Gedragscode voor onze medewerkers - Driestroom

Gedragscode
voor onze
medewerkers

In dit boekje vind je de
normen en waarden
van Driestroom.
De gedragscode is
een leidraad voor
integer en zorgvuldig
handelen. Een pleidooi
voor zelfreflectie en
dialoog.
Met ‘medewerkers’ worden in deze gedragscode bedoeld:
werknemers, leerling-werknemers, vrijwilligers, stagiaires,
maar ook mensen die voor Driestroom werken op
contractbasis, bijvoorbeeld als gedetacheerde, uitzendkracht
of ZZP-er.
3

Blijf met elkaar in
gesprek
We spannen ons niet alleen in voor een goede
dienstverlening aan cliënten, maar ook voor
een goed arbeidsklimaat voor medewerkers.
Daarbij spelen de onderlinge omgangsvormen
binnen de organisatie en in de contacten met
mensen buiten de organisatie een belangrijke
rol. Naast deskundigheid en kwaliteit van het
werk gaat het immers ook om communicatie
en bejegening. Het moet duidelijk zijn wat we
van onze medewerkers verwachten en welke
waarden, normen en regels we hanteren.
Deze gedragscode wil die duidelijkheid
verschaffen. Deze gedragscode bevat normen
voor onderlinge omgangsvormen. Soms
zijn die normen klip en klaar, vaker moet je
ze vertalen naar een concrete situatie. Dat
is lastig, ook omdat de maatschappelijke
werkelijkheid verandert. Wat wij twintig jaar
geleden ‘normaal’ vonden - bijvoorbeeld
roken op de werkplek - is dat nu niet meer.
Daarom is het belangrijk dat wij binnen onze
organisatie met elkaar in gesprek blijven over
deze gedragscode en de normen die daaraan
ten grondslag liggen. In het teamoverleg
van medewerkers en managers, maar ook in
de individuele coaching is het noodzakelijk
om ongewenst gedrag te benoemen en te
bestrijden en gewenst gedrag te verankeren.
Wim Muilenburg | bestuurder
5

Missie, visie &
kernwaarden
MISSIE VAN DRIESTROOM
Onze missie luidt: “Driestroom onder steunt mensen
met een beperking bij het reali seren van levensgeluk”.
VISIE
Driestroom is een zgn. “supportorganisatie”. Onze
kern activiteit is het ondersteunen van mensen met
een beperking. Daarbij staat hun eigen perspectief en
hun groei naar volwaardig burgerschap centraal. Onze
cliënten maken zelf keuzes ten aanzien van de door
hun gewenste levenskwaliteit. Daar waar nodig biedt
Driestroom hen ondersteuning om die persoonlijke
levenskwaliteit te realiseren. In eerste instantie wordt
ondersteuning geboden vanuit het persoonlijke en
maat schappelijke netwerk van de cliënten. Als dit
netwerk niet de benodigde ondersteuning kan bieden,
dan biedt Driestroom de noodzakelijke ondersteuning,
bijvoorbeeld door het netwerk te versterken of door
aanvullende onder steuning te bieden.
KERNWAARDEN
De kernwaarden geven weer waarvoor Driestroom
staat, wat ons verbindt en wie we willen zijn. De
kernwaarden van Driestroom zijn:
• groots in het klein
• in contact
• bevlogen
• eigenzinnig.
Voor aanvullende informatie over missie, visie en
kernwaarden wordt verwezen naar de Strategienota.
7

