24.09.2013 Views

vroegopper februari 2012.pdf - Volkstuinpark Jan Vroegop

vroegopper februari 2012.pdf - Volkstuinpark Jan Vroegop

vroegopper februari 2012.pdf - Volkstuinpark Jan Vroegop

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

Februari 2012<br />

Jaargang 35, Nummer 1


De <strong>Vroegop</strong>per<br />

Informatie- en mededelingenblad<br />

Uitgave <strong>februari</strong> 2012<br />

Jaargang 35<br />

Nummer 1<br />

Verenigingsadres<br />

V.T.V. <strong>Jan</strong> <strong>Vroegop</strong><br />

Postbus 1051<br />

1500 AB Zaandam<br />

Email: info@janvroegop.nl<br />

Bestuur<br />

Voorzitter: J. Bot (tuin 56)<br />

Email: jacquesbot@hotmail.com<br />

Tel.: 075-6705789<br />

Secretaris: N. Paulisse (tuin 79)<br />

Email: nelpaulisse@hotmail.com<br />

Tel.: 075-6168885<br />

Penningmeester: R. Marapengopi (tuin 21)<br />

Email: marapengopir@hotmail.com<br />

Tel.: 075-6141699<br />

Bestuurslid: F. Roovers (tuin 46)<br />

Email: f.roovers2@chello.nl<br />

Tel.: 075-6173329<br />

Algemeen werk; Groenvoorziening<br />

Bestuurslid: N. Vink (tuin 96)<br />

Email: vinkr005@planet.nl<br />

Tel.: 06-15613024<br />

Adviseur; Algemeen werk<br />

Bestuurslid: A. van Zanen (tuin 37)<br />

Email: apvanzanen@chello.nl<br />

Tel.: 075-6705878<br />

Bouw- en schouwcommissie; Arbo<br />

Storing Elektra/water: D. Paulisse<br />

06-55115478<br />

Lief & Leed<br />

Mw. M. Helversteijn (tuin 112)<br />

Tel: 020-6133845 / 06-30091632<br />

Email: hajahelversteijn@gmail.com<br />

Mw. M. Berger (tuin 109)<br />

Tel: 075-6175576<br />

Email: l.berger@hetnet.nl<br />

Imker: D. van Randen (tuin 1) 06-10935258<br />

Complex Adres:<br />

Ringweg 280, 1507 BS Zaandam<br />

Telefoon: 075-6158284<br />

Internetsite : www.janvroegop.nl<br />

Redactie <strong>Vroegop</strong>per<br />

Hoofdredactrice: Manja de Boer (tuin 41/42)<br />

Eindredactie: Alie Draisma (tuin 4)<br />

Redactie: Karin Bergman (tuin 80)<br />

Kopij: Brievenbus bij tuin 41/42<br />

Via Email: <strong>vroegopper</strong>@gmail.com<br />

Activiteitencommissie<br />

Voorzitter: Marian Vet (tuin 17)<br />

Secretaris.: Tiny Heijstek (tuin 86)<br />

Penningmeester: Chrit Souren (tuin 86)<br />

Leden: Lenie Gonzalez (t.50);<strong>Jan</strong>nie Slinger (t.51)<br />

Email: d.vet2@kpnplanet.nl<br />

Tel: 075-6177478<br />

Brievenbus in de hal van de kantine/aan de schuur<br />

Arie Penning Shop, beheer: A. Penning<br />

Openingstijden:<br />

Zaterdag 09.30 – 13.00 vanaf 18-2 t/m 15-12-„12<br />

Woensdag 12.30 – 15.30 vanaf 7-3 t/m 29-8<br />

Westring beheer:<br />

Denise Amelo (tuin 48)<br />

Schouwcommissie:<br />

R. Roding; M. de Boer; R. Otten<br />

Tuchtcommissie:<br />

Voorzitter: J.H.J. Kruse;<br />

secr.: vacant; lid M. Vet<br />

Beroepscommissie:<br />

Voorzitter: J.H. Wilmer;<br />

M. de Boer; K. Awondatu<br />

Wijkcommissarissen:<br />

Wijk 1: H. Kruijver 075-6311375<br />

Wijk 2: H. Kruijver 075-6311375<br />

Wijk 3: J. de Jongh 075-7710502<br />

Wijk 4: J. Kruse 075-6171600<br />

Senioren: R. v.d. Linden 075-6172412


Van het Bestuur – mededelingen <strong>februari</strong> 2012<br />

Deze editie van de <strong>Vroegop</strong>per heeft het bestuur enkele, maar wel belangrijke<br />

punten, die de aandacht verdienen.<br />

Zegel op de electrameter. Op de komende ledenvergadering doet het bestuur<br />

een voorstel om een boete van € 100, - op te leggen aan een tuinder die de<br />

verzegeling van zijn elektrameter heeft verbroken.<br />

Bij aanname van dit voorstel heeft de tuinder bij wie de verzegeling verbroken is<br />

tot 1 juni de tijd om zich boetevrij bij het bestuur te melden om een nieuw zegel<br />

te laten zetten. Daarna geldt de boete voor iedere overtreding van dit punt.<br />

Dit jaar zal geen compost worden aangevoerd.<br />

Het voorjaar komt er aan. Dat is een mooie tijd om reparaties te verrichten.<br />

Schenk dan ook eens aandacht aan een solide plek bij je tuinpoort voor de<br />

brievenbus.<br />

Het water zal op zaterdag 17 maart om 12.00 uur weer op de tuinen zijn. Na<br />

de zeer strenge vorst beveelt het bestuur dringend aan om die dag op je tuin te<br />

controleren of er niets is stuk gevroren. Zo kun je veel ellende in je tuinhuis<br />

voorkomen!<br />

We willen graag een net en schoon volkstuincomplex hebben en houden. Daarom<br />

nog eens de waarschuwing:<br />

Gooi geen stenen of ander afval op parkeerplaatsen of in de singels.<br />

Namens het bestuur,<br />

Jacques Bot,<br />

voorzitter<br />

-------------------------------------------------------------------<br />

Nieuwe leden / Verhuizingingen<br />

Geen nieuwe leden of verhuizingen over deze periode te melden.<br />

-------------------------------------------------------------------<br />

1


Nieuws uit de ARIE PENNING SHOP<br />

Tuinshopnieuws 2012<br />

De bestelde zaden van Garant komen de tweede week van <strong>februari</strong> binnen, mits de<br />

weersgesteldheid het toelaat. De Tuinshop gaat de derde week van <strong>februari</strong> – op<br />

zaterdag 18 <strong>februari</strong> weer open.<br />

De oude voorraad van diverse soorten tuingrond kunt u nog kopen - tot er nieuwe grond<br />

wordt besteld - voor de oude prijs. Profiteer ervan en wees er snel bij want op-is-op.<br />

