Op zoek naar een evenwicht voor natuur en landbouw

Nieuwsbrief
De gebiedscommissie Diepenheim, die in 2003 in het leven is geroepen, bestaat uit
inwoners van Diepenheim, vertegenwoordigers van de gemeente, provincie en waterschappen.
De commissie houdt zich bezig met de ontwikkeling van het Diepenheimse
buitengebied in de komende jaren en brengt advies uit aan de gemeente Hof van Twente
en provincie Overijssel. Zo draagt de commissie nieuwe initiatieven op het gebied van
plattelandsontwikkeling aan en vervult zij een actieve rol als aanspreekpunt voor de
bevolking. De commissie wordt ondersteund door de Dienst Landelijk Gebied.
Op zoek naar een evenwicht voor natuur
en landbouw
Beste inwoners,
De ontwikkeling van ons buitengebied is een complexe aangelegenheid. Ook in
Diepenheim. We willen veel doen en ontwikkelen en er liggen vele wensen. De landbouw
heeft meer ruimte nodig, landgoederen willen zich verder ontwikkelen, het waterschap
heeft wensen en de provincie wil de natuur en het landschap meer ruimte geven. Dat
maakt het een boeiend proces maar ook een zaak van de lange adem. Het is de kunst om
zowel de landbouwers als de landgoederen een goede toekomst te bieden. De ontwikkelingen
in de melkveehouderij vragen om schaalvergroting, die we in Diepenheim moeilijk
waar kunnen maken. Tegelijkertijd hebben de landgoederen moeite om de vragen en
wensen die er liggen als het gaat om natuur te verenigen met een perspectief voor de
melkveehouderij. In Diepenheim zijn we in gesprek met de provincie Overijssel om 100
hectare ecologische hoofdstructuur te realiseren. Tegelijkertijd tracht ik als bestuurder van
de gemeente Hof van Twente de belangen van bedrijven in het buitengebied te dienen.
Ik denk dat u het met mij eens bent dat we met zijn allen bijzonder trots kunnen zijn op
ons prachtige landschap. Landschap dat het verdient om gekoesterd te worden. Hoewel
we nog maar zeer bescheiden middelen beschikbaar kunnen stellen, zien we als
gemeente een toekomst voor betaald onderhoud van landschap. Tijdens de gebiedsavond
bent u uitgebreid voorgelicht over deze zogeheten groen-blauwe diensten door Eibert
Jongsma van Landschap Overijssel, waarbij eigenaren een financiële tegemoetkoming
kunnen krijgen voor onderhoud. Het was onze wens om hier eind 2009 in Diepenheim
mee aan de slag te gaan. Er blijken echter in de financiële afwikkeling nog wat haken en
ogen te zitten, waar we nog mee aan de slag moeten. Ik hoop dat we in het voorjaar van
2010 wel een start kunnen maken. U zult daarover op de hoogte worden gehouden.
Verkeer en verkeersafwikkeling is belangrijk bij het leefbaar houden van ons buitengebied
en tijdens de gebiedsavond had u daar ook veel vragen over. Vandaar dat ik er in elke
nieuwsbrief, als daar aanleiding toe is, even aandacht aan wil schenken. Elders in deze
nieuwsbrief leest u daar meer over.
Tot slot maak ik van de gelegenheid gebruik om u, naast veel leesplezier, een goed
uiteinde en een mooi en gezond 2010 toe te wensen.
B. Josh Sijbom
Voorzitter gebiedscommissie Diepenheim

Nieuwe woningen voor landgoederen
Nijenhuis en Westerflier
De landgoederen Nijenhuis en Westerflier en de gemeente Hof
van Twente hebben overeenstemming bereikt over de bouw van
een woongebouw met twee wooneenheden bij de Viersprong
(Lochemseweg) en twee vrijstaande wooneenheden op erve
Nijland (Morsdijk).