Respect
VOOR DE ANDER
De basisnorm voor onderlinge bejegening en
communicatie is: behandel de ander - de cliënt of
diens ouders of vertegenwoordigers, je collega, je
leidinggevende - zoals je zelf behandeld zou willen
worden. Daarmee bedoelen we met respect voor zijn
of haar persoon, gedachte wereld en lichamelijke en
psychische integriteit. Daarbij hoort dat je elkaars
‘eigenaardigheden’ - de verschillen tussen mensen -
accepteert. Respect voor de ander heeft ook betrekking
op eigendommen en bezittingen die de ander
toebehoren.
VOOR JEZELF
Respect voor cliënten, ouders, vertegenwoordigers,
collega’s en leidinggevenden, betekent niet dat je jezelf
moet weg cijferen. Integendeel, zit je iets dwars, spreek
de ander daar dan op een zakelijke manier op aan. Als
je meent dat de ander jouw grens overschrijdt, is het
ook jouw verantwoordelijk heid om dat te signaleren
en aan de orde te stellen. In onze organisatie mág een
medewerker “nee” zeggen, mits dat op een respectvolle
wijze geschiedt en ook wordt verantwoord. Is de
drempel te hoog om dat in een rechtstreeks contact te
doen, vraag dan een derde (bijvoorbeeld een collega,
je leiding gevende, een gedrags kundige, de bedrijfs-
arts, een vertrouwenspersoon) om advies.
Aanspreekbaarheid
Wij verwachten van onze medewerkers dat zij zich
verant woordelijk voelen voor een goede werksfeer en
ook elkaar aanspreken op hun verantwoordelijkheid
in deze. Medewerkers vervullen een voorbeeldfunctie
voor de cliënten. Pesten op het werk, (seksuele)
intimidatie en andere vormen van grensoverschrijdend
gedrag zijn in onze organisatie niet toelaatbaar.
Dat geldt zowel in de omgang met collega’s en
leidinggevenden als in het contact met cliënten
en hun vertegenwoordigers. Ieder voor zich en wij
allen gezamenlijk hebben de verant woordelijkheid
om grensoverschrijdend gedrag te voorkomen, te
signaleren en er tegen op te treden. Als de drempel
om de ander rechtstreeks aan te spreken te hoog
is - bijvoorbeeld omdat we ons afvragen wat ons
nu precies tegenstaat of omdat we de mogelijke
consequenties van ‘aankaarten’ niet overzien - dan
kan een derde (collega, leidinggevende, bedrijfsarts,
vertrouwens persoon) helpen bij het banen van het
juiste pad. Van onze medewerkers verwachten we in
zo’n situatie van drempel vrees dat zij een dergelijke
derde om advies vragen.
9

Betrouwbaarheid
Driestroom verwacht van alle medewerkers
dat zij betrouwbaar zijn. Afspraken kom je na;
ongeacht met wie je ze maakt.
Zorgvuldigheid
Bij een meningsverschil of conflict - of bij onduidelijkheid
over wie wat waarom en wanneer heeft gedaan of
nagelaten - passen we hoor en wederhoor toe. We zijn
voorzichtig met het beschuldigen van een collega of
cliënt en staan ervoor open dat er wellicht in ons eigen
gedrag ook onvolkomenheden zijn. Maar we dekken
meningsverschillen en conflicten niet toe. Zeker als
deze de zorg of de kwaliteit van het werk kunnen
schaden, maken we zaken bespreekbaar en zoeken
we naar een rechtvaardige en werkbare oplossing.
Als een mede werker ‘de klok luidt’ over zaken die
binnen onze organisatie niet deugen, staan we achter
die mede werker. Ook van ‘klokkenluiders’ verwachten
we echter dat ze eerst binnen de organisatie - met
collega’s én leiding gevenden - over hun observaties
spreken en bereid zijn de dialoog te voeren. Collega’s
en leidinggevenden moeten dan ook luisteren en
ervoor openstaan.
11