Potgrond 40 ltr, normale prijs € 2,50 nu 5 zakken voor € 11,95<br />

Potgrond 20 ltr € 1,40 nu 5 zakken voor € 6,00<br />

Fuchsiagrond 40 ltr € 3,25 nu 5 zakken voor € 15,25<br />

Tuinaarde 40 ltr € 1,65 nu 5 zakken voor € 7,95<br />

Zaai-/stekgrond 40 ltr € 4,05 nu 2 zakken voor € 7,80<br />

Kokospotgrond 40 ltr € 4,20 nu 2 zakken voor € 8,00<br />

Fr. boomschors 40 ltr € 5,80 nu 2 zakken voor € 11,25<br />

Cacaodoppen 70 ltr € 8,85 nu 2 zakken voor € 17,00<br />

Tuinturf 40 ltr € 2,30 nu 3 zakken voor € 6,25<br />

Ook voor buitenverf kunt u in de shop terecht, o.a. Wijzonol.<br />

Een zeer sterke verf voor uw tuinhuis. Mits goed opgebracht kunt u er 4 tot 5 jaar van<br />

genieten. Er zijn nog enkele bussen van 0,75 ltr in voorraad voor de oude prijs, u kunt<br />

ook bussen van 2,5 ltr bestellen: levertijd 2-3 dagen.<br />

U krijgt altijd 10% korting op de adviesprijs èn deskundig advies.<br />

Ik ontmoet u graag in de Tuinshop!<br />

A. PENNING<br />

[ZIE OOK HET BERICHT OVER DE VERBOUWING VAN DE WINKEL – BLDZ. 17]<br />

2


Wist u .....<br />

* dat de <strong>Vroegop</strong>per ook gelezen kan worden op de website van de vereniging?<br />

Adres: www.janvroegop.nl .<br />

* (half januari)<br />

dat op het moment dat ik dit schrijf we al 1 nacht een beetje vorst hebben gehad!<br />

Niet normaal…bloeiende narcissen, rozen die niet gestopt zijn met bloeien, bloemen in<br />

de braam….maar misschien komt het nog, de winter…<br />

(Nou, die winter kwam!)<br />

* dat het 8 <strong>februari</strong> is en - 6 °Celsius buiten. En de Elfstedentocht die bijna doorging..<br />

* dat het in geen decennia zo koud is geweest: - 17 °Celsius gemeten op het complex!!!<br />

* dat de vogels al uw oude brood, nieuwe vogelvoer of pindakaas met graagte eten; als<br />

dank komen ze bij u op de tuin hun jongen grootbrengen....<br />

* dat er verschillende data in de agenda voor 2012 gewijzigd zijn. waaronder enkele<br />

schouwdata...<br />

* dat we de Jaarvergadering in april (!) hebben...<br />

* dat we vast een heel mooi, zacht voorjaar en een warme zomer krijgen...en nu maar<br />

hopen dat alle bevroren planten weer ontdooien en tot groei en bloei komen...(!)<br />

Februari 2012<br />

En…… daar kwam de winter toch nog!<br />

Wat was het koud! We kropen allemaal bij de kachel.<br />

Zo ook alledrie de hondjes van tuin nr. 41/42: Bram, Annie en Harry.<br />

Zo, lekker bij het kacheltje in het tuinhuis was het wel even uit te houden!<br />

Heerlijk warm in hun winterslaapzakje!<br />

3


Commissie Lief & Leed<br />

Beste commissieleden van Lief &Leed 07-12-2011<br />

Bij deze wil ik iedereen bedanken, voor de lieve kaartjes en belletjes tijdens mijn<br />

operatie, in en na het ziekenhuis! In „t voorjaar zijn we er weer hoor!<br />

Mw. Nel Teer, tuin 47.<br />

Activiteitencommissie<br />

Stekjesmarkt, ruilmarkt voor planten, zaaigoed<br />

Beste tuinders,<br />

Op zaterdag 5 mei houden we van 10.00-14.00 uur weer een stekjes-/ruilplantenmarkt.<br />

We willen langs deze weg een oproep doen om stekjes, plantjes of zaaigoederen die<br />

jullie tevéél hebben aan ons te willen geven, zodat we die op de stekjesmarkt kunnen<br />

ruilen of verkopen.<br />

Vorig jaar hebben we voor € 60 verkocht, wat geheel ten goede kwam aan de vereniging!<br />

En mochten we de stekjes, plantjes of het zaaigoed niet met deze Stekjesmarkt<br />

verkopen, dan bewaren we ze en verkopen deze op de Open Dag op zondag 1 juli a.s.<br />

Jullie kunnen de stekjes of plantjes brengen naar: Sonja Tjipjes - tuinnr. 78<br />

Annie Vet - tuinnr. 124<br />

Zonnebloemwedstrijd<br />

We houden dit jaar ook weer de Zonnebloemwedstrijd.<br />

Alle kinderen kunnen tijdens die Stekjesmarkt gratis een plantje ophalen:<br />

dus op zaterdag 5 mei van 10.00 – 14.00 uur op de 1 e parkeerplaats.<br />

Paas Bingo<br />

Iedereen die bij de vorige Bingo middagen aanwezig was, is erg enthousiast geworden.<br />

Daarom houden we op zondag 1 april (ècht geen grapje!!!) de Paas Bingo.<br />

Wees er bij, het is gezellig en er zijn mooie prijzen te winnen.<br />

Agenda activiteitencommissie 2012<br />

1 April - Paas Bingo<br />

5 Mei - Stekkenmarkt<br />

20 Mei - Jubilarissendag<br />

1 Juli - Open dag TV <strong>Jan</strong> <strong>Vroegop</strong><br />

Sept/Okt - Herfst Bingo<br />

9 December - Kerst Markt<br />

4


Activiteitencommissie, vervolg<br />

Kerstbingo en Kerstmarkt<br />

Op 11 december 2011 had de actieve Activiteitencommissie een Bingo georganiseerd.<br />

Hoewel er minder mensen waren dan gehoopt (verwacht), was het ontzettend gezellig en<br />

wat waren er een mooie prijzen! En wat fijn dat het 's middags werd gehouden.<br />

Iedereen vóór het donker thuis!<br />

De Kerstmarkt vergde enige weken<br />

(maanden) voorbereiding, maar het<br />

resultaat was er ook naar. De kantine<br />

was gewoon professioneel versierd, de<br />

kerststukken voor de verkoop gingen<br />

als warme broodjes over de toonbank.<br />

Die waren zo mooi! Zelfs de<br />

penningmeester is tijdens de<br />

voorbereidingen gespot met<br />

kerstgroen in zijn armen. De<br />

vrijwilligers die zich er weer voor<br />

hebben ingezet, verdienen meer dan een compliment, die verdienen een gouden pluim!<br />

(noot Redactie: een paar potjes jam, appelmoes en zoetzuur aan mijn vriendin gegeven; zij en haar gehele familie vonden<br />

de inhoud zéér smakelijk en ècht geweldige lekkernijen! Complimenten aan de fabrikanten!!!)<br />

5<br />

(foto‟s: Manja de Boer)<br />

Aan alle Vrijwilligers<br />

Hierbij willen wij jullie bedanken voor de belangeloze hulp die jullie bij alle activiteiten<br />

van het afgelopen jaar hebben geboden! We hopen dat we in 2012 weer een beroep op<br />

jullie mogen doen. Hartelijk dank!!!<br />

De activiteitencommissie.