De bouw van de nieuwe woningen wordt mogelijk gemaakt
door inzet van de rood-voor-roodregeling, waarbij oude,
ontsierende, vaak agrarische bebouwing wordt gesloopt in ruil
voor nieuwbouw op de locatie of elders. In totaal wordt op de
landgoederen 3861 m2 aan oude bedrijfsbebouwing op 5 erven
gesloopt. (Morsdijk, Houboerweg, Nijenhuizerlaan, Prinsendijk,
Lochemseweg). De nieuwe woningen bij de Viersprong worden
het onderkomen van oudere mensen die al elders op het
landgoed een woning pachten en graag kleiner willen wonen.
Deze woningen maken onderdeel uit van de grote opknapbeurt
die de landgoederen Nijenhuis en Westerflier krijgen.
De landgoederen hebben overwegend een agrarisch karakter
en bezitten een groot aantal landschappelijke, natuur- en
cultuurhistorische kwaliteiten. In opdracht van de eigenaar is
door adviesbureau Eelerwoude een ontwikkelingsvisie voor
de landgoederen opgesteld. Een aantal agrarische bedrijven is
gestopt en met de sloop van oude agrarische bebouwing wordt nieuwe, passende bebouwing gerealiseerd. Zo werd in 2003 een
prijsvraag uitgeschreven voor het ontwikkelen van een knooperf. In het knooperf worden twee nieuwe woningen gerealiseerd en
is een boerderij gesplitst in meerdere wooneenheden.
Door herverkaveling hebben de agrarische bedrijven die blijven meer grond gekregen en is gebied vrijgemaakt voor natuur.
In het kader van het project ‘Genieten van water rond en d’rom Westerflier’ is onder meer geïnvesteerd in natuurontwikkeling en
de aanleg van nieuwe wandel- en fietspaden zoals de herinrichting van de oevers van de Schipbeek, de natuurlijke inrichting van
de Boven Regge met een drietal nieuwe bruggen, de aanleg van een vispassage en de aanleg van een fietspad door een akkerland.
De getroffen maatregelen hebben geleid tot een duurzaam waterbeheer, nieuwe natuur, meer recreatieve voorzieningen en
versterking van de landbouw.
Belangrijk voor waterberging en
landschap. De puzzel van de Regge
Kronkelend, zichtbaar aanwezig en beeldbepalend.
De Regge trok in vroegere tijden een grillig spoor
door het land. Bij overvloedige regenval trad
ze echter vaak buiten haar oevers en daarom is
ze vrijwel geheel gekanaliseerd. Het levendige
stroompje veranderde in een fantasieloze beek,
slechts bestemd voor de snelle afvoer van water
naar de Overijsselse Vecht. Rechtgetrokken en
weggestopt.
Bijna een eeuw later zijn de omstandigheden
veranderd. Europese wetgeving (Kaderrichtlijn
Water) stelt strenge eisen aan de ecologische
waterkwaliteit en overal in Nederland maken
we ruimte voor water om het gevaar van
overstromingen te beperken. We kijken nu ook anders naar de Regge en het omliggende gebied. Nog steeds vormt de rivier het
belangrijkste afwateringskanaal voor het westelijk deel van Twente, maar van het zo snel mogelijk afvoeren zijn we inmiddels
teruggekomen. Nationaal en internationaal is het inzicht ontstaan dat we meer water in een gebied zelf op moeten kunnen vangen.
Daarmee slaan we twee vliegen in een klap: we vangen ongecontroleerde overstromingen in natte perioden op en we voorkomen
watertekorten in de droge tijden. Extremen die zich met de klimaatveranderingen vaker zullen voordoen.

Wanneer we eerder afgesloten meanders weer openen,
kunnen deze meer water opvangen. Voeding met het schone
landelijke water van De Doorbraak, een nieuwe beek tussen
Borne en Almelo, zal de kwaliteit verbeteren. Diverse partijen
hebben de handen ineen geslagen om van de Regge weer
een zo natuurlijk mogelijke laaglandrivier te maken en aan te
passen aan de inzichten van de nieuwe tijd. Dat betekent meer
ruimte voor water in het Reggedal. Hierdoor ontstaan nieuwe
kansen voor de ontwikkeling van natuur in en om het water en
dat betekent een belangrijke impuls voor toerisme en recreatie
in de gemeenten waar de Regge doorheen stroomt. Bij al deze
ontwikkelingen wordt met de belangen van de landbouw
volop rekening gehouden. Een reeks van Reggeherstelprojecten
zorgt dat de Regge stukje bij beetje weer het aanzien zal
vertonen van ruim anderhalve eeuw geleden. Een kleinschalig
cultuurlandschap, dat zo kenmerkend is voor Twente, wisselt
straks af met een net zo kleinschalige natuurontwikkeling.