Insiders en outsiders
In tal van werksituaties in onze organisatie bestaat
een hechte verbondenheid met elkaar (‘teamgevoel’)
en met cliënten. Dat is een groot goed, maar kan voor
‘nieuwkomers’ een behoorlijke barrière opwerpen. Met
name als zo’n ‘nieuwkomer’ een medewerker is die niet
door of namens het team is geselecteerd kan wederzijdse
accep tatie moeilijk zijn. Denk hierbij bijvoorbeeld
aan een medewerker van een andere locatie of de
reïnte gratie van een arbeidsongeschikte medewerker.
Wij willen echter een organisatie zijn waarin mensen
een tweede kans - en soms ook een derde - krijgen.
Dat betekent dat we die kans ook moeten bieden. De
‘insiders’ moeten de ‘outsider’ de gelegenheid geven
om een ‘insider’ te worden en hem of haar daarbij
steunen. En van de ‘outsider’ verwachten we dat hij of
zij er zelf alles aan doet om ‘erbij te horen’.
Soms is het zo dat in andere teams iemand nodig
is. We ondersteunen elkaar om die zorg te kunnen
verlenen waar onze cliënten om vragen. We gaan
ervan uit dat je bereid bent om wanneer dit noodzakelijk
is, in een ander team te werken. Je bent immers in
dienst van Driestroom en niet in dienst van een locatie.
Ambassadeur
Elke medewerker is een ambassadeur van Driestroom;
een grote organisatie die werkt op veel verschillende
locaties. Dit betekent dat je in contact met externe
partijen Driestroom vertegenwoordigt en niet alleen
de locatie waar je werkt. Jouw aandeel in de beeldvorming
over Driestroom is belangrijk.
13

Respect voor de
lichamelijke en
psychische integriteit
Doen en nalaten
Respect voor de lichamelijke en psychische integriteit
van collega’s en cliënten betekent dat een aantal zaken
in onze organisatie niet is toegestaan. Driestroom
heeft het recht als werkgever de naleving van deze
regels te toetsen en te controleren. Het niet naleven
van regels kan arbeidsrechtelijke gevolgen hebben
zoals: een berisping, schorsing of ontslag. In een aantal
gevallen zal de werkgever aangifte bij de politie doen.
• Van jou verwachten we dat je zorgvuldig omgaat
met de middelen die de organisatie jou ter beschikking
stelt.
• Wie in werktijd activiteiten voor derden uitvoert,
zoals lezingen, cursussen of presentaties, dient de
opbrengst daarvan aan de werkgever over te (laten)
maken. Een kleine attentie (bloemen, boekenbon,
denk aan maximaal 25 Euro) is de betreffende
medewerker echter van harte gegund.
• We gaan ervan uit dat je je op de hoogte stelt van
intern beleid en regelgeving.
• Het is niet toegestaan geld en goederen van
cliënten voor jezelf te gebruiken of je toe te eigenen.
Evenmin mogen medewerkers giften of geschenken
van cliënten aannemen die het maatschappelijk
gebruikelijke te boven gaan: een (klein) verjaardagscadeautje
mag, een DVD-recorder niet. Indien
geschenken worden aangeboden door (beoogde)
leveranciers, dan wordt dit gemeld bij de HEAD.
• Het is niet toegestaan om goederen en faciliteiten
van de werkgever voor jezelf te gebruiken, tenzij een
leidinggevende daarvoor toestemming geeft. Het
gebruik van kopieer apparatuur of vervoermiddelen
van de organisatie, etc. voor privé-doeleinden is
zonder die toestemming verboden. Het gebruik van
internet en email is geprotocolleerd.
• Het gebruik van alcohol of drugs is voorafgaand
aan en tijdens het werk niet toegestaan. Het roken
binnen Driestroom is geprotocolleerd. Wij verwachten
van jou dat je optimaal in staat bent je werk te doen.
Drugs (waar onder alcohol) tasten de capaciteit aan
om het werk goed te doen, maar ook de veiligheid
van de medewerker zelf, van cliënten en van collega’s.
Je werk ‘onder invloed’ verrichten accepteren we niet.
Te allen tijde moeten de continuïteit en veiligheid in
het werk en in de zorg voor cliënten gewaarborgd
zijn. Het gebruik van alcohol of drugs op de locatie na
afloop van het werk is niet toegestaan.
• Respect voor cliënten - en voor collega’s - blijkt ook
uit de manier waarop we met informatie over de
persoonlijke levenssfeer omgaan. Die informatie is
vertrouwelijk. Wij communiceren daarover niet met
derden, tenzij de cliënt of collega daar toestemming
voor geeft, de wet het van ons verlangt of dat in het
kader van goede zorgverlening of goed werkgeverschap
functioneel is.
15

