Dolfijnen en Walvissen - Kustgids.nl
Dolfijnen en Walvissen - Kustgids.nl
Dolfijnen en Walvissen - Kustgids.nl
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
<strong>Dolfijn<strong>en</strong></strong> <strong>en</strong> Walviss<strong>en</strong><br />
Niet alle<strong>en</strong> in tropische zeeën, maar ook in onze eig<strong>en</strong> Noordzee lev<strong>en</strong> dolfijn<strong>en</strong><br />
<strong>en</strong> walviss<strong>en</strong>. Bruinviss<strong>en</strong>, witsnuitdolfijn<strong>en</strong>, tuimelaars <strong>en</strong> dwergvinviss<strong>en</strong> zijn<br />
soort<strong>en</strong> die echt in de Noordzee thuis hor<strong>en</strong>.<br />
Al deze dier<strong>en</strong> zijn familie van elkaar <strong>en</strong> word<strong>en</strong> walvisachtig<strong>en</strong> g<strong>en</strong>oemd. Het<br />
zijn zoogdier<strong>en</strong>, net als wij. Hun verre voorouders war<strong>en</strong> landdier<strong>en</strong>. Daarom<br />
zitt<strong>en</strong> deze dier<strong>en</strong> heel anders in elkaar dan viss<strong>en</strong>, die altijd in water hebb<strong>en</strong><br />
geleefd.<br />
ADEMHALEN MET EEN SPUITGAT<br />
Walvisachtig<strong>en</strong> hebb<strong>en</strong> long<strong>en</strong>. Ze kunn<strong>en</strong> dus<br />
niet, zoals viss<strong>en</strong>, altijd onder water blijv<strong>en</strong>,<br />
maar moet<strong>en</strong> steeds bov<strong>en</strong>kom<strong>en</strong> om te<br />
adem<strong>en</strong>. Bov<strong>en</strong>op hun kop zitt<strong>en</strong> de neusgat<strong>en</strong>,<br />
beter bek<strong>en</strong>d als het spuitgat.<br />
Als ze bov<strong>en</strong>kom<strong>en</strong> adem<strong>en</strong> ze eerst uit <strong>en</strong> soms<br />
ontstaat er dan e<strong>en</strong> heuse spuitwolk. Direct<br />
daarna adem<strong>en</strong> ze in. Onder water wordt het<br />
spuitgat afgeslot<strong>en</strong> met e<strong>en</strong> soort klepje.<br />
Om lang onder water te kunn<strong>en</strong> blijv<strong>en</strong> hebb<strong>en</strong> walviss<strong>en</strong> <strong>en</strong> dolfijn<strong>en</strong> e<strong>en</strong> paar<br />
leuke trucjes:<br />
in hun spier<strong>en</strong> houd<strong>en</strong> ze veel zuurstof vast om onder water te gebruik<strong>en</strong>;<br />
minder belangrijke organ<strong>en</strong> krijg<strong>en</strong> tijd<strong>en</strong>s het duik<strong>en</strong> gewoon wat minder<br />
zuurstof;<br />
tijd<strong>en</strong>s e<strong>en</strong> duik lat<strong>en</strong> ze hun hart langzamer klopp<strong>en</strong>, tot de helft van het<br />
normale aantal slag<strong>en</strong> per minuut.
KORTE SLAAPJES<br />
<strong>Dolfijn<strong>en</strong></strong> slap<strong>en</strong> anders dan landzoogdier<strong>en</strong>. Ze kunn<strong>en</strong> niet lang achter elkaar<br />
slap<strong>en</strong>, omdat ze regelmatig bov<strong>en</strong> water moet<strong>en</strong> kom<strong>en</strong> om adem te hal<strong>en</strong>.<br />
Ze nem<strong>en</strong> dus korte rustperiodes, waarbij de hers<strong>en</strong>helft<strong>en</strong> om de beurt rust<strong>en</strong>.<br />
Als dolfijn<strong>en</strong> aan het wateroppervlak dobber<strong>en</strong>, zijn ze vrijwel zeker aan het<br />
slap<strong>en</strong>.!<br />
ZWEMMEN MET FLIPPERS<br />
Om goed te kunn<strong>en</strong> zwemm<strong>en</strong> hebb<strong>en</strong> walviss<strong>en</strong><br />
<strong>en</strong> dolfijn<strong>en</strong> ge<strong>en</strong> pot<strong>en</strong>, maar vinn<strong>en</strong>.<br />
Walviss<strong>en</strong> <strong>en</strong> dolfijn<strong>en</strong> zwemm<strong>en</strong> anders dan<br />
viss<strong>en</strong>. Ze kom<strong>en</strong> vooruit door hun staart op <strong>en</strong><br />
neer te beweg<strong>en</strong>, in plaats van he<strong>en</strong> <strong>en</strong> weer.<br />
Met het uiteinde van de staart <strong>en</strong> hun vinn<strong>en</strong><br />
houd<strong>en</strong> ze zich in ev<strong>en</strong>wicht.<br />
MET ELKAAR PRATEN<br />
Walviss<strong>en</strong> <strong>en</strong> dolfijn<strong>en</strong> ‘prat<strong>en</strong>’ met elkaar door middel van geluid<strong>en</strong>. Elke soort<br />
maakt daarbij zijn eig<strong>en</strong> geluid. M<strong>en</strong> weet nog niet hoe de dier<strong>en</strong> die geluid<strong>en</strong><br />
mak<strong>en</strong>. Het zou kunn<strong>en</strong> zijn dat ze het spuitgat gedeeltelijk afsluit<strong>en</strong> <strong>en</strong> lucht<br />
naar buit<strong>en</strong> pers<strong>en</strong>. Net zoals wanneer je e<strong>en</strong> ballon langzaam leeg laat lop<strong>en</strong>.<br />
Onder water kunn<strong>en</strong> walviss<strong>en</strong> <strong>en</strong> dolfijn<strong>en</strong> niet ver kijk<strong>en</strong>. Om toch te wet<strong>en</strong> te<br />
kom<strong>en</strong> waar viss<strong>en</strong> zwemm<strong>en</strong>, mak<strong>en</strong> ze geluid<strong>en</strong> die wij niet kunn<strong>en</strong> hor<strong>en</strong>. We<br />
noem<strong>en</strong> dit echolocatie <strong>en</strong> het werkt zo: de dier<strong>en</strong> mak<strong>en</strong> e<strong>en</strong> geluid. En dat<br />
geluid botst bijvoorbeeld op e<strong>en</strong> vis <strong>en</strong> kaatst terug. Dat terugker<strong>en</strong>de geluid<br />
vang<strong>en</strong> de dier<strong>en</strong> weer op. Zo wet<strong>en</strong> ze waar de viss<strong>en</strong> zwemm<strong>en</strong>.<br />
ZWANGER<br />
Net als m<strong>en</strong>s<strong>en</strong> hebb<strong>en</strong> walvisachtig<strong>en</strong> sex. Onder<br />
water <strong>en</strong> zonder arm<strong>en</strong> <strong>en</strong> b<strong>en</strong><strong>en</strong> gaat dat niet zo<br />
gemakkelijk. Als het mannetje het dan toch gelukt is<br />
e<strong>en</strong> vrouwtje zwanger te mak<strong>en</strong>, duurt het<br />
(afhankelijk van de soort) 11 tot 16 maand<strong>en</strong><br />
voordat het kalf gebor<strong>en</strong> wordt.
Change language