Praktijkvoorbeeld
Reggeherstelproject Wilgemansweg: Alweer een puzzelstuk van de Regge gelegd bij Diepenheim
In 2006 is de herinrichting van ongeveer 2,5 km Boven Regge, tussen de oorsprong nabij de Schipbeek en landgoed Warmelo
in Diepenheim, aangepakt. Een groot deel van de Boven Regge stroomt sindsdien prachtig door het landschap en heeft zich
na drie jaar al goed ontwikkeld tot een natuurlijke beek. Er mistte echter nog één puzzelstukje in het geheel en dat is nu ook
gelegd.
Omdat destijds niet alle benodigde grond beschikbaar was, is het deel van de Boven Regge bij de Wilgemansweg niet
meegenomen in de herinrichting. De gebiedscommissie Diepenheim heeft vervolgens een vrijwillige kavelruil geïnitieerd
waarbij het Waterschap, een aantal landbouwers en de landgoederen Westerflier en Warmelo waren betrokken. Door de
kavelruil konden gronden vrijkomen voor de landbouw, water en nieuwe natuur. In mei 2009 kon worden begonnen met de
uitvoering van het Reggeherstelproject Wilgemansweg en ongeveer nu, maanden later stroomt de Boven Regge hier net zo
prachtig door het landschap als het deel boven- en benedenstrooms. Met de afronding van het project is dit stukje van de
‘Reggepuzzel’ tussen Diepenheim en de oorsprong opgelost.
Bij het herstelproject zijn delen van het terrein afgegraven voor tijdelijke waterberging en natuur. Wat verder van de Boven
Regge af, liggen enkele markante essen. Deze zijn wat verder opgehoogd en versterkt. Door het lage beekdal en de hoge
esranden is een mooi geaccentueerd landschap ontstaan met daarin een meanderende Boven Regge. In de Wilgemansweg
is de duiker vervangen door een landbouwbrug. De Wilgemansweg maakt deel uit van een drukke fietsroute. De brug biedt
nu een prachtig uitzichtpunt op het gebied. Ook de belevingswaarde van de Boven Regge is verhoogd en het Reggepad, een
wandelroute langs de Regge, is een markant punt rijker.
De Tuinen van Diepenheim; verbinding van kunst, erfgoed en
natuurhistorie
In het project de Tuinen van Diepenheim worden op slimme wijze wensen van
Waterschap Regge & Dinkel en Kunstvereniging Diepenheim gecombineerd.
Waterschap Regge & Dinkel wil de Regge reconstrueren tot natuurlijke beek
en streeft naar eerherstel van de Nijenhuizer Waterleiding. Kunstvereniging
Diepenheim wil in samenwerking met het Waterschap en gemeente Hof van Twente
een wandelroute opzetten waar kunst, erfgoed, cultuurhistorie bij elkaar komen.
De route zal gaan leiden langs de Regge, volkstuinen, Rosarium, de daarachter
gelegen weide en volkstuinen, en een nog te ontwikkelen project van de
nationaal bekende beeldend kunstenaar Herman de Vries, met een moerastuin,
een vlindertuin, een seringentuin en een wintertuin. De Tuinen maakt deel uit
van het project KunstWerk, waarbij de oude kern van ’t Stedeke herontwikkeld
wordt tot een brandpunt van culturele bedrijvigheid. Op dit moment wordt hard
gewerkt aan een plan van aanpak. Ook ziet de Kunstvereniging mogelijkheden
voor een theater- of muziekproductie en een documentaire over het tot stand
komen van de Tuinen van Diepenheim. Voor meer informatie over de Tuinen van
Diepenheim kunt u kijken op www.kunstwerkdiepenheim.nl.