• Wat betreft jouw wijze van kleden en lichaamsverzorging
verwachten we van elke medewerker dat hij of
zij zich op een bij werk, werkplek en functie passende
wijze kleedt. In het bijzonder als medewerkers een
‘vertegenwoordigende’ rol naar ouders, cliëntvertegenwoordigers,
externe instanties etc. vervullen.
• Je onderhoudt als medewerker van Driestroom
geen individuele contacten op persoonlijke titel
met cliënten buiten werktijd om. Het gaat hier niet
uitsluitend om face-to-face contacten, maar ook om
contacten via email, sms, Hyves of MSN. Uiteraard
kan een medewerker in georganiseerd verband, b.v.
als ‘maatje’ - vrijwilligersactiviteiten verrichten. Je
moet je dus realiseren dat je in een moeilijke situatie
terecht kan komen als je privé afspraken maakt.
• Zonder voorafgaande schriftelijke toestemming
is het niet toegestaan om gedurende het dienstverband
en binnen een jaar na uitdiensttreding,
ongeacht de wijze waarop de arbeidsovereenkomst
eindigt, direct of indirect zaken te doen met, of
werkzaam te zijn voor of betrokken te zijn bij,
cliënten en relaties van Driestroom (alsmede cliënten
en relaties die twee jaar voorafgaand aan de datum
van uitdiensttreding relatie of cliënt waren), noch op
welke wijze dan ook voordelen daarvan te genieten,
zulks ongeacht van welke zijde initiatieven ter zake
zijn uitgegaan, dan wel relaties te bewegen de band
met werkgever te verbreken. Onder Driestroom
wordt in dit verband mede verstaan alle aan haar
gelieerde ondernemingen.
17

Het signaleren en
bespreekbaar maken
van gevoelens
Grensoverschrijdend
gedrag
We realiseren ons dat affectieve en erotische
gevoelens zich niet laten dwingen door geboden en
verboden. Wel stellen we nadrukkelijk dat de medewerker
persoonlijk verantwoordelijk is voor het signaleren
en bespreekbaar maken van deze gevoelens als
ze een cliënt betreffen.
• (Seksuele) intimidatie is absoluut ontoelaatbaar.
Bij vaststelling daarvan - uiteraard na hoor en
wederhoor - volgen arbeidsrechtelijke maatregelen.
• Seksueel (getint) contact met cliënten is strikt
verboden.
• Bij gegronde vermoedens van seksueel misbruik
met een medewerker als dader en een cliënt als
slachtoffer doen we altijd aangifte bij de politie. Bij
vaststelling van seksueel misbruik beëindigen we
de arbeidsrelatie met de betrokken medewerker
onmiddellijk.
• Als de toenadering tussen een medewerker en een
cliënt de grens van het aangaan van een seksuele
relatie - in welke vorm dan ook - nadert, is de
medewerker (en zijn of haar collega’s) verplicht hun
leidinggevende en de interne meldingscommissie
hiervan onmiddellijk op de hoogte te brengen.
Hierdoor kunnen er onmiddellijk maatregelen
genomen worden om de zorgverleningrelatie tussen
de medewerker en de betreffende cliënt te beëindigen.
De organisatie kan vervolgens het handelen van
de medewerker toetsen. Melden de medewerkers
dit niet onverwijld, dan volgen arbeidsrechtelijke
maatregelen.
• Indien seksueel grensoverschrijdend gedrag
plaatsvindt door de cliënt ten opzichte van een
medewerker, dient de medewerker zich hieraan te
onttrekken en het voorval direct te melden aan de
leidinggevende. Indien seksueel grensoverschrijdend
gedrag plaatsvindt door een medewerker ten
opzichte van een collega, dient de medewerker
dit te melden aan de leidinggevende. Indien de
medewerker zich hierin belemmerd voelt, dan kan
hij in gesprek gaan met een vertrouwenspersoon, de
bedrijfsarts of een personeels functionaris. Uiteraard
kan de medewerker besluiten een formele klacht in
te dienen.
19