Een Hollands wintertje op de tuin<br />

Als u dit - zo rond maart – leest, ligt er misschien een pak sneeuw, maar tijdens het<br />

schrijven van dit stukje is het half januari 2012 en de minimumtemperatuur van deze<br />

winter is tot nu toe een slap nachtvorstje van een halve graad onder nul ergens in<br />

november. Dat was trouwens de droogste en warmste november ooit in de warmste<br />

herfst en het warmste jaar ooit. Kan het gekker? Half Nederland heeft in paniek<br />

winterbanden om laten leggen na twee winters met voor het eerst in een kwart eeuw<br />

eens flink wat sneeuw en dan blijft het de hele winter tot nu toe rond de tien graden<br />

boven nul hangen.<br />

Geen wonder dat de natuur ook van slag is. Op de radio hoorde ik - op zondagmorgen<br />

8 januari luisterend naar Vroege Vogels - dat de bruine kikker nog niet ondergedoken<br />

was voor een winterslaap en dat in het Zuid-Hollandse dorp Delfgaauw een huiszwaluw<br />

was gesignaleerd. Zo‟n beestje aan de andere kant van de wereld weet niet dat de<br />

winter in Nederland uitblijft? Het moet dus wel een achterblijver geweest zijn. Van de<br />

trekvogels die binnen Europa trekken zoals de kieviten, weten we dat ze wachten tot<br />

het echt kouder wordt en hier blijven als dat niet gebeurt.<br />

Bij al die vreemde meldingen moet we een onderscheid maken tussen achterblijvers en<br />

vroegkomers. Onze bovengenoemde zwaluw maakt nog geen lente. Maar: zingende merels<br />

en lijsters zijn vroegkomers. Zij zijn al gehoord op verschillende plaatsen en hebben de<br />

lente in hun kop. Onze <strong>Jan</strong> <strong>Vroegop</strong>-lijster begon vorig jaar al in de tweede helft van<br />

<strong>februari</strong> te zingen. Even in de gaten houden wanneer hij dit jaar begint.<br />

Ook in de plantenwereld moeten we onderscheid maken tussen:<br />

1. Voorjaarsbloeiers die vroeger dan normaal zijn.<br />

2. Langer doorgaande bloei van in de zomer opgekomen éénjarigen en vaak van<br />

mediterrane planten die niet bevriezen.<br />

3. Tweede bloeiperiode van heesters en vaste planten in één seizoen.<br />

6<br />

Afb. 1<br />

15 januari 2012 - Bloeiende<br />

hortensia, rechts „n hortensia in<br />

normale wintertoestand.


Ad.1. Bloeiende bolgewassen als krokus en narcis en voorjaarsbloeiers als speenkruid en<br />

primula zijn voor januari zeker vroege bloeiers, maar bloeiende eenjarigen als klaproos<br />

en madeliefje kunnen we beter als nakomertjes zien van een verlengd seizoen. Ook bij<br />

de meerjarige wilde planten zijn er veel vroege bloeiers gemeld zoals speenkruid,<br />

boterbloem en fluitenkruid en bij de bomen hazelaar en els. De natuur lijkt van slag.<br />

Bloeiende Gekroonde ganzenbloem<br />

op 10 januari 2012.<br />

Afb. 2<br />

7<br />

Bloeiende Acanthus<br />

op 10 januari 2012<br />

Afb. 3<br />

Nieuwsgierig geworden, heb ik op 8 januari maar eens een rondje <strong>Jan</strong> <strong>Vroegop</strong> gelopen<br />

om te kijken of ook op ons tuinpark de bloei nog doorgaat of dat de lente al in januari<br />

begonnen is. En jawel.<br />

Ad.2. In veel tuinen zijn hortensia‟s en rozen nog met een opvallende nabloei bezig<br />

(zie foto Afb. 1). Vooral niet winterharde planten gaan dit jaar gewoon door, wel veel<br />

minder uitbundig bloeiend dan „s zomers. Ik zag gaura‟s (vlinderstruik) en osteospermum<br />

(Spaanse margriet), maar ook nog bloeiende geraniums, potentilla‟s en campanula‟s.<br />

Eénjarigen die in de nazomer opgekomen zijn, doen het ook nog goed. Op enkele tuinen<br />

staan nog een paar goudsbloemen en nogal wat gele en gekroonde ganzenbloemen, echt in<br />

bloei (zie foto Afb. 2). Dat zijn dan wel de nakomertjes.<br />

Ad.3. Sommige meerjarigen zijn met een tweede bloei begonnen, vooral stokrozen en -<br />

heel opvallend - acanthussen. Op mijn tuin begon de laatste in november te bloeien met<br />

vijf manshoge bloemen die nog steeds groeien en bloeien (zie foto Afb.3).<br />

Echte vroege bloeiers zijn dit jaar in de eerste helft van januari: de sneeuwklokjes,<br />

blauwe druifjes, longkruid en stengelloze primula‟s vooral, maar narcissen of krokussen<br />

zag ik nog niet. Ook de hazelaars bloeiden volop, maar het meest opvallend waren de<br />

stralende speenkruidbloemen bij de houtwal op de <strong>Jan</strong> <strong>Vroegop</strong>laan.<br />

Lente in januari! Als het dit jaar maar niet gaat sneeuwen op de Open Dag.<br />

Je weet het maar nooit met die Hollandse winter…..<br />

<strong>Jan</strong> Besteman


Naschrift:<br />

Zal je net zien! Eind januari, kort na inlevering van voorgaand stukje, vertrok ik voor<br />

familiebezoek naar een land waar het nooit winter is. Prompt viel in Nederland de winter<br />

in en was er korte tijd sprake van de Elfstedentochtkoorts. De gevolgen voor de<br />

bloeiende tuinen waren desastreus. Bij terugkeer was alles bruingeel.<br />

De rammenas en palmkool waren op mijn tuin voor het eerst bevroren en wat er nog aan<br />

boerenkool, peterselie en prei stond was door de hazen - gelijk hebben ze - vollédig kaal<br />

gevreten.<br />

Maar er was ook goed nieuws. De knolselderie, veldsla en bietjes hadden de vorst met<br />

glans doorstaan en de voorjaarsbloeiers sneeuwklokjes en primula‟s bloeiden gewoon door.<br />

Laat de lente nu maar komen!<br />

<strong>Jan</strong> Besteman<br />

Nestkast 2012 – Alle vogels onder dak !<br />

Vogelbescherming Nederland en Vivara/CJWildbirdfoods<br />

organiseerden van 13 t/m 19 <strong>februari</strong> 2012 voor de 7 de keer<br />

„De Nationale Week van de Nestkast‟.<br />

De broedgegevens van nestkastbewoners werden in die week door<br />

liefhebbers in kaart gebracht, waarvan men in september de<br />

resultaten zal meedelen.<br />

Waarom de "De Nationale Week van de Nestkast"?<br />

Vogels geven de tuin iets extra‟s. Ze zijn leuk en levendig en brengen gezelligheid bij<br />

ons thuis. Ze maken deel uit van onze eigen leefomgeving. Hoeveel vogels in uw tuin<br />

zingen, broeden en eten hangt voor een groot deel af van u als gastheer of gastvrouw.<br />

