleren, wordt de uitvoering
ieder jaar geëvalueerd. Iedere vijf jaar worden
de effecten van de maatregelen gemeten.
Colofon
Waterbreed Waterplan voor Den Helder is een
samenwerking tussen
Hoogheemraadschap Hollands
Noorderkwartier (0299 66 30 00) en
gemeente Den Helder (0223 67 12 00)
Teksten Grontmij, Hans Korsman
Eindredactie Liesbeth Koning,
Lisa Beerepoot
Fotografie George de Loos
Illustraties Grontmij
Vormgeving RAADHUIS voor
creatieve communicatie
Drukwerk Dékavé
Februari 2005, oplage: 500
WATERPLAN VOOR DEN HELDER

Waterbreed: Waterplan voor Den Helder
Waterbreed: Waterplan voor Den Helder
Den Helder is onlosmakelijk met water verbonden. De stad ligt niet alleen aan zee, maar heeft ook een haven, kanalen, duinrellen,
poldersloten en grachten. Samen met het hoogheemraadschap heeft de gemeente het watersysteem van Den Helder integraal
bekeken en een gezamenlijk rapport opgesteld: ‘Waterbreed: Waterplan voor Den Helder’.
Waarom een Waterplan?
De kwaliteit van het watersysteem in
Den Helder varieert. In een groot deel ervan
is de kwaliteit onvoldoende. Het hoogheemraadschap
en de gemeente streven naar een
veilig, ecologisch gezond watersysteem met
een hoge belevingswaarde. Daarom hebben
zij een Waterplan opgesteld waarin gerichte
maatregelen staan. Een klankbordgroep
heeft een belangrijke rol gespeeld bij het
maken van het plan. In de klankbordgroep
zitten vertegenwoordigers van belangengroepen,
zoals agrariërs, recreatie- en
natuurorganisaties.
Wat zijn de problemen in Den Helder?
Het water in Den Helder kent vele verschijningsvormen.
De kwaliteit van al dit water
varieert van helder duinwater tot troebel
slootwater. In het grootste deel van het
watersysteem is de waterkwaliteit onvoldoende.
De kwaliteit van dit water wordt
sterk bepaald door water uit het Noordhollands
Kanaal en Polder het Koegras. Dat
is belast met meststoffen en bestrijdingsmiddelen
uit onder andere de landbouw.
Met dit kwalitatief mindere water worden de
stedelijke wateren doorgespoeld. Het schone
water, afkomstig uit de duinen, wordt direct
aan de voet van de duinen gemengd met
polder- en boezemwater.
Andere oorzaken van de gebrekkige waterkwaliteit
zijn (ver ontreinigde) bagger en overstorten
vanuit de riolering. Daardoor
kan onder andere de natuur zich moeilijk
ontwikkelen.
Oplossingen
In het Waterplan staan maatregelen die de
belangrijkste oorzaken van de gebrekkige
waterkwaliteit aanpakken. De voorstellen
zijn tot stand gekomen op basis van een
uitgebreide watersysteemanalyse en
inspraak vanuit de klankbordgroep.
‘Waterbreed’ houdt rekening met de Vierde Nota Waterhuishouding, de Nota
Ruimte, Waterbeleid voor de 21e eeuw en het Nationaal Bestuursakkoord
Water. In dat akkoord wordt de intentie uitgesproken dat gemeenten voor
medio 2006 gemeentelijke Waterplannen moeten opstellen. De gemeente
Den Helder voldoet hier nu al aan.
Als gevolg van de Europese Kaderrichtlijn Water (EKW) moeten onze watersystemen
in 2015 aan bepaalde eisen voor de waterkwaliteit voldoen. Die
eisen worden echter pas in 2009 vastgesteld. Of het nieuwe watersysteem
voor Den Helder volledig aan deze regelgeving zal voldoen, is daarom nu nog
niet te zeggen. De maatregelen die in ‘Waterbreed’ worden voorgesteld, zijn
wel een zeer grote stap in de goede richting.
Belangrijke oplossingsrichtingen zijn:
het scheiden van watersystemen met
gebiedseigen kenmerken;
het vasthouden van schoon regenwater;
het terugdringen van de vervuilende bronnen
door te baggeren en riooloverstorten te
saneren, werkzaamheden die al in uitvoering
zijn genomen.
De aanleg van een kanoroute vormt een
cruciaal onderdeel van het nieuwe watersysteem
voor Den Helder. De route vormt
de verbinding tussen de watersystemen van
Nieuw Den Helder, De Schooten, Huisduinen
en Julianadorp. Langs de kanoroute wordt
ook een fietsroute aangelegd, zodat ook bij
andere vormen van recreatie genoten kan
worden van natuur en water.
Het plangebied
Het watersysteem van Den Helder is
opgedeeld in vijf gebieden:
Binnen de Linie
Nieuw Den Helder, De Schooten en
Huisduinen*
Julianadorp*
Polder Het Koegras
Duinen en binnenduinrand
* Door aanleg van een kanoroute worden
de watersystemen van Nieuw Den Helder,
De Schooten, Huisduinen en Julianadorp
feitelijk één systeem.