Waterberging op een nieuw landgoed: Zandvang Schipbeek
Het waterschap Rijn en IJssel werd in 2006 benaderd door de initiatiefnemers van een nieuw landgoed aan de noordzijde van
de zandvang van de Schipbeek in Diepenheim. Een zandvang dient om het zand dat door het water wordt meegevoerd, te
laten bezinken. De wensen van de initiatiefnemers en van het Waterschap bleken goed met elkaar te combineren. In overleg
met de gemeente Hof van Twente en het waterschap Regge & Dinkel werd vervolgens een inrichtingsplan opgesteld voor de
aanleg van een waterbergingsgebied van ongeveer 5 hectare en de aanleg van een stapsteen Kamsalmander, een soort van
groene oase waar diersoorten kunnen verblijven.
Om de waterberging te realiseren is de kade op het nieuwe landgoed verlegd. De bestaande kade aan de noordzijde van
de zandvang is afgegraven. Komend voorjaar wordt door twee grote duikers (grote betonnen buizen) een waterverbinding
gerealiseerd van de Schipbeek met het open water op het landgoed. De maximale capaciteit van de waterberging voor de
Schipbeek is zo’n 60.000 m3. Bij het jaarlijkse maximale waterpeil komt er zo’n 20 cm water op het land te staan.
Naast de landgoedontwikkeling wordt in opdracht van het waterschap Rijn en IJssel de zandvang geleegd. Het meeste zand
heeft zich in de afgelopen 10 à 15 jaar opgehoopt aan het begin van de zandvang en in het bovenstrooms gelegen tracé.
Al met al wordt er zo’n 14.000 m3 aan zand weggezogen en opgeslagen in het naastgelegen depot. Wandel gerust eens langs
de zandvang.
Kavelruil nu goed op gang
In de vorige nieuwsbrief heeft u kunnen lezen over de eerste vrijwillige kavelruil in De Veldhoek, waarbij zes partijen ruim
20 hectare grond hebben geruild. Na een moeizame start komt de gang er nu echt goed in en staan er weer tal van nieuwe
ruilplannen op stapel. De kavelruilcommissie werkt aan ‘kleinschalige’ ruilplannen met een beperkt aantal partijen. Zo is in
het deelgebied Diepenheimsebroek een ruilplan uitgewerkt en ligt een nieuw plan klaar in ‘de Veldhoek’ waarbij 8 partijen en
ongeveer 25 hectare grond betrokken zijn.
Het plan legt diverse kleine veldkavels aan elkaar. Zo ontstaan er aaneengesloten landbouwkavels die aansluiten bij de
behoefte aan schaalvergroting in de landbouw, zonder dat het typische kleinschalige landschap wordt aangetast. De afgelopen
maisoogst heeft ook laten zien dat grotere kavels een duidelijke vermindering van het landbouwverkeer tot gevolg heeft.
Tenslotte heeft de kavelruilcommissie onlangs een eerste ruilplan voor het deelgebied Markveld-West besproken. Door een
bedrijfsuitplaatsing liggen er goede mogelijkheden om de verkaveling in dit gebied te verbeteren. Binnenkort wordt verder
gesproken met de belanghebbenden.
De komende periode zullen gebiedsmanager Wilco Pasman en commissieleden regelmatig plannen met belanghebbenden
aan de keukentafel bespreken. Ongeveer één keer per maand komt de commissie bij elkaar om de voortgang te bespreken en
nieuwe plannen uit te werken. De commissieleden zijn aanspreekpunten in het gebied en u kunt contact met ze opnemen en
hen wijzen op mogelijkheden. Uiteraard kunt u voor vragen en/of opmerkingen ook terecht bij gebiedsmanager Wilco Pasman,
te bereiken via telefoonnummer 06-13488659.

