De Lever - AyurvedaActueel.com

Health Bulletin Ayurveda Actueel nr. 4 - 2008
enzymen waardoor verwerking van de enzymen te
intensief wordt. Als pitta te laag is in de lever kan dit
leiden tot te weinig productie van enzymen.
De lever is een afscheidings- zowel als een
uitscheidingsorgaan. Het scheidt gal af en scheidt
ongewenste giftige stoffen uit. Gal is ranjaka pitta. Het
is geelgroen gekleurd, vloeibaar, olieachtig, bitter en
scherp en alkalisch. Het bevat anorganische zouten
en pigmentatie. Gal helpt afscheiding door de
peristaltische beweging van het spijsverteringskanaal
te stimuleren en geeft door de aanwezigheid van
pigmentatie kleur aan de ontlasting.
De lever handhaaft het zuur-alkali gehalte in ons
bloed. In de lever worden rode bloedcellen die ongeveer
120 dagen oud kunnen worden, afgebroken. Uit het
ijzercomponent dat zich in de af te breken rode
bloedcellen bevindt wordt een gewijzigde ranjaka pitta
vervaardigd. Een van de stoffen die vrijkomt bij de
afbraak van rode bloedcellen is biliverdin, dat gevormd
is door de oxidatie van bilirubin door ranjaka agni en
rakta agni en dat daarna uitgescheiden wordt in de
gal. Het werkzame kapha gedeelte, globine
(eiwitbestanddeel van hemoglobine), voedt de lever en
handhaaft de immuniteit.
Rañjaka pitta (rañjaka betekent: kleur geven) geeft in
de lever kleur aan alle weefsels.
Rañjaka pitta doodt bacteriën en parasieten in de milt
en produceert ook witte bloedcellen waardoor haar
functie ook beschermend is.
De milt filtert het bloed en stuurt voor het lichaam
onnodige en oude rode bloedcellen naar de lever
waarna de lever ze vernietigt en de hemoglobine eruit
haalt. Daarna gebruikt de lever deze hemoglobine voor
de aanmaak van galzouten, pigment en enzymen.
Als de lever niet goed functioneren kan zal het beenmerg
ook niet goed kunnen functioneren evenals de milt en
andere organen. De lever is een gecompliceerd vitaal
orgaan. Zonder milt, met maar één long of nier, is te
leven maar zonder lever absoluut niet.
Ayurveda stelt dat ook bhuta agni (de vijf basiselementen:
ether, lucht, vuur, water en aarde worden bhutas
genoemd) zich in de lever bevindt. Het Sanskriet woord
bhuta betekent element of dát wat zich manifesteert als
materie.
Jãthara agni (jathari agni is het centrale vuur van het
spijsverteringssysteem dat verantwoordelijk is voor
vertering en opname van het voedsel dat we eten. Het
voedt alle lichaamsvuur.) manifesteert zich in de lever
als vuur voor de vertering van deze vijf elementen
(bhuta) die in onze ingenomen voeding zitten. In de
lever worden deze elementen van het verteerde voedsel
door bhuta-agni omgezet in stoffen die noodzakelijk
zijn voor ons hele lichaam.
Rañjaka agni is het vuurelement van ranjaki pitta en
bevindt zich in de lever, de milt en de maag. Het is het
deel dat vrijkomt na het afbreken van rode bloedcellen
en het leidt de omzetting van rasa in rakta dhatu.
Er bestaat een samenwerking tussen rañjaka agni, bhuta
agni en rakta agni. Rañjaka agni verenigd bhuta agni
en geeft kleur aan de rasa dhata en verandert rasa in
onrijp rakta dhatu, Bhuta agni is de gespecialiseerde
funtie van ranjaka agni in de lever dat voedsel omzet in
stoffen die het lichaam nodig heeft. Rakta agni verandert
daarna de onrijpe in rijpe bloedcellen.
Ziektes van ranjak pitta zijn hepatitis, bloedarmoede,
chronische vermoeidheid syndroom en mononucleosis
(klierkoorts of ziekte van Pfeiffer). Als kapha ranjaka
pitta verstoord raakt zal de patiënt galstenen
produceren. Als kapha langdurig verblijft in de lever
zal er hoge cholesterol geproduceerd worden of een
vettig soort diarrhee.
Er is een overeenkomst tussen ranjaka pitta en
alochaka pitta (evenals tussen de lever en de ogen)
welke laatste zich in de ogen bevindt. Als het oogwit
geel is komt dit door een verstoring van ranjaka pitta
en alochaka pitta.
Wanneer er zich giftige stoffen in de lever bevinden
kan dit stoornissen bij het zien opleveren.
Als er teveel alcohol gedronken worden zal bij het
verwerken door de lever van de alcohol pitta behoorlijk
toenemen
Alcohol zowel als vet worden in de lever afgebroken.
Wanneer bhuta agni niet goed werkzaam is in de lever,
zal dit kunnen leiden tot een verhoogd
cholesterolgehalte in het bloed ondanks dat iemand
niet veel vetten eet. Alcohol dat voor een groot deel uit
gefermenteerde (gisting) suiker bestaat wordt in de lever
ook omgezet tot vet. Een teveel aan alcohol kan
vervetting van de lever opleveren en op den duur kan
de lever vergroot raken of kan er cirrose optreden
Een van de functies van de lever is het opslaan van
vetten (meda dhatu) en bhuta agni stimuleert meda
agni om de vetweefsels te voeden. Als dit proces niet
goed werkt zal dit zich kunnen uiten in een verhoogd
cholesterolgehalte in het bloed.
Bhuta agni voedt ashthi dhatu (botweefsel) middels
stofwisseling van mineralen en met vitamine B12 en
door maagzuur. Ook helpt bhuta agni bij de productie
van rode bloedcellen in het beenmerg (majja dhatu =
beenmergweefsel). Als het bloed in de lever komt en
de oude bloedcellen hier afgebroken worden, haalt de
lever ijzer uit deze afgebroken rode bloedcellen en
stuurt deze ijzer terug naar het beenmerg alwaar
nieuwe rode bloedcellen gemaakt worden.
Middels werking van hormonen helpt bhuta agni bij
de voeding van majja (beenmerg) en shukra/artavam
dhatus (vrouwelijk voortplantingsweefsels). Deze
processen zijn allemaal nauw met elkaar verbonden.
Als iemand lijdt aan ziekte van de lever kan één of
meerdere functies van de lever aangetast worden met
alle gevolgen vandien. De patiënt kan last hebben van
bloedarmoede, geelzucht, verval van de spieren,
vermagering, de botten kunnen poreus worden en
dikwijls is er ook sprake van libido-verlies.