In de lente wordt het weer een drukte van jewelste in onze<br />

tuinen en parken. Voor veel vogels betekent dat het begin van<br />

het broedseizoen. Goede natuurlijke huisvesting in dorpen en<br />

steden is voor vogels echter moeilijk te vinden: akkers worden<br />

armer, huizen worden geïsoleerd, gaten en kieren worden<br />

gedicht, kapotte dakpannen worden vervangen en oude<br />

boomholtes zijn zeldzaam en vooral in de stadstuinen maken<br />

hagen en hegafscheidingen plaats voor houten schuttingen.<br />

U kunt de vogels helpen door het plaatsen van een goede<br />

nestkast. Het is belangrijk om deze op te hangen vóórdat het<br />

broedseizoen begint. Ook gebruiken ze de kast als slaapplaats.<br />

8


Bied de vogels onderdak en hang een nestkast op in uw tuin of balkon.<br />

Ook na deze actieweek voor de nestkasten – als je dit leest is het inmiddels begin<br />

maart – kun je deze „vogelhuizen‟ nog in je tuin ophangen. Voor de diverse soorten vogels<br />

zijn er even zoveel nestkasten. Je kunt ze vinden bij een goed gesorteerd tuincentrum<br />

of maak de kasten zelf.<br />

Let bij het ophangen van de nestkasten op de volgende punten:<br />

- hoogte min. 2 meter van de grond<br />

- biedt voldoende beschutting tegen wind<br />

- zorg voor een vrije aanvliegroute<br />

- niet plaatsen aan de zonkant, maar<br />

- de invliegopening aan de noord-, noord-oost of oostzijde (!)<br />

- bij het plaatsen van meer nestkasten in een tuin, afstand<br />

minimaal 3 meter.<br />

Waaraan moet een goede nestkast voldoen:<br />

Een goede nestkast bevat een degelijke constructie van stevig, dik hout, heeft weinig<br />

kieren en is goed schoon te maken. Het is belangrijk dat een nestkast goed bevestigd<br />

wordt, daarom is een stevige ophanging noodzakelijk. Voor de bevestiging van een<br />

nestkast aan een boomstam kunt u het beste aluminiumspijkers gebruiken. Deze roesten<br />

niet en zijn er weer makkelijk uit te halen. Tenslotte moeten de vogels de weg naar de<br />

nestkast probleemloos kunnen vinden. Zorg daarom voor de juiste invliegopening.<br />

Elke vogel heeft een voorkeur voor een bepaalde invliegopening:<br />

De grootte van de invliegopening bepaalt welke vogel wèl en welke vogel niet in een<br />

nestkast kan binnenkomen. Hier volgen enkele diameters van invliegopeningen:<br />

25-28 mm: pimpelmees, zwarte mees, glanskop, matkop<br />

30-32 mm: koolmees, kuifmees, boomklever, bonte<br />

vliegenvanger, zwarte mees, pimpelmees<br />

34-35 mm: huismus, koolmees, boomklever, bonte<br />

vliegenvanger<br />

40 mm: ringmus<br />

45 mm: spreeuw<br />

30 x 50 mm: gekraagde roodstaart<br />

Hoe moet uw nestkast schoongemaakt worden?<br />

Reinig het kastje met heet water en een harde borstel. Het<br />

oude nest kan worden verwijderd in het najaar<br />

(september/oktober), als de jongen zijn uitgevlogen.<br />

Bekijk de vogels van dichtbij!<br />

Hierboven vind je dus de details die je nodig hebt om speciale soorten vogels te lokken.<br />

© 2006 CJ Wildbird Foods / Vivara<br />

9


Populaire (veelal inheemse) bessenstruiken bij vogels<br />

Vogels zijn dol op bessen. In de winter zijn de bessen, door hun hoge vitaminegehalte,<br />

een belangrijke voedselbron. Maar ook in andere jaargetijden hebben vogels (en mensen)<br />

er plezier van . Bessenstruiken mogen dan ook in geen enkele vogeltuin ontbreken!<br />

10<br />

© Vogelbescherming Nederland 2012


Nieuw leven op <strong>Jan</strong> <strong>Vroegop</strong><br />

Een verhaaltje over het nieuwe hondje van tuin 41/42: Harry.<br />

Harry is, net zoals Annie en Bram, een Mopshondje. Alleen, waar Annie en Bram rustige,<br />

wat bejaarde hondjes zijn, is Harry het tegenovergestelde: jong, fris en fruitig. Alles is<br />

leuk, alles is spannend en dat moet het liefst hard hollend bekeken worden.<br />

Wat een puppy moet eten: Uitgebalanceerde voeding met eiwitten, vetten en<br />

koolhydraten, vitaminen en mineralen.<br />

Wat Harry vindt dat hij moet eten: Alles waar je lekker op kan kauwen, alles wat lekker<br />

knapperig is, alles waar vlees in zit, alles wat ik niet mag eten, alles.<br />

Wat goed voor een puppy is om op te kauwen: Iets dat niet splintert of per ongeluk<br />

doorgeslikt kan worden, iets dat stevig, niet giftig en niet te taai is voor puppy-tandjes.<br />

Wat Harry goed vindt om op te kauwen: schoenen, meubels (liefst de rieten salontafel),<br />

alles wat door de brievenbus komt, alles wat van de baasjes is (pantoffels zijn favoriet),<br />

alles wat in de tuin ligt, hangt of groeit.<br />

Huisregels voor de honden: Wat van de baasjes is, is van de baasjes; wat van Harry,<br />

Annie of Bram is, is van Harry, Annie of Bram.<br />

Huisregels van Harry: Als ik het leuk vind, is het van mij. Als ik het in mijn mond heb, is<br />

het van mij. Als ik het af kan pakken, is het van mij. Als ik erop gekauwd en gekwijld heb<br />

en er dan genoeg van heb, is het van mijn baasje…tot ik het terug wil.<br />

Tuinmoppie Harry (foto: Rob Smit)<br />

11


Gulzige gasten op de tuin: omgang met slakken<br />

Tuinieren is geen sinecure. Een mooie tuin krijg je nu eenmaal niet cadeau. Een van de<br />

belangrijkste tegenslagen die de tuinliefhebber overkomt is slakkenvraat. Natuurlijk<br />

hebben slakken een belangrijke functie in de natuur als opruimers, maar mijn liefde<br />

houdt op als ze mijn pas geplante slaplantjes verkiezen boven het tuinafval op de<br />

composthoop. Hoe we met slakkenvraat en dus met slakken omgaan is heel persoonlijk.<br />

Wat is er aan te doen en kunnen we er wel wat aan doen zonder 24 uur wacht te lopen<br />

bij ons zaai- en plantgoed? Het antwoord is gematigd positief: we kunnen er iets aan<br />

doen, maar lang niet alles.<br />

Soorten<br />

Laten we beginnen met onze mee-eters te benoemen. Slakken behoren tot de<br />

weekdieren (mollusken) en daarbinnen tot de buikpotigen (gastropoden), een leuke naam<br />

voor een groep weekdieren die letterlijk buikschuifelt. De meeste slakken leven in zee<br />

en daarbuiten vallen de overige slakken uiteen in (zoet)waterslakken en landslakken.<br />

Met de laatste, de landslakken hebben wij vanzelfsprekend in de tuin het meest te<br />

maken en dat zijn niet eens zo heel veel verschillende soorten.<br />

Afb. 1. Veel voorkomende huisjesslakken op ware grootte. 1. Segrijnslak; 2. Witgerande tuinslak; 3. Bruingerande<br />

tuinslak. (Bron: M. Chinery, Elseviers gids van planten en dieren in de tuin, Amsterdam 1977)<br />

12


Deze landslakken zijn ook weer te verdelen in huisjesslakken en naaktslakken.<br />

Van de twee talrijkste huisjesslakken op onze tuinen, is eigenlijk alleen de Segrijnslak<br />

(Helix aspersa) schadelijk. Het is een forse grijzige slak met een tot zo‟n 3,5 cm groot<br />

grijsbruin gestreept huisje. Mocht de vraat van deze slak u te veel worden, dan kunt u<br />

er een portie van verzamelen om ze op te eten, want hij is eetbaar. Een gezonde manier<br />

van bestrijding dus. Hij heeft ook iets weg van de bekende Franse delicatesse: de<br />

grotere en lichter gekleurde wijngaardslak (Helix pomatia), die in de duinen ten zuiden<br />

van het Noordzeekanaal voorkomt, maar beschermd is. De andere huisjesslak is de<br />

tuinslak of veldslak (Cepaea nemoralis) met een 2 cm groot huisje dat lichtgeel en bruin<br />

gestreept is. Deze is vooral een afval- en algeneter en daarom minder schadelijk.<br />

