Donderdag 13 augustus - Lijiang. - Adeleuw

Donderdag 13 augustus - Lijiang.
's Morgens ga ik naar het oude stadsdeel van Lijiang. Hier wonen circa 50.000 mensen van
verschillende etnische herkomst (voornamelijk Naxi). Meer dan 200 jaar oude houten
gebouwen langs klinkerstraten leiden over de
Leeuwenheuvel naar de rivier. De oorsprong van
de Naxi is niet geheel bekend. De meeste
geleerden zijn het erover eens dat er een protoetnische
stam was, de Qiang, die enkele duizenden
jaren geleden in de bergen van Noordwest China
woonde. Binnendringers vanuit het noorden
dreven hen zuidwaarts, waar zij in verschillende
stammen uiteenvielen. Hiervan waren de Mexie of
Moshayi, de voorvaders van de Naxi, er één. Hun
vorstendom werd in de 8 e eeuw door het Nanzhao-rijk veroverd. De Naxi zelf menen dat zij
van een gemeenschappelijke voorvader, Tabu, afstammen die hen uit magische eieren hielp
komen. In de traditionele Naxi-gemeenschap waren sjamanen,
genaamd dongba's, de enigen die het unieke pictogrammenschrift
van de Naxi konden lezen en schrijven. Waarschijnlijk waren de
dongba's van oorsprong Tibetaanse Bon-priesters.
Opvallend is de overheersing van vrouwen in alle soorten werk.
Het Naxi-volk is matrilineair (het erfrecht gaat via de jongste
dochter), vrouwen beheersen de markt en controleren de
huishoudeconomie.
De kleding van de Naxi-vrouwen is honderden jaren onveranderd
gebleven. Zij dragen een cape met de kosmos op hun rug. Het
bovenste gedeelte is een donkerblauwe band die de hemel
uitbeeldt. De onderste helft is van roomkleurige zijde of
schapenhuid en staat voor het licht. De twee helften zijn gescheiden door een reeks rondjes
die manen symboliseren. Dit is om aan te geven
hoe hard zij werken (tot de maan en de sterren
verschijnen). De cape verzacht de druk van de
zware manden die zij dragen. De mannen zij
traditioneel tuinmannen, kinderoppassers en
musici.
Ondanks dat de oude stad veel schade opliep bij de
aardbeving van 1996, is het grootste gedeelte
alweer gerestaureerd. De hoofdstraat en het
centrale pleintje zijn erg op toeristen ingesteld en
de vele cafés en eettenten adverteren in het Engels. Zodra je echter de zijsteegjes opzoekt en
wat verder van het centrum geraakt, kom je geen toerist meer tegen, maar alleen inheemse
mensen. Je ziet dan voornamelijk oude Naxi-vrouwen die in klederdracht van of naar de
markt gaan.
In een klein boekwinkeltje koop ik een boekje over de pictogrammen
en karakters van de Naxi-taal en een fotoboek over de festivals in de
provincie Yunnan. Als ik wat Chinees tegen de oude verkoper begin te
praten, nodigt hij me uit binnen te komen en zet hij zijn stempel in de
boeken die ik koop. Verder schrijft hij erin waar en wanneer ik deze
boeken gekocht heb. We praten wat over mijn reis en mijn studie
Chinees. Ik schrijf wat Chinese karakters voor hem en hij geniet
Chinareis 1998 - 39 - Hans de Leuw

zichtbaar van deze 'beschaafde Laowai'. Voordat
ik afscheid van hem neem moet ik eerst nog mijn
adres bij hem achterlaten. Opnieuw is me duidelijk
geworden hoe vriendelijk de mensen je benaderen
als je de moeite neemt om Chinees te spreken.
's Middags ga ik naar de Zwarte-draken-vijver.
Die ligt in het drukst bezochte park van Lijiang.
Aan de vijver ligt een prachtige wit marmeren
gordelbrug. Deze wordt zo genoemd omdat hij op
de riem van een mandarijn lijkt.
Doordat het miezerig weer is, is het in het park
niet druk. Als ik aan het eind van de vijver een trap zie die naar een prieeltje lijkt te leiden dat
op een kwart hoogte van de berg ligt, besluit ik naar dit prieeltje te klimmen. Als ik het
prieeltje bereik, blijkt de trap verder omhoog te
lopen. Na ongeveer 900 treden en vele stukken
vals plat, bereik ik eindelijk na 45 minuten
klimmen de top van de berg. Het uitzicht is
prachtig, want ik bevind me nu op het hoogste
punt in de buurt van de stad. Bovenop zijn er 7
Chinezen die me even later tijdens de afdaling
inhalen. Ondanks de gladde treden, rennen ze
naar beneden. Één van de vrouwen verliest
hierbij haar hoge hak van haar rechter schoen.
Omdat de hak niet meer onder de schoen te zetten is,wordt ook van de linker schoen de hak
gesloopt. De spijkers krijgen ze echter niet uit de schoen getrokken. Ik biedt hen mijn zakmes
aan, waarmee ze de spijkers makkelijk kunnen
verwijderen.
Als ik een eindje onder de top ben komen er
plotseling van een bergpad dat om de berg heen
loopt zes Naxi-vrouwen aanlopen. Zij lijken
verrast hier een buitenlandse toerist aan te treffen
en lopen na me een tijdje nagestaard te hebben,
naar de top.
's Avonds eten we met de groep een specifieke
Naxi-maaltijd. De gerechten die we krijgen
voorgeschoteld zijn afwisselend en lekker.
Chinareis 1998 - 40 - Hans de Leuw