Aanleg van kanoroute
Ontwikkelingsbeeld:
Helden der Zeeplein
Hoe komen de vijf watersystemen
er uit te zien?
Binnen de Linie
De kwaliteit van het water in dit noordelijke
deel van Den Helder wordt bepaald door de
open verbinding met het boezemsysteem, de
invloed van brakke kwel en de indringing van
zout zeewater via de sluizen. Het Huisduinerpoldertje
behoort tot dit deelgebied. Om
uitwisseling van water te beperken, wordt het
watersysteem van het deelgebied Binnen de
Linie gescheiden van de andere systemen.
Doorspoeling blijft wel mogelijk, maar wordt
zo min mogelijk gedaan. De waterkwaliteit
wordt verbeterd door te baggeren. En in het
kader van het gemeentelijk rioleringsplan
worden riooloverstorten gesaneerd en waar
mogelijk wordt regenwater direct geloosd op
het oppervlaktewater. Het brakke karakter
van het watersysteem biedt kansen voor een
uniek, gebiedseigen milieu.
De kades langs de entree van Den Helder en
van een deel van de stadsgrachten worden
heringericht of krijgen een onderhoudsbeurt.
Door duikers aan te passen kan men straks
met kleine boten rondvaren: het ‘Rondje
Den Helder’. Voor de lange termijn wordt
gekeken of het haalbaar is om met staande
masten door te kunnen varen tot het eind van
het Helders Kanaal (Helden der Zeeplein).
Nieuw Den Helder,
De Schooten en Huisduinen
De wateren in de wijken Nieuw Den Helder,
De Schooten en Huisduinen worden samengevoegd
tot één watersysteem en afgescheiden
van de gebieden Binnen de Linie
en Polder het Koegras. De kwaliteit van het
water in Nieuw Den Helder, De Schooten
en Huisduinen wordt vooral bepaald door
de toevoer van schoon duinwater en regenwater.
Door de afscheiding ontstaat een
systeem dat schoon, gebiedseigen water kan
vasthouden. Om schoon water in het gebied
te bufferen, wordt het streefpeil met 5 cm
verhoogd. In welke mate flexibel peilbeheer
mogelijk is, wordt nader onderzocht. Indien
in de zomer een watertekort ontstaat, wordt
dit aangevuld vanuit Julianadorp.
Met de aanleg van natuur- en kindvriendelijke
oevers krijgt het watersysteem een natuurlijker
aanzien. De watergang langs de binnenduinrand,
die deel gaat uitmaken van de
kanoroute, staat in verbinding met het water
in Julianadorp. In de wateren rond fort Dirksz
Admiraal wordt de kanoroute verbonden met
de Stelling en het ‘Rondje Den Helder’.
Julianadorp
De huidige verbindingen met Polder het
Koegras worden afgesloten. Door aanleg
van een kanoroute staat het watersysteem
van Julianadorp in verbinding met het
watersysteem van Nieuw Den Helder,
De Schooten en Huis duinen. De waterkwaliteit
in Julianadorp wordt bepaald door
toevoer van duinwater en regenwater. Net
als in Nieuw Den Helder en De Schooten is
er niet genoeg duinwater om heel Julianadorp
van water te voorzien. Daarom wordt
regenwater langer vastgehouden, wordt
ook hier flexibel peilbeheer toegepast en
water gecirculeerd. Bij ernstig watertekort
kan water ingelaten worden vanuit de boezem.
Helofytenfilters worden aangelegd om
de waterkwaliteit te verbeteren. De oevers
In de huidige situatie (links) wordt bijna al
het water beïnvloed door het boezemwater.
In de toekomstige situatie (rechts) worden
gebieden gescheiden, waardoor schoon
regenwater kan worden vast gehouden en
gebiedseigen water kan ontstaan.
worden op een natuurvriendelijke manier
ingericht. Ook komen er duinrellen, wat het
watersysteem een aantrekkelijk uiterlijk geeft.
Polder het Koegras
Het watersysteem van Polder het Koegras
wordt losgekoppeld van het stedelijk gebied
van Den Helder, Julianadorp en de binnenduinrand.
Polderwater, belast met stoffen uit
de landbouw, heeft dan geen invloed meer
op de waterkwaliteit in deze gebieden. Het
loskoppelen heeft geen gevolgen voor de
waterhuishouding van de polder. De watervoorziening
is gegarandeerd door het inlaten
Waterbreed: Waterplan voor Den Helder
van boezem water vanuit het Noordhollands
Kanaal.
Duinen en binnenduinrand
Het watersysteem van de binnenduinrand
wordt losgekoppeld van het agrarisch gebied
waardoor de waterkwaliteit verbetert. In de
winterperiode is er vanuit de duinen een
overschot aan zoet kwelwater. Dit wordt
opgevangen in de kanoroute die de watersystemen
van Nieuw Den Helder en Julianadorp
met elkaar verbindt. Deze open verbinding is
bijvoorbeeld voor het maken van kanotochtjes
heel aantrekkelijk.