Afb. 2. Veel voorkomende naaktslakken in de tuin op ware grootte. 1a. Zwarte naakt- of wegslak; 1b. Idem ingetrokken<br />

houding; 1c. Rode naakt- of wegslak; 2. Grote aard- of kelderslak; 3. Grijze akkerslak; 4. Gele naaktslak. Bron: zie afb. 1.<br />

De naaktslakken zijn ronduit een plaag. Het talrijkst zijn de grijze akkerslakken zo‟n<br />

3-5 cm lang die u vooral tot diep in uw planten en groenten aantreft, de enige slak die<br />

vooral groen blad eet en dus vijand nummer één is. Maar de grootste eters treft u onder<br />

de aardslakken: de meest voorkomende is de zwarte naakt- of wegslak (Arion ater)<br />

(10-15 cm) die zwart en bruin tot rood van kleur is en een opvallend geribbeld oppervlak<br />

heeft en een duidelijke rand rond de zool. Als u hem aanraakt trekt hij zich in waarbij<br />

hij een hoge rug opzet. Daarnaast komt in de tuin ook de zwart tot donkergrijze grote<br />

aardslak, kelderslak of egelslak voor (Limax maximus) (10-20cm), die geen kattenrug<br />

opzet. Hij is vaak gevlekt aan de voorzijde. Beide grote slakken eten veel afval, maar<br />

vergrijpen zich ook aan groen als uw tuin te netjes is. Dit zijn de meest voorkomende<br />

slakken wel in de tuin.<br />

13


Voortplanting<br />

Behalve een gezonde eetlust heeft de slak ook een boeiend<br />

liefdesleven, wat niet verwonderlijk is, omdat hij/zij zowel<br />

mannelijk als vrouwelijk (hermafrodiet) is, waardoor hun<br />

geslachtsorganen even gecompliceerd als omvangrijk zijn. Voor<br />

een dier dat zich niet snel verplaatst heeft deze<br />

tweeslachtigheid een groot voordeel. Als ze hun partner<br />

tegenkomen, hebben ze een dubbele kans op nakomelingen. Na<br />

een langdurig en ingewikkeld ritueel van paring zal elk van beide<br />

slakken in staat zijn meerdere tientallen eieren in de grond te<br />

leggen, die na twee tot zes weken - maar soms ook het volgende<br />

jaar - kunnen uitkomen.<br />

Natuurlijke vijanden Afb. 3 Parende grote<br />

Slakken zijn vooral ‟s nachts actief, omdat ze anders vanwege kelderslakken.<br />

hun traagheid een gemakkelijke prooi zijn en bovendien zeer<br />

gevoelig voor droogte zijn. Gelukkig zijn er andere tuindieren zoals vogels, egels, padden<br />

en muizen die slakken eten. Zanglijsters zijn daar een bekend voorbeeld van.<br />

Zij gebruiken een steen als aambeeld om daarop de huisjes kapot te slaan.<br />

Jammer is dat deze slakkeneters de voorkeur hebben voor huisjesslakken, omdat<br />

naaktslakken veel meer en taaier slijm afscheiden. Ook van parasieten hebben slakken<br />

veel te lijden zoals larven van vliegen en andere insecten. Toch overleven er meer dan<br />

genoeg om het de tuinliefhebber lastig te maken.<br />

Overlastbeperking<br />

Wat kunnen we er dan zelf aan doen? Het is natuurlijk niet de bedoeling vooraf te<br />

capituleren en de tuin vol grind te gooien en alleen tuinplanten te nemen waarvan slakken<br />

niet houden, zoals vingerhoedskruid, munt, geraniums en vele andere planten. Slakken<br />

tegengaan door schuilplaatsen te beperken helpt, maar is vrijwel ondoenlijk. Veel<br />

schoffelen om losse, droge bovengrond te krijgen helpt tegen eieren en de slakken<br />

verplaatsen zich dan moeilijker.<br />

We komen dan al gauw op bestrijding. Het spreekwoordelijke zout leggen, levert niets<br />

op dan schade voor de tuin en een langzame, dus nare slakkendood. Niet doen dus. Het<br />

beproefde schoteltje bier trekt inderdaad slakken aan, die een avondje stappen of<br />

glijden niet overleven, maar met een paar slijmerige dode slakken in het bier wordt het<br />

al gauw een vieze zooi. Dus het vereist wel regelmatig bijhouden, maar eigenlijk zet dit<br />

drankmisbruik ook weinig zoden aan de dijk. Dat geldt min of meer ook voor het<br />

strooien van zaagmeel, schelpgrit, koffiedik rond planten. Na een paar buitjes is het<br />

effect weg. Van het plaatsen van koperen ringen en andere hindernissen (hoeveel heeft<br />

u er wel niet nodig?) wordt alleen het tuincentrum wijzer.<br />

Een meer probaat middel is levende slakken rapen of nog beter zoeken en dan vooral bij<br />

warm vochtig weer, bij voorbeeld na een malse regenbui in de avond of ‟s morgens<br />

wanneer alles nog nat is van de dauw en de slakken te voorschijn komen (zie afb. 4).<br />

14


Gericht zoeken doe je onder de onderste bladeren van bladgroenten en sierplanten,<br />

onder lege bloempotten, onder vijverfolie, bij de watermeter, onder een plank, in de<br />

compostbak, dus alle donkere vochtige schuilplaatsen. Het is natuurlijk slim om zulke<br />

ideale schuilplaatsen voor slakken zelf te creëren en regelmatig na te lopen. Een onsje<br />

slakken is dan gauw verdiend. Vergeet ook de slakkeneieren die u tegenkomt niet die in<br />

een wittig kluitje in de grond of onder bladafval gevonden worden (zie afb. 5).<br />

Afb. 4. Een mandje verzamelde<br />

Segrijnslakken<br />

Afb. 5. Slakkeneieren<br />

Slakkenkorrels<br />

Als rapen en zoeken niet genoeg helpt, kun je overwegen rigoureuze middelen zoals<br />

slakkenkorrels te gebruiken en als ik zo rondkijk wordt dat door heel veel<br />

tuinliefhebbers gedaan, maar helaas veel te royaal. Het lijkt soms wel of er gestrooid is<br />

alsof het om een boterham met hagelslag gaat. Met een pak of bus slakkenkorrels moet<br />

een tuinder jarenlang toe kunnen, want het is geen hagelslag maar blijft een<br />

bestrijdingsmiddel! Laat u daarbij niet verleiden door groene verpakkingen en een<br />

ecovriendelijke tekst: het blijft gif.<br />

Slakkenkorrels bestaan uit een tarwemeel als lokmiddel, zeg maar in korrels geperste en<br />

gedroogde Brinta, waaraan het middel ijzerfosfaat of metaldehyde toegevoegd is.<br />

IJzerfosfaat op zichzelf is een onschadelijke stof, maar in combinatie met de<br />

toegevoegde stof EDTA is het giftig. Slakken krijgen na inname een verlamming aan de<br />

kropspier en sterven na 2-4 dagen. Leuk is anders. Er is discussie over de beweerde<br />

onschadelijkheid voor andere dieren. In de USA zijn inmiddels een groot aantal<br />

vergiftigingen van huisdieren, vooral honden, bekend en wordt erop aan gedrongen<br />