• Als uit onderzoek blijkt dat de in de twee voorgaan-
de alinea’s omschreven situatie toch als seksueel
misbruik beschouwd moet worden, volgen alsnog
de daaraan gekoppelde consequenties van aangifte
bij de politie en onmiddellijke beëindiging van de
arbeidsrelatie.
• Agressie tegenover cliënten is niet toegestaan.
Het begrip ‘pedagogisch geweld’ past niet binnen
Driestroom. Op locaties met behandelerkenning /
Bijzondere Opname Psychiatrische Ziekenhuizen
(BOPZ) wordt de wet BOPZ gevolgd. Op de overige
locaties gaat het om ‘middelen & maatregelen’.
Bijzondere zorgsituaties staan beschreven in het
Individueel Begeleidingsplan of Behandelplan
van de cliënt. Daarnaast heeft een medewerker,
die agressief wordt benaderd door een cliënt of
vertegenwoordiger, in noodsituaties geen andere
keuze dan zich ook fysiek te verdedigen. Beter is het
natuurlijk om dergelijke situaties te voorkomen of
te ontwijken. Komt een medewerker echter in een
situatie terecht waarin hij of zij lijf en leden moet
verdedigen, dan staan we achter die medewerker.
Maar we gaan wel na hoe zo’n situatie heeft kunnen
ontstaan en of het gebruik van geweld inderdaad
niet (meer) te vermijden viel. We bieden nazorg
aan medewerkers die hierdoor in de problemen zijn
gekomen.
Positieve feedback
Met alle aandacht die gewenst is voor het aanspreken
op ongewenst gedrag mogen we het belang van
positieve feedback niet uit het oog verliezen. Eén
compliment voor een geleverde prestatie motiveert
méér dan tien signalen over gedrag dat nog verbetering
behoeft. Wij vragen alle mede werkers, leiding-
gevenden en bestuurders attent te zijn op zaken die
goed gaan en collega’s daar individueel of collectief
waardering voor te geven.
21

Klachtenprocedure en
vertrouwenspersonen
Het kan zijn dat alleen de dialoog op de werkvloer
niet voldoende oplossing biedt voor het hanteren van
menings verschillen over de inhoud en de toepassing
van normen voor gewenst gedrag. Driestroom maakt
deel uit van een Klachtencommissie voor cliënten
en hun vertegenwoordigers die een verhelderende,
oplossende en eventueel zelfs beoordelende rol
kunnen vervullen. Ook zijn er vertrouwenspersonen
voor cliënten en vertrouwenspersonen waar je als
medewerker zaken die betrekking hebben op cliënten
kunt bespreken. Zij kunnen eveneens helpen om goede
oplossingen te vinden. Als je bijvoorbeeld worstelt
met de vraag hoe je een probleem aan kunt kaarten
en daarover - om welke reden dan ook - (nog) niet
naar je leidinggevende durft te stappen, kun je je voor
het vinden van een ‘klankbord’ ook tot hen wenden.
Daarnaast is er een interne Klachtenregeling.
Openstaan
voor aanspreking,
het durven aanspreken
Tenslotte
In deze code draait het om de bereidheid om jezelf en je
collega’s te blijven bevragen op gedrag in de werksituatie.
Is dat gedrag functioneel? Is het ook professioneel
in relatie tot cliënten, vertegenwoordigers en collega’s?
Is het fatsoenlijk? Is het moreel en ethisch verantwoord?
Het gesprek over dergelijke vragen vinden
we belangrijker dan het slaafs navolgen van regeltjes.
Maar we erkennen dat het voeren van dat gesprek - het
openstaan voor aanspreking, het durven aanspreken
- toch veel moeilijker is dan je simpelweg aan regels
houden. Gesprekken over ‘concrete voorvallen’ kunnen
helpen om die drempel te verlagen. Daarom vragen
we elk team om met enige regelmaat over ethiek en
dilemma’s in het werk te praten.
23

Bezoekadres
Centraal Bureau
Industrieweg-Oost 27
6662 NE Elst
Postadres
Postbus 139
6660 AC Elst
T (0481) 366 000
F (0481) 366 060
E info@driestroom.nl
I www.driestroom.nl