Op weg naar een snelheid van 60 km in Diepenheim
Zoals u wellicht weet is de gemeente Hof van Twente bezig om alle wegen in het
buitengebied in te richten als 60 km zones. Dit geldt overigens niet voor de provinciale
wegen en de grotere doorgaande wegen. Inrichting van 60 km zones houdt in dat er
op diverse plaatsen snelheidsremmers worden aangelegd en dat er geen bijzondere
voorrangsregels meer gelden. In principe zijn de kruisingen gelijkwaardig. Dat is goed
voor de verkeersveiligheid en komt de leefbaarheid ten goede.
Het gebied ten zuidwesten van Diepenheim is in 2008 als 60 km zone ingericht. Dit is ook
gebeurd met de Goorseweg die door de provincie Overijssel daarna is overgedragen aan de
gemeente Hof van Twente. Dit betekent onder meer dat de Goorseweg geen voorrangsweg
meer is en verkeer van rechts daar dus voorrang heeft.
Eind dit jaar of begin volgend jaar zal het gebied ten noorden van Diepenheim, tussen
Goorseweg en Twentekanaal (Diepenheimsebroek), als 60 km zone ingericht worden.
In de komende jaren zullen de resterende gebieden in Diepenheim aan de beurt komen.
Diepenheimse ideeënbus
De ideeënbus blijft open! Heeft u naar aanleiding van deze nieuwsbrief tips, ideeën, vragen
of andere opmerkingen, dan kunt u deze melden aan Frans Nije Bijvank. Bij voorkeur
schriftelijk via het adres van de gemeente, Postbus 54, 7470 AB Goor, maar telefonisch
contact opnemen is ook altijd mogelijk op het nummer 0547 – 857267 of via de mail:
f.nijebijvank@hofvantwente.nl

Colofon
Nieuwsbrief Plattelandsontwikkeling
Diepenheim is een uitgave van de
gebiedscommissie Diepenheim.
Ontwerp | Opmaak | Druk
weSENSit BV
Coördinatie | Eindredactie
Prisca Braat
(gemeente Hof van Twente)
De gemeente Hof van Twente
De Höfte 7 7471 DK Goor
Postbus 54 7470 AB Goor
Telefoon 0547 - 858585
www.hofvantwente.nl
© december | 2009
In opdracht van:
Mocht u naar aanleiding van deze nieuwsbrief vragen hebben, dan kunt
u contact opnemen met de leden van de Gebiedscommissie Diepenheim.
Waterschap Rijn en IJssel
de heer M. Heuvelmans
0314 - 369577
m.heuvelmans@wrij.nl
Sociaal/culturele sector
de heer T. Besling
0547 - 351813
besling@home.nl
Stimuland, namens gemeente
de heer W. Pasman
0547 - 858895 / 06 - 13488659
wpasman@stimuland.nl
Provincie Overijssel
de heer J. Walter
038 - 4998684
j.walter@overijssel.nl
Waterschap Regge en Dinkel
de heer J. Kwakkel
0546 - 832614
j.kwakkel@wrd.nl
Natuur en Milieu Overijssel
de heer J. van Nijen
0547 - 351413
j.van.nijen@kpnplanet.nl
Landgoederen
de heer A.H. graaf Schimmelpenninck
074 - 3761309
schimmelpenninck@twickel.org
Landgoederen
de heer J. Zandvoort
0547 - 272647
info@weldam.nl
LTO-noord
de heer A. Vehof
0547 - 333427
vehofans@hotmail.com
LTO-noord
de heer T. Jonker
0547 - 351388 / .. 2216
a.j.jonker@comveeweb.nl
DLG (projectleiding)
de heer F. Verstraten
038 - 4271101
f.verstraten@minlnv.nl
DLG (kavelruil)
de heer G. van der Weerd
038 - 4271224 / 06 - 21103862
g.vdweerd@minlnv.nl
Gemeente Hof van Twente
de heer F.J.I. Nije Bijvank (secretaris)
0547 - 857267
f.nijebijvank@hofvantwente.nl
Gemeente Hof van Twente
de heer B.J. Sijbom (voorzitter)
0547 - 858585
j.sijbom@hofvantwente.nl