Bitrex, een zeer bittere stof, aan de korrels toe te voegen (meer informatie in:<br />

www.hostalibrary.org/.../RRIronPhosphate.htm ). Toch zijn de ijzerfosfaatkorrels<br />

inmiddels toegelaten voor de biologische landbouw. Laat U niet te gemakkelijk door ecoverhalen<br />

in slaap sussen. Zo weinig mogelijk strooien, geen hagelslagtuin.<br />

Metaldehydekorrels, daarvoor geldt nog meer dat die zonder meer giftig zijn voor mens<br />

en dier! Het is de stof waar de vroegere aanmaakblokjes van gemaakt werden. Wel<br />

maakt de toegevoegde bittere stof, dat dieren het wel laten om ze te eten. De<br />

werkzaamheid is groter en als u ze gebruikt, moeten ze op kleine hoopjes, max. 10<br />

korrels slechts hier en daar neergelegd worden bij voorkeur onder een plastic<br />

bloempotje met gaten of onder een omgekeerd schoteltje. Daardoor blijven de korrels<br />

droog en kunnen alleen de slakken erbij. Daarna natuurlijk wel de dode slakken opruimen.<br />

Het blijft natuurlijk een persoonlijke keus hoe u overlast bestrijdt. Slakken rapen is<br />

heel effectief, als u het juiste moment kiest. Besluit u, als u niet winnen kunt, toch<br />

bestrijdingsmiddelen te gebruiken, wees dan in elk geval zuinig en voorzichtig, maar de<br />

uitslag staat vast: de slak is een overlever en hij/zij hoort erbij.<br />

<strong>Jan</strong> Besteman, tuin 38<br />

15


De winter, de kou en de dieren…<br />

Onder de grond is het nooit zo koud als erboven. Mollen gaan in de winter gewoon door<br />

met het graven van gangen. Ook andere dieren zoeken de warmte op; ònder de grond,<br />

ònder stenen of houthopen. Of in de composthoop, want daar is het door het<br />

verrottingsproces extra warm; daar liggen slakken, padden, salamanders, duizendpoten,<br />

loopkevers, vlinderpoppen en pissebedden op de lente te wachten…<br />

Sommige vlinders houden ook een soort winterslaap: ze hebben het fruitsap van de<br />

herfst omgezet in een soort alcohol en daar hun aderen mee volgepompt; een soort<br />

antivries. De meeste vlindersoorten komen de winter door als ei of als verpopte rups.<br />

En er zijn zelfs wintervlinders, die trekken zich niets aan van de kou.<br />

Erger nog, het is hun paartijd!<br />

Vogels daarentegen hebben wel last van de<br />

winterse kou: zij hebben een<br />

lichaamstemperatuur van 40 graden Celsius op<br />

peil te houden, en dus trekken er vele soorten<br />

naar het warmere zuiden. De achterblijvers<br />

hebben een goede vetreserve opgebouwd en<br />

vertrouwen ongetwijfeld op ons voor de<br />

aanvulling van hun dieet.<br />

Dat insecten koudbloedig zijn, is een misverstand. Zeker met hun vliegspieren in actie<br />

loopt hun lichaamstemperatuur behoorlijk op. De hommel houdt die warmte vast met zijn<br />

bontjas. De hommelkoningin ontwaakt soms al in <strong>februari</strong> en kiest na even warmdraaien<br />

het luchtruim. Bij een buitentemperatuur van 5 graden weet ze haar lichaam dankzij de<br />

bontjas rond de 30 graden te houden!<br />

Rob Smit (met dank aan Natuurmonumenten, Natuurbehoud nr 4, winter 2011)<br />

16


Nieuw huisje op tuin 70<br />

Zoals al gemeld in de vorige <strong>Vroegop</strong>per, op tuin 70 verrijst een Feniks uit de as: het<br />

nieuwe huisje. Er wordt met man en macht aan gewerkt, en het ziet er veelbelovend uit!<br />

Verbouwing verenigingsgebouw en –winkel<br />

En ook in de winkel/het kantoor/de Westring wordt er gewerkt!<br />

Het kantoor is naar de winkel verhuisd; de winkel wordt daarna heringedeeld en de<br />

Westring kantine krijgt de ruimte van het kantoor erbij! Zo kunnen er nog veel meer<br />

mensen op de Nieuwjaarsreceptie, Bingo of Kerstmarkt komen.<br />

Hieronder een indruk van de eerste fase voor het nieuwe bestuurskantoor. In de<br />

volgende <strong>Vroegop</strong>per berichten we meer over deze interne verhuizingen en verbouwing.<br />

(Foto‟s: Manja de Boer)<br />

17


KRUIDEN: Borage-Basilicum-Bonenkruid<br />

Borago<br />

Borago, borage, Bernagie (Borage officinalis) of Komkommerkruid is het geslacht, waaraan<br />

de familienaam Boraginaceae is ontleend. Tot dit geslacht behoren o.a. de Vergeet-mijnietjes,<br />

Anchusa en Cynoglossum. Borago wijkt wat betreft zijn bloemvorm af van zijn<br />

familiegenoten. Hij heeft een bloem, die meer lijkt op de Nachtschade, maar het 4-delig<br />

vruchtbeginsel en het ruwe blad tonen duidelijk de Ruwbladige. Het „eenjarig kruis‟ komt<br />

oorspronkelijk uit het Middellandse Zee gebied en het feit dat zijn tweede naam<br />

officinalis is, duidt op zijn geneeskrachtige werking. Het werd gebruikt als<br />

kalmeringsmiddel en de Romeinen dichtten het vrolijkheid toe. Het was bekend als een<br />

middel dat melancholie en zwaarmoedigheid kon verdrijven.<br />

Borage is een goede bijenvoerplant van circa 60<br />

cm hoogte met ruw behaarde bladeren aan<br />

vertakte stengels en helderblauwe, stervormige<br />

bloemen.<br />

In <strong>februari</strong>, als het weer en de bodem het<br />

toelaten, kan met zaaien worden begonnen. Zijn<br />

zwarte zaad kan ter plaatse in de volle grond<br />

worden gezaaid. Leg de zaden één voor één in de<br />

grond, dek ze toe met grond en druk het goed aan.<br />

Omdat Borage een penwortel geeft, is verplanten<br />

moeilijk. Borage stelt niet veel eisen aan de grond;<br />

wel wil hij graag een zonnig en beschut plaatsje. Het zaad komt na een dag of 10 met op<br />

komkommer lijkende kiemblaadjes op. Omdat alleen de jonge blaadjes te eten zijn - de<br />

oudere zijn veel te harig - is het handig om bv. iedere maand wat te zaaien.<br />

Zie ook: http://www.julianadorp-parelvandekop.nl<br />

Als Borage eenmaal in de tuin staat zaait het zichzelf weer uit. Ongeveer 7 weken na het<br />

zaaien beginnen de planten te bloeien. Als op rij wordt gezaaid, dienen de planten<br />

ongeveer 30 cm uit elkaar te worden gezet; ook de rijafstand is circa 30 cm. Zet ze<br />

vooral niet te dicht bij elkaar. Borage kan dan namelijk nog wel eens last krijgen van luis<br />

of meeldauw. Ook windschade komt nog wel eens voor: de planten worden dan zwart.<br />

Men kan Borage ook in de winter binnenshuis in een pot kweken. Gebruik hiervoor goede<br />

potgrond vermengd met wat zand. Men zaait dan het beste in november, om stevige<br />

planten te krijgen. Bij latere zaai krijgt men een vrij slap gewas. Voor het gebruik zijn de<br />

jonge verse blaadjes, die komkommerachtig smaken, geschikt in: bv. salades, kwark- en<br />

eiergerechten, witte kool, rode bieten en snij- en sperziebonen. Ook eetbare bloemen<br />

gebruikt men om te “suikeren” of vers om het gerecht te versieren. Het is niet zinvol<br />

Borage mee te koken of te drogen. In het eerste geval wordt het slap en in het tweede<br />

geval heeft het helemaal geen smaak meer. Men zegt wel, dat het als spinazie gegeten kan<br />

worden, maar dan moet men wel over zeer veel jonge blaadjes beschikken. Het wordt<br />

anders wel wat harig. De bloemen kunnen wel in ijsblokjes worden ingevroren. Deze kan<br />

men dan bv. aan dranken toevoegen. Het blad kan fijngehakt ook diepgevroren worden.<br />

18


Basilicum<br />

Basilicum (Ocimum basilicum), dat ook wel Bazielkruid of Koningskruid wordt genoemd, is<br />

een éénjarige plant waarvan men - vooral in Italië - het blad gebruikt. Het kruid behoort<br />

tot de familie van de Lipbloemigen of Labiatae. Er zijn twee soorten bekend, namelijk de<br />

“Minimum” en de “Maximum”. Het woord basileus, waar basilicum van is afgeleid, betekent<br />

“koning”, hetgeen zijn plaats onder de kruiden aangeeft. Oorspronkelijk is het kruid<br />

afkomstig uit China, India en Indonesië, waarna het via het Midden-Oosten al snel naar<br />

het Middellandse Zeegebied kwam. In eerste instantie werd het kruid gebruikt voor<br />

medicinale doeleinden. Zo zou de vluchtige olie zorgen voor een goede stoelgang en<br />

windafdrijvend werken. In de Middeleeuwen werd aan Bazielkruid de eigenschappen van<br />

een wonderkruid toegedicht. Zo zou het goed zijn tegen allerlei aandoeningen van het<br />

hart en tegen depressiviteit. Bovendien zou men er een gelukkig huwelijksleven door<br />

krijgen. Italiaanse boeren op vrijersvoeten steken een takje basilicum achter de oren.<br />

Het is een moeilijk te kweken kruid, maar als het lukt, zal men er veel gerechten mee<br />

kunnen verrijken. Het beste is: de planten onder glas op te kweken. Men kan hiermee al in<br />

april beginnen in bv. potten gevuld met goede potgrond vermengd met een beetje scherp<br />

zand. In de vensterbank zal het zaad in ongeveer een week ontkiemd zijn. In een koude<br />

kas heeft het ongeveer 2 weken nodig voordat het boven de grond komt. Wanneer men in<br />

potjes zaait, zorgt men dat er - wanneer de planten hanteerbaar zijn - 2 tot 3 planten<br />

per pot overblijven. Dit verspenen moet met de nodige voorzichtigheid gebeuren, omdat<br />

de plantjes zeer broos zijn.<br />

In de pot zaait men de fijnbladige soort, bestand tegen ongunstig weer en hij kan beter<br />

tegen toppen dan de grootbladige soort. Als men in bakken zaait, of in de kas, zorgt men<br />

ervoor, dat de planten ongeveer 10 cm uit elkaar komen te staan. Eventueel kan men in de<br />

tweede helft van mei buiten zaaien. Echter, bij een ongunstige temperatuur kan het wel<br />

4 tot 6 weken duren voordat het zaad ontkiemd! De grond dient humusrijk en los te zijn.<br />

Wanneer men gaat uitdunnen, zet men de planten 20 cm uit elkaar. Natuurlijk kan men<br />

ook altijd een paar planten kopen.<br />

Basilicum, dat een bijenvoerplant is, kan ongeveer 45 cm hoog worden, maar in potten<br />

onder glas kan het kruid, afhankelijk van het ras wel tot 80 cm hoog worden. Er zijn<br />

nauwelijks ziektes van bekend. De blaadjes worden geoogst voor èn tijdens de bloei. Om<br />

te oogsten haalt men voorzichtig het jonge blad van de plant, anders heeft men kans dat<br />

de stengel inrot. Men gebruikt het blad vers, bijvoorbeeld bij tomatengerechten.<br />

19


Het kan ook worden ingevroren of gedroogd. Het drogen moet niet te snel gebeuren,<br />

omdat Basilicum dan zijn smaak verliest. Vers Bazielkruid niet meekoken, wel kan het op<br />

het laatst worden toegevoegd aan gekookte gerechten, zoals sauzen, groentes en soepen.<br />

Gedroogde Basilicum kan wel worden meegekookt.<br />

Bonenkruid<br />

Als er een kruid is, dat in de keuken veel te weinig wordt gewaardeerd, is het wel<br />

Bonenkruid (Satureja hortensis of S. montana); ook wel Kuun, Keune of Keule genoemd.<br />

En dat terwijl er zoveel meer mee te doen is dan het alleen als toekruid bij tuinbonen te<br />

gebruiken. Zo kan het klein gesneden gebruikt worden door allerlei salades, zoals van<br />

tomaat, komkommer en aardappel. Eveneens op gegrild en gebraden rund-, varkens- of<br />

lamsvlees. Een andere mogelijkheid is fijngesneden bonenkruid door een losgeklopt ei te<br />

roeren voor een omelet. Ook kan het worden meegekookt in verschillende gerechten zoals<br />

linzen, bieten, spruiten en witte kool. Door bonenkruid mee te koken, wordt in hoge mate<br />

de verteerbaarheid van zware groentes bevorderd en met koolsoorten meegekookt, doet<br />

het de akelige kooklucht verdwijnen. Van bonenkruid, dat tot de familie van de Labiaten<br />

hoort, evenals bv. Citroenmelisse en de Muntsoorten, kennen we de eenjarige en de<br />

overblijvende heesterachtige soort.<br />

De éénjarige soort, die met de wetenschappelijke naam<br />

Satureja hortensis heet, kan vanaf april tot juni in de volle grond<br />

worden gezaaid, U zaait, al naar gelang de hoeveelheid die u wilt<br />

oogsten, op rijtjes die 20 cm uit elkaar liggen. Het zaad wordt<br />

vrij dicht gezaaid. Na ongeveer 2 weken komt het op en al na 6-7<br />

weken is het oogstbaar. Wanneer men zaait op het moment dat de<br />

tuinbonen gaan bloeien, dan heeft men fris en geurig bonenkruid<br />

bij de tuinbonen. Als men het wil gebruiken om augurken in te<br />

leggen, dan is het beter in het laatst van juni te zaaien. Het<br />

schiet namelijk nogal gauw in het zaad, zodat bij een te vroege<br />

zaai er geen vers kruid meer zou zijn voor de augurken.<br />

Eénjarig bonenkruid is ook uitstekend geschikt om in potten en bakken buiten te zaaien.<br />

Binnen wordt het al gauw te lang en te slap. Het kruid, dat afkomstig is uit Zuid-Europa,<br />

houdt van een zonnig plaatsje, waar het ongeveer 50 cm hoog zal worden en uitbundig met<br />

kleine witte- of roze bloemetjes zal bloeien. Bij de Grieken en Romeinen was het een<br />

geliefd kruid. Een van de vele toepassingen was: het kruid in de buurt van de bijenkorven<br />

te zetten, waardoor de honing zoet en geurig werd. Een ander gebruik was een medicinale:<br />

men zette er n.l. thee van die gebruikt werd als gorgeldrank bij keelpijn, als eetlustopwekkend<br />

middel en bij ingewandstoornissen. Een lap gedrenkt in het sap van bonenkruid<br />

zou goed zijn tegen wespensteken. Het éénjarige bonenkruid heeft malsere stengels en<br />

blaadjes dan de overblijvende, is bovendien geuriger en beter te drogen dan de anderen.<br />

Een nadeel is natuurlijk, dat hij maar eenjarig is.<br />

20


Drogen doet men bonenkruid in bloei maar vóór de zaadvorming. Tijdens de bloei is het<br />

gehalte etherische olie het hoogst en het aroma blijft dan ook in gedroogde toestand het<br />

langste hangen. In een bosje op de kop gehangen op een luchtige, niet te zonnige plek, zal<br />

men ook in de winter de éénjarige nog kunnen gebruiken. Ook kan bonenkruid uitstekend<br />

worden ingevroren.<br />

De overblijvende soort, Satureja montana - die wat sterker van smaak is – kan van april<br />

tot juni gezaaid worden, maar zoals bij alle overblijvende planten het geval is, kunnen de<br />

planten ook gekocht worden. Op een droge niet te zware grond zal de plant beter gedijen<br />

dan op een natte, zware grond. De planten zullen daar eerder bevriezen. Verder kan deze<br />

plant op dezelfde manier gebruikt worden als de éénjarige. Ook de habitus komt sterk<br />

overeen, behalve dan dat de overblijvende houtige stengels krijgt. De levensduur van deze<br />

planten is ongeveer 5 jaar. Daarna loopt de geur, zowel als de smaak snel achteruit. Er zal<br />

dan weer opnieuw begonnen moeten worden. Bij een strenge winter is het goed de plant te<br />

bedekken met takken of bladeren. Na de winter snijdt men de plant terug, zodat hij van<br />

onderen weer kan uitlopen. Zo houdt men een mooi, compact gewasje.<br />

Groentje 1106<br />

De Schooltuinen<br />

De schooltuinen starten weer vanaf 25 maart of 3 april, dat hangt van het weer af.<br />

Tegen die tijd zullen we daarover mededelingen doen.<br />

Tot dan!<br />

-------------------------------------------------------------------<br />

(Advertentie)<br />

21


Algemeen Werk – seizoen 2012<br />

Algemeen werk – 2012<br />

Wijk 1 Wijk 2<br />

24 maart – 12 mei – 23 juni – 25 augustus – 29 september<br />

Wijkcommissaris: Henk Kruijver, tuin 25<br />

Wijk 2<br />

tuin no<br />

Wijkcommissaris: Henk Kruijver, tuin 25<br />

tuin no<br />

5 A. Sandbergen 20 W. Drijfhout<br />

5a J. Warta 28 P. Geugjes<br />

6 S. Bakker 36 J. Woortman<br />

7 B. van Viegen 36a J Pepers<br />

11 M. van Amesfoort 37 A. van Zanen<br />

13 B. Falk 39 M. Penders<br />

14 R. de Groot 44 M. Wit<br />

15 E. Engelsman 45 R. Blommers<br />

Wijk 3 Wijk 4<br />

24 maart – 14 april – 26 mei – 21 juli – 8 september<br />

Wijkcommissaris: Jos de Jongh, tuin 82<br />

Wijk 4<br />

tuin no<br />

Wijkcommissaris: Henk Kruse, tuin 116<br />

tuin no<br />

54 R. Schmidt 92 H. Holtmaat<br />

57 J. van de Berg 92a P. Riteco<br />

59 T. Li 93 M. Somer<br />

60 R. Kuipers 94 L. van Duijkeren<br />

62 F. Dikhoff 95 C. Wiepjes<br />

63 A. van Leeuwen 99 C. van Mer<br />

69 F. van der Linden 101 P. Visser<br />

70 R. Baars 102 J. Van Andel<br />

72 H. Groot 103 S. Kirbas<br />

74 P. Scheffer 108 M. van Gils<br />

77 M. Ramphal 109 M. Berger<br />

83 K. Awondatu 110 S. Arosoy-Beerepoot<br />

85 R. Jonker 111 D. Vlootman<br />

87 S. de Hart 114 A. Nieuwenhuizen<br />

Senioren en woensdagmiddagploeg<br />

2 mei – 30 mei – 4 juli – 8 augustus – 17 oktober<br />

Wijkcommissaris: Ruud van der Linden, tuin 73<br />

tuin no tuin no<br />

2 J. Boer 90 L. Borrie<br />

3 R. Wetter 100 C.G.I. Stur-Van Zoelen<br />

16 O. Holdendorp 104 J. van Houten<br />

39 M. Th. Penders 106 N. Heeswijk<br />

49 V. Erkelens 107 J.H. van de Griendt<br />

65 M. del Vecchio 113 H. Kuipers<br />

71 A. Crok 115 K. Munts<br />

75 J. Pool 122 J. van de Weide<br />

22


Agenda 2012<br />

<strong>Jan</strong>uari 2012 Februari Maart April<br />

8 Nieuwjaarsreceptie 8 Bestuursvergadering 7 Bestuursvergadering 1 Paas Bingo<br />

van 14.00 – 16.00 uur 15 Sluiting kopij <strong>Vroegop</strong>per 17 Waterhoofdkraan open 11 Bestuursvergadering<br />

11 Kascontrole 25 Redactievergadering (M) 24 Alg. werk wijk 1 + 2 14 Alg. werk wijk 3 + 4<br />

18 Bijeenk. Kandidaat leden 25 Jaarverslag + <strong>Vroegop</strong>per 24 Alg. werk wijk 3 + 4 18 Algemene Ledenvergadering<br />

18 Bestuursvergadering 18 Sluiting kopij <strong>Vroegop</strong>per<br />

21 Redactievergadering (A)<br />

28 Schouwronde<br />

Mei Juni Juli Augustus<br />

2 Algemeen Werk senioren 2 Schouwronde 1 Open Dag (Vrijw.) 8 Algemeen werk senioren<br />

5 Stekkenmarkt 13 Bestuursvergadering 2 Afbouw Open Dag (Vrijw) 22 Wandeltocht<br />

9 Bestuursvergadering 20 Sluiting kopij <strong>Vroegop</strong>per 4 Algemeen Werk senioren Laatste Loodjes<br />

12 Alg. werk wijk 1 + 2 23 Redactievergadering (K) 21 Alg. werk wijk 3 + 4 25 Alg. werk wijk 1 + 2<br />

20 Jubilarissendag 23 Alg. werk wijk 1 + 2 28 Schouwronde<br />

26 Alg. werk wijk 3 + 4 30 Schouwronde<br />

30 Algemeen Werk senioren 30 Opbouw Open Dag (Vrijw)<br />

September Oktober November December<br />

1 Schouwronde 10 Bestuursvergadering 7 Bestuursvergadering 9 Kerst Markt<br />

5 Bestuursvergadering 17 Algemeen Werk senioren 10 Shredder + 12 Bijeenk. 1 e jaars tuinders<br />

8 Alg. werk wijk 3 + 4 ….. Herfst Bingo Inhaaldag wijk 1 t/m 4 12 Bestuursvergadering<br />

12 Sluiting kopij <strong>Vroegop</strong>per 14 Sluiting kopij <strong>Vroegop</strong>per<br />

15 Redactievergadering (M) 17 Redactievergadering (A)<br />

29 Alg. werk wijk 1 + 2<br />

Noteer de voor u belangrijke data in uw agenda!!!!<br